AMERSFOOMBCH DAGBLAD
De uitvaart van den Prins
EEN „WITTE BEGRAFENIS
DE EEMLANDÈU
Woensdag 11 Juli 1934
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
33 e Jaargang No. 9
Massale belangstelling allerwege voor een
schouwspel als tot dusver nog nimmer
werd gadegeslagen
INDERESIDENTIE
BIJ HET PALEIS
DE STOET
n
Sfi'i
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 2.10, per maand 1 0.75, per
1 week (mei gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/*
Binnenland franco per post per 3 maanden f L-, Afzonderlijke nummers f 0.05.
FOSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 519
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f0.25. Liefdadigheids adverteotlSn voorde
helft van den prijs. Kleine Advertentlën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent tikt reoel meer 10 cent. driemaal olaatsen f BewUsnummer extra f 0.05
's G r a v e n h a g c, 11 Juli. Voor de twee
de maal in slechts een paar maanden tijcis.
trok vandaag door de straten der'residentie
een koninklijke rouwstoet op weg naar het
nabije Delft, om in die oude prinsenstad an
dermaal liet zielloos hulsel van een lid
van ons vorstenhuis aan den koninklijken
grafkelder in de Nieuwe Kerk toe te ver
trouwen.
Want heeft op een der laatste dagen van
Maart de plechtige uilvaart plaats gehad
van do lieve grijze Koningin-Moeder, voor
wie de avond des levens reeds was aange
broken, toen zij op den 20sfèn van lente
maand de eeuwige «slaap was ingegaan,
vandaag échter voerde de rouwstoet met
zich het stoffelijk overschot van den gemaal-
onzer Koningin, Prins Hendrik, die de vo
rige week Dinsdag na een ongesteldheid
van enkele dagen plotseling in do \ollo
mannelijke kracht uit het leven werd weg
gerukt.
Toonden de blijken van deelneming uit
alle kringen onzer samenleving, na liet
overlijden van Koningin Emma, hoezeer
dpze vorstin leefde in do harten van talloo-
zen, niet minder hebben de dagen na het
verscheiden van den Prins-gemaal op de
meest ondubbelzinnige wijze aan het licht
gebracht, hoezeer deze Prins alom geliefd
was om zijn groote belangstelling in het
wel en wee. van ons volk, om zijn werk
zaamheid en vooral ook om zijn goedmoe
digheid en zijn eenvoud in den omgang. In
de beide Kamers der Staten-Generaalis
daarvan- getuigd, evenals in tal van krin
gen, Waarin men de belangstelling en het
-medeleven van -Prins Hendrik nooele zul
miésen.
Het was dan ook zeker niet te verwonde
ren, dat vandaag op dezen dag van natio-
nalen rouw in Den Haag vele bedrijven wa
ren stopgezet en kantoren en magazijnen
waren gesloten en reeds zeer vroeg in den
ochtend tienduizenden en nog eens tiendui
zenden, uit alle oorden des lands samenge
stroomd, dc straten der residentie vulden
om zich tijdig te scharen langs den meer
dan 10 K.M. langen weg van het paleis
naar de Nieuwe Kerk in Delft.
En zoo vertoonde deze rouwweg vandaag
weer het beeld als op 27 Maart j.l. In één
opzicht viel er evenwel verschil op te mer
ken tusschcn den aanblik, dien deze route
in Maart opleverde en dién van vandaag.
Toen toch waren de straatlantaarns met
rouwfloers omhuld. Thans echter niet, aan
gezien men wist dat de Prins van uiterlijk
rouwbetoon afkeerig was. Vandaar dat men
dit zooveel mogelijk achterwege had gela-
tcn.
Dit nam evenwel niet weg, dat onder lven,
dio schouder aan schouder in meer dan
dubbele rijen langs den te volgen weg ge
schaard stonden, velen oranje-rouw-strik-
ken op de borst droegen, terwijl-overal ten
teeken van rouw de nationale vlag halfstok
was ontplooid.
