DE INDISCHE BEGROOTING
Nieuwe Zenuwkliniek „Neder-Veluwe"
WAARDEERT UW EIGEN LAND
Critiek van Mr. Mendels
TEGEN ZIJN ZIN OVER
DE GRENS GEZET?
UIT CONCENTRATIEKAMP
ONTVLUCHT
ZOMERDIENST DER
K.L.M.
Uitbreiding Wolfhczc
Geschikt voor 130 patienten
EEN BEZOEK AAN DE
TENTOONSTELLING
Reclame voor tourisme
3e BLAD PAG. 1.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
DONDERDAG 9 MEI 193'
EERSTE KAMER
La bonne bouche voor een
menu van critiek
DEN HAAG, 8 Mei. Mr. Mendels (S.D.)
vino: zijn speech bij de behandeling van do
Indische begrooting in de Eerste Kamer
aan met minister Colijn geluk te wenschen
met het herstel van zijn ziekte en den goe
den afloop van de operatie, welke hij heeft
ondergaan. Hij liet er echter op volgen, dat
deze gelukwensch la bonne bouche moest
geven voor een menu van schotels, welke
den minister van Koloniën vermoedelijk
niet zouden smaken, daar het uit kritiek
toebereide gerechten waren. Dit was aardig
gezegd. Mr. Mendels heeft er slag van, de
dingen pakkend te zeggen. Dit toonde hij
ook. toen hij, de Indische justitie kritisee-
rende, sprak over vonnissen, welke bij het
mud gewezen worden, en over oen recht
spraak aan een loopenden hand. Zulke
kernachtige uitdrukkingen kan men waar-
deeren. Deze onze hulde moge mr. Mendels
Ia bonne bouche geven voor een schoteltje
kritiek, dat wij hem nu moeten voorzetten,
omdat zijn speech, als gewoonlijk, te lang
was. Het is jammer, dat deze redenaar
zichzelf zoo gaarne hoort.
De hezuinigingspolitiek der regeering ty
peerde mr. Mendels, door to verklaren, dat
rij de liquidatie nadert. Hij meende, dat
Nederland verplicht was, een deel van de
Indische schulden op zich te nemen, om
dat Nederland honderden millioencn gul
dens uit de werkkracht der Inheemschen
heeft gehaald en nog haalt. Mr. Janssen
(R.K.) daarentegen scheen, al was hij het
op enkele punten min of meer met mr.
Mendels eens, de hezuinigingspolitiek nood
zakelijk te achten. En prof. De Savornin
Lohman (C.H.) huldigde voor deze politiek
den minister en den gouverneur-generaal.
Pleitte rnr. Mendels voor een uitvoerrecht
op aardolie (dat de regeering afwijst, om
dat zij vreest, dat het buitenlandsehe olie
kapitaal Indie zou gaan mijden), ook mr.
Janssen, ofschoon zich niet zoo stellig uit
drukkende als do sociaal-democraat, acht
te het denkbeeld van zulk een uitvoerrecht
wel te overwogen. En nadat mr. Mendels
voor industrialisatie van Indië een lans
had gebroken, liet ook mr. Janssen hier
voor een zekere sympathie blijken, waarbij
hij weliswaar den nadruk legde op do wen-
schelijkheid, dat met name de kleine nij
verheid zou worden bevorderd.
Minister Colijn heeft in woord en ge
schrift herhaaldelijk te kennen gegeven,
dat hij de tegenwoordige Indische Staats
regeling verkeerd acht, omdat de volks
raad veel kritiek op do regeering kan oefe
nen. zonder dat de oppositie, zooals in een
parlement, geroepen wordt, de regeerings-
verantwo'órdèlijkheid over te nemen. Z.Exc.
