G. BROUWER
DË EEMLANDËU
IIITLER EN ZIJN MEDEWERKERS
Bmiteelaodsch
Overzicht
4000 EXEMPLAREN
Belangrijkste
Nieuws
Weerbericht
L. J. LUYCX ZOON
Woensdag 4 April 1934
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
32 e Jaargang No. 232
AMERIKAAN INTERVIEWT
HEM
ONRUSTIG SPANJE
DE DUBBELE MOORD
TE DEN HAAG
KRUISKAMP101(5 AMERSFOORT
De eerste zomersche dag
Fa. R. v. d. BURG
Op
uur 6 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
TAXI TAXI
ook 's nachts geopend
1093 Tel. 1830
GARAGE NIC. BOVÉE
KAMP 41
AMERSFOOR1SCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 2.10. per maand 0.75, per
- wccic (me, grat|3 verzekering tegen ongelukken) f 0.171/»»
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nnmmers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
PRIJS OER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer
eikeregel meer f0.25. Llefdadlghclds-advertentlèn voorde
helft van den prijs. Kleine Advertentlên „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regela
50 cent elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1,—. Bewijsnummer extra f 0.05
De pers behoeft niet slechts datgene
af ie drukken, wat haar
wordt verstrekt
Eerlijn, 3 April. (V.D) Rijkskanselier
Adolf Hitler heeft den Berlijnschen corres
pondeut van een Amerikaansch persbureau
een interview toegestaan, dat bijna een
uur duurde. In den loop van het onderhoud
ontwikkelde Hitier zijn gedachte over zijn
verhouding tot zijn medewerkers, over zij'i
verlangen naar objectieve critiek en andere
belangrijke kwesties. In de inleiding wees
Hitier erop, dat hij een overtuigd aanhan
ger is van persoonlijke besprekingen, de
„diplomatie van man tegenover man Niets
is hem liever, dan de verantwoordelijke lei
ders der belangrijke naties, met inbegrip
van Amerika, onder vier oogon te kunnen
spreken. De overleefde diplomatieke metho
de van nota wisseling veroordeelt zich zelf
door het feit, dat ondanks de ben iïngen
der diplomaten de volken in 1911 in den
grootsten corlog der geschiedenis zijn ge
sleept, hoewel hij, Hitler, er pcrsoonb'k van
overtuigd is, dat dc diplomaten zelf het
meest verrast A\aren, toen de oorlog uit
brak.
üe Ffihrer verklaarde voorts: Iedere ver
tegenwoordiger van een groote mogendheid
zal bij zijn bespreking met mij vinden, dat
ik met volkomen openhartigheid zeg, wat
Duitschland bereid is te doen, en dat ik
mijn eisclien niet hooger stel dan noodia
is. Wanneer ik bijvoorbeeld zeg, dat wij
een weermacht van 300.000 man noodig heb
ben, dan ben ik er niet voor te vinden la
ter genoegen te nemen met 250.000 man.
Over het bcwapeningsprobleem verklaar
de I-Iitler: Niemand zal zich meer dan ik
erover \erbeugen, wanneer dc wereld zou
ontwapenen. Wij zouden al onze krachten
willen wijden aan produclievo doeleinden.
Wy willen ernze wcrkloozen weer laten
werken. Vervolgens willen wij den levens
standaard van liét indlvTdu verhoogen.
Als staatsman, die verantwoordelijk is
voor het wglzijn van zijn land, kon ik niet
toelaten, dat Duitschland wordt blootge
steld aan de mogelijkheid overvallen te
worden door een buurstaat. Of er bommen
op onze industrioele installaties worden ge
wprpen of dat een z.g. preventieve oorlog
wordt gevoerd slechts om de aandacht af
te leiden van dc eigen interne moeilijkhe
den. Slechts om die reden en om geen an
dere eischon wij een weermacht, welke
voldoende verdcdigingsmogelijkhcid biedt.
