DRENTEL PRIKKEI DREIN PIET PUROL FEUILLETON Orde en eenheid in de schrijftaal Men behoude 't goede M- H. van Raalte 10°/o KORTING M- H. van Raalte KON. STOOMWEVERIJ TE NIJVERDAL Inkrimping van 't bedrijf g Een film naar een lied van Speenhoff? Ruwe schrale huid Liefde en Politiek 137. Ontstemd zocht Piet in huis de sc.iaduw op en zette oen ventilator voor zich neer om een beetje frisscher te wor den. Maar nauwelijks kwam Drein binnen of deze begon hem tc vervelen met de opmerking dat die warmte niets an ders dan aanstellerij was. 13S. Piet Prikkel was wel goed maar niet gek. Op een oogenbiik werd het hem tc machtig en sprong hij uit zijn stoel. Ga maar naar buiten met jc praatjes riep hij uit en meteen pakte hij Drein beet en gooide liem zoo maar de deur uit. De vereeniging wendt zich met een circulaire tot het Ne* derlandschc volk De Nationale Yerceniging voor orde en eenheid in do schrijftaal heeft een circulaire verspreid, waarin uiteen wordt gezet walde vereeniging wil en hoe zij dit denkt to be reiken. Als doel wordt aangegeven: hand having van de schrijfwijze volgens De Vries en Te Winkel behoudens do gebruikelij ke afwijkingen in zake de verbuiging van „een", „geen", „mijn enz. zoolang niet tot. stand is gekomen een hervorming, die het karakter draagt van een nationaal werk. De middelen die daartoe aangewend wor den zjjn: Georganiseerd optreden tegen dc ontijdige verbreiding van iedere andere dan de thans in Nederland en België officieclc schrijfwijze, dus ook tegen de invoering van dc zoogenaamde spelling-Marchant of oxaménspelling 1934: verdediging van do aangetaste rechten en de bedreigde positie- der tradilioneelo schrijftaal. Het ligt in de bedoeling, zoodra de geld middelen het toelaten, het contact tusschen de leden, alsmede dc ontwikkeling der or ganisatie on do noodige propaganda te be vorderen door middel van een orgaan waar in alle zijden van het vraagstuk belicht kunnen worden. Uit de circulaire citeeren wij nog: Daar de Regeering wcnsclit to vernemen, hoe de maatschappij denkt over de zooge naamde èxamenspelling-1934, is er aanlei ding voor alle Nederlanders thans hun mee ning kenbaar te maken. Het Dagelijksch Bestuur is van oordeel, dat nóch de voorbereiding van de door Mi nister Marchant verdedigde regeling, nóch de wijze van invoering bij het onderwijs, nóch dc zakelijke inhoud van de nieuwe, blijkbaar niet vaststaande regels in over eenstemming is met hetgeen het Nederland- sche Volk te dezer zake van een zoo belang rijken regeeringsmaatregel met recht had mogen verwachten. De bedoelde regeling geeft niet alleen voorschriften betreffende dc spelling in strikten zin, maar raakt ook aan de veel belangrijker kwestie van de verhouding tus schen spreektaal en schrijftaal. Met betrek king tot het schriftelijk taalgebruik is nu de vraag aan de orde gesteld, of dc in do gesproken taal voor een deel nog levende geslachtsverschillen, alsmede van ouds ge- bruikto en onmisbare schrijftaalvormen zul len gehandhaafd blijven of niet. Minister Marchant sprak immers medio September in een omzendbrief aan de gemeente- en schoolbesturen, medegedeeld door bemidde ling van de inspecteurs bij bot L. O., van „vereenvoudiging van de schijftaal." Het Dagelijksch Bestuur meent, dat dc tc dezer zake genomen maatregelen buiten werking gesteld moeten worven, alvorens men met kans op succes de wenschelijkhcid en mogelijkheid van een hervorming, die nok voor Vlaanderen aannemelijk is, kan overwegen. Zoolang liet betere niet voorbereid is, be houde men het goede. Dc circulaire wekt daarom op de natio