PRIJSVRAAG
HOOFDPRIJS F. 1000.-
REGELING VAN HET VERKEER
DE NED. OMROEPZENDER MIJ.
lliir
mm
FEUILLETON
OMVANGRIJKE EN
ZWARE TAAK
VIER DUITSCHERS
OP VRIJE VOETEN
Probleem der radio
distributie
Doet mee aan de groote BLUE BAND-
Let op de advertentie van Zaterdagavond!
Wie lijkt
het meest
op het
BLUE
meisje
EEN EERESCHULD
HAAGSCHE SLAGERIJ
2e BLAD PAG. 2.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
DONDERDAG 18 APRIL 1935
^)e commissie v.opr het Vcrkecrs*
fonds geïnstalleerd
-DEN IIAAG. Gisteren is in zijn depar
tment door .den' mifiïslcr- van iwatciftaaC- de
Gen tra lc"'Commissie'1'- van-1 Adviesen -Bijstand:
.voor het Verkeersfonds geïnstalleerd.
Minister Van Lidth de Jeudc heeft bij deze
gelegenheid een rede gehouden, waarin hij
zcidc. het een voorrecht te achten de aan
wezigen to _mogcn. begroeten als. leden van
de Centrale" Commissie van Advies en Bij
stand van het Verkeersfonds. Aan zijn rede
wordt het volgende ontleend:
Het ingewikkelde verkeersprobleem vergt
steeds meer de aandacht van de rcgccring
en heeft in hooge mate de openbare belang
stelling. Dit zal geen verwondering baren,
indicii men bedenkt, dat het verkeerswezen
ten zeerste ingrijpt in de economische ver
houdingen, hetgeen wegens de veelal tegen
strijdige belangen, die daardoor ontstaan, de
Certtrale Rcgccring verplicht, regelend op te
treden.
Het spreekt vanzelf, dat dit niet mogelijk
is zonder veler en \elcrlci belangen te raken,
waaruit voortvloeit, dat niet volstaan kan
worden met een regeling van bepaalde on
derdeden, zonder onderling verband, doch
dat nion verplicht is liet verkeersprobleem
in al fcijri geledingen, als één geheel, te be
zien.
Dat is het uitgangspunt van een zevental
richtlijnen voor de vcrkeerspolitick der rc-
'geering. zooals deze door den voorzitter van
den ministerraad, als minister van water
staat a.i. zijn medegedeeld aan de Eerste
Kampr, waarnaar de minister korlhcidshal-
,ve verwees.
Evenwicht tusschen de
verkeerstakken
Bij aanvaarding van deze richtlijnen, wel
licht door meerdore aan te vullen, blijft de
moeizame taak, op dezen grondslag de noo-
dige maatregelen voor te bereiden, die het
gcwenschtc evenwicht moeten brengen tus
schen do verschillende verkeeratakken,
waarvoor men aldus geplaatst wordt voor
het voor onze volkswelvaart zoo gewichtige
vraagstuk van de coördinatie van liet ver
keer.
In de .eerste plaats is rekening te houden
met de verschijnselen vap den algemecnen
crisistoestand, .waardoor ook' de verkeersbe-
d rijven zwaar getroffen worden, hclgecn
ceoorzijds een beletsel zal vormen, om de
maatregelen door te voeren, dio men onder
gunstiger omstandigheden zou wenschcn te
nemen en hetgeen anderzijds zal dwingen
tot het nemen van maatregelen, die men bij
voorkeur achtevwöga zou laten.
In de tweede plaats is rekenifig te houden
met de voortschrijdende evolutie van de ver
keersmiddelen*
In de derde plaats, is rekening te houden
mot de reeds van ouds bestaande verkeers
middelen, die weliswaar dienen te worden
Minister van Lidth de Jcudc
aangepast bij de zeer gewijzigde verhoudin
gen, door het moderne verkeer teweegge
bracht, doch die men niet kan terzijde stel
len, zonder ontzaglijk kapitaalsvcrlies en
zonder groot nadeel en ongerief aan de ge
meenschap en aan de betrokkenen ie berok
kenen.
U r ge ntie programma
Inmiddels zijn vraagstukken aan de orde,
die dringend voorziening behoeven en die
de minister samenvatte in een urgentie-pro
gramma, waarvan de spoedige uitvoering
door hem op hoogen prijs zal worden ge
steld.
