ZUURKOOL UIT PAPIERSNIPPERS! HET MEKKA DER BESCHAAFDE WERELD. OMWENTELING IN DE VOEDINGSLEER EEN OPZIENBARENDE UITVINDING En een storm van protesten De Niagara, een wonder der natuur. schillende staten van New York wordt in 142 steden en dorpen aan meer dan 2 millioen aangeslotenen stroom gele verd. Van de industrieele ondernemingen, welke in de stad gevestigd zijn, in totaal 1C8, vormen de electro-chemische fabrieken I het meerendeel. Deze laatste vormen weer 90 pet. van het totaal aantal dezer fabrie ken in Amerika. Verder treffen wij ter plaatse een groote verscheidenheid van fa- i brieken aan. Meer dan 30.000 arbeiders vin- j den hier hun dagelijkschen arbeid. Jaar lijks verlaten voor meer dan 130 millioen dollar aan verschillende producten, de fa brieken. Aan arbeidsloon wordt 43 millioen dollar uitbetaald. De goede geest welke onder de bevolking heersche heeft mede bijgedragen om Niaga ra tot de snelst groeiende woonstad van den staat New York te maken. Talrijk velen zijn degenen, die na elders hun fortuin verwor ven te hebben, zich hier komen vestigen. Aan het onderwijs wordt in dezt stad alles ten koste gelegd. Talryke scholen voor hooger onderwijs geven er opleiding voor Universiteit of- voor den handel. Eenige middelbare en tal van lagere scholen treft men in alle wijken der stad aan. De Uni versiteit staat op een der hoogtepunten van de Whirpool Rapids en trekt studenten uit het geheele land naar zich. Zelfs zij, die zich geroepen voelen hun leven aan den dienst van het vaderland te geven, kunnen aan de Veaux-school hun voorbereidende studie volbrengen. Op sportgebied dingt Niagara naar de eerste plaats. Er is ruimschoots ge legenheid tot het beoefenen van iederen tak van sport. Groot is het aantal sociëtei ten, dat voor het meerendeel over modern ingerichte panden beschikt. Een eerste klas- Variété-theater en verschillende bioscopen verschaffen de noodige afwisseling. „The Players of Niagara" is een tooneel-gezel- schap, dat zich naam heeft weten te ma ken. De hospitalen in Niagara met de meest moderne verplegingsmiddelen en operatie- instrumenten uitgerust, zorgen er voor, dat het sterf te-cijfer der bevolking zoo laag mogelijk blijft Beide hospitalen, het Memo rial-Hospital en het St Mary's Hospital, nemen menschen van iederen stand en rich ting op. Een der voornaamste kenmerken van Niagara is het groote aantal mooie ker ken, dat aldaar gebouwd werd. Bijna iedere richting heeft haar eigen kerk, en zoo als trouwens overal, betreden de kerke* ook het, domein van het sociale leven. Het Bestuur der stad, dat reeds tien jaren zit ting heeft, verdient niets dan lof voor d« wijze, waarop het de meest uiteenloopende belangen van hare inwoners weet te be hartigen. Het fraaie stadhuis bevindt zich in het midden der stad, welke over alle moderne comfort beschikt. Het stedelijk tramwegnet strekt zich uit in totaal over een afstand van 16 mijl. Het was goed ge zien van het Gemeentebestuur om de in- dustriën slechts in een bepaalde zóne toe te laten. Daardoor wordt Niagara als woon stad van het overige gedeelte gescheiden gehouden en komt op de eerste plaats de schoonheid der stad ten goede. Bouwgele- genheid is er nog in overvloed, en wat meer zegt, het kost niet veel moeite, mits men met goed uitgewerkte plannen komt, bouw- kapitaal te verkrijgen. In een woord: Niagara Falls mag een ideale stad worden genoemd. Nergens past de natuur zich zoo goed aan bij de com- mercieele bedrijven en industrieele behoef ten en ook de samenwerking van de men schen onderling, stempelen Niagara Falls tot „de woonstad by uitnemendheid". H.P.B. En naast al deze wonderbare verschijn selen van natuur en kunst krijgt men het groote technische wonder te zien, n.l. de installatie, welke in het begin van 1825 on der toezicht van V. d'Arcy Ryen, Direc teur van het laboratorium van de General Electric Company tot stand kwam. De ge