LEESLAMPEN DREIN DRENTEL en PIET PRIKKEL. FEUILLETON am:rsfoortsche kunsthandel ONZE KOLENMIJNBOUW IN DE PUT Geen overcapaciteit OPENSTELLING RIJNBRUG TE ARNHEM DE RAMP VAN DE ORANIA WEEROMSLAG EN LAWINES §p UIVERRAPPORT NIE1 GEPUBLICEERD JEUGDIGE DIEVEN IN ARREST OVERSTE SAXON Prijsdaling en inkrimping van het afzetgebied door bui* tenlandsche maat» regelen HEERLEN. Februari. De Nc- derlandsehe kolenmijnen behooren tot de beste van Europa, eensdeels door hun gunstige geografische lig ging. anderdeels door dc kwaliteit van het product, maar vooral door den zeer modernen hcdrijfsopzet van do ontginning en de bekwame bedrijfsvoering. De staatsmijn Mau- rits geldt als de meest moderne en best geoutilleerde kolenmijn ter wereld. Deze nationale industrie verkeert thans buiten haar schuld in groote moeilijkheden, uitsluitend veroorzaakt door maatregelen van het buitenland. Onze kolcnmijnindustrie is nog jong. Haar opkomst dateert eigenlijk van om streeks 1000, daar pas in het einde dei- vorige eeuw geconstateerd word, dat in Zuid-Limburg belangrijke kolenlagen voor komen huiten het gebied, dat reeds dooi de Dornaniale mijn werd geëxploiteerd. In 1000 waren drie mijnen in bedrijf, die samen 320.000 ton steenkolen voortbrachten; dertig jaar later waren het twaalf mijnen (vier staatsbedrijven en acht particuliere), die te zamen rond 12.211.000 ton produceerden. Deze productie steeg nog het iaar daarop tot rond 12.001.000 ton. Sindsdien is het met onze mijnindustrie hergaf gegaan. Normale ontwikkeling Dc snelle groei van ons mijnbedrijf was geenszins abnormaal. Het zeer beperkte Ncderlandschc mijngchicd is op regelma tige wijze in ontginning gebracht, geheel binnen dc grenzen van een natuurlijke af zetmarkt. Roofbouw werd niet gedreven, alle neven- cn afvalproducten werden doelmatig verwerkt en benut, dc loonen en de. sociale voorzieningen slaken gunstig hij het buitenland af en de veiligheid in de mijnen was ver boven het gemiddelde. Van een werkelijke overcapaciteit kan niet worden gesproken. Dc Nedorlandsche miinindustrie kan aan onze nationale be hoefte voor vrijwel alle kolensoorten mot uitmuntende producten tegen redelijke prij zen voldoen. Wanneer het mogelijk zou zijn het hinnenlandsch verbruik voor onze eigen mijnen te reserveeren. zouden we nan uitvoer geen behoefte hebben, daar na- lionale vraag en nationale productie elkaar zoo ongeveer dekken. In den wereldoorlog is gebleken, wat een eigen mijnindustrie waard is; van een tekort aan brandstoffen behoeft in zulk een geval thans geen sprake te zijn. Rationalisatie Do. bedrijfsleiding heeft ernaar gestreefd, de productie te vermeerderen, door een ver doorgevoerde mechanisatie. In abstraclo i« dat zeer toe te juichen: elke maatregel, die genomen wordt om in dit gevaarlijke heroën, waarin de arbeider bovendien spoedig verslijt handenarbeid door machines te vervangen, is een weldaad voor dc samenleving. Ook economisch gesproken is een dereeliik stre ven te verdedigen: hij den kolcnmijnbouw bedraagt het loon 70 pet. der productiekos ten. dat is veel meer dan hij de meeste IN ALLE PRIJZEN UTRECHTSCHEWEG 36 - TEL. 1758 andere bedrijven, zoodat het voor de hand ligt dat. een mechaniseering de bijzondere aandacht heeft. Daarbij werd de nog over gebleven handenaroeid zooveel mogelijk verlicht en gesaneerd. In dc goede jaren hebben de mijnarbei ders er dan ook alleen voordeel van