EXTRA
EEN
ROTTERDAM IN HET JAAR 1934
Ir. Albarda antwoordt Mej. Van Dorp
KOOPT
HET JAARVERSLAG DER
KAMER VAN KOOPHANDEL
Regeering moet scheepvaart
steunen
DE RIJKSMIDDELEN
Onze Postvliegers
onderweg
GROOTE ZWENDEL MET
VERZEKERINGEN
„UW IDEAAL LIGT IN
HET VERLEDEN"
Loonsverlaging brengt nog
meer economische inzinking
HANDELSBETREKKINGEN
MET ZWITSERLAND
Gelijke moeilijkheden
De toon in mineur, ofschoon
het scheepvaartverkeer
vermeerderde
ROTTERDAM, IS Maart, In het, zoo
even verschonen jaarverslag van de Roller-
damschc Kamer van Koophandel en fabrie
ken wordt liet jaar 1031 do qctrouwc voort
zelling van 1033. Alom dc consequente op
sluiting binnen eigen grenzen. Vandaar, dat
in 1031 wederom de verdwazing is toegeno
men, de ontwrichting is voortgezet en hor
stel is uitgebleven. Uitputting, het verbruik
van reservekrachten, het opdrogen van nog
lot voor kort bestaande bronnen, vindt men
bij den staat, die niet meer weet, waar dc
middelen gevonden moeten worden, bij dc
lagere overheden, die worstelen met bcgroo-
tingsevenvvicht, bij don belastingbetaler, die
zijn zakken reeds binnonstc buiten heoft
gekeerd.
In liet bedrijfsleven is bet niet anders en
de vvcrkloozen hebben niet veel meer voor
instandhouding en vernieuwing en huil rno-
recle reservekracht wordt op een harde
proef gesteld.
Het scheepvaartverkeer vermeerderde voor
Rotterdam met 2,7 milliocn registerton net
to. voor den Nieuwen Waterweg mot 2,1
raillioen aan binnengekomen netto sclieops-
ruimtc. Het goederenverkeer ter zoo nam
toe niet 1,2 milliocn ton, bijna gelioel ver
oorzaakt door grootor doorvoorverkoer van
massagoederen. Het stukgoodverkoer bleef
ongeveer gelijk. Het aantal zeeschepen, dat
Rotterdam aandeed, was 11.430. Begin Oc
tober is liet 10.000ste schip den Nieuwen
Waterweg binnengevaren.
Een vergelijking met andere havens vuil
uit ten gunste van Rotterdam. In geen dier
havens was liet accres zoo belangrijk als
hier.
De gunstige ontwikkeling van dc cijfers
der havenbovveglug als geheel beschouwd,
mag stellig geen aanleiding zijn het oog te
sluiten voor ecnigo zeer ernstige verschijn
selen, zooals dc vermindering v mi dc graan-
invoeren.
T)e stcunpolilick, waartoe dc regooring ge
leidelijk ten aanzien van de agrarische be
langen van Nederland is overgegaan, heef'
in den loop van bet verslagjaar groote ba-
tcekenis gekregen voor de haven-, handels-,
nijverheids- cn marktbelangen van Rotter
dam.
In bet hoofdstuk, dat gewijd is aan de
zeevaart, wordt opgemerkt, dat liet nieuwe
jaar zonder cenig lichtpuntje is ingezet. De
steun, welke in monig land van regocrings-
wege aan de nationalo scheepvaart wordt
verleend, is funest voor do Ncderlandscho
reedorijen, die behalve het gagccredict, .goon
steun ontvangen om dc buitcnlandscbc rtm-
currentte het hóófd 'ta bledóii.' Nu in Enge
land eveneens sericuzo plannen bij liet par
lement zijn ingediend, die een flinke subsi-
dlcerlng, alsmede bet verlccncn van voor
schotten bcoogon, valt te voorzien, dat ook
hier te lande rcgoerlngssteun do conlge mo
gelijkheid zal worden om de Ncderlandscho
koopvaardij voor ondergang te behoeden,
tip grond van de huidige omstandigheden
kan men veilig aannemen, dat voorloopig
geen kans bostaat op cenig herstel van do
vrachtenmarkt; oven troostoloos als 1934
werd ingezet, gaat men thans ook 1935 tege
moet.
