WINKELPAND UITGEBRAND Mgr. J. H. G. Jansen Uit het politierapport TOCHT GUMMI FORTMANN HEHENKAMP Redders vragen....Redding HET WICHELROEDEVRAAGSTUK 2e BLAD PAG. AMERSFOORTSCH DAGBLAD MAANDAG 28 OCTOBER 1935 STADSNIEUWS Een snapshot tijdens het blusschingswerfc FELLE HITTE BELETTE BLUSSCHINGSWERK Perceel aan de overzijde dreigde ook vlam te vatten Niets kon gered worden Een felle uitslaande brand heeft Zondagmorgen het perceel Arnhemsche straat 16 geheel in de asch gelegd. Zondagmorgen omstreeks 11 uur za gen eenige voorbijgangers, in het per ceel Arnhemsche straat 16, waarin ge vestigd is de manufacturen handel van den heer Kopec Breemer, achter de rui ten het schijnsel van een vuurgloed alsmede dichte rookwolken. Aanvanke lijk dacht men met een klein binnen brand je Ie doen te hebben, zoodat men ook dit alarm gaf. Toen evenwel de commandant van de brandweer de heer W. v. Haselen P. Hzn. en de heer Droog, ondercommandant, bij den brand verschenen alsmede de politie met haar materiaal, bleek dat het géén binnen brandje was, doch een fel uitslaande brand. Omwonenden trachtten met em mers water den brand te keeren, het baatte niet. Inmiddels had men alle kringen der brandweer gewaarschuwd, zoodat onder zeer veel belangstelling om ongeveer half twaalf al het rollend materiaal op de plaats des onheils was. Het vuur, dat na het intrappen van <le deur de bewoners waren des mor gens per auto vertrokken meer lucht kreeg, vond een gretig voedsel in de voorradige manufacturen. De hitte was enorm, de brandweer kon hierdoor de brandkranen, welke vlak tegenover het verwoeste pand zijn gelegen, niet. op de put aansluiten. Zij moest, terug dein zen, het vuur triomfeerde even. De fel uitslaande vlammen waren mede oor zaak, dat het tegenover gelegen perceel, waarin gevestigd is de Haagsche Slage rij van de firma E. J. van Ommen, even eens vlam vatte. Allereerst richtte de brandweer haar slangen op dit pand. Zoo hevig was de hitte dat de groote spiegelruit van deze firma alsmede van den heer Ant. C. v. Buuren, finaal knapten. Onmiddellijk daarna ving het blusschingswerk in vol le kracht aan. Eerst met twee stralen, doch spoedig werd de voorkant met vier stralen bestreden. Het dak stort in! Nóg zag men niet, dat men veel ter rein won. En wat men gewonnen had, moest de brandweer spoedig weer prij. geven, door het instorten van het dak. Hoog laaiden de vlammen op. Groote rookwolken, voortgedreven door den sterken wind, deden vele toeschouwers naar het terrein van den brand stroo- men. Tegen ongeveer 12 uur, toen de kerkgangers huiswaarts togen, was de belangstelling enorm, welke door de po litie op eerbiedigen afstand werd gehou den. De taak van de brandweer was allesbehalve benijdenswaardig. Vooral voor het perceel dat er naast gelegen was en waarin gevestigd is het Schil dersbedrijf van de firma P. v. Veen, was men bevreesd, temeer daar de achter gelegen werkplaats vele brandbare stof fen herbergde. Zeer tactisch hield de brandweer dit pand flink nat, zoodat dit wel veel waterschade kreeg, doch voor het vernielende vuur gespaard kon blij ven. Bestreed men aan de voorzijde het vuur met vier stralen, aan de achter zijde, welke grenst aan de Koesteeg, tastte men tie vuurzee eveneens ener giek aan. Vijf stralen op de waterleiding stortten het water aan de achterzijde in h<* brandend perceel. Voetje voor voet je trokken de brandweerlieden, de rook trotseerende, naar binnen om het in wendige van de vuurzee te dooven. Te gen half een kon men zeggen, dat de brandweer gezegevierd had. De voorgevel omver gehaald Was aan de Arnhemsche straatkant, het vuur wat geminderd, aan de achter zijde daarentegen brandde het nog fel, zonder