15
HUISMOEDERS
van 1935
BAKKERIJ ,,'T SMULHUIS"
AMERSF00RTSCH
DAGBLAD
MET GRATIS
ONGEVALLENVERZEKERING
139 girls uit 1933
verdwenen
VIER FILMS UIT
Over boeken en schrijvers
EEN PROTEST
DROGISTERIJ ..DE GAPER"
Nieuwe film met Annabella
Fransche marine
werkt mee
Brood is het belangrijkste voedsel
Vraagt daarom het beste
uit het beste en be
trek Uw brood uit de
Soesterweg
Telefoon 890
THANS
CENT PER WEEK
FILMN1EUWS
Lenige hoofdrolspelers van „Golddiggers van 1935" in een scène bijeen. V. r. n. 1.
Glenda Ferrel. Grant Mitchel, Alice Brady, Joe Cawthorn en Adolphe Menjou
Hoe is de nieuwe film van op
geld beluste menschen?
Moeilijke handhaving
der functie voor
dansmeisjes
IN de wereld van golddiggers treden
die van 1935 brutaler dan ooit naar
voren. Wij kennen de Golddiggers van
1933. de schatgravers, zooals de letter
lijke vertaling er van is. doch waarvan
de betcekenis eerst recht duidelijk
werd. toen men de praktijken van deze
schatgravers aan het oog zag voorbij
trekken op het witte doek. Wat is er
van de schatgravers van 1933 gewor
den? Zijn het dezelfde., nick-pockets
(zakkenrollers) van anno 1933, die nu
een aanslag plegen op de'nortemonnaie
van de bezitters in Golddiggers
van 1935? Of zijn zij inmiddels door
de politie achter slot en grendel ge
zet?
Het ..Remember my forgotten man"
geldt thans voor de girls, die wiid en
zijd verspreid zijn en wier plaats in
Golddiggers van 1935 door ande
ren zijn bezet. Waar zijn deze Berkeley
girls gebleven?
Het is niet zoo eenvoudig hierop te
antwoorden. Het zijn er niet minder
dan 139, die haar praktijk in 1935 niet
hebben kunnen voortzetten, deels om
dat zii ergens anders werkzaam zijn,
deels omdat men ze niet meer kon ge
bruiken. Een nauwkeurig onderzoek
heeft uitgewezen, dat er slechts il girls
in de nieuwe Warner Bros film Gold
diggers van 1935 medewerking
hebben verleend. Het zijn hoodzakelijk
de upper ten van deze meisjes, zonder
welke Berkeley het niet stellen kan en
die wegens haar schoonheid en presta
ties orf wachtgeld worden gezet, wan
neer er niets voor hen te doen valt,
Eenige van hen ziin getrouwd en ver
langen niet naar de studio's terug te
keeren. omdat haar echteenooten haar
gouddorst op bevredigende wijze wis
ten te lesschcn.
Vier en twintig van de Berkelov-
girls vat. Golddiggers van 1933
hebben werk gevonden bii andere
maatschappijen en kwamen onder lei
ding van andere regisseurs. Bobby
Connolly plaatste er enkele van in de
„units" van Een Liefdesparade
en Sweet Adeline. Achttien zijn
voor dansgirl ongeschikt- geworden,
omdet. ze te dik ziin en trachten zich
nu bii de film te handhaven, door an
dere rollen te spelen. Dan ziin er nog
enkele, die het dansen hebben opgege
ven en als mannertuin in diverse stu
dio's haar brood verdienen.
Hiermede hebben wii de vraag „waar
ziin de Berkcleygjrls van 1933 geble
ven" beantwoord.