gehad. Vóór de crisis werd de arbeidsgelegenheid der bevolking er niet door geschaad en had de rationalisatie niet de minste werkloos heid ten gevolge. Aan den eenen kant ver meerderde de prestatie per man en wel ge middeld van 278 'on per arbeider in 192G tot 393 ton in 1933, dat is met 42 pet. Aan den andoren kant konden tot 1931 door den nóg sneller stijgenden afzet steeds meer mijnwerkers in dienst worden genornon. De sindsdien voortdurend slechter worden de prijzen maakten een versnelde rationa lisatie noodig, doch tenslotte kon een ver meerderde afzet zelfs de economische resul taten niet op peil houden, zoodat verzuim- diensten en massa-ontslagen moesten vol gen. Toen ook nog de afzet verminderde door allerlei maatregelen van het buiten land, verergerde nog dc toestand. Buitenlandsche maatregelen Het zijn deze maatregelen van net bui tenland. die ons Ncderlandschc mijnbedrijf in den tegemvoordigen toestand hebben ge bracht. De lage prijzen en dc vermindering van het afzetgebied van onzen mijnbouw zijn niet hot gevolg van eigen overproduc tie of eerljjke buitenlandsche concurrentie. ITet natuurlijke afzetgebied van onze. mijnindustrie verbruikt niet meer kolen dan hier worden gepro duceerd, zoodat een overproductie niet bestaat. De afzet wordt even wel in het buitenland kunstmatig belet, zoodat de industrie meer en meer op de binnenlandsche markt is aangewezen. Deze wordt echter bastróken door aanbiedingen uit het buitenland teeen kunstmatig verlaagde prijzen, die vaak beneden dc productiekosten zijn gelegen. In het eigen land vindt men daarvoor compensatie in beschermde hooge prijzen. Niet alleen dc openlijke of bedekte con- tingenleerincen in het buitenland beletten voor don Ncderlandschcn mijnbouw den export van kolen c*n cokes, ook de uitvoer premies, dc goedkoope spoorwegvrachten' en de rechts!reeksche dumningsmaalrege len van sommige staten maken do concur rentie in het buitenland moeilijk, zoo niet veelal onmogelijk. De vernieuwing van het handelsverdrag met Duitschland heeft voor de mijnindustrie niet het gehoonte resul taat opgeleverd. Duitschland zal 200.000 ton minder invoeren, waar tegenover Neder land 100 000 ton minder mag uitvoeren. De toestond voor de Nederlandsclio kolen op de Duitschc markt was echter zóó slecht, dst deze luttele 100.000 ton winst do pro ductie van ruim twee werkdagen op alle mijnen gezamenlijk nauwelijks verlich ting beteokonon. Misschien zal do contin- «renteering ten aanzien van Polen en Rus land een gunstige uitwerking hebben. Met België is de regeering nog steeds aan het onderhandelen. In zekere arbeiderskringen vraagt men nu om uitvoernremies. die onze regeering nog steeds van de hand heeft gewezen. Wanneer het mogelijk zou zijn. dc gren zen voor buitenlandsche kolen te sluiten, zouden de moeilijkheden van do haan ziin Voor een klein land in de eigenaardige nositie van Nerlerlanl moet zoo iets echter uilgesloten worden geacht. Wat evenwel de gevolgen van den lmidigen toestand zijn voor de mijnarbeiders en de geheele mijn streek, hebben we gisteren gezien. Als dc schipbrug in verband met het hooije water wordt weggenomen Naar wij vernemen, zal de nieuwe brug over den Rijn hij Arnhem zoo noodig voor de officieele in gebruikneming voor het ver keer worden opengesteld. Wanneer de was van den Rijn blijft aanhouden en het noo dig mor Ti t worden de schipbrug bij Am- hem weg te nemen, dan