15
l
HUISMOEDERS
4,
AMERSF00RTSCH
DAGBLAD
TEMPELFEEST IN MEDAN
mm. m
EEN FRATERHUIS TE
AMERSFOORT
«i
BAKKERIJ ,,'T SMULHUIS"
MET GRATIS
ONGEVALLENVERZEKERING
VLUCHTIGE ONTMOETINGEN
Brood is het belangrijkste voedsel
Vraagt daarom het bests
uit het beste en be
trek Uw brood uit de
Soesterweg
Telefoon 890
THANS
CENT PER WEEK
Zwarte priesters, helsche
muziek en zware
sigaren
PHANTASMAGORIEEN
MEDAN, hoofdplaats van het in
weinige tientallen jaren tot groo-
ten bloei en ontwikkeling geko
men plantagegebied ter Oostkust van
Sumatra, herbergt ee»e bevolking, die
men in den meest letterlijken zin des
woords cosmopolitisch mag noemen.
Nederlanders, Britten, Denen, Duit-
schers om dan slechts eenige der
aanwezige Europeesche landaarden te
vermelden Javanen, Maleiers, Ba
takkers, Arabieren, Chineezen, Sikhs en
andere Voor-Indiërs werken, leven en
luieren er. Onder de Voor-Indiërs ne
men een zeer aparte plaats in de
C h e 11 ys. Een aparte plaats, niet
slechts door hun uiterlijk zij zijn
pik-zwart maar tevens door het be
drijf, dat zij in hoofdzaak uitoefenen,
te weten: den geldhandel. Saigon,
Singapore, Rangoon en ook Medan her
bergen vertegenwoordigers van dit bij
zondere volkje, dat in Zuid-Oost-Azië
eene niet onbelangrijke functie vervult
in het credietverkeer. Zij vormen een
kaste van geldschieters, die overal hare
vertakkingen heeft en beschikt over bij
uitstek goede informaties en gevulde
beurzen, In vele gevallen, dat de Euro
peesche banken, om welke redenen ook,
een gevraagd crediet niet verantwoord
achten, en dus' niét toestaan,, treedt 4e
Chetty als helper in den nood op. Dat
het geen zuiver philantropische motie
ven zijn, die hem daar toe brengen en
dat hij zich veelal dubbel en dwars laat
betalen voor de verleende hulp, behoeft
wel geen kijf.
Maar wij willen het ditmaal niet heb
ben over de economische functie, welke
deze bijzondere groep in het bedrijfs
leven van Sumatra's Oostkust vervult,
doch over een godsdienstig feest van
deze mannen, dat wij eenigen tijd ge
leden te Medan medemaakten. De
Klingaleezen, tot welk volk de Chetty's
behooren, belijden een religie, die be
staat uit een mengelmoes van Hindoe
isme, Boeddhisme en primitieve gees
ten- en demonenvereering. En hoewel
verre van hun geboorteland, houden de
Klingen ter Sumatra's Oostkust toch
hunne godsdienstige gebruiken en ge
woonten in hooge eere. Regelmatig
worden de voorgeschreven feesten en
plechtigheden gevierd. Met offeranden
beladen mannen en vrouwen kan men
dan in Medan's straten zien, waggelend
van vermoeidheid of religieuze extase,
dan wel tengevolge van overmatig al
coholgebruik, op weg naar den tempel.
In gezelschap van een der Nederland-
sche ambtenaren gingen ook wij daar
heen, ons een doorgang banend naar
het heilige bouwwerk door de dichte
drommen belangstellenden van allerlei
kunne, huidskleur en leeftijd. Een met
zwoelriekende oliën ingewreven, bijkans
naakte opperpriester ontving ons aller
vriendelijkst, met een breeden glimlach
op zijn donker gelaat, waaruit zijn kool
zwarte oogen ons' pienter en helder te-
genbliktcn. Helsche muziek klonk ons
tegemoet; monotoon, dof met fel-op-
schreeuwende, snerpende tonen daar-
tusschen door. Slingers bloemen, met
exotische parfums besprenkeld, werden
ÏL W
'jWj JÉ
•j! ft
ons omgehangen en zoo volgden wij
den Priester... naar het heilige der hei
ligen? Neen, naar een klein vertrek,
waarin eenige afschuwelijke Europee
sche meubelen prijkten en waar de
gastheer ons o desillusie! een
dikke, zware sigaar aanbood.
