DREIN DRENTEL en PIET PRIKKEL. Vreemde arbeidskrachten in ons land Hoe de nieuwe wet wordt uitgevoerd EEN LUCHTHAVEN TE LEEUWARDEN Kosten geraamd op f 312.000 LIJKVERBRANDINGSFILM NIET TOEGELATEN GEHEEL EN AL „STEM" DE NOODTOESTAND IN HET HOTELBEDRIJF Comité van actie ingesteld BINNENLAND Een soepele toepassing, die met allerlei omstandig; heden rekening houdt Het dienstbodenvraagstuk (Van een spccialen verslaggever) Kr is geen kwestie, waar zoozeer iedereen over meepraat en die in zulk een mate in iet brandpunt van ieders belangstelling staat, als het vraagstuk der buitcnlandsche arbeidskrachten. Aan den eencn kant is er een grootc werkloosheid onder de Neder- tandsche arbeiders in eigen land en aan den anderen kant een aantal buitcnland sche krachten dat hier werk-vindt, hetwelk misschien even goed door Nederlanders ge daan zou kunnen worden. Daar komt nog bij, dat onder de Nederlanders in het bui tenland eveneens een grootc werkloosheid heerscht welke meestal het gevolg is van maatregelen, die hun het vinden of behou den van work uitermate moeilijk, zoo niet onmogelijk maken. Dat er hier wat gedaan moest worden, heeft ook de Regeering ingezien. De wet van 16 Mei 1934, welke het verrichten van arbeid door vreemdelingen regelt, verleent aan de Kroon de bevoegdheid te bepa len, dat werkgevers, bij Koninklijk besluit aan te wijzen arbeid niet door vreemdelin gen mogen doen verrichten, zonder toestem ming van of vanwege den minister van sociale zaken. Bij Kon. Besluit van 14 Sep. ternber 1934 is toen een aantal beroepen vastgesteld, waarin vreemdelingen zonder toestemming niet mogen werken. Sedert 1 •Januari van dit jaar is nu dit vergunnings stelsel voor buitcnlandsche arbeidskrachten practisch in werking getreden Het publiek ontevreden Wie zijn oor hier en daar te luisteren legt, kan nog niet veel vernemen van tevredenheid over de getroffen maat re - 1 gelen. Dat komt wel in de eerste plaats doordat men geen inzicht heeft in de moeilijkheden die aan deze materie zijn verbonden. Het zou zonder twijfel hel gemakkelijkst zijn, om door uw ingrijpen liet aantal bui- tenlandsche arbeidskrachten rigoureus to beperken, maar het is juist van het grootste belang, dat het bedrijfsleven zolf er zoo wei nig mogelijk nadeelon van ondervindt. Het publiek komt overigens ten aanzien van deze kwestie het meest in aanraking met buitenlandsche dienstmeisjes en vreemde lingen, werkzaam in het kappersbedrijf, welke beide categorieën van werknemers buiten het vergunningsstelsel vallen. Over werkgevers en z.g. „eigen bazen" wordt beelemaal niet gesproken; het betreft hier alleen degenen, die in dienstbetrekking zijn. Dan zijn er anderzijds de gevallen, die genoemd worden (of die men meestal van hooren zeggen kent), waarbij buitenlanders, lelie hier jaren lang een rustig bestaan als .werknemer hebben geleid, plotseling uit hun werk gestooten worden, omdat zij geen .vergunning kunnen deelachtig worden. Of ook de gevallen van personen, die hier nauwe relaties hebben met Nederlanders Idoor verloving of zelfs huwelijk, en die hun heele toekomst zien vernietigd door een af wijzende beschikking op een aanvrage tot Werkvergunning. Wel grüpen, ondanks het feit, dat de be srokken autoriteiten zich alle moeite geven om de nieuwe regeling zoo soepel mogelijk toe te passen, de rcgeeringsmaatregelcn soms nog diep in het bedrijfsleven in en bezorgen ze ook den Nederlandschcn werk gevers wel eens last. Een werkve- staat namelijk ook op naum van een bopaal- den werkgever en ons zijn gevallen bekend, 'dat een buitcnlandsche arbeidskracht, die een vergunning voor 