GARAGE NIC.BOVEE
DE EEMLANDEli
MOOI AMERSFOORT
NIC. BOVÉE
Medische Hulp
4000 EXEMPLAREN
Licht op
L. J. LUYCX ZOON
ABONNEMEiJTSPRUS 3 m«»od« v°°' Amersfoort 2.10. ptr rnwod I 0.75. per
Zaterdag 11 Augustus 1934
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
33 e Jaargang No. 36
NA DEN DOOD VAN VON HINDENBURG
DUITSCHLAND ACHTER
DEN FUHRER
BENZINETANKTREINEN
VLIEGEN IN BRAND
VfifflNTTF
Aanbevelend
KAMP 41 TELEFOON 1830-1093
KERKELIJKE STRIJD IN
DUITSCHLAND
Tel. 1788
9 uur 2 min.
SCHEVENINGEN
VAN DOORN
AMERSFOORTSGH DAGBLAD
Wlc!t l™* gratis verzekering tegeo ongelukken) 1 0.171/*
Binnenland franco per post par 3 maanden I X-, Afzonderll|ke aommera i 0.05.
fOSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC JIJ
PRIJS OER ADVERTENTIEN vao 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van ccn bew'janummef
regel meer f0*25. Liefdot jbd<L-advtrtxnt*n voord#
helft van den prlji. Kleine Advert entiin „KEITJES" b$ voomltbetaHng 1—J rcgtla
50 cent elke re oei meer 10 cent driemaal oleateco I I.—CitwUracmmrr extra I 0.05
Hitiers dictatuur wil geen
tirannie zijn
Dr.'H. W. van der Vaart Smit, directeur
van liet Ned. Chr. Persbureau, thans in
Duitscbland vertoevend, schrijft ons uit
Berlijn:
Reeds zijn de rouwplcchtigheden en de
begrafenis van Duitschlands rijksprc6ident
weer achter den rug. Radio, telegraaf en
telefoon hebben de gebeurtenissen over het
wereldrond bekend gemaakt. Slechts een
nabeschouwing moge nog volgen.
In do korte, maar plechtige rijksdagzit
ting van Maandag 6 dezer trok bet de aan
dacht, hoe sterk Duitscbland zich om Adolf
Hitler schaart. De Führer heeft nog nooit
zoo sterk gestaan als thans, En hij stond
roeds sterk. De regeering heeft de leiding
zeer vast en onbetwist in de band. En ze
is doelbewust. Duitscbland verzamelt zich
als één man om zijn Führer. En de eenheid
is niet 6lecbt6 uitwendig en afgedwongen,
maar ook oprecht en innerlijk sterk. De
echo van de hulde, in den rijksdag door
den rijkskanselier aan Von Hindenburg go-
bi aebt, wordt in Duitscbland door geen
wanklank verstoord. De oppositie van voor
heen is, al is ze natuurlijk niet verdwenen,
niet slechl6 onderdrukt, maar ook in wezen
onbeteekenend geworden, wat er voorts ook
onder de asch nog smeulen moge. Het Duit-
sche volk marcheert de vanen van het der
de rijk met trouw en toewijding geestdrif
tig achterna.
De korte rijksdagzitting op Maandag 6
dezer was mooi. Rijk, ja prachtig, en toch
stemmig was het groote gebouw versierd.
De groote figuren van Duitschland waren
aanwezig. De diplomatenloge was sterk ge
vuld. En de woorden van den Führer sloe
gen in. Adolf Hitler is thans de eenige auto
riteit in Duitschland. En men weet en men
wil dat» Het i6 een ontzaglijke verantwoor
delijkheid,. \vclke thans in handen van de-,
zen eenen man 4$ gelogd.
