4000
DE EEMLANDEQ
NA DE RAMP MET DE MACON
Hauptmann wordt terechtgesteld
TAXI
Donderdag 14Februari 1935 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 33e Jaargang No. 193
Meening van den heer
van Tijen
JURY SPREEKT HET
„SCHULDIG" UIT'
Tel. 1788
L. J.
EXEMPLAREN
TAXI TEL. 1830
Betrouwbare
onderneming
TEL. 1093 TAXI
op aedlere pagina's
Laatste berichten
Eerste blad pag. 3
WEERVERWACHTING
5 uur 38 minuten
HET ADRES
VODR UW
AMERSFOOR15CH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 2.10, per maand I 0.75, per
weck (mei gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17Vr
Binnenland franco per post per 3 maanden t 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 513
PRI IS flFR ADVERTENTIEN van LOS met inbegrip vaneen bewijsnummef
elke regel meer f0.25. Lle/dadighelds-advcrtcntlcn voorde
helft van dco prijs. Kleine Advertcntlcn „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—. Bewijsnummer extra f 0.05
Deugden de materialen, die
bij den bouw werden
gebruikt, niet?
Opvarenden aan wal gebracht
Te San Francisco is gisteravond dc Amc-
rikaansche vloot binnen geloopen met aan
boord dc 81 overlevenden van dc ramp van
liet luchtschip Macon.
Dc marinc-cómmissie Tan het Iluis van
Afgevaardigden heeft, besloten een officieel
onderzoek in te stellen naar dc oorzaken
van de ramp van dc Macon.
Dit onderzoek zal worden ingesteld on
middellijk na het door het departement
van marine ingestelde onderzoek.
Fit Hartford (Connecticut) wordt ge
meld, dat Karl Arnstein, de chef-ingenieur
van dc Good Year Zeppelin Company, Dins
dag vóór liet hekend worden van de ramp
van de Macon in een rechtszitting heeft
verklaard, dat dc voor den bouw van dc
Macon gebruikte materialen niet van dc
in 1928 door dc Duitschc constructeurs aan
gegeven hoedanigheid zijn geweest.
Do Fronschc minister van oorlog Piótri
heeft, tegenover journalisten verklaard, in
verband met het vergaan van dc Macon,
dat Frankrijk na het verlies van de Dix-
mudc heeft afgezien van het gebruik van
grootc stijve luchtschepen, teneinde meer
gebruik te maken van kleinere halfstijve
modellen. Frankrijk is bovcniden van mee
ting, dat Jiot vliegtuig geroepen is het
luchtschip meer en meer te verdringen.
De mogelijkheid, in de lucht te blijven
staan, wordt ook gevonden in het autogiro-
toestel.
De ramp van de Macon is binnen vijf jaar
hot derde ongeluk, waardoor de Ver. Staten
een vlaggeschip van hun luchtvloot verlie
zen. In 1930 verbrandde de Shenandoak, in
1933 stortte de Akron in zee, waarbij slechts
3 van dc 70 opvarenden konden worden ge
red, thans is de Macon aan deze droeve lijst
locgcvocgd. Waardoor opnieuw naar voren
is gekomen, dat met de Amcrikaanschc
luchtschepen nog niet alles „in orde" is.
Wij hebben naar aanleiding van dit laat
ste ongeluk een onderhoud gehad met den
heer J. E. van Tijen, den adviseur van het
Syndicaat voor luchtschipverkeer tusschen
Nederland en Nedcrlandsch-ïndië, die zelf
twee jaar lang lid der bemanning van de
Graf Zeppelin is geweest en onder leiding
van dr. Eckcner op tal van vluchten gege
vens en ondervindingen heeft verzameld
over het verkeerswezen per luchtschip en
die dus als expert op dit gebied mag gel
den.
Dc heer Van Tijen kon ons uiteraard niet
een definitief oordeel over do ramp van dc
Macon geven, zoolang hij nog niet over na
dere gegevens beschikte. Er wordt echter
een officieel onderzoek naar de oorzaak in
gesteld, waarvan liet rapport wel zal worden
gepubliceerd, liet is oen goede gewoonte,
aldus dc heer Van Tijen, dat deze rappor-
ton openbaar zijn, zooals ook te hopen is,
dat eens het rapport over dc ramp van de
Fiver openbaar zal worden gemaakt.
