r. A. SCHOTERMAN Zn.
ST. EMILION
1928 per flesch fl.45, per anker f58.—
De gestie der Varkenscentrale
K.N.A.C.-VELDTOCHT TEN EINDE
Voorloopig rapport
verschenen
Wel zijn er fouten begaan
Onze Postvliegers
onderweg
DE PARTICULIERE WAPEN
INDUSTRIE
MOORDAANSLAG EN
VECHTPARTIJ
WIJNHANDEL
15°\o korting.
A. H. VAN NIEUWKERK N.V. - TELEFOON 543
COMPLETE WONiNGiNRICHTING
HUMORHOEKJE
Van fraude is de commissie niet in
het minst gebleken
Zooals ecnige weken geleden reeds werd
medegedeeld, hoeft de Commissie van On
derzoek liclreffendo Crisismaatregelen, in
gesteld hij Koninklijk Besluit van 10 Ja
nuari 1931, no. 28, haar \oorloopig rapport
omtrent het door haar ingestelde onderzoek
naar de gestio der Nedorlandsche Varkons-
jcentralc aan H.M. do Koningin ingediend.
Thans is dit rapport door den Minister
van Economische Zaken, na daartoe van
H.M. tie Koningin verkregen machtiging,
gepubliceerd en bij do Algcmeene Lands
drukkerij verkrijgbaar gesteld.
Aan dit rapport, hetwelk slechts voor-
loopis is, doch waarin niettemin reeds be
langrijke conclusies liggen opgesloten, ont-
Jeencn wij het volgende.
Ter uitvoering van haar opdracht heeft
de Commissie op het gehoclc terrein der
werkzaamheden der Nodcrlandschc Yar-
Ivensccntrale een onderzoek ingesteld: zij
heeft verschillende organisaties en perso
nen. die op de gestie dezer Centrale critiek
hadden uitgeoefend, in de gelegenheid gc-
Eteld hunne bezwaren nader toe te lichten,
terwijl zij tevens aan de in de pers uitge
oefende critiek aandacht schonk.
De bij de Commissie ingekomen
klachten waren over het algemeen
Van economischcn aard. Rechtstreeks
Bche fraude hij de uitvoering der
CrisissVarkcnswet 1932 werd aan de
leidende functionarissen niet ver we?
ten en deze is ook aan de Commissie
bij haar onderzoek niet in het minst
gebleken. Integendeel spreekt zij als
haar overtuiging uit. dat van fraude
öf corruptie bij de leiding der Neder*
landsche Varkenscentrale, met name
ook bij den Heer van Zwanenberg
als Directeur, geen sprake is geweest
'en dat noch den toenmaligcn Minis*
iter van Economische Zaken, aan
wiens adres in enkele openbare ver*
gaderingen beschuldigingen waren
geuit, noch den Regceringscommissa*
ris voor dc uitvoering van de Crisis*
iVarkcnswct 1932 in dit opzicht iets
ten laste kan worden gelegd.
Wat daarentegen dc economische en
organisatorische werkzaamheden der Var-
3\enscentralc aangaat, dc Commissie meent
uit haar onderzoek te moeten vaststellen
dat ongetwijfeld in dit opzicht door de Cen
trale fouten zijn begaan. Zoo meent zij te
moeten betwijfelen, of de Ncdcrlandschc
[Varkensccntrale met hare bemoeiing inzake
'de steun aan de varkenshouderij niet te
Ver gegaan is, waardoor particuliere be
langen wellicht sterker zijn aangetast, dan
fle behartiging \an de aan de Centrale op
gedragen belangen strikt genomen had ver-
jpischt.
