DE ALGEMEENE HUWELIJKSTEMPEL
Een Gordel van Katoen
rondom de Aarde
De Trommel des Doods
ri.
Waar eet men de meeste
Druiven
Toreador - Steno-typiöie
Een Ontdekkingsreis in oude
Couranten
Honderd vijf en zestig mill!oen weefge
touwen snorren op deze wereld, om van ka
toenvezels de meest verscheidene weefsels
te maken. Het aantal weefgetouwen Is binnen
20 Jaar ongeveer verdubbeld de katoen
heeft zijn triomphtocht over de geheele aarde
volbracht. Het land. dat de schier onuitput
telijke voorraden steeds weer levert, Is in de
eerste plaats Amerika, met zijn beroemde
plantages ln Texas, Carolina, Mississippi,
Georgia, Alabama. Arkansas, Oklahoma,
Louisiana en Tennessee. De op-een-na-gToot-
ste leverancier Is Britsch-Indië, dan volgt
China en ten slotte, de ln den Jongsten tljd
machtige, en niet tegen moeite opziende
concurrent: Egypte.
Het duurste de oogst!
Een parallel kon men trekken tusschen den
Jan-Weet-Al, die ons vertelt, dat den land
bouwer toch om zoo te zeggen alles maar
„toe groeit" en den door de plantage-bezit
ters niet zeer beminden Yankee, die gering
schattend over de ln den zonnegloed schitte
rende katoenvelden blikt en verklaart, dat
men aan dat katoen toch maar weinig werk
heeft en de prijs daarvan dus aan de planters
groote rijkdommen verschaft.
Zeker, de zwarte arbeidskrachten zijn
goedkoop, steeds nog,, en zij maken het
hoofdbestanddeel uit van het personeel op
een plantage, reeds daarom omdat half
bloeden en blanken de temperatuur en den
arbeid veel minder goed kunnen verdragen.
Zandznilra in de Sahara
DOOR PETER KLARENS
Lange duinenrijen ais golven van de
Bahara omgaven ons van alle kanten, hon
derd rijen achter elkaar, misschien wel vijf
honderd of duizend, die wij moesten pas-
sccrcn. voordat wij de bron zouden bereikt
hebben, waar wij de vijftien ledige leeren
waterzakken weer zouden kunnen vullen.
Onze drie kameelen waren er reeds
alecht aan toe; één lag op het zand met ge
sloten oogen; twee bleven overeind staan,
bang niet meer overeind te kunnen komen,
wanneer zij eenmaal zouden *Un gaan lig
gen.
WU waren met ons drieën, Ikzelf met twee
Arabische bedienden en gidsen. M"barek en
Kudir. Moeizaam klauterde M*barek tegen de
vlak voor ons liggende duinenrij op om van
den top een blik in de rondte te kunnen wer
pen. Kudir vette zUn leeren sandalen ln, die
door de hitte yraren gebarsten. Toen M"barek
vér genoeg van ons verwijderd was, begon
hij mU te verwijten, dat lk M*borek ln mijn
dienst had genomen, want die behoorde tot
den stam der Tuaregs, die als roovers bekend
stonden. HU spiegelde mU mUn lot voor.
Wbarek zou ons nooit naar de oase bren
gen, doch ons laten omkomen en dan vooral
mijn UJk plunderen, want aan Kudlrt lijk
was niet erg veel te plunderen. Toen M*barek
De uit het 2aad gegroeide planten worden om
zooveel mogelUk vruchten te krijgen, her-
haaldelUk versneden. Daarna komt de duurste
tUd voor den katoenplanter: de oogst!
Slechts de afgesprongen zaaddoosjes zUn
voor de textiel geschikt, en daar deze vrucht
jes niet op den zelfden UJd rijp rijn, is de
verzameling daarvan moeilijk en kost bo
vendien uiterst veel tUd. Van een hectare
katoen-aanplanting wint men 60—300 K.G.
zuivere katoen. Na den oogst van het eerste
jaar moeten de. planten vlak boven den
grond afgesneden worden, om nog een of
meerdere oogsten op te leveren, die echter
KATOEN
PLUKKERS
AAN DEN
ARBEID
een mindere opbrengst hebben, tenzU voor
een doelmatige bemesting wordt gezorgd.
