15
HUISMOEDERS
SEII@
BAKKERIJ ,,'T SMULHUIS"
AMERSFOORTSCH
DAGBLAD
EINDE VAN EEN GANGSTER
MET GRATIS
ONGEVALLENVERZEKERING
DUPE VAN EIGEN
SYSTEEM
Over boeken en schrijvers
VARIA
Brood is het belangrijkste voedse
Vraagt daarom het beste
uit het beste en be
trek Uw brood uit de
Soesterweg
Telefoon 890
THANS
CENT PER WEEK
AMERIKA ARISCHE NOTITIES
Goklust schonk hem een
buitengewoon lucra*
tief bestaan
(Van onzen correspondent).
New-York, November l'J35
Toen de nagelaten papieren van
Dutch Schultz doorsnuffeld werden
door de politie bleek daaruit, dat de
gangster een aantal bekende politici en
leden van de politie geregeld een sala
ris betaalde en daarmede hebben we
het antwoord op de vraag hoe een type
als Schultz kon bestaan, een betrek
kelijk kort leven van misdaad leidon,
waarin hem ongeveer 135 moorden aan
gewreven worden en na allerei mislukt
geharrewar met de overheid aan zijn
eind kon komen door neergeschoten te
worden door concurrenten of wrekers.
Wat het laatst betreft tast de politie
nog volkomen in het duister, aangezien
Schultz en zijn medeslachtoffers den
dood zijn ingegaan zonder te willen of
kunnen verklikken. Dit laatste is na
tuurlijk zeer goed mogelijk, aangezien
de gangsters van hoogeren tang er
huurlingen op na houden,, die ze dik
wijls uit andere steden bestellen. Wan
neer dus een beroepsmoordernaar uit
Chicago of Kansas City zijn machine-,
geweer in New York komt laten sput
teren. dan heeft het slachtoffer, indien
hij lang genoeg blijft leven wel het
vermoeden wie hem van de aardbodem
wilde verdelgen zonder daarom tien
beul zelf te kunnen herkennen.
Als in den „goeden" onden tijd
Het nieuws van deze schietpartij, die
in Newark en New-York plaats vond.
bracht den „goeden" ouden tijd van het
drankverbod weer in de herinnering.
In die dagen was het zelfs iets gewoons.
Regelmatig volgden de moorden op klei
ne of groote schaal elkaar op, omdat
de heele drankhandel zulke geweldige
proporties had aangenomen qua om
zet en winst en daarenboven het bedrijf
geheel in handen was van de onder
wereld, dat deze heeren elkaar te vuur
en te zwaard moesten beoorlogen om
zich staande te houden tegenover heb
zuchtige concurrenten. En wanneer bon
den en hun chefs het niet goedschiks
onder elkaar konden klaarspelen dan
werden de stijf hoofden door de kogel
tot rede gebracht Ofschoon men er
nooit het fijne van zal weten, staat het
vast, dat zulke beroemde bendehoofden
als Al Capone, Jack Diamond, Dutch
Schultz e.d. hun hooge positie in de on
derwereld alleen aan meedoogenloos uit
den weg ruimen van tegenstanders te
danken hebben gehad. Gehad! Want op
het oogenblik loopt er geen één meer
rond, wiens naam een half dozijn jaren
binnen en zelfs buiten Amerika bekend
was als van een vorst der misdadigers.
Al die bendehoofden en het lijstje is
niet onaanzienlijk! hebben het geen
van allen kunnen brengen tot de vier
kruisjes. Dc meesten zelfs werden vóór
hun 35sfe jaar met min of meer pracht
en praal onder de groene zoden ver
borgen. „Dutch" Schultz, het laatste
slachtoffer was pas 34 jaar oud en de
eenige grootheid, die het nog niet tot
een ontijdigen dood gebracht heeft en
misschien een nistigen ouden dag zal
beleven is Capone. Maar dat heeft hij
dan te danken an de goede zorgen van
de Federale regeering. die hem nog
voor een jaar of zes opgeborgen zal
houden op Alcatraz, het Amerikaansche
Duivelseiland bij San Francisco. De
rest heeft het na eenige jaren dictator
spelen in de duistere wereld der groo
te steden tegen een regen van kogels
moeten afleggen.
