DE EEMLANDEIl
L. J. LUYGX ZOON
4000
Maandag 22 Januari 1934
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
32 e Jaargang No. 172
DE SAARKWESTIE
TAXI TAXI
TELEFOON
1210 1211
Het MEEST VERTROUWD
en GOEDKOOPSTE
adres voor TAXI'S
PIANO'S
VON HINDENBURG
ZIEK
Maatregelen tegen de
helpers van Dimitrof
NAZI'S CONTRA DE
MONARCHIE
DE SCHADE ININDIE
TAXI TAXI
ook 's nachts geopend
1093 Tel. 1830
GARAGE NIC. BOVÉE
KAMP 41
EXEMPLAREN
4 uur 55 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
ABONNEMENTSPRIJS ptr 3 ™aandeo v°°' Amersfoort 2.10. per maand f 0.75, per
p week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/.
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers I 0.05
POSTREKENING 47910 TELEfOON 1NTERC. 51»
DAGBLAD
PRIJS OER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummM
elke regel meer f0.25. Llefdadighelds-advertentiÉn voord*
helft van den prijs. Kleine Advertentlën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regelt
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.—. Bewijsnummer extra I 0.05
Verkeert het ministerie-Chau-
temps in gevaar? De zaak-
Stavisky kan nog steeds tot
een kabinetscrisis leiden.
Naar het schandaal, waarvan de oplich
tor Stavisky die inmiddels zelfmoord
heeft gepleegd het middenpunt is ge-
woest, gaat in Frankrijk nog steeds groo
ter belangstelling uit dan naar do wijze,
waarop de Duilschc regeering heeft gerea
geerd op do Franscho aide-mémoire inzake
de ontwapening. Niet alleen de pers is nog
vol van de opzienbarende financieel»:
knoeierijen, maai- ook in regceriiigskringöJi
blijft do affaire-Slavisky de gemoederen
beroeren. De tc Parijs herhaaldelijk geuite
onderstelling, dat dc regeering, toen zij de
door rechts geëischtc instelling van een
parlementaire commissie van onderzoek
door een linksche meerderheid liet verwer
pen, de politieke „conserveering" van bei
schandaal heeft uitgelokt, is in den loop
der thans verstreken week dermate beves
tigd, dat men thans reeds kan spreken
van een „renaissance" van liet geval-
Stavisky.
Wel-is-waar heeft niet alleen de Kamer,
maar ook do Senaat Vrijdag) toen de
knoeierijen van Stavisky aan do ordo wer
den gesteld, liet vertrouwen in minister
president Chautcmps uitgesproken, zoodat
do regeering ook, wat de rechterzijde be
treft, meer of minder in den rug is gedekt,
maar in dc Kamer verschijnt morgen op
nieuw do grootc oplichter met zijn meer
of minder hooggeplaatste cliënten en per
sonen, die bij de knoeierijen zijn betrok
ken. Wanneer niet alle teekencn bedriegen,
zal liet parlement zich er dan niet toe
beperken zich solidair te verklaren, wat de
houding betreft, aan te nemen tegen de
genen, die op een gewotenloozc wijze de
spaarders plunderen. Veeleer mag wórden
aangenomen, dat in dc Kamer ecn heftige
aanval op dc regecring-Chautemps zal
worden ondernomen.
Don afgevaardigde Ybarnegarey heeft
het bizonder weinig moeite gekost de
vijftig handteokeningen bijeen te brengen,
die hem het recht gaven morgen in de Ka
mer opnieuw en met nieuw materiaal het
gcval-Slavisky »-u zijn pofóliekeii achter
grond te belichteii.
Ybarnegarey heeft aangekondigd, dat bij
opnieuw voor den dag zal komen met het
voorstel om ecn parlementaire enquête
commissie in Ie stellen. Het onderzoek der
juslitic-autorileitcn en bovendien nog het
feil, dal. instanties der politic, justitie cn
bestuursambtenaren den afgevaardigden
klaarblijkelijk materiaal ter beschikking
hebben gosteld, waardoor lioogc functiona
rissen ten zeerste in opspraak worden ge
bracht, hebben op liet geval-Stavisky ecn
nog feller licht geworpen, zoodal het im-
morecle karakter ervan in heel zijn af
schuwelijken omvang erdoor wordt ont
lui ld. Zelfs in do gelederen van do socia
listen der richting-Lóon Blum, die Chau
tcmps veertien'dagen geleden nog hebben
gespaard en die ertoe hebben bijgedragen,
dat er van een parlementaire enquêtecom
missie niets is gekomen, verneemt men nu
reeds stommen, die er ten zeerste aan twij
felen, of Ciiautcrnps cn zijn ministers het
geval-Stavisky lang zullen overleven.
