A llYHY
Scotch Whisky
J>Ll
FEUILLETON
HONIG'S BOUILLONBLOKJES thans 6 voor IOcL
LETTERKUNDIGE KRONIEK
HAVIK» 41
TEL-292
/LIJTERIJ
STOFSTORMEN IN
AMERIKA
SCHOONMAAKTIJD IS VERFTIJD!
OVERSTE SAXON
Rondom het Boek, onder redactie
van Ro«l Houwink,
OP 30 Maart a.s. wordt dc boekenweek
ingeluid, en de Commissie voor Collec
tieve Reclame voor het in Nederland
uitgegeven hoek, is ook ditmaal dc gewoonte
getrouw gebleven, die zij tclkcnjarc bij den
aanvang der boekenweek pleegt te volgen
en heeft een „Geschenk" dc wereld ingezon
den, een verzameling van geschriften, waar
uit dc lezer op bevattelijke wijze een indruk
krijgt van de grootc verscheidenheid en de
belangrijkheid der liedendaagsclic Nedcn
iandsche boekenproductie.
Ik heb maar één bezwaar tegen het onder
mr. Houwink's leiding geschreven boek, en
dat is zijn titel. Ik denk, wanneer ik zie
hoe zelfs een fijnzinnig man als Houwink
zich niet heeft kunnen onthouden van mee
doen aan hot gebruik der journalistieke
cliché's, aan Charivarius' „Rondom rond en
rond rondom". Rondom is „pain dc luxe-
brood", pn bovendien geen Nederlandsch.
Wie zich echter door den titel niet laat
verschrikken, hij vindt in het boek van Hou
wink een voortrcffelijken gids. Ik wil met
dezen lof niet een oordeel bepalen over de
afzonderlijke artikelen, maar over den opzet,
van hot boek, waarvan dc verdienste toe
komt aan don Verzamelaar.
De heer Houwink had niet tot taak een
verzameling ulevellen uit dc lekkernijen-
trommel van Moeder Literatuur op de tafels
te strooien \an het letterlievend Ncder-
landsch publick, hij had een andere op
dracht. Hij had tot. opdracht, om zijne lezers
een organisch begrip bij to brengen omtrent
de waarde die het boek voor ons leven heeft.
Hem was geboden, ons een inzicht tc ver
schaffen in den samenhang tusschcn leven
en literatuur.
En de heer Houwink is er in geslaagd ons
ie doen beseffen, welke werkelijke waarde
het boek voor ons leven bezit.
Hóe is licm dat gehikt? Doordat hij dc bc-
teekenis van het bock samenvatte in ecnigo
probleemstellingen, maar doordat tegelijker*
tend zijn probleemstelling een efficient ka
rakter droeg. Do tijd is voorbij, waarin wij
problemen beoefenden als een schoon spel;
wij willen wat hébben aan onze overdenkin
gen.
Houwink heeft geredeneerd: Er zijn rich
tingen en er zijn verschijnselen. Laat mij
een systeem maken, waarin richting en
verschijnsel op vernuftige wijze zijn gecom
bineerd. Ei* zijn richtingen: dc Katholieke,
dc Protestantsch-christclijkc, die invloed
oefenen op dc literatuur, en welker invloed
door den beste 't ieder kamp (Katholieke
Perspectieven door Anton van Duinkerken,
Hedcndaagsche Protestantschc Letterkunde
do:r C. Rijnsdorp) is geschetst.
En behalve de rcligicuso beïnvloedingen
en verschillen, heeft men dc grooto letter
kundige onderscheiding tusschcn proza en
poëzie, welke in dc „Gave" van Roel Houwink
aan den aanvang der boekenweek, tot uiting
komt. Dc beschouwing van Roel Houwink
over het Proza, dio hij genoemd heeft „Wc-
gen der ..Roman lick", is misschien nog inte
ressanter dan die van Authonïc Donker
over „do poëzie in 1034". Omdat. Ilouwink
het. proza bekijkt onder oen bepaalden ge
zichtshoek. „Er is romantiek en er is realis
me in dc literatuur," aldus redeneert Hou
wink. liet romantisme is troef bij liet actu-
ocle proza en nu ga ik eens onderzoeken,
hoe dat romantisme in het actuccle bock
heeft gewerkt. De onderscheiding is natuur
lijk volmaakt willekeurig, maar dienen zul
ke onderscheidingen niet alleen maar als
litcrair-kritisehc m c t h o d e, waardoor men
ordening en systeem brengt in een boekbe
spreking?
