SAN SEBASTIAN BEZET i KONINKLIJKE FAMILIE TER KERKE Slachtoffers van verkeer Prinselijk paar naar de Ruigenhoek DE LUCHTROOVERS VAN HOITIKA „Erfvijand der menschheid" Een hoogst eenvoudige dienst Opening der Staten- Generaal Onachtzaam chauffeur rijdt tegen boom AANRIJDING MET DOODELIJK GEVOLG HET AUTOBUSONGELUK BIJ MEERKERK De Spaansche rebellen zouden een tiéntal regeeringsvliegtuigen hebben neergeschoten Spanning in de hoofdstad Berichten gewagen van honderden dooden ZEVEN PERSONEN VERBRAND Ie BLAD PAG. 2 AMERSFOORTSCH DAGBLAD Ds. P. J. Molenaar pres dikt in de Bethlehem* kerk Het was stipt geheim gehouden. Niemand wist welke godsdienstoefe ning zou worden uitgekozen. En het raadplegen van de Haagsclie Kerkbode maakte niet a eel wijzer. „Men" was geneigd te 'donken aan de Groote Kerk op de Groeaamarktande ren wilden de plechtigheid zoeken in de Willemskerk, waar Prinses Juliana gedoopt werd en die misschien om deze reden voorkeur zou genieten. Het is ons bekend dht de opkomst daar ter kerke gistermorgen ten deele met die verwachting Verband heeft ge houden. Maar liet is nöcüh de Groote Kerk geweest, nóch de "Willemskerk. Het werd de BelhAehcnikerk, aan den rand van Den Haag, eindpunt van lijn III, de Laan van Meerdenoort tot het laatste huis toe, uit. In die kerk heeit vermoedelijk nie mand erg gehad. Zondagmorgen negen uur waren er maar zéér énkelen die het wisten. Ver scheidene krantenbureaux hadden op dat oogenblik nog geen zekerheid en. waren „telefoneerende". De groote me nigte kon er dus heelemaal niet van op de hoogte zijn. De Bcthlelicmkcrk, waar ds. P. J. Molenaar de dienstdoende prodik'ant was, liep tegen half elf stijf-vol. #elfs op den rand van het platform, waar de kansel op staat, zaten de menc$ehen. Toen de organist, de heer Alex. Schel- lcvis, aanving verscheidene volkszan gen te spelen in variatie aan elkan der verbonden en liet Wilhelmus werd opgenomen tusschen tvvr.se andere liederen uit Valerius' Gedenfikklanken in, begrepen de kerkbezoekers wel, dat het vorstelijk gezin in d i t bisdchuis den Zondag zou komen wijden. "De omstan digheid, dat tot het bckerale sein toe, tal van „eigen" plaatsen onbezet ble ven, wees wel uit, dat ni-en in kerke lijke kringen geen idee h&d gehad, dat deze dienst zou zijn uitverkoren. Een daverend gejuich klonk van de straat naar binnen toezi het liooge ge zelschap in gesloten auto's aan de kerk arriveerde; van het orgelspel was haast niets meer te. hooren, zóó jube lend was de begroeiing waarmede het publiek buiten dit'gezelschap ontving. Direct daarna trad H.M. de Koningin de kerk binnen met liaar dochter en aanstaanden schoonzoon, gevolgd door de Moeder van prins Bcrnhard en diens broeder prins Aschvvin; van het 'Orgel klonk dö indrukwekkende mélo die van „Wilt heden nu treden voor God, onzen Ueere". De Bethlehemkerk nog zéér nieuw van bouw bezit ter linkerzijde van den kansel een aparte koninklijke loge; in die loge nam de Koningin plaats, links van haar prins Bernhard, rechts de Moeder van prins Bernhard. In de rij van vijf zat Prinses Juliana geheel links, prins AschwLn geheel rechts. Hare Majesteit droeg een donker-bruine met bont ge- garneerden mantel; Prinses Juliana een wit mantel-costume met donkerbruin schouderbont, grootcn witten lioed, op gemaakt met groen-blamv lint. Prins Bernhard had in het knoopsgat van zijn jacfuct een witte anjelier gestoken, z'n broer een anjelier in rose kleur Even later werd ds. Molenaar naar 'den predikstoel geleid door jhr. mr. A. K. C. de Brauw, dienstdoend ouderling. Boven den kansel staan in deze kerk de woorden geschilderd: „Den hoogen God alléén zij eer." liet was een zéér eenvoudige