Op do vraag van den interviewer welke
houding de rijkskanselier inneemt tegen
over de critiek, antwoordde Hitier: „Weet u
ook, dat ik een geheelen staf van deskun
digen op economisch, sociaal en politiek ge
bied om mij heb verzameld, wier eenige
taak het is, critiek te oefenen? Voordat wij
een wet afhandelen laat ik het ontwerp aan
deze mannen zien en vraag: Bitte, was ist
hierali falsch? Ik wensch niet dat zo allen
eenvoudig ja zeggen. Evenmin is het mijn
wensch, dat de pers eenvoudig slechts dat
gene afdrukt, wat haar wordt verstrekt.
Het doet me geen genoegen vijftien kranten
te lezen, welke allemaal zoowat denzelfden
tekst hebben. Ia den loop van den tijd zul
len onze redacteuren weer zoo geschoold
zijn, dat ze eigen waardevolle bijdragen
kunnen leveren voor onzen nationalen op
houw.
Terwijl ik. ecnerzijds critiek wensch, al
dus vervolgde de rijkskanselier, anderzijds
blijf ik erbij, dat diégenen, die werken voor
het welzijn van hpt geheele volk, de zeker
heid moeten hebben, dat zij rustig hun werk
kunnen doen.
De journalist vroeg vervolgens: „Mijnheer
de rijkskanselier, er wordt vaak beweerd,
dat er onder de heeren van uw naaste om
geving, mannen zijn, die zich in uw plaats
zouden willen 6tellcn. Van een uwer meest
prominente medewerkers wordt b.v. be
weerd. dat hij uw maatregelen probeert
tegen te werken."
Ilitler antwoordde hierop: „Ik weet im
mers dat u deze vraag stelt om mijn ver
houding te willen opmaken tot mijn mede
werkers cn niet omdat u persoonlijk de
loyaliteit van dezen in twijfel zoudt willen
trekken. Het zou immers werkelijk laster
zijn om van écn dezer mannen, die jaar in
jaar uit, aan mijn zijde hebben gestaan te
onderstellen, dat hij den wensch zou heb
ben, mij weg te werken. De wereld beeft
nimmer een schooner voorbeeld gezien van
„een voelen" dan dat mijn medewerkers te
zien geven. Misschien ligt do reden waarom
sprookjes \an deze soort ontslaan in het
feit, dat ik niij niet met „nullen" heb om
geven maar met echte mannen. Nullen zijn
rond. Zij zijn dc eersten die beginnen weg
te rollen, wanneer het elecht gaat De man
ncn om mij heen zijn „kantige" oprechte
mannen, leder hunner is een krachtige per
soonlijkheid, ieder heeft zijn wil cn is met
eerzucht bezield. Wanneer zij niet eerzuch
tig zouden' zijn. zouden zij niet staan, daar
waar zij thans staan. Ik juich de eerzucht
toe. Wanneer nu zulk een groep machtige
personen bijeen komt, iö het onoverkomelijk
dat een wrijving plaats vindt.
Doch nog nimmer heeft een enkele dezer
mannen, die om mij heen staan, geprobeerd
mij zijn wil op te dringen. Integendeel zij
nebben op bewonderenswaardige wijze zich
geschikt in mijn wcnschcn.
Madrid, 3 April. (V. D.) De stakende
arbeiders bij de gasfabrieken en de water
leiding te Barcelona hebben gedurende de
Paaschdagen verschillende daden van sa
botage gepleegd. Gisteren werd gas in de
waterleidingbuizen gevoerd en slechts de
waakzaamheid van het controleerend per
soneel voorkwam ongelukken. Niettemin
was de stad den geheelen dag zonder water.
Aanslagen op gashouders zijn aan de orde
van den dag. Te Madrid duurt de staking
van de metaalbewerkers voort. Zelfs de
meest noodzakelijke herstellingen aan
auto's kunnen niet worden verricht. De
wederinvoering van de doodstraf in Spanje
heeft gisteren tot groote demonstraties ge
leid van linksche organisaties te Madrid.
