KORT MAAR HEVIG NOODWEER Menschen Willen.... EEN NOODLANDING BEPROEFD? ZIJ DIE VIELEN Herinnering aan een luchtdoop Te!. X7S8 Tel. 1788 X erschillcndc liypotiieccn omtrent <ie oorzaak van dc ramp Deelneming der bevolking Een speciale medewerker seint ons Zon dagavond nit Brilon: Het Sauerlaml ligt thans geheel onder do sneeuw. Wanneer men zooals wij gisteren per trein naar Brilori reist, ziet men langzamerhand, hoe verder men in dc bergen komt, hel landschap veranderen e.n een voor dezen tijd ongewonon vorm aan nerpen. Bohosclilo en besneeuwde hellingen wisselen elkaar af. uunrlusschon tie toroii- tjes van de vredige dorpjes /h h afteekeneu Brilon ligt in een prachtige streek, waar \s zomers zeer \ep| huilenlnnders. ook Ne derlanders. hun vacant ie doorbrengen (lp con van de heuvels van «lil aan afwisseling 200 rijke landsehap is Zaterdagmiddag het vliegtuigongeval geschied, dat ons land we derom in rouw beeft gedompeld. Op ongeveer viiflien kilome'er van Brilou 3s het K,!„M, vliegtuig do Leeuwerik, komen de van Prang. legen den grond geslagen en geheel verbrand, waarbij zeven inzittenden het leven hebben gelaten. Het was Zaterdagmiddag daar in de huurt Verschrikkelijk weer. Do lucht werd om strecks drie uur zoo donker, dat in ver schillende huizen licht moest wonion aango stoken. Plotseling begon het Ie sneeuwen en wel in zulk een mate, dat het scheen of een lawine naar beneden stortte. Men kon geen tien meter meer vooruit Si en cn in angstige spanning wachtte men Üot dc natuur zich weer zou hebben her steld. Opeens werd de omgeving verlicht door iccn bliksemflits, die vlak daarop word ge .volgd rloor ecu hevigen donderslag, waar yan ramen en deuren rammelden. In dit noodweer, dat na korten lijd even Snel is verdwenen als het was opgekomen, vloog dc Leeuwerik boven «Ie heuvels van liet Sauerland Ivomendo van Praag naderde hij het doel van den reis. Nog maar een uur vlie gen over een landstreek, «lie de piloten door cn door konden van den we.kelijksciien dienst op Indië, die ongeveer dezelfde route volgt cn dc trouwe Leeuwerik zou weer be houden op den Ncderlandschcn bodem wor .tien neergezet. Het hoeft niet zoo mogen zijn. De clemcn 'ten schenen samen te spannen om aan do. jtrotschc vlucht, van dc regelmatig ronkende machine een onverwacht einde le maken, iVoor zo het wisten zalen de piloten midden fin het onstuimige weer. Sneeuw, en nevel beletten bet uitzicht, maar ondanks «lat [trachtten ze nog op alle manieren dc hui te ontvluchten. Samen zochten ze hun weg, over tiet 011- hcrbergzanie terrein. De bewoners van Uii Ion cn omgeving die 111 hun huizen bijoen- fregroept zalen in stille afwachting lot dal dc natuur hoven hun hoofd zou zijn uitge raasd hoorden op liet onverwachtst molor- jgekneller. Was liet het onweer, of was werkelijk een \liegtuig in dit noodweer ver ld waal d geraakt? Daar klonk het weer boven hun hoofden: het was duidelijk te herkennen als het ge ronk van motoren, die bij tijd en wijlen snel der werden aangezet. Weer verdween het, Weer kwam het terug. Ilct scheen alsof de bestuurders zochten, alsof zij hoven den heuvel cirkelden 0111 naar een geschikt lan- Üingstcrrein uit le zien. Hebben de piloten, door bel weer gedwon gen, werkelijk naar een landingsplaats ge zocht? Hot zul wel eeuwig een vraag zon der antwoord blijven. De bewoners van een boerderij in do buurt van liet gehucht Ro- penbcck, zagen tot hun ontsteltenis liet vliegtuig met groote kracht te pletter sloo pten tegen dc helling van een heuvel aan 'dc overzijde. Even was het stil, toen steeg (Den groote vlam uit clc wrakboop omhoog cn een