'AMERSFOORTSCH DAGBLAD
Geluidsopname met een beitel
Zaterdag 39 Maart 1935
33e Jaargang No. 231
NIEUWE ONTLADINGSLAMP VAN PHILIPS
EEN KLEIN ZONNETJE
OVERTREDING DER
LOTERIJWET
LICHTE OPERATIE
VAN Dr. COLIJN
HET PHILIPS-MILLER
SYSTEEM
OPOE TJADENS 106 JAAR!
,li li
Dc oppervlakteshelderheid bes
draagt 40.000 kaarsen per
vierkante centimeter
E ENIGE weken geleden heeft men in
dus blad kunnen lezen, dat in het labo
ratorium van Philips te Eindhoven dooi
den heer C. Bol een nieuwe gasontladings
lamp was geconstrueerd, die zeer \ccl pers
pccticYcn opende voor dc toekomst. Deze
nieuwe lam]), waarvan wij dezer dagen een
demonstralie bijwoonden, door den uitvin
der in liet laboratorium gegeven, is feitelijk
geconstrueerd door voort te bouwen op liet
principe van dc ontladingslampen, die reeds
eerder zijn uitgewerkt. Men weet natuurlij!
dat het vorige jaar reeds kwiklainpen aan
tie markt zijn gebracht, die een zeer nuttig
rendement bleken te hebben. Men bracht
liet toen echter niet verder dan lampen van
250, 400 en 500 W., doch bij dc verdere ont
wikkeling tol groolcr vermogen kwam mor
lot lampen van dusdanige afmetingen, dat
de bruikbaarheid in dc praktijk daaronder
noodwendig moest lijden.
Een lamp van 12 kW inct een lichtstroom
.van ca. 700,000 Lm (70000 Dekalumcn) liad
een lengte van 110 cm. en een diameter van
0,5 cm. Wanneer men deze kwiklampen b.v.
door een luchtstroom kunstmatig afkoelde,
bleek, dat bij dezelfde afmetingen een veel
groolcr vermogen in licht omgezet kon wor
den. Nog verder kon men-gaan bij locpas
sing van waterkoeling. Dc afmetingen wor
den dan nog veel kleiner, zoodat dergelijke
lampen in verhouding lot den lichtstroom
dien zij geven veel kleiner zijn clan allcbc-
De lieer C. Bol, de uitvinder van dc
nieuwe lamp
kende electrische lampen. In den wand van
deze buisvormige lampen 1 reden zoo grootc
temperatuurwcrscliilleii op, dat in. plaats
ïvan glas kwarts gebruikt moet worden.
De constructieve moeilijkheden werden
Overwonnen toen de heer Lcmmcns, assis
tent aan liet. Natuurkundig Laboratorium,
er in slaagde, dikke wolfraam draden in
ikwarlsbuizen op eenvoudige wijze in te
smelten. Hierdoor bleek het mogelijk, onl-
ladingsbuisjcs uit kwarts tc construecrcii
van slechts 2 mm. inwendige en ca. mm.
uitwendige diameter. Dc clcetrodcn zijn
kwik-electroelen, waar buiten een puntje
van wplfraanidraad uitsteekt, dat met
een aardalkali-oxydc is geprepareerd. Bij
deze lampjes treedt per cm. lengte van dc
ontlading een spanning van 500 a 700 V.,
au bijzondere gevallen zelfs van 850 Volt op.
Bij deze laatste spanning bedraagt dc druk
in het dunne buisje ca. 250 almospheren. Bij
een slroomsterktc van 1,35 ampörc neemt
zulk een lampje van slechts 2 cm. lengte
1450 W. op, dc lichtstroom bedraagt dan
SO.ÖOO Lumen. Dc oppervlaktehelclcrheid be
reikt de uitermate hoogc waarde van 40.000
kaarsen/cm- of wel van de oppervlakte
'helderheid van de zon, zooals wij die op
aarde waarnemen. Voor groolcrc vermogens
wordt dc buis overeenkomstig langer. Toch
is een lamp van 0 kW (500000 Lumen), die
15 cm. lang en G nun. dik is, niet groolcr
dan een normaal potlood.