nale vereeniging te steunen, die streeft naar handhaving van de spelling en de gebrui kelijke verbuiging volgens Dc Vries cn te Winkel, zoolang niet is tot stand gekomen een hervorming, die èn in wetenschappe lijk in maatschappelijk opzicht degelijk cn afdoende is voorbereid. Het dagelijksch bestuur is als volgt sa mengesteld: voorzitter prof. mr. B. M. Ta verne, Raadsheer in den Iioogcn Raad der Nederlanden; secretaris H. A. Höweler, Conrector van het Gereformeerd Gymna sium te Amsterdam; penningmeester C. J. J. Westermann, journalist. Zij die steunen De vereeniging mocht reeds van zeer ve- lep blijken van instemming ontvangen. Wij doen uit dc lange lijst een willekeurige greep. Mevrouwlna BoudierBakker; Dr. P. C. Boutens, Voorzitter van de Vereeniging van Letterkundigen, Prof. Dr. II. Brugmans, M. J. Brusse, C. L. de Bussv, Directeur van dc N.V. Drukkerij en Uitgeverij J. II. dc Bussy, Joan Collet te, beeldend kunstenaar, Antoon Coólen, Got ter. I-I. Crone, voorzitter van dc Kamer van Koophandel en Fabrieken 1e Amsterdam; Prof. Dr. P. A. Diepenhorst, lid AFD. WITTE GOEDEREN Gedurende de opruiming gevn wij op al onze Iricolgocderen Zowel Dames als 11 crcnonderlcled ing Itlgezonderd hiervan zijn: Zuiver wollen Jaeger cn Itibana kwaliteiten Langcstraat 37 van de Eerste Kamer der Staten-Gèneraal Mr. Dr. J. Donncr, Raadsheer in den Hoo- gen Raad der Nederlanden, Oud-minister van Justitie; Mr. P. Droogleever Fortuyn, lid van de Eerste Kamer der Staten-Gcne- raal; Mr. Ch. P. van Eeghen, directeur van de Nederlanclsch-Indische Handelsbank; Jan Engelman; Z. Exc. II. J. A. Febcr, gep. lui tenant-generaal; Z. Exc. mr. D. Fock, Mi nister van vStaat, Lid van dc Eerste Kamer, oud-G.-G. van N.-O. Ipdië, oud-minister van Koloniën; Dr. II. E. van Gelder, directeur van den Dienst voor Kunsten en Weten schappen tc 's Gravenhage; prof. dr. Jac. v. Ginneken S.J.; D. Goedkoop Dzn., directeur van de Nederlandschc Scheepsbouw Maat schappij; Ir. H. Goedkoop, directeur van de Nederlandschc Scheepsbouw Maatschappij S. dc Graaff, oud-minister van koloniën; prof. dr. F. W. Grosheide, hoofdbestuurslid van het Nederlandsch Bijbelgenootschap; Dr. E. Heldring, directeur van de K.N.S.M., oud-voorzitter van de Kamer van Koophan del en Fabrieken tc Amsterdam; Prof. Dr. J. I-Iuizinga; Dr. J. C. Koningsberger, oud- minister van Koloniën; mr. D. A. P. N. Kooien, lid van den Raad van State, oud minister van Arbeid; mr. A. Loosjes, secre taris der Vereeniging ter bevordering van de belangen des boekhandels; prof. dr. A. A. Nijland; Prof. dr. G. S. Overdiep; Dr. Henri Polak, lid van do Eerste Kamer der Staten Generaal; Prof. mr. W. P. J. Pompe; Prof. jhr. mr. R. C. de Savornin Lobman, Lid van dc Eerste Kamer der Staten-Gonc- raal; Arthur van Schendcl; Z. Exc. C. J. Snijders, oud-opperbevelhebber van Land en Zeemacht; Mr. P. G. van Tienhoven; Prof. Dr. H. Visscher, lid van de Tweede Kamer der .Staten-Generaal; Dr. W. dc Vlugt, lid van de Eerste Kamer der Statch- Generaal; Mr. W. L. Baron de Vos van Steen wijk, voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal; Mr. dr. J. Wijnveklt, advocaat-generaal bij den Hoogcn Raad der Nederlanden. DIEFSTAL VAN VULPENHOUDERS AMSTERDAM, 9 Jan. Een groothan del in potlooden en vulpenhouders op de Prinsengracht bij de Vijzelstraat, kwam aan het einde van het jaar tot dc ontdek king, dat van haar voorraad vulpenhouders een aantal ontbrak. Bij nader onderzoek bleek, dat een tweetal leden van het per soneel kans had gezien, een twaalftal vul penhouders door middel van bons zich toe te