AMERSFOORT SCH DAGBLAD
V erkoopïogera
Vrijdag 29 Maart 1935
33e Jaargang No. 230
Uniform-verbod overtreden?
EEN REIS NAAR INDIE
DE R.K. SPAARBANK
SPECIALIST-INTERNIST
VAN DE LICHTENBERG
Een zeer bekwaam medicus
KUNSTENAARSGILDE
EEN TOCHT LANGS ONZE
KROT W ONIN GEN
KANTONGERECHT
DE AANRIJDING OP DE
PRINS FREDERIKLAAN
Is het houden van een room,
waar men bridget en thee krijgt
tegen een bepaald inleggcld,
strafbaar?
Voor, het kantongerecht alhjer kwam gis
termorgen allereerst in behandeling de aan
rijding vaii 6 Februari op het kruisp.iint
Prins Fretleriklaan—Koningin Sophialaan
tusschen twee. luxe auto's. Men had deze
eaalc een week uitgesteld om nog eenige ge
tuigen te kunnen hoorén. Vast stond echter
al, dat de bestuurder van de auto, waarmede
de zusters dagelijks naar de school op den
Berg gebracht worden, verzuimd had het
verkeer van rechts voorrang te verleencn,
waartegenover zou staan, dat de andere
automobilist hetkruispunt met te groolc
6n.elheid.zou gepasseerd zijn.
De eerste getuige had toevallig uit het
raam van het hoekhuis aldaar gezien en
gevonden, dat de auto, die voorbijréèd, een
te groote snelheid had vlak bij het kruis
punt. Signalen had zij niet hooren geven,
haar broertje echter wèl.
Een dorde getuige had een 20 Meter achter
die auto aangefietst, maar de aanrijding
zelf niet kunnen zien, aangezien de Ko
ningin Sophialaan vlak bij de Prins Frede-
riklaan een bocht maakt. Wel meende hij
dat de wagen niet zoo hard gereden had!
Het O. M., waargenomen door mr. Zijlstra,
vond, dat, al zou het rechtsche verkeer te
snel gereden hebben, hetgeen een verzach
tende omstandigheid zou zijn voor ver
dachte, toch diens schuld hiermede niet
opgeheven was. Hij weet, dat dit punt moei
lijk is, omdat hij daar dagelijks voorbijkomt
en had dus moeten opletten. Hij wil echter
het noodlottig gevolg van deze aanrijding
niet in rekening brengen en weet dat hij
bekend staat als een voorzichtig chauffeur,
redenen waarom hij lü subsidiair 4 dagen
eischte.
Verdachte voelt zich onschuldig, had de
andere auto niet gezien, maar kreeg plotse
ling een klap achter tegen zijn wagen, zon
der ook maar iets te vermoeden. Nu volgt
bovendien nog een veroordeeling tegen hem!
De kantonrechter, niet een en ander reke
ning houdende, veroordeelde hem daarop
tot ƒ5 subsidiair 2 dagen.
Is hier een strafbaar
feit gepleegd?
Een dubieus geval kwam vervolgens in
behandeling. Een inwoner te dezer stede
had indertijd in November verlof aange
vraagd tot het houden van bridgepartijtjés
aan zijn huis, voor deelname waaraan 0.50
inleggeld verschuldigd was. Tevens kregen
dan de deelnemers gratis thee en een koek
je. Toen hij verlof vroeg, had men hem van
bevoegde zijde er op gewezen, dat dit eigen
lijk 1 niet noodig was, aangezien hij toch
niets verkocht en'hij dan zou vallen onder
debepalingen, dat hij zijn woning om 12
uur moest sluiten etc. Om, die rédenen had
hfj i de verlofaanvrage weer ingetrokken. Nu
had hij eenigen tijd geleden een bridgc-drive
uitgeschreven en op de kaarten die deze
drive aankondigden gezet, dat het inleggeld
ƒ1 bedroeg met inbegrip van do consumptie.
Hierop had hij een proces-verbaal gekregen!