Voor de toepassing van deze lampen in de
praclijk moesten verschillende ond'crclcelcn
ontworpen worden. Zoo loonde dc heer Bol
een lumphouder niet waterkoeling voor
bioscoopprojcclic. De toepassing van wissel
stroom opent de mogelijkheid, om zonder
vlinder te project cc ren, hetgeen een verdub
beling van bet rendement beteekent, zoo
dat reeds met een 600 Watt lampje in een
bioscoopzaal van normale afmetingen goede
resultaten werden verkregen. Ook voor
zoeklichten mag men van deze nieuwe ont
ladingsbuis veel verwachten.
Tenslotte liggen ook photografischo en me
dische toepassingen voor dc hand. IIet licht
bevat een aannemelijke hoeveelheid rood,
zoodat de kleur aanzienlijk witter (minder
blauwachtig) is dan van het tot heden ge
bruikelijke kw iklicht.
Behalve voor projectie-doeleinden, komt
bet lampje dus in dc toekomst ook in aan
merking voor gewone vciTiehtingsdoelein-
dcn. Met goed gc\olg is geprobeerd, een der
gelijk buisje in dc lucht tc doen branden,
zij het dan ook met een gereduceerd vermo
gen (75 W bij een lengte van 15 mm.). Door
toepassing van een Rhodamine-pracparaat
(„Signalon") kan men dc hoeveelheid rood
in het licht regelen. Proeven om deze lamp
nog verder te verbeteren, vooral wat don
nuttigen levensduur .betreft, zijn in vollen
Gail£-
.Ter demonst-ratie in-bel P.hilïpsTahoiato
Het lampje zelf. Men krijgt zoo een
juistcri indruk aangaande de afmetin
gen van het buisje.
rium stond men algemeen verbaasd o\er
dc geweldige licht-iiitensiteit van dit kleine
lampje, waamede, gemonteerd in een pro-
jectic-apparaat, een film werd gedraaid. De
heer Bol toonde levens nog een lamp van
iets groolern afmetingen, die in staat moet
zijn om met aanwending van een parabo-
lischen reflector bijvoorbeeld een geheel
vliegveld te verlichten.
WERKLOOZE INTELLECTUEELEN
Het Nationaal Comité voor Arbeid aan
Wcrklooze lntcllcctucclcn deelt mee, dat
de legen zijn werkzaamheid reeds gerui-
men tijd ingezette actie, niettegenstaande
de herhaalde ernstige pogingen zijnerzijds
om deze te overwinnen on tot een bevre
digende oplossing te komen, thans zooda
nig is toegenomen, dat voortzetting van
zijn arbeid onmogelijk bleek en lot ont
binding .moest worden besloten.
Het Comité herdenkt met groot e dank
baarheid de offervaardigheid, welke van
particuliere zijde voor het beoogde doel is
betoond.
Het batig saldo zal zooveel mogelijk in
overeenstemming met. dit doel worden aan
gewend; hierover zullen nadere, berichten
volgen.
OP VRIJE VOETEN GESTELD
BEEK (L.), 29 Maart. Omtrent de mor
phine smokkclaffaire kan nader worden
gemeld, dat dc 50-jarige E. IT. ie Beek, die
gisteravond werd aangehouden, na vo'hobï
door do politic op vrije voeten, is gesteld,
lfet onderzoek wordt met kracht voortge
zet.
Directeur van een „administraties
kantoor voor aflosbare
waarden" tot 4 maan;
den hechtenis vers
oordccld
AMSTERDAM, 29 Maart. Voor dun Kan
1 onrechter alhier heeft terecht gestaan dc
directeur van liet Administratiekantoor voor
Aflosbare Waarden, gevestigd tc Amslcr
dam. Hem was ten laste gelegd, dat hij te
s Gravenhage door een employé aan een
dame een premie-aandeel heeft doen ver-
koopen van de N.Y. Ilollandsche Grondcre-
diclbank, gevestigd ie 's Gravenhage. liet
hel reft hier een aandeel in een premielec-
ning, waarbij de uitgever de gelegenheid
heeft opengesteld om tegen betaling van
don prijs van een aandeel mee tc dingen
naar premies in geld, ten behoeve van dc
houders der aandeden. Een-ige houders wer
den als winnaars van premies aangewezen.
