DE A.Z. EN P.C. JUBILEERT
VIJF EN TWINTIG JAAR
ZWEMSPORT
HERINNERINGEN UIT
DEN OUDEN TIJD
JAN DEN BOER OVER
A.Z. EN P.C.'S PLAATS
IN 'T ZWEMLEVEN
2e BLAD PAG. 1.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
DINSDAG 28 MEI 1935
m
Morgen, Woensdag 29 Mei zal het de offi-
cieele dag zijn, waarop de Amersfoortsche
Zwem- en Polo-Club haar zilveren jubi
leum zal herdenken. Dit zal plaats vinden
door een intieme feestelijke bijeenkomst in
Pesie's bad, waar speciaal de jongere leden
hun aandeel van de officieele feestviering
zullen krijgen.
Bij deze mijlpaal in de geschiedenis van
de A.Z. en P.C. willen wij een wijle blij
ven stilstaan, omdat het hier niet alleen
betreft een mijlpaal in de geschiedenis
eener vereeniging, maar ook een mijlpaal
in de ontwikkeling van do zwemsport in
Amersfoort. En wanneer wij het over de
ontwikkeling van de zwemsport hebben,
gaan daarbij onze gedachten onverwijld uit
naar hem, die eenige jaren geleden van ons
is weggenomen, wijlen den heer L. Pesie
Er zullen weinig oudere Amersfoortsche
zwemmers zijn, die dezen naam niet met
eerbied zullen noemen, wanneer zij het
over de zwemsport in onze stad hebben,
want Pesie toch is een der oprichters ge
weest der A.Z. en P.C., de groote leermees
ter van verschillende zwemmers en zwem
sters van naam, de groote pionier voor de
zwembeweging in onze stad.
Daarom past ons hier op deze plaats al
lereerst een woord van hulde aan de nage
dachtenis van den eens zoo stoeren Pesie!
Wanneer wij dan verder aan den voor
avond van dit zilveren jubilé de geschiede
nis van de vijf-en-twintigjarige de revue
laten passeeren, denken wij daarbij aan het
goede begin onder voorzitterschap van den
heer H. J. Smit. Toen was de sympathie
voor de jonge vereeniging zoo groot, dat
men bij wedstrijden zolderschuiten noodig
had om de belangstellenden te bergen!
Geen wonder, dat dit enthousiasme over
sloeg op de spelers van het zevental, die
zelfs kans gezien hebben om D.J.K. met
43 te verslaan. A.Z. en P.C. heeft zich on
der Pesie's leiding een eerste plaats in de
polo-competitie weten te veroveren, zoodat
zij tot 1916 deel uitmaakte van de compe
titie der eerste klasse van den Zwembond.
In 1916 degradeerde zij naar de tweede,
klasse, waar zij thans nog in speelt. Twee
maal moest zij zelfs haar plaats in deze
klasse verdedigen, doch heeft daarbij in let
terlijken en figuurlijken zin het hoofd boven
water weten te houden. Wanneer wij dan
denken aan dien tijd van het eerste klasse
schap van de A.Z. en P.C. komen ons
weer de namen in herinnering van de ge
broeders Beem, de Bruyn, van De Boer, van
Bonk en vele anderen. Daarbij komen ons
ook de vele triomphon van A.Z. en P.C,«ers
voor den geest; hiervan 'willen wij o. m.
memoreeren het nationaal kampioenschap
op de lange baan van L. Pesie Sr.. het na
tionaal kampioenschap van Kees Beem op
de 1500 meter, de kampioenschappen van
F. Schutte en H. P. van Haselen (nat.
kampioen 400 M.), het Europeecsch kam
pioenschap van Marie Vierdag op de 100
meter en het Nationaal kampioenschap
popduiken van J. S. van Haselen. Ook wil
len we herinneren aan het feit, dat A.Z. en
P.C. verschillende malen spelers voor het
Ncderlandsch waterpolo-zevental heeft ge
leverd, zooals C. Beem, H. P. van Haselen
en G. W. van Ommeren.
De A.Z. en P.C. heoft in den loop dei-
jaren ook een zeer goeden naam in de
zwemwereld verworven, door het organisee-
ren van den jaarlijkschen twee kilometer-
zwemwedstrijd, waaraan de beste zwem
mers uit alle deelen des lands deelnamen.