De katoenbeurzen doen hun werk
De ontzaglijke hoeveelheden katoen wor
den in de spoorwagons, over de groote stroo
men of ln de ruimen van de stoom
schepen naar de katoenbeurzen vervoerd,
waar de prUs bepaald en de waarde vastge
steld wordt. Meer dan 30 kwaliteiten katoen
onderscheidt de vakman, al naar herkomst,
zuiverheid of soepelheid, naar vetgehalte,
lengte of glans van de vezels. De grootste
katoenbeurzen zUn New York. New-Orleans
Liverpool, Bremen en Le Havre. Uit eiken
oogst worden door speciaal hiertoe beëedigde
personen, monsters zoogenaamde ..Stan
dards" getrokken, en aan de beurzen over
gelegd. Het gebeurde, dat vroeger standards
en klassen bU de verschillende beurzen niet
hetzelfde waren. Tegenwoordig richten alle
beurzen ter wereld zich naar de richtlUnen,
gegeven door Liverpool, om eenheid ln de ka-
toen-classlficeerlng te bere'v-~
uank zij de Arabieren
Waren er geen Arabieren geweest dan zou
Europa bezwaariyk reeds zoo vroegtUdlg het
katoen gekend hepben.
in de 13de eeuw drong zU van
Spanje en Sicilië en ook verder naax
het Noorden door. Reeds ln de 14de eeuw
maakte Venetië zich tot eerste katoenmarkt
aan de Middellandsche Zee en bleef dit tot
de 17e eeuw toe. Tegelijkertijd bloeide in het
Noorden van de Alpen als opslagplaats van
het ruwe materiaal: Augsburg, dat de ge
heele Europeesche markt van de grondstoffen
voor de katoenfabricage voorzag. In dien
tUd verwerkte men het katoen slechts door
half-linnen. Eerst ln de 18de eeuw openden
zich, door de uitvinding van de spinmachine
nieuwe, ongedachte mogelijkheden. Van toen
af aan werd het katoen het uitgangsmate
riaal van een machtige wereld-industrie.
De storm nadert
onverrlchterzake terug kwam, vervielen wU
allen in diep gepeins. Wat zou de toekomst
brengen?
WU hadden nog twee leeren waterzakken
met water gevuld, over. Maar wat betee-
kende zoo'n kleine voorraad in de elndelooze
zandvlakte, die ons van alle zUden omsloot?
Reeds vijftien uren lang hadden wU zonder
ophouden door de woestijn gereden, op weg
naar de oase Tin R'arho. Het was ln deze
zand-massa's, dat de Fransche generaal La-
perine in het jaar 1920 van dorst was
omgekomen. Hier ergens in de buurt, mis
schien vlak bU ons, moesten de verbleekte
geraamten van rijn soldaten liggen.
Plotseling schrikten wU op van een zacht
gehiid, dat van heel ver scheen te komen.
Ergens ver weg sloeg men op een trommel!
Droomde of waakte ik? Neen, lk vergiste mij
niet.
DoldelUk hoorde ik trommelen. Zouden er
Fransche troepen ln de natrijheld rijn?
M'barek keek mij aan met een vreemden,
beteekenLsvollen blik en voegde mU toe:
„Neen. u vergist zich niet! Er wordt ginds In
derdaad getrommeld. Het Is Rul, die den
trommel slaat; Rul, de Dood zelf! HU is «en
broeder van ons Tuaregs. Straks zal WJ hier
komen en WJ kondigt nu reeds door tromme
len rijn komst aan, want hU wil niet, dat
wU van hem sullen schrikken!"
Kudir stelde voor verder te gaan. HU was
bang voor Rul, den trommelaar, die de na
dering van den Dood aankondigde.
Ook 3e kameelen schenen angstig geworden
Sa cus. u mi Mfc wt titoK.ufli
BULGARIJE STAAT BOVENAAN
Sinds de waarde van vitaminehoudend
voedsel meer algemeen bekend is geworden,
neemt het gebruik van druiven gestadig toe.
Verreweg het hoogst is het ln BulgarUe,
waar in 1932 niet minder dan 20 K.G. drui
ven per hoofd der bevolking werden ge
bruikt.
Zelfs in de Vereenigde Staten kwam men
op niet meer dan 14.5 K.G.. daarna volgt
Spanje met 9.3 K.G., terwUl FrankrUk, het
land met het grootste wUngebruik, met 1.9
K.G. onder aan de lUst staat. Als men in
alle landen eens zooveel druiven at als in
Bulgarije, zou de nood in den wynbouw
grootendeels tot het verleden behooren.
