DÉ EEMLANDEü
De betooging op Ehrenbreitstein
GOEBBELS SPREEKT
VOOR DE S.A.
4000 EXEMPLAREN
Belangrijkste
L. J. LUVOX 200N
Maandag 27 Augustus 1934
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 33e Jaargang No. 49
400.000 bezoekers
MIJNWERKERSSTAKING
DREIGT IN ENGELAND
DE DOOD VAN'N FRANSCH
GELEERDE
Tel. 2788
EERST EEN SCHADE
VERGOEDING
TAXI TAXI
6 CENT PER K.M.
TEL. 2830 en 1093
KAMP 41
8 uur 29 min.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 2.10. per maand 0.75. per
week (mei gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/*
Binnenland franco per poit per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
rOSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 513
PRIJS OER ADVERTENTIEN T STJ* T r
elke regel meer f 0.25 Llefdadlghelds-advertentHin voor u€
helft van dan prl|i - Klalna Advertenllên „KEITJES' bl) voorultbatnhng 1—5 regain
50 cent elke raoel maej 10 cent drlemnnl olnataen I I.—. Ben-tlcnummer «tra I 0.0S
De Saarkwestie is volgens Hitler de
eenige territoriale kwestie die
Duitschland nog van Frank:
rijk scheidt
De vrijheid van godsdienst
Ehrenbreitstein, 2G Aug. (V.D.)
Reeds vroeg heerschto alhier een ontzag
gelijke drukte. Duizenden en duizenden wa
ren samengestroomd om de groote Saarbe-
tooging bij te wonen, die hedenmorgen om
half elf aanving met een katholieke vcld-
godsdienstoefening, gevolgd door een evan
gelische godsdienstoefening, waarbij de
de diensten leidende priester en predikant
passende toespraken hielden. Volgons offi-
éieelo schattingen waren tegen den mid
dag in Ehrenbreitstein omstreeks 400.000
personen bijeengekomen.
Intusschen was Hitler in Keulen gearri
veerd, waar hij, alvorens zich naar Ehren
breitstein te begeven, een bezoek bracht
aan de tentoonstelling „Deutsche Saar". De
rijkskanselier werd hier verwelkomd met
een redevoering van den landsleider van
het Duitsch Front, Pirro, waarna rijksmi
nister Goebbels een redevoering uitsprak
ter opening van de tentoonstelling. In felle
bewoordingen herdacht Goebbels het leed,
dat de Rijnlanders voor het vaderland heb
ben moeten dulden tijdens de bezetting en
de schande, dat nog voor enkele weken door
nietswaardigen do naam van Hindenburg
in het Saargebied, onder dc oogen van het
Duitsche volk, vernederd en bezoedeld is.
In het verdere verloop van zijn rede be
pleitte Goebbels hartstochtelijk dat het
Saargebied altijd Duitsch geweest is en
Duitsch blijven moet, waarna hij de ten
toonstelling voor geopend verklaarde.Gouw
leider Grohé sprak een slotwoord, waarna
Hitler het tentoongestelde bezichtigde.
Even over drieën ving te Ehrenbreitstein
de groote betooging aan, met een gezang
van een 2000 man sterk mannenkoor.
Rede van Adolf Hitler.
Ehrenbreitstein, 26 Aug. (V.D.)
Hitler werd bij aankomst te Ehrenbreit
stein met luid gejubel begroet. Deputaties
van verschillende steden uit het Saarge
bied overhandigden hem de oorkonde, waar
bij hij tot eereburger werd verheven. Nadat
Staatsraad dr. Simon en de Rijks-Saarcom-
missaris Bürekel een kort woord van wel
kom hadden gesproken beklom Hitier het
spreekgestoelte.
Hitier gaf een uitvoerig overzicht van de
voorgeschiedenis van de Saarkwestie en be
toogde met nadruk, hoe de Saarbcvolking
tot één geheel vergroeid was met het Duit
sche volk, waarvan de betooging van thans
een der uiterlijke kenteekenen was. Ook nu
weer blijkt de groote eenheid van het Duit
sche volk, en blijkt, hoe het als één geheel
achter zijn leiding staat. Dc nationaal so
cialistische beweging strijdt voor dc Duit
sche boeren, de Duitsche arbeiders, den
Duitschen middenstand, voor het geheelo
Duitsche volk in al zijn geledingen. On
danks alle moeilijkheden zijn de successen
van deze politiek reusachtig. Niemand, die
niet vooringenomen is, kan ontkennen, dat
sedert 30 Januari in Duitschland ontzag
lijke veranderingen tot stand zijn gekomen.
