Wat bewoog Mr. Steenberghe?
St. Emilion
f. A. Schoterman Zn.
FEUILLETON
2e BLAD PAG. 2.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
DINSDAG 4 JUNI 1935
„Devaluatie nutteloos en
heilloos"
Vertrouwen in den nieuwen
minister
per flesch f 1.45 per anker f58.—
BRAND OP STATIONS:
EMPLACEMENT
EEN ONGELUKKIGE
OEFENING
EEN EERESCHULD
PERSOVERZICHT
De Maasbode dringt aan op een
beslissing door de
Tweede Kamer
Do meeste bladen wijdden sisteravond
reeds beschouwingen aan het aftreden van
jnr. Steenberghe.
Het Handelsblad wijst erop, dat voor
dc eerste maal een conflict over een der
grondslagen van liet regeeringsbeleid oor
zaak is van bet heengaan van een minis
ter.
„Het meeningsverschil over het voor en
tegen van devaluatie zoo betoogt het
blad stoort zich vrijwel nergens aan par
tijlijnen. Ook in dc partij van mr. Steen
berghe staan de meeningen hieromtrent
tegenover elkander, zooals een paar
weken geleden nog eens bleek op het R.K.
Industrialisaticcongrcs in Den Haag.
Het was op dit congres dat minister
Steenberghe verklaarde dat dc regeering
zich met de grootc problemen van het be
drijfsleven waarlijk ernstig bezig houdt,
maar dat zij niet in een vloek en een zucht
kunnen worden opgelost. En tevens, dat de
regeering gaarne praclische wenken wil
vernemen, maar „dat het 1111 geen tijd is
voor breede theorieën". Is c sedert dien iets
veranderd, dat den minister er nu toe
brengt om dc theorie der 'cvaluisten thans
niet alleen te omhelzen, maar tot dc
eenig mogelijke te verklaren?
Wij zullen ons voorloopig tot deze
vraag beperken, en afwachten of mr.
Steenberghe zijn besluit nog uitvoeriger zal
willen motivcercn. Hoe stelt hij zich de ge
garandeerde voordeden van devaluatie voor
het totaal a au onze volkshuishouding
voor? Iloe meent hij dat het buitenland zal
reageeren op Xederlandschc muntverzwak
king, nadat het zoo onmiddellijk en duide
lijk heeft weten te reageeren op de Belgi
sche devaluatie, met het dreigement van
verhoogde lariefmuren en verkleinde con
tingenten achter de hand? Hoe zullen dc
Aastc lasten eigenlijk in totaal verminderen
door devaluatie? Iloe komt liet dat een
land als Engeland met een gedevalueerde
munt desondanks vandaag bijv. zijn
scheepvaart zwaar moet steunen om het
hoofd boven water te houden? Om kort te
gaan, wat--inliet- dat mr. Steenberghe.- se
dert hij nog geen jaar geleden in de regee
ring trad en het aanpassingsprograni van
het kabinet-Cólijn aanvaardde (met inbe
grip dus van een zeer krachtig en positief
dnti-clcvaluafie-standpunt), zoo radikaal
van meenjng beeft doen veranderen, juist
op bet oogenblik dat in Zwitserland en
Frankrijk dc verdedigers van dc munthand-
having zich in hun stellingen versterken?
Had mr. Steenberghe zich in het
algemeen tegen dc economische
politiek der regccring verzet, wij
zouden het, gezien dc hevige beroe
ring daarover in zijn eigen partij,
gemakkelijker hebben kunnen he
grijpen dan nu hij zich, blijkens dc
toelichting op zijn ontslagaanvrage,
zoo uitsluitend vastlegt op de
devaluatie als eenig middel
dat redding zou kunnen brengen.
Hetgeen intusschen niet belet heeft
dat hij nog enkele dagen geleden
het wetsontwerp toekende dat ver
laging van hypothecaire lasten voor
den bcnarden landbouw moet moge-
luk maken, en dat dus, zonder
devaluatie, een aanvullende poging
tot aanpassing durft ondernemen.
Wat nu prof. Gelissen betreft, wij ken
nen hem vooral als zeer bekwaam bedrijfs
leider en als bezield voorstander van de
industrialisatie des lands met behulp van
industriebanken en van voorbereidende oco-
nomisch-tcchnologischc instituten, zooals
hij er zelf een in Limburg hielp tot stand
komen.