Op S0 Juni 1934 was de wcreldvloot
61.857.792 registerton bruto groot. De ver
mindering sedert 30 Juni 1933 bedroeg
2.269.732 ton bruto; dc over dc gchcolc we
reld opgelegde, selicopsrulmto vorminderdo
met 3.300.000 Ion tot S.000.000 ton. De wereld-
vloot van stoom- cn motorschepen is nog
13.931.000 ton (d.i. -11,7 grootor dan in
1914. De Ncderlandscho koopvaardijvloot was
op 30 Juni 1934 groot 2.612.377 registerton,
d' vermindering sedert 30 Juni 1933 bedroeg
16.623 ton. De Nedertandsrhe vloot is ech-
ter nog 1.1-10.000 ton, d.i. 77,5 grootor dan
in 1914. Nederland komt hiermede onder do
zeevarende naties op dc achtste plaats met
4,06 Va van liet wcreldtotaal,
Stijging van zeescheeps
vaart en Rijnvaartverkeer
Mr-stljging van liet. zecschocpvaurlverkccr
over Rotterdam (2.6S8.102 ion) valt tegen
over Hamburg (061.602 ton) on Antwerpen
(78,301 ton) wel bijzonder in het oog. Dc
volgorde van dc drie havens is thans weer
geworden, zooals die vóór 1031 was: Ham
burg, Rotterdam, Antwerpen. De goederen
beweging over zee wijst voor Rotterdam in
•sergelvjking met 1933 een belangrijke ver
meerdering aan. liet gohoclo havenvorkecr
met zeeschepen bedroeg 27.324.249 tegen
23.113.435 ton in liet vorig jaar, zijnde
4.208.814 Ion van 1.000 Kg. meer. In de ver
meerdering van den aanvoer tc Rotterdam
werd bijgedragen door ertsen, hout, soya
hoonen, grond noten, minerale oliën. Dc aan
voer van graan verminderde wederom, nu
met bijna 514.000 ton. Vermeerdering van
werkgelegenheid voor de havenarbeiders
heelt het verhoogde verkeer intusschcn niet
gebracht.
Met voldooning mag worden vermeld, dat
dc toestand van dc Rijnvaart In 1934, ver
geleken met vorige jaron, verboterd js. Niet
alleen zijn de vrachten niet onbelangrijk ge
stegen, maar bovendien zijn de wachttijden,
die in vorige jaren voor de particuliere
schippers zoo noodlottig waren, kleiner ge
worden. Deze gunstige uitkomst wettigt,
echter geenszins dc slotsom, dat de moeilijk
heden zijn ovorwonncn, doch is moer het
gevolg van de loc^llige samenwerking van
verschillende omstandigheden, als lagen
waterstand en grooterc invoer van grond
stoffen door dc uitgebreide werkverschaf
fing in Duitschland. Naast de gunstige fac
toren moet echter ook melding gemaakt
worden van een nieuwe mooillikhcid, ver
oorzaakt door dc deviezenu 1 tvo-•rbepa 1 ingen,
welke van Duitscho zijde versrhr.'pt zijn.
Ook voor dc binnenvaart :s IDJi gunstiger
geweest dan het voorafgaande 'aar.