vindt het nu niet het oogenblik voor een
ingrijpende wijziging, al ware het alleen,
omdat zijn geneesmiddel nog te weinig in
stemming vindt. Hij wil gedecentraliseerde
vertegenwoordigende lichamen, in eiland
gouvernementen. en meent, dat die zich
dan verder kunnen ontwikkelen tot een
soort van parlementen. Al zullen dezen
nooit- de residenten en gouverneurs tot
heengaan kunnen dwingen, aldus de be
windsman, zij zouden wel de departe
mentshoofden van het eiland kunnen doen
vervangen. Aan de mogelijkheid van een
ontwikkeling van den volksraad tot parle
ment. gelooft de minister niet. omdat de
bevolking van geheel Indië. waarvan de
volksraad de vertegenwoordiging is, uit te
veel verschillende soorten bestaat om één
parlement te kunnen hebben. Mr. Mendels
ochtor heeft aanbevolen om den volksraad,
door hem meer rechten te geven, meer op
een parlement te doen gelijken. Prof. De
Savornin Lohman daarentegen waarschuw
de tegen constitutioneele hervormingen,
welke de Rijkseenheid zouden kunnen bre
ken. Hij wenschtc geen positio voor Neder-
landsch-Indië als die der Engelsche domi
nions en wil aan de Inheemsche bevolking
alleen in kleine staatsrechtelijke gemeen
Behappen meer invloed geven.
Op den volksraad is veel kritiek ge
oefend, omdat hij vele amendementen en
tientallen moties heeft aangpnomen, welke
de regeeringsgemachtigden hadden best ro
den. Tegenover deze kritiek liet mr. Men
dels zich in menig onzicht lovend over den
volksraad uit. Mr. Janssen maakte de op-
king, dat niet alleen de volksraad, maar
ook de regeeringsgemachtigden den tact
moeten toonen, welke voor een goede ver
houding noodig is.
Prof. Lohman. tegenvoeter van mr. Men
dels, huldigde den gouverneur-generaal
voor diens krachtige beleid, waardoor veel
.verzet, dat voor de bevolking zelve scha-
HET HULDEBLIJK VOOR DE K 18
Door hot Marinebestuur is*uit de dagbla
den kennis genomen van het initiatief door
©en comité „Onze Marine" genomen, om het
Nederlandsche volk op te wekken tot het
toonen van zijn waardeering voor de reis
,van H.M. onderzeeboot K XVIII en voor de
prestaties van hare bemanning.
Het heeft de aandacht getrokken, dat het
comité zich niet met het Marinebestuur in
verbinding,heeft gesteld, en dat thans in de
pers een bericht is verschenen omtrent een
voornemen tot het bijeenbrengen van gel
den voor een huldeblijk in den vorm van
gebrandschilderde ramen in marinegebouwen
en tot het vormen van oen fonds zonder dat
voor het eventueel aanbrengen van die ra
men en de fondsvorming instemming wordt
gevraagd.
Ter voorkoming van teleurstelling voor
hen, die met de beste bedoelingen aan ge
noemd comité een bedrag zouden willen af
staan, zij er op gewezen, dat geschenken als
bovenbedoeld in geen geval aanvaard kun
nen worden zonder goedkeuring van den
Minister van Defensie. Deze goedkeuring is
tot dusverre zelfs niet gevraagd, dus nog
veel minder verleend.
DIAMANTEN BRUILOFT
DEN HELDER, 8 Mei. Op 3 Juni a.s.
hoopt de oud-redder Janus Kuiper hier ter
plaatse, zijn 60-jarig huwelijksfeest te vie
ren.
Mr. Mendels
delijk zou zijn geweest, voorkomen was. De
geschiedenis in Britsch-Indië, zeidc hij, be
wees, dat men niet te gemoedelijk te werk
moet gaan. Tegenover mr. Mendels betoog
de hij, dat een rechtsstaat, als ten onzent,
in Indië niet mogelijk is. De door mr. Men
dels gelaakte interncering noemde prof.
Lohman geen straf- maar tuchtrecht. „liet
is een liefkoozing!", interrumpeerde mr.
Mendels.
Ten slotte zij vermeld, dat prof. Lohman
het Indische leger reeds te veel verzwakt
vindt en waarschuwde legen nog verdere
verzwakking.
