J.A. SCHOTERMAN Zn.
ST. EMILION
RINTEL
KUKDIMG
HA4H WA4T
1928
BEHENDIGHEID OF HAZARD?
BeldanopNo.42
HET STRAPERLO-
SPEL
MINISTER DECKERS
TE PARIJS
HANDELSBETREKKINGEN
MET BELGIE
Hebt U een
Taxi of Auto noodig?
WIJNHANDEL
GEVESTIGD 1878 - UTR.STR. 17
TEL. 145
DE ZAAK ONNES VAN
NIJENRODE
9X13 FEBRUARI I3T4
B. SCHOOLEMAN'
H U M O R H O E K J E
Principieel geding voor de
Haagsche recht bttnk
's-G rave n li a g c, G Febr. lieden heeft
de l-Iaagsche rechtbank behandeld de zaak
tegen D. Strauss en J Pere), tegen wie
proces-verbaal opgemaakt is wegens het
exploiteercn van het z.g. Straperlo-spel te
Scheveningen in den zomer van 1933. De
uitvoerige dagvaarding in deze zaak
reeds eerder gepubliceerd. De rechtbank is
samengesteld uit de rechters mrs. Schotten
president, v. d. Boom en Wijtjens. Het
O.M. werd waargenomen door mr. Blok
Als verdediger trad op mr. Kokosky ui
Amsterdam. Van de zijde van het O. M
waren opgeroepen 2 deskundigen en 13 ge
tuigen, van dio der verdediging 2 deskun
digen en 9 getuigen.
Het getuigenverhoor.
Eerste getuige was mr. Wery, rechter
in de rechtbank te 's-Gravenhage, die als
rcchter-commissaris in deze zaak is opge
treden. Hij doet eenige mcdedeclingcn om
trent het vooronderzoek.
Dr C. Schoute, oud-adj. dir. van het
Kop. Ned. Meteorologisch Instituut lo De
Bilt, wordt als deskundige gehoord Hij
legt verklaringen af omtrent een door hem
uitgebracht rapport, waarin verklaard
wordt omtrent den looptijd der balletjes
op het instrument. Bij zijn proeven heeft
hij aanmerkelijke tijdsverschillen geconsta
teerd bij de looptijden der ballen.
Dr. Schirm, scheikundige, werd vervol
gens gehoord als deskundige. Hij doet me-
dcdeelingen over het gewicht der balletjes,
Geen enkel der balletjes was volkomen
rond. De geconstateerde fouten zijn vol
gens deskundige van invloed op het spel
Get. H. Assink, inspecteur van politic, is
de volgende getuige. Ilij heeft op 3 Sopt.
onder leiding van commissaris Paré een
inval gedaan in 't Kurliaus te Schcvenin
gen. Getuige bevestigt zijn proces-verbaal
Getuige II. P. Drenth, employé bij de
Bataafsche Petroleum Mij., is do volgende
getuige. Hij heeft herhaaldelijk het spel
bezocht. Het gebeurde herhaaldelijk dat 't
balletje bleef liggen, dan werd het nfge
vcegd en de rails ook. Spr. begon met bet
spel te trachten to spelen als behendig
heidsspel. Op grond van zijn ervaringen
is hij het gaan spelen als hasardspel.
Get. v. d. Vossc, inspecteur van politie,
was mede bij den inval tegenwoordig. Er
waren omstreeks 400 personen aanwezig.
Get. verklaart, dat met een gewonen chro
nometer do snelheid van de schijf niet goed
te controleeren is.
Hoofdinspecteur IIol wordt vervolgens
gehoord. Hij heeft dikwijls het spel ge
controleerd op last van den hoofdcommis
saris. Do looptijd van het balletje was niet
steeds gelijk.
Getuige heeft nimmer don indruk gekre
gen, dat het de bedoeling der exploitanten
was, het spel te beïnvloeden. Dit verklaart
getuige op een vraag van den verdediger.
Verdachte Pcrcl: Ik heb meermalen be
wezen, dat het spel te berekenen was. Ik
heb dat gedemonstreerd.
Getuige Gielcn heeft in verband met do
oontrólc rnet den lieer Ilol samengewerkt.
Get, heeft een verschil in looptijd aan de
zelfde tafel geconstateerd van 7 seconden.
Do president: Konden de spelers steeds
liet spel goed waarnemen?
