cUkeri>
ACHTERUITGANG IN HET BOUWBEDRIJF
Je kan zeggen wat
je wil, ik gebruik
alleen Persil.
fa. M. R. N. Oosterveen
BEZWAREN TEGEN EIGEN BEHEER
PREDIKBEURTEN
STEENBOK-HANDSCHOENEN
Belastingverhooging
te Soest
2c BLAD PAG. 2.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ZATERDAG 2 NOVEMBER 1935
DE PARTICULIEREN EN
DEWERKVERSCHAFFING
Door hen bij de uitvoering van
werk verschaf fingsobjcctcn
uit te schakelen worden
vaklieden weer werk*
loos
Cijfers van onze gemeente
Groot is het aantal personen bij het
bouwbedrijf betrokken.
Volgens statistieken vinden van
werkgeverszijde 10000 gezinnen (±50000
personen) en van werknemerszijde
1000000 gezinnen (eon half mil li oen
personen) er hun arbeid en brood bij.
Deze groote groep is nu in sterker
mate door de werkloosheid aangetast
dan de overige Ncderlundsche bedrij
ven.
In 1029 werd nog voor een bedrag
van 178.000.000 aanbesteed; in de
daarop volgendo jaren bedroeg dit be
drag achtereenvolgens: 1S5.000.000
(1932); 100.000X00 (1033); 90.000.000
(1034).
W el gaven dus. door een toevallige
factor, dc laatste jaren ecnigc stijging
te zien. maar wanneer men het rela
tief gunstige cijfer van 1933 vergelijkt
met dat van het laatste crisisjaar,
springt do ontstellende teruggang dui
delijk in het oog. En wat doet 1935
verwachten?
Naar raming zal er f 80000X00 hoog
stens worden verwerkt, dus een stuk
nog onder do helft van het cijfer van
1929, ondanks de instelling van het
Werkfonds
Een soortgelijk beeld krijgt men uit
een andere statistische opgave. Twee
jaar geleden was de toestand reeds
zoo verslechterd, dat 78% der werkge
vers óf in het geheel geen werk meer
bad óf minder dan 50% van normalere
jaren. Om tot deze cijfers te komen,
vergeleek men het gemiddelde van
1928, 1929 en 1930 met de uit komsten
van 1933. 15% der aannemers had. blij
kens deze vergelijking, in het geheel
geen werk meer: 33% slechts 1—25%;
23% van 2550%12% van 51—75%;
6% van 75—100%; 1% slechts had meer
werk.
Voortdurend neemt dan ook de werk
loosheid toe.
Een stem uit den
aannemersbond
In verhand hiermede hebben wij een
onderhoud gehad met een hoofdbe
stuurslid van den N.A.P.B. alhier.
Naar de meoning van den Aanne
mersbond zijn er. behalve de algemeene
verslechtering' in het bedrijfsleven,
nog ondere factoren in het spel. die ru
ïneus inwerken op de bouwbedrijvig-
heid.
Hel zijn „de uitschakeling
van den aannemer bij het uit
voeren van we r k e n in werk
verschaffing en het eigen be
heersysteem.
De aannemers betreuren het. dat de
werken, welke in werkverschaffing
worden uitgevoerd, in hoofdzaak buiten
het particulier bedrijfsleven omgaan.
De gevaren, die hierin schuilen, za
gen de aannemers destijds aankomen
en daarom deden zij pogingen het de-
fiarlomcnt van hinnenlandsche taken,
nter sociale zaken, voor hun stand
punt te winnen. Met gevolg hiervan
was, dat sociale zaken opdracht nan
de rijksinspecties voor werkverschaf
fing gaf. om ann de gemeenten mede
te deelen, dat de aannemer kon wor
den ingeschakeld.
Een aanbeveling dus, geen dwingend
Voorschrift!
Deze circulaire van den minister had
wel eenig resultaat, al werd het ideaal
der aannemers bij lange na niet ver
wezenlijkt. De genomen proeven bleken
intusschen geslaagd en dit maakte,
dat het ministerie nog minder bezwaar
tegen de inschakeling meende to moe
ten hebben.
^De werkversehnfflngswerken worden
dus buiten particulieren om uitgevoerd,
óf in eigen beheer, óf door dc Neder-
landsche Heidemaatschappij en soort
gelijke lichamen.