evenwel gevaarlijk te worden. Perceel No. IS liep slechts weinig scha de op. alhoewel het uiterlijk ook teelle nen paf van door den brand geleden te hebben. De voorgevel, welke nog triomfante lijk prijkte, bleek evenwel gevaar op te leveren, zoodat men besloot deze te sloopen. De Magirus-ladder deed hier goed dienst voor. Men schoof de ladder tegen de muur, draaide en draaide nog eens, waarna een donderend geraas, dat ver hoorbaar was, ons de zekerheid gaf, dat ook de laatste staande overblijfselen den strijd hadden opgegeven. Enkele brokstukken haalden de brandweerlie den met lange haken om. Tegen 1 uur kon men zeggen, dat men den brand be dwongen had, waarna een aanvang werd gemaakt met de nabluschingswerk- zaamheden, welke nog eenige uren in beslag namen. Het pand bood nu een troostelooze aanblik. De geheele inven taris alsmede de inboedel is in de vlam men opgegaan, en kon niet gered wor den. Op het terrein van den brand zagen wij, den burgemeester Mr. J. C. Graaf van Randwijck, den Commissaris van Politie, den heer G. Goorhuis, den heer D. P. van Rooyen, Hoofdinspecteur van Politie, en de;i Directeur der gasfa briek, den heer E. E. van Rhijn. De firma van Ommen onthaalde de brandweerlieden op een versterkende versnapering, door hun worst aan te bieden, wat ten zeerste geapprecieerd werd. Omtrent de oorzaak van den brand tast men volkomen in het duister, aan gezien, zooals wij reeds vermeldden, de bewoners afwezig waren. Het perceel, dat toebehoorde aan de Erven Brouwer, was laag verzekerd. Naar wij vernemen is er in den toe stand van Z. Hoogw. Exc. Mgr. J. H. G. Jansen, aartsbisschop van Utrecht, geen verandering gekomen. Deze is sinds eenige dagen zeer slecht, en baart voortdurend zorg. Zaterdag is echter geen verergering v.an den toestand ingetreden. AANGIFTEN VAN DIEFSTAL Op het politiebureau werd aangifte gedaan van diefstal van een rijwiel oi) het sporterrein Birkhoven. Éven eens werd aangegeven, dat uit een der gebruiksautomaten hier ter stede het een en ander gestolen was. Honger zal hierbij wel een rol gespeeld hebben en voor de automaat is het in zekeren zin een reclame! HET U.S.O.-CONCERT Het pad eens kunst-verslaggevers is niet steeds met bloemen bestrooid. Zoo moet ook ik vaak naast uitingen van ap- pretiatie, afkeurende opmerkingen ovcm liet door mij geschrevene incassccren, Soms zijn die opmerkingen niet onver niakelijk, b.v. wanneer (hetgeen vrij veelvuldig voorkomt) A me verwijt, dat ik bet te mooi heb gemaakt en B, dat ik de zaak onnoodig heb afgebroken. Dan wordt niet alleen bewaarheid bet geestige Fransche spreekwoord: „La cri tique, c'est un Monsieur", men kan et ook bij-fantaseeren: iedere bezoe ker, die een oordeel uitspreekt, is „un Monsieur". Gewoonlijk geven dergelijke op- of aan merkingen geen aanleiding tot common taar, daar meening tegenover mecning staat. Anders wordt het, als men mij een absolute onjuistheid verwijt. Dan mag ik niet zwijgen. Ik zal dus ditmaal op twee zuiver-zakelijke te berde gebrachte bezwaren antwoorden. „Het aanvangsuur was niet 8 uur, doch 8.15. Inderdaad schijnt in een ad vertentie als aanvangsuur S.15 vermeld te zijn, doch aan verreweg liet mceren- deel van het publiek was' dit, evenals aan mij, ontgaan. In de agenda is ge- ruimen tijd het concert aangekondigd: steeds werd 8 uur als aanvangsuur ver meld. Zelfs de dirigent was van mer- ning. dat het concert om 8 uur moest beginnen, want op dit uur tikte hij af. En in de schriftelijke, uitnoodigingen aan de pers was eeneens 8 uur als aan vangsuur vermeld! De vestiaire voldoet aan redelijke eischen. De verwarring inzake liet aanvangsuur was oorzaak, dat oen klein deel van het publiek