St. Emilion
1929
A. Schoterman Zn.
INDUSTRIALISATIE-CONGRES
EEN ROOMSCH-KATHOLIEK
INITIATIEF
Praeadviezen in behandeling
PER ELECTRISCKE
NAAR DEN HOEK
ARBEIDSBEMIDDELING
VOOR MUSICI
BEURS-MANOEUVRES
per flesch f 1.45
per
anker f 58.
Mr. HARM SMEENGE
BEGRAVEN
Vele sprekers aan zijn groeve
MONOPOLIE DER NOZEM A
Huizer zender buiten gebruik
EEN HEINING OM HET
UDDELERMEER
2e BLAD PAG. 2.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
DINSDAG 14 MEI 1935
BINNENLAND
Vier nationale Katholieke orga«
nisatics beraadslagen
s GRAVENHAGE, 13 Mei. lieden is in
clcn Dierentuin een congres gehouden van
het R.K. Werklieden Verbond, den Katho
lieken Boeren- en Tuindersbond. den Neder
landschon R.K. Middenstandsbond en de
Algemecnc R.K. Wcrkgevcrsverceniging
welk congres was gewijd aan de noodzake
lijkheid van industrialisatie (wcrkhcrstel
en werkverruiming).
Aanwezig waren o. m. minister Steen-
horghe, de ministers van Staat Aalberse en
Van Karnebeck, do Commissaris der Ko
ningin van Limburg mr. baron van Ilövclj
tot Wcstcrflicr: de burgemeester van Den
Haag mr. de Monchy; dr. W. Groencvcld
Meijer, administrateur, tevens als vertegen
woordiger van den Minister van Econo
mische Zaken, die het congres niet tijdens
don gehcelen duur ervan kon bijwonen; de
voorzitter van den Nijverhcidsraad, de heer
C. Zaalberg; de voorzitter der Rijkscommis
sie werkverruiming, de heer Ch. Welter; de
directeur-generaal der P. T. T.. ir. Damme;
de directeur-generaal van den Arbeid en do
algemeen secretaris van het Werkfonds
1934, dr. ir. Hackc; de directeur van den
Rijksdienst der Werkloosheidsverzekering,
ir. Vcrwey; de directeur-generaal der werk
verschaffing en steunvcricening, de heer A,
van Gcclen, en vele andere autoriteiten.
De voorzitter van het congres, mr. J. van
Hellenherg Hubar, heeft het congres g
opend met een rede, waarin hij opmerkte,
dat het de eerste maal was, dat de vier na
tionale katholieke sociale organisaties ge
zamenlijk een congres houden. Het is, zei
spr., de barre nood. welke de leiders dezer
organisaties duidelijker heeft doen zien dan
ooit, dat slechts eendrachtig samengaan der
verschillende maatschappelijke groepen een
gezonde basis kan vormen voor een doel
matige welvaartspolitick of, meer beschei
den uitgedrukt, doelmatige crisishestrijding.
Na een opsomming te hebben gegeven van
de bedrijfstakken, welke onder den toestand
lijden, vervolgde spr., dat niemand Ln dezen
toestand kan berusten en dat het ook niet
noodig is om te berusten. Wij moeten, merk
te hij op, een reëel en redelijk perspectief
openen. Dit congres is belegd om uiting te
geven aan onze overtuiging, dat slechts
door versterking en uitbouw van ons in
dustrieel© apparaat cr loonende arbeid in
voldoende mate kan komen voor ons volk
in al zijn geledingen.
Land- en tuinbouw en handel zijn niet
voldoende arbeidsintensief om zoovele
krachten op te nemen. Slechts de arbeidsin
tensievere industrie zou voldoende werkge
legenheid kunnen bieden.