Roel Houwink en zijne medewerkers
(waarbij ik mij zelf uitzonder, met mijn
kleine bijdrage aan dit geschenk, omdat nog
niet algemeen-gebruikelijk is over zichzelf
tc schrijven) Roel Houwink en zijne me-
werkers hebben begrepen, dat het een eerste
oisch was voor een boek als dit, dat liet'do
cumentaire waarde zou bezitten, en het ge-
heele werk is dan ook geworden een gids,
waar men wat aan heeft, wanneer men w il
weten, wat voor boeken men moet koopen,
terwijl toch, tegelijkertijd, dit bock met ver
zamelde bijdragen een rijkdom van beschou
welijkheden cn oorspronkelijke gedachtep
bevat.
En wanneer ik documentaire waarde in
dit verzamelwerk constateer, dan bedoel ik
daar niet alleen mede, dat de actucolc uit
gaven vrij volled»,; zijn beschreven, maar
ook, dat do verzamelaar er zich rekenschap
van heeft gegeven, dat er vele richtingen
van lccsbelangstclling bestaan. Er is een
groeiend aantal lezers, dat aandacht heeft
voor psychologie, Houwink weet hot. cn
hij plaatst zelfs een artikel van dr. M. J.
Lungcvcld over psychologische literatuur,
dat getiteld is: Uw dienstwillige dienaar dc
psychologie" in het voorportaal van zijn ver
zameling. Houwink weet óók, dat onder het
lozersvolk een grooto aandrang bestaat naar
stichtelijke lectuur (er is, juist in dezen
„nood der tijden", een reactie aan liet Ko
men tegen het nivellecringsproces, dal ja
renlang bozig was liet geestelijk leven van
ons volk te sloopen. een reactie, die uitge
breider en wezenlijker is dan men ver
moedt). Aan den drang naar stichtelijke lec
tuur heeft Houwink beantwoord, door prof.
Aaldcrs bereid te vinden zijn lezers over die
stichtoli'Ke literatuur voor tc lichten.
En dan is er behalve de eigenlijke leesbc-
langstelling en hare richtingen en verdeelin-
gen, do sociale enlaat mij het aldus
betitelen, dc hygiënische zijde van liet boek.
Tot dio „hygiënische" zijde behoort het op
stel van Anton Coolcn, getiteld: „Door het
boek tot de Levende Natuur", waarin het
verband tusschcn literatuur en natuurgenot
duidelijk tot uiting komt. Maar Ilouwink
heeft deze bepaalde zienswijze terstond ge
completeerd door B. Stroman te lateil schrij
ven over dc „nieuwe zakelijkheid in dc lite
ratuur, dat wil zeggen over do literatuur
waarin wordt genoteerd cn geregistreerd,
waarin dc schrijver is als een bureau voor
dc statistiek, waarin hij niet door dc getal
lenreeksen hccnbrcckt."
Houwink heeft dc vraag niet onbeant
woord gelaten, naar welke boeken hot meest
gegrepen wordt, en daarbij is hij natuurlijk
op de vlieg-bockcn gestuit. Er sloot zich oen
tweede vraag bij aan: waarin bestaat de
kracht, waarin bestaat dc waarde van al die
aviatische boeken, die in drie dagen zijn
uitverkocht?
En zijn vriend Viruly gaf er hem, in zijn
opstci over de LuchtvaaiTllteratöur een ont
stellend antwoord op. „Er is zelfs niet één
bezonken poging gedaan", aldus Viruly
om van onze Hollandschc vliegerij, die
toch onmiskenbaar reeds nu in ons volks
leven ecu element is geworden een in
zijn proporties eerlijk beeld te geven of om
dc inwerking ervan op de psyche van den
man van de praktijk le belichten. Neem
„Vóór vrij? Contact!" 't is niet dan wat
losse met schaar en lijmpot bijcengezamcldc
enthousiaste opstelletjes zonder stijl of ver
dieping in de materie. „In de Schroefwind"
net zoo: ten slotte jeugdlectuur, een ongelijk
boek vol te losso grepen, daardoor opper
vlakkig, wat bij een luchtvaart boek geluk
kig niet zóó erg in de gaten loopt als bij een
relaas on er een minder-aantrekkelijke we
reld, omdat er aan die oppervlakte zoon cel
aardige dingen gebeuren. Maar cr is in
'de lucht nog wel wat anders tc beleven dan
ontmoetingen mot deze cliché-typen! lit
alle Xederlandsehe lucht vaart hoek en blijft
den lezer geen enkele Ion end e figuur
bij als hij het laatste blad dichtslaat, kent
hij niet één nicngch van dichtbij, maar heeft
slechts een algcmcencn indruk van een
milieu, waarover eenig hocra-roepen noodza
kelijk schijnt, te zijn. Enfin! een literatuur
om te huilen 1"
Dc lezer ziet, hoe Viruly zijn eigen letter
kundig kroost verslindt. Niettemin ziin zijn
bcschouNvingcn uiterst belangwekkend.