Iu dit verband heeft de Commissie nage
gaan of inderdaad het beleid der Ncder-
landsche Yarkcnscentrale en wel in het
bijzonder het afsluiten van het bekende
bacon-contract de bacon-industrie in
Staat gesteld heeft haar debiet op dc bin
nenlandsche markt ten koste van hare
concurrenten uit te breiden. In het bijzon
der werd hierbij de vraag onder de oogen
gezien of dc baconbodnj^n do varkens,
Welke zij \an dc Ncderlandsche Varkens-
Centrale betrokken, tegen te lage prijzen
Verkregen hebben. Een vergelijkend onder
zoek naar do inkoopspi ijzen van de zoo
genaamde „beschutte" en „vrije" bacon-
bedrijven bleek voor een juiste beoordce-
Jing van dit vraagpunt noodzakelijk. Dc
.Uitkomsten van dit onderzoek zijn binnen
kort te verwachten.
De Commissie merkt echter reeds thans
Dp, dat de omstandigheid, dat de bacon-
industrie zich op de binnenlandsche markt
is gaan toeleggen, ook oorzaken heeft, welke
geen verband houden met de uitvoering der
Crisis-Varkenswct 1932. De wijziging in de
monetaire en economische politick van En
geland noodzaakten dc bacon-bedrijven
immers voor dc vermindering van baar
export op do binnenlandsche markt vergoe-
'cling to vinden.
Baconfabrikanlen contrac
teerden met zichzelf.
Uitvoerig ggat de Commissie
Voorts de andere ten aanzien van het
bacon.contract geuite klachten na.
Ongetwijfeld acht zij het verwijt ge»
rechtvaardigd, dat de baconfabrikan»
jen in feite niet zichzelf contracteer»
den, aangezien zoowel dc directeur
der Ncderlandsche Varkensccntrale
als dc meerderheid der bestuursleden
bij dc bacondndustrie betrokken wa»
ren. Dat het contract hiervan de spo»
ren vertoont is naar het oordeel der
Commissie niet te ontkennen.
Daarentegen valt, naar zij meent, op te
merken dat hel ontwerp baconcontract ook
de goedkeuring beeft verworven, van die
le-dcn van het bestuur der Ncderlandsche
Varkensccntrale, die met de bacon-industrie
geen relatie hadden, terwijl tevens van te
voren het juridisch advies van den Lands
advocaat en het economisch advies van den
Regecringscommissaris voor dc varkens
houderij was ingewonnen.
Voorts moet niet uit liet oog verloren
worden, dat dc taxaties, waarop dc aan de
bedrijven loc te kennen vergoedingen wa
ren gebaseerd, ziin verricht door te goeder
naam en faam bekend staande deskundi
gen, en dal de Crisis-Accountantsdienst
door ccn scherpe controle ervoor gewaakt
heeft, dat door de Ncderlandsche Varkens
ccntrale geen ongemotiveerde betalingen
werden verricht.
Do geuite klacht, dat verschillende groe
pen van belanghebbenden in het bestuur
der Nedei landsclie Varkensccntrale niet
waren vertegenwoordigd, acht dc Commis
sie feitelijk juist. Zonder voorbij Ie zien,
dat dc doelstelling van dc Crisis-Varkens
wct 1932 lier. noodzakelijk maakte, dat de
varkenshouderij en dc bacon-industrie aller
eerst in hel bestuur vertegenwoordigd
moesten zijn, meent de Commissie, dat ook
bescheiden vertegenwoordiging van andere
belangengroepen, met actieve deelneming
in dc gestie der Centrale, bet ontstaan van
wantrouwen en ongegronde verdenking,
zou hebben tegengegaan.
De Commissie is voorts van oordeel dat
ook wat dc finantieelc en administratieve
gestie der Ncderlandsche Varkensccntrale
aangaat, waarop, naar haar is gebleken,
door den Crisis-Accountantsdisent een doel
treffende controle is gehouden meer en tij-
digcr onenbaarheid wcnschclijk ware ge
weest om het vertrouwen van de burgerij
in dc onkreukbaarheid der leiding te ver-
sterken.
Dc Commissie is voornemens omtrent de
door haar in Het voorloopig rapport nog
niet. volledig behandelde klachten, zoodra
mogelijk nader tc rapportecren.
Maatregelen vau den minister.