dienst, die vervolgens aanving, waarin alleen aan het slot even een oogenblik gewijd was aan de tegenwoordigheid der vorstelijke familie. De gemeente zong na het votum de verzen 1 en 8 uit den 99sten psalm, waarvan de coupletten aldus aanvan gen; God, de Heer, regeert, Beeft gij, volken, eert, Eert Zijn hoog bestel. Enz. Geef dan eeuwig eer Onzen God en Heer! Klimt op Zion, toont Eerbied waar Hij woont. Enz. Nadat staande belijdenis des geloofs was gedaan (gevolgd door het zingen van hot eerste vers uit Gezang 3: „Wij loven U, o God Wij prijzen Uwen naarn") las de predikant uit het zeven tiende hoofdstuk van de Handelingen der Apostelen de verzen 1628 en uit den Eersten Romeinen Brief de verzen 18—22. Ds. Molenaar heeft hierna gepredikt, met het 23ste vers uit Handelingen 17 als tokst voor zijn overdenking: „Want de stad doorgaande cn aanschouwende uwq heiligdommen, heb ik óók een al laar gevonden op hetwelk een opschrift stand: „Den onbekenden God". Dezen don, dien gij niet kennende dient, ver Ifióndig ik ulieden." En uit dezen teksi waren het de woorden „dc onbekende God", waarbij ds. Molenaar moer in bet bijzonder stil stond, nadat ter inleiding op deze predikatie door de gemeente ge zongen was gezang 4 (dc verzen 1, 2 en 3). „De Heer is God en niemand meer Verheerlijkt Hem, gij vromen Wie is als aller scheps'lcn Heer Zoo heerlijk, zoo volkomen." In aansluiting op de prediking zong de gemeente van gezang 193 het vierde vers (naar de berijming van Nicolaas Be ets): „Rampzalig hij, die U weerstaat Dien Gij te schande worden laat En ver van U doet zwerven". Enz. Nadat Ds. Molenaar als slot-gebed het Onze Vader had gebeden, hief men nog het zevende vers van psalm 97 aan: Gods vriend'lijk aangezicht Heeft vroolijkheid en licht Voor all' oprechte harten Ten troost verspreid in smarten. welk koraal op verzoek van den predi kant staande werd gezongen. Deze ver zocht tevens, om, na het uitspreken van den zegen, aan het einde van den dienst aller dankbaarheid te willen neerleg gen in het Wilhelmus-couplet: „Mijn schilt ende betrouwen, zijt ftij, o God, mijn Heer". Het was met dit gemeenschappelijk lied daat de kerkdienst besloten werd. Een dienst, die plechtig was geweest door z'n hoogst- eenvoudig karakter, eenvoudig, omdat, behalve dan in het laatst-gezongen lied, in niets te mer ken viel dat hij werd bijgewoond door de koninklijke familie, die onder diepe stilte de kerk verliet. Buiten wachtte een zéér talrijke me nigte dat moment af. Het was inmiddels natuurlijk aller- vvege bekend gpvvorden daat het Vorste lijk Huis de Bethlehemkerk liad be zocht en in dc Laan van Mecrdervoort was dan ook een onafzienbare men- schenmassa saamgestroomd om van het vertrek uit de kerk getuige te zijn. De politie liet de menigte zo o dicht mo gelijk tot de (ook nu weer gesloten) auto's naderbij komen. Een onbeschrijf lijk gejuich steeg op, toen de familie op heet kerk-bordes verscheen en vandaar, even na half twaalf, weg reed naar hel ^paleis. Geen aanbieding van bloe men en geen spreek? koren De Burgemeester van 's-Gravenha- ge verzoekt het volgende bekend te maken: Gedurende den rijtoer, welken de Koninklijke Familie voornemens is door de Residentie te maken na af loop van dc opening der Staten-Gcne- raal op Dinsdag 15 September, kan in het belang van de openbare orde en veiligheid niet worden toegestaan, dat door langs den weg geschaarde vcrecnigingen. deputaties of porticulie- ren bloemen of geschenken aan de leden der Koninklijke Familie worden aangeboden. Hoezeer deze uitingen van aanhan kelijkheid on eerbied ook op prijs wor den gesteld, kunnen zij, in verband met de te verwachten