ZEER RUIME KEUZE IN PRIMA WINTERMANTELS i
DE EEMLANDEli
Buitenlandsch
Overzicht
L. J. LUYGX ZOOI
Licht op
4000 EXEMPLAREN
.GEEFiJEENBOVEETJE"
Belangrijkste
Nieuws
(kiens
HIERMEDE BERICHTEPJ WIJ U DEOPENBNGvarahetSEBZOEN j)UIM BURGER
Zaterdag22September 1934 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 33e Jaargang No. 72
Hevige ontploffing in
een mijn
HOE JAPAN WERD
GETEISTERD
'KUNSTKRING
CONCERTEN
Tel. 1788
WIE IS RICHARD
HAUPTM ANN
7 uur 29 min.
TAXI
TAXI
TEL. 1830 TEL. 1093
WEERVERWACHTING
DAMSS-MODE ZAAK
ARNHEMSCHE WEG 26
AMERSFOOMBCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS F" 3 vo°' Amersfoort 110. per maand i 0.75. per
(™«t gratis verzekering tegen ongelukken» f 0.l7'/f.
Binnenland franco per post nar 3 maanden f 1-. Afronderlljke nnmmers 10.05.
rOSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
PPI ic (1FR jnVPRTPNTIFN 1-4 regels I 1.05 met inbegrip van een bewilsDummai
rHIJ^ UtH flüVtHltHlltri dkt rtgc| ,025 Liefdadigheid,.adveoen.lfn voord»
helft van deo prtja - Kleine Advcrtentlho „KEITJES" bil vooruitbetaling 1—5 rcgcla
50 cent elke regel meer 10 eent driemaal claatsen 4 1.—. Benllsnommer ejtrn I 0.05
Het vraagstuk der minderheden.
Polen zorgt te Genèvo voor
een verrassing.
In de politieke commissie van de Yolkcn-
bondsvorgadering is Vrijdag uitvoerig ge
sproken over het vraagstuk der minderhe
den. Zoowel lord-zegelbewaarder Eden (En
geland), als baron Aloisi (Italië), Massigli
(Frankrijk) en Dc Valera (Ierland) namen
aan de discussies deel.
Zij namoii allen een standpunt in, het
welk volkomen indruischtc tegen dc opvat
ting van Polen, dat, gelijk men zich herin
nert, in de Volkenbondsvergadering korten
tijd geleden een lans heeft gebroken ten
gunste vau de vcralgemcening der minder
hedenbescherming, zooais deze in de verdra
gen van 1010 is vastgesteld.
Bovendien had Polen erop aangedrongen,
dat een conferentie bijeen zou worden ge
roepen, waarop men van gedachten zou
moeten wisselen over een algcmcenc minder
heden-overeenkomst. liet belangrijkste was
ondcrlusschen, dat kolonel Beek, dc Pool
sche minister van buitcnlandsche zaken,
elke verdere medewerking van Warschau
ten aanzien van toekomstige internationale
uiinderhcdenprocedures opzegde, voorzoovcr
deze niet plaats vonden op grond van bila
terale regelingen.
De beschouwingen nu, die de gedelegeer
den fier grootc mogendheden gisteren in de
politieke commissie ten beste gaven en die,
ofschoon do formulceringcn nog al uiteen
liepen, met elkaar overeenkwamen, wat de
denkbeelden betreft, welke er aan ten grond
slag lagen, is voor Polen dat een uiterst
vereenzaamde positie innam, aanleiding ge
weest het voorstel inzake de generalisecring
der minderhedenbescherming in te trekken.
Blijkbaar wilde Polen zich een nederlaag,
die hij een stemming onvermijdelijk zou zijn
geweest, besparen. Beek, de minister van
buitcnlandsche zaken, die gisteren niet aan
tie beraadslagingen der politieke commissie
deelnam, werd door Raczinsky, den perma
nenten Poolschen vertegenwoordiger te Ge
neve, tijdens dc zitting opgebeld en gaf,
nadat hij op de hoogte was gesteld van de
verklaringen, die de vertegenwoordigers van
Engeland, Frankrijk en Italië hadden afge
legd, order hot Poolsche voorstel in zijn ge
heel terug tc nemen.