Een getuige k décharge, die hein indertijd
geadviseerd had zijn verlofaanvrage in te
trekken, wees er nu gistermorgen op, dal
het hier absoluut niet een café betrof. Tot
de bridge-room hadden uitsluitend kennis
sen, een geselecteerd 'gezelschap dus, toe
gang; vreemden kwamen er niet! Men be
taalde dien gulden voor het bridgen, maar
geenszins was daarbij inbegrepen de thee,
want deze kreeg men gratis, precies als
wanneer men ergens op visite is. De woor
den op' de kaart: „consumptie inbegrepen"
waren misschien misleidend voor den bui
tenstaander, maar zij waren er geheel te
goeder trouw op gezet. Hij had geadviseerd
om geen verlof B aan te vragen, omdat de
bridgospelers dan aan tijd gebonden zijn,
want verlof B kost geen geld en stelt verder
geen cischen.
Het O.M. geloofde, dat belanghebbende
deze avonden niet uit philantropie hield: de
thee gold als attractie, maar was niet gratis
in den grond van de zaak; er is hier sprake
van een tegenprestatie! Bovendien kunnen
andere verlofhouders er aanstoot aan ne
men. Voor het primair ten laste gelgde, het
niet hebben van een verlof, eischte het daar
om 0.50 subsidair 1 dag.
Subsidair was ten laste gelegd, dat er
overtreding van de politieverordening ge
pleegd zou zijn. Deze onduidelijke verorde
ning .maakt onderscheid tusschen publiek
en bepaalde personengroepen. Volgens het
O.M. is hier slechts sprake van kennissen,
dus geen publiek^ redenen waarom het het
secundaire geval niet bewezen acht. Zoo be
langhebbende van het primaire feit mocht
worden vrijgesproken, dan kan secundair
geen vervolging meer plaats vinden. Do kan
tonrechter bepaalde de uitspraak tot over
8 dagen.
Het uniformverbod
Een jongeman had -in Baarn „Volk en
Vaderland" vërspreid,- gekleed in een N.S.B.
uniform echter zonder eenig insigne
en .als verdere afwijking een colbertjasje.
Was hier dus,sprake van overtreding van
hetuniform verbod? Het O.M. meende van
wèl en achtte het niet twijfelachtig, dat hij
kieedingstukken had gedragèn, die uiting
geven aan een bepaald staatkundig streven.
Bovendien had verdachte zelf toegegeven
dat hij lid van de N.S.B. was en die kleeren
dróeg omdat hij geen andere had. Iedereen
zóu zeggen, wanneer men hem tegen.kwam,
©ok zónder dat hij zijn partijblad verspreid
de: „Daay heb je een N.S.B.'er!"^
De eisch luidde 10 subsidiair 4 dagen,
Xvaarna .de kantonrechter de uitspraak uit
hielde tot-do volgende week.
Als de mensch denkt
De wachteres van een blokpost, dicht bij
station Barnevcld-Voorthuizen, deelde ver
volgens eenige bijzonderheden mede, om
trent het ongeluk, dat bij den blokpost op 23
Februari tegen liet vallen van den avond
gebeurd was. Een goederen- en personen
trein waren elkaar juist gepasseerd op het
oo^enblik dat eèn biet paard bespannen wa
gen, waarop twee öudjes gezeten waren, don
overweg, die niét bewaakt wórdt, opgereden
was. Bij de gedachte, dat een ongeluk moest
gebeurd zijn, had zij de vingers in haar
ooren gestopt en was haar man gaan waar
schuwen. Toen hadden ze de kar in stuk
kon zien liggen naast de rails, wonder boven
wonder waren do oudjes ongedeerd gebleven
Het paard lag een eindje verder dood in de
sloot. Ze begreep niet, hoe dat had kunnen
gebeuren, want 's ochtends had ze nog to
gen haar man gezegd, toen de oudjes op de
heenreis naar ziekenbezoek waren: „Wat rij
den die mensehen toch voorzichtig, die kun
nen nooit een ongeluk krijgen!" Do feiten
hebben echter anders uitgewezen
Dekantonrechter informeerde belangstel-
Jend of de oude man- inderdaad riteer be
zorgd geweest was voor zijn paard dan voor
zijn vróuw. En ja, d,at bleek wel eèïiigszins
het geval te zijn geweest
Eisch 10 subsidiair 4 dagen, waarvan
de kantonrechter met. het oóg op het feit,
dat de oudjes al zwaar gotroffen waren door
het verliès van hun paard, S subsidiair
dagen maakte.