Typisch is de verklaring van Hitler, dat
hij elk jaar een volksstemming over een
beslissend punt zijner politiek wil laten
houden. Hier ligt"een kernpunt en kenmerk
van het nieuwe régime. Het \Vïl geen par
lement. Het is dictatuur, gelijk de oude
Romein6che dictatuur. Maar de dictatuur
wil geen tirannie zijn, wil niet zonder
het volk regeeren. Het volk krijgt elk jaar
op een beslissend politiek punt het stem
biljet in do hand om in referendum over
zijn regeering te beslissen. In dit referen
dum wordt dus niet alleen over het punt
beslist, waar de stemming éigenlijk over
loopt; in dit referendum wordt een motie
van vertrouwen of wantrouwen over het
verloopen tijdperk uitgebracht met de ze
kerheid, dat de regcering voor een votum
van wantrouwen wijken zal en zonder een
votum van vertrouwen niet aanblijven wil.
Dinsdag 7 dezer was het te Tanncnbcrg
hij Hohenstcin in Oost-Pruisen een gewel
dige dag. Hohenstein ligt ver wog in het
Oosten, vlak bij do Poolsche grenzen. Maar
hot heeft den tocht der tienduizenden naar
dit beroemde slagveld, waar Hindenburg
eens als veldheer het Duitsche rijk van de
invasie der Russen bevrijdde, niet belet.
Het is een machtig gedenkteeken met zijn
geweldige binnenruimte, zijn grooto torens
en zijn veldheerstoren, die nu Hindenburg
toren genoemd wordt, in het midden. Het
i6 een Duitsche gedachte, een nationale ge
dachte, hier het graf van den grooten veld
heer te bouwen. Het leger heeft den veld
heer uitgeleide gedaan, plechtig, aangrij
pend. Menigeen der oud-strijders kon op
het beklemmend stille moment, toen het
oude soldatenlied gespeeld werd; „Ich halt'
oinen Kameraden", zijn tranen niet terug
houden. Immers, dan rijzen voor het gees
tesoog op de onafzienbare rijen van krui
sen op de wijde soldatenkerkhoven rondom
Duitschland en ver weg in den vreemde.
Dan denkt men aan de vrouwen, die hun
mannen, aan de kinderen, die hun vaders
verloren. Het is het soldatenlied rondom
het graf. En hier werd het gespeeld rondom
het graf van den veldheer uit den wereld
oorlog zeiven, neergelegd op de plaats zij
ner overwinningen. Tanncnherg ligt dicht
aan de gj-cns.in het Oosten. Het grafmonu
ment wordt nu tot een „wacht" in het
Oosten en als een belofte klonk na het 6ol-
datengraflicd het lied van de „wacht in
het Oosten": Deutschland, Deutschland
über Alles.
Zwaar dreunden de saluutschoten over
het graf, het afscheid aan Von Hindenburg.
Er werd een protestantsch christen be
graven. Het leger leidde den generaahvcld-
maarschalk uit. Maar het eerste woord aan
het graf werd aan den prediker van het
Evangelie gegeven, die op wensch van Von
Endenburg zelvén in dc ee'rète plaats op
zijn graf de cere bracht aan de genade
ods, op welke hij in leven en sterven ver
trouwde. Het Onze Vader werd in diepe
ontroering rneogebeden. Eerst toen kwam
ae Führer aan het woord.
Do echo is in Duitschland hiermee con
form geweest. Overal werd in de rouwver-
gaderingon, die op hetzelfde uur rondom de
ladio in jopenbare samenkomsten alom ge-
I houden worden, hel Lutherlied, „Een vaste
nicht is onze God" door het volk- met Tan-
nenbergs vergaderden meegezongen, juist
dit lied en dit bovenal en dit vaak alleen,
eerder in dit moment dan de nationale lie
deren. Daarin ligt een kcnteckcn van dezen
tijd en niet slechts een hulde aan den doo-
de. Het derde rijk wil den naam Gods op
het terrein van het staatsleven en het open
bare leven met eere en eerbied noemen cn
genoemd zien. En S.A. en S.S., Ilitlcrjugend
en Arbeitsdienst, Reichsvvehr cn volk, zij
allen hebben thans te zamen geleerd om
het hoofd te ontblootén bij het gebed cn bij
de belijdenis van het Lutherstrijdlied. De
godsdienst is geen wanklank meer in het
openbare leven, ternauwernood geduld cn
bij voorkeur verwaarloosd; de godsdienst
heeft in het openbare leven een eereplaats;
het kwam reeds eerder cn vaker uit; het
kwam ook nu uit. En het is opzettelijk en
uit overtuiging, dat het geschiedt.