Wèl kan worden medegedeeld, dat door
'deze gebeurtenis nog geenszins het vertrou
wen van het Syndicaat in het luchtschip
als verkeersmiddel is verdwenen.' Ongeluk
ken kunnen bij elk vervoermiddel voorko
men; liet aantal ongelukken op den weg
Jaat de meeste mcnschon onbewogen, doch
een luchtschip-ramp heeft aller aandacht,
doordat er nog zoo betrekkelijk weinig lucht
schepen zijn. Ook met een vliegtuig komen
ongevallen voor. Men zou echter wel boel
dwaas zijn, om door een ramp als welke do
Fiver trof, zijn vertrouwen in het vliegtuig
te verliezen. Dc heer Van Tijen bleef dan
ook van mecning, dat een vvclbcvaren lucht
schip even veilig is als een ander luchtver-
kecrsmiddel.
Constante regelmaat van de
Graf Zeppelin
-Het onderzoek naar de oorzaak zal dit
maal met. veel meer nauwkeurigheid kun
nen geschieden dan hij dc Akron, daar dc
opvarenden bijna allen zijn gered. Het Syn
dicaat zal alle beschikbare détails van het
onderzoek nauwkeurig bcstudcercn; men
acht dit ook plicht tegenover degenen, die
men bij dc plannen tot het stichten van een
Nedcrlandsclic luehtschiprcedcrij heeft be
trokken of nog zal betrekken. Aan dr. Eckc
ner is tenslotte gevraagd of wat hij mis
schien eerder te welen komt dan dc llol-
landschc belanghebbenden te willen door
geven.
Het moet ieders aandacht hebben, dat bij
de Amcrikaanschc luchtschepen meer dan
eens een catastrophe plaats heeft, terwijl dc
Graf Zeppelin maar met constante regel
maat zijn tochten over Europa cn zelfs over
den Oceaan blijft volbrengen. Wij hebben
den heer Van Tijen gevraagd, of hem mis
schien verschillen in dc constructie bekend
waren, die daarvan dc oorzaak konden zijn.
Kr zijn wel enkele ondergeschikte construc
tieve verschillen, was hierop het antwoord,
doch deze duiden geenszins op een verschil
in veiligheid. De. Macon was tenslotte ook
van hel Zepuelm-type en er is niets, dat er
op duidt, dat* haar vlicgcajiaciteiten minder
waren. Men mag echter niet vergeten, dat
hel hier een oorlogsschip betrof, waar aller
lei ontnlofbarc stoffen aan bcvml waren, die
de veiligheid van dc vaart verkleinden.
Mooie stuurmanskunst van Wiley
Een belangrijke credit post voor dc Macon
is, dal dit schip, ondanks den totaal ver
nielden achtersteven, nog goed is neergeko
men cn dat dc bemanning zich tijdig heeft
kunnen redden. Dit is een fraaie prestatie
van de besturing geweest, die voor een deel
ook te danken is aan het feit, dat dit lucht
schip met helium was gevuld in plaats van
met het zoo uiterst brandbare waterstofgas.
Hcliumgas is echter buiten Amerika niet in
voldoende mate te krijgen, zoodat men het
in Europa vo'orloopig nog niet waterstofgas
moet doen. Dank zij strenge voorzorgsmaat
regelen is dit voor de. Graf Zeppelin even
wel nimmer nog een bezwaar gebleken.
Iloe hei schip onderging
De commandant van dc Macon, Wiley,
heeft, blijkens een telegram van Reuter,
in een interview medegedeeld, dat hij op
1000 voet hoogte bevel heeft gegeven liet
luchtschip te verlaten. Toen het luchtschip
de golven raakte, aldus Wcley, gaf ik bevel
dc gondel te verlaten, voordat deze onder
water zou verdwijnen. «Ik was een der laat-
sten, die uit liet raam sprong en naar de
rubberböoten zwom, die dc bemanning had
klaar gemaakt. Wij bleven met dc booten
dicht bij het luchtschip, aangezien er nog
jncnschcn oj) waren. Tenslotte schrompel
de liet schip ineen en-zonk.
Oorzaak der ramp onbekend
Dc commandant vun liet luchtschip Macon
dc kapitein Wiley, heeft hij de marine-
autoriteiten een uitvoerig rapport over liet
ongeluk ingediend, waarin hij echter zegt,
niet in staat te zijn te vei klaren, wat de
oorzaak vun het plotseling verliezen van de
gasccllen aan den achtersteven van liet bal
lon-omhulsel is.