Ten eerste dienen de middelen, dio kun
nen leiden lot vermindering van de spoor-
vvegtckortcn. onmiddellijk ter hand te wor
den genomen.
Voorts zal een regeling voor het autover
keer, zoowel voor bet personenverkeer als
voor liet goederenverkeer, aanstonds moe
ten worden getroffen.
Ten derde dient ten spoedigste aandacht
te worden gewijd aan de binnenscheepvaart.
Daarbij wordt gedacht aan inkrimping vau
de vloot, eventueel gepaard gaande met an
dere maatregelen.
Ten vierde zal zijn uit te maken in korten
termijn, welke traimvegondcrnemingcn moe
ien worden behouden, eventueel in gcwi.j-
zigden vorm, waarmede de commissie voor
het Tramwegvraagstuk zich thans bezig
houdt en wier bevindingen, die voor liet
einde van dit jaar worden tegemoet gezien,
kunnen worden afgewacht. De minister wees
•er hierbij op, dat tusschen de hier vermelde
vraagstukken.een zeer nauw onderling ver
band bestaat, dat. niet uit het oog mag wor
den verloren.
Vergunningsstelsel
Voorzoo ver' een vergunningsstelsel wordt
overwogen, wees hij er nadrukkelijk op, dat
dit stelsel niet tot doel heeft het Leirokken
verkeer moeilijkheden in den weg te leggen,
doch wel om redelijke voorwaarden, ie stel
len, waaraan voldaad uibel worden om een
uit economisch .oogpunt,, harmonisch ver-
keersapparaat te scheppen. Het is mij he
kend, aldus de minister^' dat de openbare
meerling eenzokcr wantrouwen aan den
dag legt, indien de rcgccring z.icli die be
voegdheid wenscht te-verschaffen, omdat ge
vreesd wordt, dat daardoor de ontwikkeling
van het modenie verkeer zal worden belet.
Ik stel er daarom prijs op te doen uitko
men, dat elke gedachte daaraan mij vreemd
is, doch men zal moeten loeren in te zien,
dat een doelmatige ordening mogelijk is, in
dien men machteloos slaat tegenover de on
gebondenheid op verkeersgebied, waarbij
vertrouwd moet worden, dat de overheid de
betockenis des lijds verstaat.
Ten slotte sprak de minister liet vertrou
wen uit, dat de comiiiissio op ruime schaal
belanghebbenden zal hooren, opdat haar
arbeid door samenwerking niet liet bedrijfs
leven zal worden gekenmerkt.
De voorzitter dor-.commissie, prof, mr. F.
de Vries, beantwoordde de rede \an den mi
nister.
Vermoedelijk naar Bclgni
uitgeweken
Naa. de Telegraaf inclilt, zijn vier Duit-
sclie communisten, die enkele weken gele
den niet 24 landgenooleh als staatsgevaar
lijke vreemdelingen werdén gearresteerd en
iu liet huis van bewaring te Amsterdam
opgesloten, op vrije-voeten gesteld. Zonder
politiegeleide zijn zij aan Ijct einde der vo
rige week inct onbekende bestemming uit
het'huis van bewaring vcili-okkch.
De minister van justitie heeft geheel on
verwacht toestromingverleend tot deze
invrijheidstelling. Voorts is Zaterdag j.l.
ook een \nn de zeven op Fort Honswijk
verblijvende DuitscLic communisten toe
stemming Norlccnd .0111 weer Ie vertrekken.
Men vermoedt, dat deze man naar Bel
gië is uitgeweken evenals de vier anderen,
die uit het huis van bewaring te Amster
dam werden ontslagen. Naar verluidt zal
binnenkort ook, aan verschillende andere
Duilsche communisten, die thans nog deels
in hel huis van bewaring, deels op Fort
Honswijk verblijven, toestemming worden
gegeven om ons luiul Ie verlaten.
