4000 DË EENLANDER „Geef mij een Boveetje" Büitenlandsch L. J. LUYCX 2001 fSüaanrfag 19 WovcmSjer 1934 Uitgave: VALKHOFF Go. BureauArnhemschepoartwal 2a 33e Jaargang No. 121 NIEUWE SPANNINGEN IN EUROPA ZEER NOODLOTTIGE BLIKSEMINSLAG MATUSCHKA IS NIET GEESTESZIEK HET KABINET-THEUNIS KARDINAAL GASPARRI 1 DE STRIJD OM HET SAARGEBIED Tel. 1788 l£ BESPREKINGEN TE LONDEN OPGESCHORT TAXI TEL. 1830 TEL. 1093 Nieuws WEERVERWACHTING 4 uur 31 min. AMERSFOORTSOH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 2.10. per maand 0.75, per weck (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17J/r Binnenland franco per post per 3 maanden f3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 513 PRIJS OER AOVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer elke regel meer f 0.25 Llcfdadighcids-advcrlentlen voor dc helft van den prijs. Kleine Advertentiön „KEITJES" bi) vooruitbetaling 1—5 regels 50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05 De verantwoordelijkheid voor den aanslag te Marseille. Joego- Slavisch-Hongaarsche tegenstcl lingen. Toen lc Marseille de Joego-SJavischc ko ning, Alexander, en dc Fianschc minister van buitciïiandsche zaken, Bartliou, vielen door de kogels van een moordenaar, achtte men liet overal ter wereld een geluk, dat dc dader geen Italiaan was, aangezien anders Marseille misschien een tweede Scrajcwo ■iou zijn geworden. Intusschen houdt de aan slag de geesten nog steeds bezig; uit dc Iele giammcn der laatste dagen heeft men reeds kunnen vernemen, dat bet secretariaat van dén Volkenbond officieus erover is ingelicht. <iat de Joegoslavische regccringhij den Volkenbondsraad een memorandum zal indie nen, dat betrekking heeft op al wat er aan den aanslag te Marseille vastzit. Blijkbaar zal op grond van art. 11, par. 2 van het Volkenbondshandvest, hetwelk elke regeering toeslaat op vriendschappelijke wijze de yandacht te vestigen oj> toestanden, die den wereldvrede bedreigen of wel de goede verstandhouding tusschen dc volkc ren, die een voorwaarde is voor den wereld- wede, m het memorandum verzet worden nungctcckcnd- tegen de terroristische bedrij vigheid van emigranten in het buitenland ]>ii protest zal vermoedelijk vergezeld gaan van den cisch, dat maatregelen zullen wor den genomen, opdat dergelijke acties in den vervolge tot de onmogelijkheden zullen hc- lióorcn. Tevens verluidt, dat er in 't memo- ïandum eveneens op zal worden gewezen, dat dc Tsjccho-Slowaaksche en de Roe- Tneensche regccring liet eens zijn met de in het memorandum vervatte conclusies. Er wordt zelfs over gesproken, dat Praag en Boekarest tegelijkertijd memoranda ie Ge neve zullen indienen. Men krijgt niettemin den indruk, dat nog niet is uitgemaakt, wanneer het Joego-Slavisehe memorandum op dc agenda van den Volkenboncïsraad zal worden geplaatst. Aannemelijk wordt het geacht, dat dit niet zal geschieden voor dc gewone bijéénkomst van den Raad in Ja nuari, daar dc buitengewone zitting in No vember uitsluitend zal zijn gewijd aan het vraagstuk van dc volksstemming in het Saargebied. Hongarije zit blijkbaar ondertusschen even- ruin stil. Ettelijke berichten uit Boedapest komen hierin overeen, dat dc Ilongaarschc regecring van zins is een slap hij den Vol kenbond te ondernemen, teneinde de aan dacht van den Voi:enbondsraad te vestigen op liet feit, dat clc Joego-Slavischc regccring door de vervolging der in dc afgestane ge- Meden