Kinderboekje
HET ZEEMONSTER
VAN NAGASAKI
Verbindendverklaring go edgekeurd
EERSTE KAMER
EEN VLOTTE VERDEDIGING
DOOR DEN MINISTER
De Telegraaf vrij
gesproken
HET CONFLICT IN DE
VEENINDUSTRIE
Ernstige vergiftigingen
te Amsterdam
Twintig menschen het
slachtoffer
IIET ROODE VLAGGETJE MET
DE WITTE PIJLEN
Al- of niet strafbaar?
HET MIJNCONFLICT
2e BLAD PAG. 3.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
VRIJDAG 24 MEI 193b
Abso'uut vrije concurrentie zal
de maatschappij tot een
publiek slagveld
maken
's-GRAVENIJAGE. 23 Mei. Met 31 tegen
8 steromen heeft de Eerste Kamer het wets
ontwerp aangenomen inzake verbindend
en onverbindendvorklaren van onderne-
mersovereenkomsten. Togen hebben ge
stemd de liberalen en de christelijk-histori-
schen De Gijselaar, Van der Hoeven. Pol
lema en De Vos van Steenwjjk. Kreeg men
gisteren den indruk, dat de heer Pollema
bij zijn bestrijding van het wetsontwerp
ziin geheele fractie achter zich had, heden
stemden drie zijner partiigenooten voor, de
heeron De Savornin Lohman, Ter Haar en
Kolffé Namens dit drietal verklaarde prof.
Lohman. dat het niet veel voor „de ver
bindendverklaring" voelt, maar aleen
zou voorstemmen, om der regeerlnj de be
voegdheid. welke zij meent, in dezen crisis
tijd noodig te hehben. niet te onthoudon.
Minister Steenberghe heeft het wetsont-
\vo n verdedigd in een. als gewoonlijk vlot-
Minister Steenberghe
te en vloeiende, rede van ruim een uur.
Jegens prof. Van Embden (V.D.) ver
klaarde hij geruststellend, de wet niet te
zullen toepassen om bedrijven sluitend te
maken, om achterlijke ondernemingen in
hel loven te houden of om verouderde ka
pitaalsbeleggingen in stand to iaten. Hij
betoogde voorts, dat de president-minister
niet met hem van meening verschilt, en las
ten bewijze daarvan voor. wat dr, Colijn
gedurende zijn ministerschap geschreven
beeft ter toelichting op het anti-revolutio
nair program. Hierin verklaart hii onder
meer. dat de absoluut vrije concurrentie de
maatschappij tot een publiek slagveld zou
maken.
Zooals men weet, zal er niet voor elke
(on^verbindendverklaring een aparto wet
noodig zijn, maar is de regeering bevoegd,
tot (on) verbindendverklaring: over te gaan.
De heeron Knottenbelt (lib.) on Pollema
(C.H.) hadden deze regeling afgekeurd en
telkenmale een afzonderlijke wet bij (on)-
verbindendverklarlng goëischt. Minister
Steenberghe verdedigde zijn regeling, door
erop te wijzen, dat de voorbereiding van oen
(on)verbindendverklaring in elk geval lan
gen tiid duurt en er vele instanties bil noo
dig zijn. Moest er telkens een wettelijke re
geling tot stand worden gebracht, dan zou
de voorbereiding nog langer duren, want
clan zouden deze instanties nog mot de
Tweede en de Eerste Kamer worden ver
meerderd. Bovendien zou bii een (011)ver
bindendverklaring per wet het buitenland
uit den aard der zaak alle bijzonderheden
te weten komen, wat bii de tegenwoordige
internationale concurrentie ongewenscht
zou ziin.
