Min. De Wilde
Binnenland
DE MINISTER OVER
het geval-Kortenhorst
REMBRANDT'S ETS
VAN JAN SIX
Mr. A. W. D. de Vries
M. H. V. RAALTE
I*!
Défilé op het Malieveld
STOFZUIGERS
over „De Beul
$SL&JchswJwi
v. ÜódoJibsüiqh m&ubilsüiinq
FEUILLETON
DE ONBU1GZAMEN
2e BLAD PAG. 2.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
DINSDAG 17 DECEMBER 1935
Het Kamerlid gaf zich om
voldoende rekenschap
van zijn positie
De heer De Graeff, minister van bui-
tcnlandsche zaken, heeft mede namens
den heer Galissen, minister van handel,
nijverheid en scheepvaart, het volgen
de geantwoord op desbetreffende vra
gen van den heer Goseling:
1. Inderdaad is aan dr. Kortenhorst,
tijdens rijn jongste verblijf te Berlijn
als lid van de Nederlandsche handels
delegatie, vanwege de Duitsche regce-
ring te kennen gegeven, dat, hoewel
men gcenerlei herwaar maakte tegen
zijn blijven optreden als onderhande
laar, hem geen onverplichte beleefdhe
den van die rijde zouden kunnen wor
den bewezen, en zulks op grond van
uitlatingen van dr, Kortenhorst in de
vergadering van de Tweede Kamer op
21 November jl. AaJkJÉfe mededeelingen
werd toegevoegd, lm het ministerie
van buitenlandscbe zaken, ofschoon
zulks tot dusver nog was voorkomen,
geen waarborgen kon geven tegen on
aangename uitingen in de Duitsche
pers.
2. Volgens verkregen inlichtingen
gevoelde de Duitsche regeering zich in
het bijzonder gegriefd door de uitlating
van dr. Kortenhorst in bedoelde verga
dering: ..De onaantastbaarheid van de
rechterlijke uitspraken, de onafhanke
lijkheid van do rechterlijke macht te
genover do uitvoerende organen is daar
wel nu en dan tot een aanfluiting ge
worden", welk woord in het Duitsch
werd vertaald met „Farce" of „Zura
Hohn und Spott"; verder door de ont
kenning van dr. Kortenhorst, dat
Dultschland een „rechtsstaat" mocht
hceten. Naar Duitsche opvattingen zou
dit laatste bcteekenen, dat. er in
Duitschland geen recht bestond. Hr. Ms.
gezant te Berlijn heeft daarop doen uit
komen, dat, hetgeen een Nederlander
Jn een In Nederland gehouden rede zegt,
naar Nedcrlandschen maatstaf moet
worden beoordeeld en dat naar Neder
landsche opvattingen, waarnaar dr.
Kortenhorst in zijn rede trouwens had
verweren, „rechtsstaat" een juridisch
begrip is en dat de ontkenning van het
bestaan van verhoudingen in een be
paald land, welko met dat juridische
begrip strooken, geenszins als beleedi-
gend voor dat land mocht worden opge
vat, Tegen de grief, voor zoover berus
tende op het woord „aanfluiting", kon
echter zakelijk niets worden aange
voerd.
3. De rogoering kan, na aan de Duit
sche regeering met het sub 2o. vermel
de resultaat opheldering te hebben ge
vraagd, geen goeden grond aanwezig
achten voor verdere stappen bij die re
geering.
Zij is van oordeel, dat dr. Korten
horst, toen hij na rijn benoeming
tot gedelegeerde meerbedoelde rede
in de Tweede Kamer hield, zich on
voldoende rekenschap heeft gege
ven van zijn positie als lid der Ne
derlandsche handelsdelegatie, wel
ke medebracht, dat hij in een tus-
schenperlode tusschen twee bijeen
komsten van de beido delegaties
zich onthield van uitlatingen, wel
ke die positie wellicht zouden kun
nen bemoeilijken.
Met de uiteraard ook door de regen-
ring volledig erkende onafhankelijke
positie van een lid der Volksvertegen
woordiging heeft dit naar de meening
van de regeering niets te maken. De
regeering acht na de door haar reeds
bij de. Duitsche regeering gedane stap
pen het incident als gesloten. Zij ziet
daarom in het gebeurde geen aanlei
ding voor eenlgen verderen maatregel,
met name wat de samenstelling der
handelsdelegatie betreft.