Deze handelwijze haarde tc Genève, zoo
als vanzelf spreekt, groot opzien. De vraag
rijst onmiddellijk, of Polen nu ook de op
zegging van zijn medewerking aan dc min-
dcrhedenprocedures zal herroepen. Bock
heeft onlangs in de Volkcnbondsvcrgadering
met grootcn nadruk verklaard, dat hij, zoo
lang dc generalisecring geen feit was go-
worden, de minderhedenverdragen niet meer
ten uitvoer zou leggen, wat de internatio
nale procedure betreft.
De Poolsche vertegenwoordiging heelt nu
zelf in zekeren zin dc voorwaarde voor de
tenuitvoerlegging der veralgemeening te
niet gedaan. Nadat haar voorstel werd in
getrokken, bestaat voor den Volkenbond
voorloopig niet meer de mogelijkheid een
generalisecring voor te bereiden.
Van Poolsche zijde is gisteren wcl-is-waor
verklaard, dat de opzegging van dc mede
werking geenszins ongedaan is gemaakt,
maat tegelijkertijd laat men doorschemeren,
dat men in plaats van aan dc eenvoudige
nict-te.imitvoerlegging der intemationalo
overeenkomsten misschien aan rechtstreek-
sehe onderhandelingen met de mogendhe
den, die dc minderhedenverdragen hebben
ondcrteckend, dc voorkeur zal geven. Ten
slotte heeft Aloisi reeds tweemaal in dc
Volken bondsvergadering en gisteren op
nieuw in de politieke commissie gewezen op
de mogelijkheid van een herziening van 't
verdrag en van dc procedure zelf.
Dc te Genève vertoevende vertegenwoor
digers der nationale minderheden zien, nu
genoemde mogelijkheid tc berde is ge
bracht en wellicht niet ten onrechte
dc toekomst donker in, want niemand kan
zeggen, wat er van het internationale min-
derhcdonrecht zal overblijven, wanneer men
de bijl, zooals dc Frankf. Ztg. het vandaag
uitdrukt, nu begint te leggen aan de wortels
van het toch al klein en armzalig gebleven
boompje, in plaats van het tot een groot en
sterk levend wezen tc laten ontplooien.
SARRASANI OVERLEDEN
R i o de Janeiro, 21 Sept.
(V.D.) Dc bekende circusdirec=
tcur Sarrasani is heden tc Sao
Paulo overleden.
Londen, (Reuter). Heden
ochtend vroeg heeft in de steen
kolenmijn Gresford nabij Wrex
ham een hevige ontploffing plaats
gehad, welke werd gevolgd door
een brand. In de mijn bevonden
zich op het oogenblik van de ont
ploffing 400 arbeiders, waarvan
156 zich bevonden in het door de
ontploffing getroffen deel.
Pas na drie uur slaagde dc reddingsbriga
de er in, liet lijk van een slachtoffer omhoog
tc brongen.
Tot dusver heeft men zes verkoolde lijken
aan de oppervlakte, gebracht. Het reddings
werk wordt bemoeilijkt door de uitslaande
lammen.
(Vervolg van het Derde Blad).
Aan berichten uit Tokio omtrent dc
taifoenranip ontleenen wij. dal alleen reeds
in dc prefectuur OsuUo 7G7 personen zijn
gedood en 3.038 gewond, terwijl 48S perso
nen vermist worden. Te Tokio zijn 4 men-
schen gedood en 33 gewond.
Volgens een radiogram uit Takamatsoc
vreest, men aldaar, dat meer dan 2300 op
het eiland Sjikotoc gestationneerdc vis-
sehersbootcn zijn gezonken.
Volgens dc tot. nu toe ontvangen medc-
dêclingen heeft Japan bij deze ramp in het
geheel 33 vliegtuigen verloren.
De telegraafkabels tus&chen Kobe cn
Osaka zijn voorloopig hersteld.
Te Kobo hebben verscheidene Koreanen
van den toestand misbruik willen maken
om te plunderen. Zij \vciden onmiddellijk
door de politic „neergelegd".
Dc leden van 'net corps diplomatique
hebben de Japanscho rcgecring hun deel
neming uitgesproken naar aanleiding van
dc ontzottendo natuurramp.
Osaka, 22 Sept. (Reuter). Do schade,
welke dc typhoon tc Osaka heeft aange
richt, wordt geschat op 500 millioen yen.
Een ontstellende doodenlijst.