Te Granada zijn negen anarchistische lei
ders door een zelf gegraven gang uit de ge
vangenis ontvlucht.
BERGBEKLIMMER IN BENARDE
POSITIE.
Innsbruck, 3 April (H.N.). Een berg
bek!immer is op den Martinswand, die zeer
steil is, verdwaald en in een zoodanige po
sitie geraakt, dat hij niet voor of achteruit
kon. Reddingsmanschappen en ook de brand
weer trokken er op uit om te trachten, den
tourist te redden, doch hun pogingen had
den geen succes, zoodat hij den geheelen
nacht in zijn benarde positie heeft doorge
bracht, waarbij slechts.een klein boompje
bem eenigen steun bood Vanmorgen is
men er opnieuw op uitgetrokken oin te
trachterf den verdooldo te redden. De Mar
tinswand is in de geschiedenis bekend, om
dat ook keizer Maximiliaan daar eens in
een zeer benarde positie is geraakt.
NOODWEER IN GRIEKENLAND.
Boven Athene en Piraeus heeft een he-
vigo hagelstorm gewoed, waardoor groote
schade aan tal wan gebouwen is aange
richt, terwijl op eenige plaatsen huizen zijn
ingestort.en overstroomingen veroorzaakt
\\erd?n.
In de provincie Elis is de gebecle rozij-
nenoogst door den hagel vernield.
DUITSCHLAND BETAALT AAN
AMERIKA.
De Duitsclio gezant heeft aan het depar
tement van do schatkist te Washington
meegedeeld, dat Duitschland op 3 April een
bedrag van 1.250.000 dollars op rekening
van de oorlogsschuld aan dc Vercenigde
Staten betaalt.
GROENTEN ZAAIEN EN PLANTEN.
De in den bak te kiemen gelegde tuin-
boonen, doperwten en peulen, worden nu
buiten uitgeplant. Tuinbooncn planten we
op 12 tot 15 c.M. afstand bij een rijen
afstand van 60 c.M, Voor opvolgende oogst
kunnen we nu direct ter plaatse zaaien. Dop
erwten en peulen planten we 2 of 3 tegelijk,
op een afstand van 5 a 6 c.M. bij een rijen-
afstand van 1.10 lot 1.40 M. Ook hiervan
zaaien we weer voor opvolging, waarvoor
we nu van doperwtensoorten als; Vlijmsche
krombek en Kaapsche groene gebruiken.
Tusschen de erwten- cn pculenrijcn zaaien
we spinazie, radijs, raapstelen of dunsel.
We zaaien nu ook zomerpecn en om dit
lastige zaad naar behooren te kunnen uit
strooien vermengen we het met een weinig
zand. Voor het bezaaien van een bed met
een oppervlakte van 10 M.a hebben we 20
gram zaad noodig. Door het zaad kunnen
we een weinig radijs mengen. Deze wordt
toch geoogst voordat de peen flink begint
te groeien. Om het wieden en uitdunnen
van peen te vergemakkelijken maken we
de bedden niet breeder dan 1.20 M. Het zaad
moet goed ingehakt cn op droge gronden
aangetrapt worden. Langs het peenbed kun
nen we nog een rij kropsla (weeuwen) uit-
planten. Kropsla planten we op 25 h 30 c.M.
afstand bij een rijenafstand van 30 c.M. Tus
schen de rijen kunnen we nu pootuien uit-
planten welke op de rij ongeveer 12 c.M.
uiteen komen. Wanneer we in plaats van sla
de overwinterde weeuwenplanten gebruiken,
kunnen deze al vroeg worden geoogst en
hindert ze den groei van de pootuien niet.
We kunnen nu ook zaaduien zaaien maar op
veel gronden geven pootuien betere resul
taten. Wel zijn deze laatste minder duur
zaam. Om ook voor laat gebruik uien te
hebben planten we sjalotten. Deze worden
nu geplant op een afstand van 15 c.M. Dit
gewas kan men zeer goed teelen tusschen
slokboonen. De stokken hiervoor plaatsen
we op 70 tot 80 c.M. rijenafstand zoodat ook
de sjalotten deze rijenafstand dan krijgen.
