Mantelcostumesen Compléts, DE groote mode m
DË EEMLANDEQ
Bultejnlaodsch
4000
Belangrijkste
Nieuws
Weerbericht
Licht op
L. J. ÜJYCX ZOON
Firma DUIM BURGFR
Dinsdag 13 Maart 1934
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
32 e Jaargang No. 215
JAPANSCHE TORPEDOBOOT
VERMIST
WARENHUIS DOOR BRAND
VERNIELD
ONTWAPENINGSKANSEN
ZEER KLEIN
Tel. 1788
DE SCHANDALENREEKS
IN FRANKRIJK
OPHEFFING VAN EEN
CONCENTRATIEKAMP
6 uur 29 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
TAXI TAXI
ook 's nachts geopend
1093 Tel. 1830
GARAGE NIC. BOVÉE
KAMP 41
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 2.10. per maand 0.75, per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken» f 0.17'/j«
Binnenland franco per post per 3 maanden f3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN vaQ regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f0.25. Llefdadlghelds-advertentiën voorde
helft van den prijs. Kleine Advertentlën „KEITjES" bl] vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—Bewijsnummer extra f 0.05
Zwitsersch minister van justitie
afgetreden. Aanleiding: de
verwerping van de wet ter ba
scherxning van de openbare
orde.
Volgens de Zwitsersche wetgeving moet
over alle kantonnale wetten langs den weg
ecner volksstemming een beslissing worden
getroffen; daarentegen vcrcischen bonds
wetten slechts een parlementaire goedkeu
rmg. Toch bestaat er ook nog ten aanzien
van dit laatste geval een uilzondering; wan
neer een speciale desbetreffende uensch
wordt geuit, kan ook een referendum wor
den gehouden over bondswetten. Het is dan
echter noodig, dat met hot uitspreken van
een dergelijk verlangen de indiening
paard gaat van dertigduizend handtcokenin-
gen. Dit nu is geschied met betrekking tot
de honds wet ter bescherming van Je open
bare orde (Slaalsschutzgesctz). De resulta
ten kent men ook reeds: de wet word met
een meerderheid van, in ronde cijfers uitge
drukt, zeventigduizend stemmen verworpen
zaodat de socialisten en communisten, die
de handtcekeningen bijeen wisten te bron
gen, huil zin hebben gekregen.
L»it bcteekont ongetwijfeld een ernstige
nederlaag der burgerlijke partijen, die ver
klaarden, dat de wet ter bescherming van
de openbare orde in beginsel niets nieuws
bracht, maar alleen ten doel had een unifi
catie der bestaande kantonnale wetten
Overigens werd van burgerlijke .zijde even
eens toegegeven, dat dc wet tevens diende
om de dictatuurkanscn van links en rechts
zoo klein mogelijk te maken. liet i<* toch
onloochenbaar, dat ook in Zwitserland,
lijk in zooveel andere landen, de radicale
richtingen hetzij van links, hetzij van
rechts een grootc activiteit aan den dag
leggen, waardoor bij de Zwitsersche regie
ring dc vrees ontstond, dat de grondwet
tige rechten van den staatsburger wel eens
in het gedrang konden raken, wanneer een
dor extremistische groepen zich van de
macht meester maakte. M.a.w.: in Zwit
serland deed zich het geval voor. dat van
burgerlijke zijde dc democratie en het be
ginsel der persoonlijke vrijheid in bescher
ming word genomen. De Staalsschutzgcsetz
had ten doel tc-beletten, dat hetzij een
sociaal-democraiisch-communi6llsche, hetzij
een fascistische dictatuur werd ingesteld.
Ilct grappige van het geval was nu, dat
ook dc groepen van rechts en links, die van
dc wet liiets moesten hebben en vreesden,
dot deze alleen diende om hen te onder
drukken, tegen deze wet ageerden, welke
h. i. dc democratie in gevaar bracht. Ilieruit
blijkt overduidelijk, dat het begrip „demo
cratie" vrij rekbaar is en dat ieder daar
iets anders onder verstaat. Uf anders ge
zegd: twee dcmocrnlievormen stonden te
genover 'elkaar: een conservatieve demo
cratie, die aan bet bestaande niet wcnschto
te.zien getornd en een democratie, die naar
iets nieuws streefde.