zal het mogelijk zijn het verkeer over de nieuwe brug, wel ker voltooiing binnenkort zal plaats hebben, te leiden. Wanneer de officieele opening cn dc in gebruikstelling voor het openhaar verkeer zal geschieden, is nog niet bekend. Het vertrek van den gezags voerder uit Leixoes AMSTERDAM, G Fcbr. In verhand met den terugkeer van den gezagvoerder van het in dc Portugecschc haven Lcixocs ge zonken mailschip ^Orania" deelt de direc tie van den Koninklijken Hollandschen Lloyd ons mede. dat déze terugkeer op haar verzoek is geschied. Hoewel te Leixoes dc mogelijkheid kan zijn besproken, dat men zou trachten den commandant van het gezonken stoomschip aldaar vast te houden totdat de kwestie van dc berging definitief is geregeld, is van een bedreiging in dezen geest van do zijde der Portugeesche autoriteiten geen sprake geweest. Ook is de terugroeping van den kapitein cn de offi cieren door den K.H.L. niet om deze reden geschied. Dc commandant cn dc officieren van dc ..Orania". die te Leixoes verblijf hielden, zijn teruggekomen naar Nederland omdat de besprekingen met dc havenautoriteiten 1 en de bergingsmaatschappijen geen nieuwe gezichtspunten meer opleverden. Daar de .Orania" door den Koninklijken Holland-j schen Llovd reeds is geabandonneerd, was j de tegenwoordigheid van den kapitein tc Leixoes niet langer noodzakelijk. Boven-11 dien bood de terugkeer van de „Zeelandia" naar Amsterdam voorloopig een laatste goede gelegenheid voor een gemakkelijke overtocht naar Amsterdam, zoodat het ge- wenschl was don kapitein cn de officieren van de „Orania" met dc „Zeelandia" te 11 doen terugkeoren. Wij vernemen verder, dat ook de verte- gen woord igcr van de Londcnsche assura- j deuren thans naar Engeland is teruggc- koerd. De kwestie van de berging van dc ..Orania" is echter nog niet geregeld. MR. A. DUDOK VAN HEEL v DEN IIAAG, 6 Febr. Gisteren is mr. A. Dudok van Heel overleden. Hij is gedurende drie jaar in dienst van dc K.L.M. geweest, eerst als jurist, later als chef van dc afdee- ling binnenland. Gedurende den tijd, dat hij deze laatste functie waarnam, is het binnen landschc luchtnet uitgebreid cn werd de dienst op Groningen, Twente cn Eindhoven lot stand gebracht. Mr. Dudok Nan Heel was ruim 27 jaar oud. 1S5. 'i Was dan ook geen wonder, dat 't 2tal dc eerste de beste gelegenheid tc baat nam, om dc been en tc nemen, 's Middags deed juffrouw Rila een dutje, en nauwelijks was ze ingeslapen of Piot en Drein slopen dc deur uit. De groote weersomslag in Europa nu het voorbijtrekkken der zeer diepe depressie - van 2 Februari heeft tot verschillende merkwaardige gebeurtenissen aanleiding gegeven. Zooals uit verschillende berich ten blijkt, zijn in het Oosten rij kschc Alpen gebied buitengewoon \col lawines naar beneden gekomen, waarbij vele mensehen zijn verongelukt. Sedert tal van jaren kwamen niet zooveel lawines voor. De naaste oorzaak is dc sterke stijging van dc temperatuur van 1 op 2 Februari. Zooals reeds eerder hier is gemeld, trok van 1 op 2 dezer een zeer diepe storm- depressie van IJsland naar Midden-Skan- dinavië cn verder naar Finland, waarbij een warme luchtstroom van ongeveer 1500 K.M. breedte uit 'hel Westen komende met stormsnelheid over Europa trok. Dienten gevolge trad ook in hot Alpengebied een sterke stijging van de temperatuur in. Bij dezen weersomslag viel bovendien regen en natte sneeuw cn daar reeds tevoren heel