tusschon 8 uur en 8.15 bleef (oestroomen. Bij een geleidelijk binnenkomen van hel publiek kan de vestiaire den aanvoer verzwelgen. Men zal zulks bij volgen de uitvoeringen kunnen c.onstateeren!" SCIIWERZEL. OPPERRABBIJN J. TAL Bezocht gistermiddag de NedcrlandschJsraël. gemeente, alhier Voor de eerste maal na zijn langdu rige ziekte bezocht Opperrabijn J. Tal uit Utrecht gistermiddag de tol zijn res sort beboerende Nederlandsch-lsraëlieti- sche gemeente, alhier. Hij werd daarbij vergezeld door mevrouw Tal en door cte hecren Frijda en van Gelder, als verte- I genwoordigers van het Dagelijksch Res sortaal Bestuur. I In liet vergaderlokaal dor Israëliet i- scbe gemeente worden de gasten ont vangen door den Kerkeraad dezer ge> meontc. l)o Voorzitter, de heer II. van Raait e, sprak hier een hartelijk be groetingswoord en maakte zijn voldoe ning en dankbaarheid over het herstel van don Opperrabijn kenbaar, hetgeen hij wist te doe/i uit naam van alle ge meenteleden. In bet bijzonder richtte spreker zich nog tot mevrouw Tal en tot bet ResSOrthcstuur. Na een dank woord van den O p p e r r a 1> ij n en van den heer Frijda (deze laatste namens de Ressortale organisatie/, werd de thee geserveerd. Hierna begaf bet geheele gezelschap zich naar bet goed gevulde kerkge bouw, waar de opperrabbijn door een koor onder leiding van den Eerw. lieer T. van Dam, voorganger der .Toodscnc gemeente, een begroet ingslicd werd toegezongen. Aan het einde van den daarop aan- sluitenden middagdienst, werd dooi Opperrabijn Tal een predikatie gehou den, waarbij van het Scheppingsver haal werd uitgegaan. En door inhoud èn door betoogtrant maakte deze predi- kalie sterken indruk on de aanwezigen. Na afloop van don dienst vertrokken de Utrechtsche gasten per auto weder om naar bun woonplaats. De politie heeft verscheidene perso nen bekeurd, omdat, hun fietsen niet overeenkomstig de nieuwe motor- en rij- wielwet waren. Proces-verbaal werd opgemaakt tegen een automobilist, die geen rijbewijs had en tegen de bestuurder van een vracht auto, die slechts met één licht reed. Het zelfde gebeurde met een automobilist., die zonder rij- en nummerbewijs reed, terwijl zijn wagen voorzien was van een ongeldigcn letter en nummer. Verdwenen Zaterdagmiddag werd de politic door middel van een alarmtoestel verwittigd dat er een dronken man op straat geval len was, die licht gewond zou zijn. Toen men ter plaatse kwam, bleek de „lief hebber" per auto verdwenen te zijn L. E. A. AVOND IN „DE VALK" Zaterdagavond beeft de Gymnasiasten Club L.E.A. in dc groote zaal van „De Valk" één van haar jaarlijksclie avon den gehouden. Na liet openingswoord van den voorzitter, werd liet L.E.A.-lied gezongen en bracht liet orkest onder leiding van Dr. J. do Vries eenige stuk ken ten gehoore. Vervolgens werd gelezen uit „Boefje" van M. J. Brusse en had een goed ge slaagde opvoering plaats van een kleine revue. Na de pauze, die besteed werd voor het aanwerven van leden en dona teurs, werd op vlotte wijze toneel ge speeld. Tot half een bleven daarna de gymnasiasten bijeen en werd gedanst, waarbij wel bleek, dat de gramofoonver- sterker niet voldoende was voor dc groo te zaal van „Dc Valk". LATTEN DEKENS voetzakken, waterstoven, LANGESTRAAT 63 TEL. 883 Wordt lid of geeft een gift aan de N.sZuidtHolL landsche Redding Maatschappij Stormwe duiken in dc jassen En we loopen op een draf.... Stormdozijnen (hoeden vliegen Van dozijnen hoofden af! Stormwe spoeden ons naar huis toe En beluisteren d?n wind; Stormgeen mens oh, die in zulk noodweei Tóch nog wel behagen vindt.... Stormop zee weer duizend angsten.... Schip verkeert in sterken nood.... Stormvan wal vertrekken redders, In