DË ËEMLANDEü
Buitenlandsch
Overzicht
4000 EXEMPLAREN
Belangrijkste
Weerbericht
Licht op
L. J. LUYCX S ZOON
GARAGE NIC. BOVÉE
Dinsdag 22 Mei 1934
Uitgave: VAIKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
32e Jaargang No. 271
EEN REGERINGSWIJZIGING IN BULGARIJE
GEORGIEFF MINISTER
PRESIDENT
Militaire voorzorgs
maatregelen
GROOTE BRAND TE
CHICAGO
GROOTE TREINRAMP
IN SPANJE
NA DE MIJNRAMP IN
HENEGOUWEN
9 uur 26 min.
TAXI TAXI
6 CENT PER K.M.
TEL. 1830 en 1093.
KAM? 41
AMERSFÜORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS pe' 3 maandcn voor Amersfoort 2.10. per maaod I 0.75. per
-week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.1T/r
Binnenland franco per post per 3 maanden f3.-. Afzonderlijke nummer» f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERG 513
PRIJS OER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f0.25. Llefdadlghelds-advertentlën voorde
helft van den prijs. Kleine Advertentltn „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent elke reael meer 10 cent driemaal olaatsen I 1.—. Bcwilsnummer extra f 0.05
„De regeeringspartijen hebben vol-
ledig gefaald, door het extre:
misme en den onderlingen
strijd." Koning maakt
met het leger er
een eind aan
Sofia, 19 Mei (V.D.). Het Bulgaarsche
telegraaf-agentschap deelt mede:
„In een periode van allerernstig
ste economische crisis heeft de ko
ning, om verbetering te brengen in
de moeilijke binnenlands-politieke
situatie en om een sterke nationale
regeering te verzekeren, met mede
werking yan het leger een nieuwe
regeering gevormd, onder leiding
van den vroegeren minister van
spoorwegen, Kimon Gcorgioff als
ministerpresident.
De namen van de overige ministers zijn:
Peter Midileff, generaal b.d., de vroegere
munsters Todoroff cn prof. Yanaki Molloff,
gen. Petko Zlateff, de vroegere gouverneur
van de Nationale Bank Nosta Boyacljieff en
de vroegere vice-president van do Kamer,
Nicolas Zagarieff.
De buitenlandsclie politiek der regeering
is bezield van den wcnsch, met alle mo
gendheden in vrede te leven en goede be
trekkingen te onderhouden, speciaal met
de nabuurstatcn. Bij haar binncnlandsche
politiek heeft de regeering den wensch, den
vrede en de nationale eenheid te verzeke
ren. Zij zal naar krachten probeeren, de
ernstige economische en rnoreele crisis te
verminderen en te overwinnen.
In hét geheclc land hcerschcn orde en
rust."
Het Bulgaarsche telegraafagentscbap
deelt verder mede, dat de koning vanmor
gen te tien uur drie verordeningen onder
teekend heeft, waardoor de regeeringswij-
ziging als voltrokken beschouwd wordt.
Door de eerste verordening is de vroe
gere ministerpresident Moesjanoff, die be
last was met de voorloopigo waarneming
der zaken, van zijn rcgecringsfuhcties ont
hoven. In de tweede verordening wordt Ki
mon Georgieff benoemd tot ministerpresi
dent en voorloopig minister van buiten-
la ndsclie zaken. Door de derde verordening
wordt de lijst van ministers opgesteld.
De Kamer ontbonden.
De Bulgaarsche Kamer is bij decreet van
don Koning ontbonden.
De koning heeft verder een verordening
getcekcnd, waardoor de ministeriën van
openbare werken en spoorwegen worden
samongevoegd onder den naam: Ministerie
van Verkeer. Verder worden de ministeriën
van handel, industrie cn arbeid en van
landbouw vereenigd onder den naam: Mi
nisterie van Nationale Economie.