Vindingrijkheid is groot
Maar hoezeer die positie lucratief wa
ren, is alweer gebleken uit een doodeen
voudige telmachine, die aangetroffen
werd in «ie met hlned bespotte achter
kamer van een onaanzienlijk café in
Newark. New Jersev. Het bedrag, dat
daar hij elkaar opgesteld stond, vormde
het indrukwekkende totaal van acht
honderd duizend dollar, zijnde het be
drag. dat Dutch Schultz en zijn kame
raden zoojuist gebeurd hadden van hun
slachtoffers. Wat was dan dit goudmijn
tje. sinds het drankverbod opgeheven
werd? 's Menschen vindingrijkheid is
groot. Loterijen zijn in Amerika bij de
wet verboden; «Ie eenige. die daar per
missie toe bezit is de kerk. Tombola's
mogen alleen onder toezicht van den
dominee, pastoor of rabbi gehouden
worden en verder is alle wedden,, gok
ken, nemen van sweepstakes e.d. ver
boden. Met het gevolg, dat het natuur
lijk op reusachtige schaal tóch gebeurt,
wege en derhalve onder toezicht van
misdadigers, die als gewoonlijk er het
leeuwendeel van opstrijken en elkaar
onderling trachten uit te meien. F.r zijn
zooveel soorten loterijen «p letterlijk ie
der gebied, fint het ondoenlijk is er een
opsomming van fe houden. De kansen
van zulke loteriien zijn soms $000 en
hoogof vgr<n één. terwijl de bedragen
geheel ann de deelnemers worden over
Keisten. Met andere woorden, terwijl
een gegoed iemand een -of vijf of tien
dollar wil wagen kan een arme oude
negerin eiken dag een centje wagen. De
kansen zijn immers dat zij er veertig
dollar voor terugkrijgt, een schat voor
haar! Ja, in theorie! Maar het is een
bekend feit, dat men zelden van de
winners hoort cn hoe kan dat ook an
ders? De kerels, die dit bedrijf in han
den hebben laten wel winnen, maar de
winner wordt gewoonlijk met zacht ge
weld overreed zijn winst voor het groot
ste deel terug te betalen en waar kan
hij zich beklagen? Niet bij de politie,
want het mag immers niet! Op deze
manier snijdt het mes van twee kanten
en do schattingen die door tamelijk in
gewijden gedaan worden, loopen tot in
de vele millioenen per week. Men
spreekt van 500 millioen per jaar, dat
in New-York alleen uit de zakken van
goklustigen vloeit in die der onderwe
reld. En om maar een klein aandeelte
van deze buit te bemachtigen zijn er gc-
wetenlooze lieden genoeg te vinden. Die
lang niet allemaal in de achterbuurten
te vinden zijn, zoouls opnieuw uit de
lijst van Schultz gebleken is.
„Dutch" heette eigenlijk Arthur Fle-
genheimer en kreeg van zijn trawanten
de gebruikelijke bijnaam Dutch, omdat
zijn naam Duitsch klinkt. Als kleine
jongen was hij begonnen- met katte-
kwaad in de buurt uit te halen en lang
zamerhand verzamelde hij een bende
om zich heen, die op alle mogelijke ma
nieren de opperheerschappij verkreeg
en hield, totdat een regen kogels er een
paar dagen geleden een eind aan maak
te. Geholpen door advocaten van kwade
zaken en eenmaal over geld en hand
langers beschikkend passen de leiders
er wel voor hun eigen handen vuil te
maken. Er zijn altijd genoog jonge ke
rels te vinden, die voor wat geld een
ander uit den weg willen ruimen of er
gens de boel kort en klein slaan. Op
die manier konden de leiders, ook al
door de betaalde bescherming van po
litie en invloedrijke politieke personen,
zich persoonlijk buiten die geweldsda
den houden en zich met een onschul
dig gezicht laten ondervragen. Omdat
de heeren zoo glad als een aal waren
verzon het gouvernement ten laatste
één ding, waarmee ze te vangen waren:
geen van hen had de moeite genomen
om inkomstenbelasting te betalen
een ernstig vergrijp in dit land, -.vaar
niemand een aanslagbiljet thuiskrijgt,
maar vrijwillig moet komen offeren. En
de bedragen, die dc inkomens van de
bendeleiders vormden, moesten zoo
groot zijn, dat. er vele tien duizenden
dollars boete en vele jaren gevangenis
straf voor gevraagd konden worden.
