DË ëemlandeh
Bultenlandsch
Overzicht
Buitenland
u€
4000 EXEMPLAREN
GARAGE NIC. BOVÉE
Belangrijkste
Nieuws
Weerbericht
Licht
L J. LUYCX ZOON
Zaterdag 4 Augustus 19341 Uitgave: VALKHOFF Co. «e» Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 33e Jaargang No. 30
RUSSISCH-LITAUSCHE
VRIENDSCHAP
FOETSJAU BEDREIGD DOOR
COMMUNISTEN
DUIZENDEN DOODEN
VIER DOODEN BIJ
ONTPLOFFINGEN
Tel. 178S
NEW YORK-LOS ANGELES
IN 18 UUR
TAXI TAXI
6 CENT PER K.M.
TEL. 1830 en 1093
KAMP 41
9 uur 15 min.
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 2.10; per maand I 0.75. per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17'/r
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-» Afzonderlijke nummers f 0.05.
FOSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 513
DAGBLAD
PRIJS OER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummef
i elke regel meer f0.25. Llefdadlghelds-advertentiCn voor dê
helft van den prijs. Kleine Advertcntlfa) „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent elks regel meer 10 cent driemaal plaatsen I I.—Bewijsnummer extra f 0.05
Nu Hindenburg gestorven is
Fransche opvattingen.
Op het oogenblik, dat men liet feit lier-
denkt, dat twintig jaar geleden de wereld
oorlog is uitgebroken, heeft Hindenburg
het tijdelijke met het eeuwige verwisseld.
Het is onvermijdelijk, dat de herinnering
aan wat zich in 1914 afspeelde do beoordee
ling der Franschen van den generaal-vcld-
maarschalk, die Duitschland is ontvallen, i.u
zekeren zin beïnvloedt. Dc buitengewoon
„forsche" wijze van oorlogvoering der Duit-
Bchers. do stelselmatige verwoestingen, die
de Duitschc legerscharen in Frankrijk heb
ben aangericht, de deportaties van de bur
gerlijke bevolking, waartoe de Duitsche
autoriteiten gedurende den wereldoorlog
overgingen en, niet in de laatste plaats, de
onbeperkte duikbootoorlog, waartoe de
Duitschers tenslotte hun toevlucht namen,
roepen bij de Franschen nu niet bepaald
aangename gedachten wakker en zij rca-
liseeren zich, dat het Hindenburg is ge
weest, bij wien de opperste legerleiding be
rustte in de tweede helft van den wereld
oorlog. De tendentieuse campagne in
Duitschland. die «gedurende geruimen tijd
Ludendorff de voornaamste militaire ver
diensten toeschreef, werkt ook nu nog na
in het oordeel der Fransche strategische
critici. Als geniale daad van Hindenburg
wil men slechts den slag van Tannenberg
erkennen.
Wat daarentegen hoogclijk in Hinden
burg door de Franschen wordt geprezen,
het is 'b.v. dc N. Z. Z. die hierop de aan
dacht vestigt is dc moedige houding,
die Hindenburg aannam bij de nederlaag,
toen hij trouw op zijn post bleef. Boven
dien waardeert men het in liem, dat hij
den eed op den grondwet van Weimar (een
republikeinscho constitutie) steeds heeft
gehouden, ol was hij m hart en nieren
tot zijn laatsten ademtocht een vurig
monarchist. Ook zijn pogingen al waren
dia dan vruchteloos om de nationaal-
socialislische vloedgolf te kecren en bin
nen zekere grenzen te houden, worden met
voldoening gememoreerd Hindenburg kon
échter noch de isMeering van Duitschland,
noch de executie* van 30 Juni verhinderen
cn verdwijnt, naar één der Fransche bla
den van gevoelen is, pp het juiste oogen
blik, om zijn persoonlijken naam zuiver
te houden. Duitschland verliest zijn groot-
eten soldaat en zijn ineest geachten chef,
s oh rijft de Temps, die eraan toevoegt, dat
de dood van Hindenburg Duitsohland en
tevens Europa plaatst voor een onbekende
toekomst: zoolang Hindenburg leefde, was
er iemand, die toezicht hield op hetgeen
tc Berlijn werd besloten cn liet ergste ver
hinderde; lnj beteekende een laatsten mo-
reelen factor in een gedesoriënteerd
Duitschland.