De kerk heeft natuurlijk haar moeilijk
heden, de revolutie heeft alles tot in de
grondvesten doen schudden en heeft de
kerk eïï het kerkelijk leven niet onaange
tast gelaten, - integendeel; het heeft alles
in beweging gebracht. Maar uit den. brouw
ketel der bewogenheden van het moment
komen toch allengs nieuwe gedachten \an
nieuwen opbouw voort. Teekenend was te.
Berlijn, dat de pauselijke nuntius van zijn
palcis niet slechts de zwart-wit-roodo vlag,
maar ook de hakcnkrüisvlag uitstak. De
nuntius was ook één der eersten der vreem
de diplomaten, die de diplomatenloge van
den rijksdag Maandag j.l. binnentrad. De
protestantsche kerk kwam bij den dood
van don protestantschen rijkspresident na
tuurlijk meer en éterker aan het .woord.
(Ziet dr. Van der Vaart Smit, wiens bo-
schouwihgen wij met genoegen opnemen,
niet, dot in do z.g.. religie der nationaal-
socialisten buitengewoon veel heiden-
s c li c, d. w. z. anti-christelijke, elementen
schuilen? Gaat de onredelijke verheerlijking
van het Germanendom cn de vervolging der
Joden niet in legen den geest van Christus
en sprak Hitler bij de herdenking van den
gestorven rijkspresident niet van een Wal
halla, dat de gencraal-veldmaarschalk
wa6 binnengegaan Redactie).
Boekarest, 10 Aug. (Reuter). Bij het
station Receau op het traject Boekarest—
Craova zijn twee benzinc-tanktreincn met
elkaar in botsing gekomen. Alle wagons en
de locomotieven ontspoorden cn aangezien
er benzine wegvloeide, stond de plaats van
het ongeluk weldra in lichter laaie. Uit de
vlammenzee hoorde men kort na elkaar de
ontploffingen der verschillende benzine
tanks. De vlammen waren op een afstand
van 40 K.M. te zien. Tengevolge van de
groote hitte kon niemand de beide bran
dende treinen naderen, zoodat het aantal
slachtoffers onbekend is. Men vreest, dat
het geheele treinpersoneel in de vlammen
is omgekomen. Vanmorgen vroeg moest
het station Receiu ontruimd worden, aan
gezien het vuur de stationsgebouwen dreig
de aan to tasten. liet geheele verkeer op
dit gewoonlijk zeer drukke traject moest
worden stopgezet.
Zes dooden.
Boekarest, 10 Aug. (Reuter). Overliet
spoorwegongeluk wordt nader gemeld, dat
zes leden van liet treinpersoneel den dood
in de vlammen hebben gevonden.
Maakt thans met Uw logé's kleine of groote autoritten rondom Amersfoort.
Laat hun genieten. Maar rijdt met een auto van NIC. BOVÉE.
Schitterende 6 7 pers. Luxe Auto's. Ervaren chauffeurs.
Onze tarieven vallen U beslist mee. BEL NOG HEDEN OP 1830 of 1093.
NOG EEN MOOIE HEESTER.
De kinderen, die zestig jaar geleden op
school waren hebben geprofiteerd van een
toen algemeen gebruikt taalboekje „De Prac-
tische Taalmeester" van F. Bruins. Tot die
bevoorrechten behoorde ook de ondergetee-
kende, die nu nog altijd profiteert van de
wetenschap, dat: „kolibri, vink, nachtegaal
hceten manlijk in de taal, kikvorsch, voren,
baars, spreeuw, mol, maken juist het achttal
vol. Alle andere kleine dieren zijn vrouwlijki
Ja ja, het was wel een practische taalmees
ter En zoo leerden we ook, dat de namen
van boomen manlijk waren, behalve „linde,
tamarisk cn tamarinde". Nu ja. de eerste cn
laatste eindigden op de beroemde toonlooze
e dus had je alleen die tamarisk te onthou
den. Lv'iiwel was het bij mij overbodige
weelde, want het woord heb ik in de eerste
veertig jaar na mijn schooltijd niet gebruikt!