Ook kunnen we een dubbele rij met een
tusschenruimte van 25 c.M. tusschen dc
stokken planten. Sjalotten worden vooral
zeer ondiep geplant. De onder glas over
winterde bloemkoolplanten (weeuwen) wor
den nu ook uitgeplant We geven ze een
afstand van 60 tot 80 c.M. en zorgen voor
een rijk bemesten, stikstofrijken grond. Tus
schen de bloemkoolrijen kunnen we telkens
een rij kropsla planten. Soms teelt men tus
schen bloemkool nog spinazie maar hiervan
heeft de kool gewoonlijk veel te lijden. We
zaaien nu ook roode, wille en savove kool
opdat we straks de beschikking hebben over
de benoodigde planten. Onder glas zaaien
we nu tomaten, augurken en komkommers.
De dader op een landweg onder
Loosduinen aangehouden
's-G ravenhag e, 4 April. He
denochtend is dc politie er in ge
slaagd op aanwijzing van een bur
ger op een landweg onder Loos
duinen den 26-jarigen V. aan te
houden, die cr van verdacht wordt,
op Goeden Vrijdag zijn vrouw cn
zoontje op gewelddadige wijze in
hun woning aan de Vecnkado te
Den Haag van het leven te hebben
beroofd en wiens opsporing door de
Haagsche politie was gevraagd.
Hedenochtend werden twee surveilleeren-
de agenten door een voorbijganger opmerk
zaam gemaakt dat V. zich in hun onmid
dellijke nabijheid bevond. Dc agenten zoch
ten den man op. die naar alle waarschijn
lijkheid gedurende de laatste dagen langs
dc wegen in de omgeving van den Haag
gezworven heeft, en hielden hem aan. Tij
dens het vervoer naar het hoofdbureau van
politie was de man zeer overspannen. Bij
het begin van het verhoor, dat de commis
saris hem wilde afnemen, kreeg hij een
zenuw-aanval, welke van dien aard was, dat
het verhoor geen voortgang kon vinden. De
man werd weggeleid om eenigzins tot
kalmte te komen.
Ook over de motieven van zijn daad kon
hij nog niets mededeelen.
„Hcrse Weide" voor Uw planten
Wat zü in haar branche offreert
Wordt vakkundig en toch billijk
En als 't best gegarandeerd.
De Duitsche schulden aan
Amerika. Tegemoetkomend
heid der Ver. Staten afhanke
lijk van den Senaat.
Gisteren heeft Duitschland een bedrag
van één en een kwart rnillioen dollars op
rekening van de oorlogsschuld aan de Ver-
eenigde Staten betaald. Blijkbaar heeft men
van Duitsche zijde nog getracht van deze
betaling af te komen: een bericht uit Was
hington toch houdt in, dat staatssecretaris
Huil aan den Duitschen ambassadeur, dr.
Luther, officieel heeft meegedeeld, dat de re
geering der Verecnigde Staten niet in staat
was de schuld van Duitschland aan
Amerika te schrappen of het te betalen he
drag te verlagen, zonderdat het congres
hiertoe zijn toestemming had gegeven. Het
betrof hier de Duitsche verplichtingen, die
verband houden met de zoogenaamde mixed
claims en de hezettingsk06ten.
Senator Lewis heeft bovendien een ver
klaring afgelegd van nog veel wijder strék
king; hij noemde het een illusie, wanneer
men in het buitenland in de veronderstel
ling leefde, dat Amerika do schrapping der
oorlogsschulden zou willen overwegen,
wanneer dc andere landen Amerika conces
sies deden op het gebied der handelspoli
lick. Volgens hem had ook dc Amerikaan
sche staatspresident nooit, zelfs in de verste
verte niet, eraan gedacht een streep te ha
len door de oorlogsschulden.
