AMERSFOORTSCH DAGBEAB'
FEUILLETON
Amersfoortsche Kunsthandel
Donderdag 14 Juni 1934
32 e Jaargang No. 291
TWEEDE BLAD
EERSTE KAMER
VRIJZ. HERVORMDEN
IN NEDERLAND
EEN LEEGSTAAND HUISJE
INGESTORT
HEIBLOK OMLAAGGESTORT
Het Mysterie van het
Diamanten Kruis
Aan de orde is liet wetsontwerp tot wijzi
ging van art. 90 der Comptabiliteitswet
1927.
De heer Kranenburg (V. D.) noemt
'dit een verzwakking van de financieele
Controle.
Minister Oud zegt dat practisch liet
voorgestelde de meest afdoende methode is.
Het wetsontwerp wordt z. h. st. aange
nomen.
Evenzoo (zonder debat) dat inzake cre-
dietverleening aan den middenstand.
Bij het wetsontwerp tot wijziging der
kanselarijrechten, dringt de heer H c ei
ken s T h ij s s e n aan op verlenging van
den geldigheidsduur der paspoorten; dit is
van belang inzonderheid voor lien die voor
zaken reizen.
Minister de Graeff zegt overweging
toe.
Aan de orde is het wetsontwerp tot wijzi
ging der Woningwet
Do heer Ruggc (s. d.) is hiertegen om
redenen van socialen aard. De gemeenten
worden onnoodig aan banden gelegd. Spr.'s
fractie zal tegenstemmen.
Volgens den heer v. E m b d e n (v. d.)
tast dit wetsontwerp aan, wat er van do
autonomie der gemeenten nog over is. Het
is een verzwakking van het rechtsgevoel.
De heer Kranenburg (v. cL) heeft
bezwaren van staatsrechterlijken aard.
Do heer de B r u ij n (r. k.) is eveneens
tegen de voorgestelde centralisatie. Spr.
acht een douche in een arbeiderswoning
niet, zooals de minister, weelde.
Minister Slotcmaker de Bruine
zegt dat de bezwaren van den lieer Kranen
burg zich in de practijk niet zullen voor
doen.
I-Iet wetsontwerp wordt aangenomen met
25 tegen 12 stemmen.
Tegen stemden de sociaal-democraten,
Kranenburg en van Embdcn (v.-d.) cn
do Bruijn (r.k.).
Aan de orde is daarna de hegrooting van
het Zuiderzeefonds voor 1934.
De heer van den B e r g h zegt, dat zijn
fractie de regeering zal steunen, doch zich
voorbehoudt in deze onzeker© tijden haar
standpunt zoo noodig te herzien.
De heer van Citters mist een duide
lijke kostenberekening. De Zuiderzee zal
ons voorloopig jaarlijks 14 millioen kosten.
Om den gouden standaard te handhaven,
moet de begrooting sluiten. Spreker wil
daarom meer gegevens omtrent de kosten.
De heer de Savornin Lohman wil
een principieel© uitspraak omtrent de
voortzetting der Zuiderzeewerken.
De heer van Sasse van Ysselt
sluit zich hierbij aan.
Minister K a 1 f f zegt dat de regeering
haar voorstel ernstig heeft overwogen.
Wat de kosten betreft, de grootst moge
lijke soberheid wordt betracht. liet werk zal
de economische weerkracht van ons volk
yergrooten.
De heer Blom jo us (R.K.) is niet be
vredigd door de verklaringen van den mi
nister.
De heer Po 11 erna (C.H.) betoogt, dat de
Kamer volledig moet weten, wat de regee
ring eigenlijk wil. In vertrouwen op de re
geering zal spr. vóór stemmen.
Na re- en dupliek wordt de begrooting
aangenomen met 26 tegen 4 stemmen (de
Savornin Lohman en v. d. llacren C.H.,
Blomjous, van Sasse v. Ysselt R.K.).
De vergadering wordt verdaagd tot ver
moedelijk 26 Juni.
DE WERKLOOSHEID.