6 maanden had gekre gen, geen werk had, omdat de oorspron kelijke patroon het bijltje erbij had neeree Jegd, terwijl een andere werkgever in de zelfde branche volop werk had, maar een tekort aan arbeidskrachten. Voor al die ge vallen moeten de betrokkenen terecht ko men bij den rijksdienst der werkloosheids verzekering en arbeidsbemiddeling in Den Haag, die elk geval afzonderlijk nagaat en niet dan na nauwgezette overweging zijn beslissing neemt Het bureau in Den Haag Tot 'dezen dienst hebben wij ons gewend om nadere inlichtingen welke ons welwil lend werden verstrekt door den directeur, ir. T A. Verweij, die door den minister van sociale zaken is aangewezen om de betref fende werkvergunningen aan buitenlanders te verleencn. De nieuwe wettelijke maatregelen hebben aan dezen dienst handen vol werk ver schaft. Reeds meer dan 13.000 aanvragen zijn in het korte tijdsbestek, dat de maat regelen gelden, ingekomen. Men past er de bepalingen zoo soepel mogelijk toe en houdt met allerlei omstandigheden reke ning. Een punt van overweging is steeds ïde mate van werkloosheid in het betreffen de vak, een andor punt de bedrijfsbelangen weer een ander (een zeer belangrijk) punt tie persoonlijke omstandigheden van den aanvrager. Zoo vinden de meeste gevallen van belangrijke dupeeringen bun oorzaak Sn het feit, dat de aanvrage niet voldoende schriftelijk is toegelicht. En waar dit maar mogelijk is, worden dc plooien weer glad gestreken. De toepassing is niet iets geheel nieuwe. V/A] sluit zich aan bij de practiik ten aan zien van de toepassing der visumbepalin- gcn. Voor sommige landen bestaat nog steeds een visum-dwang en ook in vroeger 'dagen werd bij het verleenen van zulk een pasooortvisum met de belangen der ar beidsmarkt rekening gehouden. Zoo is aan Nederlandsche musici werk verschaft, door dat aan enkele Hongaarsche en Roemecn- js&he strijkjes slechts een visum en thans ook een werkvergunning werd gegeven, op voorwaarde dat Nederlandsche krachten erin werden opgenomen. Kappersbedienden en dienst- meis jes Veel bedrijven, die met buitcnlandsche arbeidskrachten werken, vallen nog buiten de bestaande regeling. Niettemin is dc regeering bevoegd om dc regeling uit te breiden en ten aanzien van sommige be drijfsgroepen is dit dan ook wel degelijk in overweging. Speciaal bij het kappersbedrijf is.dit het geval, doch vooral hieraan zitten verschillende kanten, die nog nader dienen te worden bekeken. De Duitschc dienstmeisjes vormen ook nog een moeilijk probleem. Wel is de toe loop daarvan zeer merkbaar aan het afne men, maar men kan het aantal toch nog wel veilig op een 2ö 30 duizend schatten. Die plaatsen zouden door landgenooten kunnen worden vervuld, indiener meer animo voor bestond. Cursussen in liet dio- ncn zijn voor werklooze meisjes ingesteld, maar in het algemeen kan men op dit ge bied niet van een eclatant succes spreken. De proef, die burgemeester Buiskool in samenwerking met den directeur van de arbeidsbeurs te Winschoten hoeft genomen, verdient zeker navolging. In liet mijnbedrijf (dat ook buiten de regeling valt) is dc overvloed van buiten landsche arbeidskrachten wat verminderd, doordat hij dc vele ontslagen een groot per centage nict-Ncdcrdlanders is betrokken. Nederlanders in het buitenland Men moet evenwel bij al deze maatrege len ook rekening houden met dc buiten- Jundsc.he betrekkingen. Zoo kan dc nieuwe wet echter ook dienen als instrument om betere toestanden voor Nederlanders in het buitenland te verkrijgen. Want gelukkig zijn er ook nog steeds Nederlanders die elders werkzaam zijn. Voor Duitschland zijn de