veel sneeuw was gevallen, die in verhand met de terugkeer van een vorstgebied over Ccntraal-Europa was blijven liggen, waren de opgehoopte sneeuwmassa's ongewoon groot. Alles bij elkaar was daardoor de toestand buitengewoon gunstig geworden voor het neerstorten van sneeuw lawines. Het vrij plotseling, hoewel niet onver wacht verschijnen van de „vvarmtegolf" over Europa was dus voldoende om het verschijnsel van lawincnval te doen be ginnen nadat dc algemeene toestand door de voorafgaande meteorologische gebeurte nissen bijzonder gunstig daarvoor was ge worden. Hoewel hel verschijnsel snel is opgeno men, rijst toch de vraag of geen waarschu wingen hadden kunnen worden gegeven voor het groote gevaar, dat door de nade rende weersomslag zou worden veroor zaakt. waarschuwingen, die bii de tegen woordige drukke beoefening der ski-snort zeker veel onheil zouden kunnen voor komen. (Nadruk verboden). CHR. NELL. iN'.i. Buiten wisten ze niet goed wat te beginnen. Ze bo grepen, dat ze hun reddingse/.eltje wel nooit meer zouden t«* mg zien; dat had.lcn ze aan die aap te danken Maar ze wisten niet eens meer welke kant ze uit zouden gaan. Commissie van onderzoek tc wachten Naar de Maasbode verneemt, is liet rap port van dr. ir. van der Maas thans bij dc Regeering ingediend. Het eigenlijke rapport omvat ongeveer 35 bladzijden, terwijl er ruim honderd bladzij den bijlage zijn. In de bijlagen zijn de ge gevens van tal van personen weergegeven, die geacht worden iels van belang voor het onderzoek naar dc oorzaak van bet l'ivcr- ongeluk te kunnen mededeeicn. Dc Telegraaf verneem' in dit verhand, dat het ranporl van dr. v. 11. Maas niet zal worden gepubliceerd. Op grond van dit rap port is de instelling van een commissie van onderzoek te wachten vvclko het rapport van dr Van der Maas als leidraad zal ge bruiken Het rauporl dat door deze com missie, /al worden uitgebracht zal zeer waar schijnlijk wel openbaar worden gemaakt. IN ROTTERDAM 565 PINDAMANNETJES ROTTERDAM, G Fcbr. In den afgeloo- pen nacht zijn ie Rotterdam, evenals in het geheele land, het aantal aanwezige Ounce- zen geleld. Op Katendrecht de Rottcrdam- sche China town lelde men er vannacht 565. In 1925 was het aantal 1100. ROTTERDAM. G Febr. - Zondagavond is dank zij dc activiteit van oen 13-jarige jon gen een tweetal jongens betrapt op liet stelen van een rijwielelastingmci'k van °cu onbeheerd staande fiets. Do politic bleek met deze knapen een zeer goede vangst ie hebben gedaan, want men kwam er 'n com plot van jeugdige diefjes door op het spoor. De tweede aangehoudene bekende ver schillende diefstallen van hclastingmcrken tc hebben gepleegd cn wezen drie medeplich tigen aan. Bij voortgezet onderzoek bleet: er och groot aantal knapen Ie zijn, die zich schuldig maakten aan heling van dc door de vijf jon gens, wier leeftijd varieerden van 13 tot 1.» jaar, gestolen belastingmerken. Er werden in totaal nog 7 jongelui aan gehouden. ONDERHANDELINGEN MET ROEMENIË 'S GRA\ ENHAGE, 0 Febr. Naar ons ter ooic komt. hebben dc onderhandelingen be treffende het goederen- en betalingsverkeer tussehen Nederland en Roemenië, welke naar men weet de laatste dagen hier ter stede gevoerd worden, een niet zoo gunstig verloop als men aanvankelijk had gehoopt. De moeilijkheden welke gerezen zijn, betref fen voornamelijk dc clearing. Men hoopt echter, dat deze besprekingen binnen niet te langen tijd tot een