Toen gingen wij verder. De aanwezi
ge Klingaleezen, die meercndeels' in
reeds niet al te beste conditie in de hei
lige hallen waren gearriveerd, deden
door uitbundige spring- en danspartijen
in de met zwoel-zoete geuren bezwan
gerde ruimte hun uiterste best nog
hoogere stadia van de vereischte extase
te bereiken, zoo zelfs, dat menigeen be
wusteloos ineenzakte en, na eenige
trappen en duwen geïncasseerd te heb
ben, werd weggedragen om bijgebracht
te worden en dan opnieuw te kunnen
deelnemen aan de fanatieke razernij in
den tempel. Op een wenk van den pries
ter-gastheer hadden eenige muziekma-
kers muzikanten ware naar Wester-
schen norm een te wijdsch woord
zich voor ons opgesteld en dansende en
hotsende liepen zij met ons mede onder
het ten eehoore brengen van de wild-
HET TAPPEN VAN RUBBER
Een gelukkige lach
ste en meest bizarre tonen en klanken.
Zoo werden wij voortgestuwd, langs
met kostbare edel- en lialf-edelstcenen
versierde beelden, langs waggelende,
fanatieke, ook door lang vasten uitge
putte vrouwen en mannen; opgenomen
thans in het geheel, wcg-zvvijmelend ook
als' die fanatici onder den invloed van
de opzweepende muziek, van de weëe
geuren, van het dansen en hossen, ge
grepen door het beeld van zichzelf pij
nigende mcnschcn 1); gegrepen ook
door de overdadige, bijkans demonische
pracht in den tempel; geboeid door de
grillige, wilde koppen van menschcn en
beelden; een half uur levend in het
Oosten, zooals dat gekend wordt uit de
verhalen van „Duizend en Een Nacht"
en uit do jongensboeken, die wij mot
huivering lazen, lang voor wij ook maar
konden droomon van Deli-tabak en
Chetty's. Half bedwelmd verlieten wij
den tempel en toen, in den vroegen
avond, een auto ons in snelle vaart
langs den prachtitron weg naar Bela-
wan voerde en de geheimzinnige tro
pennacht ons omsloot., en ook nog, toen
wij, laat dien avond, ons ter ruste leg
den in de eenvoudige cabine van hot-
s.s. „Kedah" dreunden de echo's der
helsche muziek in ons hoofd en dwar
relden de beelden van dien middag in
hot heiligdom als phantasinagoriecn
voor ons geestesoog.
Wel is dit door het Gouvernement
verboden en komt het minder voor dan
vroeger* maar geheel verdwenen is dit
Een treinreis door
Duitschland
Twee vrouwen, verschillend
van geaardheid, maar
beider geaardheid was
ons vreemd
Het was dien Zondagochtend, toen
we het Hollandsche laagland achter
ons lieten, en met groote snelheid de
Duitsche grens naderden, wel uitzon
derlijk mooi zoraersch weer. Het scheen
ons toe dat, lioewèl de kalender de 9de
maand zoo juist had ingezet, de zomer
van geen wijken wilde weten. In ieder
geval het begin van de nog voor ons
liggende vacantie liet niets te wenschen
over.
Zevenaar Elten Grensfor-
maliteiten. Een nieuwigheid was
voor ons de „Devisen-bescheinigungen".
Iedereen verliet met pak en zak den
trein, liet zijn bagage inspecteeren, en
ging daarna den heeren precies vertel
len hoe het met de financiën gesteld
was. Het ging gelukkig alles heel ge
makkelijk. De eenige buit die de doua
ne dien ochtend maakte was een glim
mend gouden Edammer, die in al zijn
onschuld tusschen de kleeren van een
der talrijke „Grctchen" gesluimerd had
en klaarblijkelijk bedoeld was als wel
kom thuis in de „Heimat".