Hoe dit ook zij, de nederlaag, die de
Zwitsersche regeering bij de jongste volks
stemming heeft geleden, heeft geleid tot het
hècngaan, van lliibeiiin, den ministctr van
justitie, ilic uit den aard dor zaak in dc
eerste plaats betrokken was bij het redi-
gecrcn van T wetsontwerp. Gewoonlijk
treedt in Zwitserland een minister of een
ministerie alleen af, wanneer in 't parle
ment een échec wordt geleden; wanneer
dit het geval is bij een referendum, pleegt
dc betrokken minister aan ie blij ven. Mi
nister Iiabcilin is echter van deze ge
woonte afgeweken en heeft zijn ontslag in
gediend uit teleurstelling over 't feit,
dat de meerderheid van *t Zwitser
sche volk ongeveer 74 nam aan dc
stemming deel hem zijn vertrouwen
heeft onthouden.
11 ij was er ten zeerste van overtuigd, dat
in dézen bewogen tijd het absoluut noodig
was, dut langs, strafrechtelijke» weg de
orde beter dan tot dusver werd beschermd.
Ondcrtusschen blijft Haberlin, die al van
1920 af deel uitmaakt van de Zwitsersche
regeering en doorgaat voor een der knapste
vrijzinnige juristen van zijn land, tot 1
Mei op zijn post, zoodat hij nog gedurende
enkele maanden kan trachten het werk,
dat zijn liefde had de unificatie van het
gehccie Zwitsersche strafrecht tc vol
tooien. liet- is echter dc vraag, of het
Zw.iscrsclio volk zijn goedkeuring zal
hechten aan dezen arbeid. Wel hebben
Kamer en Senaat in eerste lezing er zich
reeds mee verocnigd, maar velen vreezen.
dat, wanneer te dezer zake 'n referendum zal
worden gehouden," de aanvaardingskanseó
eenigszi'^i twijfelachtig zullen zijn.
*2JSULL WORDT UIT GRIEKENLAND
GEZET.
Athene. KJ Maart. V.D.) De Ameri-
kaansche bankier Insull heeft aanwijzing
gekregen, dat hij op 15 Maart uiterlijk uit
Griekenland moet vertrekken.
Tachtig man in den
slorm omgekomen?
T o k i o, 12 Maart. (V.D.). De Japansche
torpedoboot Tomotsoeroe, welke heden
morgen vroeg uit de oorlogshaven Sasebo
ie. vertrokken, is niet teruggekeerd. Naar
verluidt, zou de torpedoboot. in den storm,
welke langs de kust heerschte, omgesla
gen zijn. Kr was een bemanning van SO
koppen aan boord
Tokio, 13 Maart (V.D.).'Men vreest, dat
van de bemanning van den gisteren geken
terden Japanschcn torpedojager Tomotsoe-
roc, beslaande uit 113 officieren en man
schappen, niemand meer in leven is. Toen
Japansche schepen ter hulpvcrlecning op
do plaats van het ongeluk kwamen, vond
men do Tomotsoeroc drijvende met de kiel
naar hoven. Een deel der bemanning was
nog in leven in een aantal ruimen, aan
gezien op klopsignalen nog werd geant
woord. Maandagavond verstomden echter
de klopteekens, hoewel men lucht in dc
scheepsruim t en had gepompt, liet wrak
is door een kruiser naar de baai van Sase
bo gesleept, waar men hoopt de dooden en
eventueel de nog in leven zijn den te kun
nen bergen. Nadat liet wrak in de baai
van Sasebo was gesleept, werd onmiddel
lijk met het bergingswerk begonnen.
Daarbij is men er in geslaagd drie leden
der bemanning neg levend te bergen, liet
was onmogelijk'verder in hel schip door
le dringen, zoodat het bergingswerk pas
kan worden voortgezet, wanneer het wrak
gedokt is.
13 i r ru inglia m. (Alabama;, 11 Maart.