een oude reddingsboot! Stormhet eigen, kostbaar leven Wordt voor anderen gewaagd. Stormgeen redder, die om hulpe Van een buitenstaander vraagt! En terwijl da wind zoo huishoudt, Buldertgiertmet volle kracht Wordt door zelfvergeten menschen Mensch-buiit aan den wal gebracht! Vastbesloten en manmoedig Wordt het reddingswerk gedaan Door een aantal kloeke helden, Die hun roeping wèl verstaan! Deze redders vragenredding! Deze redders aan de kust Vragen boqten, die doelmatig En modern zijn uitgerust! Wat U doen kunt? Geldsom geven! Béter nog: U wordt hier lid! U wordt „ridder" voor den redder, Die aan walin boot-nood zitl PHI LI 4. (Nadruk verboden). Giften voor N.Z.H.R.M. op gironummer 26363 (Amsterdam). Lidmaatschap (min. f 2.50) Mauritskade 63, Amsterdam. DE WET OP UITVERKOOPEN EN OPRUIMINGEN Op verzoek van den Amersfoortschen georganiseerden Boek- en Kantoorboek handel heeft de Kamer, gebruik maken de van haar bevoegdheid, ex. art. 12, lid 3 der Wet op de Uitverkoopen en Oprui mingen voor deze branche en voor de ge meente Amersfoort bepaald, dat de sei zoenopruimingen vrij gehouden mogen worden 1 Februari1 Maart en 1 Octo ber1 November met dien verstande, dat de laatste termijn voor 1935 is gesteld op 15 October15 November. Deze branche mag dus in de wettelijke termijnen (1 Januari—1 Februari en 15 Juli15 Augustus) niet haar seizoen- opruimingen houden. PIJNLIJK Zaterdagavond wilde op het autopark alhier een Spakenburger het portier van zijn auto sluiten, waarbij hij het onge luk had met een vinger bekneld te ra ken. Het topje van den vinger werd ge heel afgekneld. Een geneesheer heeft de wonde op het politiebureau verzorgd. EXPERIMENTEN IN ONZE GEMEENTE Excursie van de Vereeniging tot bestudeering van het wichelroedevraagstuk Gunstige resutaten Zalerdag beeft de Nederlandsche Ver eeniging tot bestudeering van het Wichelroede-vraagstuk „De Wichelroe de", onder leiding van den heer J. W. Verloop uit Groenekan een excursie ge houden te dezer stede en omstreken. De verschillende experimenten, die uitgevoerd werden, hadden slechts ten doel den roedeloopers gelegenheid te geven om hun practische ervaring te verrijken en dc waarnemingen geza menlijk te bespreken. Van groote waar de was hierbij, dat deze aan de werke lijkheid getoetst konden worden en het dus alleen vaststaande en bekende fei ten betroffen. Door een zevental leden van de ver eeniging. die momenteel in ons land dertig leden telt, werd in den loop van den dag geëxperimenteerd, te weten mej. Hulst en de beeren Verloop, E. G. Verkade, J. C. Tengbergen Braem, van 't Spijker en v. d. Eist. Onder de belangstellenden voor deze excursie merkten wij op onzen burge meester, inr. J. C. graaf van Randwijck, ir. C. G. Beltman, directeur van Open bare Werken en den heer E. E. van Rhijn. directeur gemeentebedrijven. Ruim elf uur 's ochtends vertrok het gezelschap per auto van hotel „Mono- pole" naar het pompstation van de ge meente-waterleiding aan den Hoogc- weg, waar bezichtiging van de gebou wen plaats vond en tevens voor de roe deloopers gelegenheid bestond tot expe- rimenteeren voor het opsporen van de leidingbuizen. Daar wij, als lecken, geheel vreemd stonden tegenover liet wichelroede- vraagstuk, willen wij hier eerst in het kort onze indrukken voor de lezers weergeven. Indrukken voor den buitenstaander De wichelroede dateert uit de mid deleeuwen en werd beschouwd als een werktuig, waarmede men verborgen voorwerpen kon opsporen, mits men in een bepaalden nacht deze gaffelvormi ge tak van hazelnotenhout gesneden had en de gebruiken onder een zeker hemelteeken geboren was. Of aan dit laatste nu nog waarde toegekend wordt weten wij niet; de