Getuige: Neen, niet zoodanig, dat bere
keningen gemaakt kunnen worden. Dege
nen, die verder stonden dan anderlialven
meter van den rouleur, konden niets bere
kenen.
Getuige Leeuwenburg, monteur, was in
dienst van de beide verdachten. Hij be
diende de motoren van dc speeltafels. De
baan werd wel eens versteld als het bal
letje niet goed liep. De motor kon hoog
stens 38 omwentelingen maken. Wanneer
een motor een bepaald aantal toeren
maakte, bleef deze snelheid gedurende den
heelcn dag constant.
President: Hoe controleerde u dat?
Getuige: Met een chronometer.
Verdachte Perel: Een tafel werd pas in
werking gesteld als ik persoonlijk gecon
stateerd had, dat het spel te berekenen
was.
Getuige J. Kunst, koopman te Naaldwijk,
speelde herhaaldelijk. Ilij beschouwde het
als een behendigheidsspel. Zijn berekenin
gen kwamen dikwijls uit.
Get. v. Meeuwen wilde spelen als behen
digheid, maar het draaide uit op hazard.
Zijn berekeningen kwamen nooit uit. Na
de ervaringen, dio hij opdeed, beschouwt
hij het spel als hazard.
Dc heer H. C. Waterreus is dc volgende
getuige.
President: Beschouwde u liet spel als
behendigheid of als hazard.
Getuige: Ik beschouwde het als amuse
ment. In het algemeen maakte get. bere
keningen. Was het druk, dan konden
veelal geen berekeningen worden gemaakt.
Vervolgens wordt gehoord de chef-crou
pier Levègne de Manpuy. Getuige gaf
meermalen order, de snelheid van het bal
letje te vermeerderen. De rouleur ver
schoof dan de handle. Get. heeft nooit ge
constateerd, dat de draaiende ring onre
gelmatig draaide. Hij heeft nooit iets ge
merkt van oneerlijke manipulaties.
motoren niet te beïnvloeden, liet aantal
toeren van den motor is steeds constant
tenzij de spanning van bet net plotseling
verandert. De handles aan de tafel# dien
den om te remmen. Get. kan zich niet
voorstellon, dat dc motoren dan eens 33,
dan eens 40 toeren deden.
J Volgende getuige k décharge is prof.
Schuk, hooglecraar te Delft.
Get. heeft nagezien de metingen, door dc
politie verricht. Ook bij do geconstateerde
afwijkingen is behendigheid mogelijk. Dit
is getuige's conclusie. Er zijn speelwijzen
waarbij gemiddeld steeds winst gemaakt
wordt.
Het geluk-elcment speelt een rol, maar
behendigheid overweegt. Als de speler een
behoorlijk aantal waarnemingen gedaan
heeft en dan één keer speelt op een be
paalde -wijze, staat hij er veel beter voor,
dan de bank. De behendigheid bestaat uit
liet bepalen van het gemiddelde.
Mr E. C. Goudsmit, kampioen-bridger
wordt vervolgens gehoord. Get. heeft het
Straperlo-spel bestudeerd. Do frequentie
van dc afwijkingen hebben geen overwe
genden invloed. Wie er voor gaat zitten
om te winnen, die wint ook. Kalm overlej
is daarvoor noodig.
President: De deskundigen zeggen, dat
dc behendige speler speelt op het gemid
delde. Ook bij roulette is ten slotte een
gemiddelde. Is er nu niet alleen maar een
radueel verschil?
Op deze vraag antwoordt prof. Schuk
Bij roulette zegt get. is het absoluut
onmogelijk een gemiddelde to berekenen.
Dit acht getuige juist een essentieel ver
schil.
Nog eenige andere getuigen worden ge
hoord, o.m. mr. Adama Zijlstra, secretaris
van den raad van beheer der Maatschay-
pij Zeebad Scheveningen. Van hem was
het idee uitgegaan om een behendigheids
spel te exploiteercn.
Het getuigenverhoor was daarmee afge-
loopcn.
De verdachten ontkenden, hazardspel te
hebben geëxploiteerd. Zij rekenden op 4
pet. winst. Na oefening was het voor ieder
normaal mensch mogelijk, een berekening
te maken.
Mr. Kokosky verzocht thans dc zaak
niet af te jakkeren. Spr. is doodmoe.
De president protesteert legen het woord
afjakkeren.
De rechtbank heeft bezwaar tegen aan
houding.