Do aannemers brengen nis hun be
zwaren nanr voren, dat zij van eigen
terrein door vreemde lichamen ver
drongen worden; wat mot zich mee
brengt dat de gemeenten, die in eigen
beheer werken en do nieuwe maat
schappijen over moeten gaan tot hot
aanschaffen van materialen, die hij den
aannemer renteloos voor het grijpen
liggen.
Nieuwe werkloozen
Een ander gevolg van den bestaan
den toestand is, dut duizenden werk-
loozcn uit andere bedrijven werken uit
voeren. die de vaklieden uit de bouw
bedrijven hroodeloos maken. Geschool
de grondwerkers geraken werkloos, om
dat ongeschoolde krachten uit totaal
andere bedrijven hun plaats Innemen.
Maar niet alleen in hot heden, maar
ook voor do toekomst wordt werk
gelegenheid weggenomen. Het ver
yrocgd uitvoeren van werken, zooals
in een aantal werken geschiedt, zal dc
crisis in het bouwbedrijf in ernstige
mate verlengen.
De actie uit aannemerskringen heeft
dus ten doel te !>ereikcn, dat van re-
geeringswege gebiedend wordt voorge
schreven de aannemers in te schake
len bij het uitvoeren van objecten in
werkverschaffing.
Het gaat dus niet, zoonis bij vele an
dere bedrijven om steun, maar om
work, dat bovendien op eigen ver
trouwd terrein ligt.
De strijd Is dan ook allerminst tegen
bepaalde vereenlglngen of maatschap
pijen, maar tegen het stelsel der regee
ring. Dat de aannemer geschikt is lot
inschakeling blijkt uit het feit, dat een
gemeente, die wel inschakelde, een «tv
zer dagen haar zevende werk aanbe
sleedde en de uitvoering van al deze
werken aen behoorlijk verloop had.
Het ergenbehcereysteem door de ge
meenten bij onderhoudswerken
maar ook bij belangrijken nieuwbouw
toegepast, bewerkstelligt eveneens
de achteruitgang in het bouwbedrijf.
Uitvoering van een werk, zonder dat
de uitvoerder belang heeft hij de uit
komsten, is economisch niet te verde
digen. Vele gemeenten zitten met groo
te diensten, die geen arbeid hebben,
omdat de omstandigheden uitvoering
van groote werken niet toestaan. Ver
klaarde een wethouder van Rotterdam
onlangs niet, dat het uitvoeren van
werken in eigen beheer van de gemeen
te aanmerkelijk veel duurder is dan uit
voering door aannemers?
De cijfers in onze
gemeente
In verhand hiermee lijkt het ons
niet ondienstig eenig cijfersmateriaal.
ontleend aan de begrooting van Amers
foort te vermelden.
In werkverschaffing werd uitge
voerd (in eigen beheer):
1933 voor een bedrag van 82.000.—
en in 1934 voor 81.000.—, terwijl de
raming voor 1935 is 120.000.—.
Ohjecten voor jeugdige werkloozen
2500.-.
Hiervoor zijn onder meer gemaakt:
Openlucht-theater. grondwerk voor
plantsoengordel. rijwielpaden, aanleg
van sportterrein en ijsbaan, hoschpa-
den, hoschaanleg. veranderingen, enz.
De jeugdige werkloozen maken:
Verenigingslokalen of gehouwen hij
de speeltuinen in het Soesterkwartier
en het Leusdcrkwnrtier.
Voor 1936 is uitgetrokken voor werk
verschaffing f 125.000.—.
Voor 1936 is uitgetrokken voor jeug
dige werkloozen f 10.000.—.
In eigen beheer werden uitgevoerd:
1934. Verbouwing werkhuis tot maga
zijn 15.630.—.
Verbouwing werkhuis tot werkplaats
f 7000.-.
Restauratie van de woningen hij de
Kamperbinnenpoort 15.000.
Grondige restauratie van 41 midden-
standswonineen Frisia 64.000.—.
Restauratie van de Kaniperhinncn-
n-irt f 27000.—.
Ombouw van de Barchman Wuy-
ierslaan, grondwerk, trottoirs en fun
deering in eigen beheer: het asphalt-
bcton is gemaakt door een aannemer,
hetwelk in dit bedrag begrepen is.
f 74.000.-.
