DE EEMLANDEU
GEVAREN VOOR 'T DERDE RIJK
v*
Belangrijkste
Weerbericht
Licht op
L. J. LUYCX ZOON
4000 EXEMPLAREN
GARAGE NIC. BOVÉE
ABONNEMENTSPRIJS 3 maandcn voor Amersfoort 2.10. per maand I 0.75. oer
PRIJS OER ADVERTENTIEN T"Tl"TTbew'>SD"®m"
Dinsdag 26 Juni 1934
Uitgave: HALKHQFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
32e Jaargang No. 301
GOEBBELS TEGEN DE
„VOORNAME HEEREN"
In het zicht van het
Saarplebisciet
RUDOLF HESS SPREEKT
Tel. 1788 4
DE GROOTE ZEGE DER
BOLIVIANEN
Buitenlamdsch
TAXI
6 CENT
PER
TAXI
K.M.
TEL. 1830 en 1093
KAMP 41
9 uur 54 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
week (met gr.tli vertekcelng tegen ongelukken) I 017'/_
Binnenland franco per post per 3 maanden f3.-. Afzonderlijke nummers (0 05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
- elke regel meer f0.25. Llefdadlghcids-advcrtcntHln voor d«
helft vao dco prijs. Kleine Advertentlên „KUTJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent elke read meer 10 cent. driemaal plaatsen I I.Bewilcnummer extra i 0.05
„Zij zitten in hun muizenholen
en wachten, tot hun uur
slaaf'
Essen, 21 Juni (V.D.) Rijksminister dr.
Goebbels heeft heden op den gouw-partijdag
der N.S.D.A.P. te Essen een rede gehouden,
waarin hij o.a. zcide:
„Niemand geloove, dat de beweging en
het volk in de toekomst van crises en geva
ren verschoond kunnen blijven. Voor dc
tegenwoordige generatie zal er geen uur
zijn, waarop gezegd kan worden: Nu is de
strijd ten einde, nu kunnen wij ons zeker
van de overwinning en den vrede wanen.
Ik ben echter van meening, dat er geen
door de menschcn uitgedacht ongeluk is,
dat ook niet door menschcn overwonnen
kan worden. Het gaat er slechts om, alle
actieve krachten te mobiliseeren. Ik ben
van meening, dat het verloop der nationaal-
sociali6tischc revolutie tot nog toe niet
slechts ons zelf, doch het gehecle Duit6che
volk ten zeerste heeft verwend. De revolutie
had een geheel ander verloop kunnen heb
ben. Velen van onze menschcn stelden
zich het uitbreken van de revolutie voor als
een inflatie, economisch verval, burgeroor
log, invasie, Roerbezetting, enz. Van dat al
les is niets gebeurd.
Zouden de zorgen, die ons heden drukken,
nog wel een rol hebben gespeeld, wanneer
gebeurd was wat had kunnen gebeuren?
Als wij nationaal-socialisten een gevaar
hebben gezien, hebben wij het daardoor
reeds overwonnen.
Niemand geloove, dat onze vijanden zich
voor goed hebben verborgen in hun muizen
gaten. Zij zitten daar, maar zij wachten tot
hun uur slaat. Als wij ze met rust laten, is
het slechts om hen uit hun holen te lokken.
Hun wordt niets geschonken. Ik ben van
meeriing, dat het nationaal-socialistische
opvoedingswerk het grootste succes heeft
geboekt bij de arbeiders. De arbeider is ver
standig. Hij weet, geschoold door een perio
de van leed van tientallen jaren, te goed,
dat hem de gebraden duiven niet in den
mond vliegen. Dc val van het nationaal-
socialisme wordt niet gewcnscht door de
arbeiders, maar door dc voorname heeren,
die het nationaal-socialisme slechts als
iets tijdelijks zien. Toen do revolutie uit
brak, liepen zij met vliegende vaandel naar
ons over en toen zij zagen, dat zij niet met
open armen ontvangen werden, trokken zij
zich in hun pruilhoek terug. Daar opponee-
ren zij in heel kleinen kring. Men over
schatte hen niet, want zij hebben geen mo
gelijkheden het volk te beïnvloeden. Zij
treden bovendien in verschillende vormen
op: nu eens als reserve-officier, dan weer
«'ils intellectueel, als journalist, als geeste
lijke. Men moet goede oogen hebben om dat
soort menschcn te herkennen. Het zou ab
soluut verkeerd zijn, wanneer het nationaal-
socialisme met deze clique ging twisten.