Versterken en uitbouwen van bestaande
en het tot stand brengen van nieuwe in-
dustriëele bedrijven zijn het doel, waarop
alle geëigende krachten in onderlinge sa
menwerking moeten worden gericht. Voor
dat doel is het ook, dat wij alle geëigende
krachten willen activeercn en prikkelen
Spr verklaarde voorts, dat deze krachten
moeten worden „gericht", waarbij leiding
dér overheid in grootere mate dan onder
andere omstandigheden niet kan worden
gemist. Wij moeten uit onze verdedigings
stelling kruipen en tot het offensief over
gaan. Volk en regeering moeten worden
doordrongen van de noodzakelijkheid van
een voortvarender constructieve en econo
mische politiek, waardoor tegenover de
noodzakelijke afbraak nieuwe perspectie
ven voor ons volk kunnen worden geopend
en de matcriëele, maar vooral morcele
kracht van ons volk wordt versterkt.
Verschil van opvatting over de toe te pas
sen middelen (ook de prae-adviezen geven
op een enkel punt hiervan blijk) blijft mo
gelijk, aldus spr., die er echter op liet vol
gen, dat het doel vast voor oogeu moet blij
ven staan: meer effectieve bescherming van
de bestaande, industrieele werkgelegenheid,
voor zoo ver deze gezond is, en meer posi
tief en actief werken, aan onze verdere in-
dustriëele ontwikkeling en niet slechts af
breken en afwachten.
Spr. eindigde met tc wijzen op de noodza
kelijkheid van Gods onmisbaren zegen.
Minister Steenbcrgho heeft een toespraak
gehouden, dankende voor een welkom, hem
bii rnonde van den voorzitter ten deel
gevallen.
Zeer in liet bijzonder legde hij er den na-
'druk op, dat men de regeering praktische
wenken moet geven. De hand moet aan
den ploeg worden geslagen. Het is nu geen
tijd voor breede theorieën. De regeering
houdt zich heusch met do problemen bezig.
Zij kunnen niet in een vloek en een zucht
worden opgelost. Dit vercisclit voorberei
ding in de stilte der regoeringsbureaux en
jn de samenwerking met het bedrijfsleven
Het congres zong na 's ministers rede,
Staande het Wilhelmus.
De minister verliet vervolgons het con
gres.
Op het congres zijn vervolgens praead
viezen uitgebracht door de heeren Ch. Stu-
lemeyer, A. C. de Bruijn, voorzitter van het
R. K. Werkliedenverbond, Prof. II. Kaag,
Tr. F. II. E. Gul jé, Ir. H. Galissen en Jac.
Groen.
De congres voorzit ter, mr. L van Hellen
herg Ilubar, heeft een slotwoord gesproken,
waarin hij ecniee algcrnecne conclusies uit
de debatten heeft getrokken.
Ofschoon de vier organisaties, die dit
congres te zamen hebben gehouden, binnen
kort haar standpunt nbg zullen bepalen en
publiceeren, meende spr., de grenzen der
voorzichtigheid niet te overschrijden, door
zich sterk tc maken, dat. reeds nu over ze
kere punten onder de besturen dezer orga
nisaties eenstemmigheid aanwezig is.
.Met erkenning van de internationale fac
toren van de rampen, welke de Ncdcrland-
sche volkshuishouding teisteren, mcenen
zij, dat niet mag worden berust in een toe
stand van voortdureuden economischen ach
teruitgang. Zij achten het niet voldoende,
(dat de regeering haar politiek voornamelijk
richt op gezondmaking der Staathuishou
ding en op hot afweren van aanslagen op
onze welvaart, maar zij wcnschen, dat de
belangen der volkshuishouding, waarvan de
staatshuishouding slechts een, zij liet zeer
belangrijk, onderdeel uitmaakt, bovendien
in positieven zin constructief worden behar
tigd.
De gewijzigde wereldhuishouding nood
zaakt ons land tot een reorganisatie van
onze bestaansbronncn. In hoofdzaak de in
dustrie zal het leger van werkloozcn weer
aan don arbeid moeten helpen en aan onze
groeiende bevolking een bestaan moeten
verzekeren. Loonende arbeid is in hoofdzaak
slechts daar te verwachten.