Nog is het vroeg in don morgen, maar
reeds vullen de straten, waarlangs de sloet
zal gaan, zich met duizenden en nog eënfe
duizenden, gekomen uit alle plaatsen en
oorden van ons land, om getuige te zijn
van den laatsten toclit van den Prins-Ge
maal.
De plaatsen vóór de ramen en op de tri
bunes moesten tijdig ingenomen worden in
verband met de politiemaatregelen. En hier
bleek wel eenig verschil met de regeling
van dc begrafenis van Hare Majesteit de
Koningin-Moeder.
Was deze zonder precedent voor ons land
in verband met-de massale belangstelling,
thans kon men profitecren van dc opgeda
ne ondervinding. Vooral de verkeersmaat
regelen droegen hiervan het stempel. Deze
waren aanmerkelijk soepeler dan den vo-
rigen keer.
liet zakenleven ligt vandaag natuurlijk
zoo goed als stil. De openbare diensten zijn
stop gezet met uitzondering van die, welker
werkzaamheid onontbeerlijk is. Aan de de
partementen en andere rijksgebouwen en
aan de ji^iv inciale en, gemeentelijke dien
sten wordt niet gearbeid; winkels en maga
zijnen zijn gesloten. Langs den weg wach
ten de duizenden met spanning, liet oogen-
blik verbeidende, waarop de stoet voorbij
zal trekken.
Het loopt tegen acht uur, het tijdstip,
waarop voor een groot stadsgedeelte alle
rij verkeer wordt afgesloten en gaandeweg
worden ook de verdere verkeers-, en orde
maatregelen in toepassing, gebracht.
.„Even na acht uur komen de militaire
troepen aanmarcheeren. Het eerst .'zién wij
de militairen, welke in Den Ilaag bij het
palcis dc cerewacht zullen betrekken en
verder de troepen, welke voor de afzetting
van het eerste gedeelte van den weg zullen
dienen.
De eerewacht ter weerszijden van den in
gang van het koninklijk paleis aan het
Noordeinde wordt betrokken door een deta
chement van liet regiment grenadiers, groot
honderd man met liet omfloerste vaandel.
Bij deze eerewacht stelde zich op de regi
ments-commandant, luitenant-kolonel jhr.
De Brauw, en het muziekkorps van liet lc
regiment infanterie. De trommels waren
met rouw omfloerst en ook aan de muziek
instrumenten warén rouwstrikken beves
tigd. De officieren droegen wel een rouw
band om den linkerarm; echter was liet
zwart van de decoraties en van de dragons
achterwege gelaten.
De militaire afzetting langs liet eerste
gedeelte van den weg, van paleis tot Vijver-
dam, bestaat uit vertegenwoordigers van
bijna alle korpsen der Nederlandschc land
macht, w elke niet. van den stoet deel uitma
ken. Het gcheele leger is vertegenwoordigd:
infanterie, huzaren, luehtvaartafdeeling,
schoolcompagnie van den molordienst, wiel
rijders, vcld-artillerie, hospitaal-soldaten,
motor-artillerie, enz. enz.
Het dichtst bij het paleis, nog vóór de
militaire afzetting, stond in het Noordeinde
ter weerszijden van den weg een e.crefront
opgesteld van honderd man van dc trans-
portcoioiino van liet Nederlandschc Roode
Kruis, onder commando van den militairen
commissaris, kolonel \V. J. Lucardie.
Veel publiek was er in de naaste omge
ving van het paleis niet toegelaten. Onder
den ouden kastanjeboom, recht tegenover
het paleis, stonden de burgemeesters van
een groot aantal Nederlandschc gemeenten,
ongeveer vijfhonderd in aantal. Ook stond
hier een deputatie van de Johanniterorde,
om hun commendator een laatsten groet te
brengen en voorts een groote vertegenwoor
diging van; de Nederlandschc padvinders.
