4000
'S&jgL,
deAens
BURGER
DE EEMLANDER
«4>
L. J. LUYCX ZOON
BALANS-UITVERKOOP
Maandag31 December 1934 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
33e Jaargang No. 155
VAN HET OUDE IN
HET NIEUWE
NIKOLAJEF REEDS
terechtgesteld
TEZAMEN 119 EXECUTIES
m JÊ Ji nissen van Nikola
GROOTE BEROERING TE
MADRID
JAPANSCHE OLIEWETTEN
TEXTIELSTAKING
IN AHMEDABAD
Tel. 17S8
VISSCHERS AFGEDREVEN
Buitenlandsch weeroverzicht
4 uur 22 min.
EXEMPLAREN
TAXI TEL. 1830
Betrouwbare
onderneming
TEL. 1093 TAXI
K.ntoor
hamP 4"
WEERVERWACHTING
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 2.10, per maand I 0.75, per
i weck (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/»»
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-# Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 513
DDI |C flFR AI1VFRTFNTIFN van 1-4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer
rHU5 Utn AUYCnmn dke f025 Ltefdadlghclds.advertcntlëa voorde
helft van den prijs. Kleine Advertentlön „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regel»
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen i I.—Bewijsnummer extra f 0.05
In sommige streken 'cn kringen van
onze groote wereld vindt men een gebruik
in zwang, hierin bestaande, dat dc men-
schcn op Syivestcravond even voor midder
nacht op een stoel klimmen, liet slaan van
twaalven afwachten cn dan, bij den laat-
stcn klokslag, er afspringen cn elkaar om
helzen. Zij springen aldus svmboliseercn
zij „in het nieuwe". Misschien doen zc
daarbij iets. wat te verbinden is aan de zqpr
Oud-Germaanschc mythe, die de zon verge
lijkt met 'n springend hert, cn waaraan
de Duitsche volks-uitspraak ontleend is:
„'Met Nieuwjaar wordt dc dag een sprong
van een hert langer."
De datum van het nieuwe jaar is echter
niet altijd dezelfde geweest. Ook die heeft
sprongen gedaan, \ooruit en terug. In dc
landen om de Middellandschc. Zee werd in
de lente het begin van het jaar gevierd. De
Christelijke Kerk stelde het eeuwen lang af
wisselend, nil eens op Kerstmis, dan weer
op één of op zes Januari (F.piphanicn). In
de Middeleeuwen was de datum verschil
lend m enkele landen: In de Republiek Flo
rence 25 Maart; in Venetië 1 Maart: in
sommige declcn van Frankrijk bij het be
gin der lente. Te Keulen cn tc Trier weer 25
Maart; in het overige Duitschland en in
Zwitserland weer Kerstmis. 13ij dc Duit-
sehers zat sterk dc herinnering aan liet
wintérschc Joelfeest: het feest van de zon.
Op dat feest, dat van liet licht, werd Jict
Christuskind geboren, het kind dat tevens
Nieuwjaar is: de licht-reinc God, de vorst
an het Jicht, van wien Johannes de Dooper
getuigde: „Hij moet wassen, ik moet min
der worden". Sporen daarvan vindt men
ook elders: Zoo heet, hier cn daar in Zwit
serland het Christuskind niet alleen „Christ-
kindli", maar ook „Neiijahrskindli".
Doch het Romeinsch gezag, met zijn ijze
ren greep, zou den Nieuwjaarsdatum be
palen, alle afwijkingen van links cn van
rechts ten spijt. Julius Caesar verlegde in
zijn kalender, dien hij in het jaar 46 vóór
Christus invoerde, den Nieuwjaarsdag van
1 Maart op 1 Januari. Op den langen duur
heeft deze regeling het gewonnen. De toe
voeging van twee maanden, Januari cn Fe
bruari, vóór Maart, verklaart dan ook,
waarom de laatste vier maanden van ons
kalenderjaar, ofschoon dc negende, tiende,
elfde en twaalfde, toch nog September (dc
zevende), OetoJjcr (de achtste), November
(do negende) cn December (tic tiende) hec-
ten.
Dus op 1 Januari, Nieuwjaar en de dagen
gaan lengen. Het feest der Onverwoniien
Ztjii der Romeinen, liet Joelfeest der Oude
Germanen jis voorbij'. Onvcnvonnen stijgt dc
bron van liet licht uit de duisternis der kor
te dagen voor de a$rdë omhoog. De dog
maakt een sprong cn -wij moeten mede-
springen of wij willen of niet en ons huis,
ons bedrijf, ons leven régelen naar dien
machtigen factor van het bestaan: 'net licht.