wonende Hongaren niet alleen in Mrijd heeft gehandeld met dc bepalingen wni het verdrag van Trianon, maar ook de bepalingen heelt geschonden inzake dc be scherming der minderheden. In elk geval wordt het zeker geacht, dat, mocht dc Joego-Slavischc regccring inderdaad een be roep doen op den Volkenbond, de Hongaar se hc regecring eveneens onverwijld te Ge neve stappen zal doen. Zekerheid hestaai echter nog niet ten aanzien van dc vraag, M het Joego-Slavisehe memorandum in hoofdzaak een aanval zal doen op do Ilon- gaa.s.chc autoriteiten dan wel op ltaliaan- selic instanties, die, volgens dc opvatting van uitgebreide kringen Ie Belgrado, mede verantwoordelijk zijn voor den aanslag te Marseille. De pers lc Boedapest breekt inmiddels een lans ten gunste van een onderzoek door een onpartijdige rechtbank cn maakt dc opmerking, dat degenen, die bij den dubbelen moord waren betrokken, Macedo- niërs zijn. Hier wordt aan toegevoegd, dat lor. den aanslag op koning Alexander in België is besloten en dat liet geld, bcnoo- digd voor dc tenuitvoerlegging der moord plannen, uit België en dc Yerccnigde Sta ten naar Zwitserland is gezonden, waar de daders cn medeplichtigen het in ontvangst hebben genomen.. Onopgehelderd acht men m Hongarije het feit, dat alle personen, die in het complot waren verwikkeld, Tsjechi sche passen bezaten cn dat een Tsjechische vrouw den aanslagplegers de wapens in handen heeft weten te spelen. Algemeen spreekt dc I-Iongaarsche pers de hoop uit, dat het onderzoek le Gcnèvc licht zal ver spreiden ten aanzien van den „achter grond' van het gebeurde cn zoodoende een rindc maken aan den ongemoliveerden las ter cn verdachtmakingen, die Hongarije zich moet laten welgevallen. Dat dc mogendheden der Kleine Entente, waarbij zich ook nog enkele staten der Bal kon-Entente moeten hebben aangesloten, voornemens zijn hun instemming te betui gen met den Joego-Slavischcn stap te Gc- ïi'-ve, heelt in Engelsche kringen bezorgd heid gewekt. Naar verklaard wordt, heeft do Engelsche regecring alles gedaan om Belgrado van dezen stap af te houden cn de Londenschc pers, die in de eerste dagen na den aanslag te Marseille de cenc indiscretie na de andere omtrent samen zweerdersoorden in Hongarije en Italië pu bliceerde, heelt de laatste weken, blijkbaar beïnvloed door Whitehall, nagelaten daar omtrent verder uit lc weiden. Volgens de Kr. Ztg. hoopt men in Bril- sclie regeeiingskringen. dat Jocgo-Slavië's optreden te Geneve gekenmerkt zal worden door gematigdheid, 'le Londen vcrwachl men, dat de Joego-Slavisclic slap vooial tegen Hongarije en niet zoozeer tegen Tlaliö z.nl ziiii gericht, maar in velband niet de vriendschappelijke betrekkingen, die er tusschen Rome en Boedapest bestaan, vreest men niettemin, dat dc Italiaanschc diplo matie, indien Joego-Slavië de hoog le strak mocht spannen, partij zal kiezen ten gun ste van den Hongaarschen vriend. Tn ver band met deze situatie is men Ie T. on den van oordeel, dat de Volkenhondsraad door den Joego-Slavischcn slap zich voor een uiterst nctcligen toestand zal zien geplaatst Daar het Saarproblcem ook reeds een doornig" onderwerp is, is te verwachten, dat van Engelsche zijde in alle riclilingen zal worden aangedrongen op hel betrachten van de uiterste matiging, teneinde te voor komen, df.t de verzoenincsarbeid ten aan zien van Frankrijk en Italië niet door nieu we Europccsclie complicaties zal worden