bevredigende oplos sing zullen leiden. Zelfboheersching berust op willen. door G. P. BAKKER „Neen ik geloof niet dat er meer men- schon in de buurt zijn. Bovendien, hoe meer zielen, hoe meer vreugd". Do speelman knikte goedkeurend. „Vooruit dan maar", besloot hij, greep in de snaren en begon de opwekkende marsch der Mansfelders te spelen. Vroolijk klon ken de tonen door het bosch cn rondom be gon het vogelkoor luid mede tc zingen en tc kvvinkelceren. Toen dc marsch uit was zei hij: „Zal ik nu itit dankbaarheid een dansje spelen, dan kunt u samen dansen. Dc boschnimf endc 'zwerver aarzelde even: „En de satyr", vulde de dokter aap. „O peen. dat bedoelde ik niet. Ik zocht een vriendelijk woord, maar vond het niet op tijd". „Do fee cn dc groene dwerg Oberon", zei het meisje. „Past ook niet", zei de zwerver en keek hoofdschuddend naar den dokter. „Ik ben bijgcloovig. Dansen met een fee neemt altijd een droevig eind. Maar zing ons eens een liedje voor". „O, .ia", zei het meisje. „Doe dat". De zanger greep in de snaren en begon met een eens zeer mooie stem, maar die nu liier en daar door den ouderdom geleden had, zijn lied: Een oude, grijze speelman zwoerft Steeds vroolijk langs den weg. Ilij leidt een leven zonder leed Vindt altijd heg of steg. Hij leeft tevreden vrij en blij Geen zorgen in 't verschiet. Dat kent de boer Dat kent de boer En oók de burger niet. Hij volgt de vogels op hun trek Naar Zuid of weer naar Noord, En altijd vindt hij. waar hij gaat, Een heerlijk, zonnig oord. Dc winter met zijn storm en sneeuw Baart nimmer hem verdriet Dat kent de boer Dat kent dc boer En ook de burger niet. „En nu verzoek ik het geacht pu et keerrijm mede in te zetten. Ook u, /.angers daarboven in de boomen. en jij makker" zei hij tegen den hond, „moogt voor deze buitengewone gelegenheid meezingen maar vooral niet te forscii cn alleen het refrein. Begrepen. Daar gaat ie". Samen zongen ze vroolijk het refreintje. En inderdaad was de hond op do achter- pooten gaan zitten met gestrekte voorpoo- ten, de kop hoog opgericht, de open bek in dc lucht jankte hij zacht mee. Dos morgens als de zwaluw tjilpt Vangt hij zijn vvand'ling aan, En als de zon ter kimme neigt Is 't dagwerk afgedaan. Dan keert hij bij een herberg in En zingt een vroolijk lied. Dat kent de hoer Dat kent de boer En ook de burger niet Zoo zwerft hij heel de wei old door, Een ieder is zijn vriend. De een biedt hem een heerlijk maal Met goedheid opgediend. Een ander schenkt hem wijn of bier, Ilij dankt slechts met een lied. Dat kent de boer Dat kent de boer En ook dc burger niet. Het keerrijm werd door allen weer lustig meegezongen. En is de zomeravond mooi Dan zit hij op een bank. Ilii speelt de luit en jong en oud Komt luistren naar den klank. Ze dansen vroolijk om hem heen. Vergeten hun verdriet. Dat kent de boer Dat kent de boer En ook de burger niet Dc roemer gaat dan lustig rond Het wordt een blijde dag En onder "t dansen klinkt dan wel Een zachte meisjeslach. Dan denkt hij aan het volgend jaar En speelt een bruilofslied. Dat kent de boer Dat kent de boer En ook de burger niet. _.i zijn do gasten heengegaan Dan zit soms aan zijn zij Een mooie vrouw die fluistrend raagt: Toe zanger, blijft hij mij. En toch, Waarom'? Hij weet niel meer Waarom hij haar verliet. Dat kent de boer Dat kent de boer En ook de burger niet. En als liii maag're Hein ontmoet Aan 't cindo van zijn weg, Dan