IVOROL AMERSFOORTSCH DAGBLAD Zaterdag 4 Augustus 1934 33 e Jaargang No. 30 DE WERELD HULDIGT HINDENBURG DERDE BLAD EEN LUCHTOORLOG EEN MILLIOENENERFENIS DeftzdecümdschzTcndfiosia, Witte tanden en frissche adem RIJKSMINISTER SCHMITT MET VERLOF SOCIALISTEN WELDRA IN VRIJHEID? VADERLANDSLIEFDE EN ZELFVERLOOCHENING Hij was een grand seigneur in den besten zin des woords Algemeene deelneming. We president der Poolsche republiek, de Finsche staatspresident, de Hongaarschc ministerpresident, do Amcrikaansche staats secretaris van buitenlandsche zaken IIull dc president der Chineescbc republiek, de voorzitter der cxacuievc commissie der sovjet-unie, Kalinin, de voorzitter van den raad van volkscommissarissen Mololof, dc volkscommissaris van buitenlandsche zaken Litwinof, Avenol, dc secretaris-generaal van don Volkenbond, Masaryk, de president der Tsjecho-Slowaakschc republiek en vele an deren hebben bun deelneming betuigd in verband met den dood van Hindenburg. Onmiddellijk na het bekend worden van het overlijden van rijkspresident von Hin denburg hebben de leden van het corps diplomatique te Berlijn onder leiding van den apostolisclicn nuntius hun deelnemin_ tot uiting gebracht door liet plaatsen van hun liandteekening op de in het presiden- (icele paleis liggende lijst. Het studeer vertrek van den rijkspresident en dc recep tiezalen zijn met rouwfloers behangen. Het borstbeeld van Hindenburg is met een lau yverkrans werd gekroond; Rondom het sterfhuis van den njksprcsi- 'dent te Neudeck hcerscht een diepe stilte. Het gchcelc verkeer over den straatweg FrcystadtDeutsch-Eylau is omgelegd. Drukte 'n de Wilhclmstrasse. B e r 1 ij n 2 Aug. (V.D Ook in dc mid daguren was het in dc Wilhelmstrasse, vooral bij het paleis van den rijkspresident en bij de rijkskanselarij, zeer druk. De menigte wordt door middel van luidspre kers voortdurend op de hoogte gehouden van de betuigingen van deelneming uit binnen-^en buitenland. Ontroering in Amerika. New-York, 2 Aug. (V.D.) Het bericht van het verlijden van Von Hindenburg heeft in dc Vereenigdc Staten ontroering gewekt. Staatssecretaris IIull zeide „Door het overlijden van rijkspresident Von Hin denburg heeft dc wereld een eminente figuur verloren. 'Zijn "karakter,zijn vcr- itand, zijn loyale tocwijdinng voor zijn vaderland dwingen hoogachting en bewon dering af." Bezorgdheid te Weenen. We en on, 2 Aug. (Reuter). De dood van Von Hindenburg heeft hier een diepen in druk gemaakt. Men beschouwt deze ge- ieurtenis als dc afsluiting van een tijdperk n de Duitsche historie. Men gelooft, dat de strijd om dc macht, die sedert maanden achter de schermen is evoerd, thans in een critiek stadium zal iomen en dat mogelijk geheel Europa daar- n betrokken zal worden. Hoewel men in )ostcnrijksche patriottische kringen waar- chijnlijk een verzwakking van Hitler's üacht zou toejuichen, toont men bezorgd- ïcid voor dc mogelijkheid, dat er in Juitschland een chaos zal ontstaan. Berlijn, 3 Aug. (V.D.) In zekere krin- en alhier verluidt, dat Ilitler, voor hij ver kon gaan tot de samensmelting van Ie functies van rijkskanselier en rijkspre- ident, aan generaal Von Blomberg zekere 'doften heeft moeten doen betreffende de 'ositie van do rijkswecr in dc toekomst, n deze kringen acht men het zelfs zeer aarschijnlijk, dat generaal Von Blomberg loor Ilitler zal worden benoemd als zijn 'laatsvervanger, gelijk dit werd bepaald in !e wet betreffende de staats-leiding. Een lergelijke benoeming zou dan tot gevolg icbben. dat niet meer de nationaal-socia- istische partij, doch de rijksweer de steun- ilaar zou worden van het Hitler-régimc. Londen, 3 Aug. (V.D.) Uiteraard wordt ordt alhier buitengewoon veel belangstel- ing getoond voor do vereeniging in de and van Hitler van het i ijkspresident- chap cn rijkskanselierschap. Daarbij acht icn het van het grootste belang, dat Hit- t thans het opperbevel in handen heeft an dc rijksweer. hetgeen den invloed van ct nationaal-socialismc op het leger bui- |b ngowoon vergroot. Van andere zijde ech- !r wordt cr op gewezen, dat deze nat.