Onverwijld na liet verschijnen van liet
rappoit, heeft de Minister van Economische
Zaken opdracht gegeven, voorzoover aan de
door dc Commissie gemaakte opmerkingen
nog niet reeds uit anderen hoofde gevolg
mocht zijn gegeven, deze tc ondcizoeken en
verbetering aan te brengen.
Dc vraag in hoeverre de bemoeiingen
van de Ncderlandsche Varkensccntrale zich
verder zullen gaan uitstrekken door den
aard der haar ter behartiging opgedragen
algcmeene belangen strikt wordt vcrcischt
is bij den Minister nog in onderzoek, vooral
ook in verband met een tot den Minister
door dc drie Centrale Landbouw Organisa
ties gericht verzoek, aan dc N.V.C. opdracht
te geven zich in de toekomst ook bezig te
houden met den binneniandschcn handel
in varkens. Do Minister wacht de laatste
adviezen af cn zal daarna zijn beslissing
nemen. Evenzoo wordt dc verhouding tot
diverse binnenlandsche slachterijen thans
nader onder de oogen gezien. Aan de klacht,
dat verschillende groepen van belangheb
benden niet in het Bestuur der N.V.C. ver
tegenwoordigd zouden zijn, was reeds ge
volg gegeven bij de oprichting van dc Ned.
Veehouderij Centrale, waarbij aan de be-
stuursbenoeming een zoo breed mogelijk
overleg met groepen van belanghebbenden
is vooraf gegaan. Omtrent de samenstelling
van verschillende Commissies in deze Cen
trale wordt thans door den Minister het
oordeel van het. Bestuur gevraagd, waarna
de benoeming zal plaats hebben. De Minis
ter heeft maatregelen genomen, dat zoowel
de besturen als dc Commissies minstens
een bepaald aantal vergaderingen per jaar
zullen bondon.
In hoeverre aan den wensen van dc Com
missie tot meerdere publiciteit van contrac
ten en iinauticele resultaten gevolg kan
worden gegeven wordt nog dour den Mini9.
ter onderzocht.
Door dc nieuwe gecentraliseerde
controle, waarover de Minister thans
beschikt, vertrouwt hij meer dan het
vroeger mogelijk was, fraudegevallen
tot een minime terug te brengen. In
ieder geval zijn reeds maatregelen ge»
troffen, waardoor elke klacht, welke
inkomt, nauwkeurig wordt onder»
zocht.
Ten aanzien van het baconcontract
moge ten slotte nog worden opge»
merkt, dat gelijk bekend reeds
eenigen tijd een nieuwe regeling in
werking is getreden, waarbij aan de
bezwaren, welke naar voren zijn ge»
bracht, tegemoet wordt gekomen.
HET PALEIS HUIS TEN BOSCH.
liet Paleis Huis ten Bosch zal van a.s.
Vrijdag af weder voor publieke bezichtiging
worden opengesteld.
Rijstvog.
Oehoe
27—9
Amsterdam
27—9
Boedapest
3—10
Belgrado
Athene
28—9
Mcrsamatruh
Cairo
2—10
Gaza
Butbawclss
29-9
Bagdad
1-10
Boeshir
30—9
Djask
30-S
Karachi
1-10
Jodpocr
29-9
Allahabad
2—10
Calcutta
2S-9
Akyab
Rangoon
27-9
3—10
Bangkok
Singapore
26-9
Mcdan
Batavia
26-9
v
(0
ck van liet eerstvolgende
vliegtuig van Amsterdam 11 October.