De 'directeur van den Rijksdienst der
Werkloosheidsverzekering en Arbeidsbe
middeling deelt mede, dat in de week 21
tlm. 26 Mei 1934 het aantal leden van in
gevolge het werkloosheidsbesluit 1917 ge
subsidieerde vereenigingen bedroeg 585.600,
waarvan 85.200 landarbeiders. In de maan
den Mei t/m. November worden geen ge
gevens aangaande de werkloosheid van de
vereenigingen van landarbeiders ontvan
gen. De werkloosheid onder de overige
500.400 verzekerden bedroeg in genoemde
periode 25.1
In dc vorige verslagpediode (7 t/m. 12
Mei) bedroeg het percentage bij dezelfde
groep verzekerden eveneens 25.1
Bij 1062 organen der openbare arbeidsbe
middeling stonden op 26 Mei 1934 in totaal
315.074 werkzoekenden ingeschreven, waar
onder 300.950 mannen. Hiervan waren
werkloos 292.949 personen, waaronder
2S3.353 mannen. Op 12 Mei 1934 bedroeg
het totaal aantal ingeschrevenen bij een
gelijk aantal organen 322.499. Hiervan
werkloos 299.806 personen, waaronder
289.935 mannen. Het aantal ingeschreven
werkzoekenden is sedert 12 Mei 1934 ge
daald met 7-125, het aantal werkloozen met
6S57.
Jaarlijksche algemeene ven
gaclering te Alkmaar
Dinsdag hield do Verecniging van Vrij
zinnige Hervormden in Nederland te Alk
maar haar jaarlijksche algemeene vergade-
ring.
Het jaarverslag vestigt er de aandacht
op, dat de positie der vrijzinnig Hervorm
de beweging heden ten dage niet gemakke
lijk is. Vooral voor jonge menschen schijnt
de leuze: „voor vrijheid en verdraagzaam
heid" weinig bekoring meer te hebben en
de geest van den tijd oriënteert zich liever
aan begrippen als gezag en dwang. Daarbij
komen de moeilijke financieele omstandig
heden, die onmiddellijk hun terugslag ge
ven op het terrein van den geestelijken ar
beid.
Ten overslaan van deze moeilijkheden
acht het hoofdbestuur nog redenen tot
dankbaarheid aanwezig.
Het hoofdbestuur ziet het grootste gevaar
niet buiten, maar binnen do verecniging
Tiet acht waakzaamheid noodig „tegen een
insluipend wantrouwen onderling of men
wel goed vrijzinnig is". „Beseffen moeten
wij", aldus heet het in het verslag, „dat
vrijzinnigheid nimmer mag doen alsof zij
het monopolie der waarheid bezit; eenheid,
wëderkeerig vertrouwen ook bij verschil
lend zien soms van de concrete vraagstuk
ken, behooren lot de eerste eischcn. die wij
ons zclven cn anderen moeten stellen. Dat
behoeft niet te beteekenen dat de verschil
len niet worden uitgesproken.
I-Iet hoofdbestuur heeft zich in het afge
loopen jaar o.a. bemoeid met reorganisatie
plannen betreffende dc verecniging en met
het godsdienstonderwijs op do scholen.
liet aantal leden der verecniging bedroeg
1 April 1.1. 31790 (164 meer dan vorig jaar);
het aantal afdcelingen 192 bleef gelijk. Er
zijn 184 gemeenten, 50 kerkeraden, -19 kerk
voogdijen, 19 organisaties, waarvan 16 Pro-
teslantenbondsafdeelingen en 802 versprei
de leden bij de verecniging aangesloten
Van do afdeelingcn houden 36 een eigen
gebouw cn 18 een eigen voorganger. Van
de 18 voorgangers hebben 14 het radicaal
van predikant en 4 dat van godsdienston
derwijzer.
Gedoopt zijn door middel van de vereeni-
ging 158 kinderen. 53 huwelijken zijn inge
zegend, 7 afdeelingen hielden Avondmaal
Inzake het godsdienstonderwijs geven do
cijfers een daling te zien. Het aantal leer
lingen der Vrijz. Hcrv. Zondagsscholen be
droeg 4646, dat van de schoolcatechisaties
2S31; het aantal aangenomen lidmaten 379.