-so- lalistischc invloed op do rijksweer in lant- e instantie alleen door Hitier wordt uit joelend en dat men met evenveel recht an constateeren, dat de rijksweer 6tecds iccr een domineerendc politieke factor in uitschland wordt Vrijwel algemeen is men or van over- ligd, dat het presidentschap. Ilitler niet i staat zal stcilen de intcrnaionale isolee- Jng van Duitschland tot een einde tc bren 'n. aangezien het kernpunt van de eeheele uitschc crisis moet worden gezocht op unomisch terrein. Een mausoleum vcor Hin denburg? Berlijn. 3 Aug. (Reuter)» Reuter ver- iemti dat dc Duitsche regeering voorne ens is een mausoleum op tc richten voor 't stoffelijk overschot van Von Hindcn- 'rg op het voormalige slagveld van Tan- 'nberg. Dit mnnsoleum zal niet alleen een denktccken zijn \oor den veldheer doch ven6 een band vormen tusschen Oost- Pruisen en het overige Duitschland. De re geering zal evenwel pas hiertoe overgaan al6 de familie van Von Hindenburg haar toe stemming geeft. Duitschlands toekomst. New-York, 3 Aug. (Reuter). In een ar tikel over de toekomst van Duitschland on der Ilitler schrijft de New-York Times, dat binnenlandsclie moeiilijkheden hem meer bedreigen dan het buitenland. Nog zijn geen oplossingen gevonden voor de financicele moeilijkheden voor de industrie, de buiten landsche zaken en de voedselvoorziening, waarover men zich te Berlijn reeds maan den het hoofd breekt. Deze wolken zullen hem, die thans de opperste leiding heeft genomen, blijven vervolgen, tenzij hij iels vindt orn den toestand tc verbeteren. Een uitspraak van den paus. Castcl Gandolfo, 3 Aug. Paus Pius XI heeft, gisteren verklaard, „dat dc dood van president Von Hindenburg ernstige moei lijkhedcn to weeg zal brengen." Dc paus voegde hieraan toe. dat „de toestand van dien aard is. dat er ernstige bezorgdheid bestaat. De ontwikkeling van den toestand zal moeilijk en gespannen zijn." Dc paus heeft deze opmerkingen gemaakt tijdens een audiëntie, dio hij had toege staan aan bisschop Bernbard Mahoney van Sioux Fails in Zuid-Dakota. „Ik ben monarchist" Londen, 3 Aug. (Reuter). Sir Horace Ru mbo ld, die van 1928 tot 1933 Brit6oh am ba6sadeur in Berlijn is geweest, heeft gis teravond in een radio-toespraak de nage dachtenis van Von Hindenburg gehuldigd. Hij verklaarde Von Hindenburg zeer goed te hebben leeren kennen en toen hij hem vorig jaar venr de laatste maal heeft be zocht, heeft Hindenburg in hun gesprek verklaard: „Ik ben een monarchist"; dat is kentcekenend voor hom, zoo zeide spre ker. „Opperbevelhebber der weermacht." Berlijn, 3 Aug. (Reuter). Rijkswcermi- nister generaal Von Blomberg, heeft den leider en rijkskanselier Adolf Hitler meld, dat de officieren, onderofficieren cn soldaten van de geheele weermacht op 2 Augustus den eed hebben afgelegd op den leider en rijkskanselier als opperbevelheb her van de weermacht. De met verlof zijn den zullen den eed later afleggen. Doodenmasker van Hindenburg gemaakt. Berlijn, 3 Aug. (Reuier). De bekende Bcrlijnsche beeldhouwer prof. Joseph Tho- rak, die de laatste near het leven ge maakte buste van Von Hindenburg ge maakt heeft, heeft gisterenavond een doo denmasker van den rijkspresident geno men. Het