DE „UIVER" TERUG OP HET NEST
DE EEMLANDEU
ENORM ENTHOUSIASME
Woensdag21 November 1934 Uitgave: VALKHOFF Co. - Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
33e Jaargang No. 123
Tienduizenden' rond het vliegveld huldigen de
Uiverbemanning en directeur Plesman.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 2.10. per maand 0.75, per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken» f 0.l7'/f.
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
PRIJS OER AOVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer
c]ke regel meer f0 25 Liefdadigheids-advertentitn voor de
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES' bi) vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
Gezagvoerder Parnicntier, eer;
ste officier Moll, radio;tclcgrafist
Van Bruggen en boordwerktuig;
kundige Prins hebben voor hun
prachtige daad, die de bewonder
ring van de f.eheele wereld heeft
afgedwongen en nieuwe mogelijks
heden voor het wereldluchtvaart;
verkeer heeft geopend, den dank
en de hulde van het vaderland,
dat dezen Woensdag het aanzijn
had geschonken van een nationa;
len feestdag, in ontvangst geno;
men.
Dank en hulde, waarin ook de Konink
lijke Luchtvaart Maatschappij, die door
haar perfecte organisatie aan dc onmisbare
voorwaarden voor het welslagen van deze
heroïsche vlucht ten volle heeft kunnen
voldoen, on verdiende wijze heeft gedeeld
De legioenen rukken op
„Uiver'"-dag op Schiphol! Het dagenlang
geklop en gehamer aan tribunes en hokken
beeft plaats gemaakt voor het gegons der
massa. Dc Amslcrdamschc luchthaven, dal
VAN BRUGGEN en PRINS
immer interessante, intens levende plekje
grondgebied in dc eenzaamheid van het
polderland, moet vandaag verbaasd zijn ge
weest over haar eigen beeld. Zij heeft
men weet liet! hoogtijdagen gekend,
waarop de belangstelling van autoriteiten
en publiek in dc pers werd omschreven
met het stereotype zinnetje: „Schiphol bood
reeds in dc ochtenduren een levendigen
aanblik!"
Dezen Woensdag zijn alle records op dit
gebied met stukken geslagen en zou zulk
een zinnetje, min of meer lachwekkenci
hebben aangedaan
Reeds in den vroegen morgen begint, uit
Amsterdam en uit ganseh Nederland, dc
intocht der legioenen... De burgemeester
van Haarlemmermeer, die het in zijn gebied
het zwaarst te verantwoorden heeft, had
een politiemacht 0|) de been gebracht, die
gedaenten opwekte aan een leger, dat den
strijd heeft aan te binden met een vele
honderden malen sterkeren vijand, die den
polder binnen valt met auto's en autobus
sen; per rijwiel, per boot en zelfs te voet.
Ken beeldspraak overigens, die dadelijk
dient losgelaten te worden, want de duizen
den en nog eens duizenden, die van heinde
en verre optrekken met Schiphol als eind
doel van hun tocht, waren in overgrootc
meerderheid gewapend met een flinke, hun
door middel van dc verschillende persorga
nen verstrekte dosis verkccrsordcrs en dus
volkomen op de. hoogte van hetgeen zij
doen en laten mogen. Getallen spreken hun
eigen laai en dies heeft het zin tc verniel
den dat genoemde ambtsdrager, behalve
over zijn eigen gemeentelijke politie, de be
schikking had over honderd rijksveldwach
ters, honderd man marechaussee en twee
honderd man politictroepen. Dat de mede
werking van dc Amstei damsche' verkeers-
brigade zeer gewaardeerd werd, spreek! wel
van zelf! Uiteraard had ook de hoofdstad,
voor de toegangswegen naar Schiphol, als
mede de gemeenten Amstelveen en Aals
meer. een geducht aantal manschappen „in
het geweer geroepen".