Het blad herinnert aan de mcening van
prof. Gelissen, dat zoowel onze internatio
nale handelspositie als dc toenemende
werkloosheid liet noodig maken om. waar
stichting van nieuwe industrieën of uit
breiding van bestaande 11a minutieus eco
nomisch, commercieel en technisch onder
zoek mogelijk blijkt, de centrale of re
gionale overheid aanvullend te doen op
treden, wanneer het particulier initiatief
tekort schiet.
Industrialisatie dus als schepper van ar
beidsgelegenheid en als versterker van onze
handelspositie tegenover het buitenland.
Het denkbeeld is aantrekkelijk, en
zwaar van consequenties. Maar wanneer het
prof. Gelissen zal gelukken aannemelijk te
maken dat het geheel onzer Neder
landse he volkswelvaart er zonder
onhoudbaar risico door gediend kan wor
den. dan zal hij ongetwijfeld op de mede
werking der regeering en van het particu
lier initiatief kunnen rekenen.
Achter den kapitein
Dc Telegraaf betreurt dit aftreden
niet zoozeer om den bewindsman dien wij
verliezen, als wel om de schade, die hij,
door op deze wijze heen te gaan ons land
toebrengt. „Een particele ministerieele cri
sis, verbonden met het begrip devaluatie,
moet het vertrouwen in onzen gulden in
ternationaal verzwakken.
Het is een tijd, waarin wij allen
in gesloten gelederen achter onzen
bekwamen en cnergicken kapitein,
dr. Colijn, hebben te staan. Ilij voert
fc midden van een hevigen storm
het hevel over het Nedciiandschc
schip van Staat.
Persoonlijke acties, onder dergelijke om
standigheden, kunnen door niemand wor
den goedgekeurd. Dit heeft niets tc maken
met de fel omstreden kwestie of wij, als de
overige goudlanden er toe mochten beslui
ten, eveneens zouden moeten dcvaluecrcn.
Zou eeu dergelijk ongeluk over ons land
moeten komen, dan zullen dc noodlottige
gevolgen het krachtdadigst beperkt kunnen
worden, indien wij vastbesloten lieden, zoo
als dr. Colijn als minister-president en mr.
Trip als president van dc Ncdcrlandschc
Bank, aan het bewind hebben. Gelukkig is
dit gevaar nog ver verwijderd en zoowel
het gisteren gehouden plebisciet in Zwitser
land, als bet verloop der gebeurtenissen in
Frankrijk, schijnen er op te duiden, dat de
inflationislen ook in dc overige goudlanden
nog altijd aan het kortsle eind trekken.
Minister Steenberghe hoeft zich echter tot
den tolk gemaakt van die elementen in de
Katholieke Staatspartij, die zich met de lei
ding a an dr. Colijn niet kunnen vcreenigen
en na aanvankelijk het regeeringsprogram
Ie hebben onderschreven, beproeft hij thans
in deze regccring tAvecdracht 1c brengen.
Hij is daarin niet geslaagd. Maar dc opzet
alleen reeds a\us afkeurenswaardig.
Wij ontkennen geenszins dc groot e moei
lijkheden" Avaarfcgen 'minister Steenberghe
had tc kampen, maar indien op zijn beleid
geen feller erilfink' .is uitgeoefend, dan was
dat 'niet ie dankeil aan dc resultaten die
hij heeft behaald, maar voornamelijk om-
dal rnen in hem niet_ het gchcele kabinet
wilde treffen. Prof:'Gelissen is een man
van friseh initiatief, Avion vooral dc ontwik
keling \an nieuwe levenskrachtige indus
trieën in ons land ter baric gaat. Dat is
een positieve bestrijding der werkloosheid,
die, als zij met bezadigdheid en Aviishcid
wordt toegepast, zeer zeker goede vruchten
kan afwerpen...
Nergens zijn dc voorwaarden \oor in
flatic zoo ongunstig als in Nederland en
geen Aolk moet daarvoor zoo beducht zijn
als liet onze. Daarom doen wij verstard'0-,
zoo lang als het.slechts mogelijk is. vast te
houden aan het tegenAvoordige regeerings
program."
Een daad van karakter
De Maasbode gaat na AAat door mr.