plebisciet. Berlijn, 3 Aug. (Reuter.) Voor de uit voering van het plebisciet gelden dezelfde bepalingen, die reeds van kracht zijn ge weest bij het plebisciet van 12 Nov. 1933, vooral de bekende bepalingen betreffende het kiesrecht van de in het buitenland vertoevende Duitschers, het uitbrengen van stemmen in volle zee, op stations en door leden van arbeidersdienstkampen. De rijksminister van binnenlandsclie za ken heeft bevel gegeven, dat kiezerslijsten op 5 en 12 Augustus a.s. ter inzage moeten worden gedeponeerd. De regcering der lan den zijn door middel van de radio opgeroe pen onmiddellijk alle voorbereidingen te treffen om de gemeentelijke en andere be- stuursoverheden langs den vlugsten weg de noodige instructies te doen toekomen. Bijeenkomst van den rijksdag. Berlijn, 2 Aug. (Reuter). De rijksdag komt a.s. Maandag de6 middags bijeen. Terwijl de Fransche bladen uiteraard Donderdag uitvoerige berichten publiceer den over de nationale bijzetting van maar schalk Lyautey, wijdden zij ook vele ko lommen aan beschouwingen over den toe stand in Duitschland. Daarbij worden uit- oerige artikelen gepubliceerd over rijks president von Hindenburg. De Figaro schrijft o.m.- Dc naam Hindenburg is te zeer met de geschiedenis van den oorlog 'erbonderi, dan dat wij Franschen niet een igenaardig gevoel zouden ondervinden bij het bericht van het overlijden van hem, die tie opperbevelhebber is geweest van het vijandelijke leger. Maar wij herinneren ons, dat bet Duitsche volk zich vol respect ge bogen heeft voor dc lijkbaar van maar schalk Focli cn dat dc Duitsche pers hoog gestemde woorden heeft gevonden om het stoffelijk omhulsel van onzen grooten legei aanvoerder te groeten Laten wij dus ook gedachten ons buigen voor maarschalk Von Hindenburg Hij was een mar van zijn plicht in den waarsten zin des woords Ai zijn krachten stelde hij in dienst van zijn vaderland eerst op de slagvelden, later als rijkspresident. Hij heeft dezen post ondci moeilijke omstandigheden bekleed. Dat al leen moet voldoende zijn ons eerbied in te boezemen. Wij kunnen met den degen de groote figuur, die thans verscheiden is, groeien. Ook do Fransche chef van den generalen :iaf, generaal Debcney, vindt in den Excel- woorden van waardeering. To midden laf cn verraad bleef Hindenburg stand- In deze voorname houding begreep sior van vasü het dankbare Duitsche volk de zellver- loochening en vaderlandsliefde van den man. IIet keerde zich tot licm en vertrouw de hem tenslotte dc leiding van het rijk toe. llij genoot de bewondering cn aanhan kelijkheid van bet Duitsche volk en ver wierf gerechtvaardigde waardeering voor dc redding van zijn land door den slag bij Tanncnberg. Maarschalk Hindenburg is een edele figuur. Voor zijn stoffelijk om hulsel kunnen zijn tegenstanders uit don grooten oorlog den degen strekken, die zij eens rnct hem gekruist hebben. Sir Horace Rumbold, die van 1928 tot 1933 Britscli ambassadeur in Berlijn is geweest, beeft, zooals reeds met enkele woorden werd meegedeeld, in een radio-toespraak de gedachtenis van njkspresident Von Hinden burg gehuldigd. Spreker zeide, dat hij tij dens dc vijf jaren van zijn ambassadeur schap president von Hindenburg goed had leeren kennen. Zijn prestaties als legerlei der en staatsman te beoordcelcn, is de taak der geschiedenis. Spreker wilde hem alleen toonen al6 uitmuntend voorbeeld van over gave aan plicht en vaderland. Hindenburg heeft dc achting cn dankbaarheid zijner landslieden in zoodanigo male gewonnen, dat velen hem vertrouwelijk „den ouden heer" noemden. De geheele wereld kent dc krachtige verschijning van den president. Hij maakte