Maar het zal goed zijn, zoo de mcnschen
niet alleen den sprong mede wagen, omdat
het moet, maar ook omdat zij w illen, omdat
zij het. meerdere licht willen zien en er ge
bruik van willen maken. Alle. aanvang, zegt
men, is moeilijk; alle aanvang is een dap
pere sprong in een nieuwe toekomst: toe
komst van leven, toekomst van kunnen,
toekomet. van doen. En bij den groot en,
voortgezet ten gang van arbeid, geestelijk cn
lichamelijk, is bet niet kwaad, van tijd tot
tijd een sprong te doen, die ons ver brengt
van sleur en gewoonte, die den arbeid zou
kunnen, ontdoen van zijn glans. Zoo zouden
we ons dus don sprong in het Nieuwe Jaar
kunnen voorstellen als een poging tot her
nieuwing, vcrfrissching, verjonging, als een
wilsuiting om mee te gaan met den tijd, die
voortijlt, met het licht, dat zich verlengt
over dc donkere dagen.
Uit den schoot van den Nieuwjaarsdag
groeit het jaar. Wij, die medegroeien, ont
plooien ons, verbroeden ons, door tal van
ervaringen, door niet te tellen indrukken cn
ondervindingen; zoo wij vatbaar zijn voor
dc opvoeding van het leven, worden we
grootcr in geestelijken omvang, dieper cn
rijker van inzicht.
En.... aan arbeid zal het niet falen. Ki
ls zoo veel werk in 't verschiet, werk van
herstel cn opbouw van wat afbrokkelde of
verviel. In het dagelijksch leven, dat dit
proces van vergaan cn herleven ziet, zijn de
tegenstrijdigheden niet te tellen: willen on
niet-willen liefhebhen en haten, zich ver
heugen cn bedroefd zijn. vertrouwen heb
ben cn bezorgdheid koesteren. Het. leven
heeft zijn werkdagen cn Zondagen, meer on-
aust dan rust, meer twijfel dan geloof, meer
beuzelarij dan ernst och, eiken dag zou
den we wel „schoonmaak", een „kleine
beurt of een „groote" beurt, maar tóch
schoonmaak willen houden. Maar van ons
zelf hangt het af of dc beurt „grootof
„klein" zal wezen, moeilijk of licht.
Dus, nog eens, wc moeten met een dap
peren sprong beginnen, des te dapperder,
naarmate de tijdsomstandigheden moeilij
ker zijn, doch ten slotte maken wij zelf ook
voor een deel die tijdsomstandigheden. Er
is een oud rijmpje, dat zegt:
Du seiber maohst die Zeit
Das Uhrwcrk sinrl die Sinncn;
Ilemmst. du die Unruh nur,
So ist die Zcit von binnen.
Wat wil zeggen, dat men van het leven
dat maakt, wat men er zelf van gemaakt
heeft. Met. minder onrust minder last. Mot
meer blijmoedigheid, hoop cn durf, grootcr
vreugde en helderder liciit. Het verleden
loert, ons, dat vele onzer bezorgdheden niet
belangrijk bleken tc zijn en óók, dat waar
zij inderdaad ernstig waven, wij dikwijls
kracht vonden ze onder de oogen te zien en
ze ten goede te leiden. Zoo was liet in liet
Oude jaar. Het zal in het Nieuwe jaar wel
niet anders zijn.
Maar we. moeten beginnen met te ver
trouwen en opgewekt te zijn. Dat is de eer
ste kracht met welke wij tegenover dc onbe
kende toekomst moeten staan. Mot vertrou
wen cn opgewektheid moet de eerste sprong
gedaan worden. Fr is in ieder van ons iets
van een overwinnaar, die van het Nieuwe
laar iets kan halen aan buit, iets van de
zegeningen, die het zal kunnen brengen
hem, wiens hart daar voor openstaat. Voor
1935 zoude ik enkele verzen van Rierbnum
willen hechten aan ieders dagkalender. Ilicr
zijn zij:
Schicke dcino Blicke aus: die gnnze F.rdc
Blüht dir an's Ilcrz: was sclión ist. das
ist dein!
Denn der ist König iiber alle Dinge
Und den bcriihrt der Engel goldnc
Schwingcn,
Der seinc Blicke so aussenden kann,
Dasz sic wie Adlcr Beutc heimwarls tragen,
Und dom die Morgenstunden Icuchtcnd
sagen
Du, Mensch mit hellen Augcn, nimmunsan.