Filmavond voor de Mij. voor
Nijverheid en Handel en
Oost en West
In Amicitia werd gisteravond een filmver-
tooning gegeven door dén heer de Vries, in
specteur der Maatschappij Nederland, over
een gedeelte van do reis naar Oost-Indic. De
avond werd gegeven door de samenwerkende
vercenigingen Nederlandsche Mij. voor Nij
verheid en Handel en Kon. Ver. Oost en
West. De voorzitter van laatstgenoemde ver-
ecniging, prof. mr. G. J. Nolst Trenité sprak
oen openingswelkomstwoord tot do talrijko
aanwezigen, waaronder veel leerlingen der
middelbare scholen. Door een misverstand
7' ion wc slechts op de film de reis tot
Genua.
De heer de Vries, inspecteur der maat
schappij Nederland, wees op de wijze, waar
op de maatschappij de verbinding met ïndië,
welke reeds in 1S71 begon, met medewerking
van een broeder van onzen toènmaligen
koning. Spreker wees op het verschil tus
schen het passagiersvervoer van toen en nu:
niet alleen ten aanzie»! van den duur dei*
reis, doel!, ook van de »standighedón waar
onder men reisde; de gemakken aan boord
maken nu meer dan vroeger het reizen tot
oen genoegen. Het innemen van steenkolen
verviel, doordat vrijwel alles eléctrisch ge
schiedt. Het menu \vordt met de grootste
zorg samengéstèld, zoodat men kan kiezen
wat moii wil eten. Hij deelt in dit verband
mede. dat met do Marnix van St. Aldegonde
voor een reis .naar lndië worden meegevoerd
aan vleeschwaren: 00 ossen, -55 kalveren,
50 lammeren en 50 varkens. Verder worden
meegovoerd 500.000eieren en 6000 liter hier.
Voor de tafels worden gebruikt 50.000 stuks
linnengoed en 30.000 stuks tafelzilver. Het
schip zelf vaart, met 35 Kilometer per uur en
wordt voortbewogen door dieselmotoren met
14000 paardenkrachten.
Hierna werden interessante films ver
toond.'
Het jaarverslag over 1934
Wij ontvingen heden het jaarverslag van
de R.K. Spaarbank over 1934. Aan dit ver
slag ontleénen wij het volgende:
Het afgeloopen Jaar heeft zich gekenmerkt
door saneering en consolidatie. Verschillen
de maatregelen zijn genomen, welke'de po
sitie gezonder hebben gemaakt, waarbij al
lereerst het zuinig beheer van den penning
meester wordt genoemd.
Tot heden is vastgehouden aan den rente
voet van 3.6 procent, hetgeen volgens het
verslag alleen kan, omdat de commissaris
sen deelnemen in den vorm van onbezoldigd
sociaal werk. Nu de rentevoet op de geld
markt een tendenz heeft naar 4 en zelfs
naar 3Vi procent, terwijl de depositorento
der banken zeer laag is, werden- tusschen-
beide aanbiedingen gedaan van betrekkelijk
aanmerkelijke bedragen, welke na verloop
van enkele maanden weer werden terugge
vraagd. Tegen dit gebruik van do spaarbank
als depositobank zijn dit jaar voorzorgs
maatregelen genomen. Ook ten opzichte van
de voorschotten is do spaarbank gesaneerd;
gaf de balans van 31 December 1930 bijv.
een post aan van ƒ18.925 aan voorschotten,
dit bedrag is in 1934 reeds gedaald tot
6950; het voornemen bestaat om dezen post
geleidelijk sterk, te verminderen, zoo moge
lijk geheel af te schaffen. Wat de geldbeleg
ging der spaarbank betreft, hieromtrent
wordt medegedeeld, dat als systeem is aan
vaard het heieggen in solide binnonlandsche
fondsen en geen vreemde valuta.