(V.D.) In con groot warenhuis in de bin
nenstad is Zaterdagmiddag brand uügc
broken. De 4000 personen, die zich in het
cbouw ophielden, konden zich tijdig in
veiligheid stellen. De vlammen deelden
zich mede aan een olietank, welke een ca
paciteit nceft van 500 gallons. De tank out
plofte. Her geheele complex dreigde één
vuurzee le zullen worden. Een in de buurt
gevestigd theater werd ontruimd De stof
fclijko schade bedraagt meer dan 1 mil
lioen dollar.
B rm i n g h a m, 11 Maart. (V.D.) Bij den
brand in een. groot warenhuis in de w in
kelwijk der stéd zijn 39 personen, voorna
mclijk brandweerlieden, gewond. De schade
wordt geschat op 3 millioen
OOK DE WEERMACHT MOET
AaiSCH ZIJN.
Berlijn, 12 Maart. (H.N.) Na een .be
spreking mei von Hindenburg heeft dc
i ijksweerminlstcr bepaald, dat de Ariërpa
ragraaf ook van toepassing zal zijn ooi-
het leger en de vloot. Men verwacht, dat
dientengevolge vele officieren gedwongen
zullen zijn hun ontslag te nemen, daar
vooral vele families van den hoogen adel
met Joden verwant zijn.
TERECHTSTELLINGEN IN
DUITSCHLAND.
Berlijn, 13 Maart. (V.D.) Op dc binnen
plaats van de strafgevangenis Plötzensec
zijn hedenmorgen te 7 uur de 24-jarige com
munist Richard Balir wegens brandstich
ting, cn do beide moordenaars van een
fruit koopvrouw, do 30-jarige Friedrich
M iin en de 30-jarige Alfred Schulz, dooi
den scherprechter uit Maagdenburg terecht
gesteld met dc handbijl.
DE NOODLOTTIGE KERKBRAND.
P a r ij s 10 Maart. (II. X.) Dc brand
in de kerk van St.. N'icaise te Rouaan is
door kortsluiting in den motor van liet
kerkorgel ontstaan. Vrijdag was een orgel
bouwer in dc kerk geweest, doch deze ver
klaart, dat hij dc noodigc voorzichtigheid
heeft betracht en ook niet heeft gerookt.
ENGELSCHE VLOOTHANOEUVRES.
Londen, 12 Maart. fV.D.) 80 Britsche
oorlogsschepen van alle c; icgoricen met in
totaal 40.000 koppen bemanning aan boord,
zijn gisteren van Gibraltar uitgevaren om
deel te némen aan dc groote vloot-manocu-
yres in den Atlantiachcn Oceaan, welke vijf
dagen zullen duren.
REDDINGSOEFENINGEN IN VOLLE ZEE.
Op het grootste oorlogschip ter wereld, het Engelsche slagschip „Rodney", werden
in volle zae oefeningen met den reddingsgordel uitgevoerd. Bij schipbreuk kan
een lijn met een vuurpijl naar een ander schip geschoten worden, zoodat dc man
schappen den eigen bodem kunnen verlaten. Hier ziet men hoe een matroos
tusschen de gepantserde commandobrug cn de lokkemast zweeft.
Laalsie reddingspogingen
van Britsche zijde
Londen, 13 Maart (V D; In welinge-
lichte kringen Iaat men zich twijfelachtig
uit omtrent bepaalde vermoedens ten aan
zien van den waai schijnlijken inhoud van
dc Fransche antwoordnota op de Britsche
ontwapeningsvoorstellen. De Britsche re
geering zou echter voornemens zijn liet
Britsche plan, dat onlangs door Eden tc
Parijs, Berlijn en Londen is toegelicht, on
veranderd tc laten, aangezien geen aanlei
ding bestaat om aan tt* nemen, dat het on
aanvaardbaar is. In ecw rede te Birkenhead
gaf sir John Simon gisteravond uiting aan
zijn bezorgdheid over het lot der ontwape
ningsbesprekingen. Grootc inspanning was
noodzakelijk om zelfs maar een bescheiden
overeenkomst te bereiken, doch wanneer
deze tot stand zou zijn gekomen, zou men
ëcn onderbouw hebben, waarop men in de
toekomst verder kon bouwen.