BLOEMBOLLEN CULTUUB
HAARLEM, 16 Dec. Vanmorgen
hield de heer E. H. Krclage, voor de
179e vergadering van de Algeincene
Vereeniging voor Bloembollencultuur,
welke vergadering te olf uur in het
Vereenigingsgebouw werd gehouden,
een rede, waarin hij o.m. mededeelde:
Dank zij de gehouden tentoonstelling
is onze export in 1935 naar vrijwel alle
landen toegenomen met uitzondering
van dc door de beperkende maatrege
len van Duitschland en Denemarken
met 4.000.000 K.G. verminderde export
naar deze beide landen. Het eindresul
taat komt neer op handhaving van het
exportcijfer, zoowel in kwaliteit als
waardo van 1934. Het bewijst opnieuw,
cat het artikel „bloembollen" door onze
buitenlandsche klanten beschouwd
wordt als een onmisbare grondstof voor
hun bedrijven, waarvan deze, zelfs in
deze wereldcrisis, niet verstoken kun
nen zijn.
Met volkomen instemming heeft dan
ook liet hoofdbestuur kennis genomen
van het adres van het bestuur van
het bloembollensurplusfonds oogst-1935,
waarin een bijdrage van 500.000 uit
het Landboüwcrisisfonds wordt ge
vraagd om een vergoeding mogelijk te
maken, die het in uitzicht gostelde per
centage van den minimumprijs eeni-
germate benadert voor de overschotten
vroege tulpen.
Het landbouwcrisisfonds noemende,
heeft spr. melding te maken van de
uitschakeling van dit fonds van de
bloembollensaneeringsfinancicring.
De uitschakeling van het Landbouw-
crisifonds eischte de onmiddellijke in
stelling van een orgaan, dat de finan
ciering van de bloembollensaneering
kon ter hand nemen voor den oogst van
het jaar 1935. Dank zij de eendrachtige
samenwerking van de vier daartoe door
den regeeringscommissaris uitgenoodlg-
de vereenigingen is het mogen geluk
ken binnen enkele dagen de stichting
„Bloembollensurplusfonds oogst-1935" op
te richten en In werking te stellen
De oprichting van deze nieuwe stich
ting is een stap in de richting van be
hartiging der vakbelangen door het vak
zelf.
In de laatste maanden heeft spr. het
voorrecht gehad het werk der Sierteelt
centrale van nabij te leeren kennen, en
zonder uit do school te klappen, mag
spr. toch wel zeggen, dat hij allen eer
bied heeft, voor hetgeen zijn vakgenoo-
ten in die functie reeds hebben verricht.
Spr. heeft thans ook van nabij de vaak
ontmoedigende bezwaren leeren ken
nen, waarmede het bestuur der centrale
voortdurend te kampen heeft, namelijk
het doolhof der ontelbare ambtelijke in
stanties. Minister Deckers beeft aan
spraak op warme erkentelijkheid voor
de instelling van een commissie, die
ook zal hebben na te gaan of bij de
landbouwcrisi3maatrcgcIen meer in
vloed aan dc organisaties kan worden
toegekend.
Moge de commissie bij haar onder
zoek overtuigd worden, dat do regeling
der saneering aan ae door het bloem-
bollenbedrijf zeiven aangewezen vak
mannen behoort te worden overgelaten,
wat een wenschelijk geacht toezicht van
de zijde van het departement niet uit
sluit.
Het streven in dc centrale en het
fonds behoort gericht te zijn op verlich
ting van de lasten, dio aan de vakgc-
nooten moeten worden opgelegd.
Hoe men in beginsel over de sanee
ring moge denken, hierin kan het oor
deel van voor- en tegenstanders over
eenstemmen, dat de uitvoering, die aan
vankelijk tot gerechtvaardigde kritiek
aanleiding gaf, geleidelijk verbeterd is.
VAN DALSUM NOG NIET VOOR DE
MICROFOON
Gisteravond zou Albert van Dalsum
voor de microfoon van de V.P.R.O. spre
ken over het onderwerp: Wat is de be
doeling van „De Beul"? Deze voordracht
zou voorafgegaan worden door een ver
klaring namens het bestuur van de V.
P.R.O. door Ds. B. J. Aris.