A. J. B. B.
Dertien mcclcbekiaugdcn hebben
hetzelfde lot ondcr=
gaan
Het telegraaf-agentschap der sovjet-regee
ring deelt mede, dat de militaire afdeeling
van het opperste gerechtshof der sovjet-unie
in het proces, gevoerd tegen Nikolajef en
dertien mede-beklaagden, op grond van
overtredingen van par. 58, alinea's 8 en 11,
dezen heeft veroordeeld om tc worden dood
geschoten. Het vonnis is reeds voltrokken.
Het bezit van dc beklaagden vervalt aan
den staat.
Bij dc behandeling der zaak was o. m. ge-
blcken, dat de'bcklaagdcn als vroegere" le
den der z.g. oppotsitiegioep-Zinowjef tc Le
ningrad een terroristische organisatie had
den gesticht.
De organisatie begon haar actie in 1933;
zij zóu cïen moord op Kirof hebben voorbe
reid en uitgevoerd.
Voorts heeft het onderzoek uitgewezen,
dat de. terroristen met een buitenlandschen
consul té Leningrad in verbinding hadden
gestaan. Nikolajef had \an dien consul 5000
roebel als ondersteuning ontvangen cn met
hem onderhandeld over gewapende tus-
schcnkomst.
Naar Reuter uil
1 "^aIPPIl Moskou meldt, zou*
den Kamencf cn ZF
Sl*hap zijn gegaan.
,no(?t pr'der °n*
Af AJSKm' mogelijk zijn een of-
^0" MnB ficieele bevestiging
of tegenspraak van
dit gerucht tc ver
j§y iv Mm Nadat de doodvon-
V. MJfW JÊm wmSI jef en zijn medebe-
klaagden voltrokken
waren, is het aan
tal der in verband met den moord op Kirof
door het militaire college van het hoogste
gerechtshof der sovjetunie geëxecuteerden
gestegen lot 119.
Te Leningrad werden op 5 December 39
personen terechtgesteld; te Moskou 29 op 11
December; te Minsk 9 man op 17 December;
te Kief 23 cn Zaterdag j.l. te Leningrad 11.
Bovendien zijn volgens officicele Russische
gegevens nog 17 personen in de genoemde
vier steden tezamen met dc terechtgestelden
gearresteerd, wier zaak nog door het mili
taire college zal worden nagegaan.
Zjdanov, die dc plaats van Kirof beeft
ingenomen als secretaris van het partijbe
stuur van Leningrad, heeft in een vergade
ring van de partij verklaard, dat dc ver
volging van de groep Zinowjef beëindigd is.
Alle leden van bet zoogenaamde „cen
trum Leningrad" zijn volgens bom thans
gearresteerd, zoadat geen arrestaties meer
te verwachten zijn.
De Moskousche' pers bespreekt in lange
hoofdartikelen dc terechtstelling van Niko
lajef on de zijnen. Zooals bekend had de
secretaris van liet parlijcomité te Lenin
grad verklaard, dat de vervolgingen in ver
band met den moord op Kirof geëindigd
waren, daar het Leningradsche centrum al
leen had gestaan. Dc tegenwoordige leider
van het commissariaat van binnenlandsche
zaken te Leningrad, Agranof, zet zijn onder
zoekingen echter voort. Het verluidt, dat
de GPoe op het oogen blik bezig is met na
Ie gaan, of bet Leningradsche centrum in
derdaad alleen heeft gestaan, zooals wordt
aangenomen. Men beeft vermoedens van
betrekkingen met andere geheime organi
saties. die zich in dc provincie zouden moe
teen bevinden, daar het centrum te Lenin
grad op regelmatige tijden agenten op reis
hoeft gezonden. De GPoe zou thans de be
stemmingen dezer agenten onderzoeken.
Intusschen wordt het onderzoek tegen de
tc Moskou gearresteerde oppositioneelen
met Zinowjef cn Kamenef aan het hoofd
voortgezet.:Ook -deze groep zou met dc p
vincic bel rekkingen hebben ondci boude
waarnaar thans wordt gespeurd. Haar acti
viteit zou niet zoo groot geweest zijn als die
van het centrum te Leningrad.
'Azana's vrijspraak lokt ccn
ernstige crisis uit
Naar Reuter uit Madrid seint, is dc open
bare inccning zeer geschokt door dc vrij
spraak van Azana en Luis Bcilo. Deze uit
spraak vun bet hoogste rechtscollege in
Spanje vormt het gesprek van den (lag. Dc
procureur generaal der republiek beeft be
roep nangcteckënd tegen dit vonnis. De mi
nisters zijn Zaterdag in spoedvergadering
bijeengeroepen, maar de. kabinetsraad beeft
geen oplossing gebracht in den verwarden
politieken toestand.' In den boezem van hot
kabinet zijn diepgaande mccningsversehil-
lcn aan den dag gekomen. Dc kabinetsher
vorming, die bekend is gemaakt, is herroe
pen.