den indruk van grooten een voud cn fundamcntccle oprechtheid. Men had het gevoel, dat hij een te groot man was om kleinzielige handelingen te begaan. In zijn optreden verbond hij groote waar digheid met oudcrwetsche hoffelijkheidhij was een grand seigneur in den besten zin des woords. Vervolgens schilderde spreker een bezoek, dat hij in den zomer van het vorig jaar gebracht bad aan het Landgoed van president von Hindenburg in Neudeck. Daarbij merkte hij op, dai hij de eenige buitenlandsche ambassadeur geweest is, dien de rijkspresident aldaar heeft ontvan gen. De president nam mij mede aldus Rurnbold naar zijn studeervertrek en toonde mij o.a. een borstbeeld van den vroe- eren keizer en een helm. die hij in den veldtocht van 1870'71 gedragen had en die door een kogel doorboord was, zonder dat deze hem had gewond. Voor ik afscheid van hem nam, verzocht hij mij koning George zijn hoogachting <o willen over brengen. Ik antwoordde, dat bet mij een genoegen zou zijn Z. Majesteit mede te deelon, dat ik den president in zoo goede gezondheid cn eestclijke vaardigheid aangetroffen bad. Iiij draald.» een oogenblik en zeide toen met nadruk: „Ik bon een monarchist". Dat is kentcekenend voor den man, een overtuigd monarchist, die tot het laatste oogenblik zijn werkzaamheid loyaal cn onbaatzuchtig in dicn6t van de republiek heeft gesteld. Spreker voegde hieraan toe, dat hij den rijkspresident gezien had temidden zijner familie cn omringd van oude vrienden. Iiij nam den indruk met zich mede afscheid te hebben genomen van een groot patriot cn een edel man. De Engelsche bladen zijn eensgezind in het brengen van hulde aan de nagedachte nis van Hindenburg, wiens dood, zeggen zij, plaats bad op een voor Duitschland zeer ongunstig oogenblik. De Daily Mail zegt, dat er geen evenbeeld is van Hitler's almacht in geheel gecivili seerd Europa cn wijst op zijn steeds her haalde verzekering, dat hij den vrede wil; het blad acht hem helderziend genoeg om niet te erkennen, dat zonder den vredo Duitschland noch Europa zich kunnen her stellen. Dc News Chronicle is van oordeel, dat Ilitler de waardigheid van president in het tumult van den politieken strijd werpt. Dc Daily Telegraph zegt, wijzende op zijn afhankelijkheid van de militaire leiders, dat, nu Hitier naar de hoogste macht gc- repen heeft, hij eerder het slachtoffer der gebeurtenissen zal zijn, dan hun meester. liet Duitsche volk zal volgens het blad de nieuwe regeering beoordeelen naar de wijze, waarop zij in den komenden winter het hoofd weet te bieden aan de crisis. Italiaansche indrukken. Het ligt voor de hand, dat men te Rome cn in Italië in het algemeen met groote sympathie rijkspresident von Hindenburg herdenkt. Wat echter het overnemen van zijn func tie door Hitier betreft, de pijnlijke indruk die door de laatste gebeurtenissen op inter nationaal gebied gewekt is, blijkl wel uit dc groote reserve die in acht genomen wordi ten opzichte van Ilindcnburg's op- olgcr In gezaghebbende Italiaansche krin ger. wijst men er echter op. dat dit feit in natste instantie hoofdzakelijk van Duitsch binnenlandsch belang is, aangezien rijks president von Hindenburg op dc buiten landsche politiek \an Duitschland slechts weinig invloed heeft uitgeoefend, hetgeen vooral het geval is geweest 6edert het aan het bewind komen der nationaal-socialis- ten. Men verwacht dan ook niet, dat de combinatie van rijkskanselierschap en pre sidentschap belangrijke veranderingen te weeg zal brengen in de nationaal-socialis- tische politiek, zooals die ten opzichte van bet buitenland gedurende de laatste IS maanden gevoerd is. Gieren in conflict