Dc toestand van de financiën der vereeni-
ginsf geeft geen reden tot bezorgdheid.
De voorzitter, prof. dr J. Lindeboom uit
Groningen heeft de bijeenkomst met een
korte rede geopend.
Zes spelende knapen onder het
het puin bedolven en min of
meer ernstig verwond
Rotterdam, 13 Juni. Hedenavond
is in do Crispijnlaan een ongeluk gebeurd
dat heel wat consternatie heeft te weeg ge
bracht. In een hofje in die laan staat een
oud huisje, dat reeds eenige jaren geleden
door de bouwpolitie onbewoonbaar is ver
klaard. Dat bouwvallige krotje diende se
dert dien de kinderen uit de buurt tot speel
plaat6, die er in den loop van den tijd al
heel wat aan gesloopt hadden. Reeds her
haaldelijk hadden buren op het gevaar ge
wezen dat het huisje opleverde, aan don
eigenaar gevraagd het gebouwtje te laten
afbreken, doch aan dit verzoek was geen
gevolg gegeven. Ook hedenavond waren tal
van kinderen in cn om dat krotje aan het
spelen, toen om kwart over zeven plotse
ling do schoorsteen door het dak viel.
Daarna bezweek ook het dak, dat op do
vliering terecht kwam. Deze begaf het aan
één kant en een buitenmuur stortte in. Dc
jongens, die buiten spelen, zijn onder luid
gegil weggesprongen. In het huisje bevon
den zich zes knapen, die alle onder het
puin bedolven werden.
Op het gegil der kinderen en het geraas
van dc vallende stecnen zijn huurlieden
toegeschoten, die dadelijk begonnen met het
wegruimen van het puin, waaronder van*
daan men de smartelijko kreten hoorde van
de bedolvenen. Bij het reddingswerk wer-
den do buren weldra bijgestaan door man
nen van dc brandweer. Twee jongens waren
al spoedig te voorschijn gehaald, met de
anderen had men meer moeite. Ze bleken
allen min of meer ernstig verwond te zijn,
cn ze zijn door den geneeskundigen dienst
naar het ziekenhuis gebracht.
Het gerucht deed de ronde dat er nog
een knaapje onder het puin bedolven moest
zijn. waarna de mannen aan het graven
zijn gegaan, doch plotseling kwam het be
richt dat deze jongo man reeds rustig thuis
zat.
Hij sprak er zijn blijdschap over uit dat
men bijeenkomt in het gastvrije Alkmaar,
waaraan óók voor Vrijzinnige Hervormden
de herinnering aan een overwinning ver
bonden is. Waar sprake is Van overwinning
daar 'is ook strijd. Nog velen voeren den
strijd om den strijd. De strijd van de Vrijz.
Hervormden heeft ten doel de Ned. Hcrv.
Kerk te doen blijven een centrum van gees
telijke kracht in het midden van het Ne-
derlandsche volk. Voor dat centrum achten
zij eenheid in verscheidenheid een voor
waarde.
Dat de kerk een moderne kerk zou kyn-
ncn en moeten zijn. is een waan dien zij
hebben prijsgegeven. Er verandert veel in
kerk en theologie, en het verandert snel.
Laten de vrijzinnige Hervormden, aldus
spreker, zorgen dat zij niet met een ver
anderd, quasi-modern kerkbegrip, op dood
spoor komen. Willen zij blijven meedoen
in de kerk, dan zullen zij tot offers bereid
moeten zijn. Dat do kerk geworden is tgt
wat zij is, is mede hun schuld. „Wo viel
Freiheit ist viel Ijrrtum, doch sicher ist der
schmale Weg der Pflicht".