Gememoreerd word de aansluiting bij den
Ncderlandschen Spaarbankbond en het ver
trek van den boekhouder den heer J. H.
van Noort, wien hulde werd gebracht voor
het door hem gevoorde beleid. Dank wordt
ook gebracht- aan de commissarissen voor
hun belangloozcn arbeid, in welk verband
erop getvezen wordt, dat, indien te eeniger
tijd de rente verlaagd zou moeten worden,
de reden -daarvan niet gezocht moet worden
in do dure exploitatie.
De ontvangsten in 1934 bedroegen
ƒ70507.03, tegen ƒ110.042.10 in 1933; de uit
gaven bedroegen in 1934 ƒ94.633.22 tegen
ƒ155.327.98 in het vorig jaar. Het saldo der
inlagen*op 1 Januari 1934 was ƒ268.111.71;
er is in 193! bij ingelegd 70.507:03 on terug
betaald ƒ04.633.22; aan rente werd bijge
schreven 8688.65, zoodat op 31 December j.l,
aan inleggers verschuldigd was ƒ252.674.17.
Óp 31 December waren er 1651 boekjes in
omloop. Hot aantal bóekjes, waarop meer
dan ƒ1200 is ingelegd bedraagt 46.
De balans Tier 31 December j.l. geeft een
totaal aan inkomsten en uitgaven aan van
ƒ277.851.35; de winst- en verliesrekening
sluit-met een totaal aan uitgaven- van
/-15.524.70.
Dr. A. Brester, chef de clinique
van het Academisch Zieken=
huis te Utrecht benoemd
Dezer dagen is benoemd tot specialist-
internist aan het Ned. Hervormde Zieken
huis „Do Lichtenberg" alhier, Dr. A. Bres
ter ,chef de clinique in het Stads- en Aca
demisch Ziekenhuis, afdceling interne ziek
ten, te Utrecht,
Dr. A. BRESTER
Dr. Brester werd in 1900 to Arnhem gebo
ren, bezocht de Lagere School te Botterdam,
was daarna nog een korten tijd leerling
van de Openbare Lagere School aan Pun
tenburg te Utrecht, waarna hij leerling werd
Van de Gemeentelijke Höogero Burger
School aan den Catharijnesingel. In 1917
werd Dr. Brester als student in de medi
cijnen ingeschreven te Utrecht, wélke me
dische studies hij in 192-1 voltooide. Gedu
rende eenigen tijd was de heer Brester voor
zitter van de Utrechtsche Studenten Ver-
ecniging tot ondersteuning van behoeftige
gehuwde kraamvrouwen. Na zijn artsexa
men werd de heer Brest er assistent bij Dr.
Bosscha, directeur-geneesheer van het
Utrechtsche Algemeene Ziekenhuis, om Ia-
ter assistent te worden bij professor Ilij-
mans van den Bergh, den hoogleeraar voor
de interne ziektekunde aan de Utrechtsche
Universiteit. In 1527 werd Dr. Brester be
last met de leiding der polikliniek voor in
terne geneeskunde in bet Ziekenhuis, om in
1929 benoemd te worden tot conservator.
Middelerwijl werd Dr Brester belast met
de opleiding van assistenten in het Zieken
huis, waarbij hem van regeeringswege een
onderwijs-opdracht werd verleend voor de
propacdeutische geneeskunde, terwijl hij
sinds ƒ930. ook als deskundige belast was
met' het mede-afnemen der arts-examens.
Dr. Brester was intusschen óók aangewezen
om den hoogleeraar (professor Hijmans van
den Bergh) bij diens afwezigheid te vervan
gen en diens colleges, waar te nemen, wat
o.a. ook het vorige jaar eenigen tijd nood
zakelijk was.