Het was heelemaal geen volle trein,
we veroverden tenminste een coupé
voor ons alleen in een spiksplinter
nieuwe wagon van Werkspoor, die er
best zijn mag.
Het Duitsche industriegebied voorhij
DusseldorfKeulen. De zon schitterde
in het water van den Rijn „der Wun-
derschöne", de wijnbergen lagen te
pralen en wat de burchten betreft
raakten we den tel kwijt.
In Koblenz kregen we gezelschap.
Een knappe forsclie jonge vrouw kwam
als een stormwind binnen, met een
jongetje van een jaar of vijf. Alles was
even kordaat en beslist aan haar. Het
was middag geworden en de zon had
niet nagelaten een broeikasje te maken
van de coupé. Moeder en zoon zetten
zich tegenover elkaar. De Rijn werd
dmk bevaren, het wemelde van plezier-
booten, overvol beladen met zondags
gasten. Het kind stond schoorvoetend
op en wilde naar buiten kijken. Kortaf
en bevelend klonk het: „Nicht auf-
stchen!" „Setze dich!" Hij pruilde. De
moeder had intusschen papier en
schrijftuig te voorschijn gehaald en
ging zitten schrijven.
Boppard voorbij. De Rijn was leven
dig, de omgeving prachtig. Weer waag
de het kind een poging, het was im
mers warm in de coupé en het keurig
geklcede ventje verveelde zich. Een
blik van de „moederlijke" overzij
was echter voldoende om hem weer
op zijn plaats te krijgen. Drie, vier
maal misschien heeft hij het gepro
beerd, toen gaf hij het op, keek gela
ten rond, de moeder schreef, terwijl
buiten de prachtige wereld voorbij
schoof.
Baby Jungvolk Hitlerjugend
Arbeitsdienst het zou voor hem
geen verschil meer uitmaken: disci
pline! Onwillekeurig moest ik
denken aan mijn eigen wildebras, die
vrijbuiter, die het me vaak danig las
tig maakt in den trein, maar die door
enthousiaste opmerkingen over alles en
nog wat: hoe verrukt kan ze zijn van
lammetjes in de wei, kano's in de
rivier, een paard met veulens
zoo'n treinreis tbch tot een feestje voor
beiden doet zijn
Toen de brief klaar was werd er een
boek opgediept, het kind zweeg en keek
stil naar buiten. De atmosfeer was inmid
dels bepaald loom en een tikje afmat
tend geworden. Den Rijn lieten we
achter ons; Wiesbaden—Frankfort
De trein was aardig vol geloopen in
tusschen. Het schemerde. „Sind hier noch
zwei Platze?" Inderdaad: er waren er
nog juist twee. Een slank vrouwtje met
groote donkere oogen en een levendig
gezicht. Ze had een meisje bij zich met
donkere krullen. Nauwelijks had ze zich
verzekerd van de plaatsen, of ze gaf in
een stortvloed van woorden haar bewon
dering te kennen over do cpupé. Maar
is di-t werkelijk derde klas? Niet te gc-
looven. Wat een prachtige banken met
zittingen en zoo ruim, en zoo keurig, al
dat wit metaal, ze kon er niet over uit.
Ineens schrok ze: maar waar blijft de
bagage? Zenuwen, gerèn door de zijgan
gen, geschreeuw. De laatste minuut oen
hijgende kruier: daar kwamen ze binnen,
een stuk of vier koffers, een paar hocden-
doozen.