met ooievaars Volgens een bericht uit Stamboel zijn duizenden ooievaars en gieren boven de vlakte van Altinova, nabij Bergama, ge wikkeld in een verbitterden strijd; het heeft cr allen schijn van, dat de ooievaars in de meerderheid blijven. De strijd is als volgt ontstaan. Vanwege het Turkscho ministerie voor gezondheid was een instructie gezonden aan dc plaatselijke overheid om een rivier aldaar te begieten met een chemische stof, teneinde de omgeving, die door muskieten bijna onbewoonbaar was geworden, te be vrijden van deze plaag. Kort daarna streken twee ooievaars neer nabij den stroom, wer den door bet water vergiftigd cn stierven. Onmiddellijk 6chotcn twee gieren omlaag, die zich aan dc lijken te goed deden. Een tiental andere ooievaars, die zagen wat zich op den grond afspeelde, vielen de gieren aan en doodden hen. Een half uur later verschenen honderden gieren, die eenigo ooievaars doodden cn de anderen verdreven. Een ooggetuige ver telt echter, dat do ooievaars tenslotte toch nog een overwinning wisten te bevechten. Twee der aangevallenen waren onmiddel lijk weggevlogen cn keerden later terug met versterkingen, bestaande uit duizenden ooievaars, die onmiddellijk een verwoeden aanval op de gieren deden. Nadat een bloe dige luclitstrijd gevoerd was, 6loegen ein delijk de gieren lials over kop op dc vlucht, zoodat de ooievaars meester bleven van het terrein. Merkwaardige bizonderheden De nalatenschap ten bedrage van 50 mil- liocn dollar van den Amerikaan Daniël Petras, waarvan, twee derde gedeelte in Duitschland is terecht gekomen, heeft een uiterst eigenaardige voorgeschiedenis, waar over de zoon van de Berlijnsche erfgename, de koffie-importeur IL, een aantal bijzon derheden heeft meegedeeld. Daaruit is ge bleken, dat in het begin meer dan 60 per sonen op deze erfenis aanspraak hebben gemaakt. Dc wettige erfgenamen waren tenslotte de in Berlijn wonende zuster van den overledene, mevrouw R. geb. Petras, een broer jn Posen, die een in Essen.wonen den zoon beeft en een andere broer in War schau. Nadat wettelijk was vastgesteld, dat zij de erfgenamen waren, ëtierf plotseling do in Posen levende broer onder zeer bij zondero omstandigheden. Zijn dood werd door de eveneens in Posen wonende verre bloedverwanten volledig geheim gelj^uden cn ook de in Essen wonende zoon vernam niets van den dood van zijn vader. Pas drie maanden later vernam mevrouw R. te Ber lijn het overlijden cn gaf daarvan onmid dellijk kennis aan haar neef in Essen. Deze begaf zich onmiddellijk naar Posen om de zaak uit te zoeken. Daar aangekomen, werd hij door tot nu toe onbekend gebleven personen overvallen cn aan het hoofd ge wond. Ofschoon liet 6lechts een lichte ver wonding betrof, is door den Burgerlijken Stand te Posen een valsche doodsverklarin;_ afgegeven. Aangenomen mag worden, dat nog merkwaardige bijzonderheden aan liet licht zullen komen. Voor de Berlijnsche erf gename en haar zoon was het bericht van dc-geweldige nalatenschap geen verrassing, want Daniël Petras was reeds elf jaar gele den gestorven. Het testament mocht echter volgens zijn laatsten wil pas tien jaar na zijn dood worden geopend. NIEUWE VOORWAARDEN VOOR 200.000 ARBEIDERS. Londen, 3 Aug. (V.D.) De tranöport- berniddelingscommit-sie heeft een aantal nieuwe voorwaarden opgesteld, die zullen gelden voor omstreeks 200.000 arbeiders. Onder deze voorwaarden zijn opgenomen: een werkweek van 4S uur, een nieuwe loonsolioal, betaling voor overuren en Zon dagen en een jaarlijk6olie vacantie. De commissie heeft uiting gegeven aan de hoop, dat deze voorwaarden met alge meene stemmen zullen worden aangeno men en 