Het requisitoir.
De officier, mr. Blok, neemt hierna ro-
quisitoir. Ilij vestigt de aandacht spoclaal
op het rapport-Schouten.
Bij warmloopen van den motor werd
het spel stopgezet, maar dat warm wor
den had dan natuurlijk reeds invloed ge
had op de voorgaande spelen.
Het komt spr voor, dat op grond van
deze onregelmatigheden dc politie in een
dergelijk geval steeds proces-verbaal kon
opmaken en do zaak sluiten op sterk ver
moeden van hazardspel. Spr ontkendo
niet, dat er menschcn zijn, die met behen
digheid speelden, maar dit doet er niets
aan at, dat dit spel blijft vallen onder art.
254 bis. Verdachten wisten immers, dat
het publick er hazard van maakte. Als
men in het openbaar bridge laat spelen
en men maakt daarvan hazardspel, is men
strafbaar.
Spr. achtte geen termen aanwezig, een
minimum-boete te vragen. Het wil hem
voorkomen, dat men bij de demonstraties
voor de autoriteiten do zaak niet juist
heeft ingezien Het is een groot verschil
of dit spel in 't openbaar of in 't publiek
wordt beoefend.
De eisch.
Spr. eischtc wegens het aan het publiek
opzettelijk gelegenheid geven, hazardspel
te beoefenen, een boete van 2000 voor
ieder der verdachten, subs. 100 dagen hech
tenis rnet verbeurdverklaring van bewijs
stukken.
Mr. Kokosky aan het woord.
Mr. Kokosky ging allereerst de geschie
denis na van de totstandkoming van art.
254 bis. Spr. acht het van geen enkel be
lang hoe dc menschcn spelen. Ilct gaat
alleen om den aard van het spelen.
Pleiter hecht meer waarde aan de ver
klaringen van den deskundige v. Schaik.
Dit spel wordt gespeeld door een mecha
niek. Hot karakter van dat spel veran
dert gezinszins omdat een motor warm
loopt.
Do officier zegt nu: Als de verdachten
wisten, dat er hazard gespeeld werd, wa
len zij reecis strafbaar. Maar waaruit
blijkt, dat zij dit wisten? Moesten zij dan
naar iederen speler toegaan en vragen:
Hoe speelt u? Zij hadden daarmede im
mers niets te maken?
Om veroordeeld te worden moeten ver
dachten het opzet gehad hebben gelegen
heid te geven tot hazardspel. Dit opzet is
iet aan te nemen. Men heeft immers
overleg gepleegd met de autoriteiten.
erdachten waren dus geheel te goeder
trouw. Zij hebben ook in Noord wijk het
pel geëxploiteerd en, naar pleiters cliën
ten hem mee leelen, met goedvinden van
dezen zelfden officier van justitie, dio nu
zulk een hoogc geldboete vraagt. Pleiter
crwacht van dc rechtbank vrijspraak,
zoo dc rechtbank die niet geeft, een zeer
lage boete opdat bet proefkarakter in dit
proces niet verloren ga Ten slotte wees
pl. er nog op, dat voor dit spel octrooi
crlcend is.
De rechtbank zal over li dagen uit
spraak doen.
Na de pauze was het woord
aan de getuigen décharge.
Als getuige décharge en deskundige
wordt gehoord ir. F. A. M. v. Schaik, di
recteur der elcctro-technische afdceling
der Expl. Mij. Scheveningen. Getuige's
personeel heeft do motoren aangesloten.
Door middel van stroomregeling waren de
NIEUWE BURGEMEESTER.
De nieuwbenoemde burgemeester van
Idaarderadeel, de heer Poppinga, werd te
Makkinga geboren en is thans 36 jaar.
Do heer Poppinga is commies, chef ter
gemeentesecretarie van Schotcrland.
Heeft de Nederlandsche Minister
van Defensie met den Franschen
Minister van Buitenlandsche
Zaken geconfereerd?
Volgens een Havas-bcricht zou minister
Deckers, na zijn reis aan boord van II.M.