De trein reed weer. De bagage in het
net, en alsof dit intermezzo niet had be-
KLINGALEESCHE VROUW
De Broederschap des
Gemeenen Levens
Een centrum van discipline
en beschaving in de 14e
en de 15de eeuw
OMSTREEKS 1350 werd te Leer
dam, als zoon van Radewijn, die
aanzienlijk en welvarend burger
was, een knaap geboren, die als
Florentius of Floris Radewijnszoon
voortaan bekend zou worden en de
stichter werd van het Fraterhuis
te Amersfoort in 1388. Floris onU
ving zijn opleiding aan de Hoogc-
school te Fraag en werd er Meester in
de Vrije Kunsten. In zijn vaderland te
ruggekeerd, werd hij weldra kanunnik
aan de SL Pieterskerk te Utrecht, ter
wijl het erfdeel zijner ouders hem in
staat stelde een rijk leven te lijden.
Echter had hij andere idealen! Verne
mende omtrent den boeteprediker Geert
Groote, vestigt hij zich weldra te Deven
ter en wordt hem het vicariaat van de
Lebuinis-kerk te Deventer opgedragen,
terwijl er een groote vriendschap en
samenwerking tusschen hem en Geert
Groote ontstaat. Op voorstel van Floris
gaat Groote er toe over tezamen met
hem een fraterhuis te Deventer te stich
ten in het woonhuis van Floris, waarin
een aantal klerken (scholieren, die zich
bezighielden met het overschrijven van
boeken) voor wat zij verdienden, ge
meenschappelijk zouden wonen.
Dit was in 1383, doch een jaar later
overleed Geert Groote aan de pest, wel
ke toen in hevige mate in Deventer
woedde en Floris Radcwijnsz. werd zijn
opvolger. Inmiddels was de stichting
van een tweede fraterhuis te Deventer
reeds noodïg gebleken en Radcwijnsz.
achtte het noodig, dat ook op andere
plaatsen dergelijke huizen zouden wor
den gesticht. Toen viel zijn oog op
Amersfoort. Achter het Kamp, dicht bij
de stadsmuur (als men de Kamperbin
nenpoort uittreedt, aan de rechterhand)
lag het ltonvent of klooster van Sint
Jan. Daarin bevond zich een vereeni-
ging van wereldlijke personen, waarbij
zich enkele geestelijken hadden ge
voegd, die tezamen met hen een kapel
gebouwd hadden.
Dit gezelschap nu werd door Radc
wijnsz. geheel in een geestelijk gezel
schap omgezet en de regel der Broeder
schap des Gemeenen Levens werd
daar ingevoerd, welke wijziging in een
open brief van den Utrcchtschen Bis
schop, gedateerd 8 Mei 1388, werd be
vestigd. Bij de kapel werd later een
kerk gebouwd en de vereeniging door
het Kapittel van de Amcrsfoortsche
Sint Joriskerk, alsmede door „Burge-
meesteren. Schepenen, Raad en gansche
Gemeente" aangenomen onder den
naam van „Conventualen van Sint Jan
de Dooper en Sint Jan d' Evangelist."
De oorspronkelijke wereldsche Ver
eeniging van Sint Jan schijnt niet ge
heel opgeheven te zijn toen, daar er in
1739 bij het afbreken der kerk nog Sint
Jansbroeders aanwezig waren. Zij schij
nen het opzicht over de Kerk zoolang
behouden te hebben.
Ongeveer 20 broeders woonden in het
huis inet elkander, waaronder 4 pries
ter en de overigen droegen den naam
van klerken, leeken of novitii. De no-
vitius moest een proefjaar doormaken,
voor dat hij in de broederschap werd
opgenomen. Gedurende dien tijd mocht
hij het ouderlijk huis niet bezoeken.
Was hij opgenomen dan was hij klerk.
Een onverbreekbare gelofte werd niet
afgelegd, alleen de wet der liefde ver
bond hen.
Het hoofd van het huis was de rector,
prior of praepositus, die door een on
der-rector geassisteerd werd. Verder
waren cr verschillende ambten als:
rentmeester of prokurator, bibliotheca
ris of librarius, een lees- en schrijfmees
ter of scriptuarius, een novitimeostcr,
een ziekenoppasser of infirmarius, een
hospitiarius" etc. Zij waren gekleed in
een linnen mantel van grijze, kleur, rok
en beenkleeding en een grijzen kap. De
leerlingen hadden tonsuur!