Wij 6taan, aldus spreker, voor groote
plichten. Een legenblik over het afgeloo-
pen jaar geeft aanleiding tot tevredenheid;
wij hebben ons in getal gehandhaafd, onze
financiën en financieele offervaardigheid
bleven op peil, en dat is een eerbiedwek
kende prestatie, maar onze positie in de
kerk baart zorg. Een goede organisatie be-
teekent veel, maar is de hoofdzaak niet.
Dat is: het werk in de kerk. Met een toe
speling op den naam der vergaderzaal „De
I-Iarmonie" en den wensch dat niet alleen
de vergadering in de Harmonie zal zijn,
maar ook de harmonie in de vergadering,
verklaart spreker dc algemeene vergade
ring geopend.
liet jaarverslag werd na eenige kleine
wijzigingen goedgekeurd, evenals de reke
ning en verantwoording van het hoofdbe
stuur en de verslagen en rekeningen van
Studiekos en Commissies. Een voorstel van
het H.B. om het Vcrhuisbureau op te hef
fen, werd tot het volgende jaar aangehou
den.
In dc plaats van den afgetreden heer
ds. J. P. de Graaff werd tot penningmeester
der verecniging gekozen de heer L. Bok
te Den Haag, en daarna werd de vergade
ring geschorst.
Des avonds had een wijdingssamenkomst
plaats in de Groote Kerk, waarin ds. W.
D. M. Baar voorging en sprak over het
thema „Eenheid". Daarna ontving dc af-
deeling Alkmaar de deelnemers nog voor
een ge^llig samenzijn.
Twee ernstig gewonden
M ij d r e ch t, 13 Juni. Vandaag heeft bij
Vrouwenakker bij werken aan de beschoei
ing van het Amstel-Drcchtkanaal een onge
luk- plaats gehad, waarbij twee personen
ernstig gekwetst werden.
Bij het verplaatsen van palen van een
heistelling viel plotseling het heiblok naar
beneden en kwam terecht op een paal wel
ke ingeheid moest worden. Een broer van
den aannemer Kieberts uit Sassenheim, die
de paal vasthield kreeg liet hi^ ~p een
der handon, waarvan drie vingers afgc-
kneld werden. Hevig bloedend en met zwa
re pijnen werd hij bij een dokter binnenge
dragen en nadat de eerste hulp verleend
was, is hij naar het Academisch Ziekenhuis
te Leiden overgebracht. Do 40-jarige kan
tonnier Rodenburg uit Mijdrecht, die ook
bij de paal stond, kreeg een klap van een
der dwarsbalken van het heiblok, waardoor
hij bewusteloos neerviel. Het bleek, dat hij
een halswervel gebroken had. Hij is naar
een der ziekenhuizen in Amsterdam ovor-
gebracht. Omtrent, do oorzaak staat nog
niets vast. De politie en dc veiligheids
inspectie stellen een neuwkeurig onderzoek
NIEUWE BURGEMEESTERS.
De nieuwbenoemde burgemeester van
Oude Niedorp, de heer C. G. M. van Baar,
werd 21 November 1894 te Purmerend gebo
ren. Dc lieer van Baar is thans wethouder
der gemeente Purmerend.
De nieuwbenoemde burgemeester vatf
Nieuwerkerk, de heer A. A. van Eeten*
werd den 9en Juli 1904 te Andel (N.B.) ge
boren. De heer van Eeten is thans volontair
ter gemeente-secretarie van Eethen (N.B.).
Speciale aanbieding
THEE- en ONTBIJTSERVIEZEN
Bij elk servies een prachtig afge
werkt Theeblad GRATIS.
Wij raden U aan hiervan gebruik
te maken.
UTRECHTSCHEWEG 36 TELEFOON 1758
Direct over 't spoor
De ware zedelijkheid bestaat in het wor
stelend verlangen naar de bereiking van
het hoog6te goed.
Uit het Engelsch van Chester K. S. Steele
door A. W. v. E.v. R.
De krijgshaftige kolonel hervatte zijn
wandeling door de kamer cn kneep zijn
handen achter op den rug telkens zenuw
achtig tezamen.
„Shag riep hij plotseling.
„Ja, kolonel."
