DE TRIOMFTOCHT
VAN DEN UIVER
Sprekers konden niet aan
het woord komen
OLIEWINNING OP
NIEUW-GUINEA
DE EERSTE REIS VAN
DE BLOEMFONTEIN
Kerknieuws
„DE V.C.J.B. 15 JAAR"
NOBELPRIJS VOOR
PIRANDELLO
Ten bate Julianahuis
Huldiging in de sociëteit
Concordia
Batavia, 9 Nov. (Ancta). Te 09.36 Java-
tijd vrtrok het vliegtuig hedenmorgen naar
Bandoeng, waar, met do landing te 10.33
een menigte van 12.000 man het vliegtuig
verwelkomde.
Ontvangst aan boord
te Southampton
Londen, 8 Nov. (V.D.) Het nieuwe mo
torschip van de Holland Afrika Lijn „Bloem
fontein" is op zijn ccrsto reis van Amster
dam naar Zuid-Afrika, gisteren te South
ampton aangekomen, overeenkomstig de
dienstregeling, die voorziet in een regelma
tig aanloopcn van Southampton, vanwaar
do reis naar Zuid-Afrika door de „Bloom-
fontcin" in den verkorten tijd van zestien
dagen wordt gemaakt.
Er bestond in Engeland zoowel oin deze
reden als door de wijze van tewaterlating
grooto belangstelling voor dit schip in
scheepvaartkringen. Men herinnert zich dat
do tewaterlating van de werf der Ncdcr-
landscho Scheepsbouw Maatschappij te Am
sterdam draadloos door den Zuid-Afrikaan-
schen minister-president Hertzog van Pre
toria uit is geschied. Do belangstelling voor
de receptie aan boord tijdens het oponthoud
to Southampton, was dan ook zeer groot.
Men zag er vele vooraanstaande personen
uit handels- en scheepvaartkringen, verte
genwoordigers van do Unie van Zuid-Afrika
en van de Britsche koloniën te Londen, die
allen hun bewondering uitspraken voor het
nieuwe schip, dat geheel werd bezichtigd.
Tijdens de lunch, die den gasten aan
boord werd aangeboden, verklaarde de di
recteur der rcedenj, de heer P. Dijkstra, die
als tafelpresident optrad, dat voortaan de
schepen van do HollandZuid Afrika dien
sten regelmatig Southampton of Dover zou
den aandoen voor het opnemen of afzetten
van passagiers en het innemen of lossen
van lading. Hij sprak de hoop uit, dat de
toestand van den wereldhandel spoedig zal
verbeteren.
Do nieuwe handclscommissaris van do
Unie van Zuid-Afrika te Londen, de heer
Du Toit, wenschte de Holland—Afrika Lijn
geluk met het nieuwe schip en sprak de
hoop uit, dat het zou bijdragen tot de uit
breiding van den handel, waarnaar het
Zuid-Afrikaansche volk streefde. In verge
lijking met andere landen verkeerde Zuid-
Afrika in een gelukkigo positie, en mocht
het misschien zelfs beschouwd worden als
een welvarend land. Hij hoopte, dat de
maatschappij erin zou slagen den reisduur
naar Zuid-Afrika te verkorten tot 14 of zelfs
tot 12 dagen.
Namens de afdeeling Oost-Afrika van de
Londensehe Kamer van Koophandel voerde
Majoor Sir Humphrey Leggett het woord,
evenals de heer W. B. Hinde, namens het
Reisbureau Cook, terwijl de Britsche scheep
vaartvertegenwoordiger Wrigglesworth een
dronk uitbracht op de „Bloemfontein", die
door den gezagvoerder kapitein J. H. H.
Gunther Mohr werd beantwoord.
Feestnummer van „Groei*
Op den vijftienden verjaardag van den
Vrijz. Chr. Jongerenbond verschijnd het or
gaan „Groei" in feestgewaad en met tal van
bizondere bijdragen, o.a. van prof. dr. G. J.
Heering, prof. dr. M. C. van Mourik Broek
man, dr. W. Mackenzie, dr. J. A. de Koning
prof. dr. L. J. van Hoik, mej. E. C. Knappert,
mej. dr. N. A. Bruining.