overstelpende belangstelling langs den weg en het vlotte verloop, hetwelk deze rijtoer behoort te hebben, niet worden toege laten. Voorts verzoekt de Burgemeester liet publiek, in de komende dagen in de omgeving van het Paleis Noordeinde of elders, waar H.M. de Koningin of andere leden van het Vorstelijk Huis vertoeven of passeeren, liet houden van z.g. spreekkoren na te laten. Zijn ouden vader hierbij gedood HEEMSTEDE, 13 SepL Gistermid dag reed ccn personenauto op den Hce- remveg tusschen de Kerklaan en dc Koedieflaan te Hillegom met een vaart van ongeveer 35 K.M. per uur in de richting Haarlem, toen. waarschijnlijk doordat de chauffeur omkeek, de auto naar rechts zwenkte en tegen een boom reed. In dc auto zaten vijf personen, onder wie de eigenaar van het voertuig, de 73-jarige O. J. van Z. te Breukclcn. Deze bekwam een hersenschudding en een schedelbasisfractuur. Op advies van dr. Tornbrock is het slachtoffer naar het groote gasthuis te Haarlem overgebracht, waar hij kort na aan komst is overleden. De andere inzitten den hadden vrijwel geen verwondingen opgeloopen, alleen een klein meisje had eenige kneuzingen aan het gezicht gekregen. De auto was van voren ge heel ingedrukt Het voertuig is in be slag genomen. WOMMELS, 13 Sept. Vanochtend omstreeks tien uur is op het kruispunt van den Cubaarderweg en den rijksweg naar Bolsward de twintigjarige land bouwer Gaastra op de fiets aangereden door een auto, welke op weg was naar Marssum. De jonge man werd een aan tal meters meegesleurd en bleek op slag te zijn gedood. De wielrijder kwam van eerstgenoem- den weg een zijweg en had de auto, die van rechts kwam, moeten la ten passeeren. Waarschijnlijk heeft hij den wagen niet zien aankomen, door dat. het uitzicht ter plaatse belemmerd wordt door een boerderij. Plotseling kwam hij vlak voor de auto, welke een vrij groote vaart had. De chauffeur heeft door krachtig remmen en om gooien van het 6tuur nog getracht een aanrijding te voorkomen. In de auto bevond zich een gezelschap kaatsers uit Bolsward. De wagen is aanvankelijk door de po litie in beslag genomen, doch later weer vrij gegeven. Dokter Nammensma con stateerde den dood van het slachtoffer, liet stoffelijk overschot is naar de wo ning van den verongelukte overge bracht. De toestand der gewon? den bevredigend Omtrent de slachtoffers van het ern stige autobus-ongeval, dat Zaterdagmor gen tusschen Lexmond en Meerkerk heeft plaats gehad, kan nader worden gemeld, dat de acht gewonden, allen Amsterdammers, die in de Rijksklinie ken te Utrecht zijn opgenomen, niet in direct levensgevaar verkeeren. Hun toe stand is naar omstandigheden vrij goed. BUITENLAND Prinses Juliana en Prins Bern? hard met zijn moedea* en broer hebben genoten van de rustige ojm? geving 's-GRAVENHAGE, 13 Sorptember. Vanmiddag om half vijf werd de groote Maybach-Zeppelin, de au.fco van de prin ses van Lippe-Biestcrfeld, het voorplein van het Koninklijk Paleis aan het Noordeinde opgereden. De belangstelling va/i het publiek was weer bijzonder groot. Duizenden stonden reeds urenlang voor.: het paleis en in de omgeving te wachten, in de hoop de Prinses en den Prins te zien. En hun wachten was ditmaal niet te vergeefs geweest. Toen de Maybach werd voorgereden, ging het als een loo pend vuurtje door de menigte, dat de vorstelijke personen een autotocht zou den maken en van alle kanten kwamen de menschcn toestroomen. Prins Benno nam achter bet stuur plaats en Prinses Juiana naast hem. zijn moeder en Prins Aschvvin zaten achterin. In een flink vaartje ging het toen in de richting van Scheveningen door de Paleisstra&t. Amaliastraat, Mauritska dc, Alexandcrstraat en Javastraat. reed