legt hij rustig 't moede hoofd Onder een groene heg. Zoo reist hij naar de overzij Geen angst voor het verschiet. Dat kent dc boer Dat kent de boer En ook dc burger niet. „Uit", zei dc zanger. Dc toehoorders klap ten in de handen. „Geen wonder", zei de jonge vrouw en zc keek den zanger met haar schitterende oogen aan, „dat u de mcnschcii tot u trekt als de rattenvanger van Hameien". Toen stond dc dokter op. „Vrienden', klonk zijn besluit, ,,'t was een prettige mid dag, maar het is mijn tijd. Ik heb nog een stevige wandeling voor dc borst. Ik ga". „Ik ook", sprak dc mooie vrouw. „Ik ben reeds veel te laat". „En ik", zei dc zwerver. „Ik ben weer dc gelukkigste van ons drieën. Ik vlei me neer op het zachte mos, blijl liggen en rust uit". Dc dokier nam afscheid. „Dank u, beste vriend", klonk dc wensch van den zanger, dat ik u spoedig weer mag ontmoeten en in dezelfde gelukkige omstandigheden". „Hoe durft u zich alleen zoover van de mcnschcn ie wagen in dit eenzame woud?' vroeg de zanger, toen zc met hun heiden waren achter gebleven. Zc lachte minachtend. „Ik kan best op me zelf passen. Ik woon in een huisje bij den Zwarten Arend". „Dat is toch een heel eind van hier". „Ja, maar ik ken het geheele woud. Over al zijn schuilplaatsen. Nooit is mij iets ernstigs overkomen. Dit is nujn eerste groo te avontuur cn het zal ook goed afloopen". „Daarop kunt u vertrouwen. Maar waar om zou u weggaan. Dc zon schijnt heet op dc landen, hier is het koel. Zacht ritselt de- wind door de bladeren. De vogels zingen en fluiten hoven onze hoofden. Anders is alles stil en niemand zal ons storen. Alleen in het woud. Wij heiden alleen". „Neen", zei ze „Tk moet gaan. Ik heb an dere plichten. Al is u oud, uw hart schijnt jong. „Is dat geen groot geluk?" antwoordde hij. „Oudere mannen zijn beter tc vertrou wen, heeft u zelf gezegd Ze bloosde. „Ja. En toch. Waarom? IIi] weet het niet. Waarom hij haar verliet". „Vrouwen zijn veranderlijk. Een oude waarheid", zuchtte de zwerver. „Vaarwel". „Vaarwel of tot weerziens". Hij keerde haar den rug toe, strekte zich uit op het mos, het hoofd op den arm en sliep. De hond ging naast zijn meester liggen. Eenige minuten later keek hij spiedend om zich heen en begaf zich eveneens op pad. HOOFDSTUK VI. Dc avond begon te vallen. Op den top van ccn hoogen heuvel, te midden van wild struikgewas, lag een man op den rug naar den hemel te staren. Langzamerhand verflauwden de omtrek ken der hoornen en dc groen begroeide stuk ken van ccn brokstuk bouwvalligen muur. Boven hem begonnen dc sterren tc fonke len. Venus, de Groote Beer, de Kleine Beer, cn van het zuidwesten naar het noordoos ten de sterrenbeelden de Schutter, de Zwaan, Cassiopeia, Perseus en de Wagen man, waar doorheen tal van lichtende ster ren. groot en klein, de Melkweg. Dan ziet hij Mars ver in het Oosten. Mars: en zijn gedachten koeren terug tot den koning van Zweden. Gustaaf Adolf was werkelijk met zijn geheele krijgsmacht opgetrokken naar Berlijn. Ilij stelde het leger in slagorde en liet de stukken zoo plaatsen, dat ze de stad bestreken. Door ccn trompetter liet hij mel den dat men dc poorten moest openen. Ge beurde dit niet, dan zou er een rochtmatigo verontschuldiging zijn voor bestorming, plundering cn bloedvergieten 1). Rikskari5?lejr*n Axel Oxensticrna's Skriftcr. i {Wordt vervolgd^, j

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1935 | | pagina 4