Er waren vastgestelde uren voor ge
bed, schrijven en handenarbeid. Het
eten was eenvoudig. Onder den maal
tijd werd voorgelezen. Zij beoefenden
het schoenmaken, wollen en linnen
weven, het vlechten van manden en het
maken van gereedschappen en benoo-
digdheden voor de inrichting. Zij bak
ten eigen brood en brouwden eigen bier.
Ieder ook de prior deed geduren
de een weck het keukenwerk. Verder
hielden zij zich hoofdzakelijk bezig met
het afschrijven van boeken.
De deugden, welke zij beoefenden,
waren ootmoed, gehoorzaamheid, verza
king van eigen wil en wereld verzaking,
zonder nochtans door een kloosterregel
gebonden te zijn. Zij hadden veel over
eenkomst met de Benedictijnen. Daar
zij zich meer en meer op do opvoeding
en het onderwijs van de jeugd gingen
toeleggen, ontvingen zü den naam van
fratres scholares. Op sommige plaatsen
hadden zij eigen scholen met internaat,
op andere plaatsen waren er van hen
onderwijzer in reeds bestaande scholen.
Dit laatste was ook in Amersfoort het
geval. In 1398 woedde in hevige mate
de pest in Deventer en dit was aanlei
ding dat Radewijnsz., die steeds in De
venter was gebleven, vluchtte voor de
ziekte en zich in Amersfoort kwam ves
tigen. In 1395 waren reeds drie Deven
ter broeders naar Amersfoort vertrok
ken, namelijk: Andreas van Attendoorn,
Johannes de Lemego, die in Praag op
30 Sept. 1368 een graad behaalde, en
Ni kol a as van Erpel. Op initiatief van
Radewijnsz. werd een vaste onderwijzer
aangesteld en zij hielden sedert meer
voeling met de stadsraad.
Daar het huis buiten de wallen lag,
werd het meermalen belegerd en ge
plunderd door rondzwervend krijgsvolk,
zoodat de stadsregeering het advies gaf
om zich binnen de wallen te gaan be
geven. In 1403 werd dan ook een nieuw
tehuis gebouwd en het oude in 1442 af
gebroken. Prior van het nieuwe huis
werd- een vriend van Radewijnsz. een
zekere Willem Hendriksen. Deze werd
beroemd om zijn kennis in het wereld
lijk en kerkelijk recht! Tot aan zijn
dood in 1414 voerde hij het bestuur van
de inrichting, alom geacht en bemind.
Een ander gedeelte van de leden van
het Oude buis trok naar Soest als re
guliere kanunniken van Mariënhof. Zij
namen wel den kloosterregel aan. Het
ging hen zeer voorspoedig, immers in
den strijd tusschen Maximiliaan van
Oostenrijk en de stad Utrecht in 1481
werden aan dit klooster niet minder
dan 1500 koeien geroofd!
Deze kanunniken ondersteunden de
broeders te Amersfoort door er 2 leeken,
2 kostgangers en 10 priesters te onder
houden.
Een moeilijke tijd kwam nu aan voor
de Amcrsfoortsche stichting tot een ze
kere Godefridus van Hemert, ook ge
noemd Godcfridus Megen, in liet jaar
1444 een verdrag sloot met de eigenaars
van de Kapel en de wereldlijke en gees
telijke broederschap werd vcreenigd, de
Kapel werd vernieuwd en het Gebouw
en de Kerk verbeterd. Op Sint Maartens
Avond van hetzelfde jaar werd een en
ander door het Kapittel geadmitteerd
en bevestigd. In 1456 ontfermde Paus
Cnlixtus III zich over het Fraterhuis te
Amersfoort. Hij bevestigde de inrich
ting bij een bul van dat jaar en schreef
hen voor den regel te volgen van de
broeders te Munster en te Keulen. Deze
voorspoed duurde echter niet lang. Ilct
fraterhuis kwam in ongenade bij den
Utrcchtschen kerkvoogd, de broeders
werden verdacht van ketterij en op 4
Mei 1529 werden zij uit het klooster ver
jaagd.
