DE EEMLANDEQ
uit mooi -
Amersfoort
AUTODIENST VAK DOORN
UTRECHT
4000 EXEMPLAREN
Belangrijkste
L. J. LUYCX ZOON
GARAGE NIC. BOVÉE
Zaterdag 28 April 1934
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
32 e Jaargang No. 253
PRINSES JULIANA
Tel. 1738 ,4*
V"
6 ct. per K.M. Tel. 1788
3 x PER DAG NAAR
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
7 uur 47 min.
HANDSCHOENEN
Fa. R.v.d. BURG
TAXI TAXI
6 CENT PER K.M.
TEL. 1830 en 1093.
KAMP 41
Wij noodigen U beleefd uit onze groote verschei
denheid in Confectie te bezichtigen.
MANTELS, MANTELCOSTUMES, COMPLETS
JAPONNEN EN HOEDEN
Fa. DUIM-BURGER
AMEKSFOOR15CH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 2.10. per maand I 0.75, per
weck (met gratia verzekering tegen ongelukken) f 0.17Vr
Binnenland franco per post per 3 maanden f Afzonderlijke oommers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 511
PRIJS OER ADVERTENTIEN f 1.05 met inbegrip van een bewiisnummer
r^gei mter f 0 25 Llefdadlgbeids-advertenti€n voor de
helft van den prijs. Kleine Advertenties „KEITJES' bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f tv—Bewilsnummer extra f 0.05
Maandag 30 April wordt onze Kroonprin
ses 25 jaar. Dit is een bijzondere verjaar
dag, waardig om er even bij stil te staan.
Want een kwarteeuw te bereiken vormt
toch in elk menschenlcven een mijlpaal,
waarbij men gaarne even terugziet en
tevens vooruitkijkt.
Meerderjarig in staatkundig opzicht ia
Prinses Juliana reeds op haar 18e jaar go-
worden: toen werd haar krachtens de
Grondwet een jaarlijksch inkomen van
200,000 toegelegd, dat op 400.000 wordt
gebracht na bet voltrekken van een huwe
lijk, waartoe bij de wet toestemming is
verleend. Toen kreeg zij ook rechtens zitr
ting in den Raad van State, welks verga
deringen zij vaak bijwoont.
Zij beweegt zich vooral de laatste jaren
veel in het openbare leven. En toch weten
de meeste menschen nog maar heel weinig
van haar. Zij zocht en vond contact met de
buitenwereld door haar Moeder te verge
zellen bij verscheidene openbare plechtig
heden, bij Koninklijke bezoeken, bij de ope
ning der Staten Generaal, en verder door
haar bezoeken aan concerten en theaters,
aan wetenschappelijke lezingen van bijzon
deren aard enz. Als eere-voorzitster van
het Nationaal Crisis Comité neemt zij ge
regeld deel aan de vergaderingen in haar
paleis, en met groote belangstelling volgt
zij alle werkzaamheden; onlangs nog heeft
zij per radio ons volk tot milden steun aan
het comité opgewekt.
Evenwel, een openbare taak, die haar in
geregelde aanraking met ons volk brengt,
is nog niet op haar schouders gelegd. Prin
ses Juliana heeft alle gelegenheid gehad,
en nu nóg, om ïich voor te bereiden voor
het liooge ambt, dat haar eenmaal zal wor
den toevertrouwd laat ons hopen dat
die tijd nog verre is. Zij heeft daarvan uit
nemend gebruik gemaakt. Dank zij den
grooten tact en de wijze voorzorg van haar
moeder, zijn haar de beste leermeesters en
leermeesteressen ter zijde gesteld om haar
natuurlijken aanleg te ontwikkelen en haar
de onmisbare kundigheden bij te brengen.
Die rij van leermeesters en leermeester
essen vormt een lange lijst. Zoo kreeg zij
algemeen lager onderwijs van mejuffrouw
B. Cohen Stuart, later van mejuffrouw
Dicke; Nederlandschmejuffrouw J. M.
V. van Hasselt; Vadcrlandsche geschie
denis: prof. P. J. L. Kramer; wis- en na
tuurkunde: D. A. G. Bruggeman; aardrijks
kunde: C. L. van Balen; Franscli: mejuf
frouw A. E. Oostcrlee; Duitscli: L. A. van
Andel; Engclsch: mejuffrouw I. Boncbak-
ker; teekenen en kunstgeschiedenis: mevr.
E. RoclofsBleckmann; vioolspel: mevr.
A. J. Rackwitsz—De longh; zangonderwijs:
mejuffrouw Catharina van Rennes; gym
nastiek: mejuffrouw De Mello Mauser, la
ter van mejuffrouw R. Jonsson; godsdienst
onderwijs: ds. Wel ter.