eigenen. Deze vulpenhouders vertegen woordigen een waarde van circa 150. Ze zijn door eenige andere leden van het per soneel, beneden den groothandclsprijs aan particulieren verkocht. De politic heeft dc beide daders aange houden cn dc vermoedelijke helers ge hoord. DE TIJDREGELING Dc Algcmeenc Ncderlandsche Vereeni ging voor Sociale Geneeskunde heeft een adres doen toekomen aan de Eerste Kamer naar aanleiding van dc aanneming door de Tweede Kamer van het wetsontwerp ter invoering van den Middcn-Europeeschen tijd over Jiet geheele jaar. In dit adres betuigt de vereeniging haar volle instemming met liet streven tot in voering van dezen tijd wat het zomerhalf jaar betreft, maar invoering voor het win terhalfjaar acht zij verbonden met zoo grootc hygiënische bèzwaren, dat de Eerste Kamer verzocht wordt het ontwerp tc ver werpen. Belangrijke schenkingen aan pensioenfonds en Crisisscomité AMSTERDAM, 9 Januari. In de heden gehouden algcmeenc vergadering \an aan deelhouders der Kon. Stoomweverij te Nij verdal N.V. gevestigd tc Almelo bracht dc directie verslag uit over het boekjaar 1933 '34. De balans en verlies- cn winstrekening werden goedgekeurd en liet dividend vast gesteld op 22.50 per aandeel. Met betrek king tot punt 5 der agenda wees dc voorzit ter erop, dat zooals uit het jaarverslag blijkt, het bedrijf der vennootschap sterk is inge krompen en de directie meent, dat de/e in krimping van blijvenden aard zal zijn. De vergadering besloot overeenkomstig het voorstel: a. Aan aandeelhouders een extra uitkeering te doen van 125 per aandeel; b. aan do stichting ouderdomspensioen fonds der Kon. Stoomweverij te Nijverdal en de Stoomspinnerij te Nijverdal gevestigd te Al melo een schenking te doen groot, 175.000; c. aan het crisiscomité te Hei lend oom 10.000 tc schenken, opdat dit ontslagenen en anderen die in moeilijk heden zijn, kan helpen. Naar wij vernomen heeft de heer J. II. Speenhoff een ontvverpdraaiboek gemaakt voor een deels ernstige, deels vroolijke film met als steeds wederkeerende melodie, die van het bekende liedje van Speenhoff: „Een brief van moeder aan haar zoon, die in dc nor zit." Het werk is als hoofdfilm bedoeld. Dc aanvullende muziek wordt eveneens geput uil de vele volkswijsjes van Speenhoff. De titel van de film zal zijn: „Moeder's Hane- pootjes", of wel „Moeder's Brief'. ALS KOKS AAN HET VECHTEN RAKEN AMSTERDAM, 9 Januari. In de keuken van do restauratie op het Centraal Slation hebben vanmiddag twee koks ruzie met el kander gekregen over hun werkzaamheden. Van woorden kwam het tot daden, waarbij zij elkander met allerlei keukengerei zooda nig toetakelden, dat dc een, een 33-jarige Amsterdammer snij wonden aan hoofd en handen opliep, en het achterhoofd van den ander, die in Zandvoort woont door ccn buil en ccn diepe snij wonde werd gesierd. Beide slachtoffers bloedden zoo lievig dat de G.G.D er aan te pas moest komen. Zij werden naar het Binnen Gasthuis vervoerd, vanwaar zij na verbonden te zijn, naar het bureau War moesstraat werden overgebracht, waar pro ces verbaal is opgemaakt. GED. STATEN VAN GELDERLAND ARNHEM, 9 Jan. In do heden gehou den vergadering van dc Provinciale Sta ten van Gelderland is in de vacature, ont staan door het aftreden van den heer W. B. Kronenburg, die benoemd is tot burge meester van Didam, lot Jid van Ged. Staten van Gelderland gekozen de heer G. W. J. van Koeverden tc Buren. Dc heer Van Koe verden behoort tot de ILK. Staatspartij. De Provinciale Stalen hebben verder een aanvang gemaakt met de algcmeenc be schouwingen over de provinciale bcgroo- ting voor 