Tot in de middaguren hoeft men Don
derdag tc Parijs in koortsachtige spanning
afgewacht hoe dc kwestie van Hihdcn-
burg's opvolging zou v orden geregeld. Dc
oplossing, waartoe Hitier heeft besloten,
wordt gelijkgesteld met een coup d état. De
his tori 0U6 Jacques Bainville kan, van po
litiek standpunt bekeken, Hitler's handel
wijze slechts als consequent beschouwen.
Onwillekeurig trekt men een vergelijking
met het consulschap in Frankrijk. Bona
parte, handig gebruik makend van de con
stitutie, die door Sieyès werd voorbereid,
had de wetgevende corparatie van haar
rechten beroofd en heel het staatsgezag in
zijn hand vercenigd. Door een plebisciet
liet hij dit optreden cn zijn proclamatie
tot consul voor heel den duur van zijn le
ven sanctionneeren. Dc Temps formuleert
zijn zienswijze tenslotte aldus:
„Er bestaat niet langer een Duitsche re
publiek, er bestaat, niet langer een grond
wet van Weimar. Er is alleen nog maar
een Reiohsführer met volmachten als de
Hohenzollern nooit gekend hebben. Na God
is Hitler de heenscher over het Duitsche
volk. Is deze koene daad voldoende, om
den moeilijken toestand, waarin Duitsch
land zich bevindt, in evenwicht tc bren
gen? Zullen dc conservatieve krachten, die
achter Hindenburg stonden, zwichten voor
het voldongen feit? Wanneer dit zoo is cn
Hitler den weg voor zich vrij heeft, begint
voor Duitsohland van nu af het eigenlijke
nationaal-socialistischc experiment."
ERNSTIG AUTO-ONGELUK
BIJ VERVIERS.
VeTviers, 3 Au g. (V. D.) Vana\ ond
leed op den weg van Tcuvcn naar La
Planck hij Verviers een vrachtauto, be
stuurd door den Nederlander B. Besman,
die vergezeld was van zijn broer cn een
vriend. Bij een kruispunt moest de vracht
auto sterk naar rechts uitwijken, om een
botsing met een Nederlandschcn autocar te
voorkomen. Daarbij reed de vrachtauto
niet groote vaart tegen een boom.
Dc chauffeur werd met verbrijzelden
schedel opgenomen, hij moet onmiddellijk
dood zijn geweest. Zijn broer werd slechts
jicht gewond, maar de derde Nederlander
met ernstige kwetsuren in het zieken
huis te Verviers opgenomen.
Er worden te Moskou geest*
driftige redevoeringen
gehouden
Mosko u, 2 Aug. (V.D.) De volkscommis
saris Aan buitenlandsche zaken, Litwinof,
heeft gisteren ter cere van clcn Litauschcn
minister van buitenlandsche zaken Lozo-
raitis een diner aangeboden. Beide staats
lieden hielden redevoeringen. Litwinof ver
klaarde, dat Rusland met Litauen verbon
den is door een ononderbroken vriendschap
van 14 jaren. De vredespolitiek van de
sovjetregcering heeft voortdurend volledig
begrip cn een welwillende houding gevon
den bij de regeering van Litauen. Litwinof
gaf uiting aan zijn overtuiging, dat dit in
de toekomst even zeer het geval zal zijn en
dat deze gelukkige samenwerking tusschen
beide landen voor het welzijn van den vrede
zal worden voortgezet. De volkeren van Rus
land aldus ging Litwinof voort zijn
trouw aan het beginsel van zelfbeschikking
der volkeren, dat door de sovjetregcering
consequent wordt nagekomcïi. De verster
king van de onafhankelijkheid van Litauen
en de ontwikkeling van den nationalen op
bouw aldaar worden in Rusland met onver
anderlijke sympathie gevolgd. Tezelfdertijd
begrijpt men liet groote belang voor den
vrede in Oost-Europa van een vreedzame en
rechtvaardige oplossing der internationale
conflictpunten, waarbij Litauen rechtstreeks
betrokken is.