Uit den aard der zaak moest deze
uitzending op korten termijn geregeld
worden. Niet vóór Woensdag j.l. kon de
tekst van beide redevoeringen bij de
Radio Contrólo Commissie ingezonden
worden. Deze heeft nu doen weten dat
zij in verhand met het feit, dat de vast
gestelde termijn niet in acht genomen
kon worden, niet voor Zondag de heide
teksten kon keuren. Men hoopt thans dc
uitzending op een ander tijdstip te doen
plaats vinden.
Verkocht voor 2600
guinjes 19.600)
De ets van Rembrandt, voorstellende
Jan Six, heeft, zooals reeds gemeld, op
de veiling bij Christie te Londen 2000
guinjes opgebracht, zijnde ongeveer
f 19.860. volgens de Vrijdag genoteer
den koei-s vun het pond. De correspon
dent te Londen der N.R.Ct. meldt na
der, dat de groote verkoopzaal bij
Christie stampvol was. Het bieden op
de beroemde ets bracht een groote sen
satie. De veilingmeester wilde de ets op
1000 guinjes inzetten, doch de toekom
stige kooper stelde 2500 guinjes als in
zet voor. Na slechts één bod werd de
ets op 2600 guinjes toegeslagen.
De ets, zoowel als een kapitale afdruk
van „De drie boomen", welke voor 540
guinjes werd verkocht, de „Christus
tusschen zijn oudcr3 van den tempel
tcrugkeorond", die 135 guinjes opbracht
en eenige andere werken werden door
den kunsthandelaar Colnaghi gekocht
voor rekening van een particulieren
verzamelaar in ons land.
Over het geheel kan worden gezegd,
dat de prijzen der etsen, bijvoorbeeld in
vergelijking met de prijzen, kort gele
den te Leipzig besteed, zeer laag waren.
ITct prachtige mansportret van Nico-
laes Maes, een Ileinsius voorstellende,
deed 840 guinjes en het portret van een
oude dame van Rembrandt, op de Hol-
landsche tentoonstelling aan Ferdinand
Bol toegoschreven, ging voor 1250
guinjes.
Een work van Salomon Ruy3dael,
Veerboot, uit de collectie van Lord Ra-
vensworth, heeft 1300 guinjes opge
bracht, het portret van Richard Ottney
door Gainsborough 1800 guinjes.
Op verzoek eervol ontslagen
als lid van den Raad
van State
Bij K.B. is met ingang van 1 Januari
1936 aan mr. A. D. W. de Vries, op zijn
verzoek eervol ontslag verleend als
lid van den Raad van State, met dank
betuiging voor do langdurige diensten,
door hem in die betrekking bewezen,
met benoeming tevens tot. Commandeur
in de Orde van Oranjo-Nassau.
Staatsraad mr. A. D. W. de Vries
werd in 1857 te Amsterdam geboren.
Na zijn promotie vertoefde hij eerst
eenigen tijd in Indië. In Nederland te
ruggekeerd trad mr. De Vries in amb
telijke loopbaan en werd hoofdambte
naar ter provinciale griffie te \rnhem.
In 1894 kwam hij bij het departement
van Justitie, bij welk departement hij
vele jaren als hoofdambtenaar werk
zaam was, alvorens hij tot Staatsraad
werd benoemd. Na van 1894 tot. 1901
werkzaam te zijn geweest bij de eerste
afdecling van genoemd ministerie, werd
de heer De Vries in 1901 met den rang
van Raadadviseur geplaatst aan het
hoofd van die afdeeling en in 1904
werd hij benoemd tot secretarie-gene
raal van dit departement.
Met ingang van 3 Juli 1911 werd mr.
De Vries lid van den Raad van State,
bij welk hoog college hij zitting had in
de afd. Koloniën (als voorzitter) cn in
de afdeeling voor de Geschillen van
Bestuur.
Mr. de Vries is ridder in de orde van
den Ned. Leeuw cn drager van ecnigc
buitonlandscha ondorscheidingsteokc-
nen.
H. VOORTHUIS f
Na een korte ongesteldheid is te
Zutphen overleden in den ouderdom
van bijna 52 jaar, de heer H. Voort huis,
conrector van het Christelijk Lyceum
aldaar. Hij was leoraar in de aardrijks
kunde. Sedert 1920 was hij aan deze
inrichting verbonden. To voren was hij
leeraar aan de Christelijko II.B.S. te
Stadskanaal. Hij was kerkvoogd van do
Ned. Hcrv. gemeente te Zutphon en
maakte herhaaldelijk deel uit van do
examencommissie voor onderwijzer.