weinig later volgcle een geweldige knal. Een benzinetank was in brand gevlo gen en uit clkaui gesprongen. Weldra stond het toestel in lichterlaaie, zoodat tot ver in iflcn omtrek de vuurgloed le zien was. L De hulpverleening Van alle zijden kwamen redders opdagen, .ciie echter door de reusachtige vlammen en clc groote hitte onmachtig waren 0111 iets te doen. Toen het vuur wat verminderde, bon men met dc omliggende sneeuw de vlammen doovcn en slaagde men erin uit de puinhoopen dc levenlooze overblijfselen &an dc inzittenden tc voorschijn tc balen. Leden van den viijwilligen arbeidsdienst, die zich eveneens snel naar de plaats \an de ramp hadden hegeven, beijverden zich hij dit droeve work, waarhij echter geen men- schenleveus meer te redden waren. Als een loopend vuurtje verspreidde zich de treurige mare door dc streek, waarvan dc bewoners diep verslagen waren. De hurgomeeslci van Brilon, in wiens Bezirk de ïamp gebeurde, werd gewaar schuwd en deze begaf zich dadelijk, verge /.eld van doktoren «mi liet hoofd der justitie per auto op weg. Na zeer voel moeite, waar bij wegens de dikke sneeuwlaag op de hel lende wegen dc auto .herhaaldelijk -strand de en paarden moesten worden nangespan nen, om den telkens weer vaslgcloopen wa gen uit de sneeuw te trekken, wist het ge zclschap dc onlieilsplek to bereiken. Dc dok toren konden evenwel niet anders doen clan den flood van de slachtoffers vaststellen. Men neemt aan. dat zii allen den schok van hel le pleiter slaan niet meer hebber oveilocld. zooi hit de inzittenden al geslor ven waren toen liet vuur uitbrak, lnmiddol* zorgde de burgemeester voor een goede at zetting, welke noodig was, omdat het pu bliek maar bleef loostroomen. De lijken wei den naar Uösonbcok gebracht en daar in hel lijkenhuisje hij de dorpsschool opge baard. Pas laat werd het droeve ongeval over «Ie wereld bekend. De politie van Brilon wuai seliuwde de 1 .uftpoli/.ei in Dortmund, dc dichts! hijzijnde vlioghavcn; deze bracht do Deutsche Lufthansa van de ramp op de hoogte en van deze maatschappij vernam do K.L.M. eindelijk dc treurige tijding. Toen wij Zondag na een gedeeltelijk nachlclijken tocht hij do plaats van het on geluk aankwamen, troffen we daar ook ver schillende Ncrlorlandsche autoriteiten, die ongeveer tegelijk met ons waren gearri veerd voor het voorloopig onderzoek. Van dc K UI. waren er de hoeren van der Moe ien Pantist en Boy nen en van «Ion Rijks studiedienst voor dc luchtvaart de hoeren dr. van der Maas en van der Heijden. Later op den dag kwamen daarbij de Ie den van dc Duitschè onderzoekingscom missie, die in do eerste plaats hiervoor is aangewezen. Het gchoole terrein wemelde verder van allerlei soorten uniformen. Ilct onderzoek werd zeer belemmerd door de omstandigheid, dat. van het heolc vlieg tuig niets meer dan een schamele wrak- hoop is overgebleven. De meerondeels ver wrongen huizen van het geraamte laten nog eenlgszins den vorm zien van wat eens een deel van de Irotsrho Nedcrlandsche l'jurge.rhicht vloot uil maakte. Daarbij hebben in den aanvang de leden van den arbeidsdienst het wrak maar al te weinig ontzien, zoodat hel vaak moeilijk is vast Ie stellen of allo onderdeden in dezen toestand verkeerden, toen dn ramp was ge schied. Door de ontploffing lagen talrijke onderdooien lot ver over het terrein ver spreid. Een magneet werd een honderdtal meters' vóór liet vliegtuig gevonden en stukken van «Ie motorkappen liggen weer op andere plaatsen. °v«»nals doelen van de geëxplodeerde be»«rinoKink. De schroefbla den xijii gedeeltelijk afgeknapt en gedoolle- 'ijk verhogen. Km*wijl de motoren zich