Omhouw Barchman Wuytierslaan,
tweede gedeelte, grond- en straatwerk
13.000.—.
Aan onderhoudswerk van straten,
pleinen, wegen en voetpaden alles
in eigen beheer uitgevoerd aan ma
terialen en arbeidsloon: in 1933
89.261.in 1934 70.544.en voor
1935 is de raming 70.000.
Hier zijn niet onder begrepen onder
houd aan plantsoenen cu dergelijkcn.
Do gemeente voert ook in eigen be
heer uit alle straatwerken ten behoe
ve van de gasfabriek en waterleiding:
1933 voor een bedrag aan arbeidsloon
en materialen 25.000.ln 1934 voor
een bedrag van 25.000.— en voor 1935
zijn hiervoor geraamd 14.000.
Ook maakt de gemeente in eigen be
heer de noodige aansluitingen op
hoofdriool voor rekening van particu
lieren, alsmede de straatwerken voor
rekening van de P.l'.E.M.
Het verwerkte bedrag in 1933 was
42.000.—; in 1934 was dit 13.800.—,
terwijl de raming voor 1935 is:
66.000.-.
Op bovengenoemde bedragen werd
door de gemeente een winst gemaakt
van 17X00 in 1933; van 9000.— in
1934, terwijl er voor 1935 een winst ge
raamd is van 10.000.
In 1933 is zoo'n hooge winst gemaakt,
omdat o.a. toen door een particulier
5.per M. riool moest worden be
taald. In 1934 is dit verlaagd tot 2.50
per M.
Bovendien heeft de gemeente ook
nog het onderhoud van ca. 1200 wo
ningen, waaronder die van bouwver-
cenigingen (welk onderhoud voorheen
door particuliere patroons werd uitge
voerd) in cigei> beheer.
Daarvoor is uitgetrokken 29.— per
woning, zoodat dit onderhoud oen be
drag vormt van 35.000.
De cijfers voor het onderhoud van
openbare gebouwen zijn hieronder niet
begrepen.
Actie van de aam
nemersbonden
Tengevolge van deze onhoudbare toe
standen probeeren de aannemersbon
den alle departementen, die direct of
indirect met de onderhavige kwestie te
maken hebben, voor inschakeling te
winnen. Gevolg gevende aan den drang
harer leden, zullen zij op 6 November
a.s. in den Haaeschen Dierentuin een
groote openbare vergadering beleggen,
teneinde de aandacht der regeering on
deze urgente aangelegenheid to vesti
gen en waarmede zij hopen te berei
ken, dat aan do verlangens der aan
nemers zal worden voldaan.
Voor deze vergadering hebben zich j
roods tal van officlecle personen en in-1
stelling als deelnemer opgegeven, o.a.
de Kamer van Koophandel en Fabrie
ken voor de Geld. Vallei alhier.
AMERSFOORT
Zondag 3 November 19!'
St. Joriskerk.
10 uur: Ds. Pannebakker.
6 uur: Dienst.
Emma Kerk.
10 uur. Dienst.
6 uur: Ds. J. I. van Schalck, Soest.
(Jeugddienst).
Nieuwe Kcr'
10 uur. Dienst.
6 uur: Dienst.
Dethelkerk.
10 uur: Kinderkerk.
Gasthuiskerk.
10 uur: Godsdienstoefening door den
heer v. d. Heide.
3 uur: Reformations Clottesdicnst,
Pastor Westenberger, Hilversum.
Wijkgebouw Monnikenpad
10 uur: Kinderkerk.
Gebouw „Het Sluisje"
10 uur: Kinderkerk.
Vrfji. Hervormden.
Lutherache Kerk.
10% uur: Ds. Dikboom.
Remonstrantsche Kerk.
10V« uur: Mej. Dsa. W. S. Wiardi
Beekman, den Haag. (Extra collecte
voor de gemeente).
Doopsgezinde Gemeente.
lOVt uur: Ds. Hylkema.
(Herdenkingsdienst Allerzielen).
Evangelische Luthersche Kerk.
lO'/t uur: Gecombineerde dienst met
de Vrijs. Hervormden.
Vrije Jeugdgemeenschap.
