4000
DE EEMLANDEü
L. j. lüyox mm
„Geef mij een Boveetje"
Maandag 22 October 1934 Uitgave: VALKHOFF Co. - Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
33 e Jaargang No. 97
MARSEILLE EN SERAJEWO
Verschil tusschen toen en thans
AEe Katholieke bisschoppen
verbannen
DE WEERKLANK OP
DEN MOORD
DE OPSTAND IN SPANJE
Pawelitsj' uitlevering
gevraagd
GOUDBLOK VERGADERT
Tel. 1788
GENERAAL VON KLUCKt
De terugtocht aan de Marne
TAXI TAXI
TEL. 1S30 TEL. 10S3
STANDPLAATS STATIONSPLEIN
(Rechterzijde Hotel Monopole)
Hoofdkantoor KAMP 41.
WEERVERWACHTING
5 uur 21 min.
AMERSFÜORTSCH DAGBLAD
A30NNEMENISPRIJS pe' 3 roadaden VOO' A met stoor' 2.10 pei maand 0.75. ptr
1 r"^weck (mei giaiis verzekering tegen ongelukken I 0171',.
Binnenland franco per post per 3 maanden I 3 Afzonderlijke nummers f 0 05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 51J
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels I 1.05 mei Inbegrip van een oewnsnummef
1e|ke regel meer f 0 25 Liefdadtgheids-adverteotlëo voor de
helft van den prijs. Kleine Adverteotiën „KEITJES bi) vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent. elke regel meet 10 cent, driemaal plaatsen f 1.— Bewilsnummci extra I 0.05
Sir John Simon noemi deze heide
gevallen geen parallellen
maar contrasten
Londen, 1!) Oct. (Y.D.) Hedenavond
heeft Sir John Simon te Northampton een
redevoering uilgesproken, waarin hij te
spreken kwam over den aanslag te Mar
seille, en do houding van Engeland met
betrekking tot den onmiddellijken Europee-
sclicn toestand. Hij zeide o.tn.:
Moord is niet alleen de schandelijkste,
maar ook de domste der politieke misda
den. Hoe zelden in de geschiedenis, vanaf
den moord op Julius Caesar tot den moord
op Engelhert Doll fuss, heeft politieke moord
zijn beoogde resultaat bereikt? Het was
niet te vermijden, dat toen dit schokkende
bui biülUrJ.
nieuws voor het eerst ter ooro van het pu
bliek kwam, dat de mensclicn zich den
moord te Seraj'ewo herinnerden.
Ilk kan er nigt genoeg op wijzen, dat deze
beide gevallen geen parallellen zijn, doch
contrasten. In het eerste geval betrof het
een strijd tusschen een groot cn ccn klein
land, waarin de andere landen zich spoedig
aan weerszijden schaarden. Zoo iets kan
thans niet gebeuren.
De invloed en het overleg van iedcren
staatsman in Europa zal, naar ik ver
trouw, gebruikt worden om iedere moge
lijke herhaling tegen te gaan. Toen waren
er gewapende cn vijandige naties, die ge
reed waren elkander naar de keel te vlie
gen.
Thans hebben we de hitter erva
ring van vier jaren oorlog en wan
neer wij dat overzien, gevoelen wij
niet alleen afschuw voor, doch zien
wij tevens de nutteloosheid in van
een afslachting. Dc methode om
bloed te laten vloeien als genees
middel voor een nationale koorts,
.wordt niet alleen door het geweten,
doch ook door de ondervinding van
de mcnschheid verworpen.
De internationale politiek werd toen ge
leid volgens een systeem van hondgenoot
schappen en speciale combinaties met wei
nig gelegenheid voor vriendschappelijk en
snel algemeen overleg. Thans heeft voort
durend internationaal overleg plaats en dit
is overal ten dienste van den vrede. De
waarde van den Volkenhond kan niet
alleen worden afgemeten door het opstel
len van ccn lijst met tastbare successen en
mislukkingen, doch door te rcalisceren, hoe
zeer hij bijdraagt tot ccn goed wederzijdsch
begrip on hoe hij het den Europeeschcn
staatslieden mogelijk maakt onderling con
tact te houden.