1 EEN STAD STERFT
De Britsche Admiraliteit heeft besloten, de
oorlogsscheepswerf, die In Pembroke geves
tigd was, op te heffen. Door dit plotselinge
besluit is een punt gezet achter 'n historie
van meer dan 120 jaar en heeft de stad
Pembroke werk en verdiensten verloren voor
duizenden harer inwoners.
Pembroke is een oorspronkelUk door
Vlaamsche vluchtelingen gestichte stad in het
Zuiden van Wales, die echter steeds tot
Engeland behoorde. Honderden jaren hielden
haar inwoners zich bezig met landbouw en
weverij. In de Napoleontische oorlogen heeft
de Admiraliteit er een oor 1 ogsscheepsv^prf
opgericht, die van toen af aan de werkge
legenheid voor de meeste Pembrokers werd.
Tot 1926 ging alles goed. maar sinds is het
met Pembroke bergafwaarts gegaan. Ook het
feit, dat er een luchthaven voor watervlieg
tuigen kwam, kon daar niets aan verande
ren. De bevolking is in den loop der laatste
tien jaren teruggeloopen van 16.000 op
12.000 zielen. Alle pogingen om de arbeiders
in andere bedrijven te werk te stellen, faal
den, daar de stad te ver verwUderd Is van
andere Industriecentra. De dichtstbU gelegen
stad die daarvoor in aanmerking komt, ligt
reeds 00 mUi verder naar het Oosten.
PLATINA IN DEN OERAL
Een bericht uit Moskou meldt, dat in het
NoordelUk deel van den Oeral, niet ver van
het plaatsje Persowsk, platina-afzettingen
zUn ontdekt, die niet onderdoen voor de
rijkste, welke men tot dusverre heeft ge
vonden. Ook afgezien van deze ontdekking
is de Oeral een der voornaamste vindplaat
sen van dit edele metaal. Wanneer men de
nieuwe lagen ging explolteeren, zou de Rus
sische platinaproductle eenige malen haar
tegenwoordige*! omvang kuntien bereiken.
Nadere bijzonderheden ontbreken nog.
OP DE SOOS
Men vertelde elkaar op de soos sterke
staaltjes van tegenwoordigheid van geest
en groote avonturen. „Toen ik in het
woeste bergland van Montana reisde", ver
telde iemand, „zag ik op zekeren dag een
grooten, woesten bergleeuw op het kamp af
komen. Hij brulde ontzettend, maar met
mUn bekende tegenwoordigheid van geest
nam ik een emmer water op en smeet dien
het dier pal In zUn snuit! En het beest sloop
v.-*-, met z''*i t~n!"
„Ja", sprak een ander ernstig, „ik kan
de waarheid daarvan getuigen. Want een
paar minuten daarna kwam ik dien berg af
en ik kwam dien leeuw tegen, en hield even
stil. zooals lk altUd gewoon ben, om het dier
over zUn snor te aaien! En zUn snor was nog
drijfnat!"
De dikke man probeerde een plaats te
vinden in het circus. „Pardon", zei hU te
gen een dame, „trapte ik U op Uw tee-
nen?"
„Ja", zei de dame. nadat ze aandachtig
naar de arena gekeken had, „alle zes de
olifanten rijn in de arena, dus moet U het
wel gedaan hebben".
Waarop wacht U eigenlUk? vroeg de agent
aan den man die 's nachts om drie uur bU
de tramhalte stond.
Ik hik, ik wacht op de laatste tram, be
weerde de man nevelig.
Maar die ls al lang weg!
Wel verdraaid dat ls me ook een mooie
boel, waarom laten ze de rails dan liggen?"
EEN ONTMOETING
MET EEN
STIERENVECHTER
VAN
HET ZWAKKE
GESLACHT
ZU is klein, slank en ongekend levendig,
rij heeft kortgeknipt zwart haar en den
ouderdom achttien jaar waarop de
Spaansche vrouw nog mooi te noemen is.
ZU heet Juanita de la Cruz en is
—„eigenlijk ben ik stenotypiste. De ty
pisten van elk land zullen zich vermoedelijk
wel verbeelden, dat dit beroep Juist in hun
land de geringste vooruitrichten biedt. Maar
zoo erg als in Spanje kan het nergens zUn!