de vorstelijke familie naar de.n Ouden Scheveningonschen weg. De vele» wandelaars en fietsers hadden er niet zoo spoedig erg in, wie hen in de open auto voorbijsuisden. En ware de auto niet vergezeld geweest van de motorpolitie (ie meesten zouden het in het geheel niet geweten hebben. Nu ontdekte men het pas, wanneer de au to al voorhij was. Vrijwel onopgemerkt kon de Prins langs de Scheveningsche binnenhavens naar den strandboulevard rijden. Hier was het veel drukker en daarom moest Prins Bernhard vrij langzaam rijden. Van alle kanten kwam het publiek toen aanloopen. Het juichte den Prins en de Prinses hartelijk toe. Waar de menigte op den boulevard zoo eensklaps vandaan gekomen was, is een raadsel. In dichte rijen stonden zij geschaard en slechts met groote moeite kon de motorpolitic voor de vorstelijke auto een weg banen. Later ging bet wat beter en met groo te snelheid reed het gezelschap den Pompstationsweg af naar het landhuis van de Koningin „den Ruigenhoek". Bij dc groote toegangshekken stopte alles. Ook de motorpolitie. De Maybach reed het terrein op cn was binnen en kele seconden achter de duinen uit het gezicht verdwenen. Het was de eerste maal, dat Prins Bernhard den Ruigenhoek bezocht. Het landhuis was geheel verlaten. Het per soneel der hofhouding was de vorige week naar het Paleis Noordeinde ver trokken. Slechts een portier was ach- tergcbleven. Het bleek, dat de Prins en de Prinses met zijn moeder en zijn broer in de rus tige omgeving van strand en duinen eeriigen tijd wilde vertoeven. In eenige mandjes werd alles meege nomen, wat voor een eenvoudige thea noodig is, zoodat het kleine gezelschap intiem en ongestoord eenigen tijd van de mooie omgeving kon genieten. Omstreeks half zes werd het terrein van den Ruigenhoek weer verlaten. Het aantal belangstellenden, dat langs de toegangswegen tot het koninklijk land huis slond te wachten, was intusschen begrijpelijkerwijs zeer aangegroeid. De Prins stuurde zijn auto tusschen dc juichende menigte door cn reed langs den Pompstationsweg. waar nog even oponthoud was voor den spooroverweg, naar de stad terne via Wiltehrug. Ko ninginnegracht, Alexandcrstraat, Man ritskade on Paleisstraat werd het paleis weer bereikt. Onder voortdurende toejuichingen van het publiek steeg het vorstelijk ge zelschap uit en ging het palcis binnen. Na eenige oogenblikken vertoonden de Prinses en Prins Benno zich nog even voor een der vensters om de me nigte met een vriendelijk gebaar te be danken \oor de hulde. Voor dertig dagen de staat van alarm afgekon» digd SAN SEBASTIAN, 14 Sep, tember. (Reuter). Zondag tegen middernacht zijn de eerste troepen der opstande, lingen San Sebastian binnen* getrokken. In de stad had, den overal vuurgevechten plaats. Tegen twee uur dron, gen de opstandelingen steeds verder door. Plotseling wer, den vlammen zichtbaar: de Kursaal en verscheidene an, dere gebouwen stonden in brand. Eenige nationalistische Bas, ken, die tot het laatste had, den geprobeerd San Sebas, tian te sparen, geraakten in gevecht met „anarchisten", terwijl geregelde Marokkaan, sche troepen verder trokken cn de stad geleidelijk in be» zit namen. Volgens medodeelingen van de op standelingen waren hun troepen Za terdag tien mijl naar Madrid opga rukt. Tijdens de gevechten zouden tien re geeringsvliegtuigen door het vuur der opstandelingen zijn neergehaald. Voorts seint Beuter uit Madrid, dat op verzoek van de regeering de per manente deputatie der Cortes heeft besloten voor 30 dagen den staat van aalarm af te kondigen. Volgens de mededeelingen van ra- dio-Sevilla zijn dc regecringstroepen bij Toledo verslagen. De weg naar Ma? drid en het