Theos. Loge.
Geen dienst.
Qcref. Kerk (Zuidsingel).
10 uur: Ds. Popma.
5% uur: Ds. Schouten.
Gercf. Kerk (L. Vrouwestraat).
10 uur: Ds. Schouten.
5% uur: Ds. Popma.
Geref. Kerk in Hersteld Verband.
10 uur: Ds. J. Tor Schegget van Am-
sterdam-C
7 uur: Avondgebed.
Christ. Geref. Kerk.
10 uur: Prof. P. J. M. de Bruin van
Apeldoorn.
5% uur: Prof. P. J. M. de Bruin.
Woensdag 6 November: Ds. H. Jans
sen. leger- en vlooi pred. te den Haag;
onderwerp: „In het toeken der Volein
ding." 7% uur.
Geref. Gemeente.
Gebouw C J. M. V. Stoovestraat 11.
10 uur: Godsdienstoefening.
5% uur: Godsdienstoefening.
Vrijdag 8 November. 7 uur: de heer
L. Wijting van Rijssen.
Vrije Geref. Gemeente.
(Muurhuizen 53).
9X0 uur: Godsdienstoefening.
5 uur: Godsdienstoefening.
Dinsdag 5 November. 2% en 7 uur:
de heer J. Zwaferingk van Bolnes.
Oud Kath. Gemeente.
('t Zand 13).
10 uur: II. Dienst.
Universeele eeredlenst (Soefi beweging).
Toonzaal Sierkunst.
11 uur. Dienst; onderwerp: „Zij, die
slapen."
Vrije Kath. Kerk.
(Theos. Loge, Regentesselaan 21).
10 uur: Heilige Mis.
Leger des Heils (Langestraat 94).
10 uur: Heiliginpsdienst.
3% uur: Openluchtsamenkomst.
8 uur: Openbare samenkomst.
Christian Science Society,
('t Laantje 3).
10% uur: Hollandsche dienst.
De Amersfoortscho Bcrgkapcl.
Begentossolaan 21.
Geen dienst.
BUITENGEMEENTEN
Baarn en Eembrugge.
10 uur: Ds. Blaauwendraad.
6 uur: Ds. Kievit.
Barneveld.
9% uur: Ds. van Montfrana
5 uur: Ds. Holland.
Hoevelaken.
9V» uur: Ds. Mulder.
2 uur: Ds. Mulder.
Hoogland.
9'/» uur: de heer L. Bijvanck, Amers
foort.
Leusden.
10 uur: Ds. Hofstede.
Nijkerk.
9% uur: Ds. Luteijn.
5 uur: Ds. v. d. Graaf.
Soest.
Oude Kerk.
10 uur: Ds. Groencveld.
Emma Kerk.
10 uur: Ds. van Schaick.
6 uur: Ds. Groeneveld.
Soest (Vrijz. Godsdienstigen).
Geen dienst.
Soesterberg.
10 uur: Ds. Tuinstra.
6 uur: Geen dienst.
De Vnursche.
Geen opgave ontvangen.
Woudenberg.
9% uur: Ds. Klomp.
2 uur: Ds. Klomp.
GROTE SORTERING
LAGE PR IJ ZEN
BURGERLIJKE STAND
1 November
Geboren:
Mochtelinc, d. van Gerrit Mochel en
Wilhelmina Johanna de Rakker; Klaas
Theodoras Jacobus, z. van Gerrit van
Alphen en Theodora Jacoha van Rarlin-
gen; Wilhelmina Johanna Hendrika. d.
van Johannes Hendrik Verkerk en Wil
helmina Wijnveen; Gerartlina Hendri
ka, d. van Johan Karei Klaver en An-
tonia v. Appeldoorn; Johanna Joséphie
Daar kan niemand mij van af
brengen. 27 jaar ben ik huisvrouw.
27 jaar, dus reeds meer dan een
kwart eeuw. bleef Persil mij trouw
met haar niet te evenaren kwaliteit
En dat wil wat zeggen! Ik gebruik
Persil voor alles. Voor de groote
wasch, voor wol- en fijngoed en
tevens voor de hygiënische be
handeling van ontelbare dingen
in mijn huishouding. Er bestaat
voor mij geen ander waschmiddel
dan Persil.