Eén-richtingsverkesr naar
Schiphol
Koeren wij thans naar de omgeving der
luchthaven terug. Dank zn een door ceniate
hersenen uitgedacht plan om voor oe
smalle wegen rond Schiphol een complex
van verkeersmaatregelen te scheppen, voor
namelijk gebaseerd op een systeem van
één richtingswegen en dat, wat de te vol
gen routes en „uitslappunlcn" betreft, on
derscheid maakt lusschcn particuliere
auto's, autobussen, taxi's en rijwielen, vol
trekt zich dc intocht der legioenen hij
bereikte lusschcn 11 en 12 uur zijn hoogte
punt op voorbeeldige wijze, waarbij de
vier speciaal geslagen portions, één voor
liet dorp Sloten; een hulpbrug voor wielrij
ders en voetgangers in het Verlengde Jaag
pad, een ponton ongeveer tegenóver den
Burgemeester Colijnvv.eg en nummer vier
nabij Schiphol, tegenover den Schinkelweg,
hun onmisbare diensten vcrloencn. Er ont
brak aan dit alles alleen nog een auto-giro
in dc lucht, waarvan de bestuurder draad
loos zijn aanwijzingen gaf
Ook het verkeer tc water is enorm; boot
na boot meert aan dc daartoe speciaal in
gerichte landingsplaatsen en ontscheept
daar haar mcnschclijke lading.
Op Schiphol
0|i Schiphol fungeert dc Koninklijke Xe-
dcrlantlsclic Verecniging voor Luchtvaart
als gast vrouwe en het aantal uitnoodigin-
gen, dat zij verzonden heeft nan degenen,
die uit hoofde van hun functie voor een
cere-plaats in aanmerking komen, beloopt
reeds in de honderden. Die uitnoodigingen
golden regeeringSpersoncn, liooge militaire
en civiele autoriteiten, alsmede persoonlijk
heden uit kringen van lucht- cn scheep
vaart, handel en bankwezen. Voor de ont
vangst van de offieieclc genoodigden is hel
douane-lokaal ingericht; voor het overige
deel is liet restaurant niet het voor-terras,
dat een speciale uitbreiding liceft onder
gaan, alsmede liet dakterras gereserveerd
en tenslotte nog de uithoek van tribune A.
Als w ij ecnigc malen een speurtocht onder
nemen zonder ecnigc hoop op volledig
heid ontdekken wij telkens weer voor
name persoonlijkheden. Daar zijn be
halve de ofl'icieele sprekers van den mid
dag onze minister-president, dr. II. Colijn,
die niet als regeeringspersooii, doch gewoon
als belangstellende gekomen is. Verder de
minister van binnenlandscho zaken, X.F.xc.
rnr. J. de Wilde, vergezeld van de ministers
Deckei's, Manhunt en Kal ff. Wij zien
voorts ouil-imnister Van Dijk, het, collego
van B. en W. vin Amsterdam, tal van
raadsleden, den commandant a an het veld
leger, Juilqnant-goncraul jhr. W. Rüell, den
chef van den gcneralen staf, generaal-ma-
joor I. H. Reynders, den chef van den ma
rine-staf, vicc-admiraal .T de Graeff, den
commandant van dc luchtvaartafdeeling
Soesterberg, luitenant-kolonel P. W. Best,
den onder-commandant der marine te Am
sterdam, kapitein ter zee Meier Ranneft,
den directeur van hol Luchtvaartbedrijf,
den heer K. Oupenclijk, den commandant
van het vliegveld dc Kooy, kapitein ter zee
II. Ferwerda. Men concludeere uit deze
opsomming niet dat hel militaire clement
bij dit burgerlijk festijn den voorrang heeft;
de civiele autoriteiten winnen het in aan
tal doch het vermelden van hun namen zou
een Kolom druks vullen. Er zijn o.a. do
commissarissen der Koningin in Noord- en
Zuid-Holland, respectievelijk jhr. mi. dr.
A. Röcll en jhr. rnr. dr. II. A. van Karnc-
bcck en verder nog burgemeesters van ver
schillende. gemeenten.
De tribunes! Zij zijn het die. aan deze om
geving een wonderlijk aspect vcrloencn.