Wat moet men beginnen, wanneer men zich
nu eenmaal in het hoofd gezet heeft niet
met honderd peseta's per maand langzaam
dood te hongeren? Iets bijzonders, op-zich-
zelf-staands, opvallends! Bijvoorbeeld
toreador!"
„Dus een zuiver zakelUke kwestie niet
waar?"
.Neen, dat niet, Spaanschen rijn nooit
uitsluitend zakelijk!
{Ik geloof het direct, wanneer ik haar
koolzwarte oogen zie!) M'n beste vriendin
was de dochter van Alvares, en Alvares was
portier van de Arena en broeder van den
beroemden stierenvechter Alvares. Geen ge
vecht hebben wij overgeslagen. Heeft u al
eens een stierengevecht gezien? Niet? Oh,
dan weet u niet, wat strijd, moed beteekent!
KUkt u mU toch eens aan!
Ik kijk haar aan. Haar oogen glinsteren.
Haar heele persoontje ziet er, zij het dan
ook in het flatteuse toreadors-costuum, met
de witte broek en het blauw gestreste Jasje
betooverend uit. Net een klein bundeltje ge
comprimeerde energie.
„Op mijn vijftiende jaar heb ik voor de
eerste maal een degen in de hand gehad.
Hoe sierlijk zoo'n ding toch is kijkt u toch
eens! ën hoe machtig, geweldig en krach
tig de stier! Kun-t u de opwinding van zoo'n
strijd niet hegrijpen? Zooals ik nu met u zit
te praten, heb ik eens met een man gespro
ken, die toevallig op mUn kantoor kwam en
op den chef wilde wachten. Van den chef
heb ik later een vreesehjk standje gehad,
omdat myn brieven niet netjes genoeg ge
typt waren, maar de vreemde bezoeker werd
mijn impresai.o. xiet eerste gevecht nooit
zal ik het vergeten heb ik Incognito ge
voerd. Koorts had ik van opwinding. Eerst
nadat lk twee stieren had neergeveld, heeft
men aan het publiek verteld, dat ik een
vrouw was. Verscheurd hebben ze me bijna!
En toen kreeg ik zooveel engagementen als
ik maar wilde. En op het oogenblik ze
lacht trots en zelfbewust nu, in elk geval
behoef ik geen brieven meer te tikken, on
danks dat men mij „torero-stenotypiste*
noemt!"
„En dat is allemaal maar zoo gemakkelijk
gegaan met den roem en de carrière?"
„Gemakkelijk? BU vrouwen gaat nooit iets
gemakkelijk!" zegt ze wereldwijs en ernstig.
.De autoriteiten hebben getierd, ja getierd
hebben ze. Ik was verboden, alles was ver
boden! Maar in Spanje prikkelt zoo'n ambte-
lU'k verbod des te erger. En ik heb ze een
brief geschreven waarvan ze hebben gelust»
die hooge heeren. Iedere vrouw mag leven en
werken waarom dus ik niet? Mag lk vl'e-
gen, ontdekkingsreizen maken, leeuwen schie
ten, olifanten jagen? Natuurlijk, mag lk dat!
Waarom dan geen stieren bevechten? In elk
geval, op het oogenblik mag ik; en u komt
morgen natuurlijk kijken naar mUn groot»
gevecht".
Ik zeg ja, kleine Juanita, schitterend klein
stierendoodstertje, maar komen ral ik
niet!
Opeens klonk boven het trommelen uit het
gelach van een' hyena. De kameelen snoven
angstig.
We reden spoedig verder. Plotseling zagen
wU heel in de verte op een duinrug een ge
stalte van een kameel met diens berijder.
HU wenkte ons van verre, zwaaide met een
paar zwaar gevulde leeren waterzakken. WU
wisten, wat dit moest beteekenen: vlakbij
den verren kameelrijder was een oase met
een bron!
Dadehjk sloegen wij de richting in, waar
het silhouet rich vertoonde. De trommel van
Rul verstomde langzamerhand. De trommel
des doods trok in een wijden boog langs ons.
Zandkorrel na zandkorrel verheft rich op den
wind, begint rond te draalen. vormt een
muur van rijn and, rich snel verplaatsend
over de woestynvlakten, valt dan neer op
mensch en dier, bedekt allee met een dichte
fijne, ondoordringbare laag. Dat ls onver
mijdelijk het einde!