in den bodem hebben treboord. In den omtrok is de sneeuw gesmolten, hel terrein is lor nlaal.se door de vele voelstapnen ep hel iels mildere weer een drassige modder poel geworden, waarin men lot over de en- hels weczakl; daaronder bevindt zich de harde rots. waarop het vliegtuig te pletter is gesloot en. Af ep toe viel vandaag nog sneeuw uit de triestig-grauwc lucht. De plauls van de rump Het wrak ligt ongeveer Noord-Zuid op dc met gras bedekte helling van een heuvel, die van hoven met dennen is begroeid. Iloe is het daar zoo gekomen? Dit is een vraag waarop dc ondcrzockingscommissie naar we vernamen nog geen afdoend antwoord kan geven. Waarschijnlijk is do Leeuwerik met den rechtervleugel tegen een boomtak aan gevlogen en toen gezwenkt met liet gevolg «lat dc linker vleugel den grond rankte. Maar waarom vlogen de piloten zoo laag, dat zij halVervvego de helling van een heu vel togen den grond konden vliegen? Hof. slaat wel vast, dat liet weer, alhoewel maar korten tijd zeer onstuimig is geweest. Wat heeft echter de piloten er toe geleid, over clil terrein waarvan ze dc gcacciden- teerdheid zeer goed kenden zoo laag te vlie gen. Overwogen is dc mogelijkheid van blikseminslag, waardoor het instrumen tarium onklaar raakte en dc hoogte niet meer juist was tc bepalen, mede door de omstandigheid, dat het zicht door duisternis en sneeuwval zoo slechts was. Ook is ge ducht aan een defect aan dc motoren, waar door do pi loten gedwongen zouden zijn ge weest te landen. Overwogen is verder of niet ijsafzetting op de vleugels het vliegtuig zoo had verzwaard, dat hot niet meer omhoog was te krijgen. Al deze dingen zijn moge lijk, maar de ramp kan tenslotte ook nog vvcl een liccl andere oorzaak hebben gehad Op kantoren wordt becijferd Dn berekend Iwc liet moet Dón de lucht in! Met vertrouwen, Door de K.L.M. het doet! Menschen willen vérder bouwen Met hun mcnschelijk verstand En zij voelen zich geschraagd door Een geestdriftig vaderland Vreugde leeft in hart en monden Bij een nieuwe luchtvaart-lijn, Die na groote voorbereiding Een succes zal kunnen zijn Menschen willen menschen bouwen Aan een onbegrensde macht, Die naast zorgenvolle vreugde Diep-gcvoelde droefheid bracht Leeuwerik met vreugd cn Irotschhcid Zijt ge pas naar Praag gegaan En reeds thans hoe onverwacht wel; Breekt Uw smart'lijk einde aan Menschenlevens zijn verloren En in Neerland wordt gerouwd Om ecu onheil op een vlieg-lijn, Die met trots werd opgebouwd. Leeuwerik men hoopte véél nug In het nienschelijke brein, Maar Uw vlieg-strijd is gestreden, 't Heeft niet anders mogen zijn Menschen witten menschen bouwen Aan de glorie van den tijd, Die ons inderdaad veel zonne, Maar óók duisternis bereidt. (Nadruk verboden). PH1LIA J De commissie was hedenavond nog geenszins tot een definitief resultaat geko men. Misschien slaat men hier voor een onoplosbaar raadsel. Degenen, die Wel licht hel juiste antwoord zouden kunnen geven is voor eeuwig het zwijgen opge legd Bij de opening van dc nieuwe lijn naar Praag. Socr met dc gepoodigden, die do vlucht meemaakten. liet stoffelijk overschot van dc omgeko men inzittenden zat Dinsdag van Bdsen- beck naar Briton worden gcbruohl, waar ton overstaan van de diepgcschokto bevol king. die zoo geheel met de in de nabijheid plaats gehad hebbende ramp medeleeft een eenvoudige rouwplcchligheid zal worden gehouden. Daarna zullen dc overledenen naar Ne derland worden vervoerd. AMSTERDAM, G April. De correspon dent van het Persbureau Vaz-Dias 111 West- falen, deelde Zaterdagavond mede, dat. do Duilschc pers van liet ministerie de mccle- dceling had