Met-aantal werd in inaandelijkschc termij
nen betaald. Totaal bedroeg de prijs 15.—
Na de eerste betaling kreeg dc koopcr on
middellijk het rechl te deelen in du winst
kans.
l)c directeur van genoemd kantoor, de
Duitschcr H.J.H.W., zou zich hierdoor heb
ben schuldig gemaakt aan overtreding der
lotcrijwot. Toen een hoofdprijs van 1 *20.
moest worden uitbetaald, moest oen regeling
mot den winnaar worden getroffen. Volgens
con getuige gelden dc aandccjcn ter beurze
5 li 6 gulden.
Dc Ambtenaar van het O.M. achtte het ten
laste gelegde feit bewezen en requircerde
een boete van 2000.— subs drie maanden
hechtenis.
Dc Kantonrechter, Mr. C. A. J. HaiTzfcld
overwoog orn. in zijn vonnis, dut de loterij-
wet niet slechts ten doel heeft do speelzucht
ie beperken, maar vooral ook een baatzuch
tige exploitatie daarvan te beteugelen en le
vens legen bedrog en misleiding bescher
ming te geven. Ile.t is niet de eerste maal,
dat verd. de loterij wet heeft overtreden, ook
in Duilschland is hij reeds voor soortgelijke
feilen veroordeeld, liet terrein van zijn
werkzaamheden hoeft hij toen naar Neder
land verplaatst. Dat hij in het groot zaken
deed bleek wel uit het feit, dat hij in 25 jaar
twee ton aan salarissen aan agenten heef!
uitbetaald. Zijn agenten gebruikten niet
altijd de fraaiste middelen om afnemers te
vinden. Voorts werden dc afnemers, nadat
zij 15.hadden betaald, nog verrast mol
een vordering wegens administratiekosten
van ongeveer 2.50.
Tenslotte veroordeelde, do kantonrechter
verdachte wegens overt réding der loterij wet
tol 4- maanden hechtenis.
OVERREDEN EN GEDOOD
MEPPEE,.,29 Maart. -Dn pij na 50-jarige
Smid I\. Brouwer te Meppol werd gister
middag, terwijl hij op dc Meppelorsluis
fietste, door een vrachtauto van de Coóp.
Landbouwverecniging Staphorst aangere
den. De wielen van de zwaar beladen va
gen gingen de ongelukkige over liet hoofd.
In ernstigen toestand werd hij opgenomen
en naar het ziekenhuis tc Zwolle vervoerd,
waar hij gisteravond is overleden.
<KKHH>(KKHKKKH>^X>0
OOOO-O-CFOO-O-O-O-OOOOO
Dc A. X. W. B. treft
voorbereidselen voor do
„Stiltcmaand", onder
welken naam geduren
de het tijdvak 2—30
April in Breda een
anli-lawaai-campagnc
wordt gevoerd door een
comité onder voorzit
terschap van den bur
gemeester van Breda
uir. dr. \V. G. A. van
Sonsbcck. De A.N.W.B.
plaatst bordjes „meer
stilte"' op dc armen der
wegwijzers om Breda
OOQ-O-O-O-Q-O-O-O-Q-Q-OO-OO
Q(BX>00OCKHHKKH>00
\s-GRA\ ENIIAGE, 29 Maart. De minis
ter-president heeft hedenochtend, een lichte
operatie ondergaan. Dc patiënt maakt het
naar omstandigheden buitengewoon goed
en dc gcneeshccren zijn zeer tevreden. De
eerste dagen kan geen bezoek worden ont
vangen.