1935. BONTDIEFSTAL AMSTERDAM, 9 Jan. Eenige weken geleden is ten nadeele van een bonthan delaar in de omgeving van den Nieuwedijk ccn partij bont ontvreemd, ter waarde van vier duizend gulden. De politie is er thans in geslaagd de gestolen goederen op te sporen en heeft voorts een ruim veertigja rigen man aangehouden, die ervan ver dacht wordt als heler bij de zaak te zijn betrokken. Hij is ingesloten in het bureau Warmoesstraat. en springende lippen DR. J. L. CH. G. A. LE RUTTE Treedt af als directeur van „Brinkgreve" Op 1 Mei a.s. zal dr. J. L. Ch. G. A. Ie Rülte, naar de Maasb. meldt, zijn ambt als geneesheer-directeur van dc Psychiatrische inrichting „Brinkgreve" te Deventer neer leggen, welk ambt hij zoo lange jaren met volle toewijding heeft vervuld. „Brink greve" is onder zijn leiding een moderne vcrplegingsinrichting geworden. De stich ting, toebehoorende aan het St. Elisabeths- gasthuis te Deventer, is in den loop der jaren zoo sterk uitgebreid en de jongste bouw, die van het nu bijna gereed zijnde zusterhuis, sluit bij het geheel goed aan. Dr. Ie Riltte kwam op „Brinkgreve" als opvolger van dr. W. II. Cox. Daar kreeg hij onder zijn leiding een directiegebouw met zes paviljoens. Later zijn onder zijn beheer daar boerderijen gekomen en het paviljoen „Kraepelien", medisch afd. en operatiekamer. Bij de prachtige boerde rijen zijn belangrijke ontginningen ver richt, door dc patiënten in de arbeidstho- rapie. Hr. Ms. HERTOG HENDRIK Blijkens een bij het departement van defensie ontvangen bericht is Hr. Ms. Her tog Hendrik Dinsdagavond Dungencss ge passeerd. VERDUISTERING VAN 2000 Handelsreiziger te Nuth aangehouden NUTH, 9 Jan. Verdacht van verduiste ring is Dinsdag door dc gemeentepolitie aangehouden de handelsreiziger P. alhier, die ten nadeelc van zijn werkgever H., eveneens alhier, een partij manufacturen heeft verduisterd ter waarde van ruim 2000. Nadat P. geruimen tijd voor eigen, rekening reisde cn de goederen van II. be trok, heeft bij deze bij de verslechtering der tijden in consignatie ontvangen. Na her haalde aanmaningen van II. om tot afreke ning over te gaan, verklaarde P., tenslotte geen manufacturen ten verkoop meer te hebben ontvangen. De politic heeft P. daar op gearresteerd. DE MEUBELFABRIEK L.O.V. TE OOSTERBEEK IN LIQUIDATIE Naar liet Volk meldt, hoeft dc raad van commissarissen van do N.V. Meubelfa briek L.O.V. te Oosterbeek Maandag beslo ten tot liquidatie van de onderneming over tc gaan. liet bedrijf ging den laatsten tijd zwaar gebukt onder de crisisomstandigheden; een pfiging, die ongeveer twee maanden gele den ondernomen werd om door een reor ganisatie do zaak gaande tc houden, heeft niet tot het doel geleid. Menschen zullen zelden verbeteren wan neer zij geen ander model hebben dan zich zelf om ie copiecren. door WILLIAM LE QUEUX. Vertaling W. H. C. B. 29 „De bediende van mijnheer Danecourt gaf mij dien brief met de strikte aanmaning om hem persoonlijk aan uwe koninklijke hoog heid te geven." Zij boog en ging heen. Zita scheurde dc enveloppe open. „Tracht mij morgen om twaalf uur in liet Prater te ontmoeten. Onderhoud dringend. Ik heb hedenmorgen iels zeer belangrijks gehoord. Het rnoet op een of andere wijze geregeld worden." De prinses gaf hot briefje aan Nada. „Hij heeft iets belangrijks mede te deelen," zei zij. De gravin knikte. „Wij moeten daarheen. Wij 7-ullcn dat wel zien tc regelen", zei zij beslist. „Als u niet kunt gaan, zal ik alleen gaan, maar beter gezamenlijk, als het ge lukt". Dien avond ging Nada naai een feest bij de aartshertogin. Zita liet