gaffelvorm is ech ter bewaard gebleven. Men bediende zich nu van wichelroeden, die van ver schillende houtsoorten waren, alsook van bepaalde stoffen. Zoo zagen wij er die van hazelnotenhout, ivoor, koper en zilver waren. De uiteinden worden in de beide handen genomen, zoodanig dat de stand horizontaal is; gaat men nu experimenteeren, dan wordt' de roede voor zich uitgestrekt en deze gaat dan een uitslag naar boven of naar bene den vertoonen, al naar den aard van de verborgen stoffen. Al deze uitslagen zijn verschillend en nu bestaat de moei lijkheid voor den roedeloopcr hierin, dat hij weten moet, wat deze uitslagen beteekenen en op welke stoffen zij dooi de verschillende aangenomen standen gereageerd hebben. Men begrijpt, dat ervaring hierin een overheerschende rol speelt. De heer Verloop kan b.v. met zekerheid zeggen, of water, dat diep in de aarde verborgen is, zout- of ijzerhou dend is, zoet, stilstaand of stroomend, zuiver of onzuiver. De uitslagen, hierbij verkregen, verschillen allen zeer weinig en door jarenlange proefnemingen is hij te weten gekomen, dat de roede b.v. bij zout water iets meer doorslaat dan hij aanwezigheid van moeraswater. Op te merken valt tevens, dat de roedeloo pers een zelfden uitslag van hun of haar roede constateercn bij aanwezig heid van b.v. ijzer en stcencn funda menten, maar dat bij dc meeste experi- mentaties de regel opgaat, dal ieder mensch verschillend is aangelegd en dus anders reageert. Bijna ieder indi vidu moet uit de uitslagen van zijn roede opmaken, wat hij hebben moet en men kan zeggen, dat deze catego rie van roedeloopers grootcr is. dan die, welke steeds een zelfden uitslag krijgen voor dezelfde stoffen. Óok reageeren de personen anders op wat zij door middel van dc roede waar nemen; de heer Verloop experimen teert b.v. geheel rustig naar het uiter lijk, terwijl de heer Braem uit Lot- tum (L.), als het ware in trance ge raakt. De resultaten Zooals gezegd, werd oj) dc terreinen van het pompstation geëxperimenteerd voor het opsporen van de leidinghui zen, waarbij aan de hand van teeke- ningen de juistheid van dc resultaten gecontróleerd kon worden. Dc hoeren Tengbergen, Braem en Verloop onder scheidden zich hier al dadelijk als er varen roedeloopers, die nauwkeurig dc plaatsen van dc aan- en afvoerbuizen wisten te yinden. Ook de eigenschap pen van het water vormden voor hen geen groote moeilijkheden, waarbij ook, zoo hun verklaringen niet steeds hee- lcmaal uitkwamen, niet vergeten dient te worden, dal men experimenteeren mogst in het bijzijn van vele anderen, terwijl daarbij ongestoord alleen zijn een eerste vereischte voor zuivere waarneming is. In liet middaguur werd geluncht in hotel „Dc Witte", waarna per auto een bezichtiging plaats had van Oud-Amers foort. liet eindpunt hiervan was een be zoek aan den watertoren op den Berg, alwaar men een prachtig uitzicht had over onze stad en de niet minder sclioo- ne omstreken, l it experimentatie werd daar op het dak vrijwel nauwkeurig vastgesteld, hoe lang dc middellijnen in diepte en breedte van het komvormige waterbassin waren. Ook dc fundeeringen op den Galgen- berg werden opgespoord en uit dc tcc- Keningen die ir. Beltman daaromtrent bij zich had, bleek, dat dc opgegeven plaatsen juist waren. Deze fundamen ten vormen vrijwel een driehoek, waar van de hoekpunten verloren zijn ge gaan. Dc wichelroede gaf deze onder brekingen aan door den horizontalen stand aan te nemen, wat ook gebeurde in het midden, alwaar inderdaad een put gelegen is, die volgegooid is met hout en puin! Vervolgens vertrok men naar liet Sportpark aan dc Gasthuislaan, alwaar geëxperimenteerd werd op specifieke waarnemingen ter opsporing