Handhaving, versterking, uitbreiding en
volmaking van ons industriëcle apparaat is
een levenscisch voor ons volk. Alle natio
nale krachten moeten worden gemobiliseerd
lot natlonalen opbouw.
Samenwerking tusschen bedrijfsgenootcn,
zoowel ondernemers als arbeiders, en tus
schen dezen en de regeering is daarbij on
misbaar. Samenvvcrkifig ook tusschen alle
gebiedsdeelen van het Rijk.
Waar de activiteit van het particuliere
initiatief in den groolcn nood van dezen
tijd te kort schiet, zal do overheid althans
voorloopig haar aanvullendo taak meer in
een actieve moeten omzeilen en, door
krachtdadige stuwing en financiëclcn steun,
het particuliere initiatief tot vruchtbare
ontplooiing moeten brengen. De buitenland-
sclio voorlichtingsdienst zal op geheel mo
dernen leest moeten worden geschoeid.
Voorts noemde spr. cconomisch-tcchnologi-
schc instituten en doeltreffende organisatie
van de samenwerking tusschen bedrijfsge-
nooten onder het waakzaam oog van de,
lint algemeen belang behartigende, regee
ring. De werkwijze van het werkfonds wor
de verbeterd.
Het industriëcle crcdiet worde doeltref
fend georganiseerd en mogelijk gemaakt.
Er worde meer harmonie geschapen tus
schen do noodzakelijkheid van een zoo
groot moge lij ken export en de reserveering
van dc eigen markten in alle gebiedsdeelen
van het Rijk voor dc producten van eigen
bodem en nijverheid.
Wanneer de industrie blijft kwijnen en
haar laatste reserves opteert, zal dc voor
onzen export noodzakelijke import van
grondstoffen, halffabrikaten en bedrijfs
hulpmiddelen voortdurend inkrimpen. Er
behoeft dan ook geen tegenstelling te be
staan tusschen een ralionccle industriebc-
scherming door middel van contingentcc-
ring en specifieke invoerrechten eenerzijds
en de exportbelangen anderzijds. Bij een
verstandige economische politiek zullen
deze belangen niet ruct elkaar in botsing
komen.
Ook dc handeldrijvende middenstand en
de agrarische bevolking, die van do ver
meerdering der koopkracht profijt zullen
trekken, zullen door industrialisatie worden
gehaat.
Er moet een geest van gezond optimisme,
van durf, van geestkracht en Godsvortrou-
won over ons volk vaardig worden. Door
de moeilijkheden naar een betere toekomst.
Ziedaar, zoo eindigde mr. Van Hellenberg
Hubar zijn slotwoord, dc korte samenvat
ting van het devies, dat dit congres aan
onszelf en aan het gcheclc Ncderlandsche
volk heeft willen voorhouden.
NOTARIS BRANDS TE AMSTER
DAM OVERLEDEN
AMSTERDAM: 13 Mei. Heden is over
leden de heer C. F. .T. Brands, notaris hier
ter stede. De heer Brands werd geboren te
Rotterdam, 21 Mei 11*72 en genoot algemee-
ne achting. In 1900 Werd hij door de rogec
ring benoemd tot rapporteur van het inter
nationaal landhouwcongres tc Parijs.
Olficiccle proefrit Rotterdam
Hoek van Holland
IiO 1TEKDAM. 13 Mei. lieden is op
eenigszius feestelijke wijze dc officieelo
proefrit, gehouden voor autoriteiten en ge
noodigdcn met den eicelrischcn trein Rot
terdamHoek van Holland. Deze clcctii-
sclic treinen zullen 15 Mei in den gewonen
dienst eraan rijden.
Om 11 uur 43 vertrok van het station
D.P. dc trein, die uit vier derde klas rij
tuigen bestond, versierd ter weerszijden
met linten in de stadskleuren van Rotter
dam (II. van Holland). Maassluis, Vlaar-
dingen en Schiedam.
De rein stopte in Schiedam. Vlaardingen
en Maassluis om de plaatselijke autoritei
ten op te nemen.