SLEEPSCHIP „JEANETTE"
GELICHT
AMSTERDAM,^29 Maart. Het slee))
schip „Jeanettc", dat gedurende den storm
van 16 Februari j.I. aan de Ertskade is ge
zonken, dóórdat oen omgewaaide kraan op
hot schip viel, is heden doör Van dei-
Graaf en Kocl-mails Bergingsbedrijf te Bot
terdam gelicht.
liet schip, dat G50 ton groot is, zul naar
een werf te Bolnes worden vervoerd.
WEINIG ENERGIE NOODIG
Men verkrijgt cloor de toepassing
van dit stelsel een fraaie
frequentieskarakteris*
tick
Om hel geluid vast tc leggen was men
lot voor enkele jaren op de gramofoom
plaat aangewezen. Met liet opkomen van
dc sprekende film heeft zich daarnaast
een methode van geluidsregistratie ont
wikkeld, waarbij fotografisch op een smal
le strook naast de heelden op dc film, liet
geluid is neergeschreven.
Met dc grootc vlucht, die dc radio-om
roep heeft genomen, zijn daarbij systemen
in gebruik gekomen, die bet geluid vastleg
gen op gramofoonplalen van verschillende
materialen, op een staalband, enz.
Na ccnigc jaren van intensieve samen
werking met den Amerikaanschcn uitvinder
James A. Miller, is het Philips Laborato-
li urn erin geslaagd een electro-mechanisch
gcluids-opnamesyslccm tc ontwikkelen, dat
op dit gebied een radicale omwenteling be
teekent. Het systeem is door tal van
octrooien gedokt en werkt in het kort als
volgt
Een band van speciale samenstelling
wordt met constante snelheid onder een
beitel met stompen hoek geleid. Dc heitel
snijdt hierbij een krul uit den band. Deze
heitel is bevestigd aan een -clectro-magne-
tisch magnectsysteem, waardoor deze in
het rhytmc van het op tc teekenen geluid
min of meet- in dc film gedrukt wordt.
Hierdoor ontstaat een spoor van wisselen
de breedte in dc film, dat door de speciale
samenstelling van dc film later langs foto-
eioctrischcn weg weer afgelezen kan wor
den.
De hiervoor gebruikte hancl is als volgt
samengesteld (zie tcckcnir.g): a is een
drager van volkomen doorzichtig materiaal,
b.\. celluloid. Hierop is aangebracht een
eveneens glasheldere laag b van een zoo
danige samenstelling, dat de beitel er be
hoorlijk in snijden kan. Hier bovenop be
vindt zich een enkele microns dunne vol
komen ondoorzichtige lang (c.) Dc onge-
hi nikte band is dus egaal zwart en laat in
hot geheel geen licht door.
Wanneer nu door de dunne zwarte laag
heen. door den beitel (d) een spoor in het
snijmateriaal wordt gesneden, ontstaat in
den z.wartcn band een volkomen doorzich
tige streep. De breedte van deze streep
hangt af van den hoek, die dc bcitelpunt
heeft en van dc diepte, waarop de heitel in
de sn ij laag gedrukt wordt.
Om een spoor van 2 ni.rn. in dc zwarte
laag te snijden behoeft de heitel slechts
0,05 nun. in de film gedrukt te worden.
Het is zonder meer duidelijk, dat bij klei
nere snijdieple een smaller 'spoor gesneden
wordt. Wanneer dc heitel dus verticaal in
het rhytmc van het op tc tcckcnen ge
luid wordt op en neer bewogen, zal een
spoor van wisselende breedte ontstaan, dat
een getrouw beeld vormt van het weerge
geven geluid, dat nu op dc in dc sprekende
film bekende wijze weer gereproduceerd
kan worden.
liet zal duidelijk zijn, dat voor het geven
van een zoo kleine beweging aan den beitel
geen grootc energie noodig is, te meer,
daar alle bewegende deelen van het mag-
ncetsystcem, dat deze beweging moet le
veren, zoo licht mogelijk gehouden zijn.