Het nationaal-socialisme moet het volk over
deze heeren voorlichten. Het volk moet deze
lieden leeren kennen en het volk moet we
ten, dat Uit eigenlijk dezelfde clique is, die
Mij voor cn tijdens den oorlog hebben mee
gemaakt. Zij heeft niets geleerd en zal van
daag precies hetzelfde doen wat zij giste
ren gedaan heeft.
Als men mij thans verwijt, dat het natio
naal-socialistische economische program
nog niet vervuld is, dan kan ik rustig er
kennen, dat dit het geval is, omdat het na
tionaal-socialisme er de kan6 nog niet toe
had. Een enkele verkeerde handeling zou
bet gehecle economische leven kunnen ver
nietigen. Wij moeten in de crisis, die wij
niet slechts nu, doch ook nog in de komen
de tien of twintig jaar te overwinnen zul
len hebben, niet optimistisch zijn zooals de
Duitschers dat in 1918 waren, doch we zul
len moeten inzien, dat het gevaar nog niet
geweken is cn dat een ieder op zijn post
moet zijn, omdat het hoogste op het spel
staat. Als wij voor latere tijden den Duit-
schen levensstandaard willen verhoogen, is
dat een loffelijke zaak, die het nastreven
waard is. Als wij de werkloosheid geheel
overwonnen hebben, zullen wij een nieuw
vierjarenplan uitvoeren om tot verhooging
van den levensstandaard te komen. Kort cn
goed: dc nationaal-socialistische beweging
moet juist cn psychologisch verstandig ge
leid worden en zal dan nooit het Duitsche
volk verliezen.
Zoo is het ook op andere gebieden. Ik
Meet beter dan alle anderen, dat ook op het
gebied der cultuur-politiek nog veel veran
derd moet worden cn ook op het gebied van
dc pers is niet alles zooals het zijn moet. Ik
kan wel perswetten, maar geen journalisten
maken. Die moeten in hun nieuwe taak in
groeien."
Minister Goebbels besprak verder de cri
tiek, die op het nationaal-socialistische
werk werd geoefend. Het recht van critiek
bestaat in de N.S.D.A.P. in voldoende mate
cn wordt ook door dc partij ten volle er
kend. Goebbels achtte het echter onjuist de
bezwaren van de leidende kringen voor een
ieder publiek te maken. Iemand, die aan
een misverstand niets veranderen kan, be
hoeft er niet over te praten. Als de pers te
eenvoudig en daardoor te eentonig wordt,
wat ook de mecning van dr. Goebels is, dan
ligt dat niet aan den lezer, maar aan den
journalist, die frisschcr moet worden.
Hetzelfde geldt voor de kerken. Duitsch-
land staat op den bodem van het positieve
Christendom en kan zich niet aan één con
fessie binden. Wij zijn niet Katholiek, niet
Protestantsch, maar Duitsch, verklaarde dc
minister, die over deze kwestie o.a. nog
zeide te weinig asceet te zijn voor een nieu
we reformatie, zoodat hij zich met zijn aard-
6che taak tevreden voelde. Met dc kerk
wenschte het nationaal-socialisme in vrede
te leven, maar dan moest ook de kerk de
beweging met vrede laten.
Het Marxisme is overwonnen en uitge
roeid, doch tot nog toe is de reactie nog
steeds geduld. Wanneer de leider zou zeg
gen: Partijgenooten, thans zullen wij too-
ncn, dat wij ook de reactie aan kunnen, dan
Mas zij in 24 uur verdwenen. Goebbels ver
klaarde, ervan overtuigd to zijn, dat het
nationaal-socialisme de macht had, alles tc
doen wat het voor juist houdt. Zij macht is
onbeperkt.
Uitvoerig besprak Goebbels tenslotte de
buitenlandsche politiek van Duitschland,
Hitler's bezoek aan Mussolini te Venetië en
zijn eigen bezoek aan Warschau, waardoor
de ring is doorbroken, dien men om
Duitschland heeft willen leggen. Hetzelfde
geldt voor de ontwapeningskwestie. Men
moet slechts zijn zenuwen in bedwang we
ten te houden, koel en zakelijk blijven en
even rustig, duidelijk en vastberaden zijn
als de Leider dat is, die links noch rechts
kijkt, doch alle moed cn kracht concentreert
om gevaren cn crisis te bestrijden. Duitsch
land hoeft niet voor zijn lot te vreezen en
zal nooit ondergaan, wanneer zijn moed
grooter is dan de nood, die het heeft te be
strijden.