ontvangen, dat omtrent de ram)) van dc „Leeuwerik" niets meer mocht worden gepubliceerd, dan het naakte feit van het ongeval zelf, zonder ccnige nadere bijzonderheid DEN HAAG, 7 April. Naar wij vernemen staat het thans vast, dat liet stoffelijk over schot van de slachtoffers van do ramp met de „Leeuwerik" naar ons land zal worden overgebracht en waarschijnlijk te Amster dam ter aarde zal worden besteld. Ilct stoffelijk overschot van inr. dc Vlugl zal afzonderlijk worden begraven. De zes overige slachtoffers zullen in een gemeen schappelijk graf worden begraven. Een onderhoud met Aler Op hel bureau van den vicgdicnst hebben wc nog een kort onderhoud met den chef, den lieer Alor, gehad. Hij had ecu telefonisch gesprek gehad met de K.L.M.-manncn, die gisteren naar Brilon waren vertrokken. Do oorzaak van dc ramp is op dit oogenblik nog niet vast te stollen. Uit verschillende verklaringen van ooggetuigen staat wel vast, dat Soer eenlgcn tijd in den omtrek heeft rondge cirkeld. bonis werd het motorgeronk verat gehoord en dan weer dichterbij. De koers werd dus niet normaal gevlogen. Soer had blijkbaar een reden 0111 een geschikt lan dingsterrein te zoeken. Wat hiervoor «te aanleiding was is natuurlijk nog volkomen onbekend. Er stond een hevige sneowslorm cn er zal ongetwijfeld op de vleugels ijsafzetting hebben plaats gehad, wat ook al een reden was om lager tc gaan vliegen. Wordt or rekening gehouden, met do mo gelijkheid van blikseminslag? „Neen", meende dc hoer Aler, „bij blik seminslag cirkelt men niet rond. liet toestel vloog in een vallei, hol. dal van het riviertje do Diemei. eon zijstroom van den Wescr. Door het dal loopt een weg en een spoorweg. Zoover wij op de kaarten heb ben kunnen nagaan, is Soer daar in een sneeuwstorm terecht gekomen on toon tegen de stijle holling opgevlogen. Do Burgborg is tusschen 400 en 500 ni. hoog. Maar, zoo eindigde do heer Aler, liet blijft zoolang do rapporten niet binnen zijn een kwestie van gissen. Dc diensten zullen gewoon voortgang heb ben, morgen vertrekt de Kwartel van Schip hol naar Praag. Tenslotte deelde de hoer Aler ons mede, dat de lijken van de slachtoffers hoogst waarschijnlijk Dinsdag as. in Nederland zullen komen. De verschillende formalitei ten hiervoor worden verricht door den heer I.aponder, vertegenwoordiger van de K.L.M die zich onmiddellijk na het bekend vvonlen van liet tragisch bericht va., uit Berlijn naar Brilon heeft gespoed. Voorts zijn reeds opnamen cn teekeningen gomaukt van .lc wrakstukken van het toe stel. Ook de technische commissie kan bin nen korten tijd in bet vaderland worden le rügyernachi. De begrafenis der slachtoffers Dc stoffelijke resten van de slachtoffers van de ramp met de Leeuwerik zullen naar ons land worden overgebracht alleen het lijk \un 1111. de Vlugt kon geihdentiRecord wor den, zoodat die afzonderlijk begraven zal worden. De 0vorige 6 slachtoffers zullen in een gemeenschappelijk graf ter aarde wor den besteld. SOERABAJA, S April. (Ancta). Dc gouverneur-generaal seinde liet volgende aan den directeur van de K.L.M.: Diep on der don indruk van de ramp, welke ander maal dc K.L.M. trof, betuig ik haar directie en haar personeel mijn hartelijke sympa thie. Wil aan dn nabestaanden van dc zoo smartelijk 0111 het leven gekomen vliegers en technici do verzekering geven van mijn oprechte deelneming. De om het leven gekomen pi loot Prillc- witz, die in 1898 le Soekaboemi weid ge boren. bezocht aanvankelijk de Landbouw- hoogeschool tc Wageningcu waar hij be stemd was voor landbouwkundige, ovenals zijn broer de bekende expert van het thee- proefstation. Tijdens