Deeds voor de misdaad van Marseille
hadden wij met groole voldoening van de
door Mussolini op 0 October te Milaan ge
houden redevoering kennis genomen.
Dc toen door Mussolini uitgesproken ge
voelens zijn thans des te meer van waarde,
aangezien wij er geen moment aan behoe
ven te twijfelen, dat dit nog steeds de
po'itiek der Italiaansche regecring is.
Een krachtig, verecnigd, welvarend cn
tevreden Joegoslavië is van zeer groot be
lang voor Europa.
Een motie in het Mexicaansche
parlement
Mexico City, 20 Oct. (Reuter). De ka-
ner heeft de motic2aangenomen, waarin den
president wordt verzocht, alle Katholieke
bisschoppen en aartsbisschoppen uit Mexico
te verbannen Als uiteindelijke oplossing
van het Katholieke probleem.
De Raad van de Kleine Entente
spreekt van een int er nas
tionde anarchie
Belgrado, 20 October (V.D.). Do Raad
van de Kleine Entente en dio van de Bal-
kan-statcn hebben Vrijdagavond twee ge
lijkluidende communiqué's gepubliceerd,
waarin o.m. wordt verklaard:
Met het oog op het ongeluk, dat Frank
rijk cn Joego Slavic heeft getroffen, heeft
«lo Raad (resp. der Kleine Entente en van
ile Balkanstatcn) op 19 October een zitting
gehouden.
De Rand is tot de slotsom gekomen, dal
de moord te Marseille een misdaad is, wel
ke op het gebied der buitcnlandsrhe poli
tick betrekking beeft en gepleegd is onder
den invloed van krachten, die op interna
tionaal gebied werkzaam zijn.
Den laatstcn tijd heeft een groot
aantal daden van terreur plaats ge
had, met het doel zekere landen in
hun internationale positie te ver
zwakken. Deze inteanationale anar
chie beeft haar hoogtepunt bereikt
met den moorJ op den grootcn ko
ning.
De permanente Raad der Kleine
Entente acht het onder de tegen
woordige omstandigheden noodza
kelijk, dat alle landen zonder w'-
zondering samenwerken in een
geesl van vrede en met rust en ob
jectiviteit opdat de wcdcrzijdsche
verantwoordelijkheden kunnen wor
den vastgeslcli.
Voorls is het wcnschelijk maatre
gelen Ie nenicn otn in de toekomst
een herhaling van dergelijke daden
te verhinderen.
De permanente Raad der Kleine Entente
is van meening, dat nog ernstiger conflic
ten zullen plaats vinden, indien geen inter
nationale maatregelen worden getroffen of
indien deze maatregelen niet in alle loya
litcit cn in allo gevallen zouden worden
toegepast.
De regeeringen der staten der Kleine En
lente verklaren plechtig loc Ie stemmen in
dergelijke maatregelen. Alle bij \crdrag
aangegane verplichtingen, welke deze sta
ten onderling hebben aangegaan, moeten
worden nagekomen.
Koning Carol en prins Paul hebben de
besluiten van den Raad goedgekeurd.
De leiders vluchten voor de
regeeringstroepen
Madrid, 20 Oct. (Reuter). De regecrings-
itoepen zijn Mieras, Pola de Lena, üjo en
Sama de Langreo binnengerukt. Dc rebel
len vluchtten en l'etcn .'1000 geweien achter.
Dc leiders van den opsland zijn in het ge-
nergle gevlucht.
De troepen rukken verder Asturiê binnen.
De bezetting van hel gebergte van Ilieras
stelde dc troepen in de gelegenheid 100 gij
zelaars te bevrijden.
Perpignan, 20 Oct. (Reuter). Badia
iiecft hekend, dat hij de slag van Barcelona
heeft georganiseerd. Hij ueeft bevel gege
ven op de regccringstrjepen te vuren. Hij
.crklaarde, dat hij zal blijven werken voor
dc Calalaanschc vrijheid.
SNELLERE ITALIAANSCHE MAIL
SCHEPEN.