De verdere geschiedenis van het Ge
bouw is in het kort te verhalen: Het on
bewoonde klooster werd spoedig inge
nomen door eenige geestelijken uit het.
klooster Vreedendaal, dat gestaan heeft
buiten de Wittenvrouwenpoort te
Utrecht. Dit waren de „Canoniken Re
gulieren der Ordre van Sint Augustijn
en Suppoosten des Cnpittels van Win-
desem." Door het volk werden zij Je-
ronimusbroeders of Broeders van de
Goede Wille genoemd, liet eerste naar
het Convent Hyronimusdal te Delft van
waar zij afkomstig waren.
Door het Kapittel van Sint Joris wer
den zij den 10 Mei 1529 in bet bezit be
vestigd, terwijl kerk en klooster voor
de stadsjeugd geopend bleven. Door d?
bewegingen in de Nederlanden werd
hen echter spoedig het wonen daar ont
zegd. Bij de invoering der Hervorming
gingen velen over tot de Protestanten
en de rijke inkomsten van Mariënhof
vervielen aan de Stad. Onder deze in
komsten behoorde ook tic opbrengst
van een Vicarie in de Kloosterkerk te
Rhenen, waarvan de bewoners van St.
Jans-kloosler en Mariënhof te Amers
foort met de Vaders van St. Cecilia's
Klooster te Utrecht, het recht van be
noeming hadden. In 1569 hij kerkelijke
oorkonde den 10 Januari, door den pau
selijken legaat Honorius te Brussel ge
geven, krijgen de bewoners van het fra
terhuis het recht tot het afnemen van
de biecht en het leven in gemeenschap
van goederen. In 1599 werden kerk en
toren voltooid. Volgens beschrijvingen
was de kerk een tamelijk gebouw, groo-
tcr dan andere kloosterkerken, daar het
koor veel hoogor getimmerd was dan
de kerk. Het gewelf rustte op fraaie
ronde pilaren. De toren droeg een open
koepel met een omgang. In den toren
was een uurwerk aangebracht. In de
kosten werd door de omwoners bijgedra
gen door een gulden te storten.
Het fraterhuis werd later weeshuis.
De Kapel werd in het Leicestersche
Tijdvak aan de F.ngelschcn afgestaan
voor het houden hunner godsdienstige
bijeenkomsten. Daarna kwamen de
Waalsch-Hervormden er hun bijeen
komsten houden van 1687 tot 1710. toen
hun leeraar Louis Benion overleed. De
kerk bleef aan de Stad tot 1739, toen
zij wegens bouwvalligheid werd afge
broken. De gebouwen met tuinen waren
in 1634 (met uitzondeirng van kerk en
kerkhof) verkocht aan Baron vnn
Gendt, (die dit reeds in huur had) voor
6000 Gulden.
Veel goeds heeft het fraterhuis voor
het onderwijs gedaan, waaraan ver
bonden blijven de namen van rectoren
en priors als: Godefridus van Hemert,
Petrus van den Bergh (Montanus), Ge
rard Listrius, Arnold Nuits (Noveslus).
Pietor van Afferden en Christophorus
Vladerack. De laatste was in het mid
den van de 16de eeuw er rector en in
dien tijd zoo zegt de geschiedenis
verstonden zoowel ambachtsman als
dienstmeisje te Amersfoort het Latvn
en de jonge juffrouwen zongen in die
taall
J. RASCH
MEER BETALEN
ZOU DWAASHEID ZIJN!
De beste koffie. Hulsko's
Seinkoffiekost nu 25 ct.
per */t pond I Hulsko heeft
één soorti het beste! Ia
gepatenteerde, luchtdichte
verpakking. - Vraagt Uw
Winkelier i
KOFFIE
DE KOFFIE WAAR PIT IN ZITI
DROGISTERIJ „DE GAPER"
JULIANAPLSIN 3, Amersfoort,
naast Apotheek Haan.