Over de regeeringswijziging worden nog
de volgende détails bekend. De benoeming
van het nieuwe kabinet voltrok zich onder
buitengewone veiligheidsmaatregelen, door
politie en militairen getroffen. In den nacht
omstreeks één uur werden alle officieren
van het garnizoen te Sofia naar hun ka
zernes ontboden. Te half drie bezetten de
troepen, gesteund door de politie, de ge-
hcele stad, en stelden op de belangrijkste
kruispunten machinegeweren op. Voor de
Sobranje, de andcro openbare gebouwen en
de gezantschappen waren sterke wachtpos
ten samengetrokken. Eskaders vliegtuigen
vlogen op geringe hoogte over de stad. De
naaste omgeving van het slot was afgezet
door een dicht cordon soldaten. Gedurende
den uitzonderingstoestand, die elf uur
duurde, cn vanmiddag t© twaalf uur werd
opgeheven, mocht niemand zijn woning ver
laten. Het verkeer in de straten was vol
komen gestremd, evenals het telefoon- en
telegraafverkeer. Het overnemen van de
macht door de nieuwe regeering is zonder
conig incident in volledige rust verloopen.
Het nieuwe kabinet vergaderde gedurende
den uitzonderingstoestand in het hoofdbu
reau van politie, waar talrijke verordenin
gen werden uitgewerkt, die door den Ko
ning werden ge teekend.
De meest© nieuwe ministers behooren
tot de z.g. Sweno-kringen, een politieke or
ganisatie, die boven de partijen staat, en
steeds nauw voeling houdt met militaire
en nationaal gezinde kringen, wier leden
echter in connectie staan met verschillen
de partijen.
Het is op het oogenblik nog niet te bc-
oordeelen, of het hier slechts betreft een
overgangskabinet. Met allen nadruk wordt
echter verzekerd, dat de nieuwe regeering
zich zal bezig houden met een grondwets
herziening, die een einde zal maken aan
den partijstrijd. Er is echter nog niets be
kend over dc volgende daden der regeering,
daar de ministers het afleggen van iedere
verklaring weigeren.
Proclamatie der nieuwe regee-
ring.
Dc nieuwe regeering heeft in een procla
matie aan het Bulgaarsche volk dc oorza
ken van de kabinetscrisis uiteengezet. In
deze proclamatio wordt geconstateerd, dat
de regceringspartijen volledig hebben ge
faald en wel door het groeien der extreme
richtingen, den onderlingen strijd en per
soonlijk© geschillen. Deze regceringswisse-
ling heeft zich voltrokken met medewer
king van het leger, dat van de ondermij
nende werking verschoond was gebleven.
Dc proclamatie somt vervolgens een
groot aantal, meerendeels economische,
programmapunten der nieuwe regecring
op.
Ontbinding der partijen?
Naar in politieko kringen verluidt, zul
len alle politieke partijen ontbonden wor
den en zal de grondwet tijdelijk en gedeel
telijk buiten werking worden gesteld. Aan
nieuwe verkiezingen voor de ontbonden
Kamer wordt voorshands niet gedacht.
Sofia biedt weer het gewone
aanzien.
Nadat, zooals reeds gemeld, de uitzonde
ringstoestand was opgeheven, heeft de
hoofdstad weer bet normaio aanzien her
kregen. Allo troepen zijn teruggetrokken.
Volgens dc berichten uit de ürovincio heeft
ook daar geen enkel incident plaats gehad.
Verwacht wordt, dat zeer binnenkort een
verordening over de regeling der pers zal
worden uitgevaardigd. Het locale telefoon-
en telegraafverkeer is weer vrijgelaten;
slechts het telefoonverkeer met het buiten
land is nog geblokkeerd. Perstelegrammen
zijn aan censuur onderhevig.
Naar eerst thans bekend wordt had Moes
janoff de opdracht tot het vormen van een
nieuw kabinet reeds Vrijdagavond te 20
uur teruggegeven.