Lal er traden hoogleeraren als docenten
op. Zoo gaf prof. dr. J. H. Gunning onder
wijs in oude talen; prof. dr. J. W. Muller
in Nederlandsch; prof. dr. A. A. van Schel
ven in geschiedenis, later dr. N. Japikse;
staatsdeebt: prof. jhr. mi*. W. J. M. van
Eysinga; land- en volkenkunde van Ned.-
Indiè: prof. dr. J. C. van Eerde; staathuis
houdkunde: prof. dr. G. M. Verrijn Stuart.
In Leiden volgde zij van 1927 tot 1931 de
colleges in staats- en volkenrecht, oud-Ne-
derlandsch recht en Indisch adat-recht,
verder geschiedenis der godsdiensten, alge-
meeno geschiedenis, Nederlandsche letter
kunde, Germaansche mythologie, Slavische
literatuurgeschiedenis, enz. Onder leiding
van prof. Huizinga werd in haar tijdelijke
woning de villa ,,'t Waerle" te Katwijk om
do veertien dagen een dispuut-avond gehou
den. Zij bezat evenwel geen diploma van
toelating tot de universiteit en kon dus
geen academische examens afleggen; daar
om verzocht zij althans aan het einde van
haar examentijd eenige tentamina te mo
gen afleggen. Haar promotor prof. Huizin
ga, getuigde van deze tentamina dat zij
den naam „voortreffelijk" verdienden.
Haar is door den Senaat dan ook het eere
doctoraat in de faculteit der letteren en
wijsbegeerte verleend.
Bij baar promotie op 31 Januari 1931
werden aan de Prinses de volgende karak
tereigenschappen toegeschreven: een uitne
mende ijver, lust tot onderzoek, helder be
grip en oorspronkelijkheid van geest. Deze
eigenschappen werden door den promo-
veerenden hoogleeraar één voor één nader
toegelicht en uiteengezet hoe de hoogleer
aren die hadden leeren kennen. „En hoe
wel wetende" zoo voegde hij daaraan toe,
„dat gij zelf in de allerlaatste plaats pleegt
to gelooven aan eigen verdienste, kan ik
niet nalaten uiting te geven aan de eer
biedige sympathie van den Senaat voor
die gelukkige verbinding van intellect en
karakter".
In het pas verschenen boekwerk „Trouw
aan Oranje" heeft prof. Gunning haar ge-
teekend als „een typisch Nederlandsche
vrouw, met ongekunstelde natuurlijkheid
en frissche spontaneïteit".
Wanneer wij van haar aard en karakter
wat naders willen weten, dan raadplegen
wij de boeken, waarin zij ons wordt be
schreven. En dan treft ons telkens weer
hoezeer allen die haar kennen of gekend
hebben, haar eenvoudigen aard prijzen.
Trouwens, bij haar opvoeding zijn haar
de nationale deugden van ons volk, arbeid
zaamheid en huiselijkheid, eerlijkheid en
eenvoud van den beginne af ingeprent. Als
kind reeds was zij er eigenlijk weinig "op
gesteld wanneer haar medeleerlingen op
het schooltje in het paleis haar den voor
rang lieten. En ook later als studente vond
zij het doodgewoon wanneer haar mede
studenten bij het verlaten der colleges
nooit wachtten tot de Prinses haar hoed en
mantel van den kapstok had genomen.
Trouwens, in dien ook voor een jonge
vrouw zoo onbezorgden studententijd heeft
zij zich immer verlustigd in een ongedwon
gen omgang met haar zelf-gekozen vrien
dinnen, met wie zij op voet van gelijkheid
placht om te gaan, ook in haar kampeer-
lijd. En ook later bleef zij trouw in haar
vriendschap, blijkende uit haar belangstel
ling in het levenslot van haar vriendinnen.
Do in grooten eenvoud aan de Leidsche
hoogeschool doorgebrachte jaren hebben er
stellig veel toe bijgedragen, haar een eigen,
vrijen kijk op het leven cn op dc onder
linge verhoudingen te schenken.
Die eenvoud werd ook steeds in den hui-
selijken kring bij haar opvoeding betracht.
Niet alleen wanneer de leden van het ko
ninklijk gezin bijeen zijn, maar ook elders
spreekt Prinses Juliana steeds van „mijn
moeder" en „mijn vader", nooit van „de
Koningin" of „den Prins".
Het lijkt maar een kleinigheid, maar het
teekent toch.