Hertog Hendrik, te Parijs een noenmaal
aangeboden hebben aan den Franschen
minister van Buitenlandsche Zaken cn
deze laatste zou 's avonds een maaltijd
hebben gegeven ter eere van onzon minis
ter. Dit Havas-bericht verscheen in de
N.R.Ct. op 21 Januari cn sprak van „giste
ren". Noenmaal cn maaltijd zouden dus
hebben plaats gehad op 20 Januari. Vol
gens een bericht in de N.R.Ct. zou minis
ter Deckers 21 Januari uit Madrid naar
Nederland vertrekken. 24 Januari 's avonds
arriveerdo de minister met den Pulmann-
trein uit Parijs te s-Giavenhage. In een
gesprek van een der redacteuren van liet
Ned. Corr. Bur. met den minister heeft
deze laatste verklaard, per auto van Madrid
naar de Spaansch-Fransche grens to zijn
gereisd, vanwaar de reis voortgezet werd
naar Parijs, waar hij begroet werd door
den Ncd. gezant. Na eenige uren op de
Ned. legatie vertoefd te hebben, was dc
minister naar Nederland doorgereisd. Naar
aanleiding van het Ilavas-bericht ver
scheen in do Ned. dagbladen een démenti,
vermeldende dat minister Deckers op zijn
terugieis van Spanje naar Nederland niet
langer dan anderhalf uur te Parijs heeft
veitoefd cn geen enkele bespreking heeft
gevoerd.
liet te Gent verschijnende weekblad
Vlaanderen vestigt op enkele tegenstrijdig
heden in bovenstaande berichtgevingen de
aandacht. Het blad vindt het uiterst merk
waardig, dat de afstand Madrid's-Gra-
venhage op zoo'n langzame manier werd
afgelegd cn vindt in het groote tijdsver
schil dat er ligt tusschcn liet vertrek uit
Madrid cn dc aankomst te 's-Gravenhage
met anderhalf uur oponthoud te Parijs,
aanleiding te vermoeden, dat minister
Deckers to Parijs wel degelijk een diplo
matiek onderhoud met Franschc staatslie
den heeft gehad. „Voor ons aldus hot
blad beslaat er voorloopig geen redenen
onze bezorgdheid over het optreden van
minister Deckers te Parijs aan den kant
to zetten".
Een voorloopige overeen
komst getroffen
's-Gravenhage, 6 Februari. De
sedert enkele weken tusschcn een Neder
landsclic en een Belgische delegatie afwis
selend te Brussel en te 's-Gravenhage ge
voerde besprekingen hebben gisteren gc
leid tot een overeenkomst ter regeling van
de handelsbetrekkingen tusschcn beide lan
den. De parafeering geschiedde op liet Mi
nisterie van Economische Zaken to 's-Gra
venhage door de voorzitters van dc beide
delegaties, te welen van Nederlandsclie zij
de door don lieer A. Th. Lamping, direc
tour van den Economisch en Voorlichtings
dienst, van Belgische zijde door den lieer
Suetens. directeur van de Handelsverdra
gen aan het Ministerie Nan Buitenlandsche
Zaken te Brussel.
In afwachting van de definitieve regeling
van enkele punten, welke, mede om rede
nen van tcclinischen aard. nog niet defini
lief konden worden vastgesteld, draagt liot
arrangement een voorloopig karakter. Wan
neer ook deze kwesties definitief zullen
zijn geregeld, zal het arrangement een al-,
gcmecnc regeling vastleggen voor de wijze,
waarop heide landen elkander gedurende
het jaar 1934 op het gebied der contingen-
tcering zullen behandelen en zullen tevens
verschillende, den laatsten tijd door den
handel in elk van beide landen in het an
dere ondervonden moeilijkheden, tot een
oplossing 'zijn gebracht. De tekst wordt
aan de betrokken regeeringen ter defini
tieve goedkeuring voorgelegd; de ondertoe-
kening mag binnen korten tijd worden te
gemoet gezien.
TOLGELD OP DE VASTE BRUGGEN?
Arnhem, 6 Fcbr. Door het lid der Prov.
Staten van Gelderland, den heer C. Smecnk,
ijn voor ccnigen tijd vragen aan God. Sta
len van Gelderland gesteld over het voor
nomen der regeering om op de vaste brug
gen, welke in versneld tempo worden uit
gevoerd, bruggelden te gaan heffen.
De heer Smecnk drong bij Ged. Staten aan
rijstelling van bruggeldheffing bij de regee
ring te bepleiten voor de bruggen bij Arn
hem en Nijmegen, subs, participatie van
provincie en gemeente in de opbrengst aan
gezien deze instanties zich eveneens belang-
ijke geldelijke offers voor de totstandko
ming hebben getroost.
