J. A. SCHOTERMAN Zn.
1928 per flesch f 1.45, per anker f 58.—
CT FMH in X' WIJNHANDEL
DRIE a VIER MILLE
VERDUISTERD
HETVERKEERSFONDS
DE CONFERENTIE DER
A.R. PARTIJ
Onze Postvliegers
onderweg
HET WEER IN AUGUSTUS
„VIERMAAL VASTHOUDEN"
Veelzeggende cijfers
UI* JU17£1£j1 \Jl V GEVESTIGD 1878 - UTR. STR. 17
TEL. 145
Directeur vart een Groenten»
veiling staat terecht
Den Haag, 13 Sept. De 35-jarige ge
wezen directeur van de Groenten veiling
„Ter Aar" P. P. heeft terecht gestaan we
gens verduistering van gelden gepleegd u
de jaren 1923/33 tot een totaal bedrag %an
drie a vier duizend gulden, welke gelden
hij van verschillende personen te zaïnen
vormende een „glas-combinatie" als huur
penningen of als afbetalingssonima van
huurkoop glasramen, onder zich had.
In deze zaak waren door het O.M. 10 ge
tuigen gedagvaard. Uit deze verklaringen
bleek, dat indertijd door de veilingsver
eeniging „Tuindersbeiangen" een comuina-
tio was gesticht met het doel de deel no
mers op een gemakkelijke wijze aan uroei-
ramen te helpen. Als oorspronkelijk creüiet
gever trad op voor een bedrag van lluüo,
de Boerenleenbank to Nieuw veen. Later
toen een dergelijke bank in Langeraar weru
gesticht werd dit crediet afgelost en weru
op de bank ter plaatse een nieuw credie»
van 10.000 opgenomen. Deze gelden kwa
men onder beheer van den verdachte, die
de belangen van de combinatie zou behar
tigen en daartoe schriftelijke machtiging
verkregen had. Volgens do verklaringen
van den voorzitter, den heer R., heelt ver
wachte zelf dezo machtiging opgemaakt.
Volgens verdachte zou de volmacht hem
door den getuige zijn verstrekt in diens
qualiteit van voorzitter van de veilingsver-
eeniging, waarvan verdachte directeur was.
.Verder bleek, dat er van de oprichting dei
combinatie geen bepaalde actcn werden
opgemaakt. De deelnemers zouden als bor-
gers optreden, terwijl P. als credietopne-
mer bij de Bank stond ingeschreven.
Eenstemmig verklaarden de getuigen dat,
blijkens de notulen van een vergadering,
welke ook door P. werd bijgewoond, de
opgenomen gelden eigendom van de borge-s
zouden blijven.
De heer van R., inspecteur der Boeren
leenbank te Eindhoven, deelde mede, dat
aan de combinatie bedragen van 10.000
en 4000 werden verstrekt.
Uit de door getuige overgelegde staten
bleek, dat er bij controle een deficit van
ongeveer 5000 was.
Volgens de beweringen van den verdachte
zou hij indertijd hebben voorgesteld ge
meenschappelijk de glaslcvcring ter hand
te nemen. Toen dit voorstel niet doorging
20u hij persoonlijk de zaak op touw hHv
ben gezet, waarbij de getuigen eenvoudig
als borg zouden optreden voor het benoo-
digde bankcrediet.
Dit laatste zou volgens verdachte
zijn geschied orn de veiling ter plaatse groot
te maken.
De president wees P. op het tegenstrij
dige van zijn verklaringen, en, dat deze
een bedrag van 3800 te eigen bate heeft
aangewend, om particuliere schulden.
Het door hem van de deelnemers geïn
casseerde bedrag, is dan ook nooit op de
bank gestort, zooals overeengekomen was.
Verdachte gaf dit toe.
Ter zitting was ook een concept-huurkoop
contract aanwezig, dat door de deelnemers
moest worden onderteekend, doch poch de
verdachte noch een der getuigen kon 'le
rechtbank inlichten omtrent de herkomst
van dit stuk.