Voor den groothandel heeft hot jaar 1934
onmiskenbaar het stempel van depressie ge
dragen. In Rotterdam verkeerde do inter
nationale graanhandel in moeilijkheden,
mede tengevolge van de Ncderlandsche
landbouwpolitiek. Voor den handel in ovcr-
zoesch lïuit geldt hetzelfde. De toestand
jyverd nog verscherpt door de betalingsmoei
lijkheden met Duitschland. Voor don klein
handel is dc toestand nog ongunstiger ge
weest dan het jaar te voren. Algemeen
wordt geklaagd over den verderen achter
uitgang van do omzetten, tengevolge van (,1c
verdere vermindering van dc koopkracht en
de voortgaande daling van dc kleinhandels
prijzen. Men krijgt don indruk, dat in velo
takken van den klolnhandcl de nood zoo
hoog gestegen is, dut do toekomst, indien er
niet verbetering in don algomocnen toestand
komt, zeer donker moet worden ingezien.
Enkele gunstige uitzonderingen niet tc na
gesproken, zijn de mededeclingen over den
toestand van de Rotterdamscho industriccle
ondernemingen dit jaar uitormato somber.
Waar do omzetten nog behoorlijk zijn, valt
in olk geval te klagen over bot prijspeil.
De opleving in den woningbouw behoort
wodcr tot liet verledon. Do werkloosheid
nam in ernstige mate. toe. Op 31 December
1934 waren hij de Arbeidsbeurs ingeschre
ven 51.2S9 wcrkloozcn (v.j. 47.070).
Opbrengst dor directe belastingen
in Februari belangrijk minder
dan over-dezelfde maand
in 1933
Uit het overzicht van tien slaml der Rijks
middelen blijkt, dat du opbrengst van dc
directe belastingen over de vorige maand
belangrijk minder is dun over dczolfdo
maand In bet voorgaande jaar. Deze vermin
dering botroft alle dirccto belastingen, terwijl
voor do belasting op do doodo band bet be
drag ver beneden dc goraamdo opbrengst is
gebleven. Do cijfers zijn do volgende: Do
grondbelasting bracht ruim .f 5.719,000 min
der op, do inkomstenbelasting bijna ander
half milliocn gulden, do vermogensbelasting
ruim 40.000, de vcrdcdlglngsbolastlng ging
met moer dan 114.000 terug, terwijl do ra
ming voor de belasting op do doodo band
op drie milliocn gulden was vastgesteld (de
opbrengst bedroeg slechts 40.000).
In tegenovergestelde richting ontwikkel
den zich de opbrengsten der andere belas
tingen. Deze stegen in vergelijking met de
zelfde maand van bot vorig jaur mot twaalf
u dertien millioen gulden. Weliswaar deed
deze vormcerderiiig zich niet voor bij alle
overige belastingen. Minder was do op
brengst van do volgende posten: statistiek'
recht, accijns op geslacht, wijn, bet gedistil
leerd en bier, de belasting op gouden cn zil
veren werken en do opbrengst dor loodsgel
den. M óór dan in do overeenkomstige
maand in bet vorig jaar werd opgebracht
door do dividend- en tantlèmcbelastlng, (ie
recht op dm invoer, bot accijns op zout,
suiker en tabak, do omzetbelasting, do cou
pon belasting, rechten cn booten van zegel,
rochten cn boeten van registratie en do recti
ten en boeten van successie. Hierliii moot
echter worden opgemerkt, dat tlezo meerdere
opbrengsten tori, nog meermalen boneden
do ramingen bleven.
Over do maanden Januari en Februari
brachten do „overige mlddolon" ruim zes-
lig milliocn gulden op, waarmee zij ongeveer
zes milliocn bij do raming terugbleven.
Do opbrengst van dc gcmccntefondsbclas-
ting bleef ruim zes milliocn gulden boven de
raming, maar bleef drie en half millioen
gulden bonoden do opbrengst van het vorig
jaar. De gelieele opbrengst voor bot gemeen
tefonds was ongeveer vier millioen gulden
moer dan do raming.
MECHANISATIE IN DE SIGAREN.