Helaas is deze wedstrijd na 1927 niet meer
herhaald kunnen worden in verband met
de vervuiling van het beekwater.
In dit verband willen wij hier ook nog
even wijzen op de vele veranderingen,
welke A.Z. en P.C.'s „home", Pesie's bad
in de kwart eeuw, welke thans achter ons
ligt, heeft ondergaan. Ook dit heeft een fei
len strijd moeten voeren tegen de vervuiling
van het water, een strijd waar de heeren
Pesie als overwinnaars uit te voorschijn
zijn gekomen. Het water is thans zeer goed
en de inrichting voldoet na do laatste
groote verbouwing aan de hoogste eischen.
Thans nog iets over den huidigen toe
stand van de A.Z. en P.C. Over het aantal
leden, dat de tweehonderd reeds heeft over
schreden, mag zij niet klagen, doch het is
nog steeds een vurige wensch om terug te
keeren in de eerste klasse. Hierbij onder
vindt de jubilaresse de moeilijkheid, dat
zwemmers, die zeer goed opgeleid en ge
traind zijn, door omstandigheden onze stad
moeten verlaten en dus voor de club ver
loren zijn. Desalniettemin blijft de A.Z. en
P.C. steeds over een kern van getrouwen
beschikken, menschen wier familienaam
door de geheelc geschiedenis der vereeni
ging voorkomt. Wij willen in dit verband
o. m. even de namen noemen van Van
Haselen, Van Goor, Van Ommeren en Wa
genaar. De familie van Haselen heeft zelfs
Mr. J. M. M. Hamers, eere-lid
der A.Z. en P.C. vertelc van
de eerste levensjaren
der jubilaresse
Mr. J. M M. Hamers, thans burgemeester
van Jutfaas, die eere-lid der A.Z. en. P.C. is
en de beginperiode van de jubilaresse vrij
wel geheel heeft meegemaakt, was zoo
vriendelijk ons dezer dagen te omvangen
en eenige berinneringen uit den ouden tijd
te vertellen.
„Met genoegen wil ik nog eens praten
over m'n oude club, waar ik eenige jaren
voorzitcr van geweest ben en waar ik zoo
veel gezellige momenten heb doorgemaakt",
was het antwoord toen wij Mr. Hamers orn
een onderhoud vroegen.
„Dat was een aardige tijd, waarvan ik me
nog levendig m'n medebestuurders Smit,
De Bruyn, De Jong, Kleber, Pesie, Marin en
van Haselen herinner. En een goeie tijd óók,
want toen werd A.Z. en P.C. eerste klasser.
Dat was me een
wedstrijd tegen
D.J.K. met menschen
als Piet Ooms en de
gebroeders Meijer te
gen je en dan nog
met 3—2 te winnen.
Een geestdrift was
er, zooals ik die
nooit meer heb ge
zien; van puur en
thousiasme stortte er
in het zwembad een
houten plankier in,
dat op een boot te
recht kwam! Toen
hadden wc Kees
Beem als enorme
schutter in ons ze
vental en „Kaatje"
Beem als de uitste
kende keeper, die
kans zag om met twee armen omhoog uit
het water te verrijzen en tot in den hoek
van de goal de ballen eruit hield. En clan
Piet Wagenaar, die met zoo'n kracht schoot,
dat hij eens, terwijl hij in het water een bal
wierp, een jongen op den kant omver gooi- j
de!
„Er zal in dien tijd dan wel een braaf par
tijtje polo gespeeld zijn!"
„Ja, dat we niet mis, er waren felle wed
strijden bij; ik herinner me nog dat Pesie
meespeelde en den Belg Blitz tegen zich
had; die twee zijn samen een kleine, mi
nuut onder water gebleven en toen ze bo
ven kwamen had de een eén gescheurd
zwemtricot en de ander een zoo goed als ge
broken duim! In die dagen was Pesie de
groote man van den schoolslag, dat was zijn
fort, hij heeft toen ook nog meegedaan aan
de wedstrijden om Parijs. Hij en Piet Ooms
waren toen de twee rivalen: op den kant
goede vrienden en in het water dc felste
tegenstanders."