„Is het erg geheimzinnig, ik bedoel
eh erger dan het gewone bloed- cn
lawaai-rclaas
„Wel, kolonel", begon Lc zwarte ijverig,
„het is dc vreemdste geschiedenis, die ooit
bestaan lieeft over een vermoorde juwe-
licrsdame, van wie liet hoofd werd ingesla
gen rnet een groot gouden beeld, en een
gouden mes, dat in haar zij stak, en een
horloge, dat zij stijf in de liand geklemd
hield en dat tikte en tikte en als maar tikte,
alsof het haar hart was, dat klopte, en haar
neef vond haar in een bloedplas op den
grond, cn de kinkken stonden allemaal stil,
en een rijke jonge boemelaar kwam binnen
en vroeg de dolk terug, en de detectives
„Shag 1" brulde zijn meester.
„Ja, kolonel."
„Oogenblikkelijk de kamer uit, en waag
het niet terug te komen, voordat ik je laat
roepen
„Ja, kolonel."
De oude kleurling wendde zich langzaam
naar de deur. Hij was geheel uit. het veld
geslagen. Klaarblijkelijk had hij zijn-mees
ter diep gekwetst. Zwijgend draaide hij den
knop om, doch eer hij den drempel over
was, hoorde hij een zachte stem roepen
„Shag
„Ja, kolonel."
„Eh Shag voordat je gaat eh
laat die krant, die ik onder je vest zie, hier.
Misschien heb ik wel gelegenheid om om
ze even in te kijken, om te zien, wat voor
weer het morgen is om te visschen
„Ja, kolonel."
En met een zorgvuldig onderdrukte grijns
op zijn gelaat trok Shag de krant met het
zwartgedrukte hoofd van onder zijn vest te
voorschijn en legde ze op hel bed naast de
„Volmaakte Hengelaar."
HOOFDSTUK IV.
De Sproetige.
„Welnu", merkte detectieve Thong op. en
zijn 6tera klonk nogal vroolijk, „laat eens
zien, hoe het er mee staat, mr. Darcy! I-Iebt
u alles nagekeken?"
Zij zaten in een kamer aan dc achterzijde
van den juwclierswinkel, de detectives, de
verslaggevers en James Darcy, en agent
Mulligan stond op wacht bij het glinsteren
de kristal en zilver in de uitstalkasten en
bij een donkcr-roode vlek op den grond, die
ternauwernood opgedroogd wa6, en 6teeds
dieper doordrong in het hout.
Het lichaam van de vermoorde vrouw
was weggebracht, nagekgken door James
Darcy, die, hoewel hij een zucht van ver
lichting 6laakte, zijn oogen niet in bedwang
kon houden en telkens opnieuw keek naar
de plek, waar zij had gelegen.
„Ik heb den winkelvoorraad, zoo goed als
ik kon in dien korten tijd, opgenomen," ant
woordde de juwelier, die er eenigen tijd
onder het wakend oog van Carrol en Thong
aan had besteed.
„Ik weet niet zeker, of er iets weg is. Als
het zoo is, kan het niet veel zijn. zooals ik
al gezegd heb. Maar met behulp van de
boeken zal ik alles nauwkeuriger nagaan.
Dat zal eenige dagen in beslag nemen, maar
ik kan het doen, terwijl ik hier alles in
orde maak voor de begrafenis".
„U kunt het niet hier doen", viel Carroll
hem met een afgebeten lachje in de rede.
„Niet hier?" Er lag groote verbazing in
Darcy's vraag.
„Neen!"
„Waarom niet?"
„Omdat u niet hier zult zijn. Het is beter,
dat. u met ons meegaat. Kortom, u rnoet met
ons mee. De hoofdcommissaris zal u willen
spreken en ik denk de officier van justitie
ook. Wat denk jij ervan, Jim?" en hij keek
Haliday van het gerechtshof aan.
Deze was bezig de zijdeur te onderzoeken,
die op het steegje uitkwam.