NIJVERHEID
'S GRAVENHAGE, IS Maart. Do samen
werkende organisaties in de slgarcnindus-
trio hebben lieden oen adres gericht aan
de regoeving, inzuka beperking van don mo
chinalen arbeid, vastgesteld door dc redac
tiecommissie. Dezo bestaat uit do booron
K. L. II. v. d. Rutl, lid der Tweede Ka
mer, W. v. d. Hoeven, lid vail bet hoofdbe
stuur van den N'cdorb Sigarenmakers- en
Tabaksbewcrkorsbond: E. O. Wijsmitllor,
accountant en mr. A. Stolnlahor lo Eind
hoven, secretaris.
„CUNERA"-BRAND IN HOOOER BEROEP
AMSTERDAM, IS Maart. Naar wij verne
men zal mr. I. Maarscn te Amsterdam in
hoogcr beroep optreden als verdediger van
den loodgieter v. II., die door do rechtbank
tc Arnhem is veroordeeld tot 1 maand ge
vangenisstraf wegens veroorzaken van
brand door schuld in do Cunoratoren te
Rhenen. Ook de officier van justitie is in
hoogcr beroep gegaan. Do behandeling zal
weldra plaats vinden voor het gerechtshof
tc Arnhem.
Rijstvog
Kw»r(d
14-3
Amsterdam
I'arija
14-3
lloino
15-3
Athene
Moraamairuh
Cairo
OO
T
C 07.11
16-3
Rutbawolsa
17-3
Bagilod
Bocslilr
Djask
Karachi
Jodpocr
A Malta had
Calcutta
15-3
A It yah
Rangoon
14-3
Rangkok
Singapore
13-3
Modan
Batavia
13-3
Vertrek van bet eerstvolgende post
vliegtuig van Amsterdam op 21 Maart.
Dc politic hoeft tc den Ilaag ccn zeer
goeden slag geslagen. Als verdacht van op-
Ijchling en valschheid in geschrifte c.q. me
deplichtigheid daaraan, gepleegd door mid
del van liet indienen van valsche verzeko-
ringsopgaven, ten nadccle van do verzeke
ringsmaatschappij O. L. V. E. II., heeft zij
namelijk nangohouclen dc verzekeringsagen
ten S. Sch, en G. W.„ beiden wonende te
Den Iloag, J. M. uit Ilook van Holland en
M. v. d, II. uit Zwartcwaal.
Dc gearresteerde verzekeringsagenten
vormden een kongsie wclko zeer geraffi
neerd te work ging.
Zij dienden bij do Olvch vorzckcringsaan-
vragon in voor gefingeerde personen, doch
slechts voor zoodanige verzekeringen, dat
geen keuring vafi de betrokkenen was vcr-
ciseht.
Wannocr de verzekeringen dan zooge
naamd waren afgesloten ontvingen dc agen
ten do aanbrengprovisie, waarom het bun
natuurlijk alleen lo doen wus.
Om dc fraude niet in do gaten tc doon
loopen botaulden ze zelf do eerste woken dc
premies.
Het betrof n.l. zgn. volksverzekeringen,
waarvoor do premies per week worden be
taald cn slechts enkele dubbeltjes bedragen.
Na enkelo wokon zonden zij vervolgens
bericht aan do maatschappij, dat do verze
kerde niet meer bolaalde en moest worden
geroyeerd.
Het voclvuldig voorkomen van deze roye
menten deed dc Olvch besluiten, naar dc
verzokeringsportefcuillcs van do hoeren een
onderzoek te doon instelïc&vcn toen kwam
het bedrog aan bet licht.
Do bedragen, waarvoor dc maatschappij
op doze wijze is opgelicht, zijn niet hoog,
maar het aantal gevallen loopt in dc hon
derden, zoodat alles bij elkaar met do gc-
heolc affaire toch nog een vrij aanzienlijk
bedrag gemoeid is.
Een dor verdachten, namelijk Sch. heeft
nog de brutaliteit gehad om ccn vordering
tot schadevergoeding van ?V'i ton tegen do
maatschappij in tc stellen, welko echter .la
ter door hem werd ingtcrokkcn.