Hij was bestuurslid van do Vereeni
ging voor Evangelisatie te Zutphen.
'+'t
V AM kRSFOORT
Langestraat 34-36
AfdBonneterie 'V
Wollen Pull-overs
Wollen Vesten en Jasjes
Wollen Handschoenen
Wollen Garnituren
Wolleu Shawls
Wollen Hoedjes en Mutsen
Wollen Peignoirs
wuuen nueujes eri mutsen
STS Wollen Peignoirs O
Wollen Bedjasjes
.$-*
Leder Handschoenen
Bont Handschoenen
jfh, Avond-Handschoenen
Corsages
M. H. VAN RAALTE
A A. A. AAA. AA. A.
Ter gelegenheid van het
270*jarig bestaan van het
korps mariniers
Voor Koningin en Prinses
DEN HAAG. 16 Docembor. De pa
rade op het Malieveld voor H.M. de Ko
ningin ter gelegenheid van de herden
king der oprichting, voor 270 jaren van
het corps mariniers, welk militair
schouwspel Dinsdag j.l. wegens lichte
ongesteldheid van H.M. moest worden
uitgesteld, heeft hedenochtend plaats
gehad.
Omstreeks kwart voor 11 reden voor
het paleis Noordeindo drie hofauto's
voor, waarin do Koningin en do Prin
ses en eenige leden dor hofhouding zich
naar het Malieveld zouden begeven.
Koningin en Prinses stapten nabij het
Malieveld over in dc blauwe calèche.
Bij hot rijden langs 't Malieveld werden
de vorstelijke personen door oen be
langstellende menigte hartelijk toege
juicht. Injniddels was het corps mari
niers onder bevel van zijn commandant
kolonel J. C. O. Dorren met de marine
kapel op het Malieveld langs de Bor-
laan opgesteld. Op het torroin dat ten-
gevolgo van de weersomstandigheden
in een verre van gunstigon toestand
verkeerde, waren eenige houten vloe
ren gelegd voor de autoritoitcn en ge-
noodigden. Aanwezig waren o.a. do mi
nister-president dr. 11. Colijn. minister
burgemeester mr. do Monchv en tal
land, vice-president van den Raad van
State, de commissaris der Koningin in
Zuid-Holland, jhr, van Karnebeek, de
burgemeester mr. de Manchy en tal
van militaire autoriteiten.
Voorts waren eenige deputaties van
oud-gedienden met de vaandels hunner
vereeniging (o.a. die van oud-strijders
van land- en zeemacht en „Madjoe")
vertegenwoordigd. Terwijl .dc marine-
kapel liet Wilhelmus deed weerklinken
reed de koninklijke stoet het terrein
op. Koningin en Prinses insnecteerden
volgens in open calèche de troepen en
hieven daarna in dat rijtuig op de
plaats voor de autoriteiten, teneinde
het défilé gade te slaan.
Het marcheeren van het corps ge
schiedde in vlot tempo, keurig en cor
rect. ondanks de striemende regen die
zich in die oogenblikken wel het he
vigst deed gelden. Een luid „Leve de
Koningin" werd na bet défilé, toen de
koninklijke stoet zich voor het vertrek
weer in gereedheid stelde, aangeheven
door autoriteiten en andere aanwezi
gen. hetgeen do Koningin en Prinses
met minzame groet beantwoorden.
ONTEVREDEN P-T.T.
PERSONEEL
Aan een demonstratieve mee*
ting te Rotterdam nemen
2500 personen uit het ge*
heele land deel
ROTTERDAM. 10 Dec. - In het Ge
bouw voor Kunsten en Wetenschappen
te Rotterdam is Zondagmiddag een
meeting gehouden door de leden van
den Centr. Bond van Ned. Post-, Tele
graaf- en Telefoonpersoneel, die door
ongevocr 2500 personen uit het geheele
land bezocht is.
Als eerste spreker voerde de algc-
mecne secretaris van den C.B.P.T.T. de
heer H. van Giessel het woord. Spr. be
groette de werknemers in het meest
winstgevende bedrijf in Nederland. In
1932, '33 en '31 heeft het bedrijf ieder
jaar rond 4 millioen winst gemaakt.