Ziet hier dan ccnigc eerste aanteekenin-
gen over bet „Geschenk" vóór dc Boeken
week van 1933. Ik zal nóg een artikel noo-
dig hebben om dit vorzamclwcrk volledig tc
beschrijven. Want er blijft o.m. nog een
zeer belangrijk artikel van D. L. Daalder
le bespreken over de vraag, Nvat onze jon
geren lezen, cn waaruit wij zien, dat het
met dc lccsbegecrlgheid van onze jeugd nog
al meevalt en een interessant artikel van
mevrouw Troelstra—van Hichtum over kin
derliteratuur. Maar daarover dan een vol
gende keer.
P. II. RITTER Jr.
HARVEY'S GOLD LABEL p. fl. f 4.50
Kan met veel duurdere merken
vergeleken worden
Lit de Westelijke middeiislaton van
Noord-Amerika kwamen dezer «lagen, en
ik meen ook cenigcn tijd geleden, berich
ten on er een stofstorm, die over een op
pervlakte van 309.000 vierkante mijlen
heeft gewoed cn veel schade heeft aange
richt. Het verkeer in dc lucht cn op den
grond moest gedurende cenigcn tijd wor
den stop gezet. Het verschijnsel moet dus
wol hevig zijn geweest.
Een dergelijk verschijnsel schijnt in de
Ycrecnigde Staten hoogst zelden voor tc
komen. In sommige gedeelten van de
woestijngebieden van Noord-Afrika, Arabic
en Syrië treden zandstormen echter bij be
paalde Nvccrstocstanden vrij rcgclmutig op.
Hier tc lande is bet verschijnsel in het
groot eigenlijk onbekend, maar in uitzon
deringsgevallen veroorzaken sommige
windbuien het opwervclcu van vrij dichte
stofwolken.
Hoewel hel verschijnsel reeds van
oudsher bekend was, is pas door de ont
wikkeling der luchtvaart gebleken, dat dc
zand- cn stofwolken tot op aanzienlijke
hoogten in don dampkring worden opge
jaagd en ilit is juist wat liet verschijnsel
een grootc botcckenis geeft. Immers wij
weten, dat elke windvlaag het stof van
den grond opjaagt, maar dut het onder be
paalde omstandigheden honderden, ja zelfs
een paar duizend nieter hoog in den damp
kring opstijgt, geeft toch meer te denken.
Nu kan men in de atmosfeer bijna altijd
een zekere troebeling opmerken on kan
men van uit oen vliegmachine of luchtbal
lon gemakkelijk waarnemen, dat op een
bepaalde hoogte dc lucht veel reiner is dan
daar boneden. In de meeste gevallen is do
scheiding tusschcn do onderste, met slof
bezwangerde luchtlaag cn dc daarboven
liggende stofvrije lucht, vrij scherp ie zien.
Hier te lande ligt deze scheiding op onge
veer twee duizend meter hoogte. Er is dus
slechts een gradueel verschil tusschcn do
stofNvolk bij een zandstorm en dc gcNvonc
dagelijks waarneembare stofti'ocbcling in
den dampkring.
Natuurlijk is zoovn stofstorm, als nu in
\meriku is waargenomen, een meteorolo
gisch merkwaardig-verschijnsel, maar fei
telijk is dc stoftroebeling in dc atmosfeer
nog belangrijker, omdat zij erop wijst, clnt
er voortdurend krachten aan hot werk zijn,
die het stof van den grond tot op zoor
giootc hoogte in dc..atmosfeer verspreiden.
Deze werking is de z.p. turbulentie nüii de
lucht, do wervelende beweging van lucht
stroom cn, die meu o. a. hij schoorsteenröök
kun opmerken, en die altijd maakt, dat de
stroom als het ware uit rafelt, waarbij de
luchtdoelen en do medegevoerde stof zij
waarts ten opzichte van den luchtstroom
worden verplaatst. Tn den dampkring moet
dit ten gevolge hebben, dat dc bodemslof
gaandeweg tot in hoogcre lagen van don
dampkring wonlt opgevoerd, een werking,
clie maar steeds doorgaat zoolang er wind
is en alleen in zeer bijzondere goNallen den
omvang van een stofstorm krijgt. Slof kan
natuurlijk ook' door venikaLe Lichtst roo-
incn hoog in den dampkring worden opge
voerd, maar op goede gronden moet wor
den aangenomen, dat de turbulente wer
king van do luehtstroomcii voor de ver
spreiding van dc stof, en ook van den
waterdamp in dc atmosfeer de grootste bc-
toekenis heeft.
Zoo'n stofstorm is een goede aanleiding
om op deze verspreiding te Nvijzcn.
CII1». NELL.
(Nadruk verboden).
i
W1
S'Wj
1 j
l;U
,:i
ZONDAG. 21 MAART
Hihcrstini, 187.1 M V.A.H.A.-Prugramnia
9.00Tijdsein 9.01: WAR A.-Marschlicd
9.U3: Vootbillmededèchngcn - 9.05: Tuinbouw-
hnlfuurtjc 9.30: Gramofoonmuziek 9.40:
„Van dieren on planten" 10.00: Tijdsein
10.0J: Men vraagt' en \vj draaien10.15:
Van de planken (VI) door S. dc Vries Jr.