bedreigd. JoegO'Slaie beklaagt zich le Cjenève over Hongarije Met betrekking tot de uitwijzing van Hon garen uit Joego-Slavië liccft men in gezag hebbende kringen tc Belgrado bevestigd, dat bet hier uitsluitend individucclc maat regelen betreft tegen een 30-tal Hongaren die niet in hel bezit waren van eèn geldig paspoort, of die als ongcwenscht werden be schouwd. Hieraan wordt toegevoegd, dat de opwinding, welke deze gebeurtenis in Hon garije teweeg heeft gebracht, vctoórzaakt schijnt te zijn door hel feit, dat zich onder dc uitgewezen Hongaren een broeder van een hooggeplaatst ambtenaar van hel minis terie van huitenlandsche zaken te Boeda pest bevindt. Reuter meldt uit Londen: Nadat tot dusver de vergadering van den Volkenboncïsraad lc Gcnève voor de Lon denschc bladen uitsluitend betcekenis had wegens de Saarkwestic, worclt thans ten minste evenveel of misschien nog groolcrc belangstelling getoond voor dc stappen, die Zuid-Slavië ter gelegenheid van deze spe ciale zitting wil doen. Dit vindt niet zijn oorzaak in onderschatting, van den ernst van liet Saarvraagstuk, maar in dc beducht heid, dat de slappen van Belgrado te Ge neve nog deze maand een nieuwe interna tionale crisis zouden kunnen scheppen. Dc diplomatieke medewerker van de Daly Telegraph schrijn, dal het besluit van Zuid Slavic in meer dan één Europeeschc hoofdstad ernstige bezoigdheid beeft ge wekt. Wanneer Belgrado zijn voornemens tot hun logisch einde ten uitvoer legt, kan men zeker zijn van een ernst igen achteruit gang van den internationalen toestand in Midden-Europa. Niet minder dan 66 dooden East-London. (Kaap de Goede Hoop), 17 Nov. (Reuter). Te Clarksbury zijn GG inlanders door den bliksem gedood. Dc too> stand van i.cgcn andere inlanders is kri tiek. De slachtoffers waren op het oogen- hlik, dat dc bliksem hen trof, in een hut bijeengekomen voor het nuttigen van hun maaltijd. Boedapest, 17 Nov. (V.D.). Over het resultaat van het onderzoek der gerechts- dokters naar dc toerekeningsvatbaarheid van Matuschka worden reeds bijzonderhe den bekend. De dokters hebben vastgesteld, dat Matuschka een uitstekend verstand cn een ongewone fantasie heelt, die zich vaak uit in zijn waanzinnig aandoende plannen. De dokters hebben vastgesteld, dat Ma tuschka noch in zijn vroeger leven, noch tijdens den aanslag van Bia Torbagv aan een geestelijke stoornis leed. De beleefd heid cn dc grootheidswaanzin, die hij toon de hij het proces, zijn voorgewend. Echter zijn dc artsen er wel van overtuigd, dat zijn geestesgesteldheid sterke excessen ver toont. De motieven tot den aanslag worden loor «le g&'eclltsarisen aldus aangegeven, dat Matuschka sedert 11)13 hot plan had, door spoorwcgaanslagcn enorm opzien te verwekken. De artsen rekenen hem tol dc groep ernstig gedegenereerden, doch niet bij de geesteszieken. Brussel, 17 Nov. (Y.D.). Dc vermoede lijke samenstelling van hel kabincl-Thcunis luidt als volgt: Theunis (Katholiek): voorzitter van den raad, minister zonder portefeuille. Devcze (liberaal): ondervoorzitter van den raad en -landsverdediging. Van Isackcr (Katli.): arbeid en sociale ooi zorg. Van Cauwclacrt (Ivath.;t openbare werken cn landbouw. Velge (Katli.): économische zaken. Charles (Katli.): koloniën. Rubbcns Katli.): vervoer. Bovcsse (liberaal): justitie. Pierlot (Katli.): binncnlandsciip zaken. Godding (Lil».): Openbaar onderwijs. Francqui (Lib.):. Schatkist. Camillc Guit (Lib.). Financiën.