Ged. Staten hebben thans medegedeeld, dat
de minister van Waterstaat hun geantwoord
heeft, dat dc vraag van de tolheffing op de
groote rivier-overbrugging nog bij dc rcgoc
ing in onderzoek is.
per flesch f 1.45, per anker f 58.
Biesing en Mees Gerritsen
gedagvaard
A m s t e r d a m. 6 Febr- Thans zijn ook
Biesing en Mees Gerritsen in verband met
do Onnes-zaak gedagvaard cn wel tegen
20 Februari.
Biesing is 41 jaar oud cn rijwielhande
laar van beroep. Hij wordt verdedigd door
Mr. F. A. Kokosky. Mees Gerritsen is koop
man. 42 jaar oud en zal verdedigd worden
door Mr. Th. Eskcns. Beide verdachten zijn
reeds veroordeeld voor andere feiten en
verblijven in het Huls van Bewaring cn in
de strafgevangenis.
Ilen is ten laste gelegd, dat zij tczaanen
cn in vcreeniging medeplichtig zijn ge
weest aan oplichting. Dc dagvaarding komt
in zooverre overeen met de andere dag
vaardingen. dat ook hier alle gebeurtenis
sen, die zich op en om kasteel Nijenrode
hebben afgespeeld en die ten slotte leiden
tot de uitbetaling van de verzekeringspre
mies, worden gesteld.
Doch aan Mees Gerritsen is bovendien
ten laste gelegd, dat hij in liet tijdvak van
omstreeks April 1932 tot omstreeks het
begin van December 1932 te Amsterdam,
opzettelijk ongeveer veertig kostbare mi
niaturen. welke aan Onnes van Nijenrode,
althans aan een'ander dan aan verdachte
toebehoorden cn welke miniaturen hij in
of omstreeks April 1932 van Maag en Grot-
johan, althans van een hunner had ont
vangen onder gehoudenheid om deze af te
dragen of af te doen dragen aan dc ver
zekeringsmaatschappij. althans aan den
door die maatschappij tot opsporing dier
goederen aangewezen expert L. van Dussen
cn welke miniaturen, hij, verdachte, alzoo
uit dien hoofde cn in elk geval of anders
dan door diefstal onder zfch had, weder
rechtelijk zich had toegeëigend. Ook Mees
Gerritsen is dus bovendien verduistering
ten laste gelegd.
Waarschijnlijk zal in Maart de zaak te
gen den detective Johanknegt worden be
handeld, zoodat de afwikkeling van deze
omvangrijke zaak minstens een maand zal
duren.
TEMTOOMSTEUMC
AMSTERDAM
GEOFEKD vanI0V.M.-5UM.EN VWJ önn-IOfiM
SLUITING ZONDAG 18 FEBR 5u
YARKENSMARKT 13-15, TELEF. 582
„Half acht is mijn dienst
afgeloopen. Ous nog
net even tijd om zoo'n
prijsvraagformulier van
Philips „Bi-Arlita"
kruistocht tegen de
verspilling te halen. Het
beste doe ik dat bij
PERSEYNSTRAAT 19 - TEL. 423
BEERTJES OP STAP.
Te Alkmaar hebben een paar jonge wasch*
beertjes van hun hok uit een onderaardsche
gang gegraven. Zij kwamen in den Alki
maarschen Hout waar zij gehuisvest wa
ren in de Hertenkamp terecht en zijn
daarna in den Hout verdwenen. Later zijn
zij opgemerkt door ccn wandelaar, die oori
epronkelijk meende met groote katten to
doen te hebben. Twee dagen zijn dc diertjes
thans op stap. Maandag werd er ccn in een
boorn ontdekt cn na een algerneene jacht
gevangen. De tweede houdt zich nd& schuil,
(N. R. Ct.)
BRAND TE ELST.
Eist, 6 Fcbr. Hedenmorgen is door
onbekende oorzaak brand ontstaan in den
rijwielhandel van T. Kerkhof aan den rijks
weg Arnhem—Nijmegen. liet winkelpand is
geheel uitgebrand. liet verkeer kon worden
omgelegd.
„Weet jij nog lieve, welk jaar dat was, dat oe vrou
wen zulke verbazend korte rokken droegen
„Nee. dat'kan lk me niet meer precies herinneren,
maar ik weet nog, dat het het jaar was, toen jij je
een bril aanschafte." (Humorist).