E Oitermann Co'» Handel-Mij N.V. Amsterdam - Fabrieksn te
eigne de jeunesse
Kestos Bustehouders
prima pasvorm en afwerking
van f 1.50 af
Fa. M. H. van Raalte
afd. witte goederen
AMERF. RADIO-CENTRALE
Wat zij uit het
buitenland geeft
Zondag en Maandag a.s. geeft dc
Aniersfoortsche Radio Centrale, behalve
de programma's der beide Hollandsche
zenders, die der volgende buitenland-
sche stations door:
Zondag 3 November
8.2010.20 Hamburg.
10.2011X5 Brussel Vlaamsch.
11.25— 1.20 Keulen.
1.201.45 Brussel Vlaamsch.
1.45— 4.00 Nederland—Denemarken.
4.007.20 Weenen.
7.209.40 Keulen.
9.K)11.05 I.onden Regional.
11.05—12.f)0 Weenen.
Maandag 4 November
11.05—12.20 Londen Regional.
12.202.20 Brussel Vlaamsch.
2.205.35 Londen Regional.
5.35— 6.20 Droitwich.
6.206.50 Keulen.
7.00K.00 Grain. Uitz. A.R.C
8.0012.00 Weenen.
EIERVEILING
Velling van 31 October
Aanvoer pirn. 16.000 stuks.
Heneieren 3.50—4.00; Witte eieren
f 4.90—5.50; Bruine eieren 5.00—5.50;
Eendeieren 2.60—3.00.
Maria, d. van Antonius Jozef Nijenhuis
en Aleida Maria Mensink; Gerritje, d.
van Jan van de Geest en Gerritje van
Oven; Stephnnus, z. van Petrus Arlar
en Maria Johanna lsing.
50 opcenten méér op de per*
soneele belasting en 20 méér
op de fondsbelasting
Groot tekort te dekken
SOEST. Zooals wij reeds in het
raadsverslag voorkomende in dit blad
van Donderdagavond hebben vermeld,
hebben B. en W. den Raad de begroo
ting voor het dienstjaar 1936 aangebo
den. Als toelichting daarop zeggen B.
en W., dat ter verkrijging van even
wicht tusschen ontvangsten en uitga
ven in de begrooting 1935 een aanzien
lijke belastingverhooging moest plaats
hebben. Zulks was in hoofdzaak een
gevolg van de wijziging der wet van
15 Juli 1929 betreffende de financieels
verhouding tusschen het rijk en de
gemeenten en de totstandkoming van
dc wet van 4 Maart 1935 houdendo
voorzieningen ter zake van gemeente
lijke kosten van werkloosheidszorg, ten
gevolge waarvan de gemeentelijke in
komsten met een bedrag van omstreeks
100.000 werden verminderd. Echter
deed zich ten aanzien van den dienst
1935 een gunstige omstandigheid voor
n.l. deze, dat de begroeting 1935 open
de met een van den dienst 1933 ver
kregen batig saldo van f 41.461.97,
welk saldo geheel ten bate van de ge
wone middelen van 1935 is aangewend
In tegenstelling met 1935 opent de
dienst 1936 met een van den dienst
1934 verkregen nadeclig saldo van
f 28.755.57, waardoor in vergelijking tot
1935 reeds een nadeelig verschil ont
stond van 70.217.54.
Verder hebben verschillende posten
op de begrootingspositic voor 1936 een
ongunstigen invloed. Zonder volledig te
zijn noemen B. en W. als zoodanig: la
gere uitkeering uit het gemeentefonds,
hoogere tekorten bouwverecnigingen en
natuurbad, meerdere uitgaven voor
openbare werken, opneming van een
post ad 4000 wegens betaling van
rente en aflossing van schuld op naar
den algemcenen dienst der gemeente
over te boeken gronden van het grond
bedrijf, welke niet tot bouwterrein zijn
bestemd, lagere opbrengst van verschil
lende belastingen, hoogere uitgaven
voor workloozenzorg.
Hiertegenover stilan wel enkele pos
ten, waarvan de raming in vergelijking
tot den loopenden dienst meevalt, o.a
ile uitkeering van de Arnhemsche wa
terleiding-maatschappij wegens de met
deze maatschappij gesloten overeen
komst betreffende de levering van wa
ter in deze gemeente, de kosten der
straatverlichting, subsidie wcrkloozen-
kassen en enkele andere posten.