De heer Hermans stelt vragen
over het optreden van rijks
veldwachters te Losser
De heer Hermans heeft den minL.cr van
Justitie de volgende vragen gesteld:
1. Ilecft de minister kennis genomen van
een artikel in Het Volk van Zaterdag 4 Mei
1935, ochtendblad, eerste bladzijde, vierde
kolom, waaruit blijkt:
a. dat op Donderdag daaraan vooraf
gaande, een Joodscho jonge man, afkomstig
uit Duitschland en in hot bezit van tien
mark, in een café gelegen aan den straat
weg Dorp Losser—Overdinkcl om logies
vroeg;
b. dat de caféhouder geen gelegenheid
daartoe had en dat eenige bezoekers bereid
waren den Duitscher le vergezellen naar
Losser, waar wel logeergelegenheid te vin
den was;
c. dat toen deze mcnschen op weg waren,
twee rijksveldwachters het gezelschap aan
hielden, den Duitscher bevalen zijn handen
omhoog te houden en hem fouilleerden;
d. dat bij de fouillecring niets verdachts
op hem werd bevonden; dat hij ook naam
en beroep heeft opgegeven en tevens den
rijksveldwachters heeft medegedeeld, dat
hem in Duitschland gevangenisstraf te
wachten stond, omdat hij twee jaar geleden
kritiek op de machthebbers in Duitschland
zou hebben uitgeoefend;
e. dat de rijksveldwachters hem, niette
genstaande hij smeekte niét teruggebracht
te worden, hetgeen door de omstanders dui
delijk is vernomen, toch naar de Duilsehe
grens hebben gebracht en hem aldaar bevo
len hebben, volgens eigen getuigenis, terug
tc gaan en te zorgen, dal hij niet weer in
Nederl and k wam
f. dat weliswaar de rijksveldwachters
ontkennen, dat de Duitscher gewaagd zou
hebben van de straf, die hem in Duitsch
land stond te wachten, maar dat daartegen
over verschillende personen, die bij het ge
val tegenwoordig waren, pertinent verkla
ren, dat hij ook tegenover de politiemannen
mededceling had gedaan van liet lol, dat
hij had ondergaan en van het lot dat hem
wachtte?
2. Zoo ja, is de minister dan niet van
mccning, dat bedoelde rijksveldwachters
eerst advies of instructies bij den burge
meester, bij den grcns'commissaris Ic En
schede of hij andere autoriteiten hadden
inocten inwinnen?
3. Is de minister verder niet van mea
ning, dat dc handeling van deze rijksveld
wachters streng moet worden afgekeurd en
is de minister bereid maatregelen tc treffen,
dat iels dergelijks niet meer kan gebeuren?
Men schrijft uit Ylagtweddc aan de
N.R.Ct.:
Maandagmorgen in de vroegto hoorden
de bewoners bij de grens in de buurt van
het concentratiekamp een lievig geweer
vuur. Zeven ge\angcnen hadden kans ge
zien te -.ontsnappen. Vier van hen hereik-
ten veilig de Nederlandsche grens en zijn
door de marechaussee gearresteerd. De ove
rigen vluchtten in Duitsche richting en
zijn door de bewakers gesnapt. Een van
hen, die door een kogel werd getroffen, is
aan de gevolgen overleden.
DE CONTINGENTEERING VAN
PAPIER
Men verzoekt ons mede te deelen, dat de
lijst van goederen, welke zijn uitgezonderd
van de contingenteering van papier en pa
pierwaren is aangevuld met boeken, tijd
schriften en muziekdruk in de Nederland
sche taal. t
Gedurende den zomerdienst, welke voor
het binncnlandsche luchtverkeer van 15 Mei
tot on met 5 October duurt, zullen dc vol
gende diensten onderhouden worden:
AmsterdamRotterdam— HaamstedeYlis
singen v.v., 2 diensten per dag. an 29 Juni
tot en met 9 September wordt dc lijn door
getrokken naar Knocke, terwijl tevens gedu
rende deze periode een directe weekend
dienst RotterdamKnocke v.v. wordt inge
steld (facultatief). Tijdens liet hoogseizoen
(13 Juli tot en met 31 Augustus) wordt nog
een derde dagelijksche dienst aan dc be
staande toegevoegd.
RotterdamAmsterdamGroningen v.v.,
tweemaal daags.
RotterdamAmsterdamTwente v.v. twee
maal daags.
Amsterdam—RotterdamEindhoven v.v.,
tweemaal daags.
Eindhoven—Brussel v.v., eenmaal daags.
Dc dienst is zoodanig ingericht, dat alle
lijnen te Amsterdam, respectievelijk Rotter
dam, aansluiting op elkander hebben, zoodat
er verbindingen Twente—Zeeland—Knocke,
GroningenZeelandKnocke enz. geschapen
zijn.
Op alle lijnen loopen Zaterdags z.g. week
enddiensten in beide richtingen. Het is dus
voor de Amsterdammers, Rotterdammers en
Hagenaars heel gemakkelijk geworden, om
den Zaterdag en Zondag te Twente (Bad
Boekcloo), Groningen (Paterswolde, Eelde)
of Zeeland (Haamstede, Domburg, Zoutelafi
de) door te brengen en Maandag met den
vroegen dienst naar huis of kantoor terug
te vliegen.
