SRELTAXI
TEGEN HET ONTWERP-VERKEERSFONDS
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
FEUILLETON
Groote vergadering te den Haag
Dinsdag 6 Februari 1934
32e Jaargang No. 185
Edo J. Bergsma houdt
de openingsrede
SNEL - VEILIG - GOEDKOOP
9;c 18 FEBRUARI 1954
VEILIGE HAVENS
Vele sprekers sluilen zich aan bij hel
protest tegen het doel waarmede
deze aanval op de „kip met
de gouden eieren", wordt
ondernomen
Uitvoerige motie aangenomen
's-Gravenhage, 15 Febr. De door den
A.N.W.B., Toeristenbond voor Nederland,
den B.B.N., (Bond van Bedrijfsautohudérs
in Nederland) en de K.N.A.C. (Kon. Ned
Automobielclub) georganiseerde openbare
vergadering ter bespreking van het wets
ontwerp tot instelling van een verkcersfonds
is onder zéér groote belangstelling heden-
namiddag in het Gebouw voor Kunsten en
Wetenschappen te 's-Gravenhage gehouden
Aanwezig waren o.a. vele Kamerleden,
vertegenwoordigers van Kamers van Koop
handel en gemeentebesturen, het Wegen
congres, het Kon. Instituut van Ingenieurs,
Nevas, werkgevers- en werknemersvereeni-
gingen op het gebied van verkeer en trans
port, land- en tuinbouworganisaties, veiling-
vereonigingen, waterstaats-ingenieurs, nij
verheid en Handel, de Centrale Commissie
voor de Rijnvaart, enz.
De besturen van de drie groote vcrkcers-
organisaties hadden op het tooneel plaats
genomen, vanwaar de heer Edo J. Bergs
ma als voorzitter der vergadering een rede
hield, waaraan liet volgende is ontleend:
Spreker constateerde, dat de openbare
meening niet meer behoefde te worden wak
ker geschud, want zij is wakker. En hoewel
uit het onlangs uitgebracht voorloopig ver
slag van de commissie uit de Tweede Ka
mer blijkt, dat van deze commissie uit de
volksvertegenwoordiging niet één lid het
voor de in liet wetsontwerp ontwikkelde
denkbeelden heeft opgenomen, hebben de
verkeersverecnigingen toch gemeend, dat
het haar plicht is, niet alleen om te getui
gen, maar ook om aan te, .toon en,. dat het
doel dat de Regeering zich voor o'ogen stelt,
op deze wijze niet kan, maar zeker niet
mag worden benaderd.
Terwijl bij vrijwel alle posten van de Rijks
middelen een voortdurende teruggang in de
laatste jaren merkbaar was, maakten de in
komsten van het Wegenfonds daarop steeds
een uitzondering; zij bleven ondanks de
crisis vrijwel regelmatig stijgen, zij klom
men van 12.G millioen in 1927 tot niet min
der dan 20.7 in 1933, een stijging dus in
de 6 jaren van rond 8 millioen, waarvan 7
millioen alleen voor rekening komt van het
motor verkeer.
Juist de crisis noodzaakt tot rationalisa
tie in alle richtingen en als gevolg daarvan
tot locpassing van het middel van vervoer,
dal het meest economisch het meest doclma
tig en doeltreffend is.
In 1933, toen de opbrengst der wegenbe
lasting 13.428.900 bedroeg, ontvingen ac
overheidskassen bovendien nog: aan invoer
rechten op auto's en banden 4.01)0.000; aan
invoerrechten op benzine 28.000.000; aan
personeele belasting 7.000.000 en aan an
dere belastingen, zooals opbrengst, tollen,
veergelden, parkeergclden 4.500.000, waar
bij in het vervolg nog het aandeel in de om
zetbelasting komt. Rond 34 millioen komt
van die 43V2 millioen direct ten voordeele
van 's Rijks kas.
Op die „kip met de gouden eieren" wordt
nu een openlijke en bedekte aanval gedaan;
niet orri de kip te slachten, maar om haar
vruchtbaarheid te verminderen en het kip
petje althans gedeeltelijk steriel te nmken,
Spr. behandelde achtereenvolgens: le. de
gevolgen van de voorgestelde instelling van
een verkcersfonds en in verband daarmee
de instelling van een centrale commissie van
advies; 2e. de opheffing van het wegenfonds
en in verband daarmede de temporisccring
van de wcgenvcrbetcring; 3e. de voorgestel
de verhooging van de wegenbelasting en rij
wielbelasting.