„Werd in die dagen ook niet de Utrecht-
sclie Provinciale zwembond opgericht?"
„Ja, dat was ook in dien tijd; ik was toen
secretaris van clen Nedcrlandschen Zwem
bond en werd toen de eerste secretaris van
den U.P.Z.B. en na mij kwam Cor Minnes
als secretaris. Van die dagen dateert ook de
goede verhouding tusschen de A.Z. en P.C.
en de U.Z.C.; toen was A.Z. en P.C. eerste
klasser en U.Z.C. tweede.
De mobilisatietijd was voor A.Z. en P.C.
niet. zoo kwaad; toen kreeg zij veel steun
van den toenmaligcn garnizoenscomman
dant, den reserve overste Struycken, die
verschillende malen de militaire muziek be
schikbaar stcldo voor wedstrijden en zelf
bijna nimmer bij wedstrijden onlbrak. Wij
hadden toen de toestemming van dc mili
taire overheid noodig voor het houden van
wedstrijden, daar Amersfoort in staat van
beleg verkeerde. Toen speelden ook de Bel
gen De Man en La llaye in ons zevental en
Mr. i. M. M. HAMERS.
in 1927 een zevental gevormd, zooclat
zeven gebroeders Van riaselen in het polo-
vcld lagen. En thans zijn liet nóg de Van
Haselen's, die een werkzaam aandeel ïn
het leven der A.Z. en P.C. hebben, waarbij
we allereerst het werk van den huidigen
secretaris, den heer Th. van Haselen, willen
memoreeren, om nog maar niet te spreken
over de gebroeders Pesie, die aan de door
hun vader aangevangen taak nog steeds
met geestdrift voortarbeiden.
A.Z. en P.C. ge hebt het eerste klasse
schap nog niet heroverd. Moge voor U het
Fransche spreekwoord ,,L' Histoire se
répète" in vervulling gaan, in dien zin, dat
ge weer in de eerste klasse van de polo
competitie van den Kon. Ned. Zwembond
zult gaan spelen!
A,
Hoe men vroeger aan een kilometer wedstrijd deelnam. De mannen met knevels
Tan 1915 aan den start, omringd door jónge sportmakkers klaar voor den „trek".
(Groen*Wit Jubileert
Hulde! A.Z. P.C.-ers
Bij Uw zilveren bestaan.
Dank! daarnaast ook voor Uw arbeid
Voor de zwemsport steeds gedaan.
Slag van propaganda-maken
Hebt U voor het water-rijk.
Wat d&t aangaat hebt U feit'lük:
Arm- en beenslag tegelijk!
Vijf en twintig jaar gepolood
In een waterig bestaan
In het water, op de ranglijst
Heel wat op-en-neer gegaan.
Even gaan we in gedachten
Naar de tijden van weleer
En we denken hier aan Pesie
Man van zwem- en polo-leer!
Zwemmen is gezond en nuttig
In ons waterrijke land.
Via A.Z. en P.C. werd
Menigeen tot zwem-sport-klant!
Zwemmen is vóór alles nóódig
Met als toegiftjegezond
Zwemmen met het hééle lichaam,
Niet uitsluitend met den... mond!
Héél knap als men bij het tennis
Zelfs de stèrksten vaak verslaat.
Héél mooi als men bij de roeiers
Prima aangeschreven staat...
Maar een eerste cisch is: zwemmen!
Het bespaart ons voor het leed.
Dat zijn intree in zoo menig
Anti-zwem-gezin reeds deed
Azet-en-péceërs: Hulde
Bij Uw zilveren bestaan!
Houdt Uw „trek" in waterpolo,
't Trekt publiek en ...leden aan!
PHILIA.
(Nadruk verboden).
L. PESIE,
wien de A. Z. en P. C. en
geheel zwemmend Amers
foort dank verschuldigd is
Noor hetgeen hij in het belang
der zwemsport heeft gedaan.
Jan de Boer uit Gouda, die nog een paar
Goudsche spelers meebracht omdat toen in
Gouda nog geen zwem- en poloclub was. Een
andere bekende speler uit dien tijd is Geert
Bonk, die de schrik der jeugd was omdat
hij ze zoo graag in liet water duwde".