zamenlijke batterijen beschijnen de water vallen met een licht van 1.440.000.000 kaars- sterkte, een ongelooflijk aantal. Elke lamp is voorzien van een kleurenscherm, dat ge durig voor de lens rolt en zulk een kleuren pracht voor het oog weet te tooveren. Iederen avond, zoowel gedurende de zo mer als de winter worden de watervallen verlicht. Toch stelt Niagara zich niet te vreden met het bezit van dit natuurwon der. Neen, het heeft zich in de wereld de naam van kracht-stad weten te ver werven, doordat het de krachten van de natuur op de industrie ging toepassen, zoodat door de natuurlijke waterdruk in een straal van 500 mijl bijna alle fa brieken van deze kracht gebruik maken; de water vallen dienen hier dus niet slechts om het menschen- oog' te verlustigen, doch in hoofdzaak om hem den ar beid te vergemakkelijken. De centrale, zooals wy die kunnen noemen, is de voornaamste industrie van Niagaia. Zooals trouwens bij alle groote werken op industrieel gebied was het begin uiterst bescheiden. Chabert Joncaire bouwde voor het eerst in 1757 zijn kleine zaagmolen en maak te daarbij van de water kracht van een val van zes voet gebruik. Dit stond ge lijk met 20 P.K. Heden ten dage werkt de centrale met een capaciteit van 500.000 P.K. vValke men in de toe komst nog denkt uit te breiden. Op her oogsnblik beschikt men over een net van 1 300 hoogspanning- stroom, waarvan meer dan 30 millioen dollar ten koste i werd gelegd in 17 ver- Sedert het is gelukt celstof door afkoken net water en door toevoeging van zuren in druivensuiker te veranderen, heeft de wetenschap niet stil gezeten en steeds op nieuw werden, en worden cr nóg, pogin gen gedaan om voedingsmiddelen te win nen uit plantaardige natuurproducten, Daar het bekend is, dat de zich in jonge groen ten bevindende celstoffen licht verteer baar zijn en zich door de menschelijke maagsappen gemakkelijk laten verwerken, is de moderne wetenschap van meening, dat de nog uit te vinden voedingsmiddelen uit natuurproducten in de toekomst een groote rol zullen spelen in de moderne voedingsleer. Aan de proefnemingen om menschelijke voeding te winnen uit natuurproducten moeten echter jaren en jaren van zorgvul dige proefnemingen vooraf gaan. Men kan wel zeggen, dat het de wereldoorlog is ge weest, die een krachtigen stoot heeft gege ven aan deze onderzoekingen. Het was in die oorlogsjaren, waarin vooral Duitsch- land zooveel gebrek had aan goede en krachtige voedingsmiddelen, dat de Duit- sche schemicus B. Luffcr, reeds bekend door de uitvinding der z.g. luffa-augurken, om de lijdende menschheid te helpen, zijn proefnemingen begon omtrent het win nen van een voedingsmiddel uit.papier. Reeds jaren immers is het in wetenschap pelijke kringen bekend, dat er zich in pa pier celstoffen bevinden, welke voor den mensch als voedingsmiddel van groote waarde zouden kunnen zijn. Tot nu toe echter is het niet gelukt deze celstoffen op een juiste Wijze te benutten. Toch zou dr. Luffer wellicht nimmer op de gedachte zijn gekomen papier als voe dingsmiddel te benutten, ware het niet, dat het toeval hem op de idee had gebracht Luffer bezocht n.l. eens een boekdrukke rij en zag, hoe de reusachtige, vlijmscherpe messen van een snijmachine de papierree- pen van de bladen sneden. Terloops maak te iemand, die naast hem stond, de opmer king: „Het ziet er uit als zuurkool!" Deze woorden kwamen Luffer nog dikwijls in de gedachte terug en hij ging aan het na denken. Hij ontdekte, na lange en nauw keurige onderzoekingen, dat papier, wan neer de vezelige celwanden ervan onscha delijk worden gemaakt, den smaak van zuurkool ten zeerste nabij komt. De we tenschap, dat bij de distilleering van cel- stof met kokend kaliloog azijnzuren ont staan, kwam hem bij zijn onderzoekingen te hulp. Toen hij de papiersnippers met een mengsel van water, waardoorheen een De bewerking met azijn, waaraan ook de hamer te