Wat brengt Golddiggers van
1935? Het gegeven behandelt de lotge
vallen van een riike weduwe, nogal
gierig en bemoeizuchtig van aard. die
met haar zoon en dochter intrek geno
men heeft in een zomer-hotel en die
het doelwit wordt van een drietal hoe
ren McniouCAwthornMitchell-dat-
het op haar geld voorzien heeft. De
weduwe een komische Alte voor
gesteld door Alice Bradv. tracht haar
dochter. Gloria Stuart uit te huwelij
ken aan Hugh Herbert, een man. die
eveneens met aardschc goederen riik
gezegend is. daarbij van het. standpunt
uitgaande, waar geld is kan nog wel
wat bii. Hugh Herhert echter, die be
halve multi-millionnair. schrijver is
zonder talent, is meer vervuld van zijn
schrijverij, dan van de liefde. Tot over-
maar der weduwe'a ramp wordt haar
dochter smoorlijk verliefd od een stu
dent. Dick Powell, die. teneinde de kos
ten van ziin studie uit eigen middelen
tc kunnen betalen, voor ecnigen tijd
kantoorwerk verricht in het hotel,
waar zich al deze handelingen afspe
len.
Dan is er haar zoon. Frank McHugh,
«lie viermaal getrouwd is geweest en
die het voor de vijfde keer nog eens
waagt in liet huweliiks-bootie te stap
pen. met de eigenaresse van het hotel.
Voorwaar, een niet beniidens-waardigc
situatie voor een weduwe, die voor
haar kinderen andere toekomstplannen
had gemaakt.
Voorts is er nog Glenda Farrell, die
on een haar eigen- en toevertrouwde
manier, zoo'n beet ie ..golddiggert" op.
slag van Hugh Herbert. Het happy-end
is tenslotte een climax van de meest
vermakelijke situaties. De „Golddig
gers ziin er dus weer.
Warner Bros brengt thans Go 1 d-
diggers van 1935 met 13 beroemde
stars. 300 Busby-Berkelev dans-girls en
medewerking van liet wereld-vermaar
de dans-team: Ramon en Rosita. Bo
vendien kriieen wii een conceit te hoo-
ren op 90 vleugels van wit lakée. welke-
bespeeld worden door in liet wit ge-
kleede incisies. Zii spelen één van de
songs, die in deze film voorkomen. De
titels van de knan geschreven songs
ziin: „lm goin' shopping with you".
..The words are in mv heart" en „Lul-
labv of Broadway". Busbv Berhely
voerde de regie van de gcheele film.
Vier Nederlandsche films beleven bin
nenkort haar première, en wel: Het
mysterie van de Mondscheinsonate,
Suikerfreule, Lentelied en Het leven is
niet zoo kwaad.
Op Donderdag 7 November a.s. des
avonds zal in het Theater Tuschinski te
Amsterdam de wereldpremière gegeven
worden van „Het Mysterie," die onder
regie van Kurt Gerron in Loet C. Barn-
stijn's Filmstad, Den Haag, is vervaar
digd.
Deze societvfilm met criininalistischen
inslag berust op den gelijknamigen ro
man van Willy Corsari. Er treden o.a. in
op: Wiesje van Tuinen, Annie Verhulst,
Louis de Bree, Louis Saai bom, Egon
Karter, Bill Bonders en Wim Paauw,
terwijl Darja Collin en haar leerlingen
een drietal balletten uitvoeren.
De fotografie verzorgde Akos Farkas;
Dr. Goldbaum fungeerde als geluids
ingenieur en Oscar van Leer heeft de
films gemonteerd.
De composities zijn van Jaap Kool, ter
wijl Hugo de Groot dc muzikale leiding
had.
Deze week werden de studio-opnamen
van de Majestic-film Het leven is niet
zoo kwaad, waarin Lou Randy en Fien-
tje de Ia Mar de hoofdrollen vervullen,
en welke onder regie van Haro van Pcs-
ki en productieleiding van Willem Har-
tog werd opgenomen, beëindigd.
L)e film zal met Kerstmis van dit jaar
baar première in het Tuschinsky Thea
ter te Amsterdam beleven.