1 October van kracht zullen kun nen worden. GhOOTE TERREINEN DOOR BOSCH BRANDEN VERNIELD. Parijs, 2 Aug. (V.D.) Uit Cavalière wordt gemeld, dat de boschb-anden. die in de afgcloopcn weken dc Cóte des Maures over een kustlengte van 2 K.M. teisterden, waarbij 18.000 hectaren bcrgbosschcn ver loren gingen ook het schoone dal van Ca valière, hebben vernield. In dit dal, groo- tcndcels bezit van de Académie Européen- ne Méditerranée. was dc Nedcrlandsche architect II. Th. Wijdeveld. juist dezen win ter begonnen met zijn werkzaamheden voor do oprichting der Academie. NOODWEER IN POLEN. W arechau, 3 Aug. (V.D.) In de streek der Beneden-Karpaten heeft een hevig noodweer gewoed. Nabij Zywice is de blik sem ingeslagen in een school, waardoor dezo tezamen met elf andere gebouwen geheel in do asch werd gelegd. *~)r. Schacht neemt economU sche zaken waar Be r 1 ij n, 2 Aug. (V.D.) Dc ernstige onge steldheid, waardoor do Rijksminister van Economische Zaken, dr. Schmitt, kort gele den is aangegrepen, maakt het noodig, dat Dr. SCHACHT. dc minister voor langen tijd met verlof gaat. Daar do hoop bestaat, dat Dr. Schmitt na zijn herstel, zijn kracht weer ter be schikking van zijn ambt kan stellen, daar het echter tegelijkertijd met het oog op de urgente economische problemen niet moge- Ijjk i6, de functie van leider van het betref fende ministerie langen tijd onbezet te la ten, had de rijkskanselier den rijkspresi dent de vorige week reeds voorgesteld, don president der rijksbank dr. Schacht voor- ioopig voor zes maanden te belasten met de leiding der zaken van hot rijksminislerie van economische zaken. De 'rijkspresident heeft op 30 Juli de daartoe vereischte han delingen verricht. Volgens een Reuter-bericht uit Weenen zouden Karl Seitz, de vroegere sociaal-de mocratische burgemeester en andere socia listische leiders, die sedert Februari zijn opgesloten, in vrijheid zijn gesteld. Het Volk toekent hierbij aan: In dezen vorm is dit Reuter-bericht he laas niet juist. Wij hebben ons terstond in verbinding gesteld met het hoofdbureau van politie in Weenen, waar men on6 de vrijla ting van Seitz niet kon bevestigen. Welis waar achtte men zijn vrijlating binnenkort mogelijk, doch het onderzoek, zoo zei men onö, was nog altijd niet afgeloopen, zoodat door de strenge scheiding in Oostenrijk tusschen justilie en politie van vrijlating nog geen 6prake kon zijn. De verwachting werd uitgesproken, dat het onderzoek tegen Seitz spoedig zou ten einde loopen; in ieder geval was het Rcu- tcrbericht over Seitz' vrijlating voorbarig. W e c n e n, 2 Aug. (Reuter). Naar verluidt, zijn tot dusverre in Karintbië tweeduizend arrestaties verricht in verband met de on lusten. Parijs, 3 Aug. (Reuter) Volgens een Ha* va6-bericht uit Rome zullen Schuschnigg en vorst Starhemberg waarschijnlijk in Sep tember naar Rome gaan, teneinde aldaar besprekingen te voeren met Mussolini. NEDERLANDSCHE VLIEGVELDEN IN OORLOGSTIJD? Bericht van de Daily Herald teger gesproken. Londen, 2 Aug. (Havas). Van officieele zijde wordt formeel ontkend, dat tot de Nederlandsöhe en Belgische regeeringen het verzoek zou zijn geiicht gebruik Ie mogen maken van dc vliegterreinen bij liet uitbreken van een oorlog, zooal6 de Daily Herald beweerde. EEN MINUUT STILTE OP DEN DAG DER BEGRAFENIS. B e r 1 ij n, 3 Aug. (V. D.) Dinsdag 7 Aug.., den dag der begrafenis van rijkspresident Von Hindenburg, zal te 11.45 gedurende een minuut het verkeer en het werk in dc fa brieken in liet geheele rijk worden ge- staat. De kerkklokken zullen luiden van 11.45 tot 12 uur.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1934 | | pagina 9