vcrhoudingscijfers wat ongunstig, speciaal door het dienst bodenvraagstuk, maar ten aanzien van België bestaat er ongeveer een evenwicht. Door al te krasse maatregolen kunnen daar bij grootc moeilijkheden ontstaan. Slechts door bezadigd optreden kunnen deze wor den vermeden. DE K.R.O. JUBILEERT De Katholieke Radio Omroep zal dit jaar rijn tweede lustrum vieren. De K.R.O. mag zich thans, nu hij liet jubileum van zijn 10-jarig beslaan viert, \erheugen in de sympntbie van duizenden in ons land, een sympathie, die zich veel verder uitstrekt dan hot volksdeel, waarvan hij als vertegenwoordiger in den aether op treedt. En hierdoor wordt het tevens be grijpelijk. waarom Jhr. mr. Ruys de Bcc- renbrouck, toen hij het initiatief nam tot vorming van een comité van aanbeveling, dit ecu nationaal cömité kon noemen en er ook een nationale kleur aan kon ge ven door dc namen dergenon. die er in zijn opgenomen. Bedoeling; is: een bouwfonds te vormen in dit jubiloumjaar, tot. het oprichten van een groote concertzaal bij do studio's en tot het aanbrengen van do nieuwste technische middelen, waaraan een moderne omroep be hoefte heeft. M.a.w.: de K.R.O. zou gaarne het complex van zijn studio's geheel afmaken door aan te vullen wat thans nog ontbreekt en nood zakelijk is om vooraan te staan met zijn uitzendingen en volkomen toegerust te zijn tot bet bereiken van zijn idealen. LUTH ÜRSCHE KERK TE AMSTERDAM GESLOTEN AMSTERDAM, 20 Jan. Hedenavond is met een bizonderen dienst van do Evang. Luth. Gemeente dc bekende Koepelkerk aan het Singel, die ongeveer drie eeuwen voor den dienst des Woords is gebruikt, gesloten. Voorganger in dezen dienst was ds. D. G. Hoevers, die een predikatie hield over Mar kus 13 vers 1 en 2. CREMATIE KEES MEYER AMSTERDAM, 20 Januari. Men deelt ons mede, dat dc verassching van het stof felijk overschot van den heer Kees Meyer Dinsdag a.s. te Wcsterveld zal geschieden, na aankomst van den trein van 16.14 uur. Ged. Staten willen voor 30 pet. in de kosten bijdragen LEEUWARDEN. 19 Januari. Gcdeputccr- dc Staten van Friesland hebben heden aan dc Provinciale Staten van Friesland een voorstel verzonder, waarin zij voorstellen voor 30 deel te nemen in de kosten van den aunlcg van een luchthaven tc Leeuwar den. Dc Frieschc Luchtvaartvcreeniging zond 20 Juni 1934 een adres aan Gedeputeerde Staten, aan den gemeenteraad van Leeuwar den en aan de Kamer van Koophandel en Fabrieken met het verzoek een luchthaven e willen aanleggen op een torrein van hoo- gen kleigrond aan het Kccgsdijkje, een zij weg van den drukken verkeersweg naar Stiens, 3 K.M. verwijderd van het hartje van Leeuwarden. Deze grond behoort ge deeltelijk aan jhr. A. van Humalda van Evsinga uit Laren (N.-H.) De oppervlakte van diens bezit bedraagt 43 II.A., waarvoor hii 130,000 gulden vraagt. Verder behoort de grond aan het oude bur ger weeshuish en St. Antonius Ziekenhuis, de gemeente Leeuwarden en den heer J. N. Wassenaar. De totale, oppervlakte bedraagt 60 II.A. Dc totaio kosten worden geraamd op f312 000. Van het Rijk hoopt men f 100,000 te ontvangen als tegemoetkoming in de kos ten voor hot in orde brengen van bet ter rein rloor wcrkloozen. Verder is er «en N V. opgericht, die dc luchthaven zal cxploitee- ren. Ook heeft de K.L.M. toegezegd, dat een dienst zal worden geopend op Amsterdam en Eelde en in hef badseizoen zoo mogelijk ook naar de eilanden. Voor de overige 70 van rle kosten, na dc rijksbijdrage, zouden dan eventueel do gemeente Leeuwarden en do Kamer van Koophandel zorgen. DE ZAAK VAN HET PALEIS VOOR VOLKSVLIJT AMSTERDAM. 