Censuur op de Bulgaarsche
bladen ingesteld.
Sofia, 21 Mei (V.D.). De bladen zijn on
der censuur gesteld. De minister-president
heeft er den nadruk op gelegd, dat deze
maatregel van tijdëlijkcn aard is en niet
van toepassing zal zijn op de corresponden
ten van buitcnlandsche bladen.
Tot nader order zullen alle openbare bij
eenkomsten verboden zijn. liet congres van
de democratische vereeniging van professor
Tzankoff, dat tegen Zondag was bijeenge
roepen, is eveneens verboden.
VON RIBBENTROP BIJ MUSSOLINI.
Rome, 18 Mei. (V. D.) Hedenmorgen is
de zaakgelastigde der Duitsche regeering
voor onJwapeningsaangclegcnhedcn, Von
Ribbentroo, door Mussolini in het Palazzo
Venezia ontvangen voor het houden eener
bespreking.
Meer dan tien millioen
dollars schade
Chicago, 20 Mei. (V.D.) Zater
dag is in de stadswijk Simmering
een geweldige brand uitgebroken
in uitgestrekte opslagplaatsen. Het
vuur woedde op een gebied van
ongeveer een vierkante mijl en ver
oorzaakte in de 6lad een grootc
chaos. Een felle vlammenzee cn
dichte rookwolken hingen over dc
stad.
Dc brand, die uitbrak in een
groote stal, is do grootste brand
sinds 1871. Veel vee is in dc vlam
men omgekomen. Een aantal ge
bouwen is verwoest. Zaterdagavond
tegen half negen was do brandweer
het vuur meester. De 6chade wordt
op meer dan tien millioen dollars
geraamd.
Tientallen brandweerlieden cn andere
personen werden bij het blusschingswerk,
dat met groote moeite gepaard ging, ge
wond. Honderden families in dc negerwijk
Limennatone ontvluchtten bun huizen.
Uit alle deelcn v^n dc stad snelde do
brandweer te hulp. Ilct verkeer in de om
geving van den brand moest geheel worden
stopgezet.
Naar officieel wordt medegedeeld is dc
brand waarschijnlijk ontstaan doordat
iemand een brandende lucifer wegwierp,
toen hij zich bevond op een luchtbrug over
opslagplaatsen van hooi, welke geheel uit
hout zijn opgetrokken. Ilct vuur, aangewak
kerd door een feilen zuidwestelijken wind,
greep zeer snel om zich heen, zoodat hon
derden stuks vee niet gered konden wor
den. Gedurende ecnigen tijd bestond er
ernstig gevaar voor gebouwen die van twee
tot drie mijl van dc vuurhaard verwijderd
lagen. De brandweer slaagde er echter in
het vuur meester te worden en grooter on
heil te voorkomen. Een aantal gebouwen,
waaronder banken, magazijnen en woon
huizen, is ve'rwoest.
Chicago, 21 Mei. (V.D.) Bij den grooten
brand te Chicago zijn behalve 11 groote
slachthuizen meer dan 200 woonhuizen in
de asch gelegd. De huizen weiden bewoond
door employe's van het abattoir. Ongeveer
2000 personen zÜn dakloos.
Het aantal dooden is nog niet bekend.
25 zwaar gewonden zijn naar ziekenhuizen
overgebracht, o.m. 11 brandweerlieden.
Een brandweerman heeft vier personen
uit de vlammen gered. Hij liep daarbij
evenwel zulke ernstige brandwonden op.
dat hij spoedig daarop is overleden Ten
gevolge van het feit, dat de wind plotseling
omsloeg, werd ccn grooter uitbreiding van
den brand voorkomen.
Dc blusschingsw!crkzaambeden werden in
het bizondcr door do droogte der laatste
dagen bemoeilijkt, immers do waterdruk
was aanzienlijk verminderd. Do schade
wordt geraamd op 10 millioen dollars. Men
vreest evenwel, dat wel 25 millioen dollars
schade is geleden, daar zoo veel vee in de
vlammen is omgekomen.