KONINKLIJK BEZOEK AAN DE FLORA
TENTOONSTELLING
II.M. de Koningin is voornemens Maandag
25 dezer con bezoek to brengen aan dc groo-
to bloemententoonstelling to Heemstede.
II.M. zal zich in den voormiddag per auto
daarheen begevon.
Dc wereld van dc vrije prijs»
vorminy heeft jammerlijk
ycfaald
Ir. Albarda beantwoordt thans den, on
langs in ons blud gcpubllrccrdon, open brief
aan zijn adres van Mej. Mr. E. C. van Dorp.
Hij begint mot te zoggen dat hij. indien hij
diep wilde ingaan op do vragen die Mej. van
Dorp hem gesteld hoeft, een boekdeeltje zou
moeten vullen; bij moet zich beperken tot
een wederwoord dut ongeveer aan de lengte
van den open brief gelijk is.
Na een korto inleiding komt Ir. Albarda
clan tot dc kwestio dor loonsverlaging cn hij
zegt:
Van uwe overtuiging, dat loonsverlaging
bet beste, zoo niet bet cenigo middel is, om
dc werkloosheid mot vrucht tc bestrijden
hebt gij reeds herhaaldelijk blijk gegeven.
Ook ditmaal hebt gij daarvan getuigd. Wat
mij opnieuw heeft getroffen, is, dat gij geen
enkel voorbcold hebt genoemd van een land,
waar dat middel niet goed gevolg is toege
past. Er zijn landen genoeg aan te wijzen,
waar verlaging \un loonon cn salarissen
heoft plaats gohud op nog voel grooterc
schaal dan in Nederland. Er is echter geen
enkel land, waar de methode tol ccn zicht
baar horstel van hot economische leven en
tot belangrijke vermindering van do werk
loosheid heeft geleid.
Ongetwijfeld zijn in een crisis als deze in
vele govallen loonsverlaging en salarisver*
mindering onvermijdelijk. De financleele
cn conimcrcicclc toestand van een bedrijf
en dc financieolc toestand van Rijk, provin
cie of gemeente kunnen menigmaal van
zoodanige» aard zijn, dat zij daartoo nood
zaken. Ik ontken niet, dut, indien die nood?
zakelijkheid bestaat, en dit overtuigend
wordt aangetoond, zij, die weigeren haar te
orkennen, eon zware verantwoordelijkheid
voor kwade gevolgen op zich laden. Over dc
vraag, of do noodzakelijkheid aanwezig is,
kunnen intusschen in bijzondere gevallen
ernstigo meoningen uitcenloopon.
Maatschappijstructuur
anders don een eeuw
geleden
Mijns inziens staal het echter vast, dat
ook als dc omstandigheden van een bedrijf
of dio van een publiekrechtelijk lichuum lot
verlaging van loonen on salarissen hebben
gedwongen, mot dio verlaging niet de weg
naar het oeconomisch horstel is ingeslagen,
maar wij noodgedwongen ccn stap verder
zijn afgedaald langs den weg der oeconomi-
scho inzinking. De structuur der hodendang-
sche maatschappij verschilt Zeer veel van
die der samenleving van meer dan ccn eeuw
geleden, toen de liberale occonomio werd
geschreven en uitgewerkt. Toen was de ar
beidersklasse slechts ccn klein cn zeer arm
deel van bet volk cn haar koopkracht speel
de op do markt geen groote rol. Nu is zij
een zeer groote klasse die een belangrijk ge
deelte van dc'nationale koopkracht bezit. Do
statistiek van de ondernemingen, in dc vol
slagen dor Rijksverzekeringsbank opgeno
men, leert, dat voor hot jaar 1930 het totaal
loonbedrag in do verzokoringsplichtige be
drijven alleen roods op 1,804 milliocn gulden
werd gesteld. Als zulk eon bedrag met ccn
vierde of een derde wordt verminderd en als
daarnevens dan nog dc salarisson van hot
zeer talrijke overheidspersoneel wordon ver
laagd, beteckent dit een enorme vorzwak-
king van dc binncnlundschc markt. Alle be
drijven, die voor hot binnenland producecrcn
of importooron. on allo bedrijven, die daar
mee onmiddellijk uf verwijderd in verband
staan, moeien daarvan den noodlottigen in
vloed ondervinden. Ik behoef u niet te zeg
gen, dat het bedrljfslovcn voor dezo sehado
goon compensatio kun vindon op huiten-
landsclio markten, nu hot Internationale
handelsverkeer door tolmuren, contingenten*
rings-maat regelen, clourlngs-moeilijkl loden
en valiita-on/.ckerhcclon meer dan ooit wordt
bclemmord.