Lozoraitis verklaarde: „Ik maak gebruili
van de gelegenheid om mijn dank tot uiting
te brengen voor dc beminnelijke uitnoodi-
ging naar dc hoofdstad van Rusland te
komen, welke mij de mogelijkheid geeft
kennis te maken met ilen volkscommissaris
van buitenlandsche zaken cn met hen, die
de buitenlandsche politiek van Rusland,
waarmede Litauen door li jaren van onver
vreemdbare vriendschap verbonden is, lei
den. Litauen, dat don geesel van den oorlog
heeft leeren kennen en dat dc gevolgen
daarvan nog steeds gevoelt, is van meening
dat de handhaving van den vrede een nood
zakelijk doel vormt van het internationale
streven. Gij, mijnheer dc volkscommissaris,
hebt zeer juist tot uiting gebracht, dat de
gelukkige samenwerking der beide staten,
met het doel den vrede tc versterken, zal
worden voortgezet. Dc pogingen van
Rusland, om den vrede en de veilig
heid tc consolideeren, worden met op
rechte sympathie door dc Litausche regee
ring begroet, daar zij van meening is, dat
hierdoor iedere schending van den vrede
moeilijk wordt gemaakt cn dat daardoor
gunstiger omstandigheden in het leven kun
nen worden geroepen voor de vreedzame
liquidatie der in het verleden ontstane pun
ten van conflict. Ik ben vooral gelukkig uw
verklaring te vernemen, dat dc volkeren van
Rusland het volledige belang begrijpen voor
den vrede in Oost-Europa van een vreed
zame cn rccht\aardige oplossing der inter
nationale punten van conflict, waarbij Li
tauen onmiddellijk is betrokken."
Na het diner werd een receptie gehouden,
waar de leden der regeering, het corps diplo
matique cn verschillende hooge functionna-
rissen van het commissariaat van buiten
landsche zaken aanwezig waren.
Tokio, 3 Aug. (V.D.) De bladen melden,
dat th.fis door officieele berichten, ontvan
gen door liet departement van marine, be
vestigd wordt, dat dc toestand in do pro
vincie Fockicn alarmeerend is geworden.
Deze berichten melden, dat omstreeks 5000
man communistische troepen, in een despe
rate poging om liet door de Nanking-regee-
ring in haar strijd tegen do roode troepen
op zout en rijst gelogde embargo tc ver
breken. reeds Paisja op 12 mijl afstand van
Foetsjau hebben bezet. Gistermiddag is in
verband hiermede een Japansch oorlog
schip uit Formosa te Foetsjau aangeko
men. Ondanks de opmerkelijke successen
der communistische troepen, verklaarde de
woordvoerder van liet departement van
buitenlandsche zaken, dat hij goede hoop
had, dat Foetsjau veilig zou blijven voor
een rooden aanval, dank zij de geographi-
sche ligging van de stad en het feit, dat
Chineesche regceringstrocpcn derwaarts
onderweg zijn.
S ja n g h a i, 3 Aug. (V.D Een Engclsche
torpedojager heeft instructie gekregen zich
onmiddellijk naar Focstjau te begeven Ier
bescherming van dc Engclsche onderdanen
in verband met liet dreigend oprukken van
communistische troepen in dc richting der
stad.
GROOTE BRAND IN POLEN.
Warschau, 1 Aug. In het district
Wilun is brand uitgebroken in een boeren
hofstede. Binnen korten tijd sloeg het vuur
over op het geheele gehucht. In totaal wer
den 15 hofsteden door het vu-ur vernield.
Een groot gedeelte van den veestapel en
dc geheele oogst werden vernietigd.
G^AAFWESPEN IN HOUT.