Rome, 19 Oct. (V.D.). In ccn gisteren
gehouden kabinets/.itting onder voorzitter
schap van Mussolini werd besloten tot den
bouw van een aantal nieuwe mailschepen
voor het transatlantisch verkeer, die, vooral
met het oog op de toenemende snelheid der
nieuwere schepen cn het spoedig in de
vaart komen van de Brilschc Queen Mary
en de Fransche Normandie, in staat zullen
moeten zijn op gunstige voorwaarden met
de buitenlandsche mailvcrbindingen te con
currceren.
Nieuwe financicele lasten neemt de re
gecring hierdoor niet op zich, aangezien
het de bedoeling is een deel van de reeds
ter bevordering van de koopvaardij beschik
baar gestelde crcdietcn voor den aanbouw
dezer nieuwe schepen te gebruiken.
VERBETERING VAN DE SÜRETÉ
NATIONALE.
Parijs, 19 Oct. (Reuter). De minister
van binncnlandsclic zaken heeft ecnige be
sluiten genomen, bcoogend de werkwijze
van de sureté nationale te verbeteren. Het
belangrijkste is, dat de geheclc dienst van
de sure'é onder controle komt van do hoo-
go ambtenaren van den ad nïi hist ra li even
dienst, die rechtstreeks onder den minister
staan.
Marseille, 19 Oct. (V.D.) Dc rechter
van instructie in dc moordzaak heeft de
overbrenging uit Turijn gevraagd van Pa-
velitsj, den leider der Oestachi's die thans
te Turijn in arrest zit.
Pavelitcj mag niet door Fran-
schen ambtenaar worden onder
vraagd.
Parijs, 19 Oct. (V.D.) De Fransche vei
ligheidspolitie heeft naar Turijn een verte
genwoordiger gezonden om Dr. Pavelitsj cn
Kwaternik, een verhoor af te nomen.
De Matin meldt, dat dc Italiaansche poli
tie met een heröep op de internationale
usance den Franschcn politic-ambtenaar
niet tot de gevangenis heeft willen toelaten
Nadere inlichtingen zijn bovendien gewei
gerd, aldus vervolgt het blad, volgens uit
Rome ontvangen instructies.
EEN ARRESTATIE TE LUIK.
Een der luitenants van Pawelitsj?
Luik, 20 Oct. (Reuter). Dc politie heeft
hier ccn Joego Slaaf gearresteerd, Stipo ge
raamd, die geboortig is uit Dalmatic. Op
ncm is het signalement van ccn dor luite
nants van Pawelitsj toepasselijk.
Geen conferentiemaar een
werk b ijeenhomst
Brussel, 19 Oct. (Reuter). Heden ko
men hier de zes landen bijoen, die den gou
den standaard handhaven, teneinde de mid
delen tc bespreken om Ie komen lot dc ver
laging van dc prijzen cn een herstel van
den handel.
Frankrijk is een voorstander van bilate
rale onderhandelingen tusschen de landen
van liet goudhlok Na t-.veo maanden moet
dan weer de nlgcrnecne commissie bijeen
komen en de verkregen resultaten bcstu-
decrcn.
Verklaring van Minister Jaspar.
Brussel, 19 October (V.D.). De verga
dering der afgevaardigden op de conferen
tie van het Goudblad eindigde om 18 uur.
Na afloop der eerslc zitting legde de Bel
gische minister, Jaspar, die voorzitter is,
tegenover de aanwezige journalisten de vol
gende verklaring af:
De commissie die heden beraadslaagde,
zoo zeide bij, is feitelijk geen conferentie,
het is een wcrk-hijcenkomst, ingesteld in
gevolge een besluit tc Gcnèvc getroffen in
den loop van September 1.1.
Ingevolge dit besluit hadden de landen
den minister van buitenlandsche zaken van
België, er mede belast, een commissie bij
een tc roepen om het vraagstuk tc onder
zoeken van de toeneming der handelsbe
trekkingen tusschen de landen die aan het
Goudhlok trouw blijven, alsmede ter bestu-
dccring van dc kwestie van liet vervoer
tusschen die landen cn de toeneming van
liet toerisme aldaar.
liet doel van de commissie is niet om
bepaalde hesluiten tc nemen. Zij zal haar
werkzaamheden, die thans begonnen zijn,
in de komende maanden moeten voortzet
ten.