Steenberghe aan arbeid is verricht en ver
volgt dan:
Indien er een is geweest, die Colijn's pro
gram van aanpassing breed begreep, dan
juist de jonge Steenberghe. Aanpassing
van looncn bctcekendc voor hem niet alleen
aanpassing naar heneden. Aanpassing van
het bedrijfsleven Avas hem niet zóó zinledig
alsof zij zonder ordenend optreden geschie
den kon. Zijn doorgevoerde en ontAvorpen
reorganisaties bewijzen, dat Steenberghe
zich daarbij Avildc bedienen van alle maat
schappelijke krachten, voor zoover hem dit
slechts eepigszins mogelijk Avas en dat hij,
Avaar hij maar kon, de ingewikkelde appa
ratuur van een staatsbureaucratie zoclu uit
tc schakelen.
Prof. Gelissen
Deze minister gaat heen en stelt daar
mede ongctAvijfeld een daad van moed en
karakter. Dc minister, die naar bekend is,
dit kabinet intrad als opvolger van mr.
Verschuur met het voorbehoud, dat hij, zoo
noodig, op dc munt politiek zou terugkomen,
is door den loop der omstandigheden over
tuigd gCAVorden, dat naast dc maatregelen,
die het kabinet voorstelt, devaluatie nood
zakelijk is om een behoorlijke economische
politiek tc voeren.
Wij moeten aannemen, dat dc nieiiAve
minister zich nu inzake de muntpolitiek
heeft vastgelegd en dus een dcflatie-weg
van het kabinet ten einde mee Avil volgen.
Ongetwijfeld zal liet optreden van den ac
tieven hoogleeraar, die in het Zuiden zoo
veel baanbrekend Averk deed in het door
zoovelcn gcwenschtc kader van een posi
tieve constructieve economische politiek in
broeden kring vertroiiAvcn Avekkcn.
Dit kabinet Aciiiest nu zijn vierden mi
nister. liet land ziet zich daarbij nu ge
plaatst voor het openhaar AAordcn van een
conflict in den ministerraad zelf.
De kAACstie, thans uit den minis
terraad zoo scherp in dc openbaar
heid gesprongen, zal nu ook buiten
liet Kabinet intense behandeling en
practischc oplossing vragen.
Onvermijdelijk lijkt liet ons, dat
de voornaamste politieke partijen,
dat vooral bet parlement zoo tyeslUt
mogclijk een keuze doen uit bot di
lemma. a\ aan oor ook bot kabinet
door nir. .Steenberghe zoo resoluut
Averd gestald: devaluatie of conse
quentie deflatie.
Bij deze hachelijke keuze zullen ailerlei
factoren con woord moeien meespreken. Dat
net devaluatie de zaak als niet (én vlag'
geied zal zijn, gelooft geen deskundige. Dut
zij ongetwijfeld grootc nadcelcn en aooi' een
looi slechts tijdelijke voordeden biedt slaat
ook vast. maai' dat zij op bepaalde punten'
reëelo verlichting kaii brengen eveneens,
terwijl dc vraag klemt of zij lo vermijden
zal bl ij en. Louter i ito re cl beseliouAvd lijkt
zij ons niet volstrekt ,1e verwerpen. Moreelc
bezwaren, als legen devaluatie worden aan
gevoerd, kunnen ook Avorilen ingebracht
legen liet andere doel van bot onvermijde
lijk dilemma: rop'scqiioulo deflatie.
Wal Conséquente deflatie bctiofl: daarbij
moet men zich, alvorens dc definitieve keu
ze Ie doen, zeer reëel en concreet voor
oogen stellen, welke ingrijpende maatrege
len deze consequentie zal oischcn, zonder
liet volledige zekerheid succes tc Avaaroor-
gC!l.
Bovendien zal men scherp voor oogen
moeten houden, dat v i onvermijdelijk soot
he! feil zullen komen Ic staan van de aoI-
strekt noodzakelijke internationale stabili
satie. Hoe zal dan onze positie zijn. als Avij
nog niet hebben gedevalueerd'? En een rus
tige en beheersclite devaluatie is stellig
verre te verkiezen boven een door plotse
linge oorzaken onvermijdelijke en over
haaste.
Nog eens ten slotte: onvermijdelijk is het,
dat de zaak thans ex professo door de
Tweede Kamer worde behandeld ook
met het oog op het bczuinigingsontAArerp
en beslist, en dat in ieder geval worde ge
kozen voor een positieve, constructieve wel-
vaartspolitick met als onderdeel, of basis
als men wil: ófwel devaluatie ófwel con
sequente deflatie.
