AMERSFOOMBCH DAGBLAD De uitvaart van den Prins EEN „WITTE BEGRAFENIS DE EEMLANDÈU Woensdag 11 Juli 1934 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 33 e Jaargang No. 9 Massale belangstelling allerwege voor een schouwspel als tot dusver nog nimmer werd gadegeslagen INDERESIDENTIE BIJ HET PALEIS DE STOET n Sfi'i ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 2.10, per maand 1 0.75, per 1 week (mei gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/* Binnenland franco per post per 3 maanden f L-, Afzonderlijke nummers f 0.05. FOSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 519 PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer elke regel meer f0.25. Liefdadigheids adverteotlSn voorde helft van den prijs. Kleine Advertentlën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels 50 cent tikt reoel meer 10 cent. driemaal olaatsen f BewUsnummer extra f 0.05 's G r a v e n h a g c, 11 Juli. Voor de twee de maal in slechts een paar maanden tijcis. trok vandaag door de straten der'residentie een koninklijke rouwstoet op weg naar het nabije Delft, om in die oude prinsenstad an dermaal liet zielloos hulsel van een lid van ons vorstenhuis aan den koninklijken grafkelder in de Nieuwe Kerk toe te ver trouwen. Want heeft op een der laatste dagen van Maart de plechtige uilvaart plaats gehad van do lieve grijze Koningin-Moeder, voor wie de avond des levens reeds was aange broken, toen zij op den 20sfèn van lente maand de eeuwige «slaap was ingegaan, vandaag échter voerde de rouwstoet met zich het stoffelijk overschot van den gemaal- onzer Koningin, Prins Hendrik, die de vo rige week Dinsdag na een ongesteldheid van enkele dagen plotseling in do \ollo mannelijke kracht uit het leven werd weg gerukt. Toonden de blijken van deelneming uit alle kringen onzer samenleving, na liet overlijden van Koningin Emma, hoezeer dpze vorstin leefde in do harten van talloo- zen, niet minder hebben de dagen na het verscheiden van den Prins-gemaal op de meest ondubbelzinnige wijze aan het licht gebracht, hoezeer deze Prins alom geliefd was om zijn groote belangstelling in het wel en wee. van ons volk, om zijn werk zaamheid en vooral ook om zijn goedmoe digheid en zijn eenvoud in den omgang. In de beide Kamers der Staten-Generaalis daarvan- getuigd, evenals in tal van krin gen, Waarin men de belangstelling en het -medeleven van -Prins Hendrik nooele zul miésen. Het was dan ook zeker niet te verwonde ren, dat vandaag op dezen dag van natio- nalen rouw in Den Haag vele bedrijven wa ren stopgezet en kantoren en magazijnen waren gesloten en reeds zeer vroeg in den ochtend tienduizenden en nog eens tiendui zenden, uit alle oorden des lands samenge stroomd, dc straten der residentie vulden om zich tijdig te scharen langs den meer dan 10 K.M. langen weg van het paleis naar de Nieuwe Kerk in Delft. En zoo vertoonde deze rouwweg vandaag weer het beeld als op 27 Maart j.l. In één opzicht viel er evenwel verschil op te mer ken tusschcn den aanblik, dien deze route in Maart opleverde en dién van vandaag. Toen toch waren de straatlantaarns met rouwfloers omhuld. Thans echter niet, aan gezien men wist dat de Prins van uiterlijk rouwbetoon afkeerig was. Vandaar dat men dit zooveel mogelijk achterwege had gela- tcn. Dit nam evenwel niet weg, dat onder lven, dio schouder aan schouder in meer dan dubbele rijen langs den te volgen weg ge schaard stonden, velen oranje-rouw-strik- ken op de borst droegen, terwijl-overal ten teeken van rouw de nationale vlag halfstok was ontplooid. Nog is het vroeg in don morgen, maar reeds vullen de straten, waarlangs de sloet zal gaan, zich met duizenden en nog eënfe duizenden, gekomen uit alle plaatsen en oorden van ons land, om getuige te zijn van den laatsten toclit van den Prins-Ge maal. De plaatsen vóór de ramen en op de tri bunes moesten tijdig ingenomen worden in verband met de politiemaatregelen. En hier bleek wel eenig verschil met de regeling van dc begrafenis van Hare Majesteit de Koningin-Moeder. Was deze zonder precedent voor ons land in verband met-de massale belangstelling, thans kon men profitecren van dc opgeda ne ondervinding. Vooral de verkeersmaat regelen droegen hiervan het stempel. Deze waren aanmerkelijk soepeler dan den vo- rigen keer. liet zakenleven ligt vandaag natuurlijk zoo goed als stil. De openbare diensten zijn stop gezet met uitzondering van die, welker werkzaamheid onontbeerlijk is. Aan de de partementen en andere rijksgebouwen en aan de ji^iv inciale en, gemeentelijke dien sten wordt niet gearbeid; winkels en maga zijnen zijn gesloten. Langs den weg wach ten de duizenden met spanning, liet oogen- blik verbeidende, waarop de stoet voorbij zal trekken. Het loopt tegen acht uur, het tijdstip, waarop voor een groot stadsgedeelte alle rij verkeer wordt afgesloten en gaandeweg worden ook de verdere verkeers-, en orde maatregelen in toepassing, gebracht. .