In verband met een en ander laat de
Duitsche pers uitkomen, dat het bij het
complex, waaromtrent ambassadeur dr
Luther heeft onderhandeld, niet gaat om
particuliere crcdjeton, maar om politieke
betalingen van Duitschland aan de Ver
ecnigde Staten, die in verband met het slui
ten van het plan-Young, maar buiten de
Haagsche overeenkomsten om, door een af
zonderlijke schikking werden geregeld.
Op grond van deze schikking moet
Duitschland tot. 19S.1 jaarlijks 40.8 millipen
Mark betalen als vergoeding van schade,
die Arnerikaansche staatsburgers tijdens
den oorlog hebben geleden en bovendien tot
19G6 bedragen, die nu eens hooger, dan
weer la$cr zijn. in verband met de bezet
tingskoslen: in 1933 b.v. 21.95 rnillioen, in
1934, 1935 en 1930 telkens 18.6 rnillioen.
Sinds het Hppver-moratorium \an kracht
werd dit geschiedde in den zomer van
1931 hebben er geen betalingen meer
plaats gevonden. Desniettegenstaande werd
ook na afloop van het „Hoovcrjaar" geen
verzuim vastgesteld, vooral daar in do
Duitsch-Amenkaansche overeenkomst zelf
met een betalingsuitstcl rekening is gehou
den. Dit uit6tel is echter aan een termijn ge
bonden cn wel in dier voege, dat het mora
torium, wat het eerste jaar van uitstel be
treft, Duitschlaml 2Vt jaar lang gelegenheid
geeft de vervallen bedragen te betalen. Voor
de „Falligkeitcn" van het volgende jaar
kan een uitstel van twee jaren, voor die
van het derde jaar een van één jaar ver
leend worden, d.w.z. wanneer intusschen
geen nabetaling heeft plaats gevonden van
de eerste „Falligkeitcn".
Natuurlijk beschouwen de Duitschers de
speciale overeenkomst, die zij met de Ame
rikanen hebben gesloten, niet als een oplos
6ing der aangelegenheid, daar de schikking
een z.g. „Tribut"-karakter draagt. Merk
waardig vinden zij het, dat president Roose
velt de Duitsche wenschen niet plompweg
van de hand heeft gewezen, maar slechts
heeft vastgesteld, dat voor het onderhavige
complex het parlement dat, zooalö men
weet. niet hijster veel voelt voor schrapping
der politieke schuilen mede competent
Onze weerkundige medewerker schrijft
ons:
liet bleek gisteren wel overtuigend, dat
het niet te veel beweerd was, toen ik eeni
gen tijd geleden zeidc, dat de lente dit jaar
eerder komt dan gewoonlijk. Gisteren steeg
over dag de temperatuur tot vlak bij de 20
graden en bij haast volkomen windstilte
was het weer zomersch mooi. Zoo is dan de
lente gekomen en al jnogc dc temperatuur,
misschien, na enkele dagen weer tot een
lager niveau terug vallen, dit mooie weer
hebben wij gehad en daarmede is de lente
1931 op een bijzonder gelukkige wijze be
gonnen.
Waaraan dit mooie weer toe te schrijven
is?
Eensdeels natuurlijk aan dc werkelijke
vervroeging van de lente, waardoor de
weersgesteldheid gelijk kan staan met die
an omstreeks einde April. Anderdeels moe
ten hier bijzondere omstandigheden hebben
medegewerkt en wel ten eerste dc geringe
luchtbeweging, die het mogelijk maakte, dat
de onderste sterk verwarmde luchtlaag niet
vermengd werd inet de hoogere koelere.
Daarnaast moeten wij denken aan een zoo
genaamde Föhn werking in dc vrije
atmosfeer, waarbij neerdalende luchtmas-
sa's door samendrukking verwarmd worden
en de relatieve vochtigheid tot een zeer laag
niveau daalde (gisteren tot 39 procent). Het
weer was daarbij cenigszitis drukkend, loom
makend, en dit kan er ook op wijzen, dat
er van deze Föhnwerking sprake was. Ook
dc algemeenc weerstoestand kwam daar
mede overeen.