Dit wetsontwerp, zoo concludeerde spr
brengt geen oplossing, het ziet de oplossing
van het vraagstuk voorloopig uitsluitend in
het „in één potje doen" van alle inkomsten
uit het verkeer, het geeft alleen iets nega
tiefs, het geeft in de plaas van het oude,
dat goed is, niet alleen niets beters, maar
iels dat minder juist, minder doclmati,
minder rechtvaardig is, dat onzerzijds ge
voeld wordt als onrecht.
Werk-objecten van grootcn omvang lig
gen voor ons, de wegen roepen om aanvul
ling, verbetering. Wegen bouwen, bruggen
bouwen kan tienmaal, neen honderdmaal
meer werkloozen opslokken dan er bij de
spoorwegen zouden kunnen komen.
Daarentegen zal het verkcersfonds de
werkloosheid in het autobedrijf en het trans-
portwegen aanmerkelijk vergrooten.
In volle overtuiging roept spr.: maakt het
motorisch en het rij wiel verkeer niet ziek,
drukt het niet dood, laat af van het wegen
fonds, bouwt wegen en bruggen over de
groote rivieren, houdt die tolvrij; gij zult
er ons volk mee samen smeden, gij kunt er
volkswelvaart mee voorbereiden voor later
en gij zult ons volk er mee redden voor
thans. (Applaus).
Voorlezing werd gedaan van de volgende
door de besturen \oorgcstclde motie:
Motie.
De vergadering van belanghebbenden
bij een vrij, veilig en economisch ver
keer op de Nederlandsche wegen, bijeen
gekomen in het Geb. van Kunsten en
Wetenschappen te 's-Gravenhage, op
Maandag 5 Februari 1934, ter bespre
king van het wetsontwerp tot instelling
van een Verkcersfonds, gedateerd 1- De
cember 1933,
van oordcel:
dat dit Wetsontwerp, hetwelk offi
cieel ten doel heeft: „voorzieningen te
treffen,, ten einde het onderling verband
tusschen dc vervoermiddelen te land, te
water eil door de lucht te versterken",
zich uitsluitend bepaalt tot:
lo. een horgroepcering van de onder-
deélen van het lXc Hoofdstuk der Rijks-
begrooling op zoodanige wijze, dat de
inkomsten en uitgaven van elke ver-
keerssoort afzonderlijk daarin niet
meer tot uiting komen,
2o. do opheffing van het Wegenfonds
3o. dé instelling van een Commissie
van Advies, welke behalve uil een ver
tegenwoordiger van de Spoorwegen uit
sluitend uit Rijksambtenaren bestaat.
4o. een drastische verhooging van de
wegenbelasting en van de rij wielbelas
ting ter gedeeltelijke dekking van de
tekorten op dc Nederlandsche Spoorwe
gen cn, wat de eerste betreft, tevens met
liet uitgesproken doel den groei van het
motorverkecr te belemmeren;
dat ad lo. voor dc bcoordeeling van de
economische waarde van elke verkec-rs-
soort in de eerste plaats noodig is, dat
een juist inzicht wordt verkregen welke
daarvan de baten en dc lasten zijn voor
de gemeenschap en in het bijzonder
voor 's Rijks schatkist;
dat ad 2o. opheffing van het Wegen
fonds hoogst ongewenscht is, omdat dit
fonds den grondslag vormt voor een
systematische wegenverbetering, geba
seerd op de Wegcnbclastingwct, waar
bij tot dit doel een besternmingsbelas-
ting in het leven is geroepen;
dat ad 3o. zowel liet algemeen belang
als de prominente belangen van elke
verkeerssoort in hét bijzonder, beter zijn
gewaarborgd bij een Vervoerraad, waar
in ook bet particuliere element in vol
doende mate is vertegenwoordigd;
dat ad 4o. dc voorgestelde belasting-
verhoogingen naar alle waarschijnlijk
beid liggen boven de grens, waarbij zij
voor de schatkist voordeel opleveren en
een zwaren terugslag zullen geven op
het economische herstelproces van ons
land, terwijl het principieel onjuist moet
worden geacht, dat het rijwiel- cn mo
torverkecr extra,zouden worden belast
oin dc verliezen van de Nederlandsche
Spoorwegen te helpen dekken, temeer,
omdat nog niet is gebleken, dat deze
Vervoersonderneming zich heeft aange
past aan gewijzigde omstandigheden;
spreekt als hare vaste overtuiging uit:
dat de voorgestelde maatregel n niet
bevorderlijk zullen zijn aan de in de
considerans van de wet gestelde doel
stelling: het onderling verband tus
schen de vervoersmiddelen te land, te
water en in de lucht te versterken en
dat aanneming van dit wetsontwerp
niet zal zijn in 's Lands welbegrepen be
lang;
besluit deze motie, ter kennis te bren
gen van de Regeering cn van de beide
Kamers der Staten-Gcncraal.