Zooals rnen weet -werden onlangs van
de 28 gearresteerde Duitschc communisten
acht veroordeeld wegens liet niet verstrek
ken van inlichtingen aan de politie. Deze
nicnsclien zouden -nog. ,\ap hun opgelegde
straf in hooger beroep gaan. Het gerucht
gaat.thans, dat zij van liet hooger beroep
bobben afgezien en waarschijnlijk eveneens
in vrijheid zullen worden gesteld. Merk
waardig is liet iritussfclicn, dat op Fort
Honswijk nog steeds'wordt gewerkt aan de
vernieuwingen en verbeteringen van hei
interieur. Ken der vertrekken direct ach
ter de fort poort wordt- t hans gereed ge
maakt. voor ontvangkamer waar de Dïiil-
schers op bepaalde i tijden vrienden en be
kenden zullen mogon ontvangen.
De JHonswijksohc.. gasten hebben, zoo
deelde men mede, nog weinig uitgevoerd.
Sinds de laatste dagen zouden zij weer wei
geren ccnigcn arbeid te verrichten.
Het voorloopig verslag der
Tweede Kamer
verschenen
Verschenen is het vooiloopig verslag der
Tweede Kamer inzake liet wetsontwerp tot
bot in liet leven roepen van een „Nederland*
sclie Omroep-Zcnder-Maatschappij" (Nozc-
ma).
Er wordt aan ontleend, dat verscheidene
leden er huil voldoening over uitten, dat
de minister er in geslaagd is. overeenstem
ming tusschen de vier omroeporganisaties
te verkrijgen. Met het' denkbeeld van een
gemengd bedrilf in den vorm van samen
werking tusschen den Staat on de omroep
organisaties konden deze leden zich in be
ginsel vercenigen.
Andere leden konden niet inzien, waar
om de minister niet den cenvoudigen weg
gekozen heeft van een algcheelc Rijkscx-
ploitatie der omroepzenders.
De eerst aan liet woord zijnde leden voer
den aan, dat bij een Rijksexploitatie de oni-
roepverecnigingcn in het geheel geen in
vloed zouden hebben on de wijze, waarop
de Rijkszender zou werken.
Weer andere leden zouden er' verre de
voorkeur aan gegeven hebben, indien de
omroeporganisatie, uil de vrije maat
schappij opgegroeid, zelf in goede samen-
werking deze zaak hadden kunnen ter
hand nemen, door gezamenlijk een N.V. op
te lichten, onder Rijkstoez.icht. Nu dit alles
echter niet mogcliik bleek, heeft nien dezen
vorm te aanvaarden.
De zeggenschapsconstructie
Wanneer men intusschcn, aldus deze le
den, de zeggcnschapsconslruclic in den
voorgelegden vorm beschouwt, ziet men,
dat de staat 00 pet. der aandeden heeft, de
omroeporganisaties 40. Do omroepverccni-
gingen zijn niet alleen in do vennootschap
aan haar medevennoot, den staat, .gebonden,
maar bovendien kan de regeering aan de
vennootschap in haar geheel haar wil op
leggen. De leden, hier aan liet woord, meen
den, dat regecilng en Kroon door het pre
ventieve en repressieve toezicht van artikel
S voldoende de belangen van den slaat
kunnen behartigen, zoodat daarnaast de
overhcersching van de omroeporganisaties-
aandeel houdsters door den. staat-aandeel-
houdnr mor hot bestaan en het behoorlijk
functioneercn van den gemongden bedrijfs
vorm niet volstrekt noodzakelijk is.
Monopolistisch karakter
crschcidcnc leden wezen erop, dat de
N.Qzema een strikt monopolistisch karakter
zal krijgen.
Waarom wrordcn alle mogelijke zendex-
ploitaties aan dezes---maatschappij hij uit
sluiting verbonden? Zijn onder dit monopo
lie ook begrepen andere verrichtingen op
radiogobicd, niet vallende onder „zendin
richtingen voor den Ncderlandschcn radio-
omroep?" Dn zouden deze leden bedenkelijk
achten,. omdat een vennootschap als deze
niet de bevoegdheid moet,, hebben zulke ver
richtingen niet toe te laten, of ze aan zich
te trekken.
De ruime formuleering in het tweede lid
van art. 1 deed verscheiden leden vragen,
of niet langs den weg van dit lid het ge
mengde bedrijf, dat is dus feitelijk ook de
overheid en in dit geval liet P.T.T.-bedrijf,
de radiodistributic aan zicli kan trekken.
Zij vreesden, dat deze vraag, bevestigend
moet worden beantwoord.