Voor 1935 is do winst nog niet bekend,
maar ze zal groot er zijn dan fle vorige
jaren en voor 1936 is de winst geschat
op 5'/» millioen. Deze meerdere win6t
zal afgenomen worden van de salaris
sen van het porsoneel. Zelfs op do sa
larissen van de slechtst betaalden, de
werkvrouwen, wordt bezuinigd. Ook op
de uniformen wordt bezuinigd. Gemid
deld verdient een brievenbesteller
1545.37, maar hiervan gaat af f 32.—
voor een uniform. 10 voor het pen
sioenfonds. enz. Met ingang van het
nieuwe jaar gaat van het loon weer
5 Het hoogste nettoloon in een groo
te stad bedraagt f 26.68; op het land
,f 21.87. Spr. gewaagde van loonen op
het platteland van 16.— per woek.
Het ligt in het voornemen van het
Staatsbedrijf der P.T.T.; om de bestel
Iers op het platteland door hulpperso
neel te vervangen en in de toekomst
ook in de steden het nersoneel tot. een
bepaald percentage uit hulppersoneel
te doen bestaan. Het bruto-uurloon
voor dit personeel ligt tusschen 35 en
50 cent per uur. Deze loonen worden
twee maal per jaar aan den Dlaatselij
ken loonstandaard getoetst en dikwijls
opnieuw verlaagd. Op de groote tele
graafkantoren zijn 483 middelbare amb
tonaren workzaam. die f 2131 verdie
nen. Men is bezig deze ambtenaren te
vervangen door jonge meisjes, die in
kleine steden en op het platteland vaak
niet meer dan f 40.— of f 50.— per
maand verdienen. Meer dan 95.—
wordt nooit betaald en dit salaris komt
slechts sporadisch en alleen in de groo
te steden voor. Deze slecht betaalde
meisjes dragen een groote verantwoor
delijkheid. Zij hebben veel geld van
andoren onder haar benjsting.
Aan de werk- en rusttijden van het
lagor personeel mankeert heel wat.
Werktijden van 51 uur of langer zijn
normaal. Overwerk in drukke tijden
wordt niet extra beloond. Thans zijn de
vier bonden gezamenlijk bezig te agee-
ren voor werktijdverkorting. Het ge
heele personeel staat achter deze actie.
Werktijd verkorting van een half uur
ner dag zou arbeid betcekenen voor
1200 werkloozen.
Het hoogcr personeel bij de
P.T.T. tracht volgens spr. zijn pro
motie te verdienen door het lagere per
soneel uit te buiten. Met een opwek
king tot eensgezinden strijd, eindigde
de heer van Giessel.
Na de pauze sprak de bondsvoorzit
ter. de heer H. M. Roos. Spr. zeide dat
het noodig is in de actie van hef. posf-
personeel ook do jongeren te betrek
ken. De postambtenaren hebben nog
iedere week hun schamel loon, maar de
jongeren zien zich van al hun levens
kansen beroofd. Ondanks** alle offers
vervullen de ambtenaren met toewij
ding hun taak, maar er is een grens,
die men thans dreigt te overschrijden.
Binnenkort zal een regeling worden
ingevoerd, waarbij ambtenaren eerst
op 24- of 26-jarigcn leeftijd hun aan
vangssalaris zullen krijgen. Men belet
den jongeren daardoor een huishouden
op te zetten. Doen zij het toch, dan
wordt dc Nederlandsche staatsdienaar
teruggedrongen in sloppen en stegen.
Ook de heer Roos eindigde met een op
wekking tot hardnelckigen en eensge
zinden strijd.
ZONDER VOORUITBETALING
HILVERSUM
VEERSTRAAT 50 TELEFOON 6819
Op deze meeting waren 115 afdeelin-
gen en 19 landelijke vakgroepen verte
genwoordigd. De heer I-I. B. Borghuys,
algemeen secretaris van de Nederland
sche Vak-Centrale en de heer M. M.
Cohen, voorzitter van de Centrale van
Nederl. Overheids Personeel waren
aanwezig.
Winterteenen B11D AI
Winterhieten IJ 1CU L
99
„Wys beleid vordert dat het
stuk niet meer vertoond
wordt"
De heer Amelink. lid van de Tweed#
Kamer, stelde dezer dagen de volgen
de vragen:
I. Is het juist, dat in het door d#
Amsterdamsché Tooneelvereeniging ge
speelde stuk „De Beul", de Christelijke
godsdienst wordt gesmaad en onze
weermacht wordt bespottelijk ge
maakt? Is het juist, dat in dit stuk
godslastering, moord, dood-ilag en ver
heerlijking van geweld, schering en in
slag zijn?