Hoe ongelooflijk het ook klinkt en hoe
weinig aangenaam het voor de regee-
rig was om zoogenaamd oen aandeel
in dit bloedgeld van een Al Capone te
eischen, het was en bleef de eenige ma
nier om hem onschadelijk te maken,
gelijk nu gebeurd is. Toen dit voorbij
was begon 'n onderzoek naar de New-
Yorkschc beroemdheid Dutch Schultz.
Ook hier bleek dat Dutch het zonde
had gevonden zijn zuur verdiende pen
ningen aan de overheid af te staan cn
derhalve kwam hij in de stad Albany
voor de jury te staan. Zijn advocaten
hadden op een „change of venue" aan
gedrongen, d.w.z. dat het oorspronkelij
ke plan om het proces in New-York
City te houden niet doorging op grond,
dat daar geen onpartijdige juryleden
gevonden zouden kunnen worden. Het
geen nogal begrijpelijk is
Hij ontkwam niet aan zijn
noodlot
Waarschijnlijk waren er wel twee of
meer onder geweest, die lang betaald,
maar nooit iets gewonnen hadden en
nu dc kans op wraak te schoon zouden
gevonden hebben. Derhalve had de zit
ting in Albany plaats en daar werd
Dutch tot verbazing van iedereen en
tot ontsteltenis van den presideerenden
rechter vrijgesproken. Maar het federale
gouvernement liet het er niet bij en
tcekende appèl aan. Terwijl dit nog han
gende was en Dutch vrij rond liep, na
een borgtocht van 50.000 dollar gegeven
te hebben, ratelde plotseling het machi
negeweer een „finis" onder zijn car
rière. De politie deed beurtelings met
het hoofd schudden cn in de handen
wrijven. Het is een axioma, dat dc mis
dadigers elkaar op den duur opruimen,
maar voor dat gebeurt doen zij kwaad
genoeg. Publiek en politie kunnen moei
lijk anders doen dan een zucht van ver
lichting slaken, wanneer er zulk een
opruiming heeft plaats gehad. Maar het
hoofdschudden betrof hier het feit. dat
de aanslag op Schultz en consorten
neerkwam op het uitroeien van de
voornaamste Jondsche gangsters, die nu
opgevolgd zijn door Italianen, n.l. van
Signor Luciano, flic inmiddels van zijn
vacantia geniet in Florida en een heel
verbaasd gezicht trok toen hij het
nieuws hoorde. En hier hebben wij nog
een geheel andere nanblik van de zaak:
de vordeeling tusschen Ieren. Italianen
en Joden, want wonderlijk genoeg schij
nen amtere lieden zich niet tot deze
broodwinning aangetrokken te voelen.
Zes uur voor zijn dood werd Dutch nog
gedoopt en ontving hij absolutie. F.n
terwijl honderden zich verzameld had
den bij de begrafenisonderneming om
n blik op de kist te kunnen slaan.
erd zijn overschot in nllo haast en
nvoud buiten New-York ter aarde be
steld.
Verdwijnend Schoon]
in het Hollandsche Landschap
A. M. de Jong. Merijntje
Gijzen's Jonge Jaren. De
Groote Zomer (Amsterdam.
Era. Queriedo U.M.).
HET onverwachte is geschied.