F:it Atlanta in Georgia wordt gemeld, dat
de voorzitter van dc door president Roose
velt ingestelde luchtvaarteommissic, Ilovvcll,
verklaarde, dat liij, ondanks liet ongeluk
van dc Macon de aanbeveling van zijn com
missie tot bouw van een luchtschip voor liet
onderhouden, in samenwerking met dc Duit
schc luchtschepen, van het transatlantisch
verkeer handhaafd. Dc minister van handel
verklaarde, dat hij achter de aanbevelingen
van dc luchtvaart-commissie staat.
Door dc verdediging zal
hooger beroep \vor=
den aangcteckcnd
„Moord in den eersten graad"
FLEMINGTON, 14 Ecbr. (Reuter).
De jury heeft Hauptmann schuldig
bevonden. De rechter heeft bepaald,
dat hij op den electrischcn stoel zal
worden gebracht. De tijd van de tes
rechtstelling is bepaald in dc weck,
aanvangende 18 Maart.
Nadat dc jury in het proccs-IIaiiptmanu
elf uur had beraadslaagd, lieeft zij ten
slotte uitspraak gedaan, luidende: „Schul
dig aan moord in den eersten graad, zon
der verzachtende omstandigheden".
Het was kort voor middernacht toen ten
slotte het vonnis in de meest geruchtma
kende moordzaak van de laatste jaren werd
gevold. De rechter wilde reeds, aangezien
de jury het. blijkbaar niet eens kou wor
den, naar huis gaan, om daar te wachten,
toen plotseling de sheriff aankondigde, dat
de gezworenen, na vijfmaal le hebben ge
stemd. tot een oordeel waren gekomen. Dc
deuren van dc grootc zaal werden geslo
ten. Dc procureur en dc verdediger namen
hun plaatsen in en korten tijd later werd
Hauptmann door zijn bewakers binnenge
leid. Hij was bleek en zijn gang was onze
ker. In dc voorste bank nam hij plaats.
Dadelijk na hem trad zijn vrouw binnen.
Toen allen waren gezeten, namen dc twaalf
juryleden hun plaats op dc jury bank weer
in. Rij hun binnentreden maakten zij allen
een bewogen indruk. Eenige vrouwelijke
juryleden schreiden.
Op de gebruikelijke vraag van den rech
ter naar de uitspraak van dc jury, ant
woorddc dc voorzitter der gezworenen, dio
hei papier mei de tv'ispraak mol sidderende
handen vasthield, met trillende stem:
„Schuldig, schuldig aan moord in den eer
sten graad t"
Er volgde een doodelijke stilte.
Toen sprak rechter Trencliard dc beslis
sonde woorden: „Bruno Richard Haupt
mann, gij zijt schuldig bevonden aan moord
in den eersten graad en volgens de. wet
moet ge binnen een door liet gerecht vast
te stellen tijd cle doodstraf ondergaan."
Hauptmann wankelde even cn maakte
oen beweging, alsof hij wilde spreken. Hij
draaide zich echter om cn begaf zich we
derom onder geleide van zijn bewakers
naar zijn cel.
Dc hoofdrechter Thomas Trencliard
Hauptmann, die ter dood is
v croordceld
Mevr. Haüptmanh brak in tranen uit en
snikte luid. Dc verdediger Lloyd Fisher
sprak haar moed in cn verzekerde, dat
hij, ondanks deze uitspraak, de zaak tot
een goed einde zou brengen.
Men verwacht, (lat Ilnuptmann's verdedi
ger, Lloyd Fishcr, lioogei beroep van hel
doodvonnis zal aanteckcncn. Do behande
ling 111 hooger beroep zal dan echter niet
vóór Mei a.s. plaats vinden.
Dc stilte na het doodvonnis tegen Haupt
mann werd verbroken door den verdediget
Rcilly, die vroeg, dat elk jurylid dc uil-
spraak van dc jury zou herhalen, waarop
t Aalfinaal weerklonk: „Schuldig aan
moord in den eersten graad."
Naar verluidt, hebben twee vrouwelijke
juryleden zich tegen het doodvonnis verzet.
Na de uitspraak was elk contact, met dc
jury 011 mogelijk. Rcilly verklaarde, dat dc
verdediging geen moeite zal sparen om
appèl te verkrijgen. Zoo noodig zal zij tol
den Hoogen Raad gaan.