Het O.M., waargenomen door Jhr. mr. van
Asch van Wijck, betoogde, dat de opzet van
deze combinatie was om de veiling voor
uit te brengen. Instede daarvan is het ren
strop voor de deelnemende tuinders gewor
den. Er ataat weinig op papier, het ïenig»1
wat omtrent de opzet der comhinatio be
kend is blijkt uit de notulen, Uit de ver
klaringen van 10 getuigen is komen va«t
te staan, dat men gezamenlijk zou werken.
Er moest een vorm worden gevonden om
bij de bank aan geld te komen. Overeen
gekomen werd, dat P. als geldopnemer, up
enderen als borg zouden optreden. Maar
een van de oudere leden heeft evengoed
geld opgenomen en ook dit geld werd aan
P. als beheerder afgedragen.
Verdachte verschuilt zich nu achter een
vorm, doch deze doet niets ter zake, want
men heeft te doen met een formeele af
spraak en P. wist, dat het hier gemeen
schappelijk geld geld en niet zijn persoon
lijk bezit betrof. Bovendien is komen vast
te staan dat de combinatie en niet per
soonlijk besliste aan wien glas zou worden
geleverd. Spr. beriep zich op de jurispru
dentie van den Hoogen Raad met betrek
king tot den vorm waarop de bank gel ten
verstrekte. Door zich deze gelden toe te
eigenen, maakte hij zich daarvan weder
rechtelijk meester.
Wat de straft betreft meende de officier
dat hier geen voorwaardelijke veroordue-
iingen waartoe het reclasseeringsrapport
adviseert, op haar plaats is, te meer waar
hij nimmer rond voor de waarheid is uit
gekomen. Rekening houdend met het fci
dat P. reeds gestraft is met zijn ontslag a:s
directeur van de veiling, vorderde do otfi
der ten slotte 3 maanden gevangenisstraf.
Uitspraak 27 September a.s.
Memorie van Antwoord
aan de Eerste Kamer
Verschenen is do memorie van antwoord
op het voorloopig verslag der Eerste Kamer
over het wetsontwerp tot instelling van een
Verkeersfonds. De minister zet uiteen, dat
met de instelling van de Centrale Commis
sie volgens art. 4 beoogd wordt, het vraag
stuk van de verkceisvordening door be
voegde Kamers om het verkeer in studio
Ie doen nemen en de regeering ter zake
van voorlichting te dienen en haar voor
stellen te doen om tot coördinatie te ge
raken.
Gaarne wordt verklaard, dat ook de re
geering den voorbereidenden arbeid voor
de totstandkoming van de veroischte coör
dinatie zooveel mogelijk te doen bespoe
digen Ook de verdere ontwikkeling van
het verkeer te water zal meer dan lot dus
ver is geschied, in overeenstemming moe
ten worden gebracht, met de economische
behoeften in ruimen omvang.
Do verhooging der belasting op motorrij
tuigen zal noodig zijn, zoolang do finan
cieele uitkomsten van het Verkeersfonds
zoo ongunstig zijn a's onder de tegenwoor
dige omstandigheden het geval is en op
andere wijze niet beter daarin kan worden
voorzien. Indien do in de laatste jaren
geringe toeneming van de opbrengst der
wegenbelasting zich ook in de komende
jaren zal voortzetten, zal dit veeleer zijn
toe te schrijven aan de ongunstige levens
omstandigheden dan aan het. feit, dat de
belasting op deze motorrijtuigen oen in
vergelijking tot andere kosten, welke aan
het houden van deze vervoermiddelen zijn
verbonden, betrekkelijk geringe verhooging
ondergaat.
Het wordt niet dienstig geacht van de
belastingverhooging bepaalde catcgoriën
van vervoerders uit te zondoren.
Voort verzekert de minister nog eens,
dat het wetsontwerp niet uitgaat van du
grondgedachte om het spoorwegtekort door
verhoogde opbrengst van het motorvervoer
te dekken.
Ten aanzien van den bruggenbouw merkt
de minister op, dat, indien geen bijzondere
maatregelen worden getroffen voor verster
king van de middelen, noodig voor den ver
snelden bouw, men voor de bruggen zich
tevreden zal moeten stellen met de gelden,
welke daarvoor uit het verkeersfonds kun
nen worden beschikbaar gestold.