Nu trok de zandstorm ln een boog langs ons
heen. WU bereikten echter spoedig de oase,
waar de bron ons overvloedig laafde, evenals
de drie kameelen.
Ginds leidde de open weg ln 49 flS&tlng
van Tlmboektoe
WU niy feredt'
150 JAREN HUWELIJKSADVERTENTIE
Het bestudeeren van de huwelyksadver-
tenties behoort voor vele menschen tot de ge
nietingen van den Zaterdagavond. Men kan
rich er over verheugen, vrooiyk maken, er
geren kortom ze bieden voor elks smaak
wat wils! - Wij hebben aan de huweiyks-
advertenties heden ten dage reeds aan-
rienlUke rechten verleend een groot deel
der tegenwoordig huwelijken komt op dezen
niet meer ongewonen weg, tot stand. Juist
dit Jaar viert de huwelUksadvertentle een
jubileum: honderd en vijftig Jaar geleden
trok ze ln een Engelsche courant voor het
eerst de aandacht. Die advertentie besloeg
vele regels druks; en met goeden grond,
want de moedige opdrachtgever had rich
ln de eerste plaats bU voorbaat te verdedigen
tegen de verontwaardigde critiek van dui
zenden lezers, door een logische verklaring
van rijn handelwijze te geven. Eenigen rijd
later kon men voor het eerst ln een Neder-
landsche courant een huwelijksadvertentie
en schuchter en verontschuldigend op het
Engelsche voorbeeld wees. Uit het Jaar 1789
stamt de volgende huwelUksadvertentle, een
van de oudste, die ons bekend is:
„Er wordt gezocht een heer, bereid om
een voordeelig huwelijk aan te gaan. Hij
moet water kunnen drinken. De dame zal
hem eiken dag zeven stuivers zakgeld geven
en om de drie jaren een nieuw pak. ZUn
schoenen moet hij zelf kunnen maken, zij
heeft daarvoor alle schoenmakersgereed
schappen. Ook moet hij vuur kunnen aanleg
gen, omdat de vrouw geen dienstmeisje heeft,
om het schandaal te vernnjden dat derve-
Ujke meisjes altyd in bet huishouden van
een oudere vrouw verweKKc. Liefhebbers
kunnen haar komen bekijken
Eerst langzamerhand kreeg de huweujks-
advertentie vasten voet in de courant. In
Weenen en Berlijn werd omstreeks het jaar
1800 aan de huweiyksadvertenties *n bUzon-
dere, zii het ook nog kleine rubriek, inge
ruimd. In 1801 werd zelfs Ti speciale huwe-
lUkscourant opgericht, die den titel van
„Algemeene Huwelijkstempel" droeg. Heel
spoedig moest echter deze tempel zijn poor
ten sluiten, want de politie bevond hem op
onbekende gronden als niet overeenkomend
met de zedeUjke beteekenis van het huwe-
UJk.
Toen kwam men in den tijd van de roman
tiek, ingeleid door een periode van 'n be
leefde zakelUkheid en bescheidenheid. Hiep
is een huwelUksadvertentle uit dien tUd,
waaruit men heel goed de geesteiyke richting
kan opmaken: „Vier achtenswaardige, heelt
móóie 18-24-jarige meisjes van goeden huize
op het land woonachtig, waarvan Ieder 3000'
gulden als huweiyksgift meekrijgt, wen-
schen in een groote stad in het huwelUk te
treden. ZU vleien zich met de hoop, goede-
huisvrouwen te worden. Slechts wegens af
gelegenheid van haar woonplaats kunnen zij
geen geschikte huweiykscandidaten vinden.
Er wordt meer op rechtschapenheid dan op
vermogen gelet. Heeren boven de 40 jaar
komen niet ln aanmerking. Serieuze belang
hebbenden worden verzocht onder het
motto: „Zoekt en gU zult vinden", aan het
bureau van dit blad te schrUven".
In dat romantische tijdperk zUn de huwe
iyksadvertenties erg „bloemig". Men leest er
van viooltjes, rozen en andere geluksattri-
buten.
In den Jongsten tijd triompheert weer,
wanneer men de ontwikkeling volgt, de
Idylle, het Ideaal, de liefde! Het ..vertrouwde
en gezellige huls", het „vroolUke natuuriyke
meisje, dat kameraad, vrouw ,cn moeder «ril
apclcn 49 teg&joi