Londen, 12 Maart. (II. N.) Naar in poli
tieke kringen verluidt, zal sir John Simon
Woensdag bij liet debat in het Lagerhuis
over het óntwapériingsvraagsluk een niéuw
initiatief van de Engelsche regeering be
kend maken. Het plan zou bestaan Duitsch-
land, Frankrijk. Italië en de Vcreenigde
Staten uit te noodigen tot een nieuwe con
ferentie, welke dus onafhankelijk van den
Volkenbond zal - worden gehouden. Dit zou
de laatste poging van de Engelsche regee
ring zijn. Mislukt ook deze, dun zal de
Engelsche regeering haar definitieve beslis
sing voor dc bewapening van Engeland
treffen.
P a r ij s13 Maan. (V.D.) De Parijsche
ochtendbladen verklaren ook heden, dat liet
Fransche antwoord op de Engelsche ont
wapeningsvoorstellen negatief zal uitvallen
De Matin schrijft, dat Frankrijk op zeer hof
felijkc, maar vastbcraoden toon dc voor
waarden zal stellen, waarvan het de tot
standkoming ecner algemecnc conventie af-
hankclijkq maakt. De diplomatieke mede
werkster van het blad Oeuvre schrijft, uit
zeer goede bron te hebben vernomen, dat
men in regeeringskringen op het standpunt
staat, dat Frankrijk, wanneer het weigert
tot een dergelijke conventie toe, te treden,
in Januari 1935 terecht kan verklaren, dat.
Duilschland de verdragen niet heeft geëer
biedigd.' zoodat ook Frankrijk niet ver
plicht is de verdragen op tc volgen en kan
weigeren het Saargebied Ie verlaten, zoo
land Duilschland geen andere politiek volgt.
DRAMA OP KOERLANDSCHE
HOFSTEDE.
Riga, 12 Maart. (V*. D.) Op een boeren
hofstede in Koerland heeft zich een vrecsc-
lijk drama afgespeeld. In den loop van een
familietwist schoot de boer zijn schoonmoe
der dood, richtte vervolgens het wapen op
zijn vluchtende vrouw, die getuige was ge
weest van de daad en trof haar met twee
kogels doodclijk in liet hoofd. Daarop open
de hij hot vuur op zijn heide zwagers, van
wie hij één verwondde. Nadat hij ten slotte
oen veestal cn een schuur van zijn Bchoon-
moed» had in brand gesloken, maakte hij
een einde aan zijn leven door opnangen.
Passagiers
verzekerd
6 ct. psr U.M. Tel. 1788
Parijs, 12 Maart. (H. N.) Bij de com
missie van onderzoek is een voorstel inge
diend om de immuniteit van alle parle
mentsleden voor den tijd lot na de Paasch-
vacantic op tc heffen.
Uit Bayonnc wordt gemeld, dat Dalimicr:
en Durand, hoewel zij een oproep van den
rechter van instructie hadden ontvangen,
tocli niet te Bayonnc verhoord zullen wor
den, dit in verband met het besluit van het
hof van cassatie, waarbij dc instructie van
dc Stayisky-zaak aan den procureur-gene
raal van hét Seindepartéincht wordt opge
dragen.
Parijs, 13 Maart (V.D.:. Een nieuwe
sensatie heeft zich gisteren afgespeeld in
verband rhet de affaire-Stavisky. Een jeug
dig advocaat, naar spoedig bleek dezelfde
die indertijd het ambtsgewaad had ver
brand van den vooimaligen minister van
binnenlandschc zaken Frot en op den dag
na dc bloedige onlusten te Parijs dc vlag
op het paleis van Justitie halfstok Jhad
gclicschc», drong gistermiddag onaange
meld de werkkamer binnen van den rech
ter van instructie, die de affaire-Stavisky
behandelt, waardoor hij hel juist bezig zijn
de verhoor van den oud-minister Durand
en Dalimicr. mevr. Stavisky en Rómagnino
onderbrak. 11 ij slingerde den rechter van
instructie verschillende beleedigingen naar
het hoofd en wilde; naar verluidt, bom
zelfs aanvallen. De advocaat, die tot recht-
sclic politieke kringen behoort, moest ten-
slot ie met geweld uit de kamer worden ver
wijderd. Door twee collega's werd hij naar
zijn woning gebracht, doch onderweg kreeg
hij eveneens ecnige aanvallen van woed
Ilij sprak oen kapitein aan. wicn hij een
courant overhandigde met de woorden:
..Hier is het orgaan van dc Maffia!