ARBEIDSONGEVAL.
Kerkrade 13 Sept. Wocn6dag is bij
de in aanbouw zijnde kerk te Spckholzer-
hoide onder de gemeente Kerkrade de tim
merman van der Linde, afkomstig uit Bug-
genum bij Roermond van een 20 meter
hooge steiger gevallen. De man was op
slag dood.
DE INBRAKEN TE AMSTERDAM EN
ROTTERDAM.
Amsterdam, 13 Sept. Zooals wij gis
teren meldden wordt „Witte Nelis" ver
dacht van een aantal inbraken in manu
facturenzaken te Amsterdam en van inbra
ken to Rotterdam.
Voorts wordt, naar wij thans vernemen,
ook verband gezocht tusschen hem en eon
eenige jaren geleden plaatsgehad hebbende
inbraak in de juweliert-zaak van de firma
Berkemeyer aan het Rokin, waar toen voor
een zeer groot bedrag aan kostbaarheden
werd gestolen.
Een uitvoerig onderzoek wordt ook in
deze richting ingesteld.
VAN EEN STEIGER GEVALLEN.
Kerkrade, 13 Sept. Woensdag is bij de
in aanbouw zijnde kerk te Spekholzerheide
onder de gemeente Kurkrade de timmerman
van der Linde afkomstig uit Buggenen bij
Roermond van een 20 M. hoogen steiger ge
vallen. De man was op slag dood.
DE OPENING DER KAMERS.
H.M. de Koningin zal a.s. Dinsdag de ge
wone zitting der Staten-Gencraal openen
vergezeld van prinses Juliana.
MR. B. C. J. LODER 85 JAAR.
'sGravenhage, 13 Sept. Mr. B. C. J.
Leder, oud-president van het Permanente
Hof van Internationale Justitie, heeft van
daag in goede gezondheid zijn 85sten ver
jaardag bereikt. In don loop van den dag
werden tallooze bloemstukken on schrifte
lijke gelukwenechcn te zijnen huize aan
het Bezuidenhout bezorgd. Onder de laat
ste was er één vm den Ned. Journalisten
kring (mr. Loder is president van het Tri
bunal d'honneur des journalistes interna-
tionaux). O.ra. was er ook een bloemstuk
van het Permanente Hof van Internatio
nale Justitie. De president van dat Hof Sir
Cecil Hurst en de adjunct-griffier, de heer
Jorstad (de griffier vertoeft in Genève)
kwamen in den midag den krassen 85-
jerige mondeling gelukwenschen.
Het Kamerlid Smeenk over de
economische positie van
Nederland
Op het referaat van Prof. Ridderbos, ge
houden op do A. R. conferentie tc Lunte-
rèn, volgde eergisterenavond een breede
bespreking, dio gistermorgen werd voort
gezet. Aan deze discussie werd deelgeno
men door Prof. Dr. H. Dooveweerd, Prof.
Dr. V. H. Rutgers, Dr. H. Colijn, Prof. Dr.
G. M. de Hartogh, Mr. J. W. Noteboom, Prof.
Dr. J. Severijn, Prof. Dr. H. Th. Vollenho
ven, Prof. Dr. J. Waterink on J. Schouten.
Dr. C o 1 ij n verklaarde, dat hij, de wen-
schólijkheid tot wijziging van art. 3 van
het program dor A. R. partij in abstracto
beamend, van meening is, dat alvorens aan
dit monument iets gewijzigd wordt er vol
komen zekerheid moet zijn over den in
houd en de redactie van een nieuw arti
kel. De tijd is daarvoor z.i. nog niet aange
broken.
De eerste vergadering werd door Dr. Co-
lijn gesloten, die daarbij voorlas het zege
lied uit het slot van Romeinen 8. De twee
de vergaderdag gisteren werd met
Schriftlezing en gebed geopend door Prof.
J. W. Geols van Apeldoorn. De heer
C. Smeenk, lid van de 2o Kamer, sprak
over de „economische positie van Neder
land en hetgeen daaruit volgt voor het be
leid der regeering."
De hestaande moeilijkheden kunnen vol
gens hem door geen re.geeringsmaatregelen
worden weggenomen. Een scherp protectio
nistische politiek is niet aan to bevelen.