19 Jan. Vandaag zijn de drie verdachten in de zaak van het Pa leis voor Volksvlijt, do directeur M., do commissaris van de X.V., PI. en de pleeg zoon van M. door den rechter commissaris mr. van Lier in het instructiegebouw uit voerig verboord. Dit verhoor word bijge woond door dc beide verdedigers mr. Mul ler Massis, die optreedt voor M. en mr. dr. Benno J, Stokvis, den raadsman van PI. Het verhoor heeft geduurd van 's middags twee tot 's avonds half negen. Dc pleegzoon van M.. die slechts een bij rol heeft gespeeld in den loop dor gebeur tenissen, is door den rechter commissaris op vrije voeten gesteld, doch de directeur en dc commissaris van bet Paleis zijn in bet Huis van Bewaring ingesloten. Beide verdedigers zullen van deze beschikking van don rochter-eonimissaris in hooger be roep gaan bij de rechtbank, die hierover in b.et begin van de komende week zal beslis sen. De verhooren zullen hoogstwaarschijnlijk Maandag a.s. wordqn voortgezet ONDER DEN TREIN GERAAKT EN GEDOOD HENGELO, 20 Januari. Gisteravond hoeft op den overweg, dichtbij de Mare chausseekazerne alhier, een ernstig onge luk plaats gehad. De gepensionneerde spoorwegarbeider G. Stegema is op genoemden overweg door den trein, welke om tien uur uit Hengelo naar Enschede vertrekt, gegropen. De man werd eonige meters meegesleurd en was op shag dood. WIE IS DEZE MAN? WASSENAAR, 19 Jau. Op het politie bureau te Wassenaar bevindt zich een on- gevoer 2ó-jarige mansporsoon, wiens iden titeit niet bekend is. Hij geeft op geen en- kelo vraag antwoord, noch reageert hij op andere wijze. Vanavond is zijn signalement door de politieradio verspreid, om op deze wijze,'s mans identiteit te ontdekken. Men vermoed, dat hij uit een gesticht of sana torium is weggeioopen. NEDERLANDER ONDERSCHEIDEN Reuter seint ons uit Rio de Janeiro 18 Jan.: De Nederlandsche vertegenwoordiger Huebrecht is benoemd tot drager van liet grootkruis van de orde Cruzeiro do Sul. 1Ó3. Maar e«-n aap, die langs dc weg zat, bail de banaan gezien «n dacht: Dat is iets voor mij. Dc aap stoof er op af, «n rukte Piet de banaan uit de band. Maar nu gebeiirde cr iets vrccselijks. Dc luchtballon ging met aap en al de lucht in. 136. Dricn en Piet renden dc vliegende aap achterna, maar toovallig zat er aan de kant van een meertje een vis- schcr, die juist met eon ruk zijn hengel ophaalde enof liet zoo moest zijnhet hengelsnoer slingerde zich precies om de staart van de aap. Het begraven niet voldoende eerbiedig voorgesteld liet Volk meldt dat „Als wij, levenden, stervende propaganda-film die „Vi sie" voor dc Arbeldcrsvereeniging voor Lijkverbranding maakto. door dc Centrale Commissie voor dc filmkeuring niet is loo- gelaten voor openbare vortooning. Do commissie is van oordeel, dat het onderwerp, voor welker juiste beoordeeling kinderen nog niet rijp zijn, voor dezen on toelaatbaar is. Voorts meent zij. dat het on derwerp. in hét bijzonder wat het begra ven betreft, door verschillende beelden niet voldoende waar en niet voldoende eerbiedig is voorgesteld. Zij acht bet niet mogelijk, dit door coupures zoodanig te verzwakken, dat van geen strijd met de goede zeden sprake zal behoeven to zijn. Dc commissie hoeft geen bezwaar tegen de openbare vertooning van een film, waar in propaganda voor do lijkverbranding wordt gemaakt, doch is overtuigd, dat dic- geenen, die mot groote piëteit hun dooden hebben begraven zich terecht gegriefd zul len gevoelen door de tendentieuze wijze, waarop het begraven onzer dooden wordt voorgesteld. rOONEEL De verschijning van Else Mauhs De eerste keer, dat ik kennis maakte met Else Mauhs die 25 Januari a.s. den vijf tigjarigen leeftijd