- Rome, IS November (Reuter). Zondag avond 0111 half elf is op bijna S2-jarigen leeftijd overleden kardinaal Piclro Gaspar- •i, dc vroegere staatssecretaris van het Va- ticaan, die lijdende was aan een longont steking. IJENSCHENROOF IN DE VER. STATEN De eclitgenootc van een gefortuneerd handelsagent ie New York, Gustavo West- heim word telefonisch gewaarschuwd, dat haar 12-iarig zoontje Robert Lewis, een kind uit haar eerste huwelijk, gevaar 1 iep, dat. hem iets zou overkomen, wanneer niet oen bepaald bedrag aan geld zou worden betaald op nader le omschrijven wijze. Zij waarschuwde dc politie, die een val zette •ii erin slaagde dc bandieten te hetranpen. toen dezen dc villa van Wcstheim wilden binnendringen. Er ontstond een schietpartij, waarbij twee politie-bcambten licht werden gewond, maar men slaagde erin drie van de vier bandieten tc overweldigen. Dc vier de wist te ontkomen. Gepensioneerde TsJccho=Slo\vuuk: sche gendarmen melden zich voor politiediensten aan De Oeuvre weel mede té dcclcn, 'lat dc afgevaardigde Andraud in dc Ka mei com missie voor huitenlandsche zaken heeft ge zegd, dat dc Fransche belangen in liet Saar gebied misschien van zeer veel bcleekenïs zijn, docli dal zij het gebeente van een gre nadier uit Auvergnc niet waard zijn. De Matin schrijft, dat dc besluiten van den Volkenhondsraad van 192Ö de interpre tatie inhouden van artikel 30 van het Saar- bijvoegsel van het verdrag van Versailles, Volgens deze interpretatie mbet de regee- ringscommissic op eigen verantwoordelijk heid tot herstel van de orde, in geval van onlusten, troepen van buiten het Saargebied kunnen ontbieden. Ook dc Excelsior verklaart, dat de Fran sche regeering zich houdt aan de Gcneef- sclie verklaring van 1920, waarbij Duitscli- lund en Frankrijk zich verplicht hebben de vrijheid en de veiligheid van dc stemming tc waarborgen. Ongeveer duizend gepensioneerde Tsjccno- Slotvaakschc gendarmen hebben zich aan gemeld om dienst te nemen Dij clc interna tionale politic-troepen, waarmee tijdens de stemming in het Saargebied clc Saarpolitic zal worden versterkt. Aangezien bijna allen die zich hebben aangemeld, van onbespro ken gedrag zijn, een uitstekende conduite staat als politieman hebben en zeer vol doende de Duitschc taal bcheerschcn, zullen waarschijnlijk zeer velen hunner aangeno men worden. Van officiecle zijde wordt er nogmaals op gewezen, dat het aanmelden en clienstnemen van Tsjechische politieman nen een particuliere zaak van deze man nen is. Dc bisschoppen van Trier en Spiers heb ben allen geestelijken in hun diocees dc instructie doen toekomen zich in den geest van het rijksconcordaat van elk openbaar optreden in politieke vergaderingen in het Saargebied te onthouden, en ook op den kansel en hij het vereenïgingswerk dezelfde reserve in acht te nemen. Dit geldt ook voor alle huitenlandsche, zich in het Saargebied ophoudende priesters. Zij dienen tc vermij den van den kansel politieke dagbladen, tijdschriften of boeken aan te bevelen. De voorloopigc lijst der stem gerechtigden S a a r b r u c k c n, 1G Nov iV.Dj l)c ple bisciet commissie heeft heden nauwkeuriger nicdedeelingen gedaan betreffende hol aan tal ingekomen protesten tegfen dc voorloo pigc lijst van stemgerechtigden. Het aantal der laatstgenoemden bedraagt 107 115. Daarvan is de helft als stemgerech tigd erkend; 2S.25S protesten betreffen on dergeschikte fouten in