Koers houden
De Nieuwe B o 11. Courant schrijft:
„Wij beleven nu een tijd, waarin de in
ternationale speculatie op dc loer ligt en
van alle momenten van onzekerheid en
Aveifeling partij tracht te trekken om haar
slag te slaan. De heftige aanvallen op den
Franschen franc, die gelukkig op heldhaf
tige Avijze konden worden afgeslagen, de
eveneens bedAvongen manipulaties tegen
onzen gulden en de aanzienlijke schomme
lingen op de internationale Avisselmarkt,
die met een en ander gepaard gingen, heb
ben daarvan de laatste dagen dc levende
getuigenis afgelegd. Hoezeer de speculanten
in het buitenland op hun qui vivc zijn,
blijkt wel hieruit, dat het bericht over 's mi
nisters Stcenbcrghe's aftreden reeds een
half uur vóór liet ons bereikte in de Lon-
densche City dc ronde deed en het daar
zelfs getransformeerd Averd in een aftreden
van minister Oud. Dc stellige wijze, waar-
op onze regccring aan de geruchten van
den laatsten tijd en de daaruit ontstaande
onzekerheid een einde heeft gemaakt, moge
voor dc internationale speculanten een nieu
we les inhouden om hun verwachtingen
over het omlaag halen van den gulden nu
maar op te geven. Want uit de houding
van onze regccring blijkt nu toch avcI on
miskenbaar, dat zij zich volkomen aan
sluit bij dc inzichten, die niet alleen hier
tc lande, maar ook in ZAvitscrland, in
Frankrijk en zelfs in landen, waar men het
experiment reeds genomen heeft, veld win
nen, dat devaluatie als middel om een in
ternationale crisis te bestrijden en zich
aan de gevolgen daarvan „aan te passen"
niet enkel op den duur volkomen nutteloos
maar ook heilloos is te noemen. De denk
beelden van den aftredenden minister wa-
ren „in tegenstelling met dc grootst mo
gelijke. meerderheid van bet. kabinet," al
dus dc officicelc nicdedccling. Men Avcet
nu dat bet kabinet Colijn, dat Avordt aan
gevuld door prof. dr. ir. II. C. J. II. Gelis
sen uit Maastricht, Aan Avicns nationale en
op bet gebied van bet geldwezen gezonde
inzichten, men oVertuigd kan zijn, koers
zal houden."
FORDsMEDAILLES
UITGEREIKT
AMSTERDAM, 3 Juni. Dc directie van
de Xcderlandsciie Fordfabriek had gister
avond de deelnemers aan dc Rallye Monte
Carlo en do Rallye du Maroc uitgenoodigd
voor een diner in bet American hotel, tij
dens hetwelk aan degenen die bij boven-
gende sportevenementen de maximum pres
tatie leverden de zilveren medaille der
Ford-fabVieken Averd uitgereikt, welke me-,
daillo speciaal is ingesteld voor degenen
die op Ford bizonderc prestaties verrichten,
die niet op een andere wijze werden ge
waardeerd.
Dc uitreiking geschiedde aan dc hecren
M. de Wil. en P. Bon, de beide (iü-jarigen,
die met den lieer van Bceck Culkocn de
Rallye du Maroc meemaakten, en vooits
aan den lieer Tacts van Amerongen, den
leider van het Ford-team a oor dc Rallye
Monte Carlo, dal in Palermo startle en met
O sl ra f pun Ion Monlc Carlo bereikte.
De heer G. .T. J. Both, dc directeur, over
handigde dc ondcrscheidingstcokens Dij het
dessert dat de aanleiding Avas voor ver
schillende speeches, die zoowel de goede
kwaliteiten van dc rijders als van dc Ford
auto's roemden en hulde bevatten voor dc
voortvarendheid en sportiviteit van de di
rectie van dc Ford-fabrieken.
Utr. viraal 17
Wijnhandel
Cevcstigd 1S7S
Telefoon 145
Voormalige locomotieven*
loods van de D.P.
afgebrand
ROTTERDAM, 3 Juni. 'Hedenavond om
streeks kAvart over zeven is door tot nu toe
onbekende oorzaak brand uitgebroken in
een voormalige locomoticvenloods der Ne-
derlandsche Spoorwegen, thans in gebruik
als Avagcnlichterij, staande op het emplace
ment van het Deltfsche Poort Station, vlak'
bij de tunnel, die het Westelijk met het
Noordelijk stadsdeel verbindt.