Een enthousiast jongmensch, niet de eer
ste, die opgewonden niet een vondst bij me
komt, en hopenlijk nog lang niet de laatste,
met een stuk papier, waarin eenige kubieke
decimeters hout in de eene cn een jampotje
met wat beesten in de andere hand. Verder
de opgetogen uitroep: „Mijnheer, ik denk,
dat ik den Bijenwolf heb gevangen!" Ziedaar
het begin.
De lezer weet zeker wel uit de dagbladen,
dat de Bijenwolf een wespensoort is, die de
bijenkorven belaagt en de bijen wegrooft, om
die te deponeeren in den grond, in gangen,
waar ze moeten dienen tot proviand voor de
aanstaande generatie van Bijenwolven.
Echter: een stuk vermolmd hout is geen
gedeelte van den bodem en dus moesten we
de veronderstelling „bijenwolf" al dadelijk
laten varen.
Maar nu kwam de vraag, wat het dan wel
was. Eerst voorzichtig uitpeuteren en de
zaak eens aandachtig bekijken.
In het hout waren gangen gegraven, welke
door het daarbij ontstane knaagsel in afdee-
lingen, zoogenaamde cellen, waren verdeeld.
In elke cel eenige schijnbaar doode insecten.
Bijen waren het niet, want die hebben vier
vleugels en deze beesten hielden er maar
twee op na. Dus waren het vliegen en bij na
der toekijken bleken het te zijn zweefvlie
gen. In elke cel bovendien nog een ei, lart
of pop. Natuurlijk van de wespen, die in
het jampotje gevangen zaten. Ik dacht eerst
aan Houtwerpen, want die zitten in hout.
Echter: in levend hou' en dit was al lang
morsdood: de elfenbankjes van 't vorig jaar
zaten er van buiten aan
Toen hebben we het prachtwerk: ..de Ne-
derlandsche insecten" van den pas ontslapen
Dr. Oudemans geraadpleegd en toen ont
waarden we, dat er Graafwespen zijn, die
niet in den grond graven, maar ook wel in
oude brugleuningen bijv. en toen wisten we
ook al gauw, dat we te doen hadden met
een nest van Crabro >agus. Hé. hé, 't wa«
een heel gescharrel geweest, maar buiten
gewoon interessant. Een volgenden keer
eens wat meer over die gravende wespen
A. JOMAN.
Cholera eischl slachtoffers
Londen, 4 Aug. (Reuter). In liet dis
trict Ganjam in dc provincie Madras is een
vrccsclijkc cholera-cpidcmie uitgebroken;
20 doktoren hebben zich per vliegtuig uit
Calcutta derwaarts begeven. De landwegen
zijn onbegaanbaar tengevolge van de vele
ossenwagens, waarmede do dooden worden
vervoerd naar dc gebruikelijke brand
stapels.
Dc officieele doodenlijst meldt tot dusver
reeds ruim 1000 dooden, maar men vreest,
dat bet aantal veel en voel groolor zal zijn,
daar vele boeren uit angst voor aanmel
ding bij dc overheid bun dooden heimelijk
verbranden. liet werk der doktoren wordt
zeer bemoeilijkt door den tegenzin, dien de
inboorlingen hebben tegen inenting, daar
zij vreezen daardoor den toorn van de
godin, die dc epidemie heeft veroorzaakt,
nog meer te prikkelen. Dn cholera heeft
zich ook uitgebreid over dc centrale pro
vincies cn dc vereenigdc provincies van
Indiê, waar reeds 5500 slachtoffers sedert
begin Juli zijn gevallen. In de centrale pro
vincies alleen reeds zijn in dc vorige weck
1500 mcnschen overleden.
Mulhouse, 3 Aug. (Reuter). In den in
aanbouw zijnden tunnel tusschen Wcsser-
ling en St. Maurice heeft een nitroglycc-
rineontploffing plaats gehad, waarbij twee
arbeiders zijn gedood cn vier gewond.
Ilannovcr, 3 Aug. (V.D.) In de Hum-
boldtstrassc is een groote teerspuitmachine
ontploft, niet hot gevolg, dat zij meters in
de hoogte werd geslingerd. Door do rond
springende machinedcelen werden twee ar
beiders gedood, terwijl een derde ernstige
verwondingen opliep. Ook eenige kinderen,
die bij het werk hadden staan kijken, wer
den gewond. Door den luchtdruk werden
tallooze ruiten vernield.