Dr. Wibaut (S.D.) had uit de memorie
van antwoord den indruk gekregen, dat de
minister het verschijnsel van de kartellee-
rintr alleen aan de crisis toeschreef. De so
ciaal-democraat, volgens wien dit verschijn
sel voortSnrujt uit de geheele kapitalisti
sche ontwikkeling, had den bewindsman ge-
kri'iseerd. De minister, die dr. Wibaut hul
digde voor ziin wetenschappelijk werk op
het gebied van het trust- en kartelwezen,
antwoordde thans, dat inderdaad Ue maat-
schannelijke ontwikkeling reeds van de
negentiende eeuw in aanmerking moet wor
den genomen, maar dat de crisis do zaak
acuut heeft gemaakt.
Z.Exc. heeft, op een beminnelijke manier,
een loopje met den heer Van den Bergh
genomen, die Engeland had aangeprezen,
zeggende, dat hot bedrijfsleven daar vol
vertrouwen is in eigen kracht en dat men
nog vervuld is van genoegen hii de gedach
te aan de feesten van het re^eeringsiuhi-
leurn. Do minister sprak, lichtelijk snottand.
over ..een studiereis" van den lieer Van dop
paar Engeland en zoide langs den
hops weg. dat diens stiidle. in den stijl der
jubi'eumsfeeaten hee't plaats gevonden. Do
bewindsman vertelde voorts, dat in dat
vrijheidslievende Engeland dan toch maar
een wetsontwerp is ingediend, dat nog heel
wat verder gaat. dan het hier aanhangige,
en dat den bedriiven ze'fs reorganisatie-
schema's wil onleggen. M«ar de indruk
dezer mededee'ing verzwakte wel eeniga-
zins. door wat de heer Van den Bergh
daarna zelde. name'iik dat niet de regee-
ring. maar een narlementalid dit wefsont-
wern heeft inmvüend ord Melchct, overi
gens zelf een industrieel).
Ten hewipe. dat de ondernemers zich
niet ai'een door winstheiae laten leiden,
wees 7, Exc. dr. Wibaut on een fig'"ir als
den nas overleden industrieel dr. Waller,
die warm «ociaal medeleven met ?iin ar
beiders heeft getoond en daarbij zijn con
currenten als medewerkers beschouwde.
Zoo iets is natuurlijk sterk bevorderlijk voor
bedrijfsorganisatie.
Met prof. Van Embden was de minister
het eens, dat de regeering prijsregeling
slechts met groote voorzichtigheid zal
mogon toepassen en. wat den export be
treft, er voorts aan moet denken, dat een
ongehroidelde concurrentie bii den uitvoer
tovens den dood voor dien uitvoer botee-
kent. (Vermoedelijk, omdat het vreemde
land wegens de concurrentie met de eigen
industrie den invoer gaat verbieden). Heb
ben wii den bewindsman goed begrepen,
dan zou zulks vaststelling van minimum-
oriizen voor den export wenscheliik kunnen
maken.
'sMinistors peroratie, waarin hij gowaag-
de van zijn wereldbeschouwing van het
solidarisme en van ziin verlangen om, met
Gods hulp. den weg naar een hetere maat
schappij vrij te makon, liet niot na indruk
te maken.
De Kamer heeft de vermindering van het
aantal gedelegeerden an don Indischen
volksraad van twintig tot vijftien (een be
zuinigingsmaatregel) zonder debat en zon
der hoofdelijke stemming aangenomen.
Julius Barmat niet onts
vankelijk verklaard
AMSTERDAM. 83 Mei. - Het «rechtshof
to Amsterdam heeft vandaag in hooger bo-
roep hot vonnis vernietigd van de recht
bank waarbit het dagblad do Tolegraaf ver
oordcold was tot bolaline van ccn schade
vergoeding van f 500 weeens heleediging
van den heer Julius Barmat. door het op
nemen van artikelen wclko waren cotltold:
Spoculeorde Barmat tegen don gulden? en
Kende Barmat Staviskv?