Toch de kapitein hem verzicht hem met
rust le laten, viol do advocaat den officier
ja'an, zoodat hij door eenige politic-agen
ten naar een politic-bureau werd gebracht,
waar hij een inspecteur een trap tegen de
buik gaf cn alle ramen van het wachtlokaal
stuk sloeg. Per ambulance-auto kon de on
gelukkige ten slotte naar een zenuwinrich
ting worden gebracht.
Leipzig, 10 Maart. (V.D.). Daar dc po
litieke onrust voortdurend vermindert,
heeft de Pruisische minister-president
thans ook dc opheffing van het concen
tratiekamp Softrienbud'g tegen het einde
van de maand bevolen. In dc concentratie
kampen van Pruisen bevinden zich in 't ge
heel nog 2800 personen.
DIT BLAD HEEFT EEN DAGELIJ KSCHi
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
EXEMPLAREN
BUITENLAND.
Engelsche ministers over ontwapening.
(Eerste Blad, pag. 2).
Gespannen toestand in Spanje.
(Eerste Blad, pag. 2).
BINNENLAND.
Jacht op een inbreker te 's-Gravcnhage
(Tweede Blad, pag. 2).
Groote brand te Geffen.
(Tweede Blad, pag. 1).
Mislukte overval op het correspondent
schap der Ncd. Bank te Eindhoven.
(Tweede Blad, pag. 2.)
Medegedeeld door het Kon. Ned. Met. In
stituut tc de Bilt.
Hoogste baroracterst. 759.6 te Seydisfjord.
Laagste barometerst. 739.Q te Yarmouth.
Verwachting: Meest matige Zuidelijke tot
Zuid-Westelijke wind, zwaar bewolkt met
tijdelijke opklaringen, aanvankelijk nog re
gen - of hagelbuien cn kouder.
De depressie werd minder diep en be
weegt zich Noord-Noord-Oostwaarts. In Ier
land stijgt de barometer nog vrij sterk,
evenals in Frankrijk en Duitschland
maar op IJsland daalt de barometer en een
nieuwe depressie nadert uit het Westen,
welke de koude-inval weer tijdelijk afbre
ken zal. De koude luchtmassa's drongen
reeds tot hij ons land door. De warme trek
ken thans op Oost-Duitschland. In Scandi
navië hield de strenge vorst aan en op
IJsland is de vorst plaatselijk streng ge
worden. Op de Britsche eilanden is de
Noord-Ooster storm, welke er gisteren
woedde, verdwenen. Alleen in de Iersche
zee waait het nog krachtig uit het Noorden.
Ook de Oosterstorm in do Oostzee nam af.
Ip Scandinavië valt in het Zuiden vrij veel
sneeuw, in de omgeving van de Noordzee
regen. Ilct verder doordringen der koude
bovenwinden zal het weer voorloopig nog
buiig maken; later is tijdelijke opklaring
te wachten.
RIJDT VEILIG!
Drie, vier fietsers naast elkaar
Geeft belemmering en gevaar.
BUITEN-RITTEN 6 ct. per K.M.
6 a 7 pers. auto met chauffeur
Vaste standplaats ter !i 'lerzyde
van Hotel Monopole
LANGESTRAA1 49-51 TELEFOON 190
Onze fantasie collectie
ZIJDEN STOFFEN
is aantrekkelijk en bevat alleraar
digste dingen in de meest uiteen.
lospende creaties
Bovendien goedkoop
DAMES-MODE ZAAK
ARNHEMSCHE WEG 26