Op de lijnen naar Zeeland en Twente zul
len FokkerDouglasv liegt uigen gebruikt
worden, waardoor aanzienlijke tijdsbespa
ring verkregen wordt. Een vlucht Amster
damTwente bijv. duurt dit jaar slechts 35
minuten, vorig jaar een uur.
De binncnlandsche verbindingen sluiten
dit jaar zeer goed aan op het internationale
luchtnet. Zoo zijn alle binncnlandsche lucht
havens dezen zomer verbonden met Londen,
Brussel, Parijs (aansluiting naar Zuid-
Frankrijk en Zwitserland) en Berlijn (aan
sluiting naar Warschau, de Oostzeehavens,
Praag, Weenon en Boedapest) cn vicc-vcrsa.
Dc verbinding EindhovenBrussel is een
lijn, welke ditmaal voor het eerst geëxploi
teerd wordt. Daar deze lijn te Brussel aan
sluiting geeft naar Parijs, Zuid-Frankrijk en
Zwitserland, behoeven de bewoners uit het
Zuiden des lands niet meer via Botterdam
tc vliegen, wanneer zij naar deze bestem
mingen willen reizen. Bovendien heeft dez.e
lijn groot belang voor het locale vervoer tus-
schen Brabant en Brussel, dat, in verband
met dc wereldtentoonstelling, zeer intensief
zal worden.
vertel 9oe«
eo *Paa
voor VIJF wassdien 16 ct
Hftndeliond. „Emke" Apeldoorn
Een gebouw, dat vooral door de over»
wogen uitvoering en dc techni»
sche interieurverzorging
de aandacht trekt
Op een terrein van de Slichting „Wolf-
heze" van dc* Vereeniging voor (.hristolijke
Verzorging van Krankzinnigen in Neder
land. is een nieuwe kliniek voor gcestcs-
en zenuwzieken „Neder-Volmve" tot stand
gekotnen, die morgen officieel geopend
wordt.
Het gebouw, welks voorgevel gekeerd is
naar den Heclsumschcn weg en dat door
een royalcn tuin met waterpartijen van
den weg is gescheiden, staat op oen terrein
dat in totaal een oppervlakte beslaat van
4/4 II.A., zoodat men kan nagaan, dat zoo
wel voor tuinen als hosch nog genoeg
ruimte beschikbaar bleef.
De architect, de heer E. N. Rothuizen,
heeft, in overleg met de bouwcommissie,
waarvan de onlangs afgetreden directeur
de heer J. Honda, secretaris was. het gebouw
een indccling gegeven, die in dc grondlij
nen aan eon vliegtuig, meer speciaal een
„driedekker" doet denken.
Het langgostrektc hoofdgebouw, dat uil
twee vleugels elk met twee verdiepingen
bestaat, heeft een verhoogde trappenhui
in het midden, niet een vooruitspringend
entréegebouvv (den cockpit) waarin een
kantoor cn een kamer van den behande
lend geneesheer.
De gang van dozen voorbouw zot zich
voorbij dc centrale hal voort, en vormt
hier om liet beeld van de vliegmachine
aan tc houden de „cabine", waarin dc
kouken en de geneeskundige afdecling zijn
gehuisvest, 1 ervvïil in de staart zich de
werkplaatsen voor dc patiënten, o.a. met
weef toestellen, bevinden plus de recreatie
zaal voor dc verpleegsters. Dooi- deze wijze
van groepecren ontstonden rechts en links
binnentuinen, die ten deele door een muur
en overigens door bloembakken cn pergo
la's zijn afgesloten. Kr is op gerekend dat
hier ook de „nicl-vriie" patiënten zich in
de buitenlucht kunnen verpoozen.
De totale lengte van den voorgevel, waar
achter de verplcegafdeclingcn liggen, be
draagt 130 Meter. Links de afdeeling voor
de vrouwen, rechts die voor de mannen.
De architect, die over het gcheele gebouw
een kan (gedekt met. zwart verglaasde Ro-
•naansc.lie pannen) heeft toegenasf. heeft
ook een verticaal raammodcl gebezigd, ten
einde de horizontale lijn van den gestrekt en
evel te. breken. Ramen en deuren zijn in
staal uitgevoerd en wel overeenkomstig
voorschrift in ruiten van een klein formaat
'uitbreken is dos uitgesloten) dat conse
quent ook bij de binnenramen en deuren is
doorgevoerd.