In Vlaardingen hadden reizigers voor een
fraai bloemstuk, waarvan een spoorriituig
het hoofdmotief vormde, gezorgd, dat van
'•en gedicht vergezeld ging, waarin Vlaar-
dingsche reizigers conige wcnschen aan de
directie ucr N.S. kenbaar gaven.
Aan boord van de Prague, een der Hnr-
wich-bootcn te Hock van Holland werd een
lunch gebruikt.
Daar heeft Mr. Crevvc namens zijn Maat-
schappij dc gcnoocligden welkom gehcelen.
het een genoegen cn eer genoemd de Pra
gue ter beschikking tc mogen stellen voor
het gebruiken der lunch.
Mr. Di'Oóglcever 1 ortuyn, heeft in het
Engolsch bedankt voor de gastvrijheid van
tic directie der London E. X. Easlhern Rail
way.
I)r. van Maanen. directeur der X.S., heeft
dank gebracht aan de gemeentebesturen
voor het feestelijk aanzien bii dezen proef
rit. Hij noemde de opening dezer lijn be
langrijk al is electrificatic niets bijzonders
meer voor de Spoorwegen. Spreker heeft
dc volle overtuiging, dat het een succes zal
worden. Ieder, die gewend was met dc
stoomtreinen te gaan, zal tevreden zijn,
maar het is dc spoorwegen niet te doen
om die klanten, maar om nieuwe reizigers.
Spreker betreurde het. dat het nieuwste
materiaal nog niet klaar is. doch over
ceuigo maanden hoont de directie dit in
dienst te stellen en dan zal in geregcldou
dienst rijden liet best. wat in Nederland
riidt. in uiterlijk en uit monstering niet
onderdoend voor dc Diesel elcctrischc trei
nen.
Voor dc verbinding met Engeland is deze
elect rificatie werkelijk niet gemaakt,
slechts één trein van Amsterdam zal als
electrische boottrein naar Hoek van Hol
land rilden. De elektrificatie is voor het lo-
ka'c verkeer bedoeld. Spreker liccft daar
grootc verwachtingen van.
De heer J. Evers, chef van de exploitatie
der X'.S. deed toen voorlezing van liet gc-
dieiit met dc wcnschen van de Vlaardin-
schc reizigers, waarna het gezelschap ie
2.45 uur weer uit Hoek van Holland vertrok
om te 3.15 uur te Rotterdam tc arrivceren.
Zijn zij economisch afhanke?
lijk van de bemiddc*
laars?
Mevrouw BakkerNort heeft aan don
minister van sociale zaken dc volgende vra
gen gesteld:
Is het den minister bekend, dat aan dc
voorwaarden verbonden aan de krachtens
de Arbeidsbcmiddclingswct 1930 verleende
vergunningen tot het uitoefenen van
beidsbemiddeling met winstoogmerk ten
aanzien van musici en artisten door dc vei'
gunninghouders veelal de hand niet wordt
gehouden, in het bijzonder wat betreft de
voorwaarden.
a. dat een afschrift van dc in de vergun
ning omschreven bepalingen moet worden
ter hand gesteld aan hen, die dc bemidde
ling inroepen, en
b. dat voor de verleende bemiddeling tc
heffen vergoeding slechts voor de helft, n.l,
voor o van den werknemor-muèicus mag
worden gevorderd?
Zoo ja, welke maatregelen denkt de mi
nister hiertegen te nemen?
Is hot den minister hekend, dat dc werk
gelegenheid voor musici in het amuse
mentsbedrijf, bepaaldelijk in hotels, café'st
varióté's, dancings en dergelijke inrichtin
gen, praktisch in die mate door bemidde
laars met winstoogmerk wordt boheerscht
cot dezo musici economisch geheel van
hen afhankelijk zijn, daar hot voor musici
schier onmogelijk is buiten deze bemidde
laars om, in dat bedrijf emplooi Ie vinden?