Totdat op een prachtexcursie in het Gooi
we voorbij een huis kwamen in Bussum,
waar een prachtig rose bloeiende heester
tegen den muur stond. We bleven staan cn
óp ons belangstellend vragen vertelde de
eigenares ens', dat we eei» Tamarisk bewon-
dèrden. In mijn verslag over dat uitstapje
heb ik toen me herinnerd, dat ik dezen boom
vrouwelijk moest behandelen.
En waarom ik dit nu hier memoreer? Wel,
eigenlijk alleen om de Tamarisk bij U aan
te bevelen, want die is het dubbel en dwars
waard. Maakt u er eerst maar eens kennis
mede: In een tuin op den hoek van de
Anton Mauvestraat en de Rubensstraat staat
er op het oogenblik een in vollen bloei. Ik
geloof stellig, dat ieder, die nog een plekje
in zijn tuin open heeft, zoo'n heester zal be
stellen. Meestal wordt de Fransche Tamarisk
geleverd: Tamarix gallica. De heester heeft
zeer kleine schub- of naaldvormige blaadjes
en dichte aren of trossen van kleine, roze-
roode bloempjes met vijf kelkblaadjes, vijf
meeldraden en een stamper met drie stijlen.
Ze hoort thuis in het zuiden van Europa,
Noord Afrika en Klein Azië. Ze heeft boven
dien nog zeer merkwaardige eigenschappen.
Maar daarover vertel ik misschien een vol
genden keer. Gaat u alvast den heester be
kijken en op uw verlanglijstje voor den
kweelter zetten.
A. JOMAN.
OUD-BURGEMEESTER SEITZ
We enen, 9 Aug. (V. D) Oud-burgemees
ter Seitz is in een sanatorium opgenomen.
Men verwacht, dat hij bij zijn ontslag uit
dit sanatorium op vrije voeten zal worden
gesteld
Zondag hebben dienst de doktoren
Hendriks, Berkenweg 25; Tel. 1384.
Linschoten, Soesterweg 329; Tel. 112,
Duyvis, Utrechtscheweg 145; Tel. 396.
Boodschappen, behoudens spoedgevallon,
Zondags vóór 10 uur v.m.
Zondag en de geheele week 's nachts
heeft dienst de apotheek von de ftrma
Jos Haan, JuÜanaplein 13. Tel. 1150.
Zondag hebben dienst de vroedvrouwen
Mevr. Daaras, Puntenburgerlaan 21.
Mcj. v. d, Grient, Breestraat 8.
Bezwaren legen de bewoordingen
van den eed
Berlijn, 10 Aug. (V.D.) In de gisteren
gehouden bijeenkomst van de nationale
synode der Duitach-Eva'ngelische kerk,
heersc-hte ccn gespannen atmosfeer. De sy
node bestaat uit 44 Duitsche christenen en
15 loden van de oppositie. De oppositie
verzette zich vooral met kracht tegen den
nieuwen eed, dien de geestelijken voortaan
zullen moeten afleggen en die begint met
do. woorden: ,lk zweer voor God als pre
diker vaan 't H. Woord in mijn tegenwoor
dige en in elKe ar.dcre geestelijke bedie
ning gehoorzaam te zijn aau den leider van
de Duitsche natie en staat Adolf Hitler,
zooals een dienaar der Evangelische kerk
betaamt en mij te zuhen wijden aan de
Duitsche natie met alle kracht cn opoffe
ring, die een Evangelisch Duitscher be
taamt."
De oppositie maakte er bezwaar legen,
dat in dezen eed wereldlijke en kerkelijke
verplichtingen met elkaar werden verward,
terwijl achter den naam Adolf Hitler in
werkelijkheid die van den rijksbisschop
Muller staat, wiens dictatoriaal régime
door ongeveer 7000 predikanten wordt ver
worpen. Deze predikanten zullen weigeren
dezen eed af te leggen, niet omdat zij geen
irouw aan den staat wensohen te zweren,
doch omdat zij weigeren zich te onderwer
pen aan dc maatregelen van den rijksbis
schop. Verschillende kerkwetten werden
vervolgens goedgekeurd, alleen met de
stemmen der 44 Duitsche christenen, die
gedurendo de geheele zitting niet aan de
discussies schijnen te hebben deelgenomen.