Amnestievoorstel ingediend
Saarbrücken, 23 Juni. (V.D.) De re-
gceringscommissie heeft bij den landraad
een amnestievoorstel ingediend voor delic
ten in het Saargebied. Het voorstel, dat
waarschijnlijk reeds a.s. Woensdag door
den landraad wordt aangenomen en dan op
1 Juli van kracht wordt, is verdeeld in drie
hoofdstukken. Het strekt zich uit zoowel
tot zuiver politieke strafbare handelingen
als tot delicten uit economischcn nood. Wat
betreft politieke delicten, worden straffen,
die bij de inwerkingtreding der verordening
rechtsgeldig zijn en nog niet zijn onder
gaan, kwijtgescholden, wanneer zij bestaan
uit vrijheidsstraffen tot 5 jaar of een geld
boete of uit beide. Vrijheidsstraffen van
langer duur worden eerst met 5 jaar ver
kort, waarna do rest gehalveerd wordt.
Daarbij komt gevangenisstraf in de plaats
van tuchthuisstraf. Aanhangige processen
worden gestaakt, wanneer het delict is be
gaan voor 11 Juni 1934 en wanneer geen
zwaardere straf dan boete of gevangenis
straf tot 5 jaar te verwachten is. Nieuwe
vervolgingen worden niet ingesteld.
In een bijgaand memorandum wordt cr
op gewezen, dat met het begin der werk
zaamheden van de plebiscietcommissie een
gewichtig tijdvak voor de voorbereiding
der stemming aanvangt. Een der belang
rijkste voorwaarden voor een ordelijk ver
loop der stemming is de handhaving van
orde cn rust. De regeeringscommissie koes
tert den dringenden wensch, dat zij in de
vervulling van haar taak door de geheele
bevolking wordt gesteund. De verordening
wordt uitgevaardigd om bij het in functie
treden van de plebiscietcommissie een pe
riode van rust en vrede in te luiden. In
twijfelgevallen moeten de bepalingen van
het amnestievoorstel ruim worden toege
past.
„De leider heeft steeds gelijk
en zal het steeds hebben'
Essen, 25 Juni. (V.D.) De redevoering,
welke Rudolf Hess heeft gehouden, is
thans door de radio uitgezonden. De plaats
vervanger van den leider zeide o.m.: Wij
zijn toegankelijk voor iedere soort zake
lijke critiek, welke in overeenstemming is
met het wezen van het nationaal-socialis
tische denken, voorzoover zij langs behoor
lijken weg naar voren wordt gebracht.
RUDOLF HESS.
Werkelijk nationaal-socialistische leiders
moeten er zorg voor dragen, dat gerecht
vaardigde critiek doordringt. Ik verwacht
van de leiders van het nationaal-socialis
me, dat zij met open oog en open dor in de
hun toevertrouwden kring gaan en alles
wat de critiek waard is en door critiek kan
worden gewijzigd aan „hoogerhand" zullen
melden.
De nationaal-socialisten zijn een groote
Duitsche familie.
Met trots zien wij; een blijft steeds van
alle critiek uitgesloten dat is de Führer.
Dat komt, omdat de Führer steeds gelijk
heeft en het steeds zal hebben. Thans komt
het evenwel niet aan op de critiek. doch op
dc samenwerking.
Misschien acht Hitier het noodig op een
goeden dag dc beweging weer voort te drij
ven met rcvolulionnaire middelen. Wij
staan gereed zijn bevel te ontvangen in
het vertrouwen, dat hij zijn oude rcvolu-
tionnairen roept, wanneer het noodig is cn
dat hij weet, wanneer het noodig is.
Adolf Ilitler is revolutionnair van groo-
tcn stijl en blijft dat ook innerlijk. Ilij heeft
geen krukken noodig. De nationaal-socia
listische revolutie was niet om haar eigen
wille noodig, doch zij was noodig om der
wille van de daden, welke uit haar wer
den geboren en in de toekomst zullen ge
boren worden. Met de Duitsche arbeiders
zal de nationaal-socialistische leiding deze
daden volbrengen.
6 ct. per K.M. Tel. 1788
Passagiers
verzekerd
Vraagt prijs van onze 6 h 7 pers. wagens.
Vaste standplaats naast het tramstation
fff
OUDERS EN OPVOEDERS
Leert Uw kinderen do rogels vaü den
weg en woest zelf goede weggebruikers
Officieele telegrammen uit La Paz beves
tigen te overwinning der Boliviaansche
troepen in den Pilcomayosector. Dc veld
slag aldaar was Maandag begonnen en
Woensdag geëindigd, toon, naar thans offi
cieel wordt meegedeeld, vier duizend Para
guayscho soldaten door een kruisvuur van
dc Boliviaansche troepen werden wegge
maaid.