ziin studion werd hij benoemd tot reserve-vlieger en bracht hel tot le luitenant. Hij Jiet zijn landbouw studiën varen om zich geheel aan de vlie gerij te wilden. Na aanvankelijk in dienst te zijp geweest van do K.L.M. trad lui 1 Sept. 1928 in dienst van dc K.N.I.L.M. Hij was de. oudste vlieger van de Indische Luchtvaart Mij. Op 28. Juni 1934 ging hij met verlof en wel via Amerika om aldaar een studio te maken van do luchtvaart; vervolgens vertrok hii naar Europa waar hij volgens afspraak langer zou verblijven voor een bcstudeering van de Douglas- vlicetuigon, zulks in verlwmcl met. "rle uil zending van Douglastocstellen naar Ned. Indië. De vraag rijst thans, wie «Ie studie van dit type vliegtuig verder op zich zal nemen. l'iet Socr, dc eerste bestuurder van U< verongelukte „Leeuwerik", gold als een der bekwaamste piloten van de K.L.M. Hij werd op 4 Januari 1903 lc Ha vel to geboren cn kwam op 10 Maart 1927 in dienst bij dc K.L.M. Vóór dien tijd was hij militair vlie, ger op Soesterherg. Hij had in totaal ruim 7.000 vlieguren hij dc K.L.M. cn heeft onge veer 17 vluchten naar Indië gemaakt. Soer die gehuwd was en een dochtertje had, i- vooral bekend geworden door zijn vlucht met rle „Pelikaan", in 1933 met Smirnoff on dernomen. Eén onzer medewerkers schrijft ons: Beste brave Leeuwerik, ik heb altijd een zwak voor je gehad, omdat ik op jouw- vleu gels den luchtdoop heli ontvangen. Ik her inner me nog als de dag van gisteren, trouwens zulke dagen vergeet je nooit, dat Tepas je omhoog trok dwars door do wolken heen, en dat wij toen een stralen de» zonneschijn tegemoet gingen hoven een prachtig zilveren wolkendek. Dc wereldwas ei niet meer mot al haar kleinig- en verdrie telijkheden, er was alleen een stralende zon aan den eeuwig blauwen Koepel, er was liet wolkendek onder ons, en, ja, natuurlijk, jij. de Leeuwerik, was er ook. Je voerde ons \oilig op je sterke vleugels ergens heen- dat wisten we, maar vvc hadden er geen notie van, tot je met den kop naar henoden dook, Tepas je Wasps langzamer liet draaien en je begon te planeercn boven de VVannsee; Berlijn was bereikt zonder «lat we het had den gemerkt. Daarom, Leeuwerik, heb ik altijd een zwak voor jc gehad, daarom hel) ik je altijd van dag tot dag gevolgd als je. als oen der laatste F XII-machines, naar l;«*l verre Indië vloog, en dan zei ik blij, alsof jc van mij was: die Leeuwerik lapt het 'm toch maar weer. Maar was je ook niet zoon heel klein beetje van mij, Leeu werik? Was jij het niet, die mijn eerste be nauwde gezicht hebt gezien, toen er zon'11 flinke romonstik kwam, en was jij het ook niet, die mij voor het eerst dat gevoel gaf van volkomen geluk, van volkomen vrij ziin van alles, dat ik mij nog 7.00 graag herin ner als dc baaierd van (lezen tijd mij wel eens om het hart slaat Hoovele malen, Leeuwerik, hen je niet nog naar Berlijn gevlogen, en hocvele malen •ebben je Wasps niet gebromd hoven de oerwouden van Sumatra, boven de Ganges- delta. en boven de toppen van de Appenij- nen? Ik vond liet fijn voor je. Leeuwerik, dat iij uitverkoren was om dc eerste vluchten op de nieuwe lijn naar Praag le maken. Dat had jc verdiend, oude, met je prachtigen «laat van dienst, ik was alweer trotsch op ie Tot Zaterdagavond dc tijding kwam, dat je voor 't laatst den snavel naar beneden had gebogen, dat eigens in Duitschland in liet heuvelland, dc resten liggen van wat "ens een heel klein beetje mijn Leeuwerik was. Dat doet pijn, dat snoert een nicnsch Ie keel dicht. Maar, Leeuwerik, jo hebt niet vergeefs geleefd. Jc hebt Neerlands roem uitgedra gen over drie groote werelddcclen, en