10.30: Uitzending voor de mijnwerkers. Mien van
Duin, zang; Rolicn Numnn, voordracht; Johan
Jong, orgel cn piano; Chr. van der Dili, voor
zitter van dc/i Alp. Ned. Mijnwerkcrsbond, toe
spraak 11.30: Van Staat cn Maatschuppü» door
A. Pleysicr 11.45: Men vraagt! cn wij
draaienRichard Crooks-plaatjcs.' 12.00:
Einde van het V A.R.A.-prograinnia A.V.R.O.*
programma J2.00: Tijdsein cn klokkenspel van
de kleine of Gasthuistoren te Zaltbommcl
12.01: Het A.V.U.O.-Octct o l.v. Louis Schmidt
12.40: Amy GroskampTen Have: „Waarheden
als koeien 1.00: „Moin Madchcn wohnt am
Donaustrand", door het Fritz Hirsch-opcrctte-
gezelschap 1 50: Gramofoonmuziek 2.0'J*.
Boekenhalfuur. Dr. P. II. Ititter Jr. bespreekt
„Via Bodcnbach" van Fcrcnc Körmendi 2.30:
Zondagniiddageonecrl door het Concertgebouw
orkest o.l.v. Prof. Dr. Willem Mengelberg. Solist:
George \an Rcnessc. piano 4.00: Zendcrover-
Bchakelir.g 4.05: Gramofoonmuziek 4.10: W.
G. de Bas: „Het Koningschap van ons Vorsten
huis" -1.40Gramofoonmuziek 4.45: Sport
uitslagen Vaz Dias 5.00: Sluiting V.A.R.A.-
programma 5.00: Tijdsein 5.01: V.A.R.A.-
orkest o.l v. Hugo de Groot 5.30: Voetbal van
den dag. beschouwing' over den degradatie pro
motie-wedstrijd Overmaas—Blauw Wit 5.45:
V.A.It.A.-oikest o.l.v. Hugo dc Groot 5.55:
Sportuitslagen van Vaz Dias 6.00: Sluiting
V.I'.K.O.-programma 6.00: Halve uren met
boeken. Wat het boeken lezen voor ons beteckent.
Spreker: Dirk Coster. Bcnncbroek 6.30: Dc
kampen van dc Vrijzinnig Chr. Jeugd Centrale
in 1935 6.45: Wijdingsdienst in de studio.
Spreker: Ds. N. Westendorp Boerma. Budel (N.
B.) A.V.R.O.'-programma 8.01: Nieuws- cn
Sportberichten Y;iz Dias 8.15: Gramofoonmu
ziek 8.35: Ja Scha Ileifclz, viool, speelt met
begeleiding van het Omroeporkest 9.20: Voor
dracht door Mr. A. W. Kamp. „Geen japon om
nan te doen", door William Butler 9.45: Mü
spreekt dc blom me een tnle... Pierre Pnlla speelt
een blocmcn-programma 10.10: Radiojournaal.
(Facultatief) 10.25: Dansmuziek door The
Ramblers o.l.v. Theo Udcn Masman 11.00:
Nieuws- en sportberichten Vaz Dias 11.10:
Kovacs Lajos cn zijn orkest 12.00: Tijdsein cn
sluiting.
Hui/en. 301.5 M. N.C.R.V.-Programma
8.30: Morgenwijding, tc leiden door ds. I. Groc-
nenberg, Gercf. Predikant K.R.O.-Programma
9.30: Gramofoonmuziek 10.20: Hoogmis uit
de Kerk van dc H. Barbara te Culemborg
11.45: Gramofoonmuziek 12.00: „Op Huisbe
zoek". Miniatuurhoorspel 12.15: U beltwij
draaien1.00: Boekon en schrijvers*, „liet
nieuwe begin" van Marie Koenen, besproken door
Ad. Sussen 1.20: U belt... wij draaien...
2.00: Godsdienstonderricht voor ouderen door D.
Bont pr. 2.30: Het Walcson-kwartet 3.00:
Gramofoon-operamuziek 4.00: liet Walcson-
kwartet 4.30: Ziekenhalfuurtjc door rector K.