Niet stelselmatige vermindering van do
koopkracht dor groote massa dor volks,
maar stolsclmutigc vermeerdering van do
werkgelegenheid, tot verhoog!ng van de to
taio koopkracht, door uitvoering van nutti
ge groote workon on door bevordering der
industrioolo bedrijvigheid zoo is do methode
om het oeconomisch loven zich uit do crisis
te doon vorhoffeu.
Iven uitvoerig artikel in het oryaan
„Schweizcr Industrie und
Handel"
Men meldt ons uit Lausanne. 17 Maart
(V.D.):
Met officieel orgaan van de Schwcize-
rischo Zentrale für Handelsbefórdcrwng
te Lausanne „Schweizor Industrie und Hun-
der1 bevat tor gelegenheid van do dcolnc-
ming van Zwitserland aan dc Jaarbeurs tc
Utrecht behalve cenigo mededeclingen over
liet Zwitserschn paviljoen in Utrecht ccn
uitvoerig artikel over de handelsbetrekkin
gen tussclicu Nederland cn Zwitserland in
1934
Do handelsbalans tusschen Nederland cn
Zwitserland bleef tot bet jaar 1931 onge
veer in evenwicht en toonde voor het eerst
in 1932 ten hadeele van Zwitserland een
groot tekort van 24.6 millioen francs. Het
jaar 1933 toonde met ecu daling van het
passief tot 13.5 millioen francs liet resul
taat van de bemoeiingen der Zwitsersrhe
autoriteiten om de handelsbalans weer in
evenwicht tc brengen. Gedurende het jaar
1934 daalde liet surplus van den Zwitser-
schen invoer uit Nederland tot 12.2_jnil-
lioen francs* - - - -
Wanneer men do getallen van in- cn uit
voer in 1934 vorgolijkt mot die van hot vo
rig jaar, blijkt, dat de omvang van den
handel op evenredige wijze is toruggoloo-
pen. Dit. is tc verklaren uit do structuur
verandering. die in het bijzonder in don
Xedorlandschen handel valt waar to nomen.
De moeilijkheden om afzetgebied voor land
bouwproducten tc vinden, dwingt Neder
land tot industrialisatie, hetgeen do Zwit-
sersche industrieproducten natuurlijk niet
ten goede komt.
Dezo omstandigheden genomen aldus
concludoert hot blad is do omvang der
goederenruil toch nog als bevredigend te
beschouwon. Zwitserland bleef voor veel be
langrijke goederen een trouwe klant van
Nederland, terwijl anderzijds ook Zwitser
land voor ecnigo. soorten van zijn goederen
op de Ncderlandscho nuirkt oen naar ver
houding bevredigenden afzet vond.
Uit do cjjfors omtrent don uitvoer van
Nederland naar Zwitserland blijkt, dat do
uitvoer van verschc groenten in 1934 steeg
met 2,7 millioen francs van bloemen van
669.000 tot 705.000 francs. Zwitserland be
trekt 88,2?» van den geheelen invoer van
bloembollen uit Nederland. Grootor is ook
geworden do uitvoer van peulvruchten uit
Nederland naar Zwitserland.