De premier Lcrroux heeft aangekondigd,
dat lui ccn uiterst gewichtige bespreking
wij hebben niet den president der republiek
Zamora. Dat de tweestrijd in het kabinet is
ontketend door het vrijsprekend vonnis van
het hooggerechtshof te Madrid, is zeker. Ler-
roux schijnt liet mot. het hof eens tc zijn; al
thans, hij acht dit niet Ie behooren tot de
competentie der regeering.
Wij regeeren en oefenen geen rechtspraak
uit, verklaarde de premier. Andere minis
ters schijnen liet hier eens te zijn. De minis
ters, die behooren tot de partij van den ka
tholieken „dictator" Gil Robles, beraadsla
gen nog over het standpunt dat zij zullen
innemen t.a.v. Azana's vrijspraak.
Amerika en Engeland doen
opnieuw stappen
Donderdag zijn door den Britschen en den
Anierikaanschen ambassadeur te Tokio ver
dere stappen gedaan niet hc*rekking tot dc
nieuwe Japansche olievvetten en derzclver
uitwerking op dc buitenlanclschc maat
schappijen. Naar verluidt, is bij deze gele
genheid het Mundsjocrijsche oliemonopolie
niet ter sprake gekomen*
Dc nieuwe Japansche wet, die verplicht
Stelt, dat dc .maatschappijen een olievoor
raad'houden voor zes maanden. machtigt dc
regeering dc quota cn prijzen vast tc stel
len. Daar kort geleden bekend word ge.
maakt, dat bij het vaststellen der quota alle
handelsvermcerdcring aan Japansche leve
ranciers zou worden gegund, zou de uit
werking van dc wet op da builenlandschc
maatschappijen niet alleen zijn, dat zij op
bijzonder zware extra-kapitanllnsten zouden
komen Ie zitten, maar dat zij bovendien van
de gelegenheid zouden worden beroofd dit
goed te maken door ccn vermeerdering van
hun handel.
Zinowjef
Gandhi heeft dc partij der
arbeiders gekozen
Tc Ahmcdabad hebben de eigenaars der
katoenspinnerijen tegen 1 Januari a.s. een
loonsverlaging van 10 aangekondigd. Dc
vakvercenigingcn wenschen dc vraag, of
loonsverlaging noodzakelijk is, aan een
scheidsgerecht te onderwerpen cn verkla
ren, dat de algemeenc staking zal worden
afgekondigd, wanneer hieraan geen gevolg
zal worden gegeven. Naar verluidt, heeft
ook Ghandi den vakbond geadviseerd in
staking te gaan, wanneer arbitrage door dc
werkgevers wordt geweigerd.
BOMBAY, 2S Dec. (V. D.) )Gandhi heeft
partij gekozen voor dc 200.000 textielarbei
ders, die in staking zijn gegaan uit protest
tegen een salarisverlaging van 10 pet.
TEGEN DE DICTATUUR
Naar Reuter uit Londen seint, heeft Raid-
win in een nieuwjaarsboodschap, nadat hij
dc werkzaamheden van dc nationale regee
ring in het afgeloopen jaar had gememo
reerd, erop gewezen, dat in dc toekomst op
een grooten strijd tusschen dc constitutio-
ncele krachten en die van het revolutionaire
socialisme valt te rekenen.
Dc dictatuur, zcide hij, heeft zich in nieu
we en geweldige vormen aan de wereld ge
openbaard cn overal waar zij aan de macht
kwam en wat ook haar doei was, zorht zij
de geordende vrijheid, die. kenmerkend is
voor onze christelijke beschaving, te niet 1c
doen. Dc dictatuur Koestert gqencrlci eer
bied voor het individu, zij beschouwt de
vrije gedachte cn dc vrije aaneensluiting «als
anachronisme, die haar omwentclingsplan-
nen belemmeren. Er mag niet worden toe
gelaten, dat eenig tijdelijk meeningsvcrschil
onder ons onze esscntiecle eenheid in gevaar
brengt met het oog op deze bedreiging onzer
nationale tradities.
DE MIKADO LICHT ONGESTELD
TOKIO, 30 Dee. (V.D.Y. Dc nieuwjaars
receptie aan het keizerlijke hof en eenige
andere, feestelijkheden zijn afgezegd in ver
band met ongesteldheid van den Mikado.