Do ParJjscho berichtgever van dc Vos-
sisclie Zeitung rept dan ook van een drei
gende rcgccringscrisis. Van October tot De
cember is feitelijk elke vier weken een
Fransch kabinet ten val gebracht en men
begint er dan ook aan te twijfelen, of Chau
tcmps, die vijf weken aan het bewind is
geweest, eigenlijk al niet tc lang licefl ge
regeerd. Zeker is bet in elk geval, dat
Chautemps het deze week en in 't bi
zonder morgen niet gemakkelijk zal
hébben, wanneer hij zal probe eren met
zijn ministers in 't zadel te blijven. Zal de
jiremier zoo handig weten te manoeuvrec-
ren, dat de socialisten, die aanhangers zijn
van Blum, teneinde rechts dwars te zitten,
liever afzien van de populaire deelneming
aan de oppositie tegen Stavisky en de re
geering, samen met de radicalen, bijsprin
gen? Do dag van morgen zal hierop ver
moedelijk reeds «cn antwoord geven.
NIEUWE AANKLACHT
TEGEN HIRTSIEFER
Nadat de oud-minister van Pruisen dr.
llirtsicfer onlangs te Müncheii-Gladbacli
veroordeeld was tot gevangenisstraf van
zes maanden wegens malversaties, heeft de
justitie te Berlijn thans een nieuwe aan
klacht tegen llirtsicfer ingediend.
Volgens een mededeeling van den pers
dienst der justitie te Berlijn betreft liet bier
wantoestanden, die beslaan hebben hij liet
vroegere Pruisische, ministerie voor volks
welvaart en de nauw daaraan verbonden
vcreeniging „rijkscentrale voor verblijf vin
stadskinderen te platlclandc en verzor
ging van Duitsche kinderen in het buiten
land".
Mede aangeklaagd worden <le vroege:
staatssecretaris prof. dr. Adolf Scheidt »"i
een aantal lioögc beambten van bel mi
nisterie. Volgens dc justitie zijn alleen door
do rijkscentrale voor reiskosten tiendui
zenden uitgegeven. De bcstuurskoslen moe
ten een fantastische hoogte bereikt hebben.
Verder wordt Ilirtsiefcr beschuldigd drie
titels van eere-doctor aan de universiteit
van Graz op ongeoorloofde wijze gekregen
te hebben. Hiervoor zou dc rijkscentrale
22.001) mark hebben betaald.
De Volkenbondsraad tot overeen
stemming gekomen inzake een
gemeenschappelijke
verklaring
Genève, 20 Januari (V.D.) In de wan
delgangen van liet Volkcnbondsgcbouw
is even voor 4 uur bekend geworden, dat
de Volkenbondsraad tot overeenstemming
was gekomen inzake een gemeenschappelij
ke verklaring over de behandeling van de
Saarkwestie.
De raad kwam daarna nog eenmaal in
een korte geheime zitting bijeen en begaf
zicli toen naar de glazen warande, waar
een openbare zitting werd gehouden. Als
het derde punt stond op de agenda: Voor
bereidende maatregelen in verband met dc
volksstemming in liet Saargebied. De pre
sident van de regeeringscommissie van liet
Saargebied nam aan de raadstafel plaats.
Na de opening van de zitting las dc Ita-
liaanschc rapporteur het rapport voor, dat
tot stand is gekomen als ecn compromis
tusschen dc Franse he en .de Engelsch-Ita-
liaanschc opvattingen, cn waarin dc raad
het volgende verklaart:
„De Volkenbond keurt dc slotconclusie
van het rapport goed. Hij geeft uiting aan
zijn wil, alle plichten tc vervullen, die op
hem rusten in verband met de voorberei
ding der volksstemming in liet Saargebied
in 1935. In het bijzonder verzoekt hij zijn
commissie, met het oog op het rapport, dat
de commissie hem zal voorleggen;
a. de maatregelen te onderzoeken, die
onder het gebruik van alle geschikte mid
delen het ordelijk verloop der stemming
kunnen waarborgen.
b. in het bijzonder die middelen te be-
studeoren, waardoor dc bevolking be
schermd wordt tegen iederen druk cn de
uitvoering van ieder dreigement, dat de eer
lijkheid der stemming zou kunnen schaden.
c. adviezen te bestudeeren, die de regee
ringscommissie van het Saargebied haar
zou kunnen voorleggen, voorzóover zij dc
handhaving der orde in de periode van de
volksstemming betreffen.