II. Indien dit juist is. wil de Minister
dan bevorderen, dat de osVoering van
dit tooneelstuk wordt verboden?
Minister De Wilde, minister van
Binnenlandsche Zaken, heelt thans het
volgende geantwoord:
I. Het door de Amsterdamsche too
neelvereeniging gespeelde stuk „De
Beul" heeft de ondorgeteekende gele
zen. Hij is van meening, dat de opvoe
ring er van. mede in verband met de
enscèncering en omdat het. wat inhoud
en strekking aangaat, niet geheel is
los te maken van de novelle, waarvan
het een omwerking is. b ii velen
den indruk moest, wekken,
dat de -Christel ij ke gods
dienst wordt gesmaad en de
weermacht bespot. De meening,
dat het stuk het geweld zou verheer
lijken, acht hij onjuist; eer is hij ge
neigd de bestrijding van het geweld
als de bedoeling van den auteur aan te
nemen, ook al acht hij den vorm, waar
in dit geschiedt, bedenkelijk.
II. In ons positief recht is aan den
Minister van Binnenlandsche Zaken
geen bevoegdheid gegeven de opvoering
van een bepaald tooneelstuk te verbie
den. Den burgemeester en hem alleen
is in art. 221. lid 2, van de Gemeente
wet opgedragen te waken te-gen het
doen van met de openbare orde en ze
delijkheid strijdige vertooningen,
Het zij den ondergetcckende vergund,
hieraan de opmerking te verbinden,
dat in de grootste gemeenten de burge
meester. in aanmerking genomen da
groote omvang van zijn dagelijkschen
arbeid, niet persoonlijk van den inhoud
van elk tooneelstuk. dat zal worden
opgevoerd, kan kennis nemen, maar bij
de uitoefening van zijn taak ingevolge
art. 221, lid 2. der Gemeentewet zijn
standpunt in vele gevallen zal moeten
benalen aan de hand van de hem ter
zake uitgebrachte rapnorten.
Deze beschouwing mag bij het beoor-
deelen van de houding van de plaatse
lijke ovorheid ten aanzien van de oi>
voering van een bepaald tooneelstuk
niet uit hot oog worden verloren.
De ondergeteekende Is van
meening, dat wijs beleid vor
dert. dat het stuk niet meer ter f
vertooning wordt toegelaten.
KLEINMEUBELEN
PERZISCHE KLEEDJES
PERZISCHE KUSSENS
DELFTS-AARDEWERK
GROTE SORTERING
APARTE MODELLEN
LAGE PRIJZEN
Zorg dat de kleine zorgen van het
leven U niet klein maken.
HOOYER.
Naar 't Engelsch van J. S. FLETCHER
door mr. H. J. P. H.
43
Uit hot zwarte duister, op dezelfde
plek, waar zoo juist de gele vlam om
hoog geschoten was, stoof een witte
wolk van wazig schuim naar boven en
scheen mei razende snelheid grooter en
grooter te worden. In een wijden boog
spoot een brcede witte straal te voor
schijn mot con gerommel als van een
verren donder. Toen die straal den
grond bereikte, rees weer eon witte
schuiinwolk omhoog en Joeg met onge
looflijke snelheid door het diepste ge
deelte der vallei heen. Het ruischen van
wild stroomend water vervulde den ge-
heelen omtrek.
„Groote goedheid, daar ontkomt nie
mand aan!" mompelde Ravidge vol ont
zetting. „Binnen vijf minuten heeft het
de benedenstad daar bereikt!"
Rawlinson keerde zich om en keek in
de richting van Halfirth. Hij zag licht
schijnen uit alle huisjes, die tegen de
helling waren aangebouwd. Ook enkele
groote fabrieken, waar 's nachts door
gewerkt werd, waren verlicht. En in dal
enkele oogenblik zag hij. dat het onver
mijdelijke gebeuren ging en dat de halve
stad door don razenden vloed sou wor
den overstelpt.
Beneden zich zag hij de oude abdy en
het nieuwe huis van Oliver. En toen hij
omlaag keek, werd het hem opeens dui
delijk, dat het nieuwe huis meer van
het water te lijden zou hebben, dan de
oude abdy. Want deze werd tegen de
felste strooming beschermd door een
klein voorgebergte van hooge rotsblok
ken, die de eerste kracht van het water
moesten breken. De woeste stroom had
nu die rotsen reeds bereikt en toen Nay-
lor Bow dat zag, greep hij Oliver vol
medelijden bij den arm en wilde hem
mcctroonen.