van arte sisch water en kleilagen. Óp aanwij zing van de wichelroede waren ter plaatse reeds twee boringen op arte sisch water gedaan, waaronder water met overdruk verstaan wordt, zoodat het boven het maaiveld uitkomt. Dit laatste nu moet dc rocdelooper van te voren vast kunnen stellen, in verband waarmede ook do belangstelling van het gemeentebestuur voor deze proef nemingen groot was. De wichelroede kwam hier dus iu dienst van de weten schap, waardoor deze excursie aldus de lieer Verloop juist belangrijk was. In Duitschland is men ons land op dit gebied reeds ver voor, daar men in (lat land het probleem meer weten schappelijk dan practisch beschouwt. Daarom moest deze gelegenheid aange grepen worden, waarbij men objectief te werk kon gaan cn men geen houvast had aan bepaalde gegevens. Of de resultaten van de door dc roe deloopers verstrekte gegevens juist zijn, zal door boringen in de toekomst nog bewezen moeten worden. Wel zagen wij b.v. den heer Verkade bij een oude ho ring, volgens do occulte methode, vast stellen, dat hot bronwater zich 38 Meter onder dc oppervlakte bevond cn dat liet zeer ijzerhoudend was. Ir. Beltman kon deze verklaringen slechts als zeer juist bevestigen. Toon echter de diepte van ccn bepaal de kleilaag vastgesteld moest worden, kwam de roedelooper tot een geheel ander verkeerd resultaat. Nadat op dit terrein de loopers geza menlijk met elkaar hadden kunnen ver gelijken hoe zij ieder voor zich reagee ren op dc magnetische uitstralings krachten van de aarde, waarop het wichelroede loopen voor liet grootste gedeelte berust, heeft men op den Arn- hemschcn weg getracht, ter hoogte van liuize Nimmerdor, den onderaardschcn gang te vinden, die daar gelegen moet zijn. Hot vermoeden bestaat, dat deze gang geloopen heeft van Heiligenberg, onder den Arnhemschen weg en Nim merdor door, naar de kerk van Oud- Leusden. Bij de boerderij achter dit torentje werden nauwkeurig dc uit gangspunten van dezen gang vastge steld, maar omtrent de vraag, waar hij genoemden weg kruist, heerschten geen overeenstemmende verklaringen. De heer Braem meende hem met zekerheid gevonden te hebben; de gang zou over een breedte van vier Meter ongeveer zeven Meier onder dc aardoppervlakte gelegen zijn. Dat hij hier zeer gemak kelijk tc doen kon hebben met één van dc afwateringen onder den grond van den vijver van Nimmerdor. achtte hij uitgesloten. Het kerkhof Oud-Leusden was ook een vruchtbaar gebied voor experimen- taties. Men weet, dat tijden terug tegen het nu nog alleen staande torentje het schip van de kerk gestaan heeft, wat nog duidelijk aan den torenmuur te zien is. De fundamenten werden door een roedelooper opgezocht, terwijl hij ook naging dc plaats, die het gebouw indertijd, ongeveer dc veertiende eeuw, moet ingenomen hebben. Door de Noor mannen zijn ter plaatse hij de stichting offers gebracht en twee van deze drie offers werden gevonden. Ook stelde ccn der aanwezigen, die zich sterk voor de archeologie interesseert, door middel van den roedelooper vast. welke de leeftijd was van dat menschenoffer, als mede, dat deze mensch door geweld- dadigen dood gestorven was. wat eigen lijk wel van te voren gezegd kon wor den. Alvorens deze vragen door den roe delooper beantwoord te willen hebben, verzocht hij eenige personen zich te verwijderen, daar één van hen storin gen bij den looper opwekte, die zich hij diens afwezigheid daarna niet meer voordeden, zooals de roedelooper zelf verklaarde. Ook hier zal misschien de toekomst de resultaten kunnen beves tigen. Tegen 6 uur was de excursie afge- loopen en gingen de leden uiteen naar hun verschillende woonplaatsen. Wij kunnen zeggen, dat deze middag bewe zen