En nog veel minder mag de gedachte in
gang vinden, dat naar zoo veel mogelijk
autarkie gestreefd kan cn moet worden,
zelfs niet, wanneer men denkt aan „impe
riale zelfvoorziening" van het Rijk binnen
en huiten Europa. Bij de moeilijkheden
moet bedacht worden, dat bijv. de waarde
van onzen uitvoer naar Groot Brittannië,
Frankrijk. Zwitserland reeds grootor is dan
de waarde van invoer uit die landen in
ons land. Ten aanzien van België, Italië
en Spanje is het invoer-surplus betrekke
lijk gering.
Nederland moet gezien de dichtheid van
zijn bevolking exporteeren en heeft behoef
te aan uitbreiding van zijn industrie. Noo
dig is daarvoor, dat wij kunnen leveren
tegen scherp conciirrecrende prijzen. Wat
het kostenpeil verlagen kan, behoort toege
past te worden: rationalisatie, verminde
ring van publieke lasten. Ook de looncn
zullen niet belangrijk kunnen verschillen
met die, welke in andere Westersche indus
triegebieden uitgekeerd worden. Samen
werking van allo hëdrijfsgenoötcn is oisch.
De overheid kan dèie organisatorische
samenwerking bevorderen cn behoort daar
bij te waken tegen misbruiken, waartoe
zonder deugdelijk toezicht kartellccring ge
makkelijk kan leiden. Aangostuurd moet
worden op de verlaging van do woninghu-
ren. Verliozcn, ook door particulieren, op in
de duren tijd gebouwde of aangekochte
panden zijn niet te ontgaan. Verhooging
van den landbouwsteun is niet wel te ver
dedigen. Veeleer moet op verlaging wor
den aangestuurd. Do regeering zal er, in
samenwerking mot do landbouworganisa
ties op moeten aansturen, dat de land- en
tuinbouw zich aanpast aan de gewijzigde
toestanden. Dat de veestapel moet worden
ingekrompen, is niet voor betwisting vat
baar. Ook de tuinbouw kan niet ontkomen
aan tceltbeporking. Daartegenover schijnt
eenige uitbreiding der graanproductie wen-
schelljk. Ten onrechte méént men, dat on
der de huidige omstandigheden geen „aan
passing" voor wat betreft de „vaste lasten"
der bedrijven verkregen kan worden. Er
hééft hier reeds voortdurende aanpassing
plaats, al naar den toestand der bedrijven
het vordert. De rentestandaard voor obliga
ties is bepaald op een peil boneden dan
dat van 1913. Dit moet gevolgen hebben
voor pandbrieven en hypotheken. De rege
ling voor hypotheken op onderpanden, die
zeer in waarde zijn gedaald, is buitenge
woon moeilijk.
Maar een oplossing, die voor de schuld-
oischers eenig verlies tengevolge zou heb
ben verdient in elk geval de voorkeur bo
ven valuta-experimenten, waarvan cle ge
volgen niet zijn te berekenen.
Aan nieuwe bezuinigingsmaatregelen zal
men noch bij het Rijk, noch bij de andere
publiekrechtelijke lichamen kunnen ontko
men. Daarnaast zal de regeering al het mo
gelijke moeten doen, om de ontwikkeling
van het bedrijfsleven te bevorderen en de
werkgelegenheid uit te breiden. Een succes
belovend particulier initiatief moet ge
steund worden, al moge overigens aan een
industriebank geen behoefte bestaan. Ook
is een spoedige uitvoering van een wet be
treffende de plaatsing van buitcnlandsche
arbeiders wenschelijk.
De heer Smeenk zette tenslotte uiteen,
dat het te vreezen is, dat het voortgezette
aanpassingsproces, hetwelk te laat is aan
gevangen, onder alle sociale groepen dè
stemming ongunstig zal beïnvloeden. De
moeilijkheden waarmee men in don ko
menden tijd zal hebben te worstelen, kun
nen rovolutionnaire tendenzen versterken.