Op de voordracht volgde een uitvoerige
gedachten wisseling.
Dr. Mo 1 hu y sen (seer. Kon. Ned.
Landbouwcomité) zette de nadeelen uiteen,
welke voor het gehcele platteland uit dit
wetsontwerp zouden voortvloeien. Met auto
verkeer is een zegen Voor het platteland;
land- en tuinbouw kunnen dit snelle
econmische middel voor het vervoer vnn
hun producten niet missen. Dc landbouw
kan dit wetsontwerp niet aanvaarden.
De heer Sormani (Ccntr. Bond van
Transportarbeiders en Ned. Unie van chauf
fcurs en overig automobiel-personeel) be
toogde, dat liet wetsontwerp een zaak is,
die ver buiten en boven haar financïeele
merites uitgaat; dat liet hier betreft een
raagstuk van het hoogste volksbelang en
dat hierbij het behoud van de moreelc
kracht van ons volk cn vooral van onze
jeugd door de instandhouding en uitbrei
ding van een werkgelegenheid als het auto
mobielbedrijf biedt, eert belangrijk gewicht
in de schaal dient te werpen. Spr. hoopte
n vertrouwde, dat de' Sfatcn-Gencraal de
uimlc van inzicht zullen bezitten,noodig
om alle hierbij betrokken factoren naar
aarde te schatten en een beslissing zul
len nemen, welke boven liet belang van een
er v oéró ri d c r hem mg, zelfs boven eon ver
meend schatkistbeUing. 'dat van onze ge
hcelé nationale gemeenschap zal stellen.
Dc heer Ni e mol Ier (Nod. Tumbouu-
aad) zette uiteen dat het wetsontwerp in
zake het verkcersfonds uiterst bedenkelijk
Is voor den tuinbouw die alleen bij een eco
nomisch cn doeltreffend transport zich
slaande kan houden. Het verkcersfonds zou
oor een groot deel van- dc GO.OOO kweekers
den ondergang beteek-enen. De Tuinbouw-
aad deelt \olkomen dó hier geuite bezwa
ren en steunt van harte dc voorgestelde mo
tie.
Dc heer T. Leonard Lang (voorzitter
an de R.A.I.) w ees op de nadeelen, welke
een nieuwe stijging van de autobclasting
oor den automobielhandel tengevolge zal
hebben.
De lieer Harms Ti ópen („Dc Bedrijfs
auto") achtte verlaging van lasten voor het
bedrijfsauto wezen noodig in liet algemeen
belang. Spr. zeidc, dat in Düitschland se
dert een jaar, dank zij dc door Hitler inge-
oerde verlaging van dc auto-bcla6ting en
den met kracht aangevangen aanleg van
speciale autowegen de productie in Duit-
sche auto's is gestegen van 38710 in 1932
tot 7G473 in 1933. Alle fabrieken werken op
olie kracht om aan dc vraag naar auto's te
oldoen.
De lieer Ten B o k k c 1 H.u i n i n k (Xc-
as) herinnert aan het plan van zijn vcr-
eeniging tot, aanleg van 1000 K.M sjiecialc
autowegen cn aan bet plan van 1922 tot
den aanleg van een viaductbaan Amster-
damDen HaagRotterdam, waarbij de in
komsten zouden worden verkregen uit een
dieii6t met autobussen.
