DE EEMLANDED De diefstal in St. Baafs te Gent NIEUWE LENTE - NIEUW GELUID 4000 EXEMPLAREN L. J. LUYCX ZOON GARAGE NIC. BOVÉE Woensdag 18 April 1934 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 32 e Jaargang No. 244 DE BEWAKING IS NIET GOED GEWEEST TROTZKI MAG NIET BLIJVEN FRANKRIJKS ANTWOORD MUZIEKHANDEL Fa. R.v.d.BURG BELASTINGVERLAGING IN ENGELAND 7 uur 31 min. TAXI TAXI 6 CENT PER K.M. TEL. 1830 en 1093. KAMP 41 AMER SFGGRTStH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS p" 3 «"""den voor Amersfoort 2.10. per maand f 0.75. per week (met gratia vtriekering tegen ongelukken) 0.17'/s. Binnenland franco per post per 3 maanden I X-, Afzonderlijke nnmmera f 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513 PRIJS OER ADVERTENTIEN 1-4 «geu f.05 met Inbegrip van een bewijsnummer elke regel meer f0.25. Lkfdadlghelds-advertenbën voorde helft van den prijs. Kleine AdvertentlCn „KEITJES" by vooruitbetaling 1—5 regel* 50 cent elke re oei meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—Be wllsnammer extra f 0.05 NIEUWS UIT BELGIE Allerlei veronderstellingen omtrent de daders en hunne motieven y (Van onzen correspondent). Brussel, 13 April '34. De diefstal te Gent in de St. Baafskerk die de hoofdkerk is van Gent, is wel een sensalioncele zaak. Wij reden naar de Ar te veldestad, enkele uren na dot wij te Brus sel het bericht hadden vernomen. In St. Baafs, waar wij verwachtten 6lechts op ver toon van onze perskaart te worden toegela- ten, bleek niemand eenigo moeilijkheid te ondervinden om de kapel te betreden, die vlak naast het hoogkoor is gelegen en waar het beroemde veelluik van de gebroeders Von Eyck wordt bewaard. Terwijl de kos ter ons vriendelijk en met vele bijzonderhe den vertelde hoe de diefstal was ontdekt, was de onderkoster druk bezig met den ver koop van illustraties van het schilderij. Dit wees niet op een paniekstemming. De poli tie was gekomen en had het noodige ge daan. Voor het overige ging alles den. ge wonen gang. Alleen ging de belangstelling nu hoofdzakelijk naar het leege houten raam, links onderaan van het veelluik. Dit bewijst hoe men het te Gent met het schil ilerij vrij gemoedelijk opvat, althans wat de bewaking betreft. Want deze diefstal toont onbetwistbaar aan, det er te weinig voor zorgen waren genomen voor de veiligheid van hot wereldvermaarde stuk, 't welk zoo wel voor Vlaanderen als voor Nederland con gemeenschappelijk cultuurbezit is. In de kerk werd niets anders gestolen dan het paneel van „Het Lam Gods". Een deur, waardoor men de kerk verlaat wordt slechts aan de buitenzijde gesloten. Hot is door deze deur, dat de dieven want meer dan vermoedelijk is de diefstal niet door édiï persoon alleen gepleegd de kerk hebben verlaten. Het is kinderspel zich in de kerk to laten opsluiten, iet6 wat de dieven waar schijnlijk hebben gedaan om, nadien, ge makkelijk te kunnen werken in den nacht. Zij hebben overigens hun werk zeer netjes gedaan. Zij hebben eerst goed voorbereid, hoe ze het best zouden te werk gaan hebben het kostbare paneel dan uit de ruwe houten omlijsting weggenomen op de correcte wijze, die men zich kan denken en die door een bekwaam vakman waar schijnlijk niet zal worden verbeterd. Het is te zien, dat zij het paneel niet hebben willen beschadigen. Zij hebben de nagelen weggetrokken, die het schilderij vastklem den en hebben het toen, naar boven schui vende, verwijderd. Laten wij al dadelijk zeggen, dat de poli tie niet het minste 6poor bezit over de da- ders. Men heeft geen vingerafdrukken. Men heeft eenvoudig niet6, tenzij dat ruim een jaar terug iemand van de rechterlijke autoriteiten te Gent den conservator van de kunstschatten uit St. Baafs, met name kanunnik Van der Gheyn, waarschuwde, dat er een dreigbrief was ontvangen, in verband mot het schilderij. Wij vernamen, dat dit spoor naar Antwerpen zou leiden Doch het jé? waardeloos. Als de dieven niet tot een beter inzicht komen en b.v. het