Velen die erover hoorden spreken,
dat A. M. de Jong bezig was, de
geschiedenis van Merijntje voort te zet
ten, en ons cene beschrijving te geven
van Merijntje's Jonge Jaren, hielden
hun hart vast. Zij vroegen zich af, of
dit thema nog voor uitbreiding vatbaar
was, en of niet de roem van de eerste
Merijntjes door deze voortzetting, waar
in zooveel nieuwe omstandigheden
moesten gelden, die in wezen vreemd
zouden zijn aan den eenvoud der Kna-
penverhjUcn, zou worden verduisterd.
Deze begrijpelijke vrees is door het
boek, dat voor ons ligt op onze tafel,
terzijde gesteld. Het timbre van de
vorige Merijntjes is in het eerste deel
van dc nieuwe serie volkomen gehand
haafd.
Men moet ons goed verstaan. Wij
meenen niet dat deze Kunst (dc vorige
Merijntjes inbegrepen) behoort tot bet
hoogste en diepzinnigste, wat de litera
tuur kan bieden. Maar wij zien toch in
deze Merijntje-cyclus liet gaafste voor
beeld van een tegelijkertijd exact en
gevoelig realisme, dat cr in de huidige
Nederlandsche literatuur bestaat. A.
M. de Jong houdt niet van letterkundi
ge experimenten. Hij geeft, wat hij kan,
cn wat hij geeft is in zijn genre voor
treffelijk.
Wij zullen pogen van aard en hoe
danigheden van dezen nieuwen Merijn
tje-roinau een korte kenschetsing te
geven. Maar vooraf moeten wij eeni
ge bewonderende woorden wijden aan
het in dit boek in rijke mate uitgespreid
talent van milieu- en natuurbeschrij
ving. Inderdaad heeft A. M. de Jong de
schoonheid van het Brabantsche land
en van de Rotterdamsche rivicrgezich
ten zoo gretig ingedronken, «Int zij een
stuk werden van zijn eigen wezen, en
de verrukkingen die over hem kwamen
beschrijft hij zoo zielvol en zoo nauw
keurig, dat ze ook ons worden tot een
apart genot. Wij geven èèn citaat; de
Jongs beschrijving van het Botterdam
be rivierleven.
„Toen «leed hij zijn oogen open. En
keek regelrecht in bel wonder. Licht
schubben ketsten uit de kantelingen
der dichtbije golfjes. Maar heel de wijd
heid van de Maas lag daar tintelend te
glanzen onder de grijsblauwe hemel,
verwazend naar de verte. De masten cn
raas van het wachtschip stonden paars
gedoezeld tegen de doorschijnende
nevel, die sluierde over het verschiet
cn alles wat er in bewoog tot toverach
tige onwerkelijkheid vermooide. Losse
sleepbootjes sneden snuivend door het
dóf lichtende water; zeeschepen hie
ven hun kolossige rompen er masaai
uit omhoog, en boven de strakke teke
ning van de masten want en hijsbal-
ken; er dwaalden zeilende tjalken en
lange aken, die achter elkaar als enor
me lorren traag voort kropen achter een
roetige wolken spuwende sleeper. En
alles, alles lag in teer grijze tinten ver-
waasd. Een luchtig, van gouden zonne
gloed doorwarmd grijs, tceder en door
schijnender naar mate het verder nanr
de horizon week. Dc oevers ook droe
gen deze goudig-grijze omsluiering en
dc hooge, vaal-vervelende huizenreek*
sen langs de kadcn4 leken in dit onwe
zenlijke licht vervagende muren van
onlzaglijke droompaleizen, geheimzin
nig dreigende forteressen de loodsen-
stapelingen van de Holland-Amerika-
lijn.
Met wijd geopende ogen keek Merijn
tje toe. Een grenzenloze verbazing 1 te-
klemde hem. Wat was dat? Dit had hij
immers nooit gezien. En toch was hij
hier honderden en honderden keeron
langs gegaan, cn altijd had hij de rivier
mooi gevonden. Maar dit.... zo.... nee.