En is de minister bereid dc totstandko
ming te overwegen van een zonder winst
oogmerk uitgeoefende arbeidsbemiddeling
voor musici, b.v. door een organisatie van
werkgevers cn werknemers in dat bedrijf
werkzaam tc zamen?
De heer Wijnkoop heeft aan den minis
ter van financiën dc volgende vragen ge
steld:
Heeft de regeering harerzijds nota geno
men van dc evenals voor ccnige jaren zoo
ook thans telkens hardnekkig en tenden
tieus temgkccrende pogingen van bepaalde
groepen in binnen- en buitenland om door
middel van bours-manoeuvres en daarmee
verwanto bewegingen plotseling een zoo-
danigen toestand, ook op dc geldmarkt, te
verwekken, waardoor vooral ten nadeelo
van loonarbeiders, spaarders en gepension
neerden do gulden zou kunnen worden
gedevalueerd?
Is de minister bereid tegen deze telkens
weerkcerende speculanten on heursjobhers
en hun ondersteuners zijnerzijds direct o
maatregelen tc nemen op bank- cn (of)
beurs-gebied, zoodat hun dit noodlottige
werk voor het vervolg belet, althans be
lemmerd kan worden?
Zoo ja. welke maatregelen denkt de re
geering ten deze te nemen?
Utr, straat 17
V/i'jnhandel
Gevestigd 187S
Telefoon 145
„Hij beeft zich verdienstelijk
gemaakt voor het vadcr=
land"
ASSEN, 13 Mei. Onder zeer grootc be
langstelling uit alle dcelcn van hot laud
heeft hedenmiddag te Assen de teraardebe
stelling plaats gehad van hot stoffelijk
overschot van Mr. Harm Smcenge. Een
schat, van bloemen dekte de baar. Deze
waren afkomstig van familieleden, vrien
den, corporaties met welke dc overledene
in vriendschappelijke relaties heeft gestaan,
vrienden uit Dwingeloo, het bestuur van
het schoolfonds Schutlevaer, oud-leden van
het Groningsch studenten corps Vindicat
Atquc Polit, dc vereeniging ambachtsonder-
wijs in Drente, de Vereeniging tot Verede
ling van het ambacht in Drente, commis
sarissen en directie der Ncderlandsche Hy
potheekbank tc Vcendam, dc Zuidcrzoevcr-
ecniging, N.V. het Landschap Drente te
Den Haag, de Eerste en Tweede Kamer
fractie van dc Liberale Staatspartij dc Vrij
heidsbond, het hoofdbestuur van den Vrij
heidsbond cn de Vrouwengroep daaruit, de
Drentschc vereeniging te Amsterdam, de
schippersvereniging Schuttcvaer, het Nc
derlandsche Binnenvaartbureau, het Bin
nenscheepvaart congres, de vereeniging van
directeuren van Nijverheidsscholen, de di
rectie der Levensvcrzekcrings Mij. Vesta,
dc ambachtschool te Rmmen, de llaarlem-
sche drukkers en uitgevers Mij. v.h. Gebr.
Nobels, de Ver. ran personeel in dienst hij
don Rijkswaterstaat „Eendracht maakt
Macht" ,het hoofdbestuur van het N.O.G.,
de vereen, tot bevordering van de vakoplei
ding van handwerklieden in Nederland, de
vereeniging Volksonderwijs, personeel en
kinderen van de mr. Harm Smcenge school
te Amsterdam, van de Hoogcveensrhp Han-
delsvereoniginer, van dc N.V. Grond Mij. en
.'on de Centrale Drente ,van den Vrijheids
hond. Onder dc ingekomen condoleances
was o.m. een telegram van H.K.H. Prinses
Juliana, waarin H.K.IL de vereeniging
Schuttcvaer Ilaar deelneming in het ver
lies betuigt. Het telegram was ondertco-
kend met L'w beschermvrouwe in droeve
dagen".