In het proces-IIauptniann te Fleinington
lieeft de voorzitter rechter Tranrhard met
een rede, die meer dan een uur duurde cn
waarbij hij nogmaals de verklaringen der
getuigen en de beweringen der verdediging
uiteenzette, de jury opgedragen hun oordeel
te vormen. Tranchard verklaarde, dat, wan
neer dc juryleden van oordcel zijn, dat dc
beklaagde den moord bij dc inbraak heeft
gepleegd, al is het „moord in den eersten
graad hij'schuldig moet worden ver
klaard. Wanneer een gerechtvaardigde twij
fel bestaat, dat hij den moord begaan heeft,
moet hij worden vrijgesproken. In liet eer
ste geval kan levenslange gevangenisstraf
worden aanbevolen. Wanneer twijfel be
staat aan zekere verklaringen, moet daar
mede rekening gehouden worden. Na hel
uitspreken van deze rede trokken dc jury
leden zich terug ter beraadslaging.
Dc Daily Telegraph meldt uit Flcming-
ton, dat dc behandeling van de moordzaak
tegen Hauptmann een dramatisch einde
heeft gevonden. Dc menigte buiten liet ge
rechtsgebouw schreeuwde en tierde en
cischtc lynreelit.
Het is nog niet bevestigd, dat de jury na
vijf uren beraadslaging met 10 tegen twee
stemmen zich heeft uitgesproken, dat moord
in den eersten graad lieeft plaats gehad cn
dat het v onnis zonder clement ie moet wor
den uitgesproken. Na zes uur was nog geen
officieclc verklaring afgelegd.
HET DUITSCHE SCHIP IN NOOD
OSLO, 13 Febr. De uit 35 koppen be
staande bemanning van liet gestrande Duit
schc schip, dat in nood verkeerde, is in den
loop van den ochtend gered. Het schip zelf
wordt als verloren beschouwd.
Binnen- en
buitenland
6 cl. per K.ML Tel. 1788
Vraagt prijs van onze 6 7 pers. wagens
Passagiers verzekerd.
Vaste standplaats naast bet Tramstation.
Kantoor: Lcusderweg 242.
HEVIGE KOUDEGOLF IN
EUROPA
Vooral het Zuiden van ons
werelddeel wordt thans
geteisterd
Het wild lijdt ergen honger
Dc tweede koudegolf, die sedert eenige
dagen in geheel Spanje hccrscht, laat in liet
land, dat op deze temperatuur niet bere
kend is, treurige sporen achter. Rij El Fcr-
rol is op den weg het lijk gevonden van een
ouden bedelaar, die was doodgevroren. In
San Fernando heeft men een visschersboot,
die vermist werd, stuurloos gevonden. De
visschcrs waren doodgevroren. In Teruel
is dc temperatuur gedaald tot li graden
onder nul, zoodat liet werk in dc bouwvak
ken moest worden gestaakt.
In vele provinciën hebben ooft cn groen
ten zeer te lijden. Op dc sinaasappelen
plantages bij Valencia zijn nu en dan tempe
raturen tot L cn 5 graden onder nul genie
ten. Dc bevloeiings-installaties zijn voor
het' grootste deel bevroren, terwijl het
havenverkecr stil ligt. Op de bevroren
wegen zijn ecu aantal auto's verongelukt,
hetgeen dooden cn gewonden teil gevolge
had.
De Balkan wordt eveneens door een felle
koudegof geteisterd. In enkele plaatsen van
Zuid-Slavië is de temperatuur gedaald tot
27 graden onder nul. Verschillende spoor
lijnen zijn door zwaren sneeuwval onbruik
baar.
Dc koudegolf in Zuid-Oost-Europa heeft
sedert eenige dagen ook in Hongarije ge
leid tol. ongewoon lage temperaturen, bcco-
lcid door uitzonderlijken sneeuwval. Uit
alle doelen des lands komen berichten over
zware sneeuwstormen en felle koude. De
Donau is volkomen beclëkt met drijfijs. Dc
temperatuur in Boedapest is Dinsdag po
daald van 19 gr. vorst tot 2G gr. onder nul
cn in dc Oostelijke buurten tot 30 graden
Celsius onder nul. Sinds tientallen van
jaren is een zoodanige koude hier niet meer
voorgekomen. Dc sneeuwlaag bereikte in
dc omgeving van Boedapest een dikte van
45 c.M. cn in liet Matra-gebcrgtc van 72 c.M.
Door dc felle sneeuwstormen ondervindt in
liet gehcelo land het spoorweg- en autobus-
verkeer grootc belemmering. In Nitregy-
haza moest het. kleine spoorwegverkeer
volkomen stopgezet worden. In de bosschen
lijdt liet wild ten gevolge van de ongewone
sneeuwmassa's honger cn komt in prooie
troepen op zoek naar voedsel tot in do
onmiddellijke nabijheid der mcnschclijke
nederzettingen.