Dc raad besluit, de 20.000 Zwitsersclic
francs voor de uitgaven, die kunnen noodig
zijn voor liet raadplegen van deskundigen
ter beschikking te stollen.'
In liet door Aloisi voorgelezen rapport
wordt par. 34 van het derde hoofdstuk van
liet verdrag van Versailles woordelijk ge
citeerd. Dit artikel bevat de voorwaarden
voor de stemming.
Het rapport wijst dan op de grootc ver
antwoordelijkheid, die de raad door deze
bepalingen op zich heeft genomen. Dc
stemming moet in 1935 plaats hebben cn
het rapport zegt, dat het noodig is, reeds
thans voorbereidingen tc treffen.
Na het voorlezen van het rapport stelde
Aloisi liet Argentijnsche raadslid Cantilo
en liet Spaanscbe raadslid Madariaga voor
als leden der commissie van drie.
Paul Boncour wees in hei bijzonder op
de punten, waaraan Frankrijk grootc waar
de hecht. Ilij zeidc, dat dc stemming illu
soir zou zijn, wanneer dc orde niet zou
kunnen worden gehandhaafd. Volgens hem
heeft dc thans Jienoemdc commissie alle
volmachten om den raad later alle maat
regelen voor tc stellen, die noodig waren,
ook dc zeer ingrijpende. Hij herinnerde cr
aan, dat dc raad reeds vroeger voor dc be
scherming der ambtenaren heeft gezorgd.
Op dezelfde wijze moet ook de bevolking
worden beschermd.
Na Boncour sprak zeer kort de Engclschc
vertegenwoordiger Eden, die verklaarde,
dat hij van commentaar op het rapport af
zag. Overigens bracht hij hulde aan de uit
eenzetting van den rapporteur, die alle ver-
eischtc punten heeft behandeld.
Bcnesj verklaarde, dat het cr om gaat, dc
bepalingen van hot verdrag van Versailles
uit tc voeren.
Tenslotte werd hel rapport aangenomen
en de benoeming der leden van dc voorbe
reidingscommissie.
HET ONDEERZOEK INZAKE MOORD OP
DOECA.
Men gelooft aan een complot.
Boekarest, 21 Januari (V.D.) Het
krijgsgcrechtelijkc onderzoek tegen dc moor
denaars van den Bocmecnschen premier
D icca wordt energiek voortgezet.
Dc krijgsraad stelt zich op standpunt, dat
er sprake is van een complot cn niet van ecn
daad van ecnigc onverantwoordelijke heet
hoofden. In verband biermede is liet onder
zoek uitgebreid tot de „intellcclueelc da
ders cn zijn verdere arrestaties verricht. Het
proces zou met groote voortvarendheid wor
den gevoerd.
Ook de gewone rechtbanken ontplooien
een groote activiteit. Te Bruila is ""n burger,
die zich op ongunstige yvij/c zou hebben uit-
gciaten over den minister-president door
den politierechter tot zes maanden gevange
nisstraf veroordeeld
I
GROTRIAN STEINWEG
BECHSTEIN - BLÜTHNER - IBACH
Fa. R. VAN DEN BURG
Arnh.straat.
Gevestigd sedert 1887.
Ongerustheid in politieke
kringen
Berlijn, 21 Januari. (V.D.) Naar eerst
thans bekend wordt, is rijkspresident von
Hindenburg ziek. Op do helft van de vo
rige week werd reeds gemeld^ dat hij we
gens een verkoudheid niemand kon ont
vangen, doch thans wordt gemeld, dat hij
lijdende is aan ecn slijmvliesontsteking
op de luchtpijpen.
VON HINDENBURG.
Hoewel Zondagochtend de toestand van
den patiënt van dien aard was, dat geen
direct levensgevaar bestond, maakt men
zich in politieke kringen in verband met
den hoogen leef lijd van den rijkspresident
toch ongerust Rijkspresident von Hinden
burg is thans 88 jaar.
Wie voor hem opkomt, wordt
over de grens gezet
Naar V D. uit Berlijn verneemt, nemen
dc Duitsche autoriteiten maatregelen te
gen hen, die trachten Dimitrof en de twee
andere Bulgaren, die terecht hebben ge
staan terzake van den brand in het rijks
daggebouw cn door liet gerechtshof te
Leipzig zijn vrijgesproken, te bevrijden.