Suikerfreule is eveneens van de Ma
jestic en deze film beleefde reeds haar
eerste vertooning in Indië, waar zij en
thousiast ontvangen werd. Zeer binnen
kort komt zij naar Amsterdam in het
nieuwe City-theater.
Lentelied was reeds ongeveer gereed,
toen brand de werkzaamheden voor een
deel teloor deed gaan. Simon Koster ar
beidt thans opnieuw aan de montage en
dan valt spoedig de première tc ver
wachten.
Naar aanleiding van Ter Braak's
beschuldiging van plagiaat
aan het adres van Me:
vrouw Boudier
MEVROUW Boudier—Bakker heeft
met haar nieuwste» roman
„Vrouw Jacob" tot dusver minder
succes dan met haar „Klop op de Deur".
Twee gezag hebbende bladen „Het Han
delsblad" en „Het Vaderland" hebben
liet hoek ongunstig beoordeeld.
Het oordeel over een hoek behoort tot
de autonomie van den kritikus. Een
goed kritikus motiveert, en aan die mo
tieven toetst de lezer dan wederom
z ij n oordeel.
Ook wij hadden bezwaren tegen liet
nieuwe boek van Mevrouw Boudier,
waaraan wij, terstond na zijn verschij
nen in dit blad een beschouwing wijd
den, hoewel bij ons. in onze conclusie
de waardeering op die bezwaren de
overwinning behaalde.
Maar laten wij liet oordeel van den
kritikus in zijn waarde, zoolang het
zijn persoonlijke reflex inhoudt op het
gelezen werk, anders wordt het, wan
neer de kritikus tegen een bock objec
tieve, feitelijke, niet op smaak en in
zicht maar op concrete gegevens berus
tende bedenkingen inbrengt. Dan heb
ben wij het recht, om die gegevens te
onderzoeken en, indien zij eene be
schuldiging inhouden aan het adres
van den auteur, den kritikus tot de
orde te roepen, wanneer een ernstige
aanklacht onvoldoende wordt gestaafd.
Dr. Menno Terhraak beschuldigt Me
vrouw Ina Boudier—Bakker in „Het
Vaderland" van Zondag 20 October van
een ernstig letterkundig misdrijf, van
plagiaat. Óm zich te dekken zegt hij
het iets gereserveerder, hij spreekt van
„Op de grenzen van het Plagiaat."
Een dergelijke beschuldiging in het
gezicht geslingerd van een tc goeder
naam en faam bekend staande kunste
nares, verdient solieder motiveering
dan de Heer Terbraak aanvoert.
De roman van Mevrouw Boudier
Een scène uit de Fransche film „La veille darmee^
men Annabella
In het midden ziet
Bakker zóu voor een groot deel zijn
overgenomen uit een boek van Franz
von Löher, Jakobaeu von Bayern, dat
in de jaren zestig der vorige eeuw ge
schreven werd. liet verscheen ook in
een Nederlandsche vertaling van de
hand van J. Margadant. Ten bewijze
van dat vermeend plagiaat drukt Dr.
Menno Terbraak fragmenten uit bot
hock van von Löher en fragmenten uit
Vrouw Jacob naast elkander af. Wij
willen dat óók doen, en den lezer laten
oordeclcn in hoeverre er van plagiaat
sprake is. Wij nemen dat fragment het
welk als het meest krasse staaltje van
plagiaat wordt vermeld. Wii geven dus
den Heer Terbraak de volle mant. De
citaten hebben betrekking op een op
tocht van Londensche vrouwen ten
gunste van Jacoba. Bij von Löher
Margadant leest men:
„Op zekeren dag, in het voorjaar van
1428, trok een zeldzame optocht door
de straten, die naar het geliouw voer
den, waar het Parlement vergaderd
was. Een groot aantal eerzame burger
vrouwen, in hare beste- kleederen uit-
gedoscht, loog naar liet huis der I.nnls.