Veile koude in Noord-ltoiië
In Goriza is een felle koude uitgebroken,
in het bijzonder in hel dal van dc Wippach
cn van de Isonzo, waar levens een lievige
storm hccrscht. In dc stad Goriza (Goorz)
daalde dc temperatuur tot 'negen graden
onder nul. Een 79-jarige man, die door een
sneeuwstorm verrast werd, werd dood ge
vroren gevonden. Tc Clusoneiii in de Bcr-
gauiasker-Alpen daalde de temperatuur tot.
18 graden onder nul, wat in deze streek
nog nooit is voorgekomen. Een ijskoude
wind waait ook in de provincie Perugia,
waar de Tiber en eenige zijrivieren buiten
hun oevers zijn getreden.
Dalmatië geïsoleerd
Dalmatic is opnieuw dezen winter tenge
volge van den voort du rendenc sneeuwval
volkomen van het achterland afgesneden.
Het verkeer op liet spoocwegtraject Zago-
Iniu—Spalato is gestaakt, evenals het spoor
wegverkeer op de lijn Scrajcvvo-Foslar.
Fit Thraciö, Macedonië en Thcssalië
wordt hevige sneeuwval gemeld. In hot ge
bergte zijn vele dorpen door de meters
hoogo sneeuw van dc buitenwereld afge
sneden.
De troepen wolven vallen op afgelegen
plaatsen op mensclicn aan. Bij Zirnovvo
werden twee boeren door Wolven ver
scheurd.
ILLEGALE DRUKKERIJ
WEEN EN, li Februari. De staatspoli
tie is erin geslaagd een drukkerij tc ont
dekken waar illegale Marxistische geschrif
ten werden gedrukt.
LANGESTRAAT 49-51
TELEFOON 190
ONZE BUIKCORSETTEN
voor zware figuren. Nederl. fabrikaat.
Prijs: f 5.90, 6.50 en hoger.
Dragen geen speciaal merk, maar worden
door zoveel mensen gedrancn en voldoen zo
goed, dat ze wel haast «alle andere erken
gaan verdringen.
DIT BLAD HEEFT EEN DA GEL 1JKSCHB
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
Naar buiten
6 ct. per K.M,
Standplaats
Stationsplein
Hotel „Monopole"
STADSNIEUWS
De lieer Yecnstra spreekt voor de Bel--
lamy-bcvvcging.
(Derde Blad, pag. 1).
Dc ,V. V. V. cn dc stadsbus.
(Derde Blad, pag. 1),
Het bezoek aan het Belgisch monument
cn dc Koppel poort.
(Derde Blad pag. 1).
Medegedeeld door het K. N. M. I. Ic
Dc Bilt.
Verwachting: Krachtige tot matige,
W. lot NAV. wind, zwaar bewolkt met
opklaringen, waarschijnlijk regenbuien
cn kouder.
Hoogste barometerstand 772.1 tc La Co-
runha.
Laagste barometerstand 726.3 tc Nordüyan.
Buitenlandsch wceroverzicht
l)c depressie voor dc kust van Noorwe
gen diepte zich verder uit, terwijl in liet Z.
dc luchtdruk hoog bleef. Dientengevolge
nam de luchtdrukgradicnt loc, zoodat tal
rijke stations op de Biilsclio eilanden, in
ons land, Noord-Frankrijk cn langs dc
Noorsclie kust harden wind melden. Een
drukstijging op den Oceaan bewesten Noor
wegen cn over de Britschc eilanden ver
oorzaakte een p'ol a iron koudc-aanvoer,
waardoor over dc Sliet lands, l 'aröor Groot-
Britannië cn Icrlancl de temperatuur
daalde.
Over IJsland, waar hel. momenteel vrij
koud is, verandert de barometer echter
weinig, zoodat een zware koudc-inval nog
niet te wachten schijnt. Hoogstwaarschijn
lijk zal een nieuwe depressie dc luciit-
stroomingen uit Noordelijke richtingen wel
weer onderbreken. Over liet Westelijke vaste
land, dat thans geheel door de Oceanische
lucht massa's wordt overdekt, steeg de tem
peratuur weer flink, vooral in Frankrijk,
waar ook zware neerslag viel cn het weer
nog regenachtig is.
Ook over Duitschland is hel regenachtig
cn betrokken. Over Cehtraal-Europa vriest
hot nog flink. Dc vorst werd in Noord-Fin-
land weer strenger, doch nam in Zuid-Zwe
den wat af. Buiig en viij guur weer is voor
onze omgeving te wachten.
JlJSÜN
YLLG.. VEILIG.. GOEDKOOP..