heeft, dat de experimentalies van „De Wichelroede", zoo ze liet nog niet waren, dan toch zeker in de toekomst van groote waarde zullen blijken te zijn. Zondagmiddagconcert in de Stichtsche Heuvel Optreden van het Nederlandsch Kamermuziekcnsemble De pianist Henk Ramselaar, die op de gistermiddag in de Stichtsche Heuvel gegeven muziek-matinée 't leeuwendeel van het programma voor zijn rekening had genomen, beschikt over een benij denswaardige technische vaardigheid. Hij heeft een forsche, parelende aanslag en een opmerkelijk goede linkerhand- techniek. In de voordracht der teedcre, poëtische of droomerige deelen consta- teeren wc soms een tekort aan fantasie, doch in de meer gepassioneerde of heroï sche deelen krijgt de voordracht meer re- lief en wordt zijn spel waarlijk brilliant Jammer, (lat. hij door een tekort aan wis seling van klank-volume een zekere een tonigheid niet weet te vermijden. Want overigens kunnen we niet anders dan met groote waardeering spreken over het door hem in dc weergave van Cho pin's Scherzo op. 39 en Tarcntella Op. 43 en van Schumann's Carnaval gepres teerde. Door zijn speciale eigenschappen kwa men in Schumann's werk de „Flores- tan"-dcelcn beter dan de „Eusebius" deelen tot zijn recht. Het is waarschijnlijk niet algemeen he kend, hoe Schumann aan de veelvuldig in zijn werken voorkomende namen Flo- restan en Eusebius is gekomen. Op 24-ja- rigen leeftijd had hij een tijdschrift „Neue Bahnen" opgericht. Doch daar zijn aanvankelijke medewerkers hem al spoedig in den steek lieten, zocht hij naar middelen om geheel alleen voor een pakkenden inhoud te blijven zorgen. Hij richtte daartoe den „Uavidsbond" op, een volkomen imaginaire schepping, waarvan hij alleen lid was en die te vel de zou trekken tegen het „Philistcrtum". De woordvoerders onderteekenden hun ne artikelen niet schuilnamen: de harts tochtelijke beeldcnstormenden Flores- tan, de edele, - zachtmoedige, vergoelij kende Eusebius cn de steeds rustige en bezadigde Raro, die tusschon de tegen elkaar in botsende meeningen den juis- ten middenweg zocht. En niemand wist, dat de drie met elkaar in strijd zijnde artikelen, die vaak over één onderwerp verschenen, alle uit de pen van één per soon: Schumann waren gevloeid! In dc „Davidshündlertnnzc" zijn de deelen naar gelang van den inhoud met F. of E., soms met F. én E. onderteekend en hoven enkele artikelen wordt de be doeling nog verduidelijkt door een op schrift als: „Ganz zum Ueberfluss mein- tc Eusebius noch Folgendcs, dabei sprach aber viel Scligkeit aus seinen Augen". Ook in het gisteren gespeelde „Carna val" komen door Florêstan en door Eu sebius geïnspireerde deelen voor en, zoo- als hierboven gesignaleerd, voldeden de Florestan-deelen ons veel beter dan de lieftalligere of stil-dwepende Eusebius- deelen. Met dat al gaf Raniselaar een mooie vertolking van het werk, waarhij vooral het vonken-apattende spel in de vurige „Marsch der Davidsbonders tegen de Philistijncn" met eere genoemd mag worden. Ook naar de strakke vertolking van Bach's Partita in Bes dur hebben we met genoegen geluisterd. Minder goed vol deed ons het spel in „ClAir de I.uno" en „Jardins sous la Pluic" van Debussy. Dc matinee werd geopend met de vioolsonatc op 23 van Beethoven, waarin Marius Blok de viool-partij op zich had genomen. Het is slechts aan de aller grootsten gegeven aan dc schoonheden ►van Beethoven's sonates volle recht, te doen wedervaren. Het is dus ook niet als een verwijt, bedoeld, dat dit gistermid dag niet gelukte. SCIIWERZEL. (Voor vervolg rubriek „stadsnieuws" verwijzen wij naar het Eerste Blad, Pag. 2).

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1935 | | pagina 5