„Toch wel een leuke gemoedelijke boel,
zoo onder elkaar, vind U niet?"
„Nou, en of, ik herinner me nog, dat we dc
jeugd uit de Haag, die onze fietsbanden
doorprikte, afstraften door zoo'n belhamel
aan den hengel te hangen en even hoven het
water lieten bengelen, maar als Pesie er
dan aankwam, was het uit! We hebben trou
wens wel meer gekke dingen uitgehaald in
dien tijd b.v. een weddenschap wie eerder
een nougatblok op had: de fox-hond of wij
en wie sngeller kon zwemmen: een eend of
een van onze zwemmers. Dat was een pracht
vertooning. Een van ons, „minister" Pleyte,
kwam op een goeien dag met een eend in de
zwemschool, maar toen de wedstrijd met een
der zwemmers zou beginnen dook de eend
onder en verdween; wc hebben het beest
nooit meer gezien, het was natuurlijk onder
de afrastering door weer de beek ingegaan.
Dat zijn zoo ongeveer de herinneringen
uit den ouden tijd, die werkelijk gezellig
was. En nu Zaterdag de receptie, waar ik
ook present hoop te zijn. Groet U dc Amers-
foorters maar vast van me!"
Met een stevigen handdruk namen wij af
scheid van dezen even sportieven als sym
pathieken burgemeester, die naast zijn druk
ke ambtsbezigheden nog met zooveel genoe
gen eenigen tijd had, „om eens te praten
over zijn oude club."
m
Een kiekje van het A. Z. en P. C.-zevental, dat den beslissingswedstrijd Triton
A. Z. en P. C. in Weesp won, waardoor het degradatie gevaar geweken was.
De A. Z. en P. C.-vlag wappert op Triton's home.
Zijn tijd bij A.Z. en P.C.
Hoe hij op een zeker moment
tegen zijn oude club speelde
en G.Z.C. haar deed
degradeeren
„Ter gelegenheid van het 25-jarig -be-
staan der A.Z. en P.C. voldoe ik zeer gaarne
aan het mij gedane verzoek om enkele
oude herinneringen op te diepen uit den
aanvangstijd van bovenvermelde club.
Aanteekcningen heb ik nooit gemaakt,
maar gezien mijn geheugen nog vrij goed
is, zal ik zooveel mogelijk daaruit en daar
mede alleen kunnen werken.
Daar wij in Gouda in geen competitie
verband speelden en zooals een verslag uit
een ander boek op zwemgebied aangeeft,
ik bijzondere reden had om mij voor Amers
foort tc interessecren, is dit toch zeker wel i
de aanleiding geweest, dat ik in 1912 ben
gaan spelen voor de A.Z. en P.C.
Ik had het genoegen om deel uit le ma
ken van het eerste zevental en speelde daar
met de Gebrs. Beem, Wagen aar, en andere.
Ik geloof zelfs, dat de helaas te vroeg ont
slapen heer Pesie, eigenaar van de Badin
richting aldaar, indertijd ook deel uitmaak
te van dat team. Daar ik den' heer Pesie
meermalen op wedstrijden ontmoet had,
was hij van mij een goed vriend geworden
en was het voor hem ook heel wat. dat hij,
door maatregelen getroffen door den N.Z.
B., beschouwd werd als professional en zoo
doende niet meer mee mocht spelen.
Een van de beruchte wedstrijden in 1913
was wel de wedstrijd tegen D. J. K. uit
Amsterdam, waarin meespeelden P. Ooms,
Gebr. Meijer en Polak en verdere wier na
men ik niet meer weet. Hoe wij dezen wed
strijd, waar wij als broekjes tegenover de
groote geroutineerde, spelers lagen, met een
gelijken stand eindigden, zal mij altijd bij
blijven.
Daar vele spelers uit Amersfoort inder
tijd naar Indië gingen, was het geen
vreemd verschijnsel wanneer vele malen
vier Gouwenaars, te weten IJssclstein, W.
Smit, Jan Blom en mijn persoontje, het
Amersfoortsche zevental kwamen comple-
teeren.