De komende vlootconfcrentie.
Er loopen nu al slechte ge
ruchten over, en men profe
teert reeds thans haar misluk
king.
Het volgende jaar zal, zooals rnen weet,
de groote vlootconfcrentie bijeenkomen,
waar het brandende vraagstuk der viool-
pariteit zal worden besproken, en waar een
poging zal worden gedaan om te komen toi
een ecnigszins redelijke onlwapening tei
zee, wat nog weer iets anders is, doch wal
in de internationale politiek ook al ontwa
pening schijnt tc hceten, al kon zelfs wijlen
de ontwapeningsconferentie niet daaraan
toekomen. Men zal het thans eens ten aan
zien van de vloten probeeren, nu het t.a.v.
de bewapening te land in dc verste verte
niet is gelukt. Een wonderlijk optimisme!
Want er zal vrijwel niemand zijn, die nog
een oogenblik. met liet voorbeeld van Gc-
nève voor oogen, zal durven hopen, dat
deze nieuwe conferentie ook maar een
schimmetje van een leans heeft om te slagen.
Ilct kleinste kind kan wel op zijn vingers
uitrekenen, dat ook deze samenkomst weer
op een mislukking moet uil loopen, te meer,
nu Japan ook daaraan moet deelnemen, en
men zoo langzamerhand wel weet, wat men
aan de heerschcrs in het Verre Oosten heeft
als liet gaat om .vermindering van bewapc-
ming of iets, dat in dc verte daarmee maar
Samenhangt
Hel is dan ook niet te verwonderen, dat
reeds thans, nu er alleen nog maar sprake
is dat dc conferentie zal worden gehouden,
stemmen opgaan, die haar mislukking voor
spellen. Er zijn reeds, hoofdzakelijk onder
auspiciën van Engeland, tal van voorbespre
kingen gehouden, tusschcn Engeland on
Amerika, en tusschen Engeland en Frank
rijk, onderhandelingen, die echter op niets
zijn uitgcloopen. En dezer dagen is er eenig
Engelsch-Italiaansch contact geweest, dat
al evenmin resultaat heeft gehad. Het ligt
volkomen in de lijn van Albion's politiek,
dat het er op heeft aangestuurd van de
Vlootconfereniie een soort ontwapenings
conferentie te maken, cn in die richting zijn
dan ook voorbereidende besprekingen ge
gaan, doch die zijn gestrand op den onwil
van Amerika zoowel als van Italië om toe te
stemmen in een vermindering van de groot
te en van het aantal slagschepen. Het is
overigens niet alleen een groot idealisme,
dat Londen in deze richting dreef, misschien
wél heelemaal niet, want als het niet lot
een afspraak op dit gebied komt. zal de En-
gclsche regcering genoodzaakt zijn, tot kost
baren nieuwbouw over te gaan.
Daarbij komt, dat Japan er zeker niet
voor zal voelen om mede te werken aan
een vermindering van de bewapening ter
zee, en de geluiden, die wij ter zake uit .Ja
pan al hebben gehoord, duiden er wel op,
dat men op dat punt geen hoop behoeft te
koesteren. Trouwens, de nieuwe invloeds
sferen, die Japan in het Oosten heeft gekre
gen, kan het niet anders dan door een
groot militair vertoon veilig stellen, en daar
aan moet uit den aard der zaak de vloot
het hare bijdragen, terwijl bovendien de
Japan^ch-Amerikaansche spanning rondom
dc Pacific nog altijd niet is verdwenen, en
voorloopig wel niet verdwijnen zal ook. Het
schijnt dan ook, dat Japan op alle mogelij
ke manieren probeert om zich onder het
Londensche vlootverdrag uit te draaien, dat
indertijd dc verhouding tusschen de vloten
van Japan. Engeland en Amerika stelde op
3:5:5, een verhouding, die al langen tijd
niet meer is naar den zin van Tokio, dat
streeft naar gelijke cijfers.