De aanleg van speciale autowegen is zeer
urgent; liet verkcersfonds zou daarop zeer
belemmerend werken.
Ook dc beer va n der Veen burgemees
ter van Willemstad, acht den aanleg van
speciale autowegen boven alles urgent.
J£cn der aanwezigen wil een kortere irio-
tic voorlezen, doch de V o o r z i 11 e r meent
dat. wanneer de strekking dezelfde is
hetgeen de hier bedoelde beaamt als die
van het bestuur, verwarring zou worden ge
sticht.
De heer Kraak Stee m a n n (Bond van
Antobusdienslondernemers) heeft weinig
sympathie voor dc „coördinatie". Met bc
wondering heeft hij den beschaafden toon
in de rede van den heer Bergsma beluisterd
Het autovervoer zelf wordt door diverse
autoriteiten lang niet zoo beschaafd behan
deld. De Bond van Autobusdien6ten heeft
nimmer een vertegenwoordiger kunnen
krijgen in dc commissie-Patijn.
De motie werd met algemeene stemmen
aangenomen.
De Voorzitter licht nog toe, dat ook
uit een oogpunt van defensie het spoorweg
vervoer volstrekt niet onaantastbaar kan
worden verklaard.
Met den wcnsch, dat het resultaat van
deze vergadering moge strekken tot alge
meen belang, sloot de voorzitter te 8 uur de
vergadering.
DE BRAND IN DE AMST. TELEFOON-
CENTRALE.
743
1354
tel.
743
1354
GARAGE LENSINK Hoogcwcg 49,
743 743
1354
1354
BRAND IN DE BIJZONDERE
JONGENSSCHOOL
V e n 1 o, 5 Febr. Door onbekende oorzaak
brak Zondagavond brand uit in de Bij
zondere Jongensschool, gelegen onder do
Gemeente Maashees, aan den weg Over-*
looVierlingsbeck.
Reeds spoedig stond het dak van het ge
bouw in lichter laaie. Dank zij het sjioedig
optreden van de brandweer uit Venray
was men men het vuur spoedig meester.
Eenige lokalen zijn door het vuur veri
nield. Het verbrande was verzekerd
R.A.I
Wist de N.S.B. ervan af?
De lieer Albarda heeft dc volgende vra
gen gericht aan den minister van justitie:
Is het den minister bekend, dat de
Ilaarlemsche kringlcider van dc N.S.B.,
do lieer van der Wcyden, op Donderdag
1 Februari in een openbare vergadering
te Haarlem heeft gezegd, dat de politie
reeds in December door de N.S.B. gewaar
schuwd was, dat er een brand zou uitbre
ken in dc telefooncentrale te Amsterdam
en dat. er behalve in het gebouw der tele
fooncentrale ook in het huis daarnaast en
eveneens in do kelders van liet oude post
kantoor een begin van brand was ontdekt,
waaraan echter om politieke redenen geen
ruchtbaarheid zou zijn gegeven?
Wil dc minister mededeelcn, wat er van
die beweringen waar is?
AUTOMOBIEL-
TENTOONSTELLING
AMSTERDAM
GE0PE ND V/W10 V. M.-5NM. EN VAN 8 rm-ION/T.
SLUITING ZONDAG 18 FEBR 5u.N*
HET EERSTE SCHIP IN EEN NIEUWE SLUIS. Door de Inspectie van den Rijks
Waterstaat te Nijmegen werd Vrijdag met de „Inspecteur Rose" eciiigszins fees
telijk gebruik gemaakt van de, thans geheel gereed gekomen, slnis tusschen Maas
cn Waal bij Fort St. Andries. Hierboven het schutten van de „Inspecteur Rose
die als eerste de sluis passeerde.
De begeerte 0111 groot te schijnen heeft
menigeen klein gemaakt.
door
BASIL KING.
(Uit het Engelsch).
U>
En te midden van zijn leed, als om het
nog erger te maken, kwam mijnheer Ansley
liet huis binnenstuiven. Na zijn hoed en
handschoenen op een stoel in de vestibule
te hebben gegooid, stormde hij dc kamer
binnen. Hij was een man, die altijd meer
stormde, en wel recht op het doel af. dan
dat hij liep. Tom stond op.