S.D.A.P. en N.V.V. vragen ook in
Nederland een onderzoek
Het dagclijksche bestuur van den alge-
meencn raad uit S.D.A.P. en N.V.V. besloot
het hieronder slaande adres aan de regee-
ring cn aan de Tweede Kamer te zenden:
Dc besturen van dc S.D.A.P. en van N.V.V.
kennis genomen hebbende van de opzien
barende onthullingen over de handelingen
en relaties der particuliere wapenindustrie,
waartoe het desbetreffende onderzoek van
een commissie uit den Senaat, clcr Ver. Sta
ten heeft geleid, bekend met het feit, dat ook
hier te lande door een aantal ondernemin
gen wapenen en munitie worden vervaar
digd cn handel wordt gedreven in allerlei
oorlogsbenoodigdhcden cn onder den indruk
van de aanwijzingen, dat ook in Nederland
verbanden zijn onderhouden met buiten-
landschc ondernemingen op het gebied van
den 1 tandel in en dc vervaardiging \an
oorlogsbenoodigdhedcn, welke handelingen
uitermate gevaarlijk zijn voor den vrede,
verzoeken uw Kamer wel te willen bevorde
ren, dat ook hier tc lande een streng onpar
tijdig onderzoek worde ingesteld naar den
handel in en de fabricage van wapens en
munitie en andere oorlogsbenoodigdhedcn
en dat van dc uitkomst van dit onderzoek
een volledig verslag zal worden openbaar
gemaakt, op grond waarvan kan worden
beoordeeld welke maatregelen met betrek
king tot den particulieren handel in en dc
particuliere \crvaardiging van oorlogstuig
aanbeveling verdienen.
Men kwam daarenboven overeen zich met
een brief te wenden tot dc besturen van
S.A.I, cn I.V.V., waarin deze instanties zul
len worden verzocht zich tot de aangesloten
partijen en landelijke vakcentrales te wen
den, om zich in dcnzelfden geest tot hun
rcgceringen te richten.
Weert, 3 October. liet is kermis in
Weert en dientengevolge wordt er veel ge
dronken. Dit is oorzaak dat in den afge^
loopcn nacht een moordaanslag heeft plaats
gehad cn dat bij ccn vechtpartij een per
soon ernstig werd gewond. In het Caris-
straatje woont liet gezin S., bestaande uit
man, vrouw cn twee kinderen. Om kwart
voor één vannacht zaten zij in dc keuken.
Om frissclie lucht te krijgen was de bui
tendeur opengezet. Op dat moment, pas
seerde de 25-jarige P. J. W. Deze had ccn
oude vcete tegen de familie S. en waar
schijnlijk na het gebruik van sterken
drank op de kermis, met meer moed be
zield dan anders, loste liij zonder iets to
zeggen vier schoten uit een revolver op
het gezin S.
S. zelf werd tweemaal getroffen, eenmaal
in den rechterschouder en eenmaal in het
linkerzitvlak. De vrouw kreeg ccn schot in
den benedenrug. Onmiddellijk werd de po
litie gewaarschuwd, die er in slaagde in
den loop van den nacht den dader aan te
houden. Hij had zich verstopt in oen woon
wagen bij liet woonwagenkamp. Hoewel hij
ontkent de schoten te hebben gelost, is ln'j
in arrest gesteld, daar drie getuigen ver
klaren hem de schoten te hebben zien los
sen. Do toestand van de gewonden geeft
geen reden tot ongerustheid.
Even tevoren had in ccn waterplaats
achter het café van den lieer J. G. aan de
Molenpoort een vechtpartij plaats, waarbij
verschillende personen waren betrokken.
Bij deze vechtpartij werd een zekere H. H.
T. met een mes in de buik gestoken. Hij
kreeg een zeer diepe wonde en is naar het
ziekenhuis vervoerd. Dc politie heeft in
verband met deze vechtpartij twee perso
nen aangehouden.
VERSPREIDING OPRUIENDE GE
SCHRIFTEN.
Amsterdam, 3 Oct. De rechtbank ver
oordeelde vandaag een 24-jarigen werkman
wegens het verspreiden van opruiende ge
schriften conform den eisch tot drie maan
den gevangenisstraf.
Hij had op 1 Augustus j.l. gecolporteerd
met „de Syndicalist" in dit geschrift zou
worden opgeruid tot dienstweigering. N
GEVESTIGD 1878 - UTR.STR. 17
TEL. 145
In liet najaar van 1933 besloot de K.N.A.C.
om als een der belangrijkste propaganda
middelen voor een veiliger verkeer \an auto
mobilistischc zijde, ccn z.g. vcilighcidslaan
in te richten.