Zij, die in het buitenland Duitschland
thans beklagen om het huidige regime,
zijn dezelfden, dio veertien jaar lang de
positie van het Duitsche volk hebben uit
gebuit. Thans merken zij, dat Duitschland
zijn eigen weg gaat en dat het Duitsche
volk hun medelijden niet noodig heeft.
De buitenlandsche pers.
Met sarcasme bespreekt Hitier vervol
gens de meening van de buitenlandsche
pers over de jongste volksstemming. Na
tuurlijk zijn er groote moeilijkheden, maar
naarmate de nood stijgt, des te grootcr zal
de vastberadenheid zijn waarmee de strijd
tot de overwinning wordt voortgezet. Zij.
die hopen Duitschland door economische
terreur-maatregelen murw te kunnen ma-
ken, kennen de Duitschers slecht. Indien
men dergelijke pogingen blijft voortzotten
zal Duitschland zoozeer leeren op zichzelf
aangewezen te blijven, dat men spoedig de
nutteloosheid van dergelijke pogingen zal
inzien.
De vrijheid van godsdienst.
Evenals men zich op economisch gebied
Hoeft geholpen, is thans duidelijk gewor
den wat men in anderhalf jaar op cul
tuur-politiek heeft bereikt. Ook op dit ge
bied treft het nationaal-sociélismc verwij
ten, dat het zich van het christendom ver
wijdert. Ilitler antwoordt hierop: „Neen,
niet wij, doch onze vooYgangers hebben zich
ervan verwijderd. Wij hebben slechts een
duidelijke afscheiding gemaakt tusschen dc
politiek, die zich met aardsche dingen
beeft bezig te houden, en de religie, die
zich met de kerk moet bemoeien. De vrij
heid van godsdienst is niet aangetast en
zal ook niet aangetast worden. Er zal een
tijd komen, dat ook kerkelijk ingestelde
personen zullen inzien, wat Duitschland
HITLER.
op dit gebied voor
daan beeft".
gehecle wereld ge-
De Saarkwestie de éénige
territoriale kwestie die ons
van Frankrijk scheldt.
Hit Ier verklaart verder, dat dc weg naar
de 38 miliiocn aanhangers moeilijker was
dan de weg naar de 42 millioen, die nog
afgelegd moet worden. Allés wat gedaan
wordt geschiedt voor het Duitsche volk en
het Duitsche rijk. De wereld zal dat erken
nen wanneer op 13 Januari de Saarbevol-
king haar stem voor Duitschland uit
brengt. Zij zal haar stern voor Duitschland
uitbrengen. Nog altijd is het Saarprobleem
het grootste probleem voor Duitschland.
„Wij zijn bereid" zegt Ilitler „met de
wereld tot een oprechten vrede te komen.
Deze S a a r-k westie is cle eenige
territoriale kwestie, die ons
Duitschers nog van F r a n k r ij k
scheidt. Na haar oplossing zal er geen
enkel redelijk motief meer beslaan waarom
deze twéó groote naties zich in de toe
komst niet met elkaar zouden verzoenen.
Misschien zal ook bij onzo vroe
gere tegenstanders eens het inzicht
groeien, dat de taak, die wij ver
richten hebben, zóó groot is, dat
wij haar gemeenschappelijk moeten
vervullen in plaats van elkaar te
beoorlogen. De toekomst-problemen
zijn te groot om ze alleen op te los
sen. Daarom moeten wij ze gemeen
schappelijk oplossen".
Al trachten internationale ophitsers steeds
weer vijandigheid tusschen dc beide groote
volken te kweeken, Hitler heeft vertrouwen
in het gezond verstand, dat tenslotte moet
zegevieren, zoodat hij hoopt dat 13 Januari
een oplossing zal brengen, dio ook ten aan
zien van het Saargebied tot volledige ver
zoening leidt.
De Duitsche successen
In zijn beschouwing over dc bmncnland-
echc politiek verklaart Ilitler verder, dat
men er in anderhalf jaar tijd in geslaagd
was, 4'/s millioen wcrkloozcn van dc straat
tc holen. Het aantal zelfmoorden is ver
minderd, de misdaad afgenomen. Een der
belangrijkste succesfcn, die dc Duitsche
buitenlandsche politiek heeft behaald, is
dc vaststelling van den datum voor do
volksstemming in het Saargebied. Tot het
volk in dit gebied zegt Hitier: „Duitschland
bosohouwt u als een integraal deel van ons
vaderland. Wij hebben deelgenomen aan
uw strijd. Gij zijt eensgezind gebleven in
uw wii om tot het vaderland terug te kee-
ren, met uitzondering van enkele verra
ders. Uw houding was dikwijls een voor
beeld voor zestig millioen Duitschers."