„Spijt me, Sunchine, dat ik zoo laat ben
Zijn blik viel op Torn. ,0, boe maakt
u 't? Heb u meer ontmoet, nietwaar? Ja
wel, jawel!" De uitroepen drukten \erba-
zing en tevens iets, dat hem onaangenaam
■was, uit. „Wel zeker, je bent de jongeman,
die onze auto reed."
Mevrouw Anslcy kwam sussend tusschen-
beide. „Hij gaat er straks met Guy op uit
om hem bij het chauffeeren te helpen."
.Helpen? Maar moeder, u spreekt alsof
ik'
„En Guy wilde hem niet laten gaan voor
dat hij iets had gegeten."
„Begrijp ikl Begrijp ik!" stemde mijnheer
Ant'ley toe. „Blij je to zien. Ga zitten." ITij
bediende zich van de pastei, die Pilcher
hem aanbood. „Hoe heet jc ook weer?"
Tom iging weer zitten. „Whitelaw, mijn
heer."
„Juist, juist! Jc bont dezelfde Whitelaw,
met w icn Guy in dezen winter en in de
lente omging. Jawel, nu ben ik ér. A propos
van Whitelaw, Henry kwam vanmorgen bij
me oploopen. Hij kwam uit New-York voor
een bepaalde zaak, die onverwacht aan liet
licht is gekomen sinds hel tot zinken bren
gen van de Lusitania."
Hoe maakt hij '1
..Hij schijnt pog al onde»- den indruk er
\an te zijn, omdat er zich veel goede t ien-
don van hem op het schip bevonden. Bo
vendien is hij weer aan liet tobben over
die oude kwestie.*
Mevrouw Anslcy zuchtte: „Lieve hemel!
Ik hoop dat ze die niet opnieuw gaan op
rakelen door weer een of ander doodloo
pend spoor te volgen. Ik dacht dat die
kwestie voorbij was.'
„Wel voor Eleonora. Maar jc weet hoe
Henry er over denkt, 't Is een obsessie van
hem geworden. Zielig, na ja, hoelang is
't al geleden?
Mevrouw Ansley rekende uit. ,.'t Was toen
wij op onze huwelijksreis waren. Herin
ner je maar eens goed. Wc lazen het tri
Montreal in een courant, nadat wc naar
de Niagara-watervallen waren geweest. Dat
was den vijftienden Mei, en den tienden
werd de kleine Harry gestolen."
Het werd Tom plotseling wee om het hart.
Het was immers dc datum van tien Mei
dien zijn moeder het laatst had 'genoemd
als dien van zijn verjaardag. Ook had zc
hem verteld, dat hij was geboren op een
dag, waarop de seringen bloeiden en de
nurses met haar kinderwagens in het Park
kwamen. Waarvoor had dio nauwkeurige
vermelding gediend? Wanneer hij in The
Bronx was geboren, evenals Gracie, waar
om dan nurses en het Park er bij halen,
dat cp een afstand van ruim een uur ver
wijderd was? Hij was een en al oor.
„Hou oud zou de jongen nu zijn, als hij
nog leefde?"
Weer rekende mevrouw Ansley uit. „Iets
ouder dan negentien. Ik hen vergeten hoe
oud het kind was, toen het werd gestolen."
Tom was weer gerustgesteld. IliJ was pa
achttien geweest; dat wist hij zeker. Een
vol jaar kon hij zich niet vergissen.
„Het zou mij een groote fout lijken," ver
volgde mijnheer Ansley. „hem bij dc ouders
terug te brengen, als hij werd teruggevon
den, want hij zou natuurlijk een onbehou
wen jongen, eigenlijk een man zijn 'gewor
den, met louter herinneringen aan de la
gere volksklasse."
„Zoo denkt Eleonora er over, zooals ze
mij onlangs zei. Ze zou 't ondraaglijk vin
den. Al zou hij ook niet dood zijn, voor
hen is hij dat wel."