Twee. groolc tribunes, loodrecht op hel res
taurant en stationsgebouw, in één lijn op
bet platform liggend; aangeduid door de
letter A. on B. icr kleinere. C., D. cn F.,
eveneens in één lijn, eenwijdig aan ge
noemd gebouw en daarvan op een afstand
van ongeveer 250 M. verwijderd. Ruim vijf
duizend personen vinden bier een zitplaats.
Het is of zoo straks twee elftallen het veld
zullen betreden. Maar het veld is van
beton met in het midden een getimmerte,
twee nieter hoog en door bloemen, palmen
en tapijten herschapen in een sierlijk po-
PARMENTIER
diuin, thans nog. .leeg, straks liet middel
punt van duizenden oogenpuren. Dc tribu
nes door het stadion afgestaan zijn
onder de leuze: „Safetv first!" met, zwaar
hekwerk afgesloten. Geestdrift wordt ge
waardeerd, maar dan liever zonder een mo
gelijke bestorming van het veld
Tribune nr. 7 is ook een grooto knaap;
zij beslaat met liaar duizend zitplaatsen-
een gedeelte van liet zgn. publick terrein
binnen de bóslaandö ijzeren afsluiting.
Daarvóór het terrein voor de eerste-rangs-
staanplaalsen, dat zich schuin naar' voren
voortzet in twee kiikfronten met een-lengte
van ï'osp. 200 en 250 NL en een diepte van
50 M.. tezamen de tweede- en derde-rangs-
st aan plaatsen vormend. Ook hier zwaar
lïckwerk ter afsluiting. De open vakken lus
schcn de tribunes zijn gereserveerd voor
liet personeel der K.L.M., voor de Nationale
Luchtvaartschool en voor de Amsterdam-
sclic cn Rottei'damsehe Aeroclub. óói de
militaire, loodsen aan de Noordzijde vinden
dc jeugd- en luchtvaartcliibs hun kijkfront.
De tijd verstrijkt en van lieverlede verdwij
nen de lecgc plekken op de tribunes. Do
randen van de kijk fronten zijn reeds vroeg
ingenomen door belangstellenden, die zich
een goede plaats wilden verzekeren, maar
ook hier wordt het open veld langzaam aan
0|)gcvuld door do massa's. Dc orde-maat
regelen zijn streng en afdoende. Commissa
ris J. W. Haarman van bet Hoofdbureau,
van politie te Amsterdam is hier met do
algêhoele leiding belast. Volgens offirieclo
opgave heeft lui lot zijn beschikking. 6
hoofdinspecteurs, 17 inspecteurs, 1(5 briga
diers, 320 agenten, ruiters, 40 man bere
den marechaussee. SO rijksveldwachters en
100 man personeel van de K.L.M.. de laat
sten in overall waarop zij het kenfccken
van dc maatschappij dragen.
Het geheel vormt oen machtig schouw
spel van zeldzame bekoring. Waar rnen
den blik wendt, ziet men menschen en
vlaggen. Menschen. van wie velen dóór het
koopen van een „Uiver"-speld hebben bijge
dragen aan do versterking der geldmidde
len van het Nationaal Luchtvaartfonds. Het
doffe gegons, dat zich altijd hooren doet,
waar een volksmassa bijeen is wordt nu en
dan overstemd door het zware geronk van
motoren. Vliegtuigen komen en vliegtuigen
gaan; de straffe regelmaat van hel verkeer
der internationale lijnen laat zich door.
niets hein vipetien, zelfs niet door een be
roemdheid als dc „Uiver". 't Moet wel een
buitengewone gewaarwording zijn om in
deze oogenblikken Schiphol cn omgeving
in vogelvlucht tc kunnen zien.
De persarbeid.