Bij het talrijke publiek dat geregeld met
't Stads- en Acad. Ziekenhuis te Utrecht in
contact komt het zijn uit den aard der
zaak duizenden patiënten die hier verpleegd
worden en consult inwinnen op de polikli
niek was Dr. Brester" een zéér bekende
en buitengewoon beminde persoonlijkheid,
die onmiddellijk het volledige vertrouwen
wist te-winnen en die voor de zieken, be
halve de kundige arts,, ook do hartclijk-
deelnemende mensch bleek'te zijn. Hoo dik
wijls hoorden wij daarvan in warme bo
woordingen getuigen, als wij. patiënten ont
moetten die eenigen tijd verpleging geno
ten in het Algemeen Ziekenhuis en Dr.
Brester noemden als den doktor die hun in
moeilijke uren tot grooten steun was ge
weest,
Dr. Brcstcr is ongeveer elf jaar aan het
Utrechtsche Ziekenhuis verbonden geweest.
DE LICHTENBERG ZIEKENHUIS
Het bestuur van De Lichtenborg deelt
ons mede, dat ter voorziening in een reeds
lang gevoelde behoefte, op uitnoodiging
van het bestuur de volgende heeren zich
bereid hebben verklaard, zitting te nemen
in een permanente commissie voor advies:
Mr. F. Nelemans, kantonrechter te Rotter
dam, dr. H. Schreuder, rustend arts te
Amersfoort, dr. J. Visser, hoofddirecteur
vau de Rijksopvoedingsgestichten te Amers
foort, dr. Kamerling, arts te Amersfoort en
dr. B. Keulen, rector van het gymnasium
te Amersfoort,
GARNIZOEN
De dienstplichtigen der lichting 1929 van
het le regiment huzaren, die op 1 October
1935 niet zullen overgaan naar het lc, 4e,
5e en 8e regiment veldartillerie of die niet
bestemd zijn voor de eskadrons wielrijders,
komen alhier als volgt voor herhalings
oefeningen onder de wapenen: de onder
officieren-administrateur van 9 Sept. tm.
2 October, de t overige onderofficieren van
5 t.m. 28 en dè korporaals en soldaten van
12 tm. 2S September.
AMERSFOORTSCHE RADIO CENTRALE
Morgen geeft de Amersfoortsche Radio-
Centrale, naast de programma's der beide
Hollandsche zenders, die der volgende bul-
tenlandsche zendstations door;
10.50—12.20 Keulen.
12.203!20 Droitwich.
3.20— 5.20 Keulen.
5.20—, 6i35 yBrussel Fransch.
6.35—12.15-Keulen,
De heer O. van Tussenbroek
over het zien van schilde»
rijen oud en nieuw
Gisteravond heeft in gebouw Sierkunst de
heer O. van Tusseilbrook voor het Amers
foortsche kunstenaarsgildo een lezing gehou
den over het onderwerp: „Het zien van schil
derijen. oud en nieuw".
Kunst zien en begrijpen is niet ieder ge
geven. Sommigen, die een sterk gevoel heb
ben voor het hoogere, waarop de waarachti
ge kunst een beroep doet, hebben dezo gavo
mede gekregen en zij zijn het, die, door hun
eigen geringheid te zien, do blijde boodschap,
die uit de kunst voortkomt, kunnen ontvan
gen.
Vcelar bestrijdt men elkaar's inzicht op
künstgebied en toch, hoo zouden die oogen-
schijnlijko verschillen misschien verbintenis
sen blijken te zijn, als men meer intuïtief tot
het oude en nieuwe stond. Wij moeten hot
verleden achter ons laten liggen, ons slechts
richten op wat de dag van morgen brengt
en daarbij kan de stilte ons brengen wat wij
noodig hebben. Want is niet het schoonsto
gedicht dat gedicht, hetwelk niet geschreven
is; zóoals dat ook bij de muziek het geval is?