Uitvoerig besprak Hitler voorts dc taak
van het Rijk na den terugkeer van het
Saargebied tot Duitschland. Politiek zal de
verzoening tusschen dc partijen bewerk
stelligd moeten worden. Economisch zal de
crisis overwonnen moeten worden.
Op 13 Januari 1935 moet 99 procent van
de Saarbcvolking voor Duitschland stem
men, welk percentage over tien jaar tot
100 moet zijn gegroeid.
Hitier besloot zijn rede met dc woorden:
„Het is onze wensch, dat de klok
ken, die op 11 Januari 1935 zullen
luiden om te verkondigen, dat
het Saargebied vereendgd is* met
Duitschland, tegelijkertijd ook den
vrede zullen inluiden.'
De rede van den leider en Rijkskanselier
werd langdurig cn luid toegejuicht cn ge
volgd door het zingen van het Duitsch
land- en Horst Wessellied.
v. PAPEN KON DE SAARBETOOGING
NIET BIJWONEN
Saarbruecke n, 26 Augustus (V.D.).
Dc buitengewone gezant van Duitschland
in Oostenrijk, de vroegere vice-kanselier v.
Papen, die tlnns op zijn landgoed Waller-
fangen in het Saargebied vertoeft, cn Zon
dag tijdens de Saarbetooging op den Ehren
breitstein eveneens het woord zou voeren,
is weer lijdende aan een oude kwaal en
was Zondag verhinderd de bctooging bij te
Londen, 25 Augustus (R.). In verband
met de mislukking van de onderhandelin
gen over een loonsverhooging heeft de
mijnwerkersfedératie voor het Zuiden en
Wales, welke 130.000 mijnwerkers vertegen
woordigt, besloten de arbeidscontracten
mot een opzeggingstermijn van een maand
met ingang van 1 September a.s. to ver
breken.
Naar verluidt, zou ingevolge dit besluit
een staking voor het geheelo kolenbekken
dreigen.
Legerproeven met gifgas
de schuld
Het Fransche ministerie van oorlog heeft
de resultaten gepubliceerd van het onder
zoek, dat is ingesteld naar den dood van
den geleerde Gaillard, die verleden week
tijdens proefnemingen rnet gifgas is gestor
ven.
Gaillard was bezig om met assistentie
van logcr-scheikundigen phosgeen-gas over
te hevelen, toen een straaltje vloeibaar
phosgcen op zijn kleeding viel.
Achteruitstappende, trok Gaillard te
spoedig zijn gasmasker af en zonk ineen.
Elf uur later is hij in het hospitaal over
leden.
„Wij kunnen de 10% van ons
volk niet als verloren
beschouwen
Rijksminister Goebbels heeft voor het
eerst na langen tijd weer een rede voor dc
S.A. van Berlijn gehouden. De menschen
hebben geloofd, aldus Goebbels, dat niet de
verraderlijke actie van bepaalde individuen
de S.A. in zijn geheel geïdentificeerd moest
worden. Ik sta hier voor u en moet deze
opvatting op do scherpste wijze tegenspre
ken. Wat wij voor den Leider cn in den
dienst van dc nat.-soe. beweging gedaan
hebben, dat weet ik beter dan iemand
anders. Do terreur beslaat niet meer. Ik
weet, kameraden, dat wij zware tijden door
gemaakt hebben. Dat de sabotage niet door
gezet kon worden, is slechts te danken aan
uw trouw en volgzaamheid. Do gcruchtcn-
kweckerij in den staat kan eens en 'voor
goed als aScdaan beschouwd worden.