Reeds in haar prille jeugd werd zij veel-
zins als een gewoon kind behandeld. Wan
neer zij op 6chool verzuim had door het
vergezellen van de Koningin bij officieele
bezoeken, moesten de verzuimde school
uren worden ingehaald en nog wel op mid
dagen waarop andere kinderen vrij waren.
Hoe vaak heeft zij in dien tijd niet ver
langd om ook eens een tramritje mee te
maken, maar dat ging niet: terecht vrees
de men dan een él te hinderlijke belang
stelling van onze op dit gebied nog niet
bijzonder goed opgevoede landgenooten.
Bij haar staatkundige meerderjarigheid
word haar een eigen woning in gereedheid
gebracht, bet paleis op den Kneuterdijk,
maar zij bleef bij haar ouders inwonen:
dat vond zij eigenlijk vanzelfsprekend.
Sedert 1918 is in Europa de eigenaardige
omstandigheid ontstaan dat vele vorsten
huizen van hun luister zijn beroofd. Zoo
komt het dat Prinses Juliana maar weinig
bezoeken aan Hoven heeft gebracht. Maar
toch is haar blik verruimd door vele rei
zen naar bet buitenland, meestal in gezel
schap van haar moeder, naar Noorwegen,
Zweden, Zwitserland, Savoye, de Vogezen,
Engeland; in dat laatste land heeft zij nog
in Juli 1933 vertoefd. Ook do Parijscho ko
loniale tentoonstelling van 1931 heeft zij
bezocht, en zij kwam dadelijk weer na de
droeve ramp welke de Nederlandsche af-
deeling had getroffen.
Ditmaal zal het geen feest wezen in den
lando op 30 April, gelijk bij haar geboorte.
Het droevig sterfgeval van haar zoo be
minde grootmoeder werpt een donkere
schaduw op den verjaardig van onze Kroon
prinses.
Maar wij allen, die Oranje liefhebben uit
dankbaarheid voor zooveel dat onze vors
ten deden voor Nederland, wenschen haar
in gedachte nog menig jaar van gezond
heid en geluk. En innig hopen wij dat,
wanneer ook zij eenmaal geroepen zal
worden om den troon te bestijgen, haar de
zelfde kracht en gelijke wijsheid en beleid
geschonken moge worden om over ons
land cn volk te regeeren, als haar moeders
voorbeeld haar heeft geleerd.
Transfermoratorloin ten aanzien
van de Dawes- en Yonng-leenin-
gen? Engeland en Frankrijk
protesteeren bij voorbaat te Ber
lijn.
Het voornemen van Duitsohe xijde, om
het transfermoratorium uit te breiden tot de
Dawes- en Younglceningen, heeft heel wat
beroering gewekt. Een en ander is voor de
Engelsche regeering aanleiding geweest
Donderdag j.l. door haar ambassadeur te
Berlijn aan de Duitscbe regeering de me-
dedeeling to doen geworden, dat men te
Londen eiken maatregel, waardoor het
transferraoratorium wordt uitgebreid tot de
twee genoemde leeningen, als van zeer ern-
stigen aard zal beschouwen. Ook de Engel
sche pers teekent ten hevigste verzet aan
en Juicht do stappen van de rcgeerlng-
Macdonald toe. Dit protest is begrijpelijk
wonneer toch de regeering-Hitier den dienst
der Dawes- en Youngleeningen zou staken,
zouden do Britscho houders daarvan, die
toch al millioenen hebben verloren, nog ver
der worden gedupeerd. Dit worit vooral
duidelijk, wanneer men weet, dat de En-
gelschen in Je Dawes- en Young-obiigalies
sommen hebben belegd, die in de tiental
len millioenen guldens loopen.
Ook te Parijs heeft het bericht omtrent
Duitscbland's voornemens groote sensatie
gewekt en de consequentie van de gewekte
verontwaardiging is- geweest, dat Francois
Poncet, de Fransche ambassadeur in dc
Duitsohe hoofdstad, aan de regeering-Hit-
Ier heeft laten wetm, dat een zeer ernstige
toestand in hot leven zou worden geroepen,
wanneer DuitsohlanJ zijn plannen in daden
mocht omzetten. Andere staten zullen on
getwijfeld het voorbeeld van Engeland en
Frankrijk, die één lijn trekken, volgen, zoo
dat men benieuwd mag zijn, of Duitschland
desniettegenstaande den lecningsdienst zal
staken.
KORHOENDERS.
Het is al weer een dag of tien geleden,
maar gelukkig nog niet te laat om er nog
op terug le komen, dat een enthousiast
jongmensch me zat te vertellen van zijn be
zoek aan de korhoenders op de Leusderhei
bij gelegenheid van een excursie der jeugd
natuurhistorici uit Utrecht.