Het Hof heeft het vonnis der rechtbank
vernietigd, den hoer Barmat niet ontvan
kelijk verklaard in ziin vordering en hem
veroordeeld in de proceskosten geschat op
f 1(V) in eerste instantie en f 335 in hooger
beroep
Het Hof hooft hierbij o.m. overwogen, dat
de heer Barmat tijdons deze publicaties
iemand was van slechte algomeon versprei
do ronutafie op financieel gebied. Daar toch
vaststaat, dat hij door het Schdffengerlcht
te Berlijn wegens „Bestichung" (omkoope-
rlj) tot 11 maanden gevangenisstraf is ver
oordeeld (in 1020): dat hii op grond van
bezwaren togen zijn financieel beleid geon
verlof kon krijgen zich in Frankrijk te ves
tigen en dat op grond van voorigeüike be
zwaren zijn verblijf In België evenmin werd
toegestaan: dat hij van den chef van den
Vreemdelingendienst te Amsterdam in April
1033 mededeoling hooft gekregen, dat hij als
ongowensohte vreemdeling het land moest
vei laten. naar moet worden aangenomen
aldus meent hot Hof ook wegens onge-
wenschte handelingen op financieel gebied.
Vast is komen te staan aldus 'sHofs
arrest dat de heer Barmat In 1033 in Ne
derland onroerende goederen heeft gekocht
met groote schulden in guldens er op, hot-
geon het vermoeden kon wekken, dat de
heer B rokende op een wanrdodaling van
den gulden en hij Iemand mot een finan-
cleele reputatie als de heer Barmat had Is
de vrees gewettigd, dal bil deze waardeda
ling ook in strijd mei het Nederlandscho
belang zou bovorderen. Deze vrees kan een
bericht In een dagblad dat de waakzaam
hoid \an het publiek opwekt, rechtvaniill
gon On deze gronden acht hot Hof de publi
cal Ie van do Telegraaf van 0 Mei 1033 niot
onrechtmatig. daar genoemd collego de gren
zen van hei fatsoen tegenover Barmat niet
overschreden acht.
Een gelijke beslissing geeft hot Hof ten
aanzien van het artikel van 11 Februari 1033
„Kende Barmat Staviskv". wolko veronder
steiling van „De Telegraaf" was gebaseerd
op hei feil. dat Bartnnt denzelfden advocaat
mr. Giboud Tlibaud. had. die als verdacht
van medeplichtigheid aan de affai re-Sla vis-
kv, is gearresteerd geweest Da heer Bar
mat heeft het dan aan zichzolve te wijten,
dat in dagbladen conclusies worden getrok
ken ton opzichte van zijn bekendheid met
Slavhky. op grond van dergelijke relaties
Ook in dif opzicht acht het Hof de grenzen
van de zorgvuldigheid, die in het maat
schappelijk verkeer in acht moeten worden
genomen, niet overschreden.
Nog géén overeenstemming
ASSEN, 22 Mei. Heden had op het ge
meentehuis alhier wederom eon conforentie
plaats tusschen werkgevers en werknemers
ep den rijksbemiddelaar, betreffende het
conflict in de venen te Boswinkelervoen en
Emmererfscheidenvoen.
Ook ditmaal is het niet tot een oplossing
gekomen.
Betreffende het conflict in Boswlnkclor-
veen kan worden medegedeeld, dat do ver-
vcners bet indertijd gedane voorstel van
den rijksbemiddelaar wilden aanvaarden,
doch dat de arbeiders niet dit voorstel niet
eccoord gingen. Wat betreft het conflict in
F.mmcrerfscheidonveen hadden de werkge
vers besloten het voorstel van den rijksbe
middelaar in overweging te nemen, behalve
wat betreft de emolumenten brand en wo
ninghuur, die zij wenschten te laten ver
vallen.
Dit word door de arbeiders onaanneme-
'iik verklaard. Zij deden echter het voorstel
emolumenten te laten vervallen, doch
•"inartcconover do loonsvorioging. die voor
nerstnrf was bepaald op 5 en alle andere
f»irf on 7terug te brengen re-sp. op
V/- en 5
Op korten termijn zal hierover in de bon
den worden beslist.
Boonenkruid of Stramonium.