Madrid, 22 Mei. (V.D.). Naar "uit Bar
celona wordt gemeld, is aldaar gisteren
ccn ernstig spoorwegongeluk gebeurd. Een
voor vertrek gereedstaande personentrein
reed voor den vastgestclden tijd weg, door
dat do machinist een fluitsignaal van een
passagier voor het vertreksignaal van den
stations-ambtenaar bad gehouden. Enkele
K.M. buiten liet station kwam de trein in
botsing met een anderen personentrein,
waardoor beide treinen werden vornield.
Tot dusver konden 20 dooden cn 25 zwaar
gewonden worden geborgen. Men vreest,
dat onder do puinen nog verscheidene doo
den zullen liggen.
Brussel, 19 Mei. (H.N.) Na de begrafe
nis van de slachtoffers van den mijnramp
te Les Patugares hebben dc ingenieurs van
den mijn een bespreking gehouden en be
sloten do brandendo mijn tot een hoogte
van 45 Meter tc vullen. Dc vier paarden,
die zich op een diepte van 650 meter be
vinden, zullen door honger en dorst den
dood vinden. Men heeft wel-is-waar vrijwil
ligers opgeroepen om die dieren naar boven
te brengen, doch men verklaarde, dat men
wel naar beneden wil do gaan om menschen
tc redden, doch liet leven niet op het spel
wilde zetten, ten einde de paarden te red
den. Do geruchten, dat de exploitatie van
den mijn zal worden stopgezet, zijn onjuist.
De ingenieurs vertrouwen integendeel, dat
do werkzaamheden binnen korten tijd her
vat zullen kunnen worden.
NOG EEN GROOTE BRAND IN DE V.S.
Newburyport (Massachussets), 20
Mei. (V.D.) Een geweldige brand heeft acht
tien gebouwen, waaronder eenige fabrieken,
verwoest. Zevenhonderd personen zijn ten
gevolge hiervan werkloos geworden cn vele
families dakloos. De 6cliado bedraagt meer
dan een millioen dollar.
STAAT VAN BELEG IN ARGENTINIË
GEHANDHAAFD.
Buenos Aires, 19 Mei. (V. D.) Met
H tegen 8 stemmen heeft de senaat het
wetsontwerp goedgekeurd, waarbij de re
geering wordt gemachtigd tot handhaving
van den staat van beleg tot 15 Juli a.s.
Eclangrijke koerswijziging in
Bulgarije. Dictatuurstoe-
siand ingetreden.
Toen wij, juist voor Pinksteren, een over
zicht wijdden aan do regeeringscrisis in
Bulgarije, had niemand kunnen denken, dal
op zoo forsche wijze het roer zou worden
omgegooid; Bulgarije is plotseling van een
parlementair geregeerd land feitelijk een
dictatoriaal geregeerde staat geworden. Het
merkwaardigste van het geval is wel ge
weest, dat de voorbereiding van den staats
greep een half jaar heeft geduurd en dat
van do plannen al dien tijd niet liet minste
is uitgelekt. Dit bewijst wel, dat de organi
satie niet te wcnschen overliet; dat de om
wenteling zonder bloedvergieten of eenig
ander incident plaats vond, pleit evenzeer
voor de 6trakke tucht, waardoor dc betrok
kenen zich lieten leiden. De oude ministers
zijn kort en bondig aan den dijk gezet;
nieuwelingen hebben even kort en bondig
hun plaats ingenomen. Alles geschiedde ver
rassend 6nel en één der eerste daden der na
tionale regeering, aan wier hoofd Georgief,
oud-minister van spoorwegen, is komen te
staan, was de ontbinding van het tegen
woordige Bulgaarsche parlement. Op tal
van wijzen zijn de burgerlijke vrijheden be