Vrijdag is dc Duitschsprekcndc Bulgaar
Donafsky, die voor Dirnitrofs moeder en
zuster en voor dc verloofde van Tancl bij
de Duitsche regeering opkwam, als ongc-
wenschl vreemdeling uit Saksen gezet. Hij
werd bedreigd met 14 dagen gevangenis
straf, wanneer hij Saksen niet binnen 24
uur verliet. De drie vrouwen, die geen van
allen Duitsch spreken, vertoeven nog te
Leipzig, doch zijn feitelijk geïsoleerd, daar
zij zich niet verstaanbaar kunnen maken.
De Amerikaanschc advocaat Gallagher,
die getracht heeft bij do Duitsche autori
teiten inlichtingen omtrent Dimitrof in tc
winnen, is Vrijdag tc Berlijn gearresteerd
en eenige uren vastgehouden. Daarna werd
bij op vrije voeten gesteld met dc mede
deeling, dat hij Pruisen binnen drie dagen
moet verlaten.
JAPANSCHE PANTSERTREIN
OPGEBLAZEN.
Moekden, 20 Jan. (V.D.) Ecn Japansch
telegraafbureau meldt, dat op den Chinee-
schen Oosterspoorweg ecn Japansche pant-
sertrein, vermoedelijk door roovers, met
dynamiet is opgeblazen. Tientallen soldaten
werden gedood.
Bestrijding van de zooge
naamde keizerbe
weging
De ïiatiouaal-socialistische gouwleider,
staatsraad Grolié, deelt mode, dat tc Bonn
een afdecling van de z.g. „keizerbeweging",
den Ilohenzollcrn-bond, is ontdekt, die in
oproepen en propaganda-geschriften be
weert. dat liet horstel van de monarchie
„liet einddoel van onzen leider cn rijks
kanselier Adolf Hitler" is en voorts, dat de
oprichting der keizerbeweging door de
N.S.D.A.P. zou zijn goedgekeurd.
Staatsraad Grohé verklaart naar aanlei
ding hiervan, dat het verspreiden van der
gelijke onjuiste beweringen niet geduld
kan worden. De leider heeft nooit ver
klaard de monarchie to willen herstellen,
doch in zijn programrede van 23 Maart
1933 in den rijksdag uitdrukkelijk ver
klaard, dat over dc vraag „republiek of
monarchie" niet gediscussieerd kan wor
den. De N.S.D.A.P. heeft zich ook nooit
accoord verklaard met de oprichting van
de keizerbeweging.
Afgezien van de onware beweringen,
waartegen ten scherpste geprotesteerd
moet worden, dient ook het herstel der
keizerbeweging zelf tc worden bestreden.
Do vraag, wat het Duitsche volk het huis
Hohcnzollern to danken 'heeft, blijft hier
bij geheel buiten beschouwing.
Van belang is, dat alle zaken van nict-
principieele beteekenis, waartoe óok de
kwestie van den staatsvorm behoort, bui
ten discussie moeten blijven.
Het vraagstuk „republiek of monarchie"
is verouderd. liet discussieeren er over kan
slechts beschouwd worden als een poging
het rad der geschiedenis terug te draaien
en nieuwe twistappels tusschen het volk
te werpen.
Do leider van het Duitsche volk is Adolf
Hitler en aldus Grohé als God wil zal
hij ons nog vele tientallen jaren behou
den blijven.
Zijn opvolger zal volgens door hem zelf
bepaalde beginselen gekozen worden.
Tegen elke activiteit van de keizersbe-
wc^-T-scherpste worden
opgetreden.
De hoofdstad van Nepal voor een
groot deel met den grond
gelijk gemaakt
C a 1 c u 11 a, 21 Januari (V.D.) Dc vernie
tigende aardbeving in Indië, heelt, naar men
thans vreest, ook de hoofdstad van Nepal
Ivatmanda,, welke S0.Ü0Ü inwoners telt, voor
het grootste deel met den grond gelijk ge
maakt. Nadat dc stad vijf dagen lang volko
men geïsoleerd was, is thans op te maken,
uit berichten, welke door den maharadja
van Nepal zijn ontvangen, dut grootc ver
woestingen zijn aangericht en dat vele men-
schcnlevens te betreuren zijn. De maharadja
van Nepal is van zijn jachtgrondcn in een
afgelegen hoek van Nepal direct terugge
keerd naar de hoofdstad van zijn land.