Van de industriccle producten steeg de
invoer in Zwitserland van Nederlancïsche
radiotoestellen en bedroeg het aandeel van
Nederland van den geheelen invoer 40,6%
in 1934 tegen 34.5% in 1933.
Do voornaamste invoerproducten in Zwit
serland uit Nederland in 1934 waren verder
gloeilampen, ijzer cn staal, pek, lompen
voor papierfabricage, benzine, pharmaceu-
tischc producten, cacaoboter cn lijnolio. Do
invoer van Ncderlandscho steenkolen is
Iets gedaald.
Wat do uitvoer uit Zwitserland naar Ne
derland betreft, daalde deze voor conserven
en vooral voor chocolade. Do Zwitsorscho
tcxtieluitvocr naar Nederland verminderde
met ongeveer 2,5 millioen francs, hetgeen
wordt toogoschrcvcn aan de uitbreiding van
do Ncderlandscho textielindustrie. Do uit
voer naar Nederland verminderde o.a. van
katoenen weefsels, borduurwerk, naaizijdo,
kunstzijde, zijden weefsels, kamgaren,
caoutchoucwaren, gebreide artikelen, zijden
damcskleeren, dassen, schoenen, ongezui
verde salpctor, calciumcarbiet, aniHncklour-
stoffen, isolceringsmatcriaal, aluminiumwa-
rèn, instrumenten en apparaten, keuken
fornuizen, ovens cn horloges.
Daarentegen steeg do uitvoer naar Neder
land van looistoffen, pharinaccutischo pro
ducten, zuivere aluminium, koperwaren, ka-
bols cn machines.
Aan hot slot van het artikel wordt er op
gewezen, dat Nederland en Zwitserland,
beide behoorende tot, de groep der goud
bloklanden, met gelijke moeilijkheden bob
ben te kampen. Daarom is het te hopen,
dat het naar verhouding belangrijke in-
krimpingsproces van het goederenverkeer
tusschen Nederland en Zwitserland tot stil
stand komt om plaats te maken voor een
verblijdende ontwikkeling. Door het weder
om deelnemen met een paviljoen aan de
Koninklijke Ncderlandscho. Jaarbeurs, toont
do Zwitsorscho industrie, dat het, haar op
rechte wil is in deze richting verder voort
tc gaan* -
Ir. Albarda
Ilot komt mij voor, dat gij ook in ander'
opzicht de verschillen uit het oog verliest,
dlc tusschen dc maatschappij zooals de
klassioko liberale ooconomio haar zag, en
dc tegenwoordige bestaande. Gij spreekt over
de „vrije werking van vraag en aanbod",
alsof zoo lots in onzen tijd nog regel kon
zijn! Meent gij inderdaad, dut uan do wet
van vraag cn aanbod nog cons vrij spel moet
worden gegeven? Dan zult gij toch heel wat
moeten opruimen. Dun moot gij niet alleen
de organisaties van werknemers en van
werkgovers on dc trusts, de kartellen cn dc
monopolies, maar ook het grootste gedoe)ie
van do sociale wetgeving wegvagen. Te
vens moet gij dan mot alle handelspolitieke
wetten on maatregelen korto metten maken.
Meent gij, dat er iemand is. die dut aan kan
en hot aan durft? In welk een chaos zouden
wij neerstorten, als iemand ovor den dol
len overmoed cn dc fabclachllgo kracht kon
beschikken om zulk een program ook maar
voor dc helft uit tc voeren!
De oplossing van dc groote maatschappe
lijke vraagstukken, waarvoor wij goplaatst
zijn, kan niet bestaan in den terugkeer naar
een toestand van een eeuw geleden. Zij moet
geschieden met de reüclc gegevens van hei
lieden; zij kan zelfs niet worden beproefd
met de verdwenen gegevens van het verle
den. Voor dc verzorging van dc wolvaart des
volks slaan tot onze beschikking reusachti
ge productie- cn distributie-apparaten, schier
onbegrensde verkeersniogclijkhcden, onmete
lijke grondstoffenvoorraclcn, ontzaglijke hoe
veelheden kapitaal cn arbeidskracht, rijke
ervaring cn uitgebreide kennis op bedrijfs-
gebied, wetenschappelijke arboidsmethoden.