Passagiers
verzekerd
6 ct. per K.M. Tel. 1788
Vraagt prijs van onze 6 7 pers. wagens.
Vaste standplaats naast het Tramstation.
Zondag hebben dienst de doktoren:
Kamerling, Utrechtscheweg 35; Tel. 142.
Breedveld, Ken. Wilhelminastraat 5;
Tel 547.
Blees, Utrechtscheweg 122; Tel. 1733.
Zondag en de geheele week 's nachts
heeft dionst de apotheek van de firma
Cramer, P. Buyslaan 93; TeL 902.
Zondag hebben dienst de vroedvrouwen:
Mevr. Daams, Puntenburgerlaan 21.
Mevr. De Leeuw. St. Anfridusstraat 5.
Ne w-Y o ris, 2 Aug. (V.D.) Een geregelde
passagicrsluchtdienet, welko ook des
nachts zal vliegen, tusschen New York cn
Los Angeles, is gisteren geopend door de
Trans-Continental en Western Airlines. liet
eerste vliegtuig, met veertien passagiers,
waaronder de vice-president van de lucht
vaart-Kamer van Koophandel. Eliott Roo
sevelt. een zoon van den president, is om
5 uur des middags van het vliegveld Ne
wark vertrokken, liet tpcslel werd heden
morgen om 7 uur in Los Angeles verwacht.
Deze nieuwe passagiersdienst zal vlugger
zijn dan de postdienst in beide richtingen.
Westwaarts zal de reis 18 uur duren, oost
waarts 14 uur. Dc postdienst heeft voor
beide richtingen 2(1 uur noodig.
OOSTENRIJKSCHE GEZANT WEER
TE BERLIJN.
Berlijn, 3 Aug. (V. D.) De Oostenrijk-
sche gezant Tauschitz is vanmiddag per
vliegtuig weer te Berlijn aangekomen.
DRIEHONDERDVIJFTIG MENSCHEN
VERDRONKEN.
Tokio, 3 Aug. (V.D.) Volgens officieele
berichten uit Sjoel, zijn tijdens do laatste
overstrooming in Zuid-Korea 350 personen
om het leven gekomen. Ruim 12.000 huizen
werden weggespoeld en 53.000 huizen on
der water gezet. De totale schade wordt
geschat op 30 milliocn yen.
ELF ARBEIDERS OMGEKOMEN.
M o c k d e n, 3 Aug. (Reuter.) In de steen
kolenmijnen van Tsjailan zijn tengevolge
van een ontploffing elf arbeiders om het
leven gekomen.
MELAATSCHEN ALS FRUIT- EN
GROENTENVENTERS.
Stamboel, 3 Aug. (Reuter.) Eén van do
bladen bericht, dat ongeveer 200 melaat-
schen vrij in de slad rondloopen. Slechts
25 worden medisch behandeld. De meesten
van hen zijn venters met groenten cn
fruit, zoodat zij een ernstig gevaar voor de
bevolking vormen. Een van de zieken is op
hot bureau van het blad verschenen en
heeft een vreesdijk verhaal gedaan over
den toestand van hem cn de overige pa
tiënten.
UITGIFTE VAN 50 MILLIOEN DOLLARS
AAN ZILVERBONS.
Washington, 2 Aug. (V.D.) Hot de
partement van de schatkist doet mededee-
ling van de uitgifte van 50 millioen dollar
aan zilver-certificaten, die terstond in om
loop zullen worden gebracht op do basis
van de zilverréserve, die bijeen is gebracht
sedert de goedkeuring van de zilverwetten
door liet congres.
VERDEDIGER VAN PLANETTA
GEARRESTEERD.
Wegens nat.-soc. sympathie.
W oenen, 3 Aug. (V. D.) Dr. Erich
Fuehrer, de verdediger van den ter dood
veroordeelden en torechtgestelden moorde
naar van Doll fuss, Planet ta, is gearresteerd.