perkt: het vergaderrecht is opgeheven, de
kranten zijn onder censuur gesteld cn ook
overigens mogen do Bulgaren niet meer
doen cn laten wat zij willen. Dit is nu een
maal het begeleidend verschijnsel eener
dictatuur, waardoor het o.a. ook mogelijk
zal worden gemaakt dc nieuwe begrooting
bij decreet van kracht tc verklaren; de
volksvertegenwoordiging mag in deze aan
gelegenheid niet langer haar neus steken
en k&n het ook niet, daar zij opgehouden
heeft te bestaan. Daar geen nieuwe ver
kiezingen zijn uitgeschreven, mag men
wellicht aannemen, dat dc regcering geen
dwarskijkend parlement, dat tot dusver den
regeeringsarbeid door obstructie kon be
moeilijken, zal gedoogen
De bestuursvorm, die tot dusver bestond,
was, naar dc nieuwe mannen van oordeel
zijn, niet langer op zijn plaats, aangezien
het partijgckrakccl voor vruchtbaren arbeid
een ernstig beletsel was en het Bulgaar
sche volk demoraliseerde. Dc bewinds
instanties konden niet op behoorlijke wijze
funclioneercn en dit beteckende, vooral in
deze cconomisch-moeilijke cn verwarde
tijden, voor Bulgarije een groot gevaar. De
nieuwe mannen meenden, dat Bulgarije
in dc eerste plaats behoefte had aan een
stabiele, dus stevig in het zadel zittende
regeering en dat liet dringend noodzakelijk
was, dat het aanzijn werd gegeven aan een
nationaal ministerie, dat niet afhankelijk
was van de partijen. Om dit doel te berei
ken heeft men en met succes een be
roep gedaan op het leger
Koning BORIS.
Zooals men weet, maken de meeste nieu
we ministers deel uit van de Svenogroep,
een politieke club, die boven do partijen
staat en die, naar verluidt, over het alge
meen republikeinsche denkbeelden koestert.
Dit verklaart misschien ook eenigszins bet
voornemen om spoed te zetten achter de
erkenning de facto cn de jure yan de sov
jetunie. Dat koning Boris zal worden afge
zet, is echter een gevolgtrekking, die vol
gens soi.imige berichten nog niet op haar
plaats is. Wel krijgt men den indruk, dat
de koning volkomen onkundig was van het
geen er zich met Pinksteren in Bulgarije
zou afspelen. De troepen hebben het paleis
bezet, waarop do leider der Svenogroep, do
thans tot. premier benoemde Georgief, den
koning inlichtte over den gewijzigden toe
stand, dien hij en zijn geestverwanten in
't leven hadden geroepen. De koning werd
voor een voldongen feit gesteld en meende
niet anders tc kunnen doen dan dc om
wenteling tc aanvaarden Hij teekende het
manifest aan het volk en zette eveneens
zijn handteekening ouder verschillende de
creten, die hem werden voorgelegd.
Uit de berichten, die uit Sofia worden
geseind, zou kunnen worden afgeleid, dat
bet Bulgaarsche volk hoogelijk is ingeno
men met de koerswijziging, die zich heeft
voltrokken. Tal van Bulgaarsche bladen
uiten zich buitengewoon geestdriftig, maar
aangezien een censuur is ingesteld, worden
natuurlijk alleen artikelen toegelaten, die
d© regcering welgevallig zijn, zoodat niet
beoordeeld kan worden of de persuitingen
ook werkelijk de weerspiegeling zijn van
de gevoelens der Bulgaren, die door den
staatsgreep overrompeld werden.