ONZE UIVER
in dc voor de jiers bestemde lokaliteit
tijdelijke uitbreiding van de tot. schrijfka
mer bevorderde bagageruimte ter zijde van
do hall ratelen dc telefoon-toestellen. Dc
stenografen aan het andere lijn grijpen
naar hun bloc note cn leggen zoo de
dictafoon deze taak niet heeft overgeno
men nerveus-haastig gedicteerde stem
mingsbeelden of meer zakelijke mcdedeelin-
gen vast. Havenmeester Dellaert moge zich
af cn toe. het voorhoofd afwischeiv, stations
chef Thomson móge zijn zorgen hebben
bet pad der journalisten gaat in deze con
treien ook niet bepaald over rozen! Zij mer
ken nauwelijks hel verschil tusschen dc
koude buiten cn dc genoeglijke warmte in
de hali van het slationgeboiiw. Telkens
weer snellen langs de telefoondraden in
drukken naar dc redacties der bladen. Zoo
worden genoteerd: dc spanning, waarmede
drie echtgcnoolcn en een verloofde de lan
ding van dc „Uiver" tegemoet zien; dc
aanwezigheid van vader en 'moeder Par-
mentier, dc- duizenden liters snert, die in
de consumptietenten bij de verschillende
rangen in grooto veldketels* Ie trekken
staan en hun weg vinden naar duizenden
hongerige mógen; de ontvangst van de rc-
geeiiners-autorileiten en van generaal Snij
ders, dc. aanwezigheid van ambulancc-
auto's oji het terrein cn van een ambulance
lioot, voor den steiger tegenover den hoofd
ingang van .Schiphol; van een politicbarkas
en ecii politicboot verderop; do muzikale
niarsrlien langs de Iribunes en kijkfronlen
van de Koninklijke Militaire Kapel onder
leiding van kapitein C. L. Walther Boer
en van tic Post Harmonie onder leiding
van den lieer Toorcnspits, die zich ook op
liun standplaats in de omgeving van het
podium, zeer tot genoegen van de duizen
den. voortdurend doen hooren;. de als maar
pralende vadio-omroepers, wier reportage
gretig wordt aangehoord in honderdduizen
den kamers, in ons land en in de overzee-
schc gewesten; de betrekkelijke genoegens
van eenige uren staan en honderd-en-een
andere dingen.
9 Luchtlestijn
De Klok van elven is nauwelijks koud als
de omroeper van het veld, dc heer E. Smits,
chef van dc projvaganda-afdceling der Fok
kerfabriek, die reeds ecnigc malen hart
grondige waarschuwingen tot het publiek
heeft gericht om de afzettingen niet te ver
breken en en passant dc massa over hel af-
ijdon na dc huldiging en over dc stand
plaatsen van taxi's en autobussen beeft in
gelicht, den aanvang aankondigt van clc
door de Nationale Luchtvaartschool tc ge
ven demonstraties. Dank zij op tal van
plaatsen aangebrachte luidsprekers dringt
zijn stem tot in alle uithoeken van het
veld door.
In de richting van de vliegvveide klinkt
zwaar motorgeronk cn even later stormt
een sierlijke Koolhoven F K 40, bemand
met. de instructeurs De Mul cn Postmaa,
den hemel tegemoet voor het dcmönstrcc-
ren van een aantal lessen en kunst vluch
ten. l)e. duizenden op den grond krijgen,
wat het eerste gedeelte betreft, zelf een
lesje in de kunst van het .sportvliegen,
want de stem op den verkeerstoren maakt
liet publiek attent op du-fouten, die met
opzet door don zoogenaamden leerling wor
den gemaakt. Krasse fouten zijn er bij cn
vooral bet behoorlijk vertegenwoordigde
jeugdige clement onder de toeschouwers ge
niet er hoorbaar van. Ook de kunstvluch-
ten vallen zeer in den smaak cn een harte
lijk applaus weerklinkt als liet vliegtuig
geland is.
Maar reeds doet zich opnieuw liet ge
ronk van motoren hooren. Thans is het een
escadrille C.V-vliegtuigen lichtgrijze ma
chines van hetmarinevliegkamp „De
Koov". dat onder commando van den offi
cier-vlieger le klasse Th. J. van Midde
MOLL
komt aanstormen en alvorens te landen een
serie met bewonderenswaardige bekwaam
heid uitgevoerde luchtcxcrcities te zien
geeft. Nog is het applaus niet bedaard of
con nieuwe en buitengewoon interessante
afwisseling van het programma wordt ge
bracht door den bekenden zweefvlieger Van
Nijcnhoff, die zich in Necrland's grootste
zweefvliegtuig, dc „Adelaar", door zijn trou
wen helper, den instructeur Sluylcr van
dc N.L.S. met een slccpvliegtuig tot eenige
honderden meters laat. optrekken. Kort
daarna demonstreert do heer Nijcnhoff op
prachtige wijze hoe men zoo'n motorïpós
vliegtuig, mits men de knepen van het vak
kent, ook zonder sleepkracht ia de lucht
kan houden en er zelfs veilig loopings en
andere toeren mee kan uithalen.