Het gevaar thans ge*
weken
AMSTERDAM. 23 Mei. - Er ziin ln da
laatste tien dagen te Amsterdam in een
negental gezinnon vrii ernstige vergttllain-
een voorgekomen, welke men in den eer
sten tild bii den Genoeskundigon Dienst
niet nrectes wist la analvseeron en waar
van men derhalve ook den oorsprong moei-
hik kon benalon.
Do verschijnselen uiten zich in eigenaar-
dice vormen van dubbel zien. duizelig
heid. een roes. versnelde pols. een droge
mond. dikke keel. terwijl ook do pupillen
niot geheel en al luist functlonneordon. Kort
om verschijnselen, dio min of moer scellikon
op dronkenschap, on dio wezen in de rich-
line van het zen. botullsme. heieeen veroor
zaakt wordt door de anaerohohaclerle. die
men wel vinden kan in producten zooals
conserven, die van de lucht zlln afgesloten
Eon bacterie, die uiterst eavaarliik kan ziin
Do Gomcenteliiko Geneeskundige Dlonst
had dus lot taak ullcrst minutieus na Ie
gaan wal de betreffende slachtoffers hadden
gegoten. Men dachi eerst aan chocolade,
doch al spoedie Hol men deze theorie vat
Ion. Hol bleek, dat alle slachtoffers tuin
boonen hadden gegeten en men vermoedde,
dat de vergiftiging zou ziin voorgekomen
doordal do lulnhoonen in blik de hovenee-
noemdo hacteriitn zouden bevallen. Doch
ook hier kwam een kink in den kabel, daar
een der families wollswaer tulnivooncn ha')
gogeton. doch versche. Uiteraard hegon de
Keuringsdienst mol het chemisch onder
zoek van de boonen. vooral mol het dool om
eventueel hierin aanwezige govaarliiko me-
laalzouten of alcoloïdo te vinden, hetgeen
echter niet gelukte. Hot bleek loen dat bii
eiken nankoon van lulnhoonen eon kioln
zakie gedroogd hoonenkrull wordt cadeau
gogovon. Men onderzocht ook dit en kwam
lot de ontdekking, dal dit hoononkrnlt in
bouw oenlgszins afweek van normaal boo-
tienkruit. Normaal boononkruit behoort tot
de familie van de Sntnroon Hortensia.
Prof. van dor Wiolon ontdokto In dit
boononkruld. hotgecn dus afweek van go-
woon boonenkruid. maar wal men toon nog
niot vermocht te Idontiflreoron, zoogo-
naamd atropine on scopolamine, heido ern
stige vergiften, die, worden zij in hetrekko-
lijk groote dosis Ingenomen, zeer spoedig
den dood lot gevolg hebben.
De heer Kenlemans, hoofdapotheker van
het VVlIhelmtna-gasthuis, die In dergelijke
zaken van don Geneeskundigen lllonsl me-
nigmaol advloz.cn geeft, vond In de krui
don kristallen, welke eveneens in de rich
ling van deze vergiften wezen.
De Gonooskundlge Dienst, onder leiding
van Dr. Hovermans. hogaf zich dus naar
don leverancier van dit boonenkruid, een
kruidentuin, die ergens huilen Amsterdam
Is gevestigd. En hoewel men eerst dacht
aan do mogelijkheid van verkeord zaad
bleek ook dit volkomen uitgesloten, daar
men dit zaad al jarenlang uit Frankrijk
betrok en dorgolijko vorschllnselon noólt
waren voorgekomen. Do oplossing van deze
merkwaardlgo zaak was lenslotto eenvou
diger dan men dacht.
De kruidentuin was zeer ouderwolsch in
gericht en de verschillende producten slon
den op een zolder opgestapeld, zonder dat
daarbij voldoondo orde was; men werkte
h.v op hel gohougen en een zak die op een
bepaalde plaats was gezet, hoe dan ook
h.v. boonenkruid of een ander gewas zou
moeten bevallen. Het bleek, dat een pond
of twaalf boonenkruid was besteld cn dal
deze zonder etiket In een luis op dien zol
der had goslaan en inplaais van dit boo
nonkruid had mon slremonium gestuurd,
con kruid, dat gebruikt wordt voor den
aanmaak van asthma-stgaron en cigaret-
ten, en dat bovengenoemde ernstige ver
giften bevat. Dat men tiidons het onderzoek
het boonenkruid niot ais stramonium had
kunnen Identlftreeron, vlpeido voort uit het
feit dat dit stramonium een variëteit was
van de echte plant.