menig oog, waar ook Ier wereld, heeft naar jc op gekeken als ie overvloog, en menig mensch hoeft dan hij zichzelf gedacht: daar gaan 7.q weer, die Hollanders. Jo taak is vol bracht, Leeuwerik, maar de herinnering aan jou zal ik altijd bewaren, al vlieg ik mis schien in dc toekomst in één dag naar Indië. De tweede bestuurder E. A. J. Prill e- w i t 7, werkzaam bij dc K.N.I.L.M. cn met Kuiopccsch verlof hier te lande, zou, na ecr.igc maanden bij de K.L.M. dienst tc heb ben gedaan, dezen zomer met een nieuwe machine voor dc Indische luchtvaart maat schappij naar Java terugkecren. Prillewitz is een van de vliegers geweest die in 1928 een F VII b-3m voor dc K. L. M. n; at Indiü heeft gevlogen. Dc marconist Th. van der Klein is op 5 October 1910 te Botterdam geboren cn trad 1 Juni 1934 in dienst bij dc K.L.M. Voordien was hij dienstplichtig sergeant en vlicgtuig- mitraillist. Hij heeft een vlucht naar Indië jeniaakt; het totaal van zijn vlieguren be draagt 561. Omtrent don boord werktuigkunde Wei man, die reeds gcuiimcn tijd in dienst der K.L.M. is, vernamen wij, dat hij over ccnige dagen in het huwelijk zou treden. II. W i n g e 1 a a r, werktuigkundige, is 2G Juni 1904 te Bussum geboren. Vier weken geleden was hij getrouwd. Op 1 Maart 1934 was hij iu dienst getreden van dc K.L.M. Voordien was bij sergeant-monteur bij den militairen vlicgdienst. Hij had voor werk zaamheden conigo dagen op het vliegveld van Praag vertoefd. Zaterdag is hij, zonder functie aan boord, roet dc Leeuwerik weer uit Praag vertrokken. De bij den ramp van de Leeuwerik om het leven gekomen heer 11. L. A. Briol was 49 jaar oud. Hij was hoofd procuratiehouder van de gecombineerde verkoopafdccling van het A.K.U.-conccrn 1c Arnhem cn Breda. In dozo functie was hij veel op reis, waarbij hij bij voorkeur gebruik maakte van dc vlicg- diensten. Hij was veertien dagen geleden naar Wocncn vertrokken, had zich vandaar naar Praag begeven cn bevond zich thans op thuisreis. Do lieer W. de Vlugt studeerde lc Am sterdam aan de Vrije universiteit, waar hij den graad van moestor in de rechten heeft behaald. Hij was 31 jaar oud. Nu het beëindigen van zijn universitaire studie is mr. dc Vlugt te Amsterdam werk zaam geweest op het hoofdkantoor van do Nederlandsch-Indische handelsbank. Spoc- dic werd bij uitgezonden door do Neder landsch-Indische handelsbank eerst naar Shanghai, van waaruit hij later op enkele kantoren van genoemde bank heeft gewerkt. In totaal gedurende 7 jaren. Het laatste was li ij werkzaam in Soerabaya, waar hij enke le jaren algemeen procuratiehouder was. Tn 1933 koorde mr. de Vlugt met verlof naar Nederland terug. Hij is daarna niet moor naar Tndin teruggekeerd. In Januari 1935 werd hij compagnon van dc cffcctciifiniiu Ingwersen Co. Binnen- en buitenland 6 ct. per K.K. Vraagt prijs van onzo 6 7 pers. wagens Passagiers verzekerd. Vaste standplaats naast het Tramstation- Kantoor: Leusderweg 242. ERNSTIGE AANRIJDING LEEUWARDEN, S April. Gisteren vond in de Voorstreek een aanrijding plaats tusschen de auto van den heer T. en den 56-jarigen typograaf Jorna, die, toen de heer T. met ziin wagen achteruit reed, juist op de fiets passeerde. J. werd ernstig gewond in een der zie kenhuizen opgenomen, waar hij aan do gevolgen van dc bekomen verwondingen is overleden. TE WATER GELOOPEN GRONINGEN, 8 April. In den nacht van Zaterdag op Zondag is de 35-jarige ge huwde G. N.. wonende te Groningen, na een bezoek aan een café, pardoes te water geloopen. Een kwartier later werd liet lijk opge haald.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1935 | | pagina 2