Het hoofdbestuur publiceert een boodschap,
die wij reeds gisteren in ons avondblad heb
ben gepubliceerd. Het artikel van dr. J. A.
de Koning bevat een historisch overzicht,
waarin hij bovenal herinnert aan twee lei
dende figuren, die zijn heengegaan, met na
me prof. Roessingh en prof. de Graaf.
Van Roessingh zegt hij:
Hij, inderdaad in den hoogslen zin van het
woord, was onze Leider. Hij verstond onze
nooden, hij geloofde in de roeping onze gene
ratie opgelegd, hij had dezelfde tijden nog
bewuster dan wij, zelf doorgemaakt. Zijn
woord had een buitengewone autoriteit voor
ons. De slag van zijn heengaan voel ik
thans nog als was het gisteren gebeurd: ons
centrum was ons ontnomen, dat centrum,
waarop wij terugvallen konden, wanneer wij
het niet meer wisten. Vrijwel wekelijks
stond hij ons, in de heele jeugdbeweging, in
S.B. en in J. B., met raad en daad terzijde.
Zijn advies had vertrouwen, had gezag".
En van De Graaf:
„Na Roessingh werd hij de man, die ons
altijd en overal geholpen heeft en wiens
leiding van liet gehccle Vrijzinnig Prote
stantisme nog steeds meer blijkt vol geweest
te zijn van zeer ver vooruitziende wijsheid.
Zijn arbeidend geloof heeft onzo leiding
in die jaren bezield. Van hem hebben wij
het hooge goed van godsdienstige, gcloovige
culluurarbeid ontvangen, hij heeft ons de
groote lijnen gewezen en ons toegerust met
een kalrncn en toch innerlijk gespannen en
bewogen moed.
Roessingh en de Graaf, zij beiden tezamen
ieder met zijn eigen bijzondere visie op het
geheel, zij samen vormen nog steeds in hun
gestalten en in hun werk een leidende in
vloed in ons. Terecht hangen hun beider
portretten in Oolgaardt en in het Centraal
Secretariaat. Zij hebben den grondslag ge
legd voor het Nederlandsche Vrijzinnig Pro
testantisme in de 20c eeuw, voor zijn ver
nieuwing, voor zijn consolidatie, voor de
juiste opvatting van zijn taak en opdracht.
Zij samen hebben de jonge generatie een
geestelijk testament achtergelaten, dat de
juiste richting wijst en welks uitvoering on
ze dure plicht is. Voor beiden was de Jeugd
beweging een toekomstbelofte waarin zij
hun vertrouwen uitspraken. Hot was een
vreugde van hun levenswerk, dat er een
jeugdbeweging was. Voor ons is hun ver
trouwen als een verplichting die ons heilig
is".
Iets over zijn episch en
dramatisch werk
Dc Zwcedsche Academie heeft den
Nobelprijs voor Letterkunde voor dit
jaar toegekend aan den Italiaanschcn
schrijver Luigi "hrandc'.lo.
>F
Pirandello werd geboren Ie Agrigcnti op
Sicilië in het jaar 1S67. Hij studeerde in
do letteren en promoveerde te Bern. Van
1897 tot 1921 was hij verbonden als leeraar
aan een meisjesschool te Rome.
Hij schreef enkele
van Matt ia Pascal,
en een groot aantal
novellen, waarvan
evenals van den ge
noemden roman, ook
in ons land verta
lingen zijn versche
nen. Vooral dc no
vellen zijn meester
lijk werk, waarin
een superieur be
schrijver en een
geestig psycholoog
aan 't woord zijn.
Do sfeer van deze
novellen ligt meest
al in het tragi-comi-
sche, waarbij het accent nu eens meer op
het tragische, dan weer op het comischo
valt. De verteltrant is van een vlotheid en
een precisie, de verbeelding van een zoo
grooten rijkdom dat men naar een Boccac
cio moet terug gaan om Pirandello's ge
lijke te vinden. Ofschoon zijn werk volstrekt
modern is, kan men toch zeggen, dat het
aansluit bij dat van dc Italiaanschc klas
sieken, speciaal door den helderzienden
blik, de puntige wijze van zeggen, en de
machtige objectiviteit.