1'. LUenbroek N.C.R.V.-Programma 5.00:
Dameskoor ol.v. Ferd. Kloek 5.20: Kerkdienst
uit dc Ned. Hcrv Kapel tc Assen. Voorganger:
Ds. L. M. J. S. Hcrfkcns; tot 7.45 Gowyde Gra
mofoonmuziek K.R.O.-Programma 7.45 Voet
baluitslagen van de R.K.F. 7.50: Kath. Radio
Volksuniversiteit 8.10: Persbureau Vaz Dias
8.15: Solistenconcert door het K.R.O.-orkcst
9.00: Gramofoonmuziek 9.15: SoJistcneoncert
door hot K.R.O.-Kamerorke.st 10.00: Gramo-
fdenmoztek 10.30: Persbureau Vaz Dias
'0"A- Gramofoonmuziek 1040: Epiloog.
Brussel, 221.0 M. Vlaamsche uitzending
10.20: Gramofoonmuziek; 11.20: Solistcnconecrt
door leden van het snlonorkest; 12.17: Concert,
gegeven d. dc* „Minstrols" 1.20: Orgelconcert
door Lode Joos 2.002.20: Gramofoonmuziek
- 5.20: Russische muziek door Choura Kouz-
nctzóff cn zijn Russisch orkest. In dc pauze:
sportuitslagen 6.20: Concert door Trio Acl-
paerts. Troo's van Beethoven 7.20:Religieusc
causerie door den Z.E.P. Dr. G. van Gestel. O.P.
-- 7.35: Gramofoonmuziek 7.50: Muzickkro-
niek door Jtf van Durmc 8.20: Cabaret-pro
gramma door dc „Blinkende Zonnekloppers"
9.20; Concert van het Conservatorium te Namen
10.20: Gramofoonpla&t 10.35: Vervolg con
cert 11.3512.20: Gramofoonmuziek.
Brussel, 4S3.9 M. Franscbc uitzending
10.20: Gramofoonmuziek 11.20: Concert ge
geven door dc „Minstrels" 12.15: Concert
door het Salonorkest 12.40: Voordracht
12.50: Vervalg concert 1.202.20 Grnmofoon-
muziok 5.20: Concert in het Conservatorium
van Bergen 6.50: Zangvoordraeht door Made
leine Vitha 7.20: Rcllgie'use causerie door den
Z.E.P. Loslevcr, O.P. 7.50*. Muzickkroniek
8.20: Concert door 't Omroeporkest. Fragm. „Der
tapfere Soldat", Straus 9.55: Gramofoonmu
ziek10.10* Vervolg concert 10.3512.20:
Dansmuziek door Julian Mortier en zijn boys.
Dcutschlandsender, 1571 M. 9.20: Gramo
foonmuziek 10.20: Appel der oude S.A. in dc
Berlijnsehe Lustgarten 11.20 Concert uit Breslau
door bet Omroeporkest 1.20: Radio-tooncel
voor de jeugd 1.50: Gramofoonmnzick -
2.20: Voor het Platteland 3.20: Verslag van
dc 2de helft van de Voetbalwedstrijd Branden
burgMitto; 5.20: „Kleine Garten kleine Gas
sen" 6.00: Brahms' „Liebcsliederwalzer"
6.30: Inleiding tot dc volgende uitzending
G.35: De speel schaar van dc Ömroep-Afdccling
der P.ijksjcugdleiding zingt cn speelt 7.30:
Sportnieuws 7.40:,,Das kalte Ilerz", opera van
Mark I.othar 10.20 -11.50: Dansmuziek door
Hans Bund en zijn orkest.
Droitwich, 1500 M. Nationaal programma
12.50: Concert door Cyril en Clifford Hcllicr
(resp. viool en piano) 1.20: Het Loudens Zi-
gcuncr-orkcst 2.20: Gramofoonmuziek 2.50:
IIet Be!faster Omroeporkest 4.50: Korte
Dienst voor dc jeugd 5.50: Komcrmuzick door
het Pougnct-Plni-Morrison Trio 7.05: „From
the four Corners" 7.35: Ptano-rceitnl door
Moritz Rosenthal 8.20 Schotse Kerkdienst uit
de Studio 9.05: Liefdadigheidsoproep 9.20:
Tijdsein. Concert door Albert Sandler cn het
Park Lanc Hotel-orkest 10.20: Hel Gcrshoni
Parkington-kwintct 11.05 Epiloog.