zich verontschul digen wegens ongesteldheid. Zij was volko men gezond, doch zij.had een afkeer ge kregen van die hoffeesten. Bovcndie.n wist zij dat prins Albert ook zou komen. Hij was dc aanleidende oorzaak, hoewel zelf daar aan onschuldig. van al die onaangenaam heden. Iiij was op zichzelf een knappe man cn bezat voor vele vrouwen eenige aantrekke lijkheid. Het was zeer waarschijnlijk, dat hij toegenegenheid koesterde voor dc een of andere prinses en dat hij weinig ge voelde voor een huwelijk met Zita. Later hoorde zij, dat dit niet het geval was. Hij was een onbewogen Duitscher, die zich weinig tot vrouwen aangetrokken ge voelde. Maar, voor zoover dit was overeen tc brengen niet zijn koud temperament, liad hij zich aangetrokken gevoeld tot Zita, die echter geen moeite had gedaan om hem to bekoren. Afgescheiden van politieke vraag stukken zou Iiij verrukt geweest zijn haar ton huwelijk tc kunnen vragen, indien hij 'n wenk had gekregen, dat zijn aanzoek gunstig zou worden opgenomen. Dien avond wisselde hij een paar woor den met dc hofdame. „Ik hoor van onze gastvrouw, dat de prinses ons zeer spoedig gaat verlaten. Dat spijt rnij; wij zullen haar zeer missen", zei hij op zijn stijve, deftige wijze, terwijl hij als een volmaakt militair voor haar stond. Nada kon niet nalaten te denken dat als hij ccn weinig van de bekoring van andere mannen, zooals bijvoorbeeld Gerald Danecourt, had bezeten, Zita wellicht méér geneigd zou geweest zijn om aan de wen- schen van den keizer tc voldoen, om daar door de moeilijke tijden af to wenden, die volgens haar overtuiging voor het ongeluk kige Slavonic zouden komen. „Wij hebben den dag van ons vertrek nog niet vastgesteld", antwoordde zij, „doch hot zal spoedig gebeuren". Zij zweeg een oogenbiik en voegde er veelzeggend aan toe, „sinds de mislukking van zekere plannen gevoelt Hare Konink lijke Hoogheid dat zij vermoedelijk hier geen gewensclite gast meer is". Dc prins keek haar met zijn koude blauwe oogen aan. Toen liij echter sprak, meende zij iets gevoeligs in zijn stem tc hooren. „Ach! is dat het geval? Ilct is echter zeer tc betreuren. De prinses is zoo lief, zoo bekoorlijk in elk opzicht. Er zijn vele aan trekkelijke vrouwen aan dit bof, maar vol gens mij schitterde zij als een heldere bijzondere ster boven alles uit". Dit was een grootc lof van dezen stijven Duitscher. Nada gevoelde op dit oogenbiik meer sympathie voor hem, want zij wist dat hij niet spoedig in vuur geraakte. Haar antwoord was hoffelijk en tactvol, „liet is, zooals Uwe Koninklijke Hoogheid opmerkt, zeer jammer. Misschien zou dc afloop geheel anders zijn geweest, indien alles op een andere wijze was behandeld. Hot is zeer betreurenswaardig", besloot zij stoutmoedig, „dat een zoo tecrc zaak niet werd behandeld door de in de zaak be trokken personen." „Ach" riep hij wederom uit. „Gelooft u dat". Hij zweeg en scheen op het punt om meer te zeggen. De gravin viel daarom haastig in de rede. Misschien had zij te veel gezegd; zij vvenschte hem niet aan te moedigen. „Maar het. is nu te laat, het is te ver gegaan. Zelfs een prinses kan zich ook wel eens beleedigd gevoelen indien haar door drang het hof gemaakt wordt." De Duitschc prins had een oogenbiik lijd noodig om die opmerking te verwerken; iij was te lang gewend geweest om te ge hoorzamen om op zulk een gedachte te komen. Toen kwam weer zijn gewone uit roep: „Ach, is dat het geval?" terwijl hij zijn hielen tegen elkaar sloeg en hoog ten teeken, dat het gesprek was geëindigd. De gravin glimlachte en zuchtte toen zij hem zag weggaan. „Mijn arme