„Kom, mijnheer Carsdale... wat geeft
het of u er naar staat te kijken! Kom
heeren, probeert u hem hier vandaan te
krijgen!"
Maar Oliver schudde zijn hand ruw
van zich af. Met beide handen steunend
op een rotsblok, staarde hij onafgewend
naar de onweerstaanbare watermassa
die tegen de rotsen opstoof, er omheen
vloog in wielende vaart en zich op zijn
huis stortte, zoodat het in een oogwenk
eeheel was bedolven, nog enkele secon
den stak de hooge toren boven de golvm
uit. Dan wankelde ook hij en verzonk
in de wild bruisende wateren. Zwij
gend stonden ze met hun allen om Oli
ver heen. Hij loosde een diepen zucht
en richtte zich tof aller verwondering
hoog op, met iets van zijn oude kracht
in zijn blik. En het eerste woord, dat van
zijn lippen kwam. was dc naam van
zijn tegenstander.
„Bickerdvkef... Bickerdvko is ce
spaard! Ik hen gestraft! Maar... als dat
kind er maar niet in is..."
Louis legde zijn hand stevig op den
arm van zijn vader en wenkte Rawlin
son dat ook te dóen. Maar Oliver schud
de hem woest van zich af.
„Naar huis?... Om de moeder van dat
kind onder oogen te komen? Dat water
zal binnenkort wel zakken... en dan ga
ik eerst daarheen... en als ik hem daar
vind... dood... dan zal ik hem in mijn
armen mee naar huis nemen... Maar tot
zoolang blijf ik hier! Laat me alleen-"
Hij zotte zich op een rotspunt en he
groef het gelaat in zijn handen.
Toen wees Bew achter zich en de an
deren keken in dc aangewezen richting.
Van de lichtjes der benedenstad was er
geen enkel meer te zien.
HOOFDSTUK XXV.
Verzoening
Heel dien nacht bleef Oliver daar zit
ten. Louis noch Rawlinson konden hem
overhalen mee naar huls te gaan. en hij
toonde niet dc minste belangstelling
voor de hem telkens weer gebrachte bc
richten over den toestand in het dal
Ten einde raad lieten ze door Bew een
paar reisdekens halen, sloegen die den
ouden heer om en lieten hem zoo alleen
Maar Bew en Ravidge zochten een no
schut plekje in de nabijheid op en bleven
daar, ongezien door den ouden heer
over hem waken. En fluisterend hespra
ken ze daar met elkander de berichten,
die ze uit de vallei hadden gekregen
Vlak voor de ontploffing was de Inspec
teur met zijn agenten hij den dam aan
gekomen en hadden daar een man npge
nakt. die juist van den dam trachtte
weg tc sluipen. Deze had bekend, dat
hij en Lightowler door Miriam Scarpe
voor groote bedragen waren omgekocht,
om voor springstoffen te zorgen en die
in don dam aan te brengen. Hij had go
bniik gemaakt van de afwezigheid der
wachten om zijn afschuwelijke taak te
vervullen. F.r was een belangrijke som
geld op hem gevonden.
„Nu, die zal wel moeten hangen!"
mompelde Bew. „En als de politie hem
niet goed bewaakt, dan slaat het volk
hem dood... Wat een verschrikkelijke
nacht is het toch! Ik durf er niet aan
denken hoe het er in de stad uit zal
zien!"
Ravidge schudde het hoofd en keek
eens naar de plek, waar Oliver nog
steeds ineengedoken voor zich uit zat to
staren.
„Ja, cn dat alles toch enkel cn alleen
onidat die man daar, Matthew Scarpe
heeft over weten te halen om dat stuk
grond te verkoopen! Als dat niet ge
beurd was..."
„Och ja... maar hij is er dan toch ook
wel zwaar voor gestraft," zei Bew „Ze
zeggen dat hij reusachtig vee! geld voor
dat land heeft gegeven, maar nu kost
het hem méér dan geld! Ik zou op het
oogonbük niet graag In zijn plaats zijn...
al kreeg ik tien keer zooveel gold als hij
nog heeft!"
„Ik ook niet." viel Ravidge hem bij.