schilderij niet ergens achter laten, of als er geen aanwijzingen komen door verklik king, dan mng men het paneel als redde loos verloren beschouwen. Dit paneel is een van de zes paneelcn, die, in uitvoering van artikel 247 van het verdrag van Versai'les, door Duitschland aan Belgie werd afgestaan. Het was de toenmalige socialistische minister van Kun sten en Wetenschappen, J. Destrée, die zulks wist te bewerken. Deze zes paneelen vormden, met de twee paneelen „Adam" en „Eva', die te Brussel werden bewaard, de twee zijluiken van het schilderij. De panee lcn bevonden zich teen sinds twee eeuwen in Duitschland. Duitschland heeft overigens niet nagelaten den afstand van de schilde rijen tegen klinkenden munt in rekening to brengen. De middenpaneelen bevonden zich in St. Baafs te Gent, en om het geheel opnieuw volledig samen te stellen, werd alles afgestaan aan den kerkeraad van dp kathedraal. Hei zal wel zijn, omdat kanun nik Van der Gheyn, nu een man van 70 jaar, tijdens den oorlog, van de eerste da gen af, het schilderij op een veilige plaat9 heeft weten te verbergen, om het voor de Duitschers te beschermen, dat do regeering hiertoe heeft besloten. De staat stelde als voorwaarde, dat het werk moest geplaatst en bewaard worden als in een museum, dat voorzorgen moesten worden genomen in verband met de verlichting, met den kaars rook enz. Met het oog op diefstal waren geen maatregelen gevraagd. Wie zou er nu zoo iets onverkoopbaars kunnen stelen Doch de regeering heeft wol degelijk ge zorgd voor de veiligheid, o.m. door de be kostiging van een bewaker op zich te ne men Men moet thans vaststellen, dat de bewaring niet goed is geweest Dc deur. die toegang geeft tot de kapel, is door een kind open te breken. Het doodgewone 6pringslot kan met een klein haakje worden open gemaakt. De kerkdeur zelf, waardoor de dieven de kerk hebban verlaten, was met een goeden duw te openen. Het minste, dat men had kunnen doen, was het lokaal, waar het schilderij werd bewaard 's nachts ontoegankelijk te maken. Iedereen geeft er zich re-kensohap van, dat het gestolen pa neel onverkoopbaar is. In de inventaris van 's Rijks kunstschatten i6 het stuk geboekt tegen 12 millioen frank, wat natuurlijk een theoretisch cijfer is. De zes paneelen, die uit Berlijn zijn gekomen na den oorlog, werden door de Duitschcs in rekening ge bracht voor 75 millioen frank. Men schat de totale waarde van het geheel op 175 mil lioen frank, een bedrag, dat men op staan- den voet had kunnen bekomen van de Amerikanen. Sommigen beweren, dat liet geheel een half milliard waard kon geacht worden. Doch in elk geval is het gestolen paneel niet veel waard voor den huidigen bezitter en zoo komt men tot de vraag, welke de drijfveer kan geweest zijn tot deze daad. Heeft men tc doen met een vandaal? Ver moedelijk niet, want indien hij eenvoudig uit vernielzucht had gehandeld, had hij het schilderij niet behoeven mee te nemen. Heeft men wellicht te doen met een ma niak, een kunstliefhebber, die er een genot in vindt iets eenigs te bezitten, zelfs wan neer hij dit zorgvuldig moet verborgen hou den voor indiscrete oogen? Of heeft men te doen met het werk van een bende, die er op uit is oude kostbare schilderijen te stelen en daarna te verkoopen. Men herin nert nu aan het geval van de Joconde, die uit het Louvre te Parijs werd gestolen. Ook te Gent werden nog meer schilderijen ge stolen in kerken. Een achttal jaren geleden verdween een kostbaar schilderij uit de St. Niklaaskerk. Hot werd nadien teruggevon den onder de bank van een derde-klasse wagen op de spoorlijn Brussel—Antwerpen. Drie jaar geleden werden drie schilderijen gestolen uit de St. Michielskerk, welke nooit meer werden teruggezien. Men kan zich waarlijk niet voorstellen wat de dieven heeft doen handelen. Er is nog een andere thesis: sedert enkele jaren wordt namelijk het bestaan betwist door den heer Renders, uit Brugge, en door den Duitschcn kunsthistoricus