Bij dc rechter colonnade hadden verschil
lende oud-, opper- en hoofdofficieren van
ons leger een plaats gevonden. De IIcul-
s'traat was geheel bestemd voor de school
kinderen. Elke "school had een deputatie
van vijf kinderen daarvoor mogen aanwij
zen.
Het was negen uur toen de Koningin en
dc Prinses van het ITuis ten Bosch in liet
paleis Noordeinde aankwamen. Dc militaire
eerbewijzen werden gebracht en onder
doodsche stilte betraden moeder en. dochter
bet paleis, waaruit zoo dadelijk een gelief
den man en vader zou worden uitgedragen.
Dc troepen, die aan bet militair escorte
zouden deelnemen, hadden zich inmiddels
uit \Vaal6dorp, waar zij den nacht hadden
doorgebracht, naar het Malieveld begeven
en zich aldaar opgesteld. Omstreeks kwart
voor negen gaf dc algemeene troepencom-
mandant, dc gcneraal-majoor J. van Andel,
bevelhebber in de eerste militaire afdccling,
het teeken, dat naar het paleis opgemar
cheerd moest worden. Van het Malieveld
zetten de troepen zich in beweging langs
de Koninginnegracht, dc dr. Kuvpcrstraat,
Mauritskadc naar het Noordeinde.
Voorop reed een detachement van de ko
ninklijke maréchaussee te paard met om
floersten standaard en standaardvvacht. De
nmrcchaussées droegen den zwarten kolbak
cn de nestels. Dadelijk daarachter kwam dc
generaal Van Andel met zijn staf, allen
dragende de martiale stalen helm.
De infanterie-trocpen waren alle gekleed
in de grijze vcldtcnue met ransel. De offi
cieren droegen den stalen helm, een draag-
riemenstel, wandelsabel on witte hand
schoenen. De huzaren hadden den kolbak
op.
Direct achter den algemecnen troepen-
commandant volgde dc Koninklijke Mili
taire kapel onder leiding van den kapitein
directeur Walther Boer. Ver vol gons kwam
'het voorste gedeelte van het eigenlijke mili
taire escorte van den stoet. Als comman
dant hiervan fungeerde de kolonel SÜlcvis.
Achtereenvolgens marcheerden voorbij vier
compagnieën infanterie; te zamen vormende
een bataljon cn daarna twee escadrons hu
zaren to paard met den omfloersten
standaard.
Nauwelijks waren de laatste huzaren het
Noordeinde ingezwenkt, of van de andere
zijde kwam het eerste gedeelte van den
rouwstoet van het koninklijk huis, welke
zich in de koninklijke stallen had opgesteld,
aanrijden cn sloot zich bij de militairen
aan.
Een uwUte begrafenis."
De rouwstoet bestaat uit zes gala-hofkoet
sen bestemd voor de buiten'.andsche vor
stelijke personen en enkele liooge hofdig-
nitarissen, voorts een aantal gala-coupés
en andere hofrijtuigen. Tusschen deze koet
sen vormt de rouwvvagen een middenpunt,
als hoofdmoment van den vorstclijkcn
ro uvvs toet.
Deze rouwvvagen biedt voor de
duizenden, die langs den weg ge
schaard staan, een schouwspel als
nog nimmer gadegeslagen. Ovcreen-
6tig den reeds jaren geleden ken
baar gemaakten wenscli van den
Prins, zou zijn begrafenis een „wit
te begrafenis" zijn. In verband met
dezen wcnsch was de rouwvvagen
dan ook geheel wit geschilderd.
Acht zwarte paarden met witte klcc-
den cn manekappen omhangen,
trokken den wagen voort. Zes daar
van werden van den bok gereden
en het voorste 6pan door een pos
tiljon. Hef-is dezelfde wagen, welke
ook het stoffelijk overschot van Ko
ningin Emma naar haar laatste
rustplaats heeft gebracht. Het. doffe
zwart heeft echter, tlians plaats go-
maakt voor wit. De wagen heeft
zilveren tuitbanden. De gala-bok is
gedrapeerd met wit laken, om
zoomd met zilver en franje en
draagt ter weerszijden het konink
lijk wapen in zilver. Dc hemel van
den wagen is afgezet met een zilve
ren omlijsting en draagt een zilve
ren kroon, terwijl aan de vier hoe
ken witte struispluimen- met zilve
ren franje zijn aangebracht. Ook dc
lantaarns zijn met een willen rouw
hoes omhangen.