Do conferentie der goudlanden hooft er
in toegestemd, dat ook Polen ter bijeen
komst zal vertegenwoordigd zijn.
GOEMBOES TE V/ASCKAU.
Warschau, 20 October (V.D.). Do I-Ion-
gaarsche minister-president Gocmhóes is
Vrijdagavond te Warschau aangekomen.
„ALGEFIEENE" STAKING TE
MONTEVIDEO.
Slechts chauffeurs en kranïvcr-
koopcr scloen mee.
Montevideo, 19 October (V.D.). Voor
vandaag was de algemccne staking gepro
clameerd, doch aan het stakingsparool was
slechts gevolg gegeven door de chauffeurs
on de krantcnverkoopers.
STOOMBOOT VERDWENEN.
Bremen, 19 Oct. (V. D.) De Zweedsche
stoomboot „Gunhilddie onderweg was van
Gotenburg naar Bremen is sedert cenigc
dagen verdwenen.
LAN2ESTRAAT 49-51 - TELEFOON 190
BONTKRAGEN
in allo pr'jzon en modellen.
Vellen BIzam, Pe'it-Oris, Indisch Lam
Persianer.
buitenland
Binnen- cn
6 ct. per K.M, TeL 1788
Vraagt prijs van onze 6 7 pers. wagens
Vaste standplaats naast hot Tramstation.
Hij maakte drie veldslagen mee
Berlijn, 19 Oct. (V.D.). Do bekende
Duitsclie generaal uit den wereldoorlog,
overste-generaal von Kluck is hedenmiddag
om 5 uur in zijn woning te Berlijn Gruene-
wald overleden.
Ilij was 20 Mei 1846 te Munster in West-
falen geboren. Op 20-jarigcn leeftijd nam
liij als vrijwilliger dienst in het infanterie
regiment No. .J5. Als vaandrig nam hij deel
aan den veldtocht van 18GG naar den Main.
In hetzelfde jaar werd hij officier. Den
Duitsch-Franschen oorlog maakte hij als
luitenant mee. In 1889 werd hij bataillons-
conimandant cn in 1893 commandant van
het Landwchr-district I te Berlijn.
In 1909 werd hij in don adelstand ver
heven. Nadat hij in 1913 inspecteur-gene
raal van dc achtste leger-inspoctie was ge
worden, werd hij in Januari 1914 benoemd
!ot overste-generaal, in welke functie tiij
den oorlog meemaakte.
Ilij vestigde in het begin van den oorlog
aller oogen op zich door den snellen op-
marsch door België cn Frankrijk van het
door hem geleide eerste legercorps. Zijn
ruiters drongen tot onder den rook van
Parijs door. Toen het geluk keerde, wist
hij zijn lroepen echter mot spoed terug te
lrekken. In 1915 werd hij in dc voorste
loopgraven gewond, waarna hij het hevel
over het eerslc legercorps neerlegde. In
October 101G volgde zijn ontslag pit den
acfievcn dienst.
In 1923 verscheen van zijn hand „De op-
marsch naar Parijs on de slag aan den
Marne in 1914". De universiteit van Jena
verleende hem het eeredoctoraat in de rech
ten.
NIEUW RECORD AFSTAND VLIEGEN
MET WATERVLIEGTUIG.
Rome, 19 Oct. (V.D.) Dc aviatcur Stop-
pani heeft het record afstandvliegen met
een watervliegtuig op zijn naam gebracht
door den afstand Triest—Mosaun (Eritrea),
2576 mijlen, zonder tusschendaling af te
leggen. Hij verbeterde hiermede het tot nu
toe bestaande record met 1G3 mijlen.
227 LOOPINGS OP ÉÉN TOCHT!
Sc bas topoi, 19 October (V.D). Sovjet-
Rusland eisclit het record op voor het hoog
ste aantal loopings tijdens ccn vliegtocht
gemaakt en wel voor 227 loopings. Dit re
cord is gevestigd met een éénpcrsoonsvlieg-
tuig. Het vorige record, dat eveneens op
naam van een Sovjct-Russischcn aviatcur
stond, bedroeg 184 loopings.