„O zeker! Hij moet worden aangehouden;
in elk geval als getuige!" was het prompte
antwoord, cn in denzclfden adem voegde hij
erbij: „Niet6 aan te zien. Geen krasje. Het
moet iemand binnenshuis zijn geweest!"
„Aangehouden? Word ik aangehouden?"
stotterde Darcy.
„Natuurlijk", zeide Thong. „En nu het
eenmaal zoo loopt, neem een vriendenraad
van mij aan, en houd je mond!"
„Je bedoelt, dat, alles wat ik zou zeggen,
tegen mij zou kunnen gebruikt worden?."
„Niet precies. Dat is iels voor tooncel of
film! Daar doen wij niet aan, ik niet en
Carroll niet. Maar zeg niet te veel. Natuur
lijk moet u e?en hoop vragen beantwoorden,
en hoe makkelijker u dat valt, hoe beter
voor u. Maar wacht, totdat de vragen u ge
steld worden. Het is misschien niet in mijn
eigen belang dat ik u dit zeg, maar ik mag
u graag lijden. Maak u nu maar klaar om
mee te gaan!"
„Ben jo van plan den winkel te verzege
len?"
„Neen, er zal iemand hier blijven."
„Ik niet," viel Mulligan in, „ik beb nog
niet ontbeten! Ik kwam juist van de hon
denwacht, toen ik toevallig merkte, dat
hier iets ongewoons was, al dat volk en zoo.
Ik kan niet blijven!"
„Bel dan even op, om iemand anders lc
sturen," raadde Carroll aan. „Er inoet in
elk geval iemand hier blijven, totdat wij
wat beter rond kunnen kijken!"
„Ik zal wel zoo lang blijven", zeide Hali
day. „Ik zou zelf wel eens wat willen rond
neuzen! Denkelijk zal ik de zaak wel voor
mekaar krijgen voor den officier van justi
tie."
„Laten we dan gaan", stelde Thong voor.
„Zal ik om den gevangeniswagen telefonce-
ren?"
Na een blik op Darcy schudde zijn metge
zel het hoofd.
„Hij kan wel in de tram," zei hij fluiste
rend. „Wo kunnen achter uit gaan om zoo
het volk le vermijden!" Want vóór den ju
welierswinkel stond dc 6traat nog altijd vol
menschen, niettegenstaande het feit, dat de
regen steeds erger werd.
„Wat King betreft, die slaapt, en ik denk,
dat wij hem hier wel naar bed kunnen
brengen. Als we probeeren hem naar buiten
le dragen, zullen we er nog veel meer
moeite mee hebben. Laat hem zijn roes
maar eerst uitslapen!" en bij keek naar de
in een gemakkelijken 6toel in elkaar gedo
ken gestalte.
„Wie slaapt?" klonk opeens de rauwe
stem van den boemelaar. „Wat gaat het
jullie toch aan! Ik kom hier voor een ca-:
dcau voor mijn vrouw mijn vrouw heeft
den heelen nacht zitten wachten zij moet
een cadeau hebben! Waar is mijn gouden
mes, Darcy?? Ik heb het jou gegeven
waar is mijn mes?"
„Je krijgt het gauw terug," beloofde
Fhong. „Luister eens, beste Ilarry. Je bent
werkelijk aardig dronken, maar misschien
kun je je nog herinneren, waar je geweest
bent, cn wat je gedaan hebt, vannacht cn
vanmorgen vroeg? Probeer het eens na te
gaan het kan heel wat voor je te betee
kenen hebben", voegde hij cr ernstig bij*
„Waar hen jc geweest wat heb je ge
daan?"
„Wat ik gedaan heb?" hij knipte snel
met de oogen, om de tranen, die uit de door
dronkenschap brandende oogen opwelden,
le verwijderen, en keek dc mannen om hem
heen met half-beschonken eni6t aan. „Wat
ik gedaan heb? Je wilt weten wat wat
ik gedaan heb?"
„Ja. Waar ben je geweest, cn wat heb jö
gedaan?" vroeg Carroll bedaard.
(Wordt vervolgd).