Meet vrouwen dan mannen
In totaal is dc nieuwe kliniek berekend
op een aantal van 130 patiënten, t.w. 76
vrouwen en 54 mannen. Dat het aantal
vrouwelijke verpleegden gemeenlijk groo-
fer is dan het aantal mannelijke is niet uit
biologische oorzaken tc verklaren, maar is
Samenwerking van verecnigins
gen van Vreemdelingen»
verkeer
De tentoonstelling „Mooi Nederland", die
gisteren in de Apollohal te Amsterdam
door den minister van waterstaat is geo
pend. is er een, die aller belangstelling
verdient. Betreurenswaardig genoeg is het,
dat oen tentoonstelling als deze gehouden
moet worden, maar in dezen tijd, nu de
buitenlanders in steeds mindere mate Ne
derland bezoeken, mag waarlijk wel eens
bij de landgenooten de aandacht-gevestigd
worden op hei vele schoons, dat het eigen
land biedt. De toestanden \an vroeger,
toen er een geregelde wisseling plaats had
van buitenlanders, die naar Nederland
kwamen, on Nederlanders, die naar 'buiten
gingen, belmoren geheel tot het verleden.
Het evenwicht is verbroken ten nadeelc
van ons land, dat steeds minder door bui
tenlanders wordt bezocht, en waarvan de
bewoners haast meer nog dan vroeger dc
grenzen overschrijden, aangelokt door ver
schillende overheidsmaatregelen in andere
landen, die het vrcemdelingenbezock stimu-
leeren.
Onzo eigen regoering heeft zich tot nu toe
steeds afkcerig betoond van directe maatre
gelen, die èf fhet bezoek van buiten!anders
bevorderen, óf het over de grens gaan van
landgenooten belemmeren moeten, zooals
dat elders geschiedt. Des te meer komt het
hier aan op het particulier initiatief, het
welk moet trachten het verstoorde even
wicht to herstellen. Zonder de, handen in
een te slaan, valt hier niets tc bereiken, en
het is verblijdend, dat het meerendeel van
hen, die belang hebben hij een propaganda
voor de eigen plaats of de eigen streek, dat
heeft ingezien. Daarbij hebben zoowel de
Nederlandsche spoorwegen en do K.L.M. als
de touristcnverocnigingen aan dezen opzet
hun steun verleend, zoodat zoowel op het
verblijf als op het reizen in eigen land de
aandacht wordt gevestigd.
Bijna alle streken van Nederland zijn er
vertegenwoordigd. In grove trekken is aan
de zoldering een kaart van Nederland op
gehangen en de verschillende gewesten zijn
zooveel mogelijk met hun stands op de
jiristo plaats er onder opgesteld. Van alle
een beschrijving te geven, is vrijwel onmo
gelijk; slechts willen we er op aandringen,
dat men vooral zelf gaat kijken, om te er
varen hoeveel schoonheid er in Nederland
zelf is te vinden
Vermelding verdienen de twee groot e lou-
rïstenvereenigingen, die reeds zooveel voor
het vreemdelingenverkeer hebben gedaan.
Dc inzending van den A.NAV.B. herinnert
er aan, dat deze bond van zijn oprichting af
zich tot taak stelde, het toeren in eigen
land te bevorderen, cTe schoonheid ervan
voor den landgenoot te ontsluiten cn als
uitvloeisel hiervan krachtig heeft geijverd,
om natuurschoon, dat bedreigd werd, voor
ondergang te behoeden. Wat de A.NAV.B.
doet cn gedaan heeft ter aanmoediging en
ontwikkeling van het toerisme in zijn vollen
omvang toonen de talrijke hondsuitgaven,
de vo^lc gidsen,'kaarten, reiswijzers, wan-
delbockjes enz., die de toeristenbond uit
geeft ten dienste van alle toeristen, waar
door ons volk in en tot de natuur is ge
bracht en het zijn eigen mooie land heeft
leeren kennen.
De K.N.A.C., die als automobijistcn-ver-
ecniging do belangen van het automobicl-
toerisme behartigt, heeft haar stand ge
heel gewijd aan dit onderwon).