Tokio, 22 Sept. (Reuter). Uit het district
Koeji wordt gemeld, dat 2350 visschcrssche-
pen zijn vergaan. liet schijnt thans, dat het
getroffen gebied uitgestrekter is dan eerst
werd vermoed. Volgens do laatste berichten
is de lijst van dc slachtoffers van de
typhoon als volgt:
Osaka 1030 dooden, 3000 gewonden en 586
vermisten; 8120 gebouwen wérden bescha
digd; Kioto 207 dooden en 939 gewonden.
1C75 huizen stortten in; Kobe 155 dooden, 37
vermisten, 483 gewonden (deze cijfers zijn
nog niet \olledig); 1234 huizen zijn over
stroomd.
Tokio, 22 Sept. (Reuter). Naar uit de
rapporten fier meteorologische observatoria
blijkt, is de typhoon, die voor Japan tot
zoo'n groote ramp is geworden, reeds op
11 September ontstaan in het Zuidelijk ge
deelte van don Atlanlisehen Oceaan. De
typhoon zette eerst koers in Noord-Weste
lijke richting cn draaide toen af naar het
Noorden. In de ochtenduren van Vrijdag
bereikte hij de Zuidelijke kust en oni 8 uur
deed hij zijn volle kracht gevoelen in het
gebied van Osaka. Dc schade, die uiteraard
nog niet te overzien valt, blijkt toch echter
reeds grooter tc zijn dan men eerst meende
tc moeten aannemen. De materieele schade
van de scheepvaart schat men thans op
ongeveer drie millioen yen, de overige
schade op hij benadoring 500 millioen yen.
Dc keizer van Japan heeft een boodschap
aan het volk uitgevaardigd, waarin hij op
roept tot wederopbouw van dc vernielde ge
bieden.
EEN „STOOM-AUTO" VERKOCHT
VOOR.... 90.—.
Herinnering aan lang ver
vlogen dagen van hoogcon
junctuur.
Hollywood, 21 Sept. (Reuter). Een
door stoom gedreven automobiel, die onge
veer 900.000 heeft gekost, is thans verkocht
voor slechts 90.—.
den millionair uit. Texas onder wiens lei
ding indertijd de film „Heli's Angels" is ver
vaardigd.
De auto behoorde aan Howard Hughes,
Toen Hughes naar Hollywood kwam, gaf
MERKWAARDIGE KASTANJE.
Een belangstellend lezer zond dezer da
gen aan de Redactie een bericht, waarbo
ven stond: „Een rariteit", dat wees op een
kastanje in de St. Andriesstraat, die alle
bladeren had afgeworpen cn rijpe vruch
ten droeg. De Redactie zond het briefje aan
mij, doch daar ik nog steeds niet in staat
was zoo ver van huis een kijkje te gaan
nemen, vroeg ik professor Weevers om eens
te gaan kijken cn te zeggen wat hij van
hel geval dacht.
Professor Weevers was zoo welwillend te
gaan zien en schreef, dat, om het geval pre
cies te verklaren er zeker een diepgaander
onderzoek voor zou noodig zijn, maar dat
hij er het volgende van dacht:
„De boom staat op een plek, waar onlangs
een nieuw stcencn urinoir gebouwd en de
grond blijkbaar omgewerkt is. De wortels
zullen dus beschadigd zijn cn dit, gevoegd
bij den extra drogen zomer, heeft gemaakt,
dat de boom, die watergebrek had, zijn ver
dampend oppervlak, in casu zijn bladeren,
heeft verkleind, door die vroeger dan nor
maal af te werpen. Waarschijnlijk zijn de
bladeren eerst half verdroogd en is toen
het kurklaagje aan den basis van den blad
stengel gevormd, waarna de bladeren zijn
afgevallen. Dat in dit geval de nog niet rijpe
\ruchten, dus nog onvolgroeide organen niet
afgeworpen zijn. terwij! dit met de volgroei
de bladeren wel het geval was, komt meer
voor: de onvolgroeide declcn trekken dan
den voedsel- en waterstroom tot zich."
Dit omtrent de eerste merkwaardigheid.
Maar er was nog een tweede: de boom
droeg pas uitgeloopen knoppen met bloem-
trosjes (open bloemen).
Prof. W. schrijft hieromtrent: „dat een
kastanje, die in een extra droge zomer zijn
blad verloren heeft, in het najaar zijn
bloemknoppen ontplooit, heb ik in groote
sleden, waar door de slechte bodcm-condi-
t'es (asphalt-betrating) dc boom vroeger zijn
zomerperiode afsluit, meer gezien.