dit was nieuw.... dit was geheel an
ders.... Zoiets... Een grote, grijs en bruin
gemarmerde meeuw scheerde «licht
langs do brug schuin omhoog, schreeuw
de met dreigend gespalkte bek en
schoot dan loodrecht en bliksemsnel
neer naar het water, dat zacht ruizo-
leml om dc pijler kolkte.... Maar dade
lijk vloog zijn aandacht lenig naar bei
wondere schouwspel van «Ie rivier,
«leze transparant grijze droom, van
goudgloed oversldderd, het dooreenglij-
den van schepen en boten, zeilen en
schoorstenen, do zacht bewogen, van
flikkerende lanspunten doorwemelde
waterbaan, die wegflauwde nanr «Ie
verte, waar water en licht ineenvloei
den en alle dingen doorzichtige scha
duwen werden Iepen doorzichtige neb
tergrond, alsof alle zwaarte, alle stof
felijkheid was opgeheven".
De lezer weet wellicht alreeds dat
wij in «lit nieuwe deel van Merijntje
Giizeu. Merijntje terugvinden als eèti
langen, opgeschoten iongen van om
streeks achttien innr. Het teven in Bot
terdam is hard geweest r.W het «ian
mei hier en daar een glimp van schoon
heid en ODMwektheid. spoedig weer
verloren gaand in de over het alge
meen glanslooze Jeugd van den werk
jongen. «lie in het gezin mee «Ie. kost
moet verdienen. Het is lente. Werkloos
«looit, hij door de stad, vervuld van zor
gelijke gedachten en van een onbe
stemd, weemoedig verlangen, waarvoor
hii geen verklaring of uitweg weet.
Maar dan. terwijl hij zoo dwaalt en
neinst. ziet hij temidden van de stads
drukte een ouden, veelgeliefden kame
raad kuieren: Flierefluiter, die zijn
noodlot gevonden heeft in «ie gedaante
van een mooi, maar kwaad wijf, dat
hem tyranniseert.
Merijntje wordt door Flierefluiter in
zijn huis binnengeleid, en nu volgt ten
wreed tusschensnel. Dc vrouw van
Flierefluiter wil Merijntje verleiden, en
door dit avontuur van Jozef-Merijntje
met de vrouw van Potifar-Fliernfluiter
dreigt er in Meriintfe een groote ver
warring tc ontstaan. Maar hii ontkomt
aan den ondergang. De, paedagogiek
van Flierefluiter, de ontmoeting met
Nelleke (Bloze Kriokske) met Jartske
de Booi. «Ie moederlooze boerin en met
Nele, dc huishoudster van den nieu
wen pastoor redden hem.
Kr komt na de Josef-Potifar-scéne en
al het trieste ervaren van Fliereflui
ter met zijn ontrouwe echtgenoote. een
wending in het verhaal. Flierefluiter en
Merijntje bevrijden zicli en ze gnnn sa
men on avontuur in den ophloeienden
zomer van het, Brabantsche land. Dat
wordt Meriintie's groote zomer, vol bit
terzoete herinnering, vol spannende
ontroeringen, vol nieuwe ervaring, rijk
nu naar nlle zijden uitbottend begrip,
onder de bewogen leiding van Flieie-
fluiter. die zijn ouder-wordend hart
warmt aan «Ie feugd van ziin jongen
vriend en uren kent. als in de oude.
«choone. driftige laren.
Het is een zeer hizondere verdienste
van den schrijver A. M. de Jong. «lat
hij een zoo rijke en bekorende tfwissc
ling weet te brengen in ziin vaak her
haald lijf-motief. «lat iedere nieuw*
Merijntje ons opnieuw boeit. J>ji boek
is geslaagd, het staat op dc hoogte van
«Ie vorige doelen. Maar«Ie auteur
is nog niet toe aan «Ie oplossing van
het moeilijke probleem, dat voor hem
oprijst. Deze achttien tot twintig-jarige
Merijntje. is eigenlijk hetzelfde Merijn
tje. dat wij al van vroeger kenden,
kinderlijk, kuisch. vragend, verwon
derd. De tragedie van de manhanrheid
schiint in dit leven nog niet «loorge-
«lrongen. ondanks het avontuur met «te
vrouw van Potifar, Da gevoelens ziin
robuuster, minder pril «Ian in de vorige
verhalen, maar «leze Meriintie verschilt
nog niet essentieel van zijn voor
gangers. Het ls daarom, «lat wij met
spanning uitzien naar «te verdere ont
wikkeling van bet verhaal, wanneer
geheel nieuwe moeilijkheden zich in dit
mannenleven zullen openharen.