Deze laan, welke volgens het voorbeeld
van do in Amerika bekend slnando „safety
lanes" zou worden opgebouwd, zou in den
Haag worden geplaatst. Allo automobilisten,
die zulks wonsehtcn zouden kosteloos in do
gelegenheid worden gesteld om in deze laan
hun auto's door de K.N.A.C.-controlcurs tc
doen onderzoeken, op de veiligheid van do
meest cssenticelo deelen.
Ilct lag voor do hand, dat velen gehoor
gaven aan den oproep van de K.N.A.C. De
gevaren voor liet verkeer welko het najaar
nu eenmaal altijd met zich brengt waren
voor dc automobilisten ccn aansporing te
meer om tc doen wat in hun vermogen lag
teneinde do gevarenkans tot ccn minimum
terug te brengen.
Dc goede wil van de Ilaagscho autorijders
deed dc veiligheidslaan uitgroeien tot ccn
succes, hetwelk do hoogst gespannen ver
wachtingen tc boven ging. Lang niet allen
die kwamen konden worden geholpen. Ve
len moesten worden teruggestuurd omdat er
tenslotte slechts een maximum aantal auto's
kon worden onderzocht zonder dat dc nauw
keurigheid van het onderzoek daarbij in het
gedrang kwam.
Aangemoedigd door dit grootc succes be
sloot het bestuur der K.N.A.C. de gchcelo
apparatuur voor een vciligheidslaan, welke
voor do Ilaagsche laan' welwillend door de
firma Stokvis was afgestaan, aan te koopen
om er in 193i gedurendo een halfjaar heel
Nederland mcc rond tc trekken.
Tocht van een half jaar.
Dat de voorbereidingen welke voor ccn
dergelijk plan noodig waren, lang niet een
voudig zijn lag voor de hand. De K.N.A.C
werd.hierin echter \an alle kanten bijge
staan. Gemeentebesturen, politie-autoritciten
plaatselijke vereenigingen voor veilig Ver
keer, vcreenigingen voor vreemdelingenver
keer, ja overal waar dc K.N.A.C. om mede
werking verzocht werd deze graag cn op
doeltreffende wijze verleend. Maar met deze
medewerking alleen kon men er vanzelf
sprekend nog niet komen. Er was een staf
van geschoold personeel noodig om met de
verschillende apparaten door het land te
trekken, deze vakkundig op te stellen cn de
auto's welke zich ter keuring kwamen mel
den, snel cn nauwkeurig te onderzoeken.
Ook hierin slaagde de K.N.A.C., zoodat ten
slotte op 9 April 1931 dc goed voorbereide
veldtocht een aanvang kon nemen.
Amsterdam stond ais eerste plaats op het
programma. Reeds dadelijk bleek, dat de be
langstelling der Amsterdammers niet voor
die der Hagenaars onderdeed, zoodat met
goede hoop het verdere verloop van de tour
nee kon worden tegemoet gezien. Dc ver
wachte resultaten bleven dan ook niet uit.
24 steden werden bezocht. In totaal vonden
er 32560 keuringen plaats.
Hieronder geven wij een gespecificeerde
lijst van de resultaten welke in dc verschil
lende steden werden geboekt.
In de grootste steden de vei
ligste auto's.
Opmerkelijk is het feit, dat het percenta
ge der auto's welke reeds bij het eerste on
derzoek konden worden goedgekeurd in dc
groot e steden hooger is dan in de kleinere.
Wij zien uit dc uitvoerige statistischo ge
gevens den Haag als veiligste stad op auto
mobilist isch gebied boven aan de ranglijst
staan. 59.60 procent der auto's kon daar on
middellijk worden goedgekeurd. Een min
der gunstig tecken is het echter, dat in deze
stad dc automobilisten wier wagens waren
'afgekeurd in tegenstelling met die uit an
dere steden „het verder dan ook wel geloof
den". Van de 1250 auto's welke werden afge
keurd kwamen er slechts 383 terug, zoodat
het cijfer hetwelk het percentage aanduidt
der auto's die tenslotte met den wimpel kon
den worden gesierd, met 77.49, ver beneden
dat van andero steden blijft.