prof. Fricdlan der. van een der broeders Van Eyck, name lijk van Hubert van Eyck. liet is niet uit gesloten, dat dezen volgelingen hebben ge kregen. Welnu, het gestolen paneel stelt •olge.ns een legende de gebroeders Van Eyck voor, te midden van de rechtvaar dige rechters. Is het niet mogelijk, dat een half krankzinnig liefhebber dit paneel heeft willen bezitten om de quaestie van nabij te kunnen bestudeeren? Niet onwaarschijnlijk is het, dat men te doen heeft met gewone dieven. Het is nog niet lang geleden, dat uit de kathedraal van Doornik kostbaro beelden en een ivoren kruisbeeld werden gestólen door*een dief. die reeds vijftig veroordeelingen had opge- loopen, alleen om er geld van te maken. De psychologie van sommige menschen is bovendien zeer vreemd. Zes jaar geleden werd te Antwerpen een klein schilderij, een Teniers, uit zijn kader gesneden. Ander half jaar geleden kreeg de conservator van het Kunstmuseum tc Antwerpen een brief uit de gevangenis te Gent van een Argen tijn, die mededeelde, dat bij het kleine doek had gestolen, omdat hij «r verzot op was.. Niettemin bad hij het tv Keulen verkocht aan een antiquair, die het aan een Ameri kaan had van de hand gedaan. Natuurlijk wist deze antiquair den naam niet meer van den AmerikaanNog een lezing is, dat een Ilitleriaan den diefstal zou hebben gepleegd uit wraak, omdat Duitschland de zes schilderijen na den wapenstilstand heeft moeten afstaan aan BclgieJ Een pri vaat detectief heeft er zich zelfs mee bezig gehouden en volgens hem heeft eens in de omgeving van de kathedraal een Duitscher rondgezworven, die bij een handelaar in postkaarten juist een felle belangstelling toonde voor het gestolen paneel Doch dit is zuivere fantasie. Men heeft practischer gedaan door de kerk nog eens goed af te zoeken, om te zien of de dieven liet daar niet ergens hadden achtergelaten Het is vruchteloos geweest. Heel de zaak is een zware slag geweest voor dén ouden ka nunnik. Een probleem, dat hiermee is gesteld, is nu de bewaring van de kunstschatten van den Staat in kerken. Er zijn nog meer ker ken, waar schilderijen, die millioenen waard zijn, onder het bereik blijven van iedereen. Dit geval toont aan, dat een der gelijke toestand zeer gevaarlijk kan zijn en dat bewaring van kunstschatten, zooals het veelluik van Van Eyck, beter kan gebeuren in een museum, tenzij de noodige maatrege len worden getroffen. Men wacht nu tot er iets zal gebeuren Het is het ecnigc dat men doen kan. Uit gesloten is het niet, dat *er een premie zal worden uitgeloofd, voor de terugbezorging van het schilderij, want en dit is alweer een andere thesis het schijnt nog meer te zijn gebeurd, ook in voJe andere laurfon, dat schilderijen worden gestolen uit kunst verzamelingen' en dat--.en losprijs moet worden betaald om ze terug te krijgen. De musea zouden dan liever dc geeischte som betalen aan deze gangsters, dan het schilderij te moeten missen en dit door mid del van geheime fondsen.. Dit lijkt nu heelemaol op een politie roman. Doch de naakte werkelijkheid is dikwijls voel geheimzinniger en raadsel achtiger dan do fijnst uitgedachte romen. De bange vraag, die hij Git alles tevens oprijst, is, of het gestolen paneel nu reeds niet zwaar is beschadigd, en dat de schcn ding van dezen hiMorischen kunstschat, die een onuitputtelijke studiebron is voor dc kunst, die den bloeitijd \an de Vlaamsche schilders voorafging, welke nu zoo pijnlijk wordt gevoeld, niet nu reeds definitief is geworden. Parijs, 17 April. (V. D.) In de kabi netszitting van hedenmorgen is besloten, de verblijfsvergunning voor Trotzki, die inder tijd is verleend door den tocnmaligen mi nister van binncnlandsche zaken Chau- temps, in te trekken, aangezien Trotzki de toezegging, zich neutraal te zullen gedra gen, niet heeft gehouden. Men zal hem ver zoeken uit Frankrijk tc vertrekken. Vol gens sommigen zou men voornemens zijn hem over de grens te zetten. DIT BLAD HEEFT EEN DAGEL1JKSCHË