Inmiddels was deze hoeveelheid In 52
winkels, alle Ie Amsterdam, afgeleverd.en
het gevaar was dus hee] groot, dat de ver
giftigingen zich steeds meer zouden uit
breiden.
Men heeft nu alles In beslag genomen,
zoodat verdere vergiftigingen uitgesloten
zijn fn 'l geheel ziin t 29 menschen njt 9
gezinnen hiervan bet slachtoffer geweest.
Hoewel de slachtoffers verscheidene dagen
ernslig ziek zlln geweest, hoeft het ver.
gift gelukkig geen ernstiger gevolgen ge
had. -
ONDER AUTO VERPLETTERD
TILBURG, 23 Mei. Hedonmorgen to 9
uur Is de t-l-Jarlge leerllngmonleur J. van
Trior, dio in do garage van M. aan den
Korfelschowog onder een auto gekropen om
reparaties te verrichten. Plotseling braken
de louwen, waarmede de auto aan de ta-
kols was bevestigd. Do Jongen kreeg den
wagen op zich en bekwam een ornstleen
schodelhreuk cn zware Inwendige kneuzin
gen. De jongen werd ln honoloozen toe-
siRnd paar hei fit. F.llsobeth Ziekenhuis te
Tilburg overgebracht.
EFFECTENMAKELAAR VOOR HET HOF
ARNHEM, 23 Mei. In hooger beroep
heeft heden voor het Arnhamsclio Gerechts
hof terechtgestaan de 32-jat'lge effectenhan
delaar G. B., vroeger wonende te Hengelo
(OA, thans te Haarlem, die door de Recht
bank Ie Almelo veroordeeld was lot 2 Jaar
gevangenisstraf, in verband mot hel feit.
dat hi' een aantal fondsop zich had toego-
eigend welke hij van verschillende op
drachtgevers in onderpand had ontvangen.
Hij had met deze fondsen, die een totaal
waarde van 150.900 uitmaakten, gespecu-
'eerd en hel bedrag verloren.
De advocaat-generaal, mr. do Visser,
eisrhte bevestiging van het vonnis van de
Rechtbank.
Uitspraak over II dagen
61 Godurende den nacht die volgde had Drein Drintel
nog een verschrikkelijk avontuur. Er word op do deur go»
boned or, hij durfde niet good opendoen omdat hij stilletjes
con nachtpak en een nachtpon van ztln grootmoedjr had
aangetrokken. Lator bleok het ichter. dat hot alleon de post
maar was geweest, die oen paar brieven uit Holland bracht.
Een antUfascistisch embleem uit
Dultschland afkomstig
DEN HAAG, 23 Mei. De Iiaagsche recht
bank heeft heden voortgezet do behande
ling van de zaak legen den 26-Jarigen H.
I—die In hooger beroep heeft terecht ge
staan van een vonnis van den Haagschen
kantonrechter, waarbij hij werd vrijgespro
ken van overtreding van nrt. -135a W. v. S.
'het medevoeren van een rood vlaggetje
met drlo witte pijlen op een rijwiel).
Deze zaak diende reeds op 2 Mei j.ï. en
werd toen door den officier van justitie mr.
N. S. Hoekstra, vernietiging van hel vrij
sprekend vonnis gevraagd cn gerequireerd
lot verdachtc's veroordccling lot 1, subs.
1 dag.
Bij interlocutoir vonnis bepaalde de
rechtbank, dat alsnog als getuige zou wor
den gehoord de heer Th. H. 3. Bessellng,
waarnemend hoofdcommissaris van politie.