Om half twee vertrok dc stoet van het
sterfhuis aan de Beilerstruat naar de Noor
der Begraafplaats. Onderweg werd een
oogenblik halt gehouden bij dc mr. Harm
Smeongebank op den hoek van de Emma-
straat en de Hoofdlaan, waarna de stoet
den tocht vervolgde. Tal van bloemstukken
werden in twee volgrijluigen moegedragen.
Nadat de stoet op dc Xoorder Begraaf
plaats was aangekomen, trad, toen dc kist
in het graf was neergelaten, als eerste spre
ker do commissaris dor Koningin in dc pro
vincie Drente, dr. 11. II. baron dc Vos van
Steen wijk naai* voren.
Op het overlijden van een man als mr.
Smcongc zouden dc oude Romeinen alleen
hebben gezegd: hij heeft zich verdienstelijk
gemaakt voor het vaderland. Dit is zeker
ook voor hem van toepassing, als wii de
provincie Drente als zijn vaderland ken
merken. Aan Drente's ontwikkeling heeft
hij steeds gewerkt. Spr. wees erop, dat hij
aezen strijd voor zijn vaderland niet kon
voeren, zonder telkens vanuit het centrum
des lands, waar hij vertoefde, zich persoon
lijk bij elke historische gebeurtenis to ver
tegenwoordigen, cn daarbij kwam hij voort
durend in aanraking met het Drcntsche
volk.
Vooral door persoonlijken tact wist hij op
de hoogte te komen van de nooden en be
hoeften van het volk cn wist hij vertrouwen
te wekken.
Hierna voerde nu*. Fock als vriend het
woord, die de buitengewone eigenschappen
van den overledene roemde cn wees op dc
grootc toewijding voor de zaak, die hem
lief was. Ilij wist anderen in vuur te_doen
geraken voor de Drentschc belangen, doch
daarnaast heeft Smcenge ook veel gedaan
voor -het Nederlandschc volksbelang. Hij
stond steeds op dc bres voor volksonderwijs
en voor het ambachtsondcrwijs, terwijl de
overledene in bijzondere mate aandacht be
steedde aan de belangen van de binnen
scheepvaart, meer in het bijzonder als voor
zitter van dc vereeniging „Schuttcvaer".
Hij was een hartelijk en trouw vriend.
Namens de liberale staatspartij „De Vrij
heidsbond" voerde vervolgens dc voorzitter
mr. Wendelaar het woord, die zijn dank
uitte voor het vele werlc, dat de overledene
voor het liberalisme heeft gedaan. liberaal
Kan alleen hij zijn, die respect hoeft voor
anderer overtuiging cn die kunst verstond
mr. Smecnge niet alleen in zijn ambtelijke
functies, maai* ook in ander werk.,
Namens do Vrouwengroep sprak mevr. de
Boer, die wees op het vele werk, dat mr.
Smcenge voor de vrijheid van beweging van
de Nedcrlandsche vrouw heeft gedaan.
Spreekster eindigde met een persoonlijk
woord van dank.
De heer H. Klimp uit Peest sprak uit
naam van de vereeniging tot bevordering
van het ambachtsonderwijs in Drente.
Namens dc Schippersvereniging „Schut-
tevaer" voorde de hoer Hortensius uit Bo
degraven het woord. Hij wees erop, dat mr.
Smcenge 10 jaren lang dc kracht cn dc ziel
van du vereeniging is geweest. Do roerpen
van Schuttcvaer is bij hem steeds in veilige
handen geweest.
Namens de vereeniging Het Binnen
scheepvaart congres on in opdracht van den
.Algemoenen Schippersbond bracht mr. N.
Dam uit Rotterdam dank voor het vele
werk, dat door mr. Harm Smcenge voor
deze beide lichamen is verricht. Mr. Nieuw-
kerk uit Amsterdam sprak namens het
Schoolfonds „Schuttcvaer" en herinnerde er
aan, dat dc overledene steeds ijverde voor
on tot werkelijkheid bracht de opleiding van
het schipperskind. Ilij heeft altijd op de
bres gestaan voor hen ondor de leuze: Ken
nis is macht.