In elk geval is dc nieuwe regeering
voornemens over te gaan tot den economi-
schen, socialen en cultureelcn opbouw van
het land, waarvoor d© met elkaar overhoop
liggende partijen h.i. een lastig obstakel
vormden. Zaterdag 19 Mei 1931 zal. zoo
wordt door opgetogen Bulgaarsche journa
listen verklaard, in de annalen worden
opgeteekend als een historische dag. Hoe
dit zij, dc minister van financiën heeft
reeds tal van ingrijpende bezuinigings
maatregelen afgekondigd. De ministers en
booge ambtenaren zullen met lager sala
rissen genoegen moeten nemen, hun dienst
auto's worden afgeschaft alleen de pre
mier en de minister van buitcnlandsche
zaken mogen er nog een wagentje op na
houden en op de begrooting 1934—1935
zal een half milliard worden bezuinigd.
Kortom: alle verkwisting zal worden
vermeden, er zal worden gewerkt en schoon
schip gemaakt. Ook in Bulgarije zal een
soort derde rijk worden geschapen. Dc toe
komst zal inmiddels leeren, of Georgief cn
de zijnen werkelijk in staat zullen zijn de
voorwaarden te scheppen voor Bulgarije's
welvaart cn geluk.
DIT BLAD HEEFT EEN DAGELUKSCUM
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
BUITENLAND.
Regeeringsomwentcling in Bulgarije.
(Eerste Blad pag. 1). I
Enorme brand to Chicago.
(Eerste Blad, pag. 1.)
Militaire toebereidselen in Duitschland.
(Derde Blad, pag. 1).
BINNENLAND.
To Helmond zijn 7 arbeiderswoningen
afgebrand.
(Dcrdo Blad, pag. 1).
Auto bij Beusichem in dc Lek gereden.
(Dorde Blad, pag 2),
STADSNIEUWS.
Tentoonstellingen in Sierkunst.
(Eerste Blad, pag. 3).
Verkeersdrukte met Pinksteren.
(Eerste Blad, pag. 2).
Ilct Land ontvlucht.
(Eerste Blad, pag. 3).
Muziekconcours van Wilskracht.
(Eerste Blad, pag. 2).
Medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt:
Hoogste barometerstand. 773.3 te Brest,
Laagste barometerstand: 7^8.9 te Stensele
Verwachting: Zwakko tot matige Weste
lijke tot Zuid-Westelijke wind, nevelig tot
half of licht bewolkt, weinig of geen regen,
iets warmer overdag.
Ofschoon de hooge drukking uit het Zui
den zich over onze omgeving is blijven uit
breiden, heeft een daling van de depressio
uit het Westen zich tijdelijk in Oostelijke
richting bewogen en daardoor gisteren
krachtigcn Westelijken wind en zware be
wolking veroorzaakt, zonder dat regen van
veel beteekenis hier te lande viel. Nu deze
depressie Noord-Oostwaarts aftrok en de
wind bedaarde, zullen de onderste vochtige
luchtlagen wel gedeeltelijk in de warme en
droge lucht daarboven oplossen. Pas ver op
den Oceaan nadert een nieuwe depressie. In
Frankrijk is het windstil en in het Zuiden
fraai weer. Op de Britschc eilanden is de
lucht grootcndeels betrokken cn valt hier
en daar nog motregen. Om de Oostzee
waait het krachtig uit het Westen tot
Noord-Westen. Aan de Noorsche kust valt
regen bij matigen Zuid-Westelijken wind.
Zweden is onder den invloed van de de
pressie in de Botnischo golf. Voorloopig is
vrij rustig weer te wachten, met tijdelijke
opklaring cn eeniigc stijging van tempera
tuur.
LANGSTRAAT 49-51 TELEFOON 190
PIQUE VOILES
ORGANDI
VLISCO,
Wollen Mous3elines.
VRAAGT PRIJS VOOR TOERRITTEN
IN BINNEN- EN BUITENLAND
VRAAGT OOK PRIJS VOOR DE
LUXE 6 EN 7 PERS. WAGENS.
OOK DES NACHTS GEOPEND
Vaste standplaats ter linker zijde
van hotel Monopole.