Dc bewering dat de. Leider zich ooit van
zijn S.A. zou scheiden, is valsch. Zooals de
S.A. geworden is, zat hij voort gaan on als
zij soms ook hier of daar eens verkeerd heeft
gehandeld, dan meen ik, mijne hoeren, dat
er slechts in uw geest is gehandeld, wan
neer dat is voorkomen. Laat mij niemand in
de rede vallen door te zeggen dat dc S.A.
overbodig is geworden. Bijna 10 pet. van ons
volk is nog niet, voor ons gewonnen. Wij
kunnen deze 10 pet. niet definitief als ver
loren beschouwen
Ik weet dat het ons in de IS maanden die
wij aan het bewind zijn, nog niet gelukt is
alle vragen op tc lossen. Maar niemand kan
ons het verwijt maken, dat wij in dien tijd
niet gedaan hebben wat gedaan moest wor
den. Wat nog onafgedaan bleef, wordt voor
dc toekomst voorbehouden. Misschien zullen
een aantal dingen zelfs niet door onze gene
ratie opgelost worden. Dat is niet het be
slissende. Beslissend is dat wij het groote
doel niet uit het oog verliezen. Welaan dan,
laat ons arbeiden en marchecren in den
ouden geest. Toont weder trotsch uw bruine
hemd in de straten van de hoofdstad. Zij
die het wilden bezoedelen zijn onschadelijk
gemaakt. Wat de Leider doet, is goed Dc
Leider heeft het Rijk. Dat is beter. De Leider
heeft het volk. Dat is het beste.
LOTERIJ VOOR DE VORMING VAN
EEN REPUBLIKEINSCH LEGER.
Londen, 24 Aug. (Reuter). De posterijen
hebben vele duizenden lotcrijloten van den
Ierschen Vrijstaat bij aankomst in de ver
schillende steden van Engeland in beslag
genomen. De opbrengst van deze loterij zou
moeten dienen voor de oprichting van een
republikcinsche leger, dat een pendant zou
moeten vormen tot het leger der blauw
honden.
6 et per K.M. TeL 1788
Vraagt prijs van onze 6 i 7 pers. wagens.
Vaste standplaats naast het Tramstation.
Anders krijgt de Sovjet
geen crediet
Washington, 25 Aug. (Reuter). De
confiscatie der goederen van buitenlanders
is het voornaamste struikelblok bij de Rus-
sisch-Amerikaanscho onderhandelingen. De
Ver. Staten eischen behoorlijkq vergoedin
gen voor de Amerikaansche burgers en in
stellingen tot een totaal bedrag van naar
schatting S 400.000.000, wier goederen naar
wordt verklaard krachtens de Russische
nationalisatiewct van 1918 in beslag zijn
genomen.
Cordell Huil heeft naar men weet liet
Russische tegenvoorstel verworpen.
Indien de onderhandelingen mislukken,
zal Rusland niet de groote credieten kun
nen verkrijgen, waarop het hoopt, want
deze zijn afhankelijk van de bevredigende
regeling der schuldenquaestie.
EEN „KOFFERMOORD" IN AMERIKA.
Nieuwe wraakmcthoce van
het gangsterdom?
New York, 25 Aug. (R.) In een gang
van het huis van generaal Stotesbury. een
bekenden advocaat, die gedurende den oor
log belangrijke militaire cn burgerlijke
posten bekleedde, is een kleino koffer ge
vonden, waarin het lijk geperst zat van een
man, die reeds geruimen tijd overleden was.
Beide bcenen waren van het lijk afge
sneden.
Do ontdekking van de koffer werd gedaan
door den huisbewaarder. Ilct huis is name
lijk onbewoond, daar Stotesbury op het
oogenblik met vacantie is.
Het lijk is geidentificeerd als dat van Mc
Mahon een vroegeren veroordeelde, die in
de afgeloopcn twintig jaar reeds zesmaal is
gearresteerd.
De koffer is blijkbaar gedurende den
nacht in de gang van Stotesbury's woning
achtergelaten.
GEVAARLIJKE VLIEGTUIG-
MANOEUVRES.
Eij opening van nieuw voetbal
veld.
Bonn, 25 Augustus (R.). Bij de opening
van een nieuw voetbalveld alhier was be
sloten om den bal voor den wedstrijd, dio
bij deze gelegenheid zou worden gespeeld,
vanuit een vliegtuig to laten neervallen.
De bal werd door den piloot nauwkeurig
op het terrein geworpen en de wedstrijd be
gon. Het vliegtuig echter geraakte verward
in de liooge afrasting van een tennisveld,
stortte omlaag en werd volkomen vernield.
De piloot, die tevens de voorzitter was
van do voetbal-club, bleek ernstig, hoewel
niet levensgevaarlijk gekwetst te zijn en
werd terstond naar een ziekenhuis ver
voerd.
OVER BOORD GEVALLEN
EN VERDRONKEN.