pas komt. kalihoudende stof, bewerk, te, bemerkte de chemicus aldra, dat de snippers het zuurwater letterlijk opzo gen en geheel den eigen aardig zur:n smaak van zuurkool aannamen. Toen hij er overvloedig azijn overgoot, werd de smaak van de „kool" zeer sterk. Door toevoeging van het kalihoudend mengsel en het water werd het papier aan het gisten gebracht en de toevoeging van de ster ke azijn zette de papier snippers om inzuur kool. Luffer gaf zijn nieu we uitvinding den naam van „celkool'. Als merk waardigheid moet hier nog worden vermeld, dat de nieuwe celkool eenzelfde belangrijk vitaminegehalte heeft als de origineele zuur kool. Juist het bezit van deze eigenschap heeft Luf- fer's uitvinding in weten schappelijke kringen zoo poDulair gemaakt. Het moge wellicht zon derling klinken, maar feit is het, dat Luffer dit sterk De ce vitaminegehalte verkreeg door ultraviolette bestraling. Tot heden toe werd dit door een dergelijke bestra ling nog nimmer op zoo'n sterke wijze ver kregen. Luffer zelf is van meening dat de uit de papier-zuurkool verkregen vitamine een nieuwe soort moet zijn, wel ke voor den opbouw van het menschelijk organisme en voor de vernietiging van de zich in het lichaam bevindende gifstoffen, bijzonder belangrijk is. Een diepgaande studie omtrent de papier-zuurkool-vitami ne heeft dr. Luffer echter nog niet gemaakt Blijkt echter, dat de papier-zuurkool in derdaad een nieuw soort vitamine bevat, dan zal hij deze vitamine P (uit papier ge wonnen) noemen. In Sauerland is men voornemens een groote fabriek op te richten, waarin men zich uitsluitend zal toeleggen op zuurkool winning uit papier. Of het evenwel wel zoo ver zal komen, is voorloopig nog een belangrijke vraag, want reeds werden er van de zijde der zuurkoolfabrikanten heftige protesten ge hoord. De fabrikanten zullen hun eigen industrie n.l. langzaam maar zeker ten gronde zien gaan, indien Luffer's papier- zuurkool bevredigend blijkt en tevens aanmerkelijk goedkooper. Bovendien protesteeren de papierfabri kanten tegen het nieuwe procédé, omdat dit, wanneer het furore maakt, den gehee- len papier-afval zou verslinden, welke thans in de papierfabrieken tot nieuw pa pier wordt verwerkt. Het gebruiken van dezen afval in de papier-industrie maakt den kostprijs van papier beduidend lager, waarvan natuurlijk ook de afnemer profi teert. Zou die afval een ander gebruik vin den, dan zou het papier duurder worden en daar voelen de fabrikanten in deze tij den al heel weinig voor. H. P. B. te fazc: het snijden der snippers, kaansche volk, dat zich met trots de leider van de hedendaagsche wereld noemt, ge symboliseerd. Op tal van andere plaatsen vraagt de natuur de aandacht van den be zoeker. Het Prospect Park, dat tien acres beslaat ligt langs de bedding van de rivier en de Boven Rapids, Goat Island, dat in de Indiaansche legende de woonplaats van den Grooten Geest heet, scheidt de mach tige watervallen. Daar omlaag, waar de Bridal Veil zich neerstort, bevindt zich de windkelder en de Table Rock Tunnel, waar de bezoeker den stroom van het neerstor tende water van den grooten val boven zich hoort neerdonderen. Een paar mijlen verder ziet men de golvende bergen, de Whirpool Rapids, nu eens mijlen hoog zich verheffende, dan weer eens in de diepte verscholen, waarlangs de weg naar het On- tarlomeer loopt. Op deze plaats vertoont zich de natuur in haar meest oorspronke lijke vorm; de aanblik'daarvan is eenig en vindt in de geheele wereld zijn weerga niet. En niettegenstaande dit alles is er nog een machtig schouwspel, niet door de na tuur, doch door de menschen gemaakt, een schouwspel, dat aan het bovennatuurlijke en fantastische grenst. Zoodra de zon ach ter den horizon verdwenen is en een groot zwart gordijn het vallend water omgeeft, komt de mensch zich voor dit gemis aan natuurschoon schadeloos stellen. Hij stelde op een hoogte van 24 voet in de