hoopt te bereiken staat mij nog voor den geest als de dag van gis teren. Zij trad toen op in dat merkwaardige, maar weinig-succesrijke, stuk „Mekrapou- los En Eduard Verkade, bij wicn zij toen tertijd geëngageerd was, bracht mij tijdens de pauze bij baar. Nadien sprak ik haai- nog eenigc malen. Maar dit zou niet noodig geweest zijn om deze, zoo bij uitstek markante, persoonlijk heid in vei- en ónverdoezeld relief in bet ge heugen te bewaren. Die éénc keer ware ruimschoots voldoende geweest. Want de verschijning van Else Mauhs die de diep ste, en wellicht meest-elementairc, tooneel- SReolstcr van Holland genoemd mag worden etst zich voor bet leven in de herinnering van lion, die met haar stonden van aange zicht tot aangezicht. En tóch is het niet gemakkelijk om te schrijven over Else Mauhs. De interviewer, die in den loop der jaren zoo bijster ver trouwd geraakt is met het stellen van vra gen aan menscben, die bcteekenis hebbon op bet inheemsche of internationale plan, bevindt zich tegenover baar met een zekere, moeilijk tc definiecren, schroom. Het is als of tegenover het lichte en ijle, dat zij in zoo hooge mate suggereert, de aldaagsche woordon van een looden zwaarte worden. Waar zij het eerst gespeeld heeft, wèlko rol haar het liefste is en hoe zij denkt over dc algemecnc theatertoestanden... och, wat wordt dit alles onbeteekenend, zóndor doel, zónder rechtvaardiging, ten overstaan van dit frêle figuurtje, die, gelijk Dirk Coster hot zoo kenschetsend gezegd heeft, soms gehóél en al „stom" is Ik luisterde naur haar schrijnende, ik zou willen zeggen exotische, geluid, en van méér belang werd do zeldzame klank dan de zin der gesproken woorden. Wanneer Else Mauhs spreekt, dan komt er iets over u van cenc narcotische bedwelming. Zij vertelde over het stuk, waarin zij de hoofdrol ver vulde: Het zal u nog wel niet volkomen begrijpelijk zijn, maar straks, in het laatste bedrijf, wordt alles duidelijk. En dan ver haalde zij over haar dochtertje, dat zij toch niet gaarne den weg van het tooneel zag gaan, omdat haarzelvc de decepties zoo be kend zijn Men heeft wel eens gozogd, dat één der wezenlijkste signaturen van de kunst van Else Mauhs bestaat uit: het-gebroken-wor- den. En deze uitspraak flitst door het den- uiterlijk zoo broze, actrice is. Het is bijna onmogelijk o, ik ben mij zéér wel bewust hier, ten aanzien van een in de maatschap pij levende en arbeidende mensch, een para dox neer te schrijven! zich deze gestalte voor te stellen als een lid dezer gejaagde en woelige samenleving. Kent gij dat fraaie gedicht van Fredorik van Eeden: Ik wilde, dat ik op een hooge berg lag, en naar de verre, verre wereld zagZóóver van de aarde en baar rumoer lijkt nnj Else Mauhs. Zij begeert niet om zich heen het bazui nen der loftrompetten. De triomlmarsch mag, wat haar betreft, ongeblazen blijven. Zij is, in waarheid, eeno priesteres der Kunst., die in stilte haar weg wenscht te gaan, een weg van lótiter, en zegonendo, schoonheid. En als de innerlijke weerstand overwonnen wordt, en ik haar vraag wet te vertellen over haar leven en haar werk, dan haalt zij even de schouders op: Mo gen wij dMraan onze kostbare minuten wel geven? Herinnert gij u „Njoe", dat fijne en won- dorlijke spel van Russischen bodem? Hior hebt ge Else Mauhs vóór u, ten voeten uit. Zóó zweeft zij, vlinderteer, door hot leven, en zingt een vreemdo melodieeen melo die zonder woorden. Zij diept een dichter lijkheid uit dezen harden tijd van versla genheid en matcricelbejag. Populair zoaols dc Bouwmeesters het waren is Else Mauhs stollig niet. Zij kan door het centrum der