Het komt ons voor, dat deze novellen,
waarvan een bundel is uitgekomen bij dc
Wereld-bibliotheek, hier te lande nimmer
dien weerklank hebben gevonden, dien zij
toch zoo ruimschoots verdienen. Een enkele
zooals het geestige verhaal van het kleine
geitje, dat door tal van voordragers is ge
declameerd, heeft daardoor een zekero be
roemdheid gekregen, maar er zijn verhalen
die in kracht van beelding en in fijnen hu
mor nog boven deze korte novelle uitgaan
Wij denken o.a. aan het verteederend ver
haal van den man, die onverdiend het oor-
logskruis van verdienste draagt en die lan
gen tijd teert op den roem van een ander.
Er zijn onmiddellijk nog tal van andere
te noemen, die onvergetelijk in de herinne
ring gegrift blijven.
Het evengenoemde motief plaatst ons di
rect in het thema, dat Pirandello bij voor
keur gebruikt, namelijk den mensch die
schijnt wat hij niet is en door dien schijn,
door dien onjuisten indruk naar buiten,
zelf tot in diepste wezen beïnvloed wordt.
Dit klinkt wat geleerd, en het is niet te
ontkennen, dat dit motief bij Pirandello
wel eens tot zeer ingewikkelde conflicten
en situaties leidt.
Vooral in zijn tooncelstukkcn is dit het
geval. Terwijl in zijn novellen het „Leid-
moliv" alleen maar dóórklinkt, en de men-
schen zelf toch doorgaans ongecompliceerd
blijven, maakt hij in zijn meeste tooneel-
stukken als een literaire goochelaar ge
bruik van den „dubbelen bodem". Nadat
men een stuk als „Wat is waarheid?" ge
zien heeft, verlaat men den schouwburg
met een gevoel: Zijn wij dan toch voor den
mal gehouden, of...? Dat is gevolg van
het feit, dat Pirandello inderdaad in 't
midden laat of dc feiten gebeurd zijn zoo
als ze door iedereen zijn verondersteld, of
zijn helden en heldinnen werkelijk zijn wat
ze tegenover dc buitenwereld leken. In dit
stuk speciaal zet hij de wereld op losse
schroeven, omdat hij zelfs het eenvoudigste
reëele feit tot raadsel en mysterie maakt.
Pirandello in de literatuur is meermalen
en niet ten onrechte vergeleken met
Einstein in de natuurwetenschap. De laatst
genoemde heeft het wereldbeeld in de na
tuurwetenschap veranderd door zijn be
faamde theorie van het rclaticvisme. Pi
randello heeft aan het dramatisch conflict
een nieuwen vloed van mogelijkheden toe
gevoegd door het relatieve van ons wereld
beeld in het alledaagschc leven als uit
gangspunt te nemen.
Merkwaardig is dat Pirandello als too-
neelschrijver op slag beroemd is geworden.
Wanneer men nagaat dat zijn gedachten
vaak uiterst subtiel zijn en het publiek ont
hutst instec van bekoort, dan verdient dit
verschijnsel des te meer aandacht, en kan
men er do conclusie uit trekken dat zijn
dcnkeisschap gedragen en gestimuleerd
werd door een fenomenaal dramatisch in
stinct. Dit laatste is ook inderdaad liet ge
val. Zijn „Zes Personages op zoek naar een
auteur" is een tragi-comisch spel van een
fameuze meesleependc kracht. Niet lang
geleden werd ons dit nog eens extra dui
delijk, toen Reinhardt het stuk gaf met
Hermann Thimig in dc rol van den too-
nccldirecteur. Het ligt voor de hand dat
speciaal dc tooncelwcreld, waarin schijj,
en wezen nog sterker dooreen liggen dan
in de wereld van iedere dag, Pirandello on
gemeen moest aantrekken.
Een ander stuk waarin het motief aanlei
ding hoeft gegeven tot een merkwaardige
„speelrol" is Hendrik IV, waarvan o.a.
Moissi een onvergelijkelijke prestatie gaf,
en die ook door Louis de Vries is gecre-
cerd: do figuur van den vorst, die zichzelf
voor gek laat doorgaan en in dien ge
speeld en (of reëelen) waanzin misschien
gelukkiger is dan dc wereld van normale
menschen.
Het gezelschap Van Dalsum heeft enkele
DE NIEUWE
E. M. JAARSMA HAARDKACHEL
HET succes van dit seizoen.