Producenten, distribuanteii cn consumenten
zijn niet meer en even onhandelbare als on
bekwame menigte van ordeloos verspreide
individuen. Zij hebben zich grootcndecls in
organisaties vorcenigd. Het moet mogelijk
zijn, ja het is mogelijk, in het bedrijfsleven
nu zoodanige orde tc brengen, dat voorbren
ging en verkeer aan dc behoeften des volks
en aan die van zijn biutonlandsclien handel
gaan beantwoorden.
Gij wilt in dio richting niet gaan. Uw
Ideaal op oeconomisch gebied ligt in liet ver-
loden, in dc wereld van do vrijo prijsvor
ming, die toch zoo Jammorlijk heeft gefaald.
Daarom maakt u zelfs liet kleine begin van
ordening, waartoe onlangs do Tweede Ka
mer heeft boslotcn, reeds hevig ongerust en
spreekt gen waarschuwend van „verstarring
van het bedrijfsleven" cn van „winstvergroo-
ting voor kapitalisten", gevolgen, die gij
daarvan ducht. Alsof niet die gevaren eerst
recht zouden bestaan, als ondernemersovcr-
eenkomsten niet werden onderworpen aan
bet toezicht van dc overheid, die dc belangen
der consumenten en die van het oeconomisch
leven des lands moet beschermen.
Jk sta aan uw zijde, als gij tegenover rie
politieke gevaren van dezen tijd voor het
behoud van de geestelijke vrijheid opkomt.
Maar is sta tegenover u, als gij het herstel
van ccn ongebreideld oeconomisch leven ver
langt. Niet slechts, omdat ik meen, dat zich
in dc toekomst een geheel ander beeld zal
vormen, dan u voor oogen staat; maar ook,
omdat ik overtuigd ben, dat wat nu nog
voortwoedt aan broidoloozc concurrent ie tot
ondergang van ondernemingen, vernietiging
van kapitaal, vormocrdcring nuu werkloos
heid, in één woord tot vcrorging van dc cri
sis leidt.
Evenals gij wil ik guarne ccn beroep doen
op dc occonomischo wetenschap, zonder wier
hul)) (ie moeilijke maatschappelijke proble
men niet zijn op te lossen. Maar dan vraag
ik uan die wetenschap, nog een andere taak
op zich tc nemen dan dio van het beschrij
ven, ontleden cn verklaren der ooconomische
verschijnselen cn van het opsporen der wet
ten, dio liet oeconomisch leven behoerscjien.
Do oeconoruio zal in dezen tijd eerst aan
haar roeping beantwoorden, als zij zich ont
wikkelt tot een constructieve wetenschap,
mot. behulp waarvan dc volken van de groo
te wclvaartmogelijklicden, die aanwezig zijn,
werkelijke welvaart kunnen maken.
OPHEFFING VAN LOKAALSPOORWEGEN
Naar wij vernemen is door liet departe
ment van Waterstaat goedgevonden dat op
do lijnen Dokkum—Aalsum—Anjum on Har-
lingen—Tjummarum van de Noord-Fricsebe
Lokaalspoorweg, het rcizigcrsvcrvocr met in
gang van 15 Mei a.s. zal worden gestaald.
Voor hot vervoer van wagonladingen zul
len, hij wijze van proef, deze lijnen als rac-
cordementen bediend worden.
Voorts is toestemming verleend lot liet sta
ken van de exploitatie ingaande 15 Mei, van
de lijn /J jumvnarum—Francker, en tot het
opbreken der sporen van dio lijn*