Ik rnoet dan ook bekennen, dat dit voor
ons geweest is een goede leerschool, niet
wetende, dat wij in het jaar '18 met dezelf
de spelers, die toen als Goudsche Zwemclub
ook in de competie speelden, de promotie-
degradatie tegen de vereeniging moesten
spelen waarin wij zoovele jaren prettig ge
speeld hadden, want toen verhuisde, de A.
Z. en P.C. naar de tweede klasse en werd
de G.Z.C. gepromoveerd naar de eerste
klasse.
Hiermede was eigenlijk het contact op
sportgebied wat ik met Amersfoort had,
beëindigd, was het niet dat ik later als lei
der van verschillende polo-ploegen in het
buitenland ontmoet heb den heer G. W. van
Ommeren, zoowel naar Frankrijk als Enge
land.
Wanneer ik vanwege mijn familiebetrek
kingen of om zakelijke redenen Amersfoort
bezocht, kon ik nooit nalaten even aan te
wippen bij de Bad- en Zweminrichting en
dan toch wel speciaal om den heer Pesie
even hartelijk de hand te drukken, want
het deed hem altijd zeer goed wanneer oudo
vrienden hem opzochten.
Mij is dan ook wel opgevallen, dat de
belangstelling hij vroeger vergeleken toen
de menschen bij wedstrijden in dikke rijen
stonden, wel veel verminderd is.
Een opwekkend woord mag ik wellicht
laten hooren, steunt zooveel mogelijk de
A.Z. en P. C. want zij zijn het toch. die
propaganda maken voor het zwemmen in
het algemeen, want iedere zwemmer kan
zich in geval van nood redden, maar is
tevens redder voor zijn medemensch.
Ten slotte, Geacht Bestuur dor A.Z. en
P. C. ontvang bij deze mijn hartelijke gc-
lukwenschen met Uw 25-jurig feest dat het
Uwe Vereeniging ook in dc komende kwart
eeuw goed moge gaan is dc vurige wensch
van den
Oud-A.Z. en P.C-er,
J. C. DEN BOER \Vzn.«
Dc voorzitter van den Kon.
Ncd. Zwembond aan
het woord
Gaarne voldoe ik aan het verzoek van het
Amcrsfoortsch Dagblad om enkele regelen
tc wijden aan de herdenking van het 25-
jarig bestaan van dc Amersfoortsche Zwem
en Poloclub; immers deze vereeniging heeft
loch een zeer bijzondere plaats ingenomen
in het zwcmleven van Utrecht's provin
cie, ja, ik zou liaast schrijven, een eenigo
plaats. Reeds M-beg begreep zij dat de pro
paganda van het zwemmen niet alleen kan
uilgaan van den Nedcrlandschen Zwem
bond, nu Koninklijke Nedcrlandschen
Zwembond, maar dat deze krachtig ge
steund dient te worden door de vereenigin-
gen. Hoe waren hare lange afstandswed
strijden, die. elk jaar opnieuw gehouden
werden, niet. een machtig propagandamid
del om elke Amersfoortsche ingezetene, te
overtuigen van de noodzakelijkheid, dut
iedereen de zwemkunst machtig moet zijn.
En wie over Amersfoort.'s zwemleven
sprak, over de A.Z. en P.C., noemde in één
adem daarbij, haar bakermat, Pesie's Zwem
school.
De Koninklijke Nederlandsche Zwem
bond is buitengewoon erkentelijk voor het
geen de A.Z. en P.C. in de afgeloopen 25
jaar reeds gedaan heeft, maar heeft daarbij
de overtuiging, dat opnieuw een periodo
wordt ingegaan van een actief zwemleven,
dat de thans jubileerendc club zal blijven
propaganda voeren en niet rusten, vóórdat
een ieder in Amersfoort en omgeving zal
kunnen zwemmen, een streven waarhij zij
recht heeft op de steun van de Amersfoort
sche burgerij.
JAN DE VRIES
Voorzitter Kon. Ncderl. Zwembond
Hoe A. Z. en P C.'s home, Pesie's bad er na de jongste verbouwing uitziet. Vele
twemclubs tullen de jubilaresse deze mooie oefengelegenheid benijden-