Fa. C. J. v. d HEUVEL
Valkestraat 29. Tel. 352.
jaren geleden nog indrukwekkende voor
stellingen gegeven van Boter dan rocgcr
en Do Vrouw met, een Verleden.
Toch moet men vaststellen, dat dc Pi-
randcllo-rage die er een tijdlang dreigde to
komen, voorbij is. liet publick wordt eens
deels door dezo „surrealistische" wereld
aangetrokken, anderdeels er van ver
vreemd.
Ook do filosofische botcckcnis van Pi
randello wordt veelal heftig betwist. Ten
onzent is er indertijd een geestrijke pole
miek ontstaan tusschen Top Naeff en wij
len Carry van Bruggen, van wie de eerste
den denker Pirandello vurig verdedigde,
terwijl dc tweede hem rondweg voor een
kwakzalver prelect op wijsgccrig gebiod.
lloc dit ook zij in Pirandello's literaire
werk, episch en dramatisch, liggen fonkc-
lendo schatten aan diopgovoeldo menscho-
lijkhcid, en het is dit domein, waaruit zoo
wel door het hedendaagschc als door het
latere geslacht nog veel, zeer veel te put
ten valt.
En het is ook hieraan, vermoeden wij,
dat Pirandello zijn Nobelprijs te danken
heeft.
Een Festival Parisieri" in
het Carlton hotel te Am
sterdam
Onder bescherming van een Eere-Comité,
waarin zitting hebben genomen:
Z. Exc. Mr. D. Fock, Oud-gouverneur ge
neraal van Ned. Indië.
De heer Wnlravo Boisscvain, Wethouder
van Publieke Werken, Volkshuisvesting en
Kunstzaken.
De heer L. Judas, Fransch Consul te Am
sterdam.
Dr. A. R. Zimmcrmann.
Prof. Salvcrda de Grave.
Mevr. van Dam van Isselt.
Prof. E. Guilhou, voorzitter Institut Fran-
Qaisc.
Dc heer W. C. Posthumus Meijjes.
De heer H. Nijgh, Directeur Nieuwe Rotter-
damschc Courant.
Dr. J. Tas.
Dc heer M. Lam Jr.
zal op 2i November a s. in het Carlton Hotel
te Amsterdam een Festival Parisian gege
ven worden in den geest der Parijschc kun-
stennarsfeesten, ten bate van de voltooiing
van het Julianahuis in dc Cité Universitaire
te Parijs.
Om dit feest te doen slagen heeft zich een
comité van kunstenaars en journalisten ge
vormd, bestaande uit:
L. M. G. Arntzenius, Johan Bendien, Monno
ter Braak, Werumeus Buning, Fie Carelscn,
Jos Croïn, Albert van Dalsum, Louis Davids,
Jan van Ees, Piet van der Hem, Jan van Her
wijnen, D. Kouwenaar, Cees Laseur, Johan
de Meester, Dr. Rudolf Mengolberg, J. E.
Lenglet dc Nève, Kor Postma, Herman Rut-
tere, Louis Saalborn, Hendrik Scholte, Jan
Sluytere, Jo Spier, Willem van der Veer, Ber
nard van Vlijmen, Victor van Vriesland, Mat-
thicu Wiegman.
De zalen van het Carlton Hotel, die voor
dezen avond door dc Directie ter beschik
king zijn gesteld, zullen op verrassende
wijze veranderd worden in Parijsche quar-
tiers, boites en cabarets. Dc bezoekers zullen
op Boulevard-terrassen kunnen uitrusten
van het dansen in het Bal Tabarin of luiste
ren naar Parijschc chansons in „Lc boeuf
sur lc toit", „La Noce", „Boulc Blanche" etc.
Na middernacht zal gelegenheid bestaan te
soupeeren in het Bois dc Boulogne in het
bekende restaurant „Précatclan".
De bekende romancier en publicist Jcan
Edouard Lenglet de Nève zal de conference
voor dit feest houden.
Het werk-comité, bestaande uit de Heercn:
W. C. Postumus Mcyjes, secr. van 't plaat
selijk comité voor dc Cité universitaire.
Kor Postma.