Als vertegenwoordiger van de Drentsche
Vereeniging tc Amsterdam sprak de heer T.
Nycnhuis, die wees op do onverzettelijke
wil van den overledene. Jhr. van Swindo-
ron uit Groningen sprak als prosidCnt-com*
missaris van de Eerste Nederlandschc Hy
potheekbank te Veendam. De heer Spier
te Dedomsvaart huldigde den overledene
voor wat hij hoeft gedaan in het belang van
het deel van Ovciijsol ten Zuiden van do
Reest.
Namens de Vereeniging Volksonderwijs
sprak de heer Klaas de Vries, secretaris de
zer vereeniging.
De heer J. Huges, lid van Gedeputeerde
Staten van Drente, bracht den overledene
dank voor het velo werk voor de provincie
gedaan.
De hoor II. D. Tabak uit Amsterdam voer
de het woord namens het hoofdbestuur der
Vereeniging tot Bevordering van do vakop
leiding voor handwerkslieden in Nederland
en namens dc afdee'ung Amsterdam dezer
vereeniging.
Als laatste spreker voerde het woord de
heer Westerhof uit Meppel. namens het
hoofdbestuur van het Ncdcrlandsch Onder
wijzers Genootsciap.
Een kleinzoon van den overlodene. mr. K.
van Riel te Rotterdam sprak woorden van
dank voor de groote belangstelling.
Memorie van Antwoord inzake
dc stichting verschenen
Aan de Memorie van Antwoord inzako
het ontwerp tot het in het leven roepen van
een N.V. „Ncderlandsche Omroep Zender
Maatschappij (N.O.Z.E.M.A.)" wordt het vol
gende ontleend.
Naar aanleiding van eenigc aangevoerde
bezwaren kan niet genoeg de nadruk wor
den gelegd op de omstandigheid, dat du
door den minister gekozen oplossing in haar
uitwerking in wet en statuten geheel het
resultaat is van een compromis tusschen de
verschillende belanghebbende groepen, dat
niet bereikt werd dan na langdurige be
raadslagingen en na zorgvuldige afweging
van de onderecuuidene hierbij betrokken be
langen, zoodat iedere wijziging van prin-
cipieelen aard hot moeizaam verkregen even
wicht zou kunnen verstoren.
In verband met gclcverdo beschouwingen
als zou er in het nieuwe bedrijf van een ze
kere belangentegenstelling tusschen Staat
en omroeporganisaties sprake zijn, vestigt
de minister er de aandacht op, dat het, in
overeenstemming met het karakter van het
gemengd bedrijf als zoodanig, van moot af
aan zijn bedoeling is geweest door dezen
vorm te bereiken, dat overheid en particu
lieren, zoowel in do kapitaalvoorziening als
in de uitoefening van de zeggenschap, een
drachtig samenworken tot hot bereiken van
het bepaaldelijk gestelde doel.
Met betrekking tot het strikt monopolis
tisch karakter, dat de N.O.Z.E.M.A. zou heb
ben, wordt opgemerkt, dat de N.O.Z.E.M.A.
op grond van de eerste 2 leden van art. 2
inderdaad met uitsluiting van ieder ander
belast zal zijn met den aanleg en de ex
ploitatie van dc zcndinrichtingcn voor den
Ncderlandschen radio-omroep.
Dit monopolie strekt zich evenwel slechts
uit tot de zcndinrichtingcn voor den Nedor-
landschcn radio-omroep, terwijl voor den
aanleg cn hot gebruik van zendinrichtingon,
bestemd voor anderen oproep dan oen al-
gemeenen radio-omroep voor Nederland,
aan dc N.O.Z.E.M.A. slechts een recht van
voorkeur wordt gegeven.
Als gevolg van hot onderhavige wetsont
werp zal do machtiging voor hot gebruik
van den Kerkzender tc Bloemendaal noch
worden ingetrokkon, noch zou de N.O.Z.E.