BUITEHLANDSCII V/EERQVERZICIIT
Terwijl het gebied van hoogen luchtdruk
in Oost-Europa zich wat versterkte en een
rieuvv zich over Finland vormde, blijft in
liet westen de luchtdruk voortdurend laag.
Het luchtdrukminimum, dut Zaterdag over
de Noorsche zee lag, trok naar de Poolzee
Nieuwe daalgchieden trokken tusschen
Schotland en IJsland door en brachten in
deze streken de luchtdruk weer op zeer
lage waarden.
Tengevolge van het toegenomen lucht-
drukverval van ccntraal-Europa naar het
Noord-Westen voeren dc krachtige Zuide
lijke en Z.-Westolijkc winden zeer warme
luchtmassa's aan. Lit do omgeving der
Azorcn waardoor in het geheele Westen dc
temperatuur ver hoven normaal is, tot 10
gr. Celsius in Zweden en het Oostzcegebied
en 5 gr. om het Kanaal en de Noordzee.
In Oost-Frankrijk en Zuid Duitschland
heersclit mist om een koude in de onder
ste luchtlagen. In de Alpen daarentegen
is het weer warm, zoodat München slechts
1 gr. warmer is dan dc Zugspitze (2960 M.)
cn de temperatuur. Op het Jungfraujoeh
(3500 M.) slechts 5 gr. verschil van die in
Beren. Dyon in Lyon.
Op IJsland is het daarentegen zeer koud
cn brengen de Artetische winden reeds
sneeuw.
In het Westen op den Oceaan dringen de
po'aire winden naar het Zuiden door en
stijgt de luchtdruk snol. liet weer in onze
omgeving zal aanvankelijk zacht blijven
met toenemende lage bevolking en kans op
regen, om daarna koud en buiig tc worden.
DIT BLAD HEEFT EEN DA CEL IJKSCHB
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
EXEMPLAREN
Betrouwbare Onderneming
WAGENS GOEDGEKEURD DOOR
GEMEENTE-POL37IE.
PASSAGIERS VERZEKERD
Naar buiten 6 cent p. K.M.
BUITENLAND.
De LondenMelbourne-race.
(Derdo Blad, pag. 1).
Generaal von Kluck gestorven.
(Eerste blad. pag. 1).
Sir John Simon trekt een vergelijking
tusschen Marseille cn ScrajCwo.
(Eer9to Blad, pag. L)
BINNENLAND.
Amsterdam in conflict met de Regeering,
(Eerste Blad. pag, 2),
Communistische pamfletten uitgedeeld
aan Duitsche oiatro/.on to Amsterdam.
(Eerste Blad, pug. Z.)
STADSNIEUWS.
Wat de raadsafdcclingcn bespraken.
(Eerste Blad, pag 3).
Een film over „Practischc Hulp,"
(Ecrsto Blad, pag. 2),
Tien jaar Diaconcsscnarbcid.
(Eerste Blad, pag. 3).
SPORTNIEUWS.
Dc Amersf. Boys door Utrecht met 30
geslagen.
(Tweede Blad, pag. 1).
E. A. C. wint rnet 3 -1 van Sopla.
(Tweede Blad, pag. 2).
Quick wint met 6—2 van Woorden.
(Tweede Blad, pag 1).
A. P. W. C. klopt Bredcrodes met 21.
(Tweede Blad, pug. 2).
II. V. C. verliest in Hilversum van Donar
met 41.
(Tweede Blad, pag. 2).
Amsvordc met 91 door Bodegraven
geklopt.
(Tweede Blad, pag 2).
Medegedeeld door het K.N.M.I. te
De Bilt.
Verwachting: Matige, tijdelijk krach
tige Zuidelijke'' tot. Zuid-Wcstelijkc
wind, zwaar bewolkt tot betrokken,
aanvankelijk weinig of geen regen,
later toenemendo kans op regen,
aanvankelijk weinig verandering in
temperatuur, later kouder.
Hoogste barometerst. 768.8 to Boedapest.
Laagste barometerst. 728.9 te Stornoway.