..Merry voelt dat natuurlijk ook, cn ont
kent 't niet. Mij verlangt er niet naar hem
terug te hebben nu niet meer. En toch,
als hij zelf maar l 'geringste spoor meent
te ontdekken, dan
Eerst toen Tom, na zijn chauffeerles aan
Guy, weer in zijn slaapkamertje terug was.
had hij den lijd om na te denken over de
brokstukken van hel gesprek van dien
middag. Twee dingen herinnerde hij zich
het best: in de eerste plaats het weeë angst
gevoel, dat hij kreeg, toen hij hoorde, dat
dc baby van Whitelaw op den tienden Mei
was gestolen: in de tweede plaats zijn op
lu oh ting, toqn bij vernam, dat «ls dat kind
nog in leven was, bet nu negentien jaar
oud zou zijn. Die gewaarwordingen of emo
ties, hoe men ze ook moge noemen, waren
onafhankelijk van zijn wil geweest. Wat be
duidden zij? Waarom werd hij door dc
ccne mededeeling beangstigd, en waardin
door de andere opgebeurd?
Hij wist het niet te verklaren. Indien het
onmogelijke eens w uirhéid zou worden, in
dien de ouders van,deii baby van Whitelaw,
hoe onwillig dan ook, hem ooit als hui»
zoon zouden opcischen, dan zouden de daar
aan \erbondcn voordcelcn voor hem voor
de hand liggen. Waarom had hij dan toch
zoo'n hekel aan die gedachte? En waarom
rnj» dan die stem in zijn binnenste zoo luid
on pleitte met kracht er voor niet le wor
den verlaten?
Hij wist het niet.
HOOFDSTUK XXXI
Hij begon hoe langer hoe minder aan de
vragen, die hem dien dag zoo hadden ge
plaagd. te denken. Zonder dat hij voider
iets van den baby van Whitelaw hoorde,
behaalde hij zijn einddiploma van gun-
nasiurn, slaagde voor liet examen van Har
vard, en bracht den zomer als ondercom-
niandant in een jongenskaniji door, ergens
in New Hampshire, ver verwijderd van de
hotelclub en van de Anslcy's. In October
kwam hij als groen aan dc hoogeschool van
Harvard, waar een nieuw leven voor lieni
begon.
Den eersten nacht had hij in" Gore Hall,
waar hem zijn kamers waren aangewezen,
doorgebracht. Hij had kennis gemaakt, snot
de drie andere groenen, waarmee hij een
gemeenschappelijke zitkamer zou doelen
Dc zitkamer was op de benedenverdieping
en keek uit op de Embankment en de Char
les. Sinds hij niet meer bij de Quidmorcs
was, had hij geen andere werkkamer gehad
dan het nauwe, vieze hokje in het huis vant
juffrouw Danker, zoodat zijn vreugde over
zijn nieuwe, nette kamer bijna kinderlijk.'
ongekunsteld was.
Gedurende dc eerste vier en twintig
uren bracht liij in die kamer elke
minuut, dat hij geen plichten had te
vervullen, door. Zijn collega's hadden, om
dat bleek dat hij liet mot zoo'n genoegen
deed, aan hem overgelaten de kamer in orde
te brengen.
(Wordt vervolgd).
In „HET WONDER vat ons Amersfoort"
Is de keuze wonde/lijk groot,
Geen nieuwtje vindt men ergenswaar,
Dat „HET WONDER" nog niet bood.
Maar 't grootste wonder van deez' tijd
Is toch de „ELECTRO FORT"
Die dag cn week en maand en jaar
Onafgebroken snort.
Die wonderbare STOFZUIGER,
Die als „DE BESTE" geldt,
Wordt in EET WONDER VAN
AMERSFOORT
Aan elk tentoongesteld.
Ds prijs van deze prachtmachien
Is wonderlijk laag gezet:
Ze kost slechts 27'/2 pop
Trots de omzetbelaslingwetl
De schoonmaaktijd maakt reeds entree
Dus treuzel niet te lang
Koop he len nog een ELECTRO FORT
EN DOE ER UW VOORDEEL MEEIÜ1T
„ELECTP.O FOPT"-STOFZUIGERS
jaar garantie, f 27.50 f 35.— f 42.50 f 50.—*
Alleen verkrijgbaar:
HET WONDER VAN AMERSFOORT
L. NIEWEG.