Ook is het begrijpelijk, dat hij hooge fre
quenties waar dc beitel vele duizenden ma
len pep seconde op en neer bewogen moet
worden, meer energie noodig zal zijn dun
bij lage frequenties. Juist doordat de bc-
noodigdc energie zoo klein is, is bet nog
mogelijk ook dc bij lioogcrc frequenties
ben nodigde grootere energie in het mag-
ncetsysteem te verwerken, zoodat ook zeer
hoogc frequenties door dit systeem volle
dig opgeteekend kunnen worden. De be
reikte frequentie-karakteristiek is dan ook
bijzonder fraai. Van 50 per. af tot 7000 per.
is de afwijking maximaal 1 dB, terwijl bij
8000 per.- de karakteristiek nog minder dan
3 dB is afgevallen.
Behalve deze fraaie frequcnlickarakteri-
slick springen direct dc volgende grootc
voordeden in het oog:
1. Direct na dc opname, zelfs gedurende
de opname, kan het verkregen resultaat
gecontroleerd worden, zonder dat ccnigc
beschadiging van hei origineel optreedt,
zooals bij gramofoonplaten van zachte ma
terialen bet geval is.
2. Doordat de zwarte laag deeltjes van
eolloïdalc grootte bevat, wordt zelfs bij dc
hoogste frequenties een scherpe afschcidin;
tusschcn licht en donker verkregen, wat
hij dc fotografisch opgenomen registraties
een grens heeft door dc korrelgrooltc.
3. Door deze scherpe afscheiding lus-
sclien licht cn donker ontstaat buitenge*
woon weinig bijgcruisch. Hierdoor kunnen
dus zeer zachte geluiden ook goed geregi
streerd worden, zonder door het bijgc
ruisch overdekt te worden. Geluiden, die
40 dB beneden dc maximale modulatie lig
gen, kunnen dan ook zonder moeite opge
nomen worden.
4. Het is op zeer eenvoudige wijze moge
lijk op dezelfde machine copieën van prac-
tisch dezelfde kwaliteit tc maken, zonder
do verliezen, die bij fotografische afdruk
ken altijd optreden. Fotografisch afdruk
ken is ook mogelijk maar levert copioün
van minder kwaliteit door de korrelgrooltc
van liet fotografische materiaal. Deze zijn
echter beter dan geheel fotografisch opge
nomen registraties- door dc betere kwali
teit van het origineel.
De toepassingsgebieden zijn vele. Twee
ervan zijn echter de belangrijkste, n.l. dc
filmindustrie en dc omroep. Deze twee ge
bieden stellen verschillende oischen aan
dc opnamc-macliincs. Voor dc filmindu
strie zal het opgenomen geluid later .syn
chroon met dc beelden moeten zijn, zoodat
hierbij in de mogelijkheid van synchroni-
seereïi voorzien moet zijn. Hieraan kan het
beste voldaan worden door den band van
een perforatie tc voorzien, zooals dc beeld-
film liccft.
Bij dc radio-omroep is dit niet van belang.
In tegenstelling mot de filmindustrie moet
hier echter de mogelijkheid bestaan lan
gen tijd achter elkaar zonder onderbreking
op tc nemen. Daarom, zijn hierbij twee op-
neominrichtingen in dc machine aange
bracht, die eikaars taak kunnen overne
men, wanneer één helft gestopt moet wor
den, doordat b.v. een nieuwe rol opgezet
moet worden. Verder kan op dezelfde ma
chine ook continu teruggespeeld worden.
Wij hebben dezer dagen een demonstra
tie van dit nieuwe systeem bijgewoond,
die ons zeer voldaan heeft. Wat wij ver
wachtten na de theoretische uiteenzettin
gen, geschiedde ook: de weergave van de
hooge tonen in dc verschillende ten gchoore
gebrachte nummers was verbluffend zuiver
en gaaf, terwijl het bijgeruisch tot, een
haast niet, meer waarneembaar minimum
was terug gebracht.