Dan is er de hond Heemschut, die zich
ten doel stelt tc waken voor de schoonheid
van Nederland. Twee diorama's toonen een
dorpstafereel zooals het was on zooals het
verwQrden is door ontsierende reClame cn
verminking van oude architectuur. Talrijke
foto's laten voorbeelden zien van door res
tauratie behouden gebouwen, terwijl ook
getoond wordt de schending van den St.
Pietersberg bij Maastricht door een afgra
ving, die, ondanks dc vele protesten, nog
steeds voortgaat. Door verbetering dor
dorpsbouwkunst is in den loop der jaren
de tot standkoming van duizenden wange
drochten kunnen worden verijdeld. De Ver
eeniging tot behoud van natuurmonumen
ten cn de vereeniging „de Hollandschc mo
len" hebben een gemeenschappelijke stand,
waarin het zegenrijke werk van deze instel
lingen wordt gedemonstreerd.
Een attractie vormt het Oud-hollandsche
marktplein' met een Amsteltaveerne en an
dere inrichtingen met een gezellig zitje, een
marionetten-theater en een burgemeester,
dio huwelijken, sluit en scheidingen uit
spreekt. Voor dansmuziek wordt gezorgd,
doch ook een folkloristisch programma is
samengesteld. Aan de particuliere reclame
is ten slote een ruime plaats gegeven het
geen blijkbaar voor de tot standkoming van
deze tentoonstelling niet te vermijden was.
eenvoudig een gevolg van sociale verhou
dingen. Dc zaak is namelijk dat een ge
trouwde vrouw die verschijnselen van neu
rose vertoont, veel eerder door haar man
naar een gesticht wordt gezonden, dan dat
omgekeerd een man aan zijn werk cn zijn
gezin wordt onttrokken.
Dc bouw van de nieuwe kliniek hoeft na
tuurlijk in ruiine mate kunnen profiteeren
van de nieuwste bouwtechnische en andere
vondsten, waardoor, terwijl do uitvoering
ccn onverdeeld voortreffclijken induik
maakt, tegen hetzelfde bedrag als waar
mee „Okkcnburg" (Blocmendanl), vijf jaar
geledenwerd gesticht een half millioeh
namelijk ruimte is verkregen voor een
voel grootcr aantal patiënten (130 legen
100). terwijl daarnaast, wat geen gering
geldelijk voordeel betéek'cnt, het aantal
verpleegsters aanmerkelijk minder kan zijn
Over twee jaar hoopt men reeds t"t een
rendecrcnde exploitatie te kunnen komen.
Zooals in oen dergelijke inrichting ge
wen scht is, zijn in elke. vorplegingsaMee
ting twee extra-trappenhuizen geprojec
teerd, zoodat dn verpleegden niet. van do
'centrale trap gebruik behoeven te maken.
Op de centrale hal komt nog een zieken-
hüislift uit. Aan deze hal grenst voorts de
kamer van den Geneesheer Directeur. Om
het grocpssystccm dooi' te voeren zijn zoo
wel de dagverblijven als dc slaapkamers
(hoewel door glas gescheiden, dus overzich
telijk) in betrekkelijk kleine vertrekken ver
deeld. Bovendien zijn de vvaschlokalcn etc.
strikt gescheiden van do slaapvertrekken.
Prachtige technische
installatie
Zoo is op alle gebied het nieuwste toege
past, ook wat de materialen, en meer spe
ciaal ile technische installatie betreft. Wij
denken aan het electrische fornuis, met Me
chanisch afvvaschapparant, clcclriscbc
.braadpan, die „gekipt" kan worden, etc.;
wanneer deze electrische keuken goed func-
tionneert heteekent dit een nieuwe propa
ganda voor dc Gelderschc Erov. Electrici-
leits Maatschappij, die reeds 5000 gezinnen
heeft „geëfectrificeerd". Wij denken aan de
kelders, waar de verwarmingsketels staan,
dc boilers liggen, voor de warmwater
voorziening en dc bcdieningsappni atuur
zich bevindt voor alles wat cleclrisch werkt
cn wat met dc verwarming en ventileering
verhand houdt. Wij denken aan de noodver
lichting die ingeschakeld wordt zoodra do
normuic lichtlciding defect raakt, aan de
bekende ziekenhuis-seinen met als noodza
kelijk instrument het sombere alarmsig
naal dat als bet eenmaal functionneert per
manent doorgaat en het heclc gesticht wak
ker maakt, totdat het geval centraal wordt,
uitgeschakeld; aan do toegepaste kleuren
en verven; aan den ingcnïeuzen vvarine-
luchttoevoer voor dc isoleercellen; aan de
buitcngalerij voor. de zustervertrekkon die
op dc tweede verdieping liggen, waardoor
ieder kamertje zijn eigen „loggia" heeft met
prachtig uitzicht; aan dc toegepaste kleu
ren en do gebezigde verfsoorten alles is
even deugdelijk doordacht en uitgewogen.