Gebruikt onze „GAPERTJES".
De snelle en succesvolle Pijnstil
lers voor hoofüijn, kiespijn, spier
pijn, zenuwpijn, periodieke pijnen.
Per bu'sje van 12 cachets f 0.45
met gebruiksaanwijzing.
staan, ging ze onvermoeid door met den
lof te zwaaien over onzen trein. Vlijtig
informeerde ze verder of we óók naar
Weenen gingen. Würzburg? O, daar bent
u zoo. Zij zou er pas den volgenden mor
gen zijn. Erg? Welnee. Zoo straks zouden
vier menschen de coupé verlaten, dan
zou het kind gelegenheid hebben op de
bank te slapen
Alles was even optimist en vlot aan
haar. Bijna zorgeloos, en toch
In korten tijd een ontmoeting met twee
vrouwen, beide Duitsch sprekend, maar
hemelsbreed verschillend van geaard
heid. Ook de Weensche mentaliteit, hoe
wel tienmaal sympathieker dan de an
dere, is ons Hollanders vreemd Welke
rechtgeaarde landgenoote zou haar ba
gage vergeten in extase voor een mooie
tieincoupé?
Würzburg, de stad van Ricmenschnei-
der was in 't zicht. Wij stapten uit Een
typische ervaring rijker.
Nieuwe Uitgaven
Edgar Wallace, Het gouden af*
godsbeeld. Uiig. Bruna en Zns.,
Uitg. Mij. N.V. Utrecht
Een geheime bende van misdadiger»
stempelt papiergeld met het geld Hodes,
om later dal geld terug te kennen. Een
rijkaard wordt voorgespiegeld, dat hij
lid mag worden van de bende als hij
maar veel geld geeft. Het wordt zooge
naamd besteed aan liefdadigheid, doch
geen misdaad is de bendeleden te groot
en te laag, om zelf het geld in handen
te krijgen. Natuurlijk loopt het zaakje
vast, waarbij des rijkaards dochter een
niet oivbcteekcnendc rol speelt en als de
spanning het hoogst is en dus 't gevaar
voor den rijkaard het grootst, is de ont
knooping nabij. De bendeleden kunnen,
behoudens een enkele uitzondering,
worden ingerekend en het slot is be
vredigend. Een prettig boek met veel
spanning en vlot geschreven!
Waldemar Brögger.
eeuwige verlangen.
A. W. Bruna's en Zn.
Mij. N.V. Utrecht.
Uitg.
Waldemar Brögger teekent in dit
boek in korte, rake trekken verschil
lende personen, die hun vacantie teza
men doorbrengen in een hotel bij één
der fjorden in het Noorden. Hij schetst
liet conflict tusschen de jeugd en hun
oudere en daarnaast den innerlijken
strijd, welke vooral de jongelui hebben
te doorworstelen. Maar ook de moei
lijkheden der oudere, die het evenmin
met zichzelf, soms zelfs niet met elkaar
kunnen vinden, als gevolg van de op
vattingen en gedragingen der kinde
ren, bet verschil in kijk en opvatting
van het loven en in houding.
De liefde, welke als de eeuwig be-
heerschende hoofdfactor ook hier een
rol speelt, weeft een tragische geschie
denis als een trillende draad door dit
verhaal. liet is de geschiedenis van
een jonge vrouw, die veler belangstel
ling trekt (en waard is) en de schok
kende ontknooping van het levensdra
ma is zulk een verrassing, dat deze
liefdesroman tot de allerbeste kan ge
rekend worden.
Wat ieder enkele mensch zelf ziet en
beleeft, is werkelijk en dichtbij. De rest
van het leven is een roman, een bios
coopvoorstelling, welke spoedig verge-
ton is. Dit boek is zulk een roman en
vele lezers zullen er een stuk uit hun
leven in terugvinden.