De ziekte van den keizer zou slechts van
lichten aard ziju.
Binnen- en
buitenland
6 ct. per K.M. Tel. 1788
Vraagt prijs van onze 6 7 pers. wagens
Vaste standplaats naast het Tramstalion
Kantoor: Leosderweg 212.
Amersfoortsche liuisartscnvcrccniging.
Nieuwjaarsdag licbben de volgende bur-
gcrgcnoesheer.cn dienst:
Brccdveld, Kon. Wilhclminastraat 5, Tel.
517.
Kok, Lange Gracht 11, Tel. 55.
Hendriks, Bcrkenwcg 25, Tel. 13Si.
Van de overige genecshecrcn heeft dienst:
Dr. Sclioo, Zwaanstraat 21, Tel. 773.
Nieuwjaarsdag en ook des nachts heeft,
dienst de apotheek van de firma Haan, Ju-
lianaplcin 13, Tel. 1150.
Nieuwjaarsdag hebben dienst dc volgen
de vroedvrouwen:
Mevr. Daams, Puntenburgcrlaan 21.
Mevr. dc Leeuw, St. Anfridusstraat 5.
Gecombineerde reddingspo?
gingen van ijsbrekers cn
vliegtuigen
Naar blijkens Reuter uit Tangarog wordt
gemeld, heelt op dc zee van Azof een felle
storm gewoed, die het ijs heeft doen splij
ten. Hierdoor worden elf visschers en twee
paarden, die zich op het ijs bevonden, naar
de open zee gedreven. Een ijsbreker cn
verscheidene vliegtuigen trachten thans de
vermisten op te sporen. Eén vlieger gelukte
liet een deel der vischcrs in de omgeving
van een zandbank tc ontdekken en hun
door middel van een valscherm levensmid
delen en kleeding tc verschaffen. Op dc
aanwijzingen van den vlieger konden dc
visschers aan boord van één ijsbreker wor
den genomen. Naar de overige visschers
wordt thans nog gezocht.
Dc Zaterdag genoemde stijgingen in het
Zuiden en Zuid-Westen veroorzaakten over
liet zuidelijk gedeelte van ons waarnemings
gebied een rug van liöogc drukking. In dit
gebied is het thans kalm weer. Tengevolge
van dc nachtelijke uitstraling daalde vooral
in Zuid-Frankrijk dc temperatuur. Dc de
pressie over den Oceaan strekte haar in
vloed verder Oostwaarts uit, zoodat na ccn
korte opklaring het regenachtige weer ten
onzent opnieuw zijn intrede deed. Ook nam
de luchtdrukgradiënt weer loc, zoodat thans
over het Kanaal, dc Zuidelijke Noordzee en
Zuid-Noorwegen weer krachtige winden
waaien. Dc depressie heeft een voor den
tijd van het jaar zeer wannen sector, die
zich over Zuid-Engeland, Noord-West-Frank
rijk, Belcië, ons land en Denemarken uit
strekt. Over Scandinavië nam de hoogc
druk af. Toch bleef het daar nog koud,
vooral in Lapland.
In den algemeenen weerstoestand is nog
weinig verandering te wachten. Aaman-
kelijk ziin de kansen op regen nog vrij
groot, later neemt zij tijdelijk wat af.
Eenige afkoeling is waarschijnlijk.
DIT BLAD HEEFT EEN DAGELIJKSCHÊ
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
Naar buiten
(w. 6 ct. per K.M.
Standplaats
Stationsplein
Hotel „Monopole"
STADSNIEUWS
Het jaarboek der Kamer van Koophandel,
(Eerste Blad, pag 3).
Wat gebeurde er in 1934 in onze ge
meente? (Eerste Blad, pag. 3).
Stadgcnooten, die in 1931 van ons heen
gingen. (Eerste Blad, pag. 3).
Wie kregen een Kon. onderscheiding?
(Eerste Blad, pag. 3).
Medegedeeld door het K.N.M.I. tc
Dc Bilt:
Verwachting: Krachtige tot matige
Zuid-Westelijke tot Westelijke wind,
zwaai* bewolkt met opklaringen, waar
schijnlijk aanvankelijk nog eenige re
gen, iets kouder.
Hoogste Barometerstand: 774.6 tc
Toulouse
Laagste Barometerstand: 711.7 te
Thorshavn.
LANGESTRAAT 49-51
TELEFOON 190
HOFLEVERANCIER
STOOMWASSCHERIJ
ZEIST
EEN WASCH VAN RUQC£R
GEEFT CACHET