Hoewel liet genoemde percentage van den
Iiaag het gunstigste was dat kon worden
geboekt, zou men toch niet vermoeden, dat
liet ongunstigste percentage daar ongeveer
•40 procent benedén zou liggen. Toch blijkt,
dat het geval te zijn. 's-Hertocenboseb is ge
doemd om met een percentage van 20.37
ineens goedgekeurde wagens, dc laatste
plaats voor geen ander meer tc kunnen rui
len. Met dit percentage blijft den Bosch dan
ook het verst beneden het gemiddelde.
Vergelijken wij het totaal aantal ineens
goedgekeurde automobielen met dat der af
gekeurde wagens dan blijkt dat slechts 36.89
procent der auto's dadelijk door den beugel
kon.
Een schril licht op de veilig
heid der auto's in Nederland
Dit werpt dan ook ccn bijzonder schril
licht op de veiligheid der auto's in Neder
land, die dag in dag uit langs Necrlands
wegen toeren en deze met recht in zeker
jpziclit onveilig maken. Wij moeten hierbij
ï.V wel in aanmerking nemen, dat liet de
goedwillende automobilisten waren, die een
bezoek brachten aan een der plaatselijke
•ciligheidslanen cn dat degenen, die er van
overtuigd waren, dat hun auto toch wel zou
worden afgekeurd weg bleven. Het zoo juist
gegeven percentage zal dan ook niet toon
aangevend zijn voor een statistiek waarin
alle in Nederland rondrijdende wagens zou
den zijn opgenomen. Zonder twijfel zou het
oerccntage dan nog aanmerkelijk lager zijn.
De preventieve werking van
de veiligheidslaan.
Dc mooiste post welke op de rekening vaii
de \ciligheidslaan kan worden geboekt is
wel de preventieve werking. 13910 automo
bielen werden op het een of andere gebrek
aan veiligheid afgekeurd. 10517 automobie
len kwamen gereviseerd weer terug en wij
vragen ons af hoeveel van deze auto's wel
cons de oorzaak van ccn of ander ongeluk
geweest zouden kunnen zijn, indien het ver
borgen gebrek niet tijdig aan het licht was
gebracht? Het wil toch wel iets zeggen, dat
van alle wagens welke verschenen cn waar
van er eerst slechts 36.89 procent kon wor
den goedgekeurd tenslotte 8-1.15 procent den
controleurs kon bevredigen. Talrijk zijn dan
ook do automobilisten, die hun dankbaar
heid hebben betuigd voor het feit, dat de
K.N.A.C. hen in staat had gesteld om door
middel van dc veiligheidslaan dc „onveilig-
hcidsverstckeling" welke reeds gcruimen
tijd in den wagen medcrccd, uit to bannen.
De meest voorkomende ge
breken.
Dc gebreken welke zich herhaaldelijk voor
deden waren: onvoldoende en ongelijkmatig
verdeelde remcapaciteit, verkeerd gestelde
lantaarns en slechte wielsporing. In totaal
moesten er S372 automobielen tengevolge
van het eerstgenoemde euvel naar den re
parateur, terwijl bij 7016 wagens het kop
lampenstelsel niet op veiligheid bleek tc zijn
ingesteld. Bij 4120 auto's mankeerde het aan
een goede wielsporing. Hoewel andere ge
breken niet zoo veelvuldig aan het licht
kwamen waren deze uit veiligheidsoogpunt
bekeken toch minstens even erg. Dat cr nog
279 automobielen waren, waarbij de stuur
inrichting niet aan dc cischcn beantwoordde
en S41 auto's waarvan het rempedaal onvol
doende w-as, geeft toch wel te denken.
H'ege/is verbouwing cn uitbreiding
BEKENST. LAAN 10 OPGERICHT 1909
Springplank voor bangerds. (Life)