Zoo bezien zijn de vooruitzichten voor de
komende vlootconfcrentie niet erg opwek
kend, want in plaats van eenige verminde
ring van het aantal schepen of van de ton
nage, zal het cr wel naar toe gaan, dat Ja
pan deze conferentie zal gaan gebruiken in
dc 3 in de verhoudingsformulc veranderd te
krijgen in een 5 waardoor dan, hij gelukken
van deze poging, de besprekingen juist het
omgekeerde zouden bereiken van wat er
eigenlijk, in den grond van dc zaak, mee
beoogd wordt. Naicvelijk redenecrcnde zou
men ook kunnen zeggen, dat men toch ook
wel een poging zou kunnen doen, om de
vijven in dc formule to veranderen in
drieën, maar de ontwapeningsconferentie
heeft ons wel geleerd, om dergelijke ideeën
maar niet meer te koesteren, want die pas»
sen niet meer in dit tijdsbestek!
Hoe dit alles ook zij, liet is wel teeke
nend voor de mentaliteit van dc huidige
wereld, dat men nu al, eenige maanden
voor de officiocle opening van een zoo ge
wichtige conferentie als deze, haar misluk
king profeteert, zonder dat men het. verwijt
naar het hoofd geslingerd kan krijgen dat
men dc zaken te zwartgallig ziet. Maar zou
het dan niet veel beter, cn zeker veel goed-
kooper zijn, als men maar het kloeke be
sluit nam om geen conferentie te houden?
ID/T BLAD HEEFT EES DAGELIJ ESCUM
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
Passagiers
verzekord
6 ct. per K.M. Tel. 1788
Vraagt prijs vao onze 6 7 pers. wagens.
Vaste standplaats naast het Tramstation.
BUITENLAND.
Do bedreiging van Foetsjau.
(Derde blad, pag. 1).
De ongeregeldheden in Algiers.
(Derde blad, pag. 1).
BINNENLAND.
Auto in 't Xoordzeekanaal ueieden; twee
dooden. (Tweede Blad, pag. 1).
Gemeenteraad van Rotterdam.
(Tweede Blad, pag. 2).
UIT DEN OMTREK.
Spoorwagon bij Hilversum uit de rails;
vertraging van het verkeer.
(Eerste blad, pag. 2).
Medegedeeld door het K. X. M. I. te De
Bilt.
Hoogste barometerstand 766.1 tc Biarritz
cn Toulouse.
Laagste barometerstand 744.7 te Thors-
havn.
Verwachting: Matige tijdelijk toenemende
Zuid-Westelijke tot Westelijke wind, half
tot zwaar bewolkt of betrokken, enkele
regenbuien, weinig verandering in tempe
ratuur.
In den toestand kwam weinig verande
ring. Dc depressie bleef stationnair op de
Noorsche zee. Secundaire minima trekken
ov;er Engeland cn nemen hun koers naar
het Kattegat en Denemarken. Tusschen den
öOsten cn 58sten breedtegraad waait het
krachtig uit West. In Engeland werd het
een weinig koeler. Over het geheelo gebied
der Britsche eilanden viel regen. Tot aan
dc Alpen is het overal zwaar bewolkt en be
halve de Zugspitze, zijn alle bergtoppen in
de wolken. De regenval nam echter in Cen-
Iraal-Europa af. Op IJsland was het gister
middag en -avond in liet Zuid-Westeltjk
deel van het eiland zeer warm, doch thans
weer koeler. De koude inval in Noord-Scan-
dinavic maakt vorder voortgang naar het
Zuiden cn tracht het gebied van groote
warmte terug tc dringen. Voor onze omge
ving. is voorloopig weinig verandering in
het ecnigszins onstuimige weer te verwach
ten.
LANGESTRAAT 49-51
TELEFOON 190
De Opruiming van
ZOMERSTOFJES en COUPONS
wordt nog eenige dagen voortgezet.
Nog zeer mooie koopjes ook in wollen
stoffen.
Uw bagage naar
per
Dagelijksche directe dienst.
Zuid-singel 66—67 TeL 401—1118.