Van de antirovolutionnaire volksgroep mag
venvacht worden, dat zij dc overheid zal
steunen en voor het welslagen van haar
arbeid zal bidden. Voorts dat zij, onder af
wijzing ook in de practijk van eigen leven
van wat antisociaal zou zijn, de door den
financieelen en economischon toestand ge
boden maatregelen zal verdedigen en hel
pen bevorderen. Aan ontplooiing van ener
gie op economisch gebied ga gepaard de
bereidwilligheid tot het brengen ook van
persoonlijke offers ten bate van degenen,
die in bizondere mate onder den nood van
dezen tijd gebogen gaan. Diezelfde offer
vaardigheid stelle in staat, om in stand te
houden en uit te breiden hetgeen door Gods
gunst geschonken werd in kerk en school
Oehoe
IJsvoRel
Kwartel
Riistvop.
6—9
13—9
Amsterdam
13—9
6—9
Uot'ijHpesl
UelgrtnlO
Athene
12—9
7—9
Mei'autnutruh
Cairo
Gn/.a
11—9
8—9
Rutha wells
Bagdad
10—9
9—9
Boeshij
Diask
9—9
10—9
Karachi
J oi J poer
8—9
11—9
Allahar-ad
Cal 'iina
Akvnb
7—9
12—9
R-irigiMn
13—9
Bangkok
13—9
Singapore
Medan
12—9
6—9
5—9
Batavia
12—9
5—9
ertJ'ok van het eerstvolgende post
vliegtuig van Amsterdam 20 September.
on in 200 lelerloi Christclijk-politieke en
sociale organisatie.
Op dit breede referaat volgde een am
pele bespreking, dit tot gisteravond laat
duurde en hedonmogen werd voortgezet.
Het droeg over het algemeen
een zeer veranderlijk
karakter
Onze weerkundige medewerker schrijft
ons:
Met uitzondering van het uiterste Z.W.,
met inbegrip van den Oceaan ten W. van
het Iberisch Schiereiland, cn van de Skan-
dinavische en Finlandsche gebiedsdeelen,
waar de gemiddelde luchtdruk een weinig
hoven de normale was, had N.W.-, Midden-
en Z.O.-Europa een gemiddelde luchtdruk-
king beneden dc normale, en de laagste
over het Noordwesten. Tengevolge hiervan
stond het weer in N.W.-, \V.- en Midden-
europa meestentijds onder den invloed van
depressies en had het weer dikwijls een on
standvastig en regenachtig karakter. De be
langrijkste depressies voor W.-Kuropa wa
ren dc volgende: een diepe, niet zeer groote,
die den 2dcn over de Britsche Eilanden lag,
die in haar gebied veel regen bracht: oen
uitgebreide cn vrij diepe, die van 8—14
Augustus over de Noordelijke helft van
Europa van \V. naar O. trók, waarbij een
breede maritieme luchtstroom geheel W.-,
N.- en een gedeelte van Midden-Europa re
genachtig, veranderlijk weer bracht; twee
kleine, diepe stormcentra, die van 20—22
Aug. over de Br. Eilanden en de Noordzee
trokken cn hier te lande sterken wind ver
oorzaakten. Hierop volgde een diepe, uitge
breide, spoedig oplossende depressie over
N.W. Europa, die geen of weinig invloed had
op het weer in do overige declen van Euro
pa, waar zich een gebied van hoogen druk
ontwikkeld had. Ten slotte een uitgebreide,
diepe depressie over W. Europa, die diep in
liet midden van ons werelddeel doordrong.
Een gebied van hoogen druk lag in de
eerste helft der maand ten W. over den
Oceaan en breidde zich gaandeweg over Z.
W.- en W.-Europa uit. Van 15—21 Augustus
behoerschte het den toestand in Z.- en ge
deeltelijk in Midden-Europa, waarvan het
N.W.-lijk gedeelte nu en dan de Inwerking
der depressies ondervond. Van 24—20 Augus
tus breidde dit gebied van H.D. zich ver
naar N.O.-Europa uit, waar het zich na den
?7sten vestigde. Tegen liet einde der maand
was de H.D. geheel uit W.-, Midden- cn Z.
Europa verdwenen.