(Nadruk verboden).
KARDINAAL EHRLE f
Op den laatstcn dag der afgeloopen
maand is te Rome, 89 jaar oud, overleden
kardinaal Franz Ehrlo. Hij werd op 17 Oct.
1845 te Isny in Duitschland geboren cn
trad op zeer jeugdigen leeftijd toe tot de
orde der Jezuïten. In Óct. 1931 vierde hij
zijn 70-jarig jubileum iti deze orde. Kardi
naai Ehrle was door zijn jarenlange sa
menwerking zeer bevriend met den tegen
woordigen paus Pius XI. Van 1895 tot 1914
was hij diens voorganger als prefect van
het Vaticaansche diocees en later bioblio
thccaris en archivaris der Roomsche kerk.
De kleine CHALLEN VLEUGEL j
M. 1.29 lang, mahonie ol zwart
kost slechts I 795-
ARNHSTRAAT.
DIT BLAD HEEFT EEN DAGELIJKSCHM
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
BUITENLAND.
Hitier geïnterviewd door een Ameri
kaansch journalist.
(Eerste Blad, pag. 1).
De uitlevering van Samuel Insull.
(Eerste Blad, pag. 2).
BINNENLAND.
Het proces-NJjenrode.
(Tweede Blad, pag. IJ
Groote bosch- en heidebrand bij Eibergen.
(Tweede Blad, pag. 1),
STADSNIEUWS.
Do heer E Hogewind plotseling overleden»
(Eerste Blad, pag. 3.)
Nieuwe plannen van de V.V.V.
(Eerste Blad, paig. 3J
Medegedeeld door het K. N. M. I. te De
Bilt:
Hoogste barometerstand: 781.7 te Aku-
rcyrf
Laagste barometerstand: 750.3 te Vardö.
Verwachting: Meest matige Zuid-Ooste-
Jijke tot Oostelijke of Noord-.Oostelijke wind,
.aanvankelijk nog helder tot licht bewolkt,
waarschijnlijk droog weer, later kouder.
In onze omgeving wijzigde de luchtdruk-
verdeeling zich weinig. In het verre Noord-
Oosten kwamen echter groote veranderin
gen voor. Een diepe depressie uit de Pool-
zeo drong in Scandinavië door. met een in
val van arctische luchtmassa's over de
Noorsche zee, welke zich in dc richting
van Schotland beweegt. Het gebied van hoo-
gen luchtdruk in het Noord-Westen beslaat
geheel Groenland en IJsland, dat in het
Noord-Oosten neernt in beleekenis af en.
trekt zich naar Oost-Europa terug. De de
pressie bij de Azoren nadert de kust van
Portugal. Een dicpo depressie uit het Wes
telijk Middellandsche zeegebied trok over
Oost-Frankrijk en gaf zware onweerregens
bij Dij on.
In de Alpen werd het veel kouder. Koude
luchtmassa's gaven afkoeling in het Zuid-
Oosten, zoodat het te Wecncn sneeuwde cn
het te München en Zurich hedenmorgen
vroor. In Noord-Duitschland is het overal
helder weer. In onze omgeving werd de
continentale strooming kouder cn het is te
verwachten, dat dc koudere luchlmassa uit
het. Oosten en later misschien uit het Noor
den afkoeling zullen brengen, met later wel
licht eenigen neerslag.
LANGESTRAAT 43-51
TELEFOON 190
MAAK ZELF UW KLEEDING
Confectie is duur.
Wij helpen u met zeer goede patronen, die
wij zeer goedkoop en zelfs gratis uit voor
raad verstrekker. De Stoffen zijn goedkoop
De keus overweldigend.
RIJDT VEILIG!
Wielrijders, rijdt niet op den rij--
weg als er een rijwielpad naast is.
BUITEN-RITTEN 6 ct. per K.M.
6 a 7 pers. auto met chauffeur
Vaste standplaats ter linkerzijde
van Hotel Monopolc