MAANDAG 23 MAART
Hilversum, 1873 M. A.V.R.O.-Programma
Algemeen Programma 8.00: Tijdsein 8.01:
Gramofoonmuziek 9.00: Ochtendconccrt door
het Ensemble Rentmeester 10.01: Morgenwij
ding 10.15: Gewijde muziek (gr. pl.) 10.20:
Ensemble Rentmeester 11.00: Orgelconcert
door Frans Hasselaar m.m.v. Harm Smcdes, tenor
12.00: Tijdsein 12.00': Concert door Canta
bile-orkest o.l.v. Eugènc BeccKmun 12.45:
Gramofoonmuziek 1.15: Cantnbilé-orkest
2.00: Voordracht door Kommer Kleijn cn piano
voordracht door Mevr. Trudc Stein 3.00: Con-
ceil door het Omroeporkest onder leiding van
Nico Trecp 4.00: Zendoroversehakeling
4.15: Gramofoonmuziek 4.30: Disco-causerie
door Max Tak: „Prominenten van het hedcn
daagsche podium" (slot) 5.30: Gramofoonmu
ziek 6.30: Vioolspel door Boris Lensky. Aan
den vleugel: Egbert Veen 6.50: Concert door
het Lyra-Trio 7.45: P.T.T.-kwartiertje. Cause
rie door J G. Paler, chef van den Persdienst der
P.T.T.„Spreken met Indie". 8.00: Tijdsein
8.01: Nieuwsberichten Vaz Dias 8.05: Ge
varieerd programma door Kovacs Lajos cn zijn
orkest 9.30: Louis Noiret mot nieuwe liedjes
9 45: Concert door het Omroeporkest o.l.v. Ni
co Trecp. Solist: Raphael Lanes, collo 11.00:
Nieuwsberichten Vaz Dias 11.10; Aanfluiting
met Carlton Hotel tc Amsterdam. Afwisselend
optreden van het orkest Knsulakow o.l.v. Chris
van Dinteren en liay Binder's ensemble 12.00:
Tijdsein cn sluiting.
Huizen, 301.5 M. N.C.R.V.-Programma
S.OO: Tijdsein 8.00: Schriftlezing cn medidatio
8.15: Morgcnconccrt (Gram. muziek) 10.30:
Morgendienst door ds. E. II. Blaauwendraad, Ned.
Herv. Predikant 11.00: Lezen van Chr. Lec
tuur. „De kerk in het midden" van A. K. Strams-
nm 11.30: Dc pianist Edwin Fischer speelt het
Concerto in d. minor van Mozart 12.00: Poli
tieberichten 12.15: Orkestmuziek (Gr. pl.)
12.30: Middagconcert door liet Arnhemsch Man
doline-Sextet „Vita Nuova" 2.00: Uitzending
voor scholen. „Dc donkere jaren van 1567—1572"
door H. J. van Wijlen 2.35: Gramofoonmu
ziek 2.45: Wenken voor dc keuken door Mevr.
M. Adrian-Mcrckcns. „Wat wjj nu eten". 3.15:
Cursus knippen en slofversieren door Instituut
E.N.S-A.l.D. 3.45: Verzorging vhn den zender
4.00: Bijbellezing door ds. J. Iletlinga, Gercf.
Predikant 6.00: Gramofoonplaten-halfuurtjc
5.30: Piano-rccital door Arend Koole 6.30:
ragenuurtje 7.00: Politieberichten en pers
berichten Ncd. Chr. Persbureau 7.15: „Een
kwartiertje radio-reportage", event, gramofoon
muziek 7.30: Vragenuurtje S.OO: Tijdsein
8.00: Persbureau Vaz Ilias 8.05: Bespeling
van liet N.C.R.V .-orgel door L. Blaauw 8.25:
„Onze zang- en muzickvoreenigingcn". Concert
door Zaan dam scli Chr. Mannenkoor, dir.: Meyer
Smeer S.45: Lijdensmedidatic dour ds. J. H. C.
Kamsteeg. Ned. Herv. Predikant, Gosscl 9.35:
Concert: II. Hermann, viool; L Blaauw, N.C.R.V.-
orgol tz 10.15: Persbureau Vaz Dias 10>35
Gr" i~\n oonp' encooccrt,
Brussel, 483,9 M: Fransehc uitzending,
12.50: Concert door hot Omroeporkest. 1.20:
Vervolg concert 5.20: Dansmuziek door het
Mickey's Club orkest o.l.v. Jcf Hullet 6.20:
Zangvoordracht dour Mevr. Desmcdt G.oO:
Concert door het Salonorkcst 7.20: Pianoreci
tal door Darius Milhaud S.20: Uitzending uiti
do Tiocadcro-Sehouwburg te Luik. Zanguitvoe
ring van de artisten van dc Trocndero. 9 05:
Uit de Trocadcro: Eerste bedriif van „Al Glo-
riéte", operette van G. en II. Doulrcpont. Mu
ziek van G. Bolland.
Brussel, 321.9 M. Vlaamsclic uitzending
12.17: Gramofoonmuziek 12.50: Concert door
het Salonorkest 1.20: Vervolg concert 1.50:
Gramofoonmuziek 2.203.05: Uitzending voor
dc scholen 5.15: Diverse mcdcdcelingcn 5.20
Gramofoonmuziek 5.30: Piano-recital door
Maria van den Broecke 5.G0: Gramofoonmu
ziek 6.05: Kirideruurtjo van Librado 6.50r
Concert door het Omroeporkest 7.20: Cause
rie over do perstcntoonstelling tc Gcntbrugge
7.35: Gramofoonmuziek - 7.50 „Dc Scheeps
ramp," radiotooncel van John Sacrcc 9.20:'
Concert door het Radio-symphonic-orkcst -
10.2011.20: Gramofoonmuziek.