Wel make men onderscheid tusschen den
eenvoudigen mensch, die in ootmoedigheid
het hem gebodene ontvangt, en den snob,
die doet, alsof hij alles beter kan, maar er
zoogenaamd geen tijd voor heeft en zich niet
schaamt den zuiveren impressionist voor
gek te verklaren 1
Spreker heeft wel eens menschen, helaas
zoo velen, gadegeslagen, dio langs schilde
rijen drentelden, een en al onrust, en zich
afgevraagd of zij eigenlijk we iets begre
pen van datgene, waar zij naar keken. Der
gelijke menschen behoeven leiding, niet van
de schilders, want dan zou men dit verkeerd
uitleggen, maar van personen, die door zui
vere, eerlijke sympathie voor de kunstwer
ken gedreven worden.
Die kunst ist die Erganzung, de vervolma
king, de bloesem van het loven. Zij kan op
bloeien uit een gemeenschap, hoo vreemd
dit ook moge lijken, want wij zijn maar al te
zeer gewend aan catalogiseeron. Zeggen wij
niet: do roos is mooi, de paardebloem niet!
En toch, hoe schoon is dc paardebloem niet.
waar zij óok staat; wij moeten leeren ons
hart in to slellen op dc trillingen, die uit
het natuurleven en het kunstwerk voortko
men.
Dc leek kan moeilijk het echte en onech-
to onderscheiden: hiervoor wordt intuïtio
vcreischt en wij moeten onbevangen, zonder
vooropgezette meening gaan „zien", opdat
wij ook ontdekken, dat de kunst „Ergan
zung" is. Bewust, en niet onbewust, moeten
wij het schoone beleven en helaas, daarvoor
is geen recept aan to bieden.
Ter illustratio laat de heer van Tussen
broek ons de „Pastorale" van Beethoven hoo
ren, Waarin zoo prachtig „le gazouïment dos
oiscaux" tot uiting komt, waarna Stravvins-
ky's „Oiseau de feu" en Honegger's „Paci
fic" volgde, in welke Laatste het kraken van
de rails, hat geluid van de locomotief etc.
zuiver weergegeven wordt. Scherp was de
parodie, die de huidige dansmaniak van „Pa
cific" gemaakt heeft.
Laten wij proboeren in to zien, dat do nieu
we en oude tijd door een gulden draad ver
bonden zijn, altijd tóch keert het oude weer
terug, ook in het nieuwe, omdat het machtig
is.
Stellen wij ons tegenover een kunstwerk,
dan werkt het in op ons, naarmate wij moor
ontroerd zijn. En laten wij, eenmaal ont
roerd, ons dan niet afvragen wat er eigen
lijk gebeurt, maar laten wij slechts stil zijn,
want daardoor zien wij juist een heeJ ander
leven, waarvan wij anders droomen als zijn
de iets, dat we niet hebben; bv. van dat Ar-
cadië, dat zoo nu en dan op aarde daalt en
Spreker denkt hierbij vooral aan een con
certzaal, als hij al dio menschen daar zoo
geheel in gedachten verplaatst ziet zitten.
Dat alles doet hot zoo vaak door de men
schen miskende en beloodigde genie van den
kunstenaar, die zich slechts gewroken heeft
op ons, door ons gelukkig te maken.
Na de pauze heeft de heer Van Tussen
broek ons in een prachtige serie van licht
beelden den ouden en nieuwen tijd van onze
schilders laten zien, waarbij hij tevens een
verduidelijkend woord sprak.
Het is ons onmogelijk hier verder dit door
spreker zoo duidelijk en mooi weergegeven
woord en beeld toe to lichten: dc aanwezi
gen hebben kunnen genieten.
Aan het slot van den avond bedankte de
heer Hendriks, die ook het openingswoord
gesproken had, den heer Van Tussenbrook
voor zijn bclangwckkendo lezing.
UIT HET POLITIERAPPORT
De rijwieldiefstallen
To Hilversum zijn twee personen aange
houden, die zich ook hier ter plaatse schul
dig gemaakt hebben aan diefstal van rij
wielen.