Om kwart voor tien rijdt deze
sprookjesachtige wagen, welke toch
het stempel van vorstelijke so
berheid draagt, het voorplein vóór
het palcis op. Het plechtig oogen-
blik, waarop de blank-eikenhouten
kist met zilver gemonteerd, bevat
tende het zielloos overschot van
Prins. Hcjidrik, lief palcis zal wor
den uitgedragen is aangebroken.
Militaire commandos weerklinken.' De
geweren worden gepresenteerd, de vaan
dels nijgen tot een laatsten afscheidsgroet,
ontroerd ontblootcn de duizenden de hoof
den cn terwijl plechtig de muziek van het
le regiment infanterie de melodie inzet van
een oud-IIollandsch lied, gemaakt op den
dood van prins Willem 1 uit dc „gedenk-
klancken van Valerius", wordt dc kist door
12 hof jagers - van het Palcis liet Loo door
de vestibule naar buiten gedragbn oil in
den rouwvvagen geplaatst. Dc kist Wórdt
met een ivoorkleurig laken, dat tot op on
geveer '20 c.M. van den grond afhangt, ge
dekt. Daaroverheen wordt do Nederland
schc vlag gespreid. Een wit fluvveelen kus
sen, waarop dc ordeteelcens van Prins Hen
drik, zijn gehecht, wordt evenals zijn admi-
raalssteek en twee gekruiste sabels op liet
witte rouwkleed geplaatst.
A-Is slippend rag ers fungeerén de.'gepen-
sionneerde luitenant-generaal Swart, adju-,
dant i.b.d. van II.M. de Koningin, vice-ad-
miraal Brutel de la Rjvière, commandant
van de marine te Den Helder, de gepension-
nceiyle luitenant-generaal Seyffarl, de ge-
pensienneerde schout-bij-nacht von Mühlcn
adjudant i.b.d. van II.M. de Koningin, de
hofmaarschalk van wijlen Z.K.H. den Prins
von Bulovv Stolle, dc kolonel-titulair Jhr.
Laman Trip. adjudant van wijlen Z.K.II.
de gepensionneerde kolonel-titulair Schmidt
adjudant Lb.d. van H.M. de Koningin, de
luitenant ter zee le klasse Callenfels, ad
judant van wijlen Z.K.H.
Aan beide zijden van den ruuvvvvagèn
gaan ltikamerheer en en wel Ier rechler-
zijde, van achteraf gerekend: jihr. mr. H.
G. van Holtihé tot Echten, rnr. S. B. W.
Graaf van Limburg Stiruuri, A. J. Loox-ma
van Weideren baron Rengers, mr. G. W. II.
baron van Irnboff, jhr. IÉ J. Rcpelaer van
Uriel, G. S. Sixma baron van Heemstra,
jhr. E. R. van der Wyck, J. AI. H. F. J.
baron de Weichs de Wenne, cn ter linker
zijde: F. M. L. baron van Geen, jhr. mr.
dr. W, F. Röell, nil* dr. J. D. II. de Beau
fort, mr. G. J. ibaron van Tüyl van Scroos-
kerken, R. L. J. H. M. Graaf dc .Mor chant
d'Ansénibourg, mr. J. C. baron Baud, B. F.
C. baron Benlinck van Schocnlie'cteii cn jhr.
rnr. C. Deciel.
Ter rechterzijde, van den rouwvvagen reed
dc chef van liet Militaire Huis de adjudant-
generaal gepens. vice-admiraal Bauduin.en
ter linkerzijde de gouverneur der Konink
lijke Residentie luit.-generaal jhr. Roejl
(Zio vervolg op pag. 2).