De arrestatie staat in verband mot de nat.
soc. sympathieën, die uit zijn verdedigings
rede zijn gebleken.
MARINEPLANNEN ZOEK GERAAKT.
Spionnen aan het werk?
Londen, 3 Aug. (V. D. Volgens berich
ten uit Portsmouth zijn daar belangrijke
documenten der admiraliteit betreffende
proeven met nieuwe schepen cn nieuw ge
schut uit een spoorwagon verdwenen. De
notities bevonden zich in een roode kast,
die was neergezet in de dicnstafdeeling
van den trein. Een beambte der admirali
teit cn een inspecteur hadden de wacht.
Toen dezen dc kast in Portsmouth verder
wilden vervoeren, was hij verdwenen. Hot
onderzoek van de politie is zeer moeilijk,
daar de trein op zijn tocht van Waterloo-
station naar Portsmouth aan 1G stations
had gestopt. De bladen melden, dat do do
cumenten van het grootste belang zijn voor
een buitenlandsche mogendheid.
IDJT BLAD HEEFT EEN DAGELIJ KSCUi
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
Vraagt prijs voor toerritten
IN BINNEN- EN BUITENLAND
VRAAGT OOK PRIJS VOOR DE
LUXE 6 EN 7 PERS. WAGENS.
OOK DES NACHTS GEOPEND
Vaste standplaats ter linker zUde
van hotel Monopole.
BUITENLAND.
Bij het overlijden van Hindenburg.
(Derde Blad, pag. 1).
Dc Russi6ch-Litauscho vriendschap.
(Eerste blad, pag. 1).
BINNENLAND.
Uitzending van de troonrede.
(Tweede Blad, pag. 1).
Brandstichting met een politiek tintje.
(Tweede Blad, pag. 2.)
STADSNIEUWS.
Zevenjarig meisje door gasvcrslikking
om hel leven gekomen.
(Eerste Blad, pag. 3).
Medegedeeld door het Kon. Ned. Met. In
stituut te do Bilt.
Hoogste barometerstand 7G7.8 tc VardÖ.
Laagste barometerstand 750.1 te Stornoway.
Verwachting: Zwakke tot matige. Noor
delijke tot Westelijke wind, betrokken tot
zwaar tot half bewolkt, aanvankelijk nog
kans op regen, weinig verandering in tem
peratuur.
De depressie over de Britsche eilanden
vulde op cn nam in beteekenis af. Intus-
schen stroomen dc koelere luchtmassa's
uit den Zuidelijken sector van dit mini
mum Frankrijk. Zij brachten daar afkoe
ling en zwaren neerslag. Zoo had Bianitz
57 en Dyon 28 m.M. regen. Een nieuwe ver
rassing in de drukverdeeling deed zich
voor door de ontwikkeling van een depres
sie over Duitschland, dio buitengewoon
zware regens veroorzaakte, vooral in het
zuiden cn over Zwitserland. Zurich tapte
58, Friedrichshafen 58, Berlijn 39 en Karls*
ruhe 22 m.M. af. Dc invloed van deze de
pressie strekt zich thans ook over ons land
en Denemarken uit. In Noord-Wcst-
Duitschland daalde dc barometer plaatse
lijk vrij sterk; hoogstwaarschijnlijk zal dit
minimum zich in Noord-Oostelijke richting
bewegen; de wind zal dientengevolge van
Noord naar West krimpen en weer eenigs-
zins in kracht toenemen. Thans is het vrij
wel overal rustig weer. Slechts over dc Py
reneeën stormt het. In Scandinavië blijft
onder den invloed van den hoogen druk
het weer goed. Over Zuid-Frankrijk is ten
gevolge van uitbreiding van den Azoren-
lioogen-druk langzamerhand verbetering te
verwachten.
LANGESTRAAT 49-51
TELEFOON 190
De Opruiming van
ZOMERSTOFJES en COUPONS
wordt nog eenige dagen voortgezet.
Nog zeer mooie koopjes ook in wollen
sloffen.