P. H. RITTER Jr.
MEER BETALEN
ZOU DWAASHEID ZIJN!
De beste koffie, Hulskot
Seinkoffiekost ou 25 ct.
per pond I Hulsko heeft
één soorti het bestel In
gepatenteerde, luchtdichte
verpakking. - Vraagt U«
Winkelier i
HULSKO/--v.
KOFFIE
Ot KOFFIE WAAR FIT IN ZITI
DROGISTERIJ „DE GAPER"
JULIANAPLEIN i
naast Apotheek Haan.
Wij ontvingen:
Lenkodont Tandpasta 0.65
Tandborstels 0.75
Mondwater 1.56
Volgens voorschrift v. Tandarts
Mertens den Haag (Ned. Fabr.)
DE MAN DIE ZIJN GEHEUGEN
VERLOOR
Een zonderling geval in Engeland
Eenige jaren geleden heeft men den
Duitschen filmspeler Werner Kraust
kunnen bewonderen in een produkt
van regisseur Ucicki: „I)e man zonde#
naam". De rolprent behelsde de geschia*
denis van iemand, die in den oorlog ge
wond en half vergast was geweest en
daardoor het besef van zijn herkomst
was kwijtgeraakt. Tengevolge van de
aanschouwing van een beeld uit zijn
vroeger bestaan, wordt de man zich
van dat laatste weer bewust.
Dc Londensche politie is er blijkbaar
nog niet in geslaagd een kollega van
«lezen man zonder naam bet middel te
bezorgen, die de betreffende patient
noodig heeft om zijn geheugen terug ia
krijgen, want dc jongeman in kwestie,
weet al sinds weken zijn naam cn adres
niet meer, noch die gebeurtenissen uit
zijn leven, die een aanknoopingspunt
kunnen vormen. Wel spreekt de onge
veer twintigjarige jongeling vloeiend
Engelsch, Fr&nsch en Hindoestansch.
De geleerden beweren dat het slacht*
offer niet simuleert.
Een 110-jarige. Den 27 October heeft
een zekere Friedrich Sadowski uit
Altersheim in Duitschland zijn llQdea
verjaardag gevierd.
Een Engolsche dame, Mrs. Maggy
Torrey heeft op 83-jarigen leeftijd ha ai
eerste luchtreis van Engeland naai
Zuid-Afrika en terug gemaakt. Zij is nil
van plan zich een eigen vliegtuig aan
te schaffen.
Een millionair te Parijs, Tapon ge
naamd, beging zelfmoord omdat hij een
half millioen gulden had verloren ten»
gevolge van een ongelukkige sperulw
tie. Hij liet meer dan 18 millioen gulden
na en bovendien nag 1000 ha wijn hep*
g«-n in de omgeving van Cognac. Tapon
was het type van oen echten gierig^
aard, die zelfs nog bij het koopen van
bot touw voor den strop weermoe hij
zich verhing, over den prijs sjacherde»
Er is weer eens een record in hal
kleinschrijven gevestigd en wel dooi»
een studertt in de wijsbegeerte te
Milaan, waarvoor hij zijn vacantia be
nutte. Hij schreef met 2589 woorden he|
beroemde gedicht van Dante „Dc God*
«lelijke Comedie" op een stukje papie#
ter grootte van een poszegel. Even
voor hij met het werk gereed was he*
«lierf een klad zijn gcheele arbeid en
hij moest van voren af aan beginnen.
Het eenzame pad. In Amerika leef#
een ouden ezel. Jacob genaamd, dia
«lagelijks alleen den heen- en terugweg
'samen 25 mij!) aflegt tusschen Quart*
ville en Boberts Station (een mijnbouw*
«listrtet in den staat Oregon, een berg*
aebtige streek). Hij brengt den mijn»
werkers levensmiddelen en dc post.