De deurwachters konden of wilden de
schaar niet tegenhouden. De vrouwen
drongen naar binnen, en verschenen
voor de Bisschoppen en wereldlijke
Lords, met een luide aanklagt tegen
den Hertog van Glocester. die daar ook
zelf tegenwoordig was. Zekere vrouw
Stockes voerde het woord. Zii gaf een
adres over. dat de vrouwen van Lon
den hadden opgesteld, en waarin zij
klaagden over de hittere schande, dat
de Hertog van Glocester zijn wettige
gemalin in kommer, en nood liet on
dergaan, terwijl hijzelf in het openbaar
leefde met eene voorname jonkvrouw,
in strijd met Gods gebod en tegen den
eerwaardigen staat des huwelijks.
Wanneer de mannen dit stilwijgend
aanzagen, dan wilden althans do vrou
wen spreken, opdat Engeland zijn Pro
tector, den Hertog, aan diens dure pligt
zou herinneren, zijne heldhaftige ge
malin te hulp te komen."
In Vrouw Jacob leest men:
„En op een dag trok een wonderlijke
stoet door Londens straten naar het
Parlement. Een lange stopt, eerbare
burgervrouwen in haar beste kleercn
gedost, begaf zich naar het huis der
Lords. Zij waren machtig in getal, en
onweerstaanbaar van beslistheid; zij
drongen de deurwachters opzij, zij
drongen niet te weerhouden binnen,
talloozen en altijd weer opnieuw op
doemende breede, vastberaden gestalten
van gezeten burgervrouwen voor dc
verbaasde oogen der Lords. En brach
ten met een vaste stem het doel hun
ner komst voor: „Een ten hemel
schreiende aanklacht tegen den hertog
van Glocester, om de hittere schande,
die deze zijn gemalin deed ondergaan,
door het in het openbaar leven met
een voorname jonkvrouw, in strijd met
Gods gebod en den eerwaardigen staat
des huwelijks. Wanneer mannen zwe
gen. dat aanziende, dan zouden althans
de vrouwen spreken, opdat Engeland
den hertog zou herinneren aan diens
dure plicht, zijn heldhaftige en getrou
we gemalin te hulp te komen".
Mevrouw Boudier, die in haar ant
woord aan Menno Terhraak. dat even
eens in het Vaderland is gepubliceerd,
open en eerlijk erkent, dat zij, naast
vele andere bronnen ook von Löher
heeft gebruikt, zou van plagiaat te be
schuldigen zijn, indien zii, met eenige
handige wijzigingen, den tekst van von
Löher in haar boek had aangewend.
Maar een letterkundig kritikus. die een
auteur van plagiaat beschuldigt, heeft
den plicht, niet alleen do overeenkomst
van feiten en gebeurtenissen aan te
toonen 'die men aantreft in twee ver
halen die hetzelfde onderwerp behande
len, maar hij heeft daarenboven te bewij
zen, dat die auteur bij zijn of haar „ver
draaiing" eigen stijlwezen heeft ver
loochend. Want niet de toevallige over
eenkomst van medegedeelde feiten,
maar de verhouding der stijl-karakters
bepaalt, de verhouding tusschen twee
auteurs. Wie de beide citaten, die wij
hierboven afdrukken rustig overleest,
zal opmerken, dat, met name het bin
nendringen der vrouwen en het voor
hij loopeu der deurwachters in „Vrouw
Jacob" essentieel anders is weergege
ven dan bij von Loher, die deze cen
trale gebeurtenis van de beschreven
handeling maar in een paar zuiver re-
fereerende volzinnen beschrijft, terwijl
het fragment van Ina Boudier—Bakker
zich kenmerkt door een bizondere,
breed gemaakte activiteit.