.T. E. Lenglet dc Nève
is nog in onderhandeling om eenigc Parij
sche Kunstenaars en kunstenaressen (Yvette
Guilbert, Lucienne Boyer, Hcritza of Marie
Dubas) voor dezen avond lc cngagceren.
Dc entree voor dit feest zal 1.50 bedra
gen, wat bruto zal worden afgedragen aan
liet plaatselijk Amsterdamsch Comité voor
dc Cité Universitaire.
EIGENAARDIG PROCES
Dc Peruaanschc danseres Ilclba lluara
is een proces aangedaan door een pastoor,
Brun genaamd, componist van godsdien
stige muziek. Hij had een gregoriaanschen
zang geharmoniseerd en deze bewerking
kan z. i. niet gedanst worden. De te Parijs
woonachtige kunstenares had zich niette
min daarvan bediend voor haar daus van
de vrouw zonder armen. Hij cischic nu
schadeloosstelling, ofschoon hij auteurs
rechten geïnd heeft, waartegen Lyon, dc
impressario, stelt, zich niets te verwijten
te hebben.
Comocdia steunt dit standpunt. Brun
heeft niet andere gedaan dan den zang te
harmoniseeren, die zelf teruggaat tot den
sacralcn dans. In het religieuze therna
heeft de kunstenares dien teruggevonden.
De rechter moet nu uitspraak doen en het
blad vraagt, of de ware saboteurs, die het
Wolgalied in nachtkroegen prostitueeren,
ook vervolgd worden.
MAETERLINCK.
Van Maurice Maeterlinck verschijnt eert
bock Avant lc Grand Silence.
Batavia, 9 November. (Ancta).
„Mannen van dc daad hebben geen
behoefte aan woorden" scheen het
motto van de enorme menigte welke
in de militaire sociëteit bijeen was, om
met hoerageroep en Wilhelmussge*
zang de bemanning van dc Uivcr te
huldigen.
Het vasthouden aan dit motto was
oorzaak dat geen enkele spreker, bes
halve Parmcnticr zelf en dc Regent
van Batavia het woord konden voe*
ren.
In dc groote societeit-zaal waren de eer
ste rijen zetels dicht bezet door de voor
naamste autoriteiten van de hoofdstad, ach
ter wie dc leiders van handel en scheep
vaart met hunne dames gezeten waren. Dc
belangstellenden hudden zich verder ge
groepeerd aan dc zijkanten van do hoofd
zaal cn verder rondom dc luidsprekers, wel
ke waren opgesteld in den tuin, die in rood-
wit-blauw en oranje licht baadde. Nog nim
mer was Concordia in zulk een feestelijke
kleed ij gestoken.
Maar van het moment af dat Parmcnticr
en dc zijnen de zaal betraden, totdat zij het
oogenblik gekomen achtten om zelf het
woord te voeren, juichte het door het groote
gebouw cn de tuinen van enthousiasme cn
weerklonken onophoudelijk vaderlandschc
liederen.
Het gevolg hiervan was dat geen. der of-
ficieelc sprekers, noch de voorzitter van de
Koninklijke Nederlandsch-Indischc Verecni-
ging voor dc Luchtvaart, noch dc Voorzitter
van den Volksraad, noch dc wnd. gouver
neur van West-Java, noch dc Burgemees
ter van Batavia, zich verstaanbaar maken.
Maar een merkwaardige stilte trad in toen
de Regent van Batavia, in nationale klec-
derdracht met den kris in den gordel, ge
volgd door den Raden Ajoe cn zijn doch
ters, die hier studccren, het podium betrad,
terwijl inlusschen bij het wegtrekken van
het doek op het tooneel de gamelan-spelers
en Javaanschc zangers zichtbaar werden.
De Regent verklaarde, dat hij niet in
staat was om met woorden aan zijn bewon
dering uiting te geven, waarom hij zulks
liet doen door zang en muziek.
Hierop speelde, onder dc diepste stilte van
de aanwezigen, de gamelan begeleid door
de Javaansche zang, een huldclied aan
Hollands moed, waaraan verdere glorie
werd tocgewenscht.
Toen na dit plechtig en kleurrijk inter
mezzo zich nieuwe sprekers aanmeldden,
werden zij door het publiek niet meer aan
het woord gelaten, waarop men met een-
voudigo aanbieding van geschenken vol
stond.