Het gcheele houten gebouAv, dat ongeveer
vijftig meter lang is en dat doortrokken is
van vet, stond spoedig in lichter laaie.
De brandweer stond voor eigenaardige
moeilijkheden, daar in de eerste plaats de
brandkrancn op het terrein moeilijk te be
reiken Avaren en in de tweede plaats de
slangen onder de rails doorgehaald moesten
worden. Personeel van de spoorwegen was
n.l. doende om het reserve materieel, dat
naast de gcheele ledige loods stond, weg te
rijden. Dit gaf aanvankelijk nog tot eenige
verwarring aanleiding.
Toen men echter eenmaal Avater kon ge
ven was de brandweer met een zestal stra
len liet vuur vrij spoedig meester.
De loods Avas toen echter al bijna geheel
uitgebrand.
Even vreesde men, dat een der draagmas-
ten van het electrische net, die vlak naast
dc loods stond, de hitte niet zou doorstaan.
Gelukkig gebeurde er echter niets. Hel trein
verkeer op Den Haag, Amsterdam en op
Hoek a'an Holland kon gaande gehouden
worden.
Slechts een klein gedeelte van het net
was stroomloos gemaakt en de treinen kon
den op eigen kracht het station bereiken.
Daar dc loods toch binnenkort afgebroken
moest worden is dc schade niet zeer groot.
Opmerkzaam geworden door dc geweldige
rookkolommen, stroomde van alle kanten
het publiek toe en dc politie had in den aan
vang van den brand handen vol werk het
verkeer in de tunnel gaande te houden.
Magyrus=ladder stort om en komt
terecht op motorspuit
Op het Jac. Marisplcin tc Hillegersberg is
een grootc oefening gehouden van de brand-
Avccr. Voor dc eerste maal zou dc Averking
aa orden beproefd van het verplaatsbare
mondstuk, hetwelk geplaatst is aan den top
van den Magyrusladdcr. Dat mondstuk was
pas aangeschaft, omdat de druk, die de mo
torspuit op den watcraanvocr uitoefent,
groot is, en dc manschappen, boven op den
ladder geposteerd, den straalpjjp niet zou
den kunnen hantceren.
liet way trouweiis ook voor de eerste maal
dat do motorspuit in koppeling met dc Ma
gyrusladdcr werkte.
Dc leiding Averd aangekoppeld, dc slang
Averd uitgelegd en weldra voerde de motor
een straal naar boven van 30 millimeter
diameter. Verschillende hoofden begaven
zich naar boven om getuige ervan te zijn,
hoe krachtig dc druk Avas en hoe het water
over het nabij gelegen Aveiland werd uit
gestort.
Doch plotseling weerklonk er een krach
tig geroep. Op zij, Op zij!
Slechts enkele seconden later dreunde er
een zware slag: de Magyrusladdcr was in
gestort en kwam in zijn val terecht op dc
niolorspuit, Avaarvan de voorruit, de kop
lampen en andere onderdeden verbrijzeld
werden.
Gelukkig bevond zich op dat oogenblik
geen brandweerman op den hoogen post,
terwijl zij. die aan den voet van den ladder
stonden, zich nog bijtijds uit de voeten kon
den maken. De opperbrandmeester, die aan
don arm gewond is, bevond zich op het
oogenblik van het ongeluk aan den voet
van den ladder. Terwijl hij vluchtte viel liij,
en daaraan heeft hij het te danken, dat hij
niet ernstiger is getroffen.
De oorzaak van het gebeurde ligt naar de
mcening van deskundigen in liet feit, dat
de druk, die de motorspuit uitoefende, te
groot is geweest en de top van den ladder
dien niet kon verdragen.
Ik kan beloven om oprecht tc zijn, maar
niet om onpartijdig tc zijn.