Tegen een dergelijke toepassing van de
ruimte, welke dit ontwerp biedt, zouden zij
zich stellig verzetten. Langs dezen omweg
mag liet probleem der radiodistributic niet
tot een oplossing worden gebracht.
Verscheiden andere leden zouden zich niet
aanstonds tegen de ruime doelstelling van
liet tweede lid van art. 1 willen verzetten.
Exploitatie van radiocentrales
Volgens deze leden moei de nieuwe ven
nootschap vrij zijn, eventueel ook de ex
ploitatie van radiocentralcs ter hand te
nemen.
De meening, als zou de Nozema geen ra
dio-centrales mogen cxploilccren, omdat het
P.T.T.-bedrijf een groolen invloed heeft in
den raad van beheer, konden deze leden
niet deelcn. In artikel 15 der statuten im
mers is voor het treden op het secundaire
werkterrein een gcquolificeerdo meerder
heid in den raad van beheer voorgeschre
ven, tot welke meerderheid de stemmen der
vier leden, benoemd door de omroeporgani
saties-aandeel houdslcrs, moeien behooren.
Bovendien is het Rijk en niet het P.T.T.-
bedrijf aandeelhouder. Volgens deze leden
zou de erkenning van het droit d'émission
wel eens een voor de practijk te lange weg
kunnen blijken.
Dg hier aan het woord zijnde leden vrees
den niet, dat de Nozema van haar ruime
bevoegdheid een gebruik zal maken, strijdig
met liet algemeen belang. De Kamer houdt
op verschillende manieren de gelegenheid
om haar wil kenbaar te maken.
De zender te IJuizen
Verschillende leden roegen nadere in
lichtingen omtrent de a;in de K.R.O. en de
N.C.R.V. verleende machtiging tot exploita
tie van den zender le Huizen. Kan de
machtiging aanstonds worden ingetrokken?
Zoo ja, behooren zij dan niet schadeloos te
worden gesteld?
Daar een sterke zender alleen des avonds
tegenover den Roemeenschen zender noo-
dig is, achtten verscheiden leden het wen-
schefijk, den zender te Huizen overdag in
gebruik Ie Louden. Dit verhoogt de bedrijfs
zekerheid.
HEILGYMNASTIEK EN MASSAGE
Het practisch cxanicn voor het diploma
van het Nederlanclseh Genootschap voor
heilgymnastiek 'én rhassacc wórdt"gehouden
"te 'sGravenhage op 28, 24, 25, 2lV 27 eh 20
April a.s. onder leiding va??. flr: J, Th. Ter-
burgh, oud-hoofdinspecteur rar volksge
zondheid. Het aantal candidates bedraagt
Wie in zijn .jeugd niet leert tukken zal
pp later leeitijd bet lioofd stootcu.
naar het Engelsch
van
yV DOROTHEA GERARD
Hierop antwoordde ik, dat, daar ik geen
'dokter was, ik dit niet met zekerheid kon
zeggen. Tegelijkertijd viel mij een eenvou
dige oplossing in: „Waarom zou je dokter
Konski niet laten halen en hem het geval
voorleggen?" Dit beduidde een- uitstel van
op z'n. ihiilst twee uren, maar, na een heftig
debat, en'nadat JadVviga' met tranen in de
oogen llaar zusje had gesmeekt om toch nog
wat geduld te hebben, werd dit voorstel aan
genomen en zou zij den clokter een briefje
schrijven.
„Maar als dokter Konski nu eens niet
thuis1 is?" opperclé Anulka.
„Dan moet Jan;maar naar dokter Lanicz
gaanV
Jan was de koetsier, die te paard naar den
'dokter zou worden gestuurd.
„Jan.»is. veel-/ te 'dom", meende Anulka.
„Als je dien Stuurt, clan weet ik van te voren
al "dat'liij" 'zonder antwoord Terugkomt. Zou
niet iemand anders kunnen gaan, iemand,
die hem alles fcoif kunnen Vertellen?"
„Het is te koud voor Marva, anders kon
den wij do slede sturen", antwoordde Jad-
wiga, wat mij weer op een tweede idee
bracht.