De Indische regeering werkt met alle
macht om dc verbinding met Kalamanda te
herstellen cn dc stad hulp te binden. Aange
zien men gelooft dat de dichtbevolkte doelen
van Nepal zelfs het centrum van dc aard
beving zijn geweest, wordt, wanneer de ver
bindingen hersteld zullen zijn, verwacht,
dat nog tal van berichten zullen binnenko
men, welke melding zullen maken van groo
te verliezen aan menschen en goed.
BUITEN-RITTEN 6 cl. per K.M.
6 a 7 pers. auto met chauffeur
Vaste standplaats ter linkerzijde
van Hotel Monopole
LANGESTRAAT 49-51
TELEFOON 190
Wie nu STOFFEN koopt voor a.s.
VOORJAAR
is heusch niet dom.
NU ZIJN ZE NOG GOEDKOOP
IDIT BLAD HEEFT EEN DAGELIJKSCUM
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
BUITENLAND.
Von Hindenburg ziek.
(Eerste Blad, pug. 1.)
BINNENLAND.
Doodclijk auto-ongeval te den Haag.
(Derde Blad, pag. l.)j
De Amsterdamsche brandstichtingsaffair-»
re. Waarom de B. ontvluchtte.
(Derde Blad, pag. Ï.J j
UIT DEN OMTREK.
S. P. van Eeghcn lo Doorn overleden.
(Tweede Blad, pag. 3.J 1
STADSNIEUWS.
Twee rapporten over do kwestie-'Vatf
Eykelenburg.
(Eerste Blad, pag. 2.)
Het zilveren jubileum der St. IIcnricus*
parochie.
(Eerste Blad, pag. 2.J
De heer J. v. d. I-Iorst overleden.
(Eerste Blad, pag. 2.)]
SPORTNIEUWS.
H.V.C. verliest in Baarn rnet 62.
(Tweede Blad, pag. 2./.
Laren verliest op Birkhoven van Quick
met 5—2.
(Tweede Blad, pag. 2.J
A.P.W.C. op eigen terrein met 5—2 dooï
P.V.C. geklopt
(Tweede Blad, pag. 2.)'
De Amcrsf. Boys behalen een 4—2 zegflt
op E.A.C.
(Tweede Blad, pag. 2)
Ncerlandia cn Sopla dcelcn do punten
(3-3).
(Tweede Blad, pag. 2.J
Medodeeld door het Kon. Ned. Fet. Inst*
to De Bilt.
Hoogste barometerstand 784.2 tc Breslau4
Laagste barometer: 735.3 te Akureyri.
Verwachting: Zwakke tot nuttige)
Oostelijke tot Zuid-Oostelijke wkind, hel*
der tot licht bewolkt, droog leer, lichte
lot matige vorst des nachts, overdag ücTh
to vorst tot temperatuur om het vriespunt.
Hel hooge drukgebied, dat Zaterdag uit
het Zuid-Westen naderde, heeft zich, in bc-(
tcekenis toenemende, naar Duitschland en
het Oostzccgcbicd verplaatst en vertoont
een kern boven 785 m.M. in Polen. Zeer
diepe depressies trokken over IJsland en
brachten vrij veel regen in Ierland, Schot-*
land en aan de Noordzeekust.
sIn Scandinavië is de vorst in het Noors
den onbetcckencnd, hoewel daar alles iit
hel binnenland nog onder de sneeuw ligL
Over Middcn-Scandinavië is dc vorst
plaatselijk streng. Van Polen tot in Zuid-
West-Frankrijk kwam overal lichte tot
matige vorst voor en bij de verdere ver-<
plaatsing van den hoogen druk naar do
Oostzee is nog wel een toeneming van do
vorst te verwachten, al zou het ontbreken
van sneeuw in Duitschland voorloopigj
strenge vorst uitsluiten.
Aan de Iersche en Schotscho kust cn aart
de kust van Noorwegen stormt het uit het
Zuiden en Zuid-Westen en valt regen. In
Finland waaien slormachligo Westelijke
winden. Frankrijk is daarentegen bijna ge
heel windstil. Alleen uit Zufd-Duitschlund
wordt uit het hooge drukgebied eenige be
wolking gemeld.
RIJDT VEILIG!
Rijdt bezadigd en verstandig, 1
Als ge tuft door 'n drukke straatt
Als ge al ie hard gaat rijden,
Komt ge absoluut ie laat!