GOETHE
naar het Engelsch
van
DOROTHEA GERARD
ié I
De kleine houten Grieksche kerk met haar
drie donkerbruine minarets, duidelijk afge-
teokend tegen liet hemelruim, lag op eeni-
gen afstand van hel dorp, op de vlakte, te
midden van bet nog met gebladerte getooi
de kerkhof, dat, ingesloten door dc hooge
omheining, als een eiland tusschen dc wei
landen lag. Vandaar dat dc familie Ziclins-
ka, ofschoon zc als alle Polen tot dc
Rooinseli Katholieke Kerk hoorde, daar haar
graf had en de Katholieke curé van Zloczck
had dc leiding van den dienst voor die gele
genheid oaergedragen-aan den Roethcen-
schen dorpspriester.
Ik had nooit een van die naïf-mooie dorps
kerkjes betreden, zonder diepe ontroering te
voelen, en bet valt licht te begrijpen, dat ik
hij deze gelcg mheid minder dan ooit geneigd
was om de niet bepaald fijne, maar toch in
druk" °kkende bijzonderheden van mijn om-
ge: critiseeren. Dc gerafelde banieren.
de kladschilderijen, dc gedeukte kandelaars,
de kleurige, maar niet al Ie zindelijke altaar-
klccdcn en de kralen roze ikransen want
een dorpskerk in Oost-Ga licië is vol curiosi
teiten waren mij op dien dag niets dan
een achtergrond voor Jadwiga's doodkist, en
heel die in Avaarhcid Oostcrschc kleuren
pracht leek mij daar alleen tc zijn tc barer
cere. Toen ik neerknielde met een kolossale
kaars Aan bruine bijenwas, die ik met beide
banden moest vasthouden en met den be
nauwden geur van den Avicrook in mijn
neus, kreeg ik een gevoel, of ik alleen was
met haar, zooals op dien dag toen zc mij
voor het eerst had meegenomen naar dit
kerkje en mij dc symbolische muurschilde
ringen had verklaard. Er Avaren er enkele
bij, die zij niet begreep, had ze gezegd
En nu Avaar Avas zij?En Avas er nog
avcI iets, dat zij niet kon begrijpen?
Ik geloof, dat alle dorpelingen in de kerk
waren. Vanaf mijn plaats naast het altaar
en door het vergulde hek, zag ik menig ge
groefd gelaat aandachtig opgeheven naai
den priester, terwijl alleen de lippen bewo
gen. Alle buren Avaren er ook. geloof ik: in
den kring van notabelen merkte ik menig ge
laat op. dat mij in den loop van dat jaar al
zeer bekend Avas geworden, maar dat ik nu
waarschijnlijk voor bet laatst zou zien.
Ik had niet gedacht, dat madame Ziclins-
ka ook aan het graf zou komen, maar zij
was er. Eerst nadat dc priester vertrokken
was en de aarde op dc kist werd gestrooid,
sche en zij den steun te behoeven van den
arm van Marva, die haar langzaam naar
den ingang terugleidde.
Ik volgde niet onmiddellijk: ik wilde de
laatste kluit aarde op dc baar gelegd zien.
Een voor een trokken de aanwezigen weg,
tusschen de groene grafsteden door, want er
leidde geen gebaand pad naar dat afgeslo
ten deel in een hoek van hel kerkhof, en zoo
aa üb ik Aveldra alleen over met den doorgra
ver.
Een half uur later aanvaardde ook ik den
terugtocht. De kerkdeur stond nog open en
daarheen richtte ik nu mijn schreden, in-
plaats van naar bet bek. Enkele minuten
van alleen zijn in dien tempel van onweten
de naar ware godsvrucht zou misschien dc
beroering in mijn gemoed ccnigszins tol be
daren kunnen brengen. Toon ik er zoo juist
door den hoofdingang binnengekomen Avas,
zag ik er een man op een Aan dc banken
zitten, met dc ellebogen op dc knieën en
liet gelaat in de handen. Bij bet geluid van
mijn voetstappen op den kalen, bouten vloer
keek bij op en ik zag een gelaal, dat mij be
kend en tegelijkertijd ook weer vreemd
voorkAvam. Sinds de catastrophe bad ik
geen gedachten meer gewijd aan MalCAvicz,
maar, toen ik hem zag, werd ik er onmid
dellijk aan herinnerd, dat er nog een groot er
verdriet Avas, dan het mijne een smart,
die aan wanhoop grensde Toen ik hem drie
dagen gelegen had gezien, Avas hij in ieder
geval nog een jonge man tc noemen ge;
wce.st, maar dc korte, dikke baard, die hij
bad laten staan, maakte hem tot een ouden
man. Ik stond hem aan te kijken, mij al af
vragend. of hij Avat zeggen zou. en na een
lange, pijnlijke minuut van stilzwijgen-be
gon hij haperend, maar met een blik, of hij
mij door en door wilde kijken: „Vertelt u mij
eens: Avaarom heeft zij dit gedaan? Om
dat ze mij haatte?"