„Luut ik guuu zei ik wet opgewektheid,
want liet vooruitzicht van een sledevaart
naar Zloczek leek mij al bijzonder verlokke-
iiik. Misschien zal liet je verwonderen, maar
ik vergat te vermelden, dat we met één
sprong van den nazomer midden in den
winter zijn. liet mooie weer had geduurd
tot over de helft \an de maand; alleen was
de lucht icdcren dag wat scherper geworden
en de hemel was lichter blauw, tot op den
avond in de verte een dof gerommel werd
gehoord, dat overging in een soort loeiend
geluid en dien volgenden morgen had men
slechts één gedwarrel van sneeuwvlokken
voor zich. Gedurende drie dagen was het
een onmogelijkheid om een voet buiten het
huis te zetten; zelfs de bedienden moesten
een weg voor zich uit banen en bereikten
de keuken met een berg sneeuw op hun
hoeden. Wij verkeerden in een soort half
duister en hielden het er in waarheid voor,
wat wc levend begraven zouden worden,
maar op den vierden ochtend trad op een
maal een verandering in: een onbewolkte
zon ging op over een hervormde wereld,
alles, zoover bet oog reikte, was van een
verblindend wit, de hoornen waren niet
langer hoornen, maar takken van wit koraal,
hooge, witte kussens lagen op de vensterko
zijnen; de parkmuur was overdekt met
sneeuw en als met diamantpoeder bestrooid.
Na mijn gevangenschap van drie dagen
snakte ik naar lucht; je kunt je dus begrij
pen 'net welk oen ijver ik mij als koerier
aanbood.
Na nog eeiiig debat werd mijn voorstel
aangenomen én beladen met nog tal van
aanwijzingen en met niet minder dikke reis-
d e k en «Ton d en. a rn ik mijn eerste sledeiaart
en beloofde iA .den kortst mogclijkcn tijd
terug te zijn. Maar toch zou Anulka langer
op haar sigaret moccon wachten dan zij en
ik dit gedacht bariden.
Ik wilde wel, dat. ik je een Rauw idee
-Sthoorf I ltLCtE-V!>:l-dieUr-rit
i liet opwekkende daarvan, of dat ik ie
iets kou laten zien .van de prachtige, ylck-
kelooze sneeuwvlakte, nog door geen voet
betreden en waarop wij ons een weg baan
den als een schip op den oceaan; het ccnige,
dat het smcttcjoozc ^ii. hier en daar onder
brak, was een blauwige schaduw van een
alleenstaanden boom. Alles, waar de blik op
rusten bleef, was even verblindend wit; de
hutten hadden ceil dak van sneeuw, de knot-
willigen droegen sneeuwkappen, zelfs de
zwengels van de pompen hadden iwcerriaal
hun gewone afmeting door de snc»mv, waar
mee ze overdekt waren. Had de rit vier uur
geduurd, inplaats van één, dan zou ik het
nog niet moe zijn geweest, om ui' te kijken
naar hetgeen clc natuur in die laatste drie
dagen tot staiul had gebracht. We waren
echter nog niet halverwege Zloczek, toen
er een onbeschrijflijke verandering in de
atmosfeer intrad. Tot dat oogenbiik was de
lucht wel scherp geweest, maar toch had
geen zuchtje er eenigc beweging in gebracht,
maar nu floot ze mij' als 't ware om de
ooren. Juist zal ik dit opgemerkt hebben,
toen Jan zich omkeerde op den Lek en iets
tegen mij zei, dat ik echter niet verstond.
Tegelijkertijd wees hij met de zeweep voor
zich heen en merkte ik, dat het hemelge
welf, dat tot nog toe zoo effen biauw was
geweest, nu in het westen overdekt was
door een witgrijze wolkenmassa, zóó dicht
en zóó scherp aan de hoeken, dat het wel
een groote ronde kap leek, die steeds hooger
steeg. Ze had nog niet de boogie van de
zon bereikt, die nog scheen mei onverstoorde
schittering, maar wèf kroop ze er steeds
dichter naar toe.
Ik was zoozeer bezig..gc\vce3t met het aan
schouwen: van deze wondere witte wereld,
dat ik geen tijd had gehad om naar hoven
te kijken. Blijkbaar was dit een vernieuwde
bui van den sneeuwstorm, die. diïo dagen
geduurd had. een soort van nabetrachting,
of de IJskoning er berouw van had, dat hij
er ons zoo makkelijk" had 'küen atlmmen.