Hoe mooi was dat geweest! En aangezien
dit moois te genieten valt door elk, die er
wat moeite en nachtrust voor over heeft,
leek het me niet ongewenscht wat te ver
tellen van korhoenders, waarvan het me
heusch niet erg zou verwonderen als men
er nooit van gehoord had, laat 6taan iets
gezien, al is het dan ook niet van hun inte
ressante liefdedansen in April en Mei.
Zelf zag ik die dansen nooit, maar de
korhoenders heb ik een paar malen ontmoet
in de Treek. Het zijn vogels als groote kip
pen, het mannetje geheel glanzend donker
blauw, hier en daar met een bruine of witte
vlek. Ze zijn het best te herkennen aan bun
staart, die liervormig omgebogen is. Boven
het oog valt in den kijker een naakte rood
bruine vlek op, terwijl de snavel zwart is.
De wijijes zijn heelemaal roodbruin met
donkere dwarsbanden en vlekken. Zij heb
ben geen liervormigen staart, doch die is
bij haar zwak gevorkt.
De korhoenders leven op dicht begroeide
plekken, bijv. op de heide waar nogal
veel struikgewas is, vooral van berken. Zij
heelen in een paar vogelboeken „vrij alge-
meene standvogels op de heidevelden ten
Oosten van de Vecht en ten Zuiden van dc
Waal", waar zc broeden in holen van konij
nen en dergelijke verborgen plaatsen. In
den paartijd verzamelen zich de hanen op
bepaalde kampplaatsen, waar ze onder het
uiten van allerlei kolderende en sissende
geluiden met slepende vleugels en uitgc-
breiden staart hun liefdespelen houden. Wie
daarvan wil genieten moet echter niet lang
slapen. Het best is, dat hij tegen een uur
of vier "s morgens goed verscholen op de
Leusderhei zit. Maar het is dc opoffering
best waard.
A. JOMAN.
Zondag hobben dienst de doktoren
Nlcolal, Lange Bergstraat 41; TeL 633.
Kamerling, Utrechtscbeweg 35; TeL 142.
Plomp, Regentesselaan 15; TeL 1359.
Behoudens spoedgevallenboodschappen
Zondagsmorgens vóór 10 uur melden
Zondag en de geheele week 's nachts
heeft dienst de apotheek van de llrma
Ittmann, Langestraat 9; Tel. 164.
Passagiers
verzekerd
Vaste standplaats naast het tramstation.
ZUIDSINGEL 66-67
Tel. 1118 401
Onclortus6ohen is in verband met het bo
venstaande van belcj4^ r.^c rede, die
dr. Schacht, de preaia£nt der rij&sbank,
Donderdagavond, toen hij reeds op de hoog
te kon zijn van den Britsohen stap, voor
de radio heeft gehouden in verband met
de onderhandelingen, die op 27 April te
Berlijn zijn begonnen met vertegenwoordi
gers van üc crediteuren der Dui'eche schul
den op langen en middelmatig-langen ter
mijn. Hij liet uitkomen, dat de belangrijk
ste kwestie op liet oogenblik was, hoe men
de transfer van Duitsohe schuldbetalingen
in vreemde valuta mogelijk kan maken en
hoe men den storenden invloed van het
tranöfervraagötuk op de wereld kan climi-
neeren Dc schuld van alle ellende gaf
Schacht aan het verdrag van Versailles, dat
Duitschland verplichtte jaarlijks milliarden
aan schadevergoeding te betalen. Hierop
liet Schacht een zeer merkwaardigon zin
volgen: „De vroegere Marxistische regeerin
gen in Duitschland hebben, teneinde der
gelijke betalingen mogelijk te maken, het
Duitsche volk zware belastingen opgelegd."
De echadevergoedings-crediteuren, zoo voeg
de Schacht hieraan toe, hebben met dit
Duitsohe geld, dat door belastingen werd
opgebracht, geen genoegen genomen, rnaar
eischten van Duitschland buitenlandsch
geld. Duitschland, aldus de verdere strek
king van het betoog, kon echter alleen aan
buitenlandsch geld komen door Duitsche
waren in het buitenland te verkoopen. Deze
.werden echter geweerd, zoodat in het bui
tenland leeningen moeeten worden opgeno
men, waardo>r Duitschland tijdelijk was
geholpen. Thans zi"t Duitschland zich ech
ter voor de moeilijkheid geplaatst, Jat
Duitschland het geld, dat bij buitenland-
sche particulieren is opgenomen, terug
moet betalen. Ofschoon het transferpro
bleem zijn ontstaan, zooal6 Schacht het uit
drukte, heeft te danken aan het politieke
onverstand in 't verleden, meende de rijks
bankpresident op te moeten merken, dat
Duitschland als eerlijk schuldenaar na
tuurlijk verplicht is tot deze betalingen over
te gaan, \ooral daar de crediteuren parti
culieren zijn.