Dcutschlandsender, 1571 M. 1L.20: Concert
door het MUnchcncr Omrocpklcinorkcst 12.30:
Gramofoonmuziek 2.35: Gramofoonmuziek -
5.10: Gvickscho Kunstenaars musicecrcn 8.20:'
Dansmuziek door Huns Bund en zyn orkest.
10.2:0 Handel's Concerto grosso in b KI. t. door
leden van liet Omroeporkest 10.5011.50:
Dansmuziek.
Prirna glans lakvcrf, waterverf voor muren, Kwasten, Penscclcn, Snel witters, gile
was, Potten meubel was, Bussen vlocrwas, Johnson was, Bruynzccl parket was.
A. VAN DE WEG LANGE STRAAT 23. TELEFOON 217.
Niet alle vruchten geven ons de kracht,
maar alleen de vruchten van onzen arbeid.
door G. P. BAKKER
44
„Dat is waar. Mansfeldt is opgetrokken,
om zich met Yon Pappenheim te vcrccni-
gen. Daarna marchcercn ze naar het noor
den."
„Zie jc wel. Dus slechte bewaking en wei
nig gevaar. Denk cons aan, als we 't geluk
hebben iets tc vindenI"
„En mijn regimenten dan?"
„Die laten we op Bingumstcin. Het kasteel
5s onneembaar met zoo'n bezetting. Als we
*/o noodig hebben, kunnen zc in enkele uren
hij ons zijn."
Marion sprak met zooveel geestdrift, dat
haar plan Saxon niet meer zoo dwaas
scheen. Zijn lust naar a\onturcn ontwaakte
weer; dc tocht met Marion had een grootc
bekoring voor hem.
„Wij zullen ons zoo kunnen vermommen,
<lat niemand ons zal herkennen," vervolgde
ze. „En jij bent weer mijn avonturier".
„Je zigeunerbloed spreekt".
„Zeker, ik ben zigeuner van moeders
zijde.**
„Dat dacht ik wel."
i.Wees er blij om". Ze trok zijn hoofd naar
haar toe, kuste en kuste hem wild. „Gaan
We? Gaan we?" vroeg ze.
„Ja, maar ik heb een voorwaarde."
„Bij voorbaat toegestaan".
t „Als onzo tocht afgeloopcn is, hoe hij ook
moge uitvallen, gaan wc naar het kamp
van koning Gustaaf Adolf en trouwen. Ik
wil niet, dat je langer in Berlijn woont."
„En als jij dan ten strijde trekt?"
„Dan volg je.'Veel meer officiersvrouwen
doen dat".
„En als de koning geen getrouwde over
ste an il hebben?"
„Dan neem ik mijn ontslag, laat mij niet
meer overhalen, wc worden boer en boerin."
„Als je zoo spreekt, Saxon, geloof ik dat
ik dol verliefd op je wordt."
„Zullen we dadelijk boer en boerin wor
den, lieveling?"vroeg Saxon,
„Neen", zei ze, „eerst de. tocht. We moe
ten beproeven den schat te vinden. Als we
geen geluk hebben, ben ik bereid de klom
pen aan tc trekken en jc tc volgen waar
heen jo wilt."
Twoe zigeuners, een oude man, fonsch
van gestalte, met een dikko naar boven
krullende snor, eon grooen bril voor de
bijziende oogen cn een jongen met een
olijfkleurige gelaatstint cn het eerste zwar
te dons op dc bovenlip, liepen langs een
smal slingerend paaljc naar den top van
een heuvel aan dc westzijde van de Elbe,
noordelijk van Maagdenburg.
„liet pad wordt beter".
„Laat me nu maar weer loopen", zei ze.
„Waarom?"
„Draag jc mij zoo graag?' vroeg ze pla
gend
Hij zette haar op den grond.
Een kwartier liepen ze. Bij een bocht van
dc gang zette hij de lichtklep van de lan
taren af. keek om den hoek, maar zag
niets verontrustends.
Nog smaller werd liet pad. „Nui moeten
we er 6poedig zijn," merkte Saxon op. „Ik
donk achter do volgende bocht. De weg
loopt bier, zooals je misschien nog weet,
zigzagsgewijze, soms zelfs met rechte hoe
ken. Zoo worden onderaardsche gangen
dikwijls gemaakt voor dc verdediging".
„Kijk, rattcnoogcn", zei ze rillend.
„Beteckent niets. Ze zullen ons niet aan-
vallon."
Bij den volgenden hoek zei do overste:
„Ilier is het. Daar is het meer, maar het
lijkt anders dan in mijn> droom. Dc muren
zijn opgeruimd. Die steenen lagen daar
niet zoo opgestapeld. De toegang tot het
verdere gedeelto van dc gang is vrijwel
afgeslocn" Ilij belichtte zorgvuldig plek
voor plek.