bergpassen in Queen Victoria Park in Canada 24 reus achtige electrische schijnwerpers op. Elke lamp is drie voet m diameter en heeft een stérkte van zestig millioen kaarsen. Met deze lichtsterkte bestraalt hij nu de mach tige watervallen, telkens van kleuren ver wisselend en wat voorheen door de duister nis aan het oog werd onttrokken, geeft nu het beeld van een heerlijk tooverland. Indien er een plaats in Amerika wordt gevonden, welke door haar veelzijdige schoonheid de aandacht van den reiziger op zich heeft weten te vestigen, dan is het wel Niagara, op de grens van Canada en de Vereenigde Staten gelegen. Meer dan een eeuw lang staat het in de gansche we reld bekend als het tooneel van een der schoonste natuursohouwspelen. Daarnaast wist de techniek de natuurkrachten van het water te benutten, zoodat het sedert 1881 bekend werd als de Tower City van de we reld, en eindelijk heeft de propaganda voor Niagara als woon- en verblijfplaats deze stad tot een der stencst groeiende in den staat New-York gemaakt. Nergens in Amerika of, zoo men wil, ner gens ter wereld treft men zooveel natuur wonderen tegelijk aan, dan juist in Niaga ra. De machtige, brullende en donderende waterval, 's werelds achtste wonder, spot hier met dichters en kunstenaars. Het is niet mogelijk den eersten indruk van. het met donderend geweld neerstortende water weer te geven en geen schilder is in staat met het penseel de kleuren te schetsen, welke de zon op de 167 voet diep vallenden waterstroom toovert. Een gemengd gevoel van vrees en vervoering overmant den be zoeker, die voor de eerste maal deze mach tige scene aanschouwt en wel telkens wan neer hij wederkeert. De Groote geest van Iroquois, (een der vijf Noord-Amerikaan- sche stammen), betoovert hem geheel en al. Hier staat hij, het hoofd gebogen, voor het gezamenlijk graf van den Indiaan en diens blanke broeder. Geschiedenis, Romantiek en Natuurlijke schoonheid hebben hier samen gewerkt om Niagara tot het Mecca van de beschaafde wereld te vervormen. De toeschouwer, die hier aan den rand van de ontzaglijke wa terval staat kan zioh ter nauwernood het Ibeeld weer duidelyk voor den geest halen, Ecu der clcctrisclie centralen, w\ stroom wordt dra het den afgrond nadert, alles - at het 1 met zich meevoerde daaraan .en offer brengt. H:er heerscht de geesi der roman tiek en zelfs de meest eenvoudige bruide gom, die hier met zijn bruid de pracht van den waterval gadeslaat, wordt een helden figuur. Het bestaan dezer eeuwen-oude waterval wordt door de geschiedenis op vijftigdui zend jaren geschat. Hier was het dat de on- verschokken missionaris den strijd aanbond tegen de wildernis en zyn bewoners en al om het Evangelie van den God der Chris tenen met onverschrokkenheid verkondig de. Hier aan de grens van Niagara bouwde La Salie de „Griffioen" het eerste schip, dat over de boven-meeren voer. Hier was het brandpunt van den strijd tijdens den oorlog inet Engeland in 1812 en werden de bewijzen geleverd van geloof en moed, Ike door den Nigara-waterval van ci voorzien. welke de bouwstoffen vormden voor de groote Amerikaansche Republiek. Met een gemengd gevoel van ontzag en verwondering slaat de bezoeker het mach tig gordijn van vallend water gade, geheel sprakeloos komt hij onder den indruk de zer machtige scene, en als hij eindejijk de plaats verlaat kijkt de Indiaan hem na met een blik, welke duidelijk verraadt, dat hij wil zeggen „weer een bekeerling van de Nee-ah-Ga-Nat", zooals hij dat noemt. Er zijn evenwel talrijke wonderen, waar van dit grootste zich aan de Amerikaansche kant van Niagara vertoont. Daar is neg de Dainty Bridel Veil, de sierlijke sluier door het water gevormd en de hoefijzer val, welke als het ware ie brug vormt, welke de twee groote volkeren van Amerika ver- eenigt. Daar wordt de grootheid van het Ameri-

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1935 | | pagina 12