Maar vóór het zoover is, vragen twee
Koplhovcn-lestoestellen, bestuurd dooi de
instructeurs Somcr .cn De Mul en htido.
bijvalskreten stijgen mede omhoog! do
auto-giro,waarin de chef-instructeur der
N.L.S., dc heer Schmidt Crans heeft plaats
genomen, de aandacht voor een formatie-
vlucht, die, nadat de Koolhovcntjes geland
zijn, gevolgd wordt door een bizonder inte
ressante demonstratie van laatstgenoemd
toestel alleen, waarbij duidelijk wordt aan
getoond dat snelheidsverlies voor zulk een
machine van geen bcteckenis is. Een serie
knap uitgevoerde kunst.vluchten met. een
Tiger Moth; wederom door den hoer Schmidt
Crans, dc aankomst on een demonstratie van
dc berocmde.$,1vijf vingers aan één hand"
een escadrille 'jachtvliegtuigen van de
Luchtvaartafdeeling Soesterberg onder com
mando van den kapitein-vlieger Van Weer
den Poelman en lesdemonstraties niét
drie school vliegtuigen van do Nationale
Luchtvaartschool besluiten dit uitnemend
geslaagde luchtfestijn, dat bovendien om
het eens'zoo le. zeggen rijkelijk „besjnen-
kcld" was geworden met, de opwekkende
muziek van de. Kon. Militaire Kapel cn do
Amsterdamse lie Post harmonie
„Daar is ie!"
Intüsschcn heeft zich van de duizendkop
pige menigte de talrijke autoriteiten niet
uitgezonderd een nerveusc spanning
meester gemaakt. Uit. de door den ortiroeper
op gezette tijden vérstrekte, mededeelingen
is gebleken dat de „Uiver" met dc laatste
étappe ParijsAmsterdam uitnemend
weg weet! Een deining gaat door de massa,
als békend wordt dat het vliegtuig zich ho
ven Nedorlandsch gebied bevindt, en met
groolc snelheid naar Schiphol koers zet.
Op liet laatste oogenblik komt met
een Air Franco toestel A. Fokker ook
nog ter begroeting aan. Op de tribunes
en op het eere-terras verheffen velen zich
van hun plaatsen en dit voorbeeld wordt
door allen, die gezeten zijn, gevolgd als
dc sirene begint tc loeien, ten teckcn dot dc
„Uiver" in zicht is. En op hetzelfde oogen
blik klinkt uit honderden kelen dc kreet:
„Daar is ie!" En waarlijk: daar komt de
trotschc vogel pijlsnel aanschieten. Nog en
kele seconden, dan daveren de motoren hun
lied van kracht en durf boven het veld en
scheuren zij, mét het gejuich van de tien
duizenden, de lucht aan stukken Twee
maal maakt het groolc, glanzende vliegtuig
met ingetrokken landingsgestel een eere
ronde boven Schiphol, daarna slaken de mo
toren hun lied en verricht de „Uiver"
het landingsgestel is zichtbaar geworden
in prachtige glijvlucht een volmaakte lan
ding op het grastapijt. Weer klinkt veel
zwakker nu liet geluid van dc motoren,
als dc macliinc haar neus naar het platform
richt én langzaam komt aanrijden. Het
wordt overstemd door de daverende kreten
der massa. „Parmentier! Pauncntier!"
klinkt liet op tribunes en staanplaatsen.
Gezagvoerder Parmentier en de zijnen we
ten wat hun te doen staat. De „Uiver"" taxiet
langs liet front van liet publiek, de glunde-
(Zie vervolg op pag. 2).