Na dank aan prof. Weevers wek ik allen
op om het wonder te gaan zien.
A. JOMAN.
GEEFT U NU OP VOOR DE
ZEER BIJZONDERE
2g october
conckrtgebo u w ka mer m uziek-
vereeniging, 0 musici
14 december
frederic lamond, l'ianist „de"
beethovenvertolker
8 maart
behner strijkkwartet
10 april
ilona durigo. zangeres
bij de
secretaris m uz iekcom missie
ir. c. b. v. d. tak - telefoon 1205
borgesil'sla \n 81
LEDEN KUNSTKRING 4 GLD-
NIET LEDEN INTRODUCÉS
5,50 GLD. IXCL. BELASTING.
DOE IIET NU
Pnssogiers
verzekerd
6 cl. per K.M. TeS. 1783
Vraagt prijs van onze 6 6 7 pers. wagens
Vaste standplaats naast het Tramstation.
Zondag hebben dienst de doktoren
Plomp, Regentosselaan 15; Tel. 1539.
Breedveld, Kon. Willielminastr. 5; Tel. 547.
Mcrtcns zur Borg, Laantje 5; Tel. 1225.
Boodschappen, behoudens spoedgevallen,
Zondags vóór 10 uur v.m.
Zondag en do goheele woek 's nachts
heelt dienst de apotheek van de lirma
Jos Haan, Jnlianaploin 13; Tel. 1150.
Zondag hebbon dienst de vroedvrouwen
MeJ. v. d. Grient, Breestraat 8 b.
Mej. de Leeuw, St. Anfridusstraat 5.
hij aan twee jonge ingenieurs opdracht een
door stoom gedreven auto te construeeren,
die zoo volmaakt mogelijk moest zijn.
Met het uitvoeren van deze opdracht werd
begonnen in 1923 cn gedurende 5 jaren heb
ben 40 mcnschcn aan dc vervaardiging ge
werkt.
Tenslotte werd een xoertuig verkregen,
dat vrij goed liep Toen echter het fabelach
tig hooge inkomen van Hughes, tengevolge
van dc beurscatastrophe m 1929 aanzienlijk
was geslonken, moesten (fe proefnemingen
met het voertuig worden gestaakt.
LANGESTRAAT 49-51
TELEFOON 130
MODERNE LEER HANDSCHOENEN
met groote kappen.
Aparte genres.
Zijn vrouw weer op vrije
voeten gesteld
W a s h i n g t o n, 21 Sept. (V.D.). Op grond
van uit New York ontvangen berichten ver
klaart het ministerie van justitie, dat er
aanleiding is óm aan te nemen, dat de op
heldering van do ontvoering van Lincl
Leigh's kind verzekerd is. lntusschcn is tot
dusverre nog slechts de verzending van
90.000 dollar losgeld bewezen, terwijl het
niet duidelijk is, waar dc overige 31.000 dol
lar zijn gebleven. Men gelooft echter, dat de
gearresteerde buitenlander do misdaad al
leen heeft gepleegd en men hoopt binnen
- enkele Weken genoegzaam bewijsmateriaal
tegen hem tc hebben verzameld. l)p het
oogenblik wordt getracht een zoo volledig
mogelijk verslag van zijn levensloop samen
tc stellen, zoowel in als buiten dc Vcrecnig-
dc Staten.
De vrouw van den gearresteerde is van
morgen door de politie te New York op vrije
voeten gesteld, daar legen haar geon ver
denking is gerezen.
De ontdekking en dc opheldering van de
kwestië-Lindberghbeteekont voor het Amc-
rikaansche publiek een gebeurtenis van dcu
eersten rang; de bladen wijden verscheidene
bladzijden aan het feit.
Het is intusschcn gebleken, dat de gear
resteerde ^en voor 11 jaar uit Duitschland
gevluchte misdadiger is, Bruno Richard
Hauptmann geheetcn, die indertijd als blin
de passagier naar de Yerecnigde Stalen is
gekomen.
In hot hoofdbureau van politie te New
York is Hauptmann vandaag aan oen uitge
breid verhoor onderworpen. Op de vraag,
hoe hij in liet bezit van het geld in zijn ga
rage was gekomen, verklaarde hij, dat zijn
vriend Fischer, zijn vroegere compagnon
hem al zijn effecten in bewaring had gege
ven tot hij uit Europa zou zijn teruggekeerd.