„Even na acht uur komen de militaire troepen aanmarcheeren. Het eerst .'zién wij de militairen, welke in Den Ilaag bij het palcis dc cerewacht zullen betrekken en verder de troepen, welke voor de afzetting van het eerste gedeelte van den weg zullen dienen. De eerewacht ter weerszijden van den in gang van het koninklijk paleis aan het Noordeinde wordt betrokken door een deta chement van liet regiment grenadiers, groot honderd man met liet omfloerste vaandel. Bij deze eerewacht stelde zich op de regi ments-commandant, luitenant-kolonel jhr. De Brauw, en het muziekkorps van liet lc regiment infanterie. De trommels waren met rouw omfloerst en ook aan de muziek instrumenten warén rouwstrikken beves tigd. De officieren droegen wel een rouw band om den linkerarm; echter was liet zwart van de decoraties en van de dragons achterwege gelaten. De militaire afzetting langs liet eerste gedeelte van den weg, van paleis tot Vijver- dam, bestaat uit vertegenwoordigers van bijna alle korpsen der Nederlandschc land macht, w elke niet. van den stoet deel uitma ken. Het gcheele leger is vertegenwoordigd: infanterie, huzaren, luehtvaartafdeeling, schoolcompagnie van den molordienst, wiel rijders, vcld-artillerie, hospitaal-soldaten, motor-artillerie, enz. enz. Het dichtst bij het paleis, nog vóór de militaire afzetting, stond in het Noordeinde ter weerszijden van den weg een e.crefront opgesteld van honderd man van dc trans- portcoioiino van liet Nederlandschc Roode Kruis, onder commando van den militairen commissaris, kolonel \V. J. Lucardie. Veel publiek was er in de naaste omge ving van het paleis niet toegelaten. Onder den ouden kastanjeboom, recht tegenover het paleis, stonden de burgemeesters van een groot aantal Nederlandschc gemeenten, ongeveer vijfhonderd in aantal. Ook stond hier een deputatie van de Johanniterorde, om hun commendator een laatsten groet te brengen en voorts een groote vertegenwoor diging van; de Nederlandschc padvinders. Bij dc rechter colonnade hadden verschil lende oud-, opper- en hoofdofficieren van ons leger een plaats gevonden. De IIcul- s'traat was geheel bestemd voor de school kinderen. Elke "school had een deputatie van vijf kinderen daarvoor mogen aanwij zen. Het was negen uur toen de Koningin en dc Prinses van het ITuis ten Bosch in liet paleis Noordeinde aankwamen. Dc militaire eerbewijzen werden gebracht en onder doodsche stilte betraden moeder en. dochter bet paleis, waaruit zoo dadelijk een gelief den man en vader zou worden uitgedragen. Dc troepen, die aan bet militair escorte zouden deelnemen, hadden zich inmiddels uit \Vaal6dorp, waar zij den nacht hadden doorgebracht, naar het Malieveld begeven en zich aldaar opgesteld. Omstreeks kwart voor negen gaf dc algemeene troepencom- mandant, dc gcneraal-majoor J. van Andel, bevelhebber in de eerste militaire afdccling, het teeken, dat naar het paleis opgemar cheerd moest worden. Van het Malieveld zetten de troepen zich in beweging langs de Koninginnegracht, dc dr. Kuvpcrstraat, Mauritskadc naar het Noordeinde. Voorop reed een detachement van de ko ninklijke maréchaussee te paard met om floersten standaard en standaardvvacht. De nmrcchaussées droegen den zwarten kolbak cn de nestels. Dadelijk daarachter kwam dc generaal Van Andel met zijn staf, allen dragende de martiale stalen helm. De infanterie-trocpen waren alle gekleed in de grijze vcldtcnue met ransel. De offi cieren droegen den stalen helm, een draag- riemenstel, wandelsabel on witte hand schoenen. De huzaren hadden den kolbak op. Direct achter den algemecnen troepen- commandant volgde dc Koninklijke Mili taire kapel onder leiding van den kapitein directeur Walther Boer. Ver vol gons kwam 'het voorste gedeelte van het eigenlijke mili taire escorte van den stoet. Als comman dant hiervan fungeerde de kolonel SÜlcvis. Achtereenvolgens marcheerden voorbij vier compagnieën infanterie; te zamen vormende een bataljon cn daarna twee escadrons hu zaren to paard met den omfloersten standaard. Nauwelijks