M.A. tegen den wil van den huldigen mach
tiginghouder dezen zender kunnen gaan ex-
ploi toeren.
Wat betreft het voortgezet gebruik van
den Huizei* zender gedurende de daguren,
kan do minister mededeelen, dat op grond
van het eenstemmig advies dor Commissie
voor het Zendervraagstuk, besloten is, de
zen zender met ingang van 1 Juli a.s. de
finitief buiten gebruik te stellen. Genoemde
commissie is na ernstige overweging en
mot inachtneming van allo hierbij betrok
ken belangen medo aan de hand van do
haar ter bcschkking gestelde cijfers een
stemmig tot do slotsom gekomen, dat het
zoowel in het belang van den Nedoiland-
schen omroep als dat van de omroeporga
nisaties in het bijzonder geacht moet wor
den, dat de Iluizcr zender ook gedurende
den overgangstoestand buiten bedrijf wordt
gesteld en dat tijdens dien toestand ten be
hoeve van de uitzendingen over do 1875-golf
uitsluitend van den krachtige» Rijkszonder
te Kootwijk, die op voor de omroeporgani
saties aanvaardbare voorwaarden ter be
schikking zal kunnen worden gesteld, ge
bruik zal worden gemaakt.
Wat de energie van de nieuwe zenders
aangaat, kan de minister mededeelen dat
het in het voornomen ligt het definitiovo
zendercomplex voor groot vermogon (maxi
maal 150 kW.) in te richten, terwijl ook
roods gedurende don overgangstoestand met
den Kootwijk-zonder met groote energie zal
kunnen worden uitgezonden, waaraan in
het bijzonder in de avonduren behoefte be
staat, terwijl nagegaan zal worden of ten
aanzien van den N'.S.F.-zondor te Hilversum
dezelfde mogelijkheid bestaat.
Met betrekking tot de prijzen per zenduur
kan de minister mededeelen, dat het in
het Voorloopig Verslag genoomdo bedrag
van 70 per uur vermoedelijk lager zal kun
nen worden gesteld, al was het alleen reeds
hierom, dat de internationale golflengtepo-
sitie wel zal toelaten, dat gedurende dc dag
uren met geringere energie zal kunnen wor
den gewerkt, hetgeen voor den korto-golf-
zender zeker het geval zal zijn.
Tegen dc verontreiniging cn,
vernieling door het
publiek
Onlangs hebben wij gemeld, dat de beken
de Echoput, één van de grootsto attracties
voor toeristen in de buurt van Apeldoorn,
voor bezichtiging door het publiek gesloten
is.
Hierop is nu een tweede maatregel ge-
volgd. Om dc Huncschans en het Uddeler-
meer is con grootc prikkeldraadomheining
geplaatst Slechts bezoekers van het thee
huis bij het Uddolcrmocr en zij, die niet het
theehuis bezoeken, doch bereid zijn 'n dub
beltje entree te betalen, zullen zich binnen
de omheining mogen ophouden.
Ook de zweminrichting in het Uddeler-
meer, blijft tegen toegangsprijs voor het
publiek opengesteld.
De oorzaak van dezo maatregelen is gele
gen in de verregaande vervuiling en vernie
ling, welke door het publiek ieder jaar in
•Ion omtrek van meer en Schans wordt aan
gericht.
De Hmieschans had in het bijzonder zeer
te lijden ian parkeerende auto's, waardoor
dit historisch natuurmonument geheel werd
afgereden.
Het meer had te lijden, aangezien men
het riet en de beplanting erom heen niet
ontzag.
Het Kroondomein heeft te kennen gege
ven, dat de afsluiting van mg meer terrei
nen in deze huurt te wachten staat, indien
het publiek niet blijk eeefl van meer begrip
voor nationale en natuur-liistorische belan
gen.
OUDSTE INWOONSTER OVERLEDEN
GRONINGEN, 13 Mei. Heden is alhier
overleden de oudste inwoonster vnn Neder
land. de wed. Post ma-—'Tjadcns. Het oudje
is 106 jaar geworden.