Uit Asuncion wordt daarentegen gemeld,
dat in den strijd tusschen do Paraguayschc
cn Boliviaansche troepen een fel handge
meen is ontstaan. Na een zwaar bombarde
ment gingen de Boliviaansche troepen over
tot den stormloop, met de bajonet, in den
sector Canadc cl Carmen. De Paraguayschc
troepen ontvingen hen met een kruisvuur
uit de machinegeweren met het gevolg, da;
de Boliviaansche troepen gedwongen wa
ren terug tc trekken.
Buenos Aires, 25 Juni (V.D.). Volgens
alhier ontvangen berichten, heeft de presi
dent van Peru Zondag te Lima besprekin
gen gehouden met den Argentijnschen am
bassadeur over de beste wijze om een einde
te maken aan de vijandelijkheden tusschen
Paraguay en Bolivia.
La Paz, 25 Juni (V.D.). Een telegram
van generaal Pcnarandas deelt mede, dat
in den sector Ballivian den vijand belang
rijke verliezen zijn toegebracht. Onder de
gesneuvelden bevinden zich tal van officie
ren.
Asuncion, 25 Juni (V.D.). De Boli
viaansche berichten, volgens welke de veld
slag in den sector Pilcomayo geëindigd
zou zijn met een nederlaag van Paraguay,
worden alhier officieel tegengesproken.
LANGESTRAAT 49-51
TELEFOON 190
Aardige fantasie patrenen in
Crepe matte,
Crepe Georgette,
Bloemen, Moppen Ruiten
Gestreepte Toile de soie
voor Blouses en Teitnis-Jurken.
Nieuw conflict tusschen Vati-
ccan en Quirinaal? Croce
ea Gentile op den index ge
plaatst
Begint zich een nieuw geschil af te tee-
kenen tusschen den paus en dc Italiaansche
regeering? Net zekerheid kan dit nog niet
worden Vastgesteld, maar inmiddels heeft
het de aandacht getrokken, dat in de Os-
servatore Itomano, de officieele courant
van den Heiligen Sloel, een paar dagen ge
leden enkele decreten aan de congregatie
Sancti Officii d.d. 20 Juni zijn gepubliceerd,
waarbij alle «erken der filosofen Benedetto
Croce en Giovanni Gentile op den index zijn
geplaatst. Wat de motieven van dezen
maatregel zijn, wordt niet uiteengezet in de
decreten, die het Italiaansche volk slechts
voor voldongen feiten stellen.
Het behoeft niet uitvoerig te worden be
toogd, dat in alle intellectueelc kringen in
de Ilaiiaansclic hoofdstad de kerkelijke
veroordeeling der werken van Croce en Gen
tile het grootste opzien heeft gebaard Voor
al raagt men zich af welke politieke be
weegredenen den Heiligen Stoel ertoe mo-
gen"hebben gebracht juist op dit tijdstip
on tc treden tegen Gentile, wiens naam er
activiteit nauw verbonden zijn met het fas
Tot goed begrip van hetgeen er is ge
schied, is het nuttig zich het volgende te
realiseercn: Gentile behoorde vroeger lot
de medewerkers van Croce cn maakte deel
uit van dezelfde filosofische richting, die,
wat de hoofdzaken betreft, geïnspireerd
werd door Hegei en de Hegeliaansche
school der gebroeders Spaventa te Napels.
Toen het fascisme zijn intrede deed, liep
Croce over naar de liberale oppositie on
schreef een antifascistisch manifest, dat
door talrijke intellectueelen werd ondertee
kend. Gentile daarentegen scheidde zich
van Croce, ontwikkelde zijn filosofische
richting tot een philofascistisch „actualis-
mc", werd naderhand fascistisch minister
van onderwijs, bracht de naar hem ge
noemde veelomvattende schoolhervorming
in Italië tot 6tand, nam de leiding op zich
van de „Italiaansche encyclopaedic", weike
tot dusver de meest volkomen uitdrukking
is van het fascistische culturcelc streven en
wordt ook nu nog in uitgebreide kringen
beschouwd als dc filosoof van het fascisme,
ofschoon van velerlei zijde, zelfs vanuit het
fascistische kamp, zijn positie als school
hervormer en als filosoof fel wordt aange
vallen.
Van beteekenis is thans in ver
band met het bovenstaande dc me-
dedeeling van een Romeinsch mede
werker der Neue Zürcher Zeitung, die
van een instantie, welke zeer nauwe betrek
kingen met het Vaticaan onderhoudt, heeft
vernomen, dat de index-autoriteiten van
het Vaticaan zich niet door bizonderc poli
tieke beweegredenen hebben laten leiden,
toen zij hun actie tegen Croce en Gentile
ondernamen. De congregatie Sancti Officii
is namelijk aan geen tijdelijk criterium
voor haar bepalingen gebonden, aangezien
volgens artikel 1339 van het kanonicke
recht alle publicaties met een filosofischen
inhoud, die indruischen tegen de leer der
kerk, niet afzonderlijk op den index ge
plaatst behoeven te worden, in zoover zij
reeds ipso jure als veroordeeld gelden.