Onder dit alles liet natuurlijk do feest
stemming niets te wenschen over. Het pu
bliek danste in liet rond en zong het hoog
ste lied uit.
Alleen Parmenticr, Moll, Prins en Van
Brugge konden ongehinderd hun dank uit
spreken, waarmede het officieele gedeelte
van den avond was beëindigd.
Hierna kon de bemanning ecnigen tijd in
Öe frissche atmosfeer van den tuin vertoe
ven, in gezelschap van dc dochter en den
zoon van den gouverneur-generaal bene
vens van den intendant cn den adjudant
Van den Landvoogd. Bij stroomen vroeg
men om handlcckeningen van do vier van
den Uiver, die gewillig werden gegeven.
Tenslotte kofiden de befuifden te midder
nacht naar huis tockccren, om hedenmor
gen, opgewekt en monter, met den lieer
Nieuwenhuis, vertegenwoordiger van dc K.
L.M. en geëscortceerd door een zestal jagers
haar Bandoeng te vertrekken.
Australische hulde.
De Uiver bracht een geweldig pak Aus
tralische blaclcn aan, die wel degelijk aan-
tooncn, dat men een zeker onderscheid
maakte in waardcering tusschen de win
naars van den eersten prijs in dc snelheid-
race en die van de liandicap-racc. Doch
tegelijk wordt aan „Chevalier, Koene Dirk
Parmenticr" wiens lachend beeld in alle
bladen te zien is, groote hulde toegebracht,
terwijl over de hachelijke momenten bij
Albury vele details worden verhaald.
Zooals de couranten schrijven kwamen,
ondanks dc wederwaardigheden te Albury
de piloten netjes geschoren, keurig geuni-
formd en slechts met dc bekende modder
aan hun schoenen uit het vliegtuig, terwijl
het toesfcl, dc Uiver, er nog altijd precies
render uitzag zooais cle fabriek het aflever
de.
Hiernaast ziet men foto's pakkende il
lustraties die Scott vertoonen bij zijn
kleermaker cn zijn radioman Nieholls
doodop hi bed; Roscoc Turner die een
baard van drie dagen afscheert en daar
naast Parmenticr en Moll, die rustigjes te
legrammen doorkijken uit welke rust bun
•Tcutoonsch bloed te herkennen \alt".
Voorts nog een grappige opmerking \an
1 liea Rasche, die vlak voor dc noodlanding
bij Albury met een parachute gereed stond
en nog zegt: „Als jullie nog een leuke mop
te vertellen hebben, vertel hem dan nu
alsjeblieft", door welke opmerking de span-
tüng in de kajuit plotseling verbroken
Werd.
Bij lezing van de Australische bladen en
de verslagen omtrent de huldiging over-
heerscht de Indruk dat den Hollanders het
meest beduidend deel van dc» eerbewijzen
'deelachtig mocht w orden.
Verscheidene Kamerleden hebben
ernstige bedenkingen tegen het
ingediende wetsontwerp
Verschenen is het voorloopig verslag no
pens het wetsontwerp tot machtigiLj tot het
sluiten van een ovoreenkomst, als bedoeld
in artikel 5a der Indische Mijnwot met een
door dc to 's-Gravenhagc gevestigde N.V.
De Bataafsclie Petroleum Maatschappij, dc
medo aldaar gevestigde N.V. Nederlandsche
Koloniale Petroleum Maatschappij en de te
Amsterdam gevestigde N.V. Nederlandsche
Pacific Petroleum Maatschappij op te rich
ten naamlooze vennootschap betreffende de
opsporing en ontginning van aardolie, enz.
in terreinen, gelegen in het gouvernement
der Molukken.
Blijkens dit verslag hadden verscheidene
leden ernstige bedenkingen tegen dit wets
ontwerp, omdat naar hun meening explo
ratie en ontginning van aardolie in het
algemeen van overheidswege behooren te
geschieden. Deze leden betreurden, dat de
regeering ten aanzien van dc oliepolitiek
afwijkt van de door den vorigen minister
van koloniën gevolgde tcmporisatiepoli-
tiek. Zij achtten deze laatste beter, omdat
momenteel ruim voldoende olieterrcinen,
die nog op ontginning wachten, ter be
schikking staan. Alom worclt geklaagd
over overproductie en wordt tot beperking
der productie overgegaan. Aan nieuwe ter
reinen bestaat huns inziens dan ook geen
behoefte. Deze leden verwachtten dan ook,
dat van een daadwerkelijke ontginning van
cventueele olieterreincn op Nieuw-Guinea
in de naaste toekomst wel niets /al komen.