„Wc zullen zeker nog een bui krijgen",
dacht ik. en moest even lachen .om de ont
steltenis, waarvan Jan blijk gaf. Zloczek lag
ergens tusschen ons en de kolossale sneeuw
kap.en aan de manier, waarop hij de zweep
over de paarden legde, begreep ik, dat hij
zijn best dcecl om de plaats te bereiken,
eer de sneeuwval begon. Het was ten soort
van wedloop tusschen ons en die wolk, of
schoon-we ieder van een kant kwamen. In
het eerst leek het, of wij het zouden win
nen het schitterend zonlicnt misleidde
ons maar weldra waai schuwde ons een
luchtstroom dat cle vijand naderde. De
grijze mantel trok over het luchtruim
met 'steeds toenemende snelheid; de to
renspits van Zloczek, die al duidelijk
zichtbaar was geweest, verdween er het eerst
achter, toen miste ik een groepje hoornen;
de eene grenspaal na cle andere werd uit-
geWischt, tot in een ommezien bet zonlicht
gedoofd was of er een kaars vv.-rd uitge
blazen, waardoor wij, wegens liet vooraf
gaand schitterend licht, nagenoeg in duis
ternis achterbleven. Tegelijkertijd werd de
koude ondraaglijk, en terwijl ik over den
schouder van Jan keek, riep ik onwillekeu
rig: „Mijn hemel, wat is dat?" en vergat,
dat liij mij toch niet verstaan kon. Toen
kwam er, als 't ware, een muur op ons
aangerold, een witte, verpletterende muur,
met een zoo geweldig snorrend, zoemend ge
luid, dat dit op zichzelvc al een verschrik
king was. Tegelijkertijd voelde ik een befti-
gen ruk aan de slede; ik zag, dot Jan de
paai Óen liet keeren en vroeg mij al af of
hij soms plotseling gek was geworden, om-
dar hii ook met het plat van de linkerhand
ai'c.Hei tcekens aan mij gaf. De paarden
stonden stil; hii gooide de teugels neer en
wie li zich voorover; óp den. rug vein éen
vun hen. Daarna kon ik niets möer waar-
nermri; ik hijgde naar lucht, er vocht 'jtaet
den wind en mijn hoofdbedekking.. wan1 die
witte muur dreef op mij af Ik kan je niet
he scli rij ven wat een Poolschc sneeuwstorm
als je dien meemaakt. Ik kon niet uit
de oegeii zien, zoomin a*s ik liu hoofd kon
oplichten. Onwillekeurig ging ik onder in
de SiCde liggen; nu begreep ik ook wat Jan
had bedoeld met die levendige pantomime,
en, terwijl ik er mij nccrvlijd?, voelde ik
het licht in elkaar getimmerde ding onder
mij trillen en schudden door dei verwoeden
aamal van den orkaan. Een oogenbiik had
't er veel van, of wij weggeshnge: d zouden
worden. Ik kan niet precies zeggen hoe ik
''crwachtte den dood te vinden - óf door
c'o Luide, óf doordat mij den adem benomen
weid, óf door verstikking onder de sneeuw,
maar ik herinner mij wel, dat ik vast den
indruk had hoe ik er nooit levend af zou
komen. Ik zou niet hebber kunnen zeggen
hoe lang het lieoft geduurd; later werd nnj
\erz"kcrd, dat het niet meer dan tien minu
ten kon zijn geweest, maar dan waren het
toch de langste tien minuten die ik ooit heb
doorgemaakt. Iedere minuut op zichzelvc
was een verschrikking, tegelijk toch ook
weer een prikkel om (leze krachtproef van
do natuur te doorstaan. Ik weet niet, of ik
liet aan den eenen kant zelfs niet betreurde,
hoezeer het mij ook een verlichting was
—7— toen ik voelde, dat het ergste nu voorhij
zou ?ijn.
(Wordt vervolgd).
IETS EXTRA'S VOOR DE FEESTDAGEN.
Getruffcerde gevulde Kalfsborst, ook uit
gesneden met jus oi gelei.
Gekookte en gebraden Banket-hamme
tjes vanaf 2]/2 p. en hooger.
Opgemaakte en gesorteerde schotels. -
Zie verder onze uitgebreide étalage.
ra E. J. VAN OMMEN,
Tel. 89. ARNH.STRAAT 1».