Aangezien nu zoowel de werken van Cro
ce als die van Gentile afkomstig zijn uit de
geesteswereld van Kant en Hegel, dat wil
zeggen: in strijd zijn met de thomistische en
scholastieke filosofie-grondslagen der kerk,
beval laatstgenoemde, dat de gezamenlijke
werken van Croce en Gcntilo moesten wor
den geplaatst op den index van verboden
boeken. Teneinde echter zelfs den schijn tc
vermijden, dat men hier te doen heeft met
een anti-fascistischen maatregel, heeft men
tegelijkertijd het oeuvre van den anti-fas
cist Gentile op den index gezet.
Men slaat waarschijnlijk dc plank niet al
te ver mis, wanneer men aanneemt, dat het
Vaticaan door dezen maatregel aanstuurt
op de aanpassing van het filosofieonderwij6
op de Italiaansche scholen aan het religivu-
se onderwijs. Na de invoering toch van het
verplichte godsdienstonderwijs op de scho
len, zulks overeenkomstg dc bepalingen van
het concordaat (verdrag van Laterancn),
bleef het filosofie-onderwijs hetzelfde als
voor het concordaat in de staatsscholen,
zoodat dc professor in de religie en de pro
fessor in de filosofie tegelijkertijd verschil
lende zaken leeren. Niettegenstaande het of
fensief van Vaticaan6che zijde, wordt het
nauwelijks aannemelijk geacht, dat de fas
cistische schoolautoriteiten zich de onder
wijsvrijheid in de filosofische vakken zul
len laten ontfutselen.
iD/r BLAD HEEFT EBN DAGELIJ KSCUi
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
Vraagt prijs voor toerritten
IN BINNEN- EN BUITENLAND
VRAAGT OOK PRIJS VOOR DE
LUXE 6 EN 7 PERS. WAGENS.
OOK DES NACHTS GEOPEND
Vaste standplaats ter linker zijde
van hotel Monopole.
BUITENLAND.
In het zicht van het Saarplebisciet.
(Eerste Blad, pag. 1.)
Nieuwe aanval van Goebbels op do „voor
name hccrcn".
(Eerste Blad, pag. 1.)
Neville Chamberlain over de clearing.
(Tweede Blad, pag. 1.)
BINNENLAND.
Het conflict in liet mijnbedrijf.
(Tweede Blad, pag. 2).
Het proces tegen de slachtoffers van
Samter.
(Tweede Blad, pag. 2).
Nadere wijziging der landbouwcrisiswet.
(Tweede Blad, pag. 3).
OMTREK.
Vijf ernstig gewonden bij een botsing tus
schen touringcar en auto te Soesterbcrg.
(Eerste Blad, pag. 2j.
STADSNIEUWS.
De wegenaanleg rond onze stad.
(Eerste Blad, pag. 3.)
Vergadering der wandelsportvcrceniging
Z. U. T.
(Eerste Blad, pag. 3).
Medegedeeld door het Kon. Ned. Met. In
stituut te Dc Bilt.
Verwachting: Zwakke tot matige Weste
lijke tot Zuidelijke wind, gedeeltelijk be
wolkt, weinig of geen regen, iets warmer
overdag.
Verwachting: stijging der tem
peratuur.
De gisteren genoemde secundaire pas
seerde met regen en onweer ons land.
Groningen tapte 19, Maastricht 6 m.M.
neerslag af. Intussohen hield zoowel de de
pressie bij IJsland als de hooge drukking
over Zuid-Zweden en de Oostzee stand, ter
wijl in het Zuid-Westen van het waarne
mingsgebied de barometer flink stijgt. Do
verdere aanvoer van lucht uit het Westen
deed over het vasteland de temperatuur
dalen. De regenval was vrij uitgebreid en
plaatselijk zwaar (München 22 m.M.) Over
de Britsche eilanden is de temperatuur een
weinig, over Zweden wat meer gestegen. De
neerslag was in deze gebieden gering. Ten
gevolge van dc uitbreiding van het Zuid-i
West maximum over Frankrijk, Zwitser
land en onze omgeving en later ook over
Duitschland, is hier allerwege weer stij
ging van temperatuur tc wachten, met ge
ringe onwcerskanscn.