GECONTROLEERDE OPLAAG VAN Stellingneming tegen iedere herbewapening van Duitschland Parij6, 17 April (V.D.). Omtrent den mi nisterraad van Dinsdag, waarin dc nota van antwoord aan Engeland behandeld is, wordt vernomen, dat de z-g. kleine ontwa peningscommissie op het standpunt heeft gestaan, dat bij den huidigen 6tand van za ken het sluiten van een overeenkomst moei lijkheden met zich brengt, dat Frankrijk stelling moet nemen tegen Iedere herbewa pening van Duitschland en dat tenslotte Frankrijk mogelijk met alle ter beschikking staande middelen een eventueel Duitsch- Fransch geschil in het reine moet brengen Tegen deze opvatting kanttte zich de mi nister van Bujtenlandsche Zaken, Barthou die het 6luiten van een overeenkomst be pleitte. Londen: Over den inhoud van de Fransche nota aan Engeland welke, naar verluidt. Dinsdagmiddag, den Franschen am bassndeur te Londen is overhandigd, wordt uit Parijs gemeld, dat de Fransche regee ring in de nota haar voldoening uitspreekt over het betere begrip van haar opvatting inzake dn vcreischten voor veiligheid. De -Franschc regeering acht het doelloos de ont- wapeningsbesprekingen tusschen de in hoofdzaak belanghebbende staten voort te zetten, aangezien er geen vooruitzicht zóu bestaan, dat deze besprekingen tot een re- ultaat zouden komen. AHNH.STRAAT. Peters Litolff - Schott Vraagt catalogi aan. Terwijl de salariskortingen tot de helft zullen worden teruggebracht Londen, 17 April (V.D.). De mi- nister van Financiën, Chamberlain, heeft in het Lagerhuis de begrooting ingediend. Op deze begrooting zijn geen gelden uitgetrokken voor de betaling van oorlogsschulden aan de Vereenigde Staten, evenmin wor den ontvangsten verwacht uit hoof de van herstelbetalingen. De begroo ting 6luit op een bedrag van 098 millioen, met een beschikbaar sur plus van 29 millioen. Dc belasting op automobielen wordt verminderd van een pond sterling tot 15 shilling per paarde- kracht, terwijl met ingang van 1 Juli de salaris- en loonkortingen tot de helft zullen worden terugge bracht. Dc betalingen van werkloo- zenuitkeeringen zullen in vollen omvang worden hervat, eveneens met ingang van 1 Juli. De inkom- 6tefTbelasting wordt niet sixpence verminderd, doch de indirecte be lastingen zullen op geen enkele wij ze worden verminderd. Er is een overschot van bijna 1 millioen. Dit is het derde jaar dat Chamberlain achtereenvolgens de begrooting heeft inge diend. Hij herinnerdo eraan, dat in 1932 tal van donkere wolken aan den horizon hingen. Verleden jaar hoewel het uitzicht toen aanmerkelijk beter was. was het nog riiet zeker, dat goed weer zou komen. Thans NEVILLE CHAMBERLAIN. evenwel is de atmosfeer volkomen helder. In de afgeloopcn 12 maanden, is de verbe tering voortdurend toegenomen. Er was een kleine doch merkbare stijging der groot handelsprijzen, dc rente voor geldtransactie op korten termijn bereikte nieuwe laagte records, terwijl de positie van leeningen op langen termijn zoodanig verbeterd waren, dat 2'/t „consols" thans hooger staan dan voor den oorlog. De industrieele productie is flink opgevoerd en het evenwicht i9 her steld in dc betalingsbalans. De statistieken van den kleinhandel, het verbruik van elec- triciteit, transport, ijzer cn 6taal-productie en huizenbouw vertooncn een opleving der bedrijvigheid. Dit alles, gecombineerd met een aanzienlijk overschot, waarmede het fi- nancicele jaar is geëindigd heeft nieuwe hoop en vertrouwen gebracht. Niettemin moet er steeds rekening worden gehouden met zekere onaangename feiten. De verbe tering en de positie van het land is bijna geheel toe te schrijven aan de uitbreiding van de binnenlandsche markt en van den exporthandel- Groot Brittannié heeft thans weer de 'plaats ingenomen van eerste uitvoerende mogendheid, doch de kanalen waarlangs de handel vroeger ging, verminderen. De minister zeide, dat hij 12 maanden ge leden een deficit van 32 millioen pond moest mededeelen. Dit jrar wordt het overschot