Verdachte was niet verschenen, wol diens
raadsman mr. TJ. Mobach, die daar het
hier een voortgozette behandeling betrof,
als zoodanig werd toegelaten.
Do president mr. de Joneheere, stelde
den lieer Besseling o. m. de vraag of z. i.
Het bewuste vlaggetje (lor zilting aanwe-
7.ig) moest worden aangemerkt als uiting
van oen bepaald staatkundig streven.
De heer Besseling antwoordde, dat dit
teeken afkomstig Is uit Dultschland en dat
het hodoeld is als een antl-fasclstisch em
bleem. Als zoodanig kwam het in 1932 ook
naar Nederland en ln een toondertijd ge
houden meeting van do S. D. A. P. zag ge
tuige dal ook velen do drie pijlen als
snoldjo droegen op het revers van de jas.
Nadien werd het niet zoo bepaald In het
openbaar vertoond. Wel heeft geinige tij
dens don jongstcn 1 Mei-optocht van de
S. D. A. P. waargenomen, dat een aantal
ordecommissarissen getoond waren met een
armband, waarop de drie pillen voorkwa
men. doch dltmaaj waren de niilen rood en
do band wil. Ook wjst getuige dat in som
mige neriodleken, h.v, jp „Vrllheld. Arbeid
en Brood" artikelen warden opgenomen,
waarin drie pijlen voorkwamen.
Op een vraag van mr. van dar Boom. of
ook andere anti-fascistische partijen dit
embleem gebruikten, antwoordde de heer
Ressollpg dat djt sporadlseb voorkwam,
zooals b.v. bij de O.fi.P. en R.A.P.
De verdediger wenschte geen gebruik Ie
rnaken van het recht tom vragen te stellen.
Mr. Hoekstra zelde ook na dit geiitlgon-
verhoor te pers!»teeren bjj zlln requisitoir.
Mr. Mohach bevestigde hetgeen hii reeds
eerder in deze zaak had genleit. n.l. dat het
vlaeeetie als anti fascistisch embleem geen
uiting is van een bepaald staalkundig stre
ven. ook al wordt het in hoofdzaak door
de leden van de S.D.A.P. gedragen of mee
gevoerd.
De rechtbank zal op 5 Juni a.s. uitspraak
Antwoord van de gezamenlijke F
mijnwerkersbonden aan den
rijksbemiddelaar
HEERLEN. 22 Mei. Hodenmlddag verga'
derden de gozamcnlljkc mtlnworkersbon-
den. ter vaststelling van het antwoord aan
den Rllksbcmiddelaar.
In hun antwoord hebben zli hun waardce-
ring uitgesproken voor het besluit van de
Rogccring tot Instelling van eon onderzoek
naar den algemecnen toestand van het
mijnbedrijf, nndor leiding van oud-minister
Verschuur. Zil hebben er verder on gewe
zen. dat er bij hun overwegende bozwaron
beslaan togen de formuleering van de be
voegdheden van den reeoerlnescommlssaris
in het Algemeen Mllnwerkers Fonds, wolke
bezwaren zich vooral richtten tegen het feit,
dai er besluiten zullen kunnen worden ge
nomen ook wanneer slechts één der dlroct-
belanehohbende groepen een wijziging
wenscht en zonder dat de andere groep
daartoe eenigerlei medewerking verleent.
LANDBOUWERSWONING IN DE
ASOH GELEGD
OSS, 22 Mei. Door tot nog toe onbe
kende oorzaak ontstond hedenmiddag te
circa vier uur brand in de landbouwers
woning, bewoond door het gezin Van Dijk,
getogen op de Osserhelde. Het vuur werd
aangewakkerd door den feilen wind en in
een ommezien stond hel pand in lichter
laaie. Het perceel brandde lol den grond
toe af. De geheele Inboedel en de landbouw-
inventaris is in do vlammen opgegaan. Het
huis was laag verzekerd. De Inboedel was
riet geassureerd.
<o° 0-sV \>cN®