Tengevolge van deze sterk wiselende al
gemóene luchtdruk-verdceling droeg het
weer over groöte deelen van Europa een
zeer veranderlijk karakter. Van 14—27
Augustus was het in Midden-Europa
meestal mooi weer met in verschillende stre
ken onweersregens. Over het algemeen was
Augustus een regenachtige maand, die de
langdurige clroge periode, althans voorloo
pig afsloot. Alleen in Hongarije, in een deel
van N.W.-Duitschland en in België viel te
weinig regen. Hieraan sloot Zuid-Limburg
zich met een regentekort van 50 procent
zich aan. Veel regen viel in Middcn-Duitsch-
land, ln Oostenrijk, Zuid-Skandinavië, Ier
land, Z.-Frankrijk cn Italië. In ons land
was de neerslag onregelmatig verdeeld. Het
regende veel in do eerste dagen der maand,
van 10—14 en dc laatste drie dagen.
Gemiddeld over do gchocle maand gere
kend was de temperatuur 3 graden boven de
normaio in N.W.-Skandinavië en 2 graden
b. d. n. in Z.O.-Europa. De scheidingslijn
tusschen het te warme gebied in N.- en 0.-
Europa en het te koele in Z.W.- cn Z.-
Europa liep over Ierland, Z. Engeland, het
midden van ons land en door W.-Duitsch-
land naar de Adriatische Zee. De gemiddel
de temperatuur in ons land week daardoor
weinig van de normale af.
(Nadruk verboden).
BURGERV/ACHTERS OVER
VALLEN.
Amsterdam, 14 Sopt. Gisteravond is
een groep burgerwachters op de Katten
burgerkade plotseling door een groote over
macht van buurtbewoners overvallen. Do
burgerwachters namen do vlucht, en
brachten zich in veiligheid in een naburig
politieposthuis. Een van hen bleek toch
nog zoo te zijn geraakt, dat hij een hoofd
wonde had, terwijl zijn kleeding was ge
scheurd. Direct rukte de politic uit, maar
toen bleken do aanvallers reeds te zijn ver
dwenen.
Economische en politieke beschouw
vingen van Minister Slote
maker de Bruine
Op den Landdag van den Chr.-Hist. Sla-
tenkring Dokkum heeft prof dr. J. R. s!o-
temaker de Bruine gisteren een rede ge
houden over „Vier maal vasthouden", aan
welke rede hei volgende is ontleend:
Ik heb gaarne de uitnoodiging aangeno
men om hier te spreken want meer dan
ooit is het noodig, dat er contact blijft tus
schen degenen, die op vooruitgeschoven pos
ten staan, en degenen, die het groote leger
vormen. Eenheid en begrijpen tusschen Re
geering en Volk is rneer dan ooit noodza
kelijk.
Allereerst vraagt de ontzaglijke finan-
cieele en economische ontreddering der we
reld de aandacht. Er is een grooie nood bij
onze werklooze en valide arbeiders, maar
niet minder bij onze behueftigen, onze klei
ne zelfstandigen, onze boertjes, onzen mid
denstand, onze intellectucelen, ons geheel»
bedrijfsleven.
De nood van ons land wordt verergerd,
doordat internationaal de toestand zonder
eenig licht is. Bij d t alles blijft het een pri
maire eisch om de begrooting sluitend t»
maken en sluitend te houden. Dit zal in
de naaste toekomst nog nieuwe ernstige
verplichtingen veroorzaken.
De deelen, die thans sprekers departe
ment 6amen6tellen, vroegen tezamen in
1914 van de Stiatsbegrooting nog geen 5
millioen. Voor dezelfde doeleinden heeft de
begrooting van 1934 100 millioen meer ge
vraagd; in 20 jaar tijd. Daarbij zijn rond
60.000.000 in verband met de werklozen
zorg, maar do andere 40.000.000,— zijn
toch nog aldus verdeeld' voor arbeiders
bescherming 1000.000— meer, voor ar
beidersverzekering 28.000.00U,— meer,
voor volksgezondheid f 2.300000,— meer en
voor waning voorziening 9 000.000,— meer.