begroot op 39 millioen. Chamberlain veslig de aandacht op het buitengewoon goedkoo- pe geld. Het gehecle bedrag aan schatkist biljetten in spaarccrtificatcn bedroeg 1.200.000.000. doch de interest bedroeg slechts 15.000.000; dit is IX In het af- geloopen jaar zijn 40 millioen pond 41/* 6chalkistobIigaties en 24.000.000 5Uni ted Kingdom dollarbons geconverteerd iu 2xli conversieleening of conversiebons. De nettovermindering van het nominale be drag der schuldenlast bedroeg 21.500.000 pond sterling. Ten aanzien van de toekomst zeide Cham berlain, dat noch het afgeloopen, noch het volgend jaar voorzien was noch in de beta ling van oorlog6schulden, noch in de ont vangst van herstelbetalingen. Chamberlain zeide, dat de voortdurende afneming der werkloosheid tegenover verleden jaar een besparing geeft van 10.688.000. Er zijn voorbereidingen getroffen voor de oprui ming van krotten voor een campagne ten bate van de landbouwproducten en ter ver betering van dc watervoorziening. Groote vreugde in Londen. De begrootingsverklaring van den mi nister van financiën heeft begrijpelijkerwijs groote vreugde gewekt. Voor do effecten beurs te Londen kwam het tot uitbundige tooneelen; het verkeer moest zelfs een tijd lang stopgezet worden, tot eindelijk de po litie er in geslaagd was cenigszins ruim baan te maken. Bijna alle aandeelen ver toonden een koersstijging. Zelden i6 het zoo druk op 6traat geweest als na de bekend making van de belastingverlagingen. In de omgeving van de beurs waren alle restau rants overvol. In de straten hoprde men herhaaldelijk hoera-geroep voor Chamber lain. Overal heerscht een ware feeststem ming. BUITENLAND. Belastingverlaging en salarisverineerde-* ring in Engeland. (Eerste Blad, pag. 1.) BINNENLAND. Zitting dor Tweede Kamer. (Eerste Blad, pag. 2.) Voortzetting der zaak Onnes. (Tweede Blad, pag. 1.) De toestand van minister Verschuur. (Tweede Blad, pag. 1.) Promoties bij het leger. (Tweede Blad, pog. 2.) UIT DEN OMTREK. De boerderijbrand le Barneveld. Te gen den heer F. 4 jaar geëischt. (Tweede Blad, pag. 3). Medegedeeld door het IC. N. M. I. te De Bilt. Hoogste barometerstand 764.2 te Isafjord. Laagste barometerstand 745.3 te Blacksod cn Valentia. Verwachting: Matige, aan de kust wel licht tijdelijk krachtige, later afnemende zuidelijke tot Westelijke wind, zwaar be wolkt met opklaringen, waarschijnlijk nog regenbuien, mogelijk iets koeler. De depressip in het Westen heeft zich verder naar onze omgeving uitgebreid. De Zuid-Westelijke luchtstroom bracht afkoe ling, terwijl voortdurende sccundairen regen cn onweer veroorzaakten. Vooral in onze omgeving zijn de hoeveelheden afge tapte neerslag vrij groot. Blaavandshuk (Denemarken) bad 30, Groningen 19. De Bilt 15, Maastricht 14 en Brussel 18 ra.M. Nieu we secundaircn zijn tc wachten. Zoo ver oorzaakte een barometerdaling over bet Kanaal stormachtigen wrind over Norman- dié cn Bretagne. Overigens waaien overal zwakke tot matige winden. Zoowel bij IJs land als over de Azoren zet de druk verder op. Tijdelijk is ook over Finland cn Lap land de barometer stijgende. Waarschijn lijk zal dc depressie zich echter weer over Scandinavië uitbreiden. Behalve over Duitschland, waar het nog mooi warm weer is, Denemarken en Zuid-Frankrijk, is overal de temperatuur gedaald. Het ontbre ken van scheepsberichten laat ons nog cenigszins in dc onzekerheid of liet. regen achtige weer van thans binnenkort door een koudc-inval met Noord-Westelijke buien zal worden gevolgd. Regenachtig weer en zwaar bewolkte lucht met tijde lijke opklaringen zijn voor morgen waar schijnlijk. LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190 HET STOFFENHUIS Deze week COUPONS. VRAAGT PRIJS VOOR TOERRITTEN IN BINNEN- EN BUITENLAND. VRAAGT OOK PRIJS VOOR DE LUXE 6 EN 7 PERS. WAGENS. OOK DES NACHTS GEOPEND. VASTE STANDPLAATS TER LINKER ZIJDE VAN HOTEL MONOPOLE,

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1934 | | pagina 1