Wij zouden eigenlijk ons onderzoek
van alle door Dr. Menno Terhraak ge
geven vergelijkende citaten moeten pu-
bliceercn, om aan te toonen hoezeer hij
in de literair-psychologisclie karakte
ristiek van Ina Boudiers stijl tekort is
geschoten, ten einde zijn vergelijkingen
dienstbaar te maken aan liet accentuee-
ren van zijn „vondst", in zijn antwoord
aan Mevrouw Boudier vermeerdert hij
zijn vergelijkende citaten, maar het
zegt ons al even weinig als de citaten
ons zeggen die wij den lezer onder dc
oogen hebhen gebracht, omdat de stijl
analyse ontbreekt die het beroep op die
citaten aannemelijk maakt.
Overeenkomsten nis Terhraak ont
dekte zijn er te vinden tusschen bijna
alle historische romans, die een zelfde
onderwerp behandelen. Ons bereikte
indertijd een brief, waarin op een der
gelijke wijze als thans Terhraak doet,
vergelijkingen werden gemaakt tus
schen dc Julie dc l'Essptnasse \an
Siegfried van Praag on die van Marjo-
rie Ruwen. Wij hebhen die zaak toen
onderzocht on zijn overtuigd geworden,
ook daar, van de onjuistheid der be
schuldiging.
Hij of zij, die een historischen roman
schrijft, komt vanzelf terecht bij de
bronnen welke ieder ander die hetzelf
de onderwerp verwerkte, gevonden
heeft. En het gevaar van schijnbare
confusie wordt te grooter indien men
overweegt dat er in historisme ro
mans objectief-vaststaande documenten
(brieven, staatsstukken enz.) verschij
nen ,dic niet voor verschillende „be
werking" vatbaar zijn. Ken dergelijke
beschuldiging van plagiaat is te con
st rueereu ten aanzien van alle boeken
paren, die zich bemoeien met een zelf
de historisch verschijnsel.
Het geval wordt te bedenkelijker, in
dien men zich er rekenschap van geeft,
dat Dr. Terhraak Mevrouw Boudier
gemis van stijlgevoel verwijt. Maar in
dien zij gemis aan stijlgevoel zou vor-
toonen dan dient dat gemis aan den
eigen stijl van Mevrouw Boudier te
worden gedemonstreerd en mogen niet
de gemakkelijk te requiroeren hulp
troepen ontboden worden van de im
mer waarschijnlijke textueele overeen
komst met andere werken over den-
zelfdcn tijd.
P. H. RITTER Jr.
Nieuwe Uitgaven
Bulldog Drummond in het
nauw, door Sapper, l'itg. A.
W. Bruna en Zus. L'itg. My.
N.V. Utrecht.
Als Bulldog Drummond een paar da
gen in ■zijn landhuisje buiten door
brengt, wordt op een avond een steen
door zijn ruiten geworpen, waaromheen
een papier met Code bericht is gewik-
geid. Met zijn vrienden Ronald Stan-,
dish en Peter Darrcll steekt hij zich bijV
MEER BETALEN
ZOU DWAASHEID ZIJN!
De beste koffie. Hulsko's
Seinkoffiekost ou 25 ct.
per '/t pond I Hulsko heeft
één soorti het bestel In
gepatenteerde, luchtdichte
veip.'kklng. Vraagt Uw
Winkelier l
Dfc KOFFIE WAAR RIT IN Zltl
JULIANAPLEIN 3, Amersfoort,
naast Apotheek Haan.
Gebruikt onze „GAPERTJES".
De snelle en succesvolle Pijnstil-
Iers voor hoofdijn, kiespijn, spier
pijn, zenuwpijn, periodieke pijnen.
Per buisje van 12 cachets 0.45
met gebruiksaanwijzing.
het onderzoek in een wespennest van
gevaarlijke internationale spionnon, in
dienst van huitenlandschc geldmannen
die belang hebben bij een oorlog en
daarom een vereeniging van vredes-
idealisten op geraffineerde wijze mis
bruiken om Britsche militaire geheimen
in hun bezit tc krijgen.