Hij had er niet aan gedacht om op te
staan Ik ging naast hern zitten en in diep
mededongen legde ik bijn hand op de zijne.
„Neen", antwoordde ik, „daarom niet. Als
zij u gehaat had, clan zou haar pad avcI door-
nig, maar liet zou haar duidelijk zijn ge
wéést. Het was niet liet verlies van fortuin,
dat '/ij duchtte. Als u haar niets was ge
weest, dan had zij u alleen het geld hoeven
tc overhandigen en had zij zich met haar
moeder in alle stille teruggel rokken; u weet,
dal zij daar sterk genoog aoor avhs.
Zijn oogen vroegen om moer, ofschoon zijn
lippen zieii niet bewogen.
„Ik geloof juist, dat het baar twijfel aan
baar eigen gevoelens Avas, die baar lot dien
stap dreef. Ik Avcet avcI zeker, dat zij dc mo
gelijkheid voorzag u van haar kant haar ge
negenheid Ic kunnen schenken zc heeft
zelfs iels dergelijks tegen mij te kennen gc-
geven maar juist toen zij begon dit tc
voorzien, werd ii ontmaskerd als de man ten
koste van Avicns edelmoedigheid de familie
al twaalf jaren lang bad geleefd. Voor som
mige naturen is zulk een edelmoedigheid on
uitstaanbaar; wekt eer wrok dan dankbaar-
beid. En Jadwiga boorde tot die naturen.
Twee dagen voor haar dood zei ze tot mij:
„1-Iet is verschrikkelijk om iemand zooveel
schuldig te wezen en niet bij machte te zijn
het terug tc betalen"
En op dat oogenblik kende zij nog niet
den omvang van die schuld. Zc kon zc niet
terugbetalen op de manier, die ij verlangde
zonder dat zij zeker was, dat zij u lief had
en daaromtrent kon zij zich nu nooit meer
zekerheid verschaffen, omdat haar arme,
half waanzinnige moeder haar op dien laat
sten, noodlottigen dag in het oor zal hebben
geblazen, hoe dc wereld er nooit van te
overtuigen zou zijn. dat zij u niet genomen
had, enkel maar om geen afstand te hoeven
doen van het geld. Aan den eenen kant
stond de openlijke schande, aan den ande
ren cie foltering, om de hoop te laten varen,
die zij zoo pas bij zich voelde opkomen. liet
leek haar onmogelijk een keuze tc doen uit
dc beide gevoelens; ze had niet het geduld,
om te wachten en haar aandoeningen tot
kalmte te laten komen; zc avus eenmaal ge
neigd dc dingen „ineens" tc doen, zooals zij
dit zelve noemde. En daarom hakte zij den.
knoop door, Avaarin zij zich venvikkeld voel
de, op de Avijze, zooals haar vader dit ook
heeft gedaan. O, mij lijkt het niet moeilijk
te. begrijpen, vooral, wanneer u er bij in
aanmerking neemt, dat, Avat zij van den
zomer heeft doorgemaakt, al erg genoeg was
om ieder zenuAvgestcl van streek tc bren
gen."
„Dus dan Avas het mijn liefde, die haar
doodde?" zei Malcwicz, met een glimlach,
die verschrikkelijk Avas om aan tc zien. „En
denkt u, dat ik dan zóó kan voortleven.?"
„Stil!" sprak ik en logde mot kracht mijn
hand op de zijne. „Geen woord daarvan!...
Ik heb mij ook voor een moordenares willen
uil maken door de gedachte, Avat ik mis
schien niet behoed kon hebben, als ik dien
laatsten dag haar niet alleen gelaten had,
maar Avat baat dat nu nog? Wij hebben
haar beiden liefgehad en zijn er geen van
beiden in geslaagd haar te redden. Laten wij
ons troosten met de gedachte, dat onze be
doelingen goed waren en laten Avij niet te
strak temgturen naar hetgeen achter ons
ligt: dit zou maar aanleiding ge\*cn tot ver
dwazing."
(Slot volgt).