dc ojigestclde lijsten; deze worden bijna zonder uitzondering aan vaard 32.000 protesten betreffen de opne ming op de lijsten; daarvan zijn 50% aan vaard. Yan 4G.000 verzoeken om schrapping w erden slechts 15 aanvaard. Commissie van drie onderhandelt verder Rome, 10. Nov. (V.IX) Officieel wordt medegedeeld, dal dc commissie van drie te zamen niet de linanciecl technische sub commissie hedenmorgen haar werkzaamhe den heeft voortgezet, waaraan deelgenomen werd door de Fransdie en Duitschc deskun digen. Dc Duitschc deskundigen hebben de opvattingen van dc i ijksregcering m de technische aangelegenheden uiteengezet. Binnen* en buitenland 6 ct. per K.M. Tel. 1788 Vraagt prijs van onze 6 a 7 pers. wagens Vaste standplaats naast het Tramstation. Kantoor: Leusdcrweg 212. Londen, 17 Nov. (V. D.) De lootbcsprc- kingen tc Londen zijn opgeschort, aangezien dc Japansclie gedelegeerden uit Tokio nog geen aanwijzingen hebben ontvangen voor hun antwoord oj) dc door dc Britsche dele gatie gestelde vragen. De instructies wor den niet voor Dinsdag hervat. Londen, 1G Nov. (V. D.) Volgens een bericht uit Tokio heeft na zorgvuldig over leg met de autoriteiten van het ministerie van marine clc minister van huitenlandsche zaken, Hirola, den Japans.chon gedelegeer den bij de Londenschc viool besprekingen, Ivlatspecicira cn Yamamota, instructies ge seind betreffende de Britsche voorstellen der laatste weken. Deze instructies komen hierop neer, dal clc Britsche-regeering nadere bizonderheder. gevraagd moeten worden over haar geneigd heid Japan vlootpariteit op den grondslag van een gentleman's agreement toe tc ken nen, waarbij ieder zich door een eenzijdige verklaring zou vastleggen ten aanzien van bepaalde limieten bij clc viootprogramiïia's. SPAANSCHE OFFICIEREN ONTSLAGEN EN GEARRESTEERD Madrid. 17 Nov. (Reuter) Bij decreet zijn vier generaals van hun functies onthe ven in verband met de jongste revolutio naire beweging; Onder hen is Moralo, op- perbevelhcbber van dc troepen in Marokko. Tevens wordt melding gemaakt van dc ai restatic van een aantal oppérofficieren. ESKADERVLUCHT OVER DEN STILLEN OCEAAN Uit de Ver Stalen wordt .gemeld, dat tegen het einde van deze maand een eska der' Amerikaansche amphibie-vlicgtuigen oen gezamenlijke vlucht over den Stillen Oceaan naar de Ph.ilippijncn zal onderne men. Het eskader zal van San Francisco naar Ilawai vliegen, een afstand van 3200 K.M., van L-Iawai naar Guam, het grootste der Amerikaansche Mariaunc-oilandeii Ion Zui den van Japan, ccn afstand van 1800 K.M. on van Guam naar Manilla, een traject- van lbOO K.M. De gelieele vlucht zal in esca drille-formaties gemaakt worden. Volgens berichten van Engelsche zijde wordt in Amerika openlijk verklaard, dat deze vlucht onderdeel is van eon plan 0111 „c-cn luchtbrug over den Stillen Oceaan tc slaan." In deskundige Engelsche klingen gelooft men, dat dc Ver. Staten, wanneer de voor genomen vlootsteuripiinten zijn voltooid, in betrekkelijk korten tijd duizend bombarde- ments- en andere vliegtuigen binnen het bereik der Japanschc eilanden kan, con- cenlreeren. GENERAAL TODOROF \- Generaal Georgi Todorof, een dei meest bekende Bulgaarsche legeraanvoerders uit den wereldoorlog cn oen der weinige Bul gaarsche officieren, die de orde „Pour lc Mérite" bezitten, is na een korte, doch ern stige ziekte in den ouderdom van 75 jaar overleden. De regccring heeft bepaald, dat de over