Spr. beweert geenszins, dat dit ailc9 weel
de beteekent, maar hij beweert wel, dat wij
zoo niet zullen kunnen verder gaan en dat
het de grootste moeite zal kosten om het
bereikte zooveel doenlijk in stand te hou
den. Spr.'s begrooting voor 1935, die de
volgende week wordt ingediend, is uit so
ciaal oogpunt bezien zeer verdedigbaar.
Maar spr. vraagt zich wel af, hoe lang hij
dat zal kunnen volhouden. Reeds nu heeft
spr. natuurlijk bezuinigd en moeten bezui
nigen; er zal met name op de overheids
bemoeienis meer bezjinigd moeten worden.
Dat is een zwaar werk. Het is veel mooier
om een nieuw schip te bouwen, op te tui
gen en te laten uitvaren, zonder dat men
op de millioenen behoeft te letten, dan om
gedurende een storm een gehavend schip
zoo te leiden, dat het toch nog drijvend
blijft. Maar alles overwogen is de laatste
taak groot6oher dan de eerste. En dit alles
zullen wij in etrijd met alle demogogie na
drukkelijk aan ons volk moeten zeggen.
Deze economisch-60ciale besohouwing is
het eerste, wat wij moeten vasthouden.
liet tweede is de georganiseerde volksin
vloed. Dat het met het Parlement en den
parlementairen invloed in de wereld be
denkelijk staat, weet ieder. Wij mogen zeer
dankbaar zijn voor wat wij in Nederland
nog bezitten; maar bewaren daarvan zal
slechts mogelijk zijn wanneer wij de be
voegdheden scherp scheiden. Het volk heeft
niet de taak om te regeeren. Het heeft er
ook dc kennis van de feiten niet voor.
Wanneer dit niet aan het volk nadrukke
lijk verkondigd wordt en wanneer een val-
sche demagogie blijft voortgaan te propa-
geeren, dat de regeering de exponent is
van de volksmassa, dan is het weldra met
iedere» volksinvloed gedaan. Spr. stelt er
prijs op te zeggen, dat naar zijn overtui
ging die volksinvloed bewaard moet blij
ven, reeds daarom, omdat critiek tegenover
de Regeering noodzakelijk is en blijft. Zij
moet natuurlijk een loyale critiek zijn. Zij
moet zóó worden geoefend, dat de oppositie
van heden niet andere zou behoeven te
spreken of te handelen wanneer zij morgen
meerderheid werd. Spr. betreurt, dat de
sociaal-democratie aan dezen eischen niet
voldoet.
De Staten-Generaal zullen voor haar deel
ervoor moeten zorgen, dat het overleg tus
schen regeering en volk blijft loopen over
het daarvoor aangewezen orgaan, derhalve
over de Kamers.
Het derde, dat vastgehouden moet wor
den, is de nationale gedachte. Daarbij zal
het noodig zijn dat allen oog hebben voor
de nationale goederen. Spr. denkt aan het
bezit van Oranje, aan een opvatting van
geestelijke vrijheid, die zioh onder leidii*y
van Oranje en in den strijd tegen Spanje
heeft gevormd en sindsdien telkenmale zich
heeft aangemeld.
Daarnaast staat de eisch, dat alle groe
pen zich bewust blijven of worden, deel te
zijn van het groote geheel. Wie in deze tij
den werft voor zijn eigen klasse, zijn eigen
groep, zijn eigen branche, zonder voordu
rend het geheel fn het oog te houden, die
versplintert het voik en hij offert het na
tionale. De vraag is dan echter of nipt ge
broken moet worden met iedc-re gedachte
aan geleding van het volk en of dit niet
louter als één geheel zal moeten worden
gezien. Deze vraag voert naar het vierde
onderwerp, waarover spr. tenslotte iets zeg
gen ging: Wij moeten onze beginselen vast
houden. Wij willen niet een staat als al-
beheerscher. De eenheid moet komen door
dat wij ons op onze geestelijke beginselen
bezonnen hebben en doordat wij, aldus
eerst onszelf zijnde, onderzoeken welke ge
meenschappelijke taak wij met den ander
samen kunnen vervullen.
Wie de vier genoemde dingen vasthoudt
en het laatste het meeste, die kan met
Gods hulp door dezo zware tijden gaan met
een vasten tred.