De onbedachtzame jeugd
Op het bouwterrein aan de Edisonstraat
alhier, was een vrachtauto bezig met ach
teruit rijden, hetgeen noodzakelijk was
voor het uit te voeren werk. Eenige kindo
ren begaven zich daarbij herhaaldelijk ach
ter de auto, ondanks de waarschuwingen
van den bestuurder. Zoo gauw deze plaats
genomen had in de cabine, herhaalde de
jeugd het spelletje. Op een gegeven mo
ment raakte een jongetje onder den wagen,
maar doordat de bestuurder nog bijtijds
daarop attent gemaakt werd, wist dezo,
door to stoppen, erger te voorkomen. De
jongen kreeg een bloeduitstorting aan het
hoofd. Den bestuurder treftgeen schuld.
Aanrijdingen
Op den Berkenwcg raakte een wielrijder
een persoon, die aan den kant van den
weg, met zijn fiets aan de hand, stond te
praten. De 'wielrijder kwam te vallen en
liep een wonde aan het hoofd en de hand
op. Dr. Hendriks heeft hem verbonden,
waarna hij weer huiswaarts kon keeren.
Op het kruispunt Wjjorsstraat—Utrecht-
sche 6traat kwamen gisteravond twee
auto's met elkaar in botsing doordat aan
de auto, die uit de WUersstraat kwam,
geen voorrang werd verleend. Belde wa
gens werden vrij ernstig beschadigd, ter
wijl één in beslag genomen werd. Een der
auto's sloeg finaal over den kop en kwam
op z'n kant te liggen. Gelukkig konden de
twee inzittenden er goed uitkomen. Per
soonlijk® ongelukken kwamen niet voor»
AMEIISKUORT
12 April, 't Boompje. Veiling van ile
boerderij „Do Kruisknmp", Liendcrtscheweg
22. 11 uur v.m.
BAARN.
3 April. Hotel „Central" Vorkooping van
„Huize ter Ecm" aan den Ecnnvcg 2.
S uur n.m.
4 April. Villa Ecmstraat 21. Vorkooping
van een inboedel. 10 uur v.m.
Leerlingen van de huishoudschool
bezien de krotwoningen en de
nieuwe huizen in het
Zogstraatkwarticr
Gisteren hebben cenigo leerlingen van do
industrie- cn huishoudschool met een der
leeraressen, onder leiding van den heer H»
J. J. Radstakc, hoofdinspecteur van Bouw-
en Woningtoezicht alhier, een excursie ge
maakt naar verschillende krotwoningen en
naar dc nicuwo woningen, welke dezo
bouwvallige huizen, waarvan een groot deel
reeds onbewoonbaar is verklaard, in de toe
komst zullen gaan vervangen. Do leerlin
gen kregen hierbij niet alleen een kijkje op
treurige woningtoestanden, welke in onzé
gemeente hebben gcheerscht en op sommige
plaatsen, gelijk in iedere andcro gemeente
nog wel worden aangetroffen, rnaar vooral
ook een indruk van do practischo toepas
sing der woningwet en do gevolgen daar
van.
Reeds jaren is onze gemconto bezig met
het doen verdwijnen van dc krotwoningen,
waarbij zij zelf zooveel mogelijk do krotten,
welke in particulier bezit waren, heeft aan
gekocht en later onbewoonbaar verklaard,
teneinde op deze wijze do krotopruiming to
kunnen bevorderen. Wanncor do woningen
nog in particulier bezit waren, werd op
advies van den inspecteur der volksgezond
heid eerst op dat van do gezondheids
commissie den raad het voorstel gedaan
de woningen onbewoonbaar to verklaren,
waarna do betrokken eigenaren het recht
hadden binnen een maand na het genomen
besluit bij Gedeputeerde Staten in beroep
te komen, hetgeen slechts hoogst zelden
voorkomt, daar dc eigenaren meestal zolf
wel ervan overtuigd waren, dat de huizen
inderdaad onbewoonbaar waren. De gemeente
heeft daarbij steeds gezorgd, dat zij voor do
bewoners dier krotten andere oude maar
toch veol betcro woningen beschikbaar had;
indien men dc daarvoor to vorderen huur
niet kon betalen heeft het burgerlijk arm
bestuur in het belang van de volksgezond
heid in enkele gevallen bijstand verleend.