Zij konden dan ook niet geheel aan den
indruk ontkomen, dat dit wetsontwerp zij
delings onder meer beoogt, minder ge-
wenscht elementen uit te sluiten van cven
tueele pogingen om olieconccssics in de
Molukken te verkrijgen. Deze leden meen
den dan ook, dat door toetreding tot deze
overeenkomst do belangen van het land
niet gebaat zullen zijn, daar de lasten voor
het land grooler zullen zijn dan dc baten.
Zij adviseerden deze ontginning voor de
overheid te reserveeren in afwachting van
betere tijden. In ieder geval zouden zij in
dc te sluiten overeenkomst hetere voor
waarden voor het land bedongen willen
zien.
Vele andere leden gaven aan den in dit
wetsontwerp gekozen vorm van opsporing
en exploitatie zonder voorbehoud de voor
keur boven de voorgestane staatsbemoeiing.
In de voorgestelde wijze van werken meen
den deze leden een waarborg te zien voor
deugdelijke systematische openlegging van
het reusac' tige Nieuw-Guinea. Zij achtten
deze openlegging niet alleen voor dit gebied
zelf, doch ook voor geheel Indië van niet
te onderschatten belang. Verscheidene
dezer leden meenden te weten, dat ook op
ander mijnbouwkundig gebied evenzeer op
krachtige wijze met opsporing zal worden
begonnen. Naar hun oordcel zou het van
practisch inzicht getuigen, indien op het
gebied van luchtverkenning en luchtver
keer naar nauwe samenwerking tusschen
alle belanghebbenden, met inbegrip van
liet bestuur, zou worden gestreefd. De
K.N.I.L.M. achtten zij voor dezen dienst
het aangewezen lichaam.
„ONZE VLOOT" EN DE
WAPENINDUSTRIE
De zaak-Koster nog niet opge
helderd.
Dc langdurige correspondentie van liet
hoofdbestuur van de Kon. Ncd. Vereeniging
„Onze Vloot" met het eerelid, den heer
Paul Koster te Parijs over een bij de en
quête gehouden te Washington, in zake de
particuliere wapenindustrie, voorgelezen
brief van den heer Koster aan de directie
van de Electric Boat Company, waarin ge
wag wordt gemaakt van „Onze Vloot" en
de relatie van den heer Koster als eerclid
der vereeniging, heeft, naar „De Telegraaf"
meedeelt, niet tot het door het hoofdbestuur
verwachte cn verlangde resultaat geleid.
Daarom zal deze zaak behandeld worden
in ecu buitengewone algemccnc vergade
ring der vereeniging, na raadpleging van
den Algcmcencn Raad.
JIM MOLLISON TE BRUSSEL
Amsterdam, 9 Nov. Tc half vijf is bij
den Radiodienst op Schiphol het bericht
ingekomen, dat Jim Mollison met zijn
Cornet in Brussel is geland en vandaag in
geen geval verder zal vliegen.
GENERAAL-MAJOOR COLLETTE 70 JAAR
's-Gravcnhagc, 9 November. Zondag
a.s. 11 November zal dc generaal-majoor der
artillerie b.d. C. J. M. Collcttc zijn 75stcn
verjaardag vieren.
Generaal Collcttc is een zeer uitblinkend
officier geweest cn heeft zich o.m. zeer ver
dienstelijk gemaakt als commandant der
Pontonniers. Ook heeft hij zich veel bewo
gen op het gebied van het militair onder
wijs.
Na zijn vertrek uit den actieven dienst in
1918 heeft generaal Collette nog een voor
aanstaande plaats ingenomen in verschil
lende maatschappelijke organisaties. Reeds
tal van jaren maakt hij deel uit van' het
Hoofdbestuur der Nederlandsche Padvin
dereorganisatie cn voorts is hij penning
meester der Tuclitunic.
romans o.a. dc Dood
PIRANDELLO.