hoofdstad wan- dolen, en tóch maar door een zóér schaar- schen voorbijganger herkend worden. Om den naam „Else Mauhs" nevelt iets van het mysterie, en medo door dit feit wordt de figuur van Else Mauhs geaccentueerd. Haar toevlucht wordt allerminst gevormd door drukke straten met uitdagende etalage- prachten. Zij verkeert hot liefste temidden der bloemenrose camelia's en weel derige chrysanten. Haar woning is vól va zen, van metaal en kristal, waaruit de teor- ste geuren stijgen. En als betooverd tracht zij, onder dc stralenval van zacht-getinte schemerlampen, het geheim te doorgronden der roorcloozc rozen, die tot héér te fluiste ren schijnen. Schoonheid, Uw naam zij geheiligd! Ad astra! Tusschen déze beide polen van rnenschelijk verlangen bevindt zich de syn these van het, op schoonheid en waarach tigheid gerichte, bestaan dezer, van God 200 rijkelijk begenadigde kunstenaresse, wier le vensdevies luidt: Alles of niets! HANS P. VAN DEN AARDWEG. Maatregelen tot verbetering in een bijeenkomst te Amster dam besproken Te Amsterdam is een vergadering ge- bondon van bet hoofdbestuur van Horecaf met den algemccnen bestuursraad en de af gevaardigden van de afdeel ingen. De voorzitter, dc heer Th. M. van Stigt, gaf een beknopt overzicht van den toestand, waarin het bedrijf verkeert. Het aantal fail lissementen is in 1934 verdubbeld, er heerscht een moordende concurrentiestrijd, terwijl het vreemdelingenverkeer totaal ont wricht is. Dc ontevredenheid onder de hotel houders neemt dan ook hand over hand toe. Ondertusschcn heeft het bestuur niet stil ge zeten. In allerlei kringen heeft men op de gevolgen gewezen, die dc ondergang van het bedrijf zou hebben. Ondanks het voort durend contact met de regecring heeft niets mogen baten. Nadat spreker op dc grootc belangen, die het hotclbodrijf voor ons land heeft, had ge wezen, noemde hij drie punten van actie: 1. tegen dc financiccle en moreete lasten van gemeenten en overheid; 2. tegen de onredelijke en ongemotiveer de prijsafbraak van sommige bedrijfsgenoo- tcn; 3. tegen oneerlijke concurrentie van der den. Wat liet eerste punt betreft, dc lasten in den vórm van pcrsoneole belasting, vergun ningsrechten. precario, verhoogde accijnzen op gedistilleerd, verhoogde invoerrechten op wijnen, zijn ondragelijk geworden. Daarna word dc bespreking van een door den accountant J. P. de Haan samengesteld rapport aan de orde gested. Op voorstel van het hoofdbestuur is naar aanleiding van dit rapport besloten een co mité van actie in tc stellen, waarin ver schillende middenstandsbonden, de Alg. Ned. Ver. voor Vreemdelingenverkeer en o.m. het Verbond van Ned. Werkgevers ver tegenwoordigd zullen zijn. De heer Pfeifer, algemeen secretaris, gaf een uiteenzetting van het werkprogram, het welk naar dc meoning van het hoofdbestuur dit comité zal kunnen volgen. De steunmaat regelen van de zijde der overheid zullen niet behoeven te bestaan uit bet verstrekken van subsidies. Zij moeten het karakter hebben van crisismaatregelen en moeten bestaan uit: Opheffing of sterke \crmindering van alle fiscale lasten; herziening van 't uitgebreide stelsel van verboden en belemmeringen; een wettelijke regoling tegen minderwaardige bedrijven; krachtige bevordering van bét binnenlandsch toeristenverkeer. Daarna besprak men nog het een en an der omtrent het vraagstuk der buitenland sche werkkrachten. MINISTERRAAD OVER BEZUINIGING 's-GRAVKNIIAGE, 10 Januari. Heden is er een tweede ministerraad in deze week gehouden, welke gewijd was aan de bezui nigingsplannen.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1935 | | pagina 6