Evenwel overtreffen dc tegenvallers
de meevallers in belangrijke mate.
B. en W. hebben dan ook geen kans
eezien zonder belastingverhooging een
sluitende begrooting aan te bicden. Ech
ter alleen met belastingverhooging was
geen evenwicht tusschen ontvangsten
en uitgaven te bereiken. Na verhooging
dor personeele helastW met 50 opcen
ten tot 75 opcenten, blijft, aldus B. en
W„ niettegenstaande op do uitgaven
bezuinigingen van verstrekkenden'aard
zijn toegepast nog een verschil tus
schen ontvangsten en uitgaven in de
begrooting bestaan van 50.600. Ten
einde dit bedrag te vinden stellen B.
HET MENU VOOR MAANDAG
VOOR DE KOFFIETAFEL
Versche zalm met mayonnaise
Bereiding: 4 ons zalm, mayonnaise
van 1 eidooier, sap van V« citroen, 1
theelepeltje zout.
Pers de halve citroen uit in het zout
water, waariu de zalm wordt gekookt,
neem de zalm uit het water, laat ze af»
koelen en snijd ze in stukjes; verdun
de helft van de mayonnaise met 1 eet»'
lepel vischwater en roer de zalm hier
door. Maak hiervan eenpersoons porties
spuit de reist van de mayonnaise op de
porties.
Garneer ze met sla en ei.
VOOR DE MIDDAGTAFEL
Lamscotelett.cn
Roode kool
Aardappelen
Tapiocapudding.
Bereiding: 1 L. melk, 100 gr. suiker,
1 d.L. vruchtensap (sinaasappel of ci
troen), 200 gr. tapioca.
Breng de melk met de suiker aan
den kook neem zo van het vuur, voeg
er het. vruchtensap en strooiende de ta
pioca bij, breng dit weer aan den kook
en laat het 20 minuten heel zachtjes af
en toe roerend, doorkoken. Giet het
over in een uitgespoelden vorm en sei>
veer er vanillesaus bij.
LANGESTR. 14 - Tel. 77
SPECIEBOONEN
SNIJBOONEN
APPELMOES
PEREN
Vraagt s.v.p. prijs
per blik 2S
>t .1 25
30
32
12 blik.
en W. voor van het rijk een exxra-bij-
drage te vragen in de uitgaven we
gens kosten van steunverlecning aan
werkloozen en die van arbcidsloonen,
betaald bij werkverschaffing aan werk
loozen. Artikel 9 van het Kon. Besluit
van 27 Juni 1935 opent de mogelijk
heid tot toekenning dezer bijdragen.
B. en W. hebben gemeend dc re
serve niet te moeten aanspreken voor
het sluitend maken der begrooting, om
dat de post voor onvoorziene uitgaven
betrekkelijk laag is geraamd en in den
loop van het jaar meermalen niet
voorziene uitgaven tot aanzienlijke be
dragen moeten worden gedaan waar
voor uit den post „onvoorzien" niet kan
worden geput.
Zoo zal bijv op den dienst 1935 de
begrotingspost „subsidie" mnatsch.
hulpbetoon met 21.000 moeten worden
aangevuld (in dc raadsvergadering van
j.l. Woensdag is hiervan reeds -f 12.000
gevoteerd). Ware er dus geen reserves
dan waren er geen middelen tot dek
king van dergelijke verhoogde uitga
ven. B. en W. willen dan ook de re
serve zoolang mogelijk voor dit doel
beschikbaar houden.
Als bijdrage uit het werkloosheidssub-
sidicfonds verwachten B. en W. een be
drag van f 26.100.
Omdat de opcenten op dc personeele-
en inkomstenbelasting tot den top zijn
gestegen, mag dc gemeente ook reke
nen op het tekort op de begrooting dus
50.600. Vandaar dat B. en W. in to
taal een bijdrage uit bet werkloosheids
fonds ramen van 50.600 26.100
76700.
In een volgend blad hopen wij rog
een en ander to melden over het be
drag dat do Ingozetoncn van Soest be
talen aan werkloosheidssubsidiefonda.