We lezen hoe Drummond de spion
nen en hun Britsche 'medèpliahtigen op
het spoor komt, en achtervolgt, ze op
alle mogelijke en onmogelijke
mandoren dwars zit, waarhij hij on zijn
vrienden nog leelijk in hel nauw ko
men, maar ten slotte behaalt lnj glans
rijk dc overwinning en luw geheele
gentkeman-boevenstel wordt onschade
lijk gemaakt. Een lezenswaardig en
boeiend hoek.
Regeeringshulp voör het ver»
vaardigen van een perfec*
te rolprent. Is men
bang voor Ame«
rika?
De jaren door is Annabella een der
meest vooraanstaande sterren van liet
witte doek geweest, en ondanks de wei
nige rumor die reclame-agenten rond
om haar weven, blijft zii midden in de
algemeene belangstelling der Fransche
en buitenlandsche wereld staan. Het Is
niet alleen om haar oude successen,
waarvan wij slechts de namen Sous
les toits de Paris met Albert Pré-
iean en La Batai 11 e met Charles
Dover behoeven te noemen, om eenige
der meest aangename filmherinnerin
gen op tc roepen, doch ook haar laatste
film Les nults Moscovites
met Harrv Baur werd voor haar een
grootsch moment.
Reeds sedert haar zestiende levens
jaar werkt zij in de filmstudio's en hot
was Abel Gance. die haar de gelegen
heid bood om in die richting te toonen
wat zij kon. Zij heeft dit dan ook ge
daan en langzaam kloin zii aanvanke
lijk op. René Clair was het. die haar
den grootsten sprong deed maken en
in verschillende films koos deze veel-
eischende regisseur haar dan ook als
tegenspeelster van Préican.
In de studio's van Billancourtwordt
thans gewerkt aan een nieuwe groote
Fransche film, die ook in ons land uit
gebracht zal worden. Zeer merkwaar
dig is bii de productie van deze rol
prent. dat de Fransche marine er een
groote belangstelling voor aan den dag
legt. Het gegeven speelt voor een deel
ook op en ondor de marinevloot en voor
't eerst in do geschiedenis der Fransche
film verleent dc regeerincr hieraan
medewerking door het heschikbanr stel
len van deskundige adviseurs en dea
len van de vloot ter verfilming.
Sedert langen tijd doet ook Amerika
reeds in dezen zin en de nerfecte af
werking van Amerikaansche films op
dit gebied ziin daar getuige van. Men
denke bijvoorbeeld aan Helden van
onzen tijd (luchtvloot). Kom ie
ook hij de marine (marine) en an
dere films, die keurig verzorgd en tech
nisch goed waren voor zoover het de
weermacht betrof. In den striid om de
wereldmarkt hebben deze films dan
ook door hun verzorging een voor
sprong op vele andere films van het
zelfde eenre en het is daarom te begrij
pen dat de Fransche regeering. die al
zooveel heeft verloren zien gaan aan
de Engelsche filmindustrie, thans haar
best doet om dc nationale productie te
bevorderen.
In do haven van Toulon is o. m. een
parade van 50 marineschepen, een zee
slag en de ondergang van een getorpe
deerde kruiser met een in de film vrij
wel nog niet geziene levendige echt
heid opgenomen. Doch niet alleen hij
do buitenopnamen, ook in de filmfa
briek staan deskundige adviseurs der
marine steeds ter beschikking, zoodat
men hoopt een uitstekend resultaat te
verkrijgen. Rij voorkomende gevallen
dient ook Nederland zich zeker dit ge
val in de ooren te knoonen. want on
danks alles hliift een bloeiende filmin
dustrie van groot belang voor een land,
en de medewerking van de Nederland
sche regeering ten deze is nu niet altijd
bepaald gunstig geweest.
La veille d'armcs. detitel dor
film. heeft tot grondslag een drama
van Claude Farrère. welke dichter en
historieschrijver voor korten tiid in de
Academie Fran^aise gekozen werd. De
hoofdrollen vervullen AnnabeJia. Victor
Fran een cn S ignore t.