waren de laatste huzaren het Noordeinde ingezwenkt, of van de andere zijde kwam het eerste gedeelte van den rouwstoet van het koninklijk huis, welke zich in de koninklijke stallen had opgesteld, aanrijden cn sloot zich bij de militairen aan. Een uwUte begrafenis." De rouwstoet bestaat uit zes gala-hofkoet sen bestemd voor de buiten'.andsche vor stelijke personen en enkele liooge hofdig- nitarissen, voorts een aantal gala-coupés en andere hofrijtuigen. Tusschen deze koet sen vormt de rouwvvagen een middenpunt, als hoofdmoment van den vorstclijkcn ro uvvs toet. Deze rouwvvagen biedt voor de duizenden, die langs den weg ge schaard staan, een schouwspel als nog nimmer gadegeslagen. Ovcreen- 6tig den reeds jaren geleden ken baar gemaakten wenscli van den Prins, zou zijn begrafenis een „wit te begrafenis" zijn. In verband met dezen wcnsch was de rouwvvagen dan ook geheel wit geschilderd. Acht zwarte paarden met witte klcc- den cn manekappen omhangen, trokken den wagen voort. Zes daar van werden van den bok gereden en het voorste 6pan door een pos tiljon. Hef-is dezelfde wagen, welke ook het stoffelijk overschot van Ko ningin Emma naar haar laatste rustplaats heeft gebracht. Het. doffe zwart heeft echter, tlians plaats go- maakt voor wit. De wagen heeft zilveren tuitbanden. De gala-bok is gedrapeerd met wit laken, om zoomd met zilver en franje en draagt ter weerszijden het konink lijk wapen in zilver. Dc hemel van den wagen is afgezet met een zilve ren omlijsting en draagt een zilve ren kroon, terwijl aan de vier hoe ken witte struispluimen- met zilve ren franje zijn aangebracht. Ook dc lantaarns zijn met een willen rouw hoes omhangen. Om kwart voor tien rijdt deze sprookjesachtige wagen, welke toch het stempel van vorstelijke so berheid draagt, het voorplein vóór het palcis op. Het plechtig oogen- blik, waarop de blank-eikenhouten kist met zilver gemonteerd, bevat tende het zielloos overschot van Prins. Hcjidrik, lief palcis zal wor den uitgedragen is aangebroken. Militaire commandos weerklinken.' De geweren worden gepresenteerd, de vaan dels nijgen tot een laatsten afscheidsgroet, ontroerd ontblootcn de duizenden de hoof den cn terwijl plechtig de muziek van het le regiment infanterie de melodie inzet van een oud-IIollandsch lied, gemaakt op den dood van prins Willem 1 uit dc „gedenk- klancken van Valerius", wordt dc kist door 12 hof jagers - van het Palcis liet Loo door de vestibule naar buiten gedragbn oil in den rouwvvagen geplaatst. Dc kist Wórdt met een ivoorkleurig laken, dat tot op on geveer '20 c.M. van den grond afhangt, ge dekt. Daaroverheen wordt do Nederland schc vlag gespreid. Een wit fluvveelen kus sen, waarop dc ordeteelcens van Prins Hen drik, zijn gehecht, wordt evenals zijn admi- raalssteek en twee gekruiste sabels op liet witte rouwkleed geplaatst. A-Is slippend rag ers fungeerén de.'gepen- sionneerde luitenant-generaal Swart, adju-, dant i.b.d. van II.M. de Koningin, vice-ad- miraal Brutel de la Rjvière, commandant van de marine te Den Helder, de gepension- nceiyle luitenant-generaal Seyffarl, de ge- pensienneerde schout-bij-nacht von Mühlcn adjudant i.b.d. van II.M. de Koningin, de hofmaarschalk van wijlen Z.K.H. den Prins von Bulovv Stolle, dc kolonel-titulair Jhr. Laman Trip. adjudant van wijlen Z.K.II. de gepensionneerde kolonel-titulair Schmidt adjudant Lb.d. van H.M. de Koningin, de luitenant ter zee le klasse Callenfels, ad judant van wijlen Z.K.H. Aan beide zijden van den ruuvvvvagèn gaan ltikamerheer en en wel Ier rechler- zijde, van achteraf gerekend: jihr. mr. H. G. van Holtihé tot Echten, rnr. S. B. W. Graaf van Limburg Stiruuri, A. J. Loox-ma van Weideren baron Rengers, mr. G. W. II. baron van Irnboff, jhr. IÉ J. Rcpelaer van Uriel, G. S. Sixma baron van Heemstra, jhr. E. R. van der Wyck, J. AI. H. F. J. baron de Weichs de Wenne, cn ter linker zijde: F. M. L. baron van Geen, jhr. mr. dr. W, F. Röell, nil* dr. J. D. II. de Beau fort, mr. G. J. ibaron van Tüyl van Scroos- kerken, R. L. J. H. M. Graaf dc .Mor chant d'Ansénibourg, mr. J. C. baron Baud, B. F. C. baron Benlinck van Schocnlie'cteii cn jhr. rnr. C. Deciel. Ter rechterzijde, van den rouwvvagen reed dc chef van liet Militaire Huis de adjudant- generaal gepens. vice-admiraal Bauduin.en ter linkerzijde de gouverneur der Konink lijke Residentie luit.-generaal jhr. Roejl (Zio vervolg op pag. 2).

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1934 | | pagina 1