Londen, 25 Aug. (V D) De opvarende
van het motorschip Oostzee II, Boomsma,
uit Groningen, is over boord gevallen cn
in de Theems verdronken.
EEN ONMENSCEELIJX VADER!
Parijs. 24 Aug. Eon inwoner van het
plaatsje Moutier bij Nancy wilde zijn ze
venjarig zoontje wegens een gering ver
grijp straffen door hem in een koffer op te
sluiten en hem daarin den nacht te laten
doorbrengen. Toen dc vader des morgens
den koffer opende, bleek liet knaapje te
zijn gestikt. Dc man is gearresteerd.
SPOORWEGONGELUK BIJ IMJANPO.
Een en twintig dooden.
M o e k d e n 2 4 Aug. Inzake een spoor
wégongeluk bij Imjanpo wordt medege
deeld, dat daarbij 21 personen gedood cn
53, deels zwaar, gewond zijn.
EEN LID VAN DE DILLItlGER-
BENDE OP STRAAT DOODGESCHOTEN.
New York, 24 Aug. Naar uit St. paul
in Minnesota wordt gemeld, is daar een ze
kere Homer Vanmeter, een lid van de Dil-
linger-bende door de politie, die hem bij
een wandeling ontdekte, midden op straat
doodgeschoten. Toen dc politie hom toeriep
te blijven staan, antwoordde hij met twee'
revolverschoten. De politic was hom dit
maal echter voor cn liet een waren kogel
regen op hem neerdalen. Dc man werd let
terlijk doorzeefd.
DIT BLAD HEEFT EEN DAGELIJ KSCUÈ
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
Vraagt prijs voor toerritten
IN BINNEN- EN BUITENLAND
VRAAGT OOK PRIJS VOOR DE
LUXE 6 EN 7 PERS. WAGERS.
OOK DES NACHTS GEOPEND
Vaste standplaats ter linker zijde
van hotel P.lcnopole.
BINNENLAND.
S.D.A.P. bestaat 40 jaar.
(Derde Blad, pag. 1).
Ncderl. rondvlucht ten eir.de.
(Dcrdo Blad, pag. l)w
Overleden M. Ilage, resident van Bali en
Lombok.
(Derde Blad, pag. 1).
SPORT.
Nationale zwemwedstrijden van A. Z.
en P. C.
(Tweede Blad, pag. 1).
Voorpostengevecht van Quick cn II. V. C.
op Birkhoven.
(Tweede Blad, pag. 1).
Medegedeeld door het K. N. M. I. te Do
Bilt.
Hoogste barometerstand 771.9 tc Saerna.
Laagste barometerstand 745.1 tc Veslma-
nör.
Verwachting: Zwakko tot matige later
mogelijk verder toenemende Oostelijke tot
Zuidelijke wind, aanvankelijk nog helder tot
licht of half bewolkt. Waarschijnlijk'droog,
bchoudtns dauw, iets warmer.
Weinig verandering le ver
wachten.
Uit dc Zaterdag reeds genoemde stijgin
gen van den barometer over Scandifiavië,
ontwikkelde zich een stevig hoogedrukge-
biod met standen boven 770 m.M. Intusschen
werden de depressies in liet Westen actiever
en thans bevindt zich ten Westen der Brit-
sche eilanden een uitgebreid cn vrij diep
minimum, dat zich vooral naar het Noor
den schijnt uit te breiden. Over het Middel-
landschc zegebied ligt een vlakke lage druk.
De licerschcnde drukvcrdceling brengt (en
onzent in Frankrijk cn Duitschland zwak
ken tot matigen wind uit Oostelijke richtin
gen cn helder weer. Over Scandinavië is het
vrijwel windstil; slechts aan de Noorscho
kust valt hier en daar regen, overigens is
het weer er goed. Over de Britschc eilanden
is het weer verslechterd. 0,vcr Ierland
waait het vrij krachtig uit hel Zuiden, ter
wijl daar in Valentia 12 m.M., in Blackrod
5 m.M. regen viel. Over het algemeen is de
lucht er zwaar bewolkt.
Het lijkt niet waarschijnlijk, dat het thans
in het Westen gelegen regenfront naar onzo
omgeving zal doordringen. Ten onzent kan
behalve wellicht eenige toename van de
windsterkte op nog slechts weinig verande
ring worden gerekend.
i.'FTESTRAAI 49-51
TELEFOON 190
Gaal u al voor hel najaar zorgen?
In onze STOFFEN AFDEELING,
hebben wij reeds verschillende nieuwe
Hlnaen ontvangen.