GRONINGEN, 20 Maait. De wed. '1 ja-
densPostma, Necrlands oudste inwoon-*
ster, vierde heden haar IGGden verjaardag.
Evenals dat de laatste jaren op den 2Öón
Maart steeds het geval was, was het straat
dezen dag door dc huurt bewoners feestelijk
versierd. Er was een zangluilde en tal van
firma's en particulieren hadden bet oudje
bloemen gestuurd.
De commissaris der Koningin, dr. J. P.
Fockcma Andreae en de burgemeester van
Groningen nrr. P. W. J. II. Cort van der
Linden brachten Opoe Tjadcns een per
soonlijk bezoek en lieten bun felicitaties
vergezeld gaan van bloemen.
Van heinde en ver zelfs uit N,-Frankrijk!
kwamen de foliciaties- binnen.
WISSELLOOPER AAN*
GEHOUDEN
Verdacht van het plegen
van verduistering
's-G.BAVENHAGE, 29 Maart. De Voor*
burgsclrc politic heeft een 50-jarigcn wissel*
looper uil Delft, in dienst van liet Voor-
hurgschc bijkantoor van do Incassobank
aangehouden,, verdacht van.liet plegen van
verduisteringen tul een totaal bedrag van
ongeveer 1300 ïi 1100 guldon.
In hel begin van deze weck werd dc man
in de sloot, loopcndc naast den curschcn
Achterweg, onder do gemeente Vcur gevon
den. Voorbijgangers trokken den man op
het droge. Bij omwonenden werd hij van
droge klecrcn voorzien. Daar do man nog
al zonderling' deed, werd dc politic tc Voor
burg. gewaarschuwd, liet door haar inge
stelde onderzoek bracht aan hel licht, dat
de man gedurende ongeveer twee jaar klei
ne bedragen heeft verduisterd. Doordat hij
voor verschillende kantoren werkzaam was,
kon hij steeds zijn tekorten aanzuiveren
met hcluilp van gelden, welke hij nog niet
behoefde af te dragen. Hierdoor is het ook
tc verklaren, dat dc oneerlijke handelingen
van den man niet eerder zijn uitgekomen.
Het politieonderzoek heeft uitgewezen, dat
hot .gezin van den wissel looper op te grootc
voet leefde. Het schijnt dan ook, dat hij
voor zichzelvc niets extra's heeft uitgege
ven.
De man was 24 jaar in dienst van de
Incassobank. Den laatstcn tijd was hij zeer
overspannen. (Ilbid,.).
GOED AFGELOOPEN
GRONINGEN, 29 Maart. Op. den be
waakten spoorwegovergang aan den weg
UsquertUithuizen werd hedenmorgen om
half 8 een vrachtauto van den groenten
handelaar V. Hui/inga tc Uithuizen dopt
een juist passcerenden trein gegrepen. Do
auto kwam totaal versplinterd aan don.
kant van den weg terecht, terwijl liet on
derstel 100 M. verder went gedeponeerd. Do
bestuurder, de 20-jarige zoon van den lieer
Huizinga bleef als door een wonder ge
spaard en kroop totaal ongedeerd uit do
resten van den auto.
DE K 18
De commandant van ITr. Ms. K IS seint:
Ware plaats 28 Maart 12 uur 32 gr. 20 miné
Z., 4 gr. 47 min., alles wel, geen bijzonders.
FRANKEERZEGELS, WELKE NIET
MEER WORDEN AAN
GEMAAKT
liet frankeerzegel van U cent en do
lucht postzegels van 40 cent, 75 cent, 1.50,
4.50 en 7.50 zullen niet meer worden
aangemaakt. Dc bestaande voorraad vari
deze zegels zal, voorzoovcr op de kantoren
aanwezig, nog voor \erkoop aan liet pu
bliek beschikbaar blijven. De genoemde
lucht postzegels zullen in hoofdzaak voor
verkoop aan dc z.g. verzuil ie laarslok ettén
worden bestemd.