„Daar", meende Marion op liet smalle
pad met den rug tegen den muur slaande,
„is de trap, waarover jc gesproken hebt.
Zie jc dien steen en dien daar? Je droom
was geen bedrog".
Saxon keek in do diepte, zog de pi.is
plas waarin hij was gevallen, huiverde
even. Ilij voelde weer het. slijkenge water
zich boven zijn hoofd sluiten.
Hij liep liet water voorbij. „Marion"
waarschuwde hij, „blijf daar even staan. Ik
wil eerst de gang achter dien muur onder
zoeken, opdat ons van dio zijde geen onaan-
genamo verrassingen tc wachten staan".
Saxon klom over de steenen, die de af
scheiding vormden van het verdere ge
deelte van de gang. Met grooté moeite
werkte hij zich in den linkerhoek door een
gat tegen de zoldering, nadat hij een paar
brokstukken had verwijderd, die hij aan
de andere zijde van den muur wierp. IIij
liet zieh zakken en belichtte met. de lanta
ren de omgeving; Tegen den muur was een
smalle droge plek die uitliep op een pad.
Hij liep cr over en kwam aan een diepe
put. Daarachter was het geheele metsel
werk ingestort en volkomen afgesloten
Van deze zijde zou niemand hon kunnon
overvallen. Hij klom terug.
„Van dien kant zijn wij volkomen veilig",
zei hij. „Als men hier wil komen, kan hot
alleen langs den weg dien wij zijn ge
gaan". Hij zette de lantaren op den grond
cn keek in liet water op do plaats .waar
Veron-a in zijn droom hem dc schatten had
gewezen. Ilij begreep, dat cr geen ander
middel bestond het te onderzoeken dan in
het groezelige water af tc dalen.
Marion stond bij do lantaren. Eensklaps
bukte zij zich. In den modder zag ze iets
glinsteren. Zc pakte het op een gouden
ring.
„Saxon zei ze. „Licht mo eens bij. Wij
zijij op het goede spoor. Zie een zegelring
met het wapen der Ebcrtots. De ever in
een groenen steen".
„Verloren!" antwoordde Saxon. „Ik dacht
reeds, dat ze ons voor geweest waren. Men
heeft de kostbaarheden gelicht cn den i mg
verloren".
„liet is mogelijk", meende Marion, ter
wijl zc den gou/den ring aan zijn» vinger
schoof, „maar zou het niet kunnen zijn, dat
do wonderdokter bom daar niet een be-
Doald doel heeft neergelegd, half verborgen
onder het slijk? Een toevallig vinder, en
het zou een wonder zijn, als iemand hem
op deze plek vond, zou denken: Een gou
den ring oen goeden dag, maar wij...."
„Jo kunt gelijk hebben", viel Saxon haar
opgewonden in dc rede. „liet zou ook een
aanwijzing kunnen zijr.s een boodschap: In
de nabijheid ligt de schat begraven. Ik
zal
„Stil", fluisterde ze. „Ik geloof, dat ik
iets boor".
Saxon logde zijn oor tegen den muur,
luisterde scherp. „Ja klonk zijn oordeel.
„Heel ver weg boor ik plassende voetstap
pen. Er komon menscben" Hij haalde een
pistool te voorschijn, zette de scherpe
schop die aan zijn gordel hinig. naast zich
neer.
„Klim over den muur. Verberg jo daar.
Ik zal zo warm ontvangen"
„Noen. neon", fluisterde Marion. „Vlug,
kom mee. Samen achter die steenen, dan
kunnen we hooren en zien, wat ze in hun
6cbild voeren", s
„Je hebt weer gelijk", beaamde hij. „Een
ongeziene vijand telt dubbel".
Saxon hielp haar over den muur. Ze gin
gen op een paar steenen zitten. Ilij drukte
haar een pistool in do hand. Vol spanning
wachtten zij de komende gebeurtenissen af.
HOOFDSTUK XXXIII.
Hier in dezo afschuwclijko spelonk zou
do schat begraven zijn", klonk een heldere
stem op een ietwat sportenden toon. „I-Iet
ziet cr hier onheilspellend genoeg uit, om
bang van to worden. Een smal pad en een
grootc diepe moeraspias. Zeer geschikt voor
verborgen schatten. Zet dc lantarens daar
maar neer. Ze geven ten minste een bcetjo
lichtEn wat is daar achter dien
muur?"
„Wc hebben die brokken steen opgesta
peld en met kalk aangevuld om liet water
tegen te houden; daar achter is dc gang
ingestort".
„Weet je hot zeker, Peter? 't Was een
ellendige tocht".
(Wordt vervolgd).
FAUTEUILS