Zita" dacht zij. „Onmogelijk om haar verder leven naast zulk een on beholpen automaat door te brengen. Zij zou tenslotte van hem zijn weggeloop cn". Den volgenden morgen liep Gerard on geduldig heen en weer op de plaats der ontmoeting. Het was kwart over twaalf en zij waren niet gekomen. Liep zijn horloge voor, was liet onmogelijk voor hen om te komen? Juist toen hij zijn hoop begon op tc geven en besloot om alles per brief mede te dee len, kwamen zij met vluggen pas aanwan delen. Toen dc prinses hem' buiten adem de reden van hun vertraging had verteld, gingen zij op een bank zitten. Zoo beknopt mogelijk gaf hij het gesprek weer, dat den vorigen dag in de kamer van den minister-president was gevoerd. Hij verzweeg natuurlijk hetgeen geopperd was over dc afzetting van den koning en over haarzelf. Het gezicht van de prinses stond ernstig, docli zij hoorde zijn berichten dapper aan. „Duizendmaal dank, mijnheer Danecourt. Wie gewaarschuwd is, kan op zijn hoede zijn. Hoe eerder wij naar Vanina terug gaan, hoe beter. Wij moeten Miranoff on middellijk aan het werk zetten; hij is oud, maar flink en bekwaam. Als onze geheime dienst iets waard is, dan zullen Loukoff en die genieenc Hongaarsche hunne ge zichten niet in Slavonië laten zien." „Zij zullen natuurlijk aan liet werk gaan van een verondersteld bevriend land uit", merkte Danecourt op. De prinses lachte bitter. „Die aanduiding is prachtig. Is cr een land in ons deel van de wereld, dat niet zou samenspannen te gen zijn veronderstelden vriend?" Gedurende eenige oogenblikken was zij in godachten verzonken. Toen riep zij uit met een snik: „En wij zijn zoo zwak. Wie hebben wij om te vechten tegen dit sterk georganiseerd verraad? Miranoff is wel flink en bekwaam, maar hij is niet. listig. Hij kan geen sluwheid met sluwheid be vechten" Danecourt sprak met gevoelvolle slem. „Hoewel wij Salccdo nu missen, heeft u nog vertrouwde vrienden, prinses, en die weten hunne hersenen te gebruiken. Ik wil u iets voorstellen". „Welnu", zei zij zachtjes. „Ik ben zeker dal liet iets goeds zal zijn." „Zoodra zij hun gemeen werk beginnen, vraag ik verlof en kom ik in Vanina. Op een woord van mij zal Paul Loven komen cn ik geloof, dat ik ook mademoiselle Vic toria kan overhalen om ons te helpen." „Wilt u dat doen", fluisterde zij en haar oogen vulden zich met tranen bij zulk een zelfopofferende toewijding. „Natuurlijk", antwoordde hij beslist. „Wij met zijn drieën hebben met behulp van Salcedo de laatste revolutie den kop inge drukt. Hij is er niet meer, maar wij zullen de tweede revolutie ook zonder hem weten te bedwingen". Zij stond op en legde haar hand in de zijne; zij kon van ontroering nauwelijks spreken. „Ik ben uitgeput, met mijn dankbetuigin gen. Zij kunnen geen gelijken tred houden met uw diensten". Hij keerde naar zijn kamers in dc Park ring terug om over do laatste gebeurtenis sen na te denken. Terwijl hij toevallig zijn kamer rondkeek, viel hem iets op. Hij belde zijn bediende Williams. Deze bediende was van denzelfden leef tijd als Gerald cn was geboren en opgevoed op het landgoed der Danccourts. In zijn jonge jaren stond liij bekend om zijn wild heid cn ging hij om met dc ongunstigste types van liet dorp. Ilct was bekend dat hij speelde en dronk. Danecourt had steeds van hem gehouden ondanks deze ongunstige berichten. Toen de jonge man den wensch te kennen had gegeven een beter leven te leiden en zijn slechte gewoonten af te leggen, was hij in Gerald's dienst getreden. '(Wordt vervolgd)'.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1935 | | pagina 4