Dr. Schacht zeide voorts, dat Duitsch
land alleen aan deviezen kan komen, wan
neer het meer uitvoert dan importeert Het
buitenland legt te dezer zake echter steeds
grooter moeilijkheden in den weg, zoodat
Duitschland op het oogenblik niet in staat
is zooveel waren uit to voeren, dat het
daarmee den invoer kan betalen en boven
dien nog de schuldverplichtingen aan het
buitenland in vreemde valuta nakomen.
Bovendien is do goud- en deviezenreserve
der rijksbank volkomen uitgeput
Dr. Schacht concludeerde hieruit, dat de
voortzetting der tegenwoordige, zelfs ge
deeltelijke, betalingen in vreem-dc munt
niet meer mogelijk ie. Kortom: Duitsch
land is volkomen „tran6ferunfahig" gewor
den. Schacht gaf twee middelen aan om
tden toestand te veri elpen: verhooging van
den Duitschen uitvoer en tegemoetkomend
heid der crediteuren, wat het bedrag der
rente, uitstel der schulddelging enz. be
treft. Verlaging van den rentevoet achtte
Schacht moreel gerechtvaardigd.
Tot zoover een samenvatting van de uit
eenzettingen, die de president van de rijks
bank ten beste gaf. Naar aanleiding daar
van worde genoteerd, dat hij zich tegen
over het Marxisme een opmerking veroor
loofde, die, euphcmi6ti6ch gesproken, on
behoorlijk was, daar do Marxisten in do
Duitsche regeeringen na den oorlog, ver
geleken bij de vertegenwoordigers van an
dere politieke groepen, 6lcchts een beschei
den aandeel hebben gehad. Het dwaze van
de opmerking springt echter in 't oog, wan
neer men zich realiseert, dat Schacht de
zen „Marxistischen" regeeringen een half
dozijn jaren als raadgever ter zijde heeft
gestaan en in dezelfde periode voorstan
der was een z.g. vcrvullingspolitiek, d.w.z.
van de politiek, die het erop aanstuurde
aan de politieke schadevergoedingseischen
van het buitenland le voldoen. Pas later,
toen de nationalistische beweging in
Duitschland krachtiger werd, heeft hij zijn
draai genomen.
DIT BLAD HEET7 EEN DAGELIJKSCM
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
STADSNIEUWS.
Het vertrek van generaal Winkelman en
overste Van Reedc uit den militairen dienst.
(Eerste Blad, pag. 2).
Lezing van Ir. Lo Poole voor den patroons
bond voor de Bouwbedrijven o\a?r de Wo
ningwet.
(Eerste Blad, pag. 3).
Concertgebouw-Trio concerteert in Ami-
citia.
(Eerste Blad, pag. 2).
De bouwkwestic met Ir. W. J. W. C.
Bakkor.
(Eerste Blad, pag. 3).
RIJDT VEILIG!
Gebruikt geen alcohol wanneer
'e daarna nog moet rijden!
Medegedeeld door het K.N.M.I. tc Dc Bilt:
Hoogste barometerstand: 769.3 te Black-
sod.
Laagste barometerstand: 753.6 tc Isafjord
Verwachting: Zwakke tot matige wind
uit Oostelijke richting, afnemende bewol
king. waarschijnlijk weinig of geen regen,
zachter.
LANGESTRAAT 49-51
TELEFOON 190
Leder, Stof, Zijde met moderne kappen.
Alle Prijzen.
MUZIEKHANDEL
ARNH.STRAAT.
Ed. Peters - Litolif - Schott
Vraagt catalogi aan.
VRAAGT PRIJS VOOR TOERRITTEN
IN BINNEN- EN BUITENLAND.
VRAAGT OOK PRIJS VOOR DE
LUXE b EN 7 PERS WAGENS.
OOK DES NACHTS GEOPEND
VASTESTANDPLAATS TER LINKER
ZIJDE VAN HOTEL IVIONOPOLE.
Amersfoort
SPORTBLOUSE anaf f 2.25
Arnhemscheweg 26
Telefoon 964
SPORTBROEKROK vanaf f9 75
Hoogachtend,
Dames-Confectie