Zijn vriend was echter in Duitschland ge
storven. Hauptmann vertelde verder, dat hij
eerst drie weken geleden had ontdekt, dat
het vermogen van zijn vriend 14.000 dollar
bedroeg. Hij heeft slechts 150 dollar daai-
van uitgegeven.
Verdachte verklaarde verder, dat hij se
dert 1932 niet meer gewerkt had, maar van
speculatie had geleefd. Hij ontkende ooit te
Hopewell, waar het landgoed \an Lindbergh
ligt, te zijn geweest.
Xa het verhoor is Hauptmann overgeleverd
aan het politiegcrccht tc Bronx, beschuldigd
van het afpersen van een losgeld van 50.000
dollar. Het verhoor zal Maandag voortgezet
worden.
Richard Hauptmann.
Kam enz, 21 Sept. (V.D.). Richard
Hauptmann, die in de Yerecnigde Staten ge
arresteerd is in verhand niet de ontvoering
van het eerste kind van Lindbergh, is te
Kamenz geboren.
Hauptmann, die thans 24 jaar oud is was
reeds in zijn jonge jaren op den verkeerden
weg en heeft reeds niet de justitie kennis
gemaakt. Toen hij in 1923 voor de tweede
maal werd gezocht, vluchtte hij naar Ame
rika. Sedertdien had men niets meer van
hem gehoord. Hauptmann was machine
bankwerker.
DIT BLAD HtejTl CBN DAGELIJ KSCUÊ
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
Betrouwbare Onderneming
Wagens en Passagiers verzekerd
Naar buiten 6 cent p. K.M.
STANDPLAATS STATIONPLEIN
LINKERZIJDE HOTEL M0N0P0LE
Hoofdkantoor KAMP 41.
BUITENLAND.
Sarassani in Zuid-Amcrika overleden.
(Eerste Blad, pag. 1.)
Japan door typhoon geteisterd; honder
den dooden te betreuren.
(Derde Blad, pag. 1).
BINNENLAND.
Liefdesdrama tc Koog aan de Zaan.
(Tweede Blad, pag. 1.)
Felle brand op den Zeedijk tc Amster
dam. (Tweede Blad pag, 1).
Huldiging van Edo Bcrgsma.
(Derde Blad, pag. 2).
Een halve eeuw bondswerk; gedenkboek
van den A.NAV.B.
(Derde Blad, pag. 2).
Naar een waardevast geld.
(Derde Blad, pag. 3).
STADSNIEUWS.
De zesde districtsdag der K. v. K. voor de
Geld. Vallei.
(Eerste Blad pag. 3).
Matige tijdelijk krachtige Zuidelijke
tot Westelijke wind, zwaar bewolkt x
tot betrokken, waarschijnlijk regen, 9
zachter des nachts, overdag iets 9
kouder. o
coo<k>eoo<)oo<hm>0o<hh>oo<hkhh>(h>0 o
Hoogste barometerstand 707.4 tc Toulouse.
Laagste barometerstand 747.9 te Vostma-
noer.
Groote kans op regen.
Nadat de depressie over de Noorse he zee
aan beleekenis heeft verloren, is een nieuw
daalgebicd in het Westen den lagen-druk-
toestand Komen versterken. Vooral over
Ierland daalt do barometer snel. Over het
Zuiden van de Britsche eilanden wakkert
dc wind een weinig aan, overigens is het
nog rustig weer. Over Frankrijk, Zwitser
land, Zuid-Duitschland cn Oostenrijk heeft
zich de hooge druk verder ontwikkeld. Da
nacht was daar koud, de morgen nevelig.
Ook over Scandinavië wordt het koudor,
terwijl over dc Britsche eilanden de tempe
ratuur is gestegen. Er viel weer veel regen,
vooral over do Britsche eilanden (Black-
sod 22, Valenlia 12 m.M.) Scandinavië (Sar-
na 16 m.M.) en Duitschland (München 11,
Karlsruhe 8 m.M.). Er mag ten onzent weer
verslechtering in den wcerstocstand worden
verwacht. Hoewel de zwaarste daling van
het bovengenoemde daalgebicd wel ten
Noorden van ons land zal trekken, zal do
wind toch toenemen. Do nacht zal minder
koud zijn. Bij toenemende bewolking wor
den dc regen kansen groot.