„Maar alles hij elkaar heb ik toch echt
medelijden met hem... hij is ziender-
oogen ouder geworden in deze oaar
uur!"
Langzaam aan begon het water in do
vallei weer tc zakken, nu het groote re
servoit' eenmaal was leeggestroomd
Langzaam aan kwamen de witte sieenen
van het nieuwe huis weer boven de gol
ven uit. Do hooge toren was ineenge
stort; de bovenverdieping van het go-
houw eveneens; over het onderdeel was
niet te oordeelcn, omdat het nog onder
water stond.
Maar aan de andere zijde der vallei
stond de oude abdy nog onverlet schijn
baar even solide en sterk als ze al
eeuwen lang daar gestaan had.
„Kijk daar eens," wees Louis Rawlin
son naar het oude gebouw, „dat ls toch
wel het meest treffende voorbeeld van
wat je de ironie der omstandigheden
kunt noemen! Is het niet vreemd, dat
zoo'n oud, vermolmd,, muf gebouw daar
nog ongedeerd is blijven staan?En
het moderne bouwwerk, de vrucht van
onze vooruitgang, techniek en bescha
ving... weggespoeld als een kaarten
huis?"
Rawlinson keek eens terzijde naar
Oliver, dio zwijgend naar de overblijf
selen van zijn nieuwe huis zat te staren.
„Ik ben hang, dat het met hem ver
keerd gaat." fluisterde hij. „Als het zoo
door gaat. verliest hij zijn verstand nog.
Als we hem maar aan het praten kon
den krijgen..."
Ze gingen omzichtig eenige schreden
in dc richting van den ouden man, maar
hieven plotseling roerloos staan. Ze
hoorden hem opeens hardop in zichzelf
praten.
„Waar trots komt... komt schande!...
De trotsch gaat vooraf aan de ver
woesting en hoogmoed komt voor den
val!... De hoogmoed van den man brengt
hem in zijn verderf!..."
Met een diepen zucht stond Oliver na
die woorden op cn hegon heen en weer
te loopen. Rawlinson voelde een huive
ring door zijn leden.
„Ik begin werkelijk bang te worden
•lat hij zijn verstand..."
„Neen." zei Louis beslist. „Geen den
ken aan... Hij weet heel goed, wat hij
zegt. Maar hij leest zichzelf de les op
het oogenblik!"
„Ik moet er anders niets van heb-
hen", hield Rawlinson vol. „Zulke spreu
ken en dan onder deze omstandighe
den..."
Maar Louis was opgesprongen en
luisterde aandachtig naar stemmen in
de verte, die naderbij kwamen. En zoo
dra herkende hij niet de slem van zijn
vrouw, of hij rende het pad af, haar te
gemoet
„Wat is er?" vroeg hij gejaagd.
„Nieuws?'
Margaret keek naar de plek, waar
Oliver nog steeds in de aanbrekende
schemering op en neer liep en greep
haar man bij zijn arm vast.
„Louis!" zei ze, haar vinger op de lip
pen leggend. „Voorzichtig! Bedenk eerst
goed, hoe je het hem vertellen zult
Het. kind is terug!"
.„Gezond of
„Hij mankeert niets... alleen wat ge
schrokken en bangelijk. Hij is nu bij
zijn moeder. Nog geen half uur geleden
is hij geruggebracht. En... dat is juist
het ding, wat je zoo voorzichtig moge
lijk aan vader vertellen moet..."
„Wat dan?"
„Wel... dat hij teruggebracht is... door
mijn vader en door... Abe HoylandI Ze
hebben hem, vlak voordat dc dam door
brak, uit het nieuwe huis gered en ze
wilden hem juist dwars door de vallei
hierheen brengen, toen ze de ontploffing
hoorden. Miriam had hem in het huis
achtergelaten in een van dc kamers, die
al op"orde waren en vader, die. met Hoy
land in den tuin liep om een of andere
zaak te bepraten, waarvoor Hoyland was
overgekomen, hoorde den jongen huilen
en roepen... en toen is Hoyland door de
rivier, die erg laag stond, heengewaad
en heeft hem uit het huis gehaald en
mee naar ons huis genomen. Hij zou
hem al veel eerder thuis gebracht heb
ben, maar ze moesten de hocle vallei
omrijden over Moor End en Ryvedale...
Toe Louis, wees voorzichtig en bedenk
goed, hoe je het hem vertellen zult!"
(Slot volgt).