Zooals men uit onze beschrijving reeds
heeft kunnen opmaken wordt in deze kli
niek ccn ruime plaats toegekend aan de
arhcidsthcrapie, een verplcgingswljzc, dio
belangrijke resultaten oplevert, cn dio liet
persoonlijk contact tusschen den geneesheer
cn zijn patiënten sterk bevordert. Het kost
uiteraard veel moeite om de patiënten aan
een bepaald arbeidsrhythme te gewennen,
maar wanneer zij eenmaal 300ver zijn, is
het voor wat do rust in de kliniek cn
het welzijn van do verpleegden betreft
zeer goed merkbaar. Echter op den Zon
dag wordt alle arbeid stopgezet, althans
voor do patiënten. En het gevolg is dan,
naar 't schijnt, dat allerlei stemmingen
dio op don werkdag worden onderdrukt, op
den rustdag worden afgereageerd. In tegen
stelling dus met wat men oppervlakkig ver
wachten zou zijn de patiënten, die zich
's Zondags vervelen, verreweg het lastigst
en hebben de verpleegsters liet meest met
hen te stellen.
Een uit dc laatste jaren hekend middel
om onrustige patiënten tot rust to brengen
is het permanente bad. Men hoeft er ook
in deze kliniek rekening mee gehouden,
maar het middel is duur, en het gebruik
wordt tot een minimum beperkt.
Het spreekt vanzelf, dat bij een moderno
inrichting als deze ook gezorgd is voor een
volledige radio installatie. In de dagverblij
ven van dc patiënten en het personeel zijn
luidsprekers voor de radio ingebouwd, ter
wijl bovendien dc patiënten voor de bedver-
plcging beschikking hébben over koptele
foons, alsmede waar noodig koptele
foons, welke in kussentjes ingebouwd zijn
en waarbij de patiënten rustig kunnen blij
ven liggen.
Gebrandschilderd raam
In de trappcnhal is een gebrandschilderd
glas-in-Iood-raam aangebracht, dat ontwor
pen cn uitgevoerd is door den Arnhem-
schen kunstenaar J. IJ. E. Schilling. Van
het feit, dat dit raam door het trappenbor-
des wordt onderbroken heeft dc glazenier
gebruik gemaakt door twee voorstellingen
aan tc brengen, die wel in karakter en aard
van elkaar verschillen, maar 1och ook lo
gisch 111 elkaar overgaan. In hét ondersto
raam heeft li ij dc menschclijke ellende in
onderscheidene schakeeringen en \ormen
uitgebeeld in een veelal realistisehéri trant,
roet een vrouwelijke volksche verschijning
als aanroepende figuur. I11 het bovenste
raam is de gedachte van de vreugde
en liet .licht, waarnaar dc menschheiil kan
opstreven, de leidende idee, cn wordt uit
gebeeld hoe de mcnsch door zich van bin
nen uit op tc richten, met behulp van do
liefde en langs den weg van moed en
vastberadenheid inderdaad kan streven
naar het licht en de vreugde die van do
lichtbron zelve, de Zon uitgaan. Dc kunste
naar heeft dus vooral de bedoeling gehad
een accent van vreugde aan tc brengen, en
de gedachte to richten on de mogelijk
heid van redding en uiteindelijk geluk.
TELEGRAM VAN H.M. DE KONINGIN
Hare' Majesteit de Koningin heeft aan
Zijne Majesteit den Koning van Groot Bri-
tannië en Ierland gisteren bii gelegenheid
van Ziiner Maiesteits regeeringsjuilcm het
volgende telegram gezonden:
„Op dezen dag van l"w zilveren jubileum
bied ik Uwe Majcs'oi' ni'"i oprechte cre-
Jukwonsehen aan. Wilt Miine allerbeste
wenschen aanvaarden \oor Tav persoon li ik
geluk en voor den voorspoed van Uw Rijk**