ledene op staatskosten zal begraven worden. BOTSING TUSSCHEN TWEE GOEDERE?J- TREINEN Twee gewonden Parijs, 17 Nov. (Y.D.) Op hel station Al- I>i-Madclcinc zijii twee goederentreinen met elkaar in botsing gekomen. Een der treinen was door een defect aan dn remmen blijven staan op het station \lbi-Orlcans cn plotse- ling in beweging gekomen, zonder dat men hein tol stilstand kon brengen. Dc trein reed hel statrbn uit, passeerde het viaduct over (ie Tarin en stoomde het station Albi-Made- leinc binnen op bel oogenblik, dat daar een tweede goederentrein op liet zelfde spoor binnenkwam. De hotsing was zeer hevig. Van den tweeden trein werden 15 wagons letterlijk versplinterd. Daar dc wagens voor een deel geladen waren met kalk, was dc plaats des onheils een tijd lang in een witte stofwolk gehuld. Bij het ongeluk werden slechts dc machi nist en de 'reingeleider van den tweeden goederen Irein gewond WERVELSTORM EISCHT MEER DAM 200 DOOBEN Manilla. 17 Nov. (Reulcr). Tc Manhan zijn tweehonderd personen omgekomen ten gevolge van den joiigsjcn wervelstorm. Ook op het eiland Luzon hebben dertig perso nen het leven verloren. Men vermoedt, dat bij overslroomingcn dc slachtoffers zijn meegesleurd. DIT DL AD HEEFT EEN DAGELIJ KSCIIÊ GECONTROLEERDE OPLAAG VAN EXEMPLAREN TAX 3 Betrouwbare Onderneming WAGENS GOEDGEKEURD DOOR GEMEENTE-POLITIE. PASSAGIERS VERZEKERD Naar buiten 6 cent p. K.M. STANDPLAATS STATIONSPLEIN (Rechterzijde Hotel Monopole) Hoofdkantoor KAMP 41. ■n BUITENLAND Overleden kardinaal Gasparri. (Eerste Blad, pag. 1). SPORTNIEUWS. Om den Gouden OnafhankelijkhcidSbcker. (Tweede Blad, pag. 2). Sopla wint de plaatselijke ontmoeting tegen A.P.WC. mei 3. (TwccdQ Blad, pag. 1). II.V.C. klopt Oosterpark met 53. (Tweede Blad, pag. 1). Amsvordc verliest van Z.N.C. met 2—0. (Tweede Blad, pag. 1). Quick wint met 5l van Soest. (Tweede Blad, pag. 2). STADSNIEUWS Louis Davids in Amicitia. (Eerste Blad, pag. 3). LAHGESTRAAT 49-51 TELEFOON 130 Wij brengen een PRACHT COLLECTIE in gebreide Dames- en Kinderhandschoenen en Wanten. De leukste fantasietjes. Medegedeeld door het Kon. Xederl. Met. Instituut tc dc Bilt. Verwachting: Meest zwakke wind j uit Westelijke richtingen, nevelig tot half bewolkt, weinig of geen neer- slag, waarschijnlijk iets houder. Hoogste barometerstand 775 2 te Scilly. Laagste barometerstand 732.9 ic Isa fjord. Het hoog-druk-gebied in het Westen heeft zich Oostwaarts uitgebreid en strekt zijn invloed ook tot onze omgeving uit. Dc de pressie over Ccntraal-Europa velde op, ter wijl zich over IJsland, ccn nieuw lagcr-druk gebied vormde, dat reeds baromcterdalin- gen over Noord-Scandinavië veroorzaakt. Behalve over IJsland, waar het krachtig uit het Westen of Zuid-Westen waait met sneeuw en hagel cn langs de Noorscho kust, waar ook nog krachtige winden voor-, komen, is het overal rustig weer: plaatse lijk komt wat morgennevel voor. Veel sta tions melden nog zwaar bewolkte of betrok ken lucht, met uitzondering van Midden- Scandinavië, waar liet helder is cn plaat selijk* zeer strenge vorst wordt gemeld (Sarna 20 gr. Celsius). Veel neerslag werd niet afgetapt. Jan Maycn had met 18 m.M. dc grootste hoe veelheid. Voor morgen mag rust weer wor den verwacht, wellicht en in dit verband met een secundaire over Schotland met meer bewolking overdag en dus een iets lagere temperatuur.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1934 | | pagina 1