Bij deze excursie naar do krotten onzer
stad is duidelijk gebleken hoo noodig het
1 was, dat dergelijke krotten werden opge
ruimd. Het eigenaardige bij deze krotoprui
ming is echter geweest en komt soms
nóg wel voor dat de bewoners, waarvan
sommigen hun gcheelo leven in zoo'n bouw
vallige en aan geen enkelen eisch meer be
antwoordende woning hebben gewoond,
deze niet wilden verlaten. Aan dat „dier
bare plekje grond" waren zij blijkbaar zoo
gewend, dat zij niet aan een andore haard
stede konden wennen. Later, wanneer zij
eenmaal hadden ondervonden wit een be
tere woning hun biedt, wilden zij voor geen
geld van de wereld meer naar hun vroe
gere woning terug!
Wij hebben zoo eens een kijkje genomen
in de onbewoonbaar verklaarde krotten
van het Blommershofje, de Rozemarijnsteeg
en in het Latijntje of de dievontoren in
de Muurhuizen, ook wel het schutterijmaga
zijn genaamd. Men vraagt zich bij het zien
van dergelijke woningen af, hoe rnen daarin
met een gezin van soms wel acht personen
heeft kunnen leven. Hoe men in de woon-
eet- en slaapkamer beneden al dezo dingen
heeft kunnen combineeren zonder ook maar
zélf bet, ongerief daarvan te voelen; hoo
men het op den zolder onder het geperfo
reerde pannendak des winters gemaakt
heeft, wanneer do ijzig koude wind door
do gaten gierde, wanneer de smeltende
sreeuw naar binnen lekte, of wanneer men
bij helder vriezend weer uit bed de sterren
door de spleten en gaten heon kon zien
fonkelen... Dat zijn woningtoestanden, zoo
als wij ons die niet meer kunnen voorstel
len, omdat wij alleen onze nieuwe frissche
woningen kennen en van het bestaan van
een duffe en bedompto bedstede, met een
vochtige en kwalijk riekende holte eronder,
nauwelijks meer afweten, evenmin als wij
ons kunnen voorstellen, dat dio tóch al
zeer beperkte ruimto in zoo'n krot na den
waschdag nóg bcdompter wordt door de
vochtige wasch, die aan touwtjes of lijnen
gehangen, het geheele huis pavoiseort en
onder de geur van zeepsop, chloor en wat
dies meer zij, zet.
Wanneer men dan nu nog eens ziet hoe
men daar vroeger heeft geleefd en vaak
volkomen tevreden dèn roept men uit:
„Heil do gezondheidscommissies, do inspec
tie der volksgezondheid en den dienst van
bouw- en woningtoezicht!"
En dan moet men nog hooren, dat som
mige der oudjes, dio soms 40, 50 on meer
jaren in zoo'n krot hebben gewoond, zélf
zeggen, de waarde van het huis aan huur
wel een paar maal to hebben betaald, clÉm
zegt men toch, dat de saneering een zegen
is voor do volksgezondheid in het algemeen
en voor do arrno krotbewoners in het bij
zonder!
De leerlingen van do huishoudschool, die
dezen tocht langs de vervallen krotten
hebben meegemaakt, zullen tenminsto haar
oogen hebben uitgezien bij het aanschou
wen van deze ruïnes van huizen, maar óók
versteld hebben gestaan, van hetgeen in
het voormalige Zogstraatkwarticr is tot
stand gebracht, waar thans de laatste hand
wordt gelegd aan de goedkoope moderne
woningen voor gezinnen met zeer beschei
den inkomens en voor ouden van dagen.
Over dezen woningbouw onder den "aanne
mer. don heer De Snaver uit Vlaardingen,
die het gezelschap op hoffelijke wijze met
koffie en gebak ontving, hebben wij eenigen
tijd geleden reeds uitvoerig geschreven.
Het was een interessante excursio voor
de leerlingen, die een goed beeld gekregen
hebben van hetgeen in onze gemeente op
het gebied yan krotopruiming wordt
daan!