Tietardal zouden door dc opstandelingen zijn bezet, waarbij 360 man der regeeringstroepen gedood zouden zijn. Santander is opnieuw gebombar deerd. De regeering zou te Barcelona hulp van de Catalanen hebben ge vraagd. die echter geantwoord zouden hebben, dat. al hun strijdkrachten naai de verschillende Catalaansche fronten waren gezonden. De radiopost Jerez de la Frontera, heeft gemeld, dat het bij San Sebas tian gelegen Santa Barbara is bezet en twee machinegeweren ziju buitge maakt Uit Badajoz wordt vernomen, clat zich in de omgeving van Talavera een gevecht heeft afgespeeld tegen de alatste regeeringscolonne, welke aan dit front opereert. Aan de zijde der volksfrontmilitie zouden 360 man zijn gesneuveld en zouden 300 geweren, 3 machinegeweien, een mortier en een ambulance zijn achtergelaten. Volgens Radio Sevilla zal dc krijgs raad het vonnis vellen over den officier Don Gonzalo, die in de gelederen der volksfront-rnilitie gevangen is genomen. Uit Madrid wordt gemeld, dat alle kerkklokken der hoofdstad zijn gesmol ten en dat om versterking is verzocht, teneinde de verdediging te verzekeren. Er zijn sterke Catalaansche colonnes aangekomen. In den boezem der regee ring hebben zich veelvuldig meenings- verschillen voorgedaan. De regeering kan haar gezag niet meer handhaven. De toestand te Madrid blijft ernstig, daar de luchtmacht der opstandelingen het bombardement der militaire punten heeft hervat. Een kazerne is getroffen, waarbij 250 miliciens zijn gedood. De burgemeester van SalamanCa heeft aan de journalisten verklaard: Er bestaat slechts een regccring, die van de nationale junta. Uit Barcelona wordt vernomen, dat de generaliteit voortgaat colonnes te vor men. Dc colonne no. 18 is naar Terucl ver trokken, waar zij een nederlaag leed. De opstandelingen omsingelden San Ra mon, dat door de regeeringstroepen was bezet cn dreven hen eruit, waarbij 200 man der regeeringsstrijdkrachten wer den gedood. Een tegenaanval werd af geslagen: hierbij verionen de regeerings troepen 30 man. alsmede vele geweren en een mitrailleur. Uit San Sebastian wordt gemeld, dat de troepen van generaal Mola na een herig gevecht een radiopost hebben ge vestigd op den berg Igueldo. 251. De twee reizigers keken elkaar even aan. Moesten ze zich zoo maar laten zeggen en welgevallen, (lat ze geen fijne schurken zouden zijn? En ik zou niet idioot zijn, hoonde Piet En ze stonden alle drie met dreigend opgeheven vuisten voor den dikke. m 252.' Het werd ccn formeel kloppartijtje, want de dikke me neer kreeg hulp van andere, medespelers en toen ze eindelijk gehavend van dc grond opkrabbelden, dc een met gescheurde jas en gedeukte hoed, de ander met geen hemd meer aan zijn lijf en Piet met een kromme sabel en een steek waar zijn, hoofd doorheen stak... toen... ij* Volgens een mededeeling-van Radio- Sevilla. blijft het goud-naar liet buiten land stroomen. Einde der week heeft 250 KG. het land verlaten. De algemeene toestand is gunstig, al dus het in handen der opstandelingen zijnde radiostation. De krijgsverrichtingen te Talavera en aan de beide andere fronten hadden tot resultaat, dat aan de zijde der regee ringstroepen 560 man sneuvelden, ter- Lopez Volera een geschrift gevonden is, verscheidene officieren. De Spaansche bladen gelooven, dat in een vergadering der in het Alcazar ver schanste opstandelingen te Toledo be sloten zou zijn de zich daar bevindende vrouwen en kinderen, wier leven door de regeeringaanhangers zal worden ge ëerbiedigd, geleidelijk uit de in puin liggende versterking te laten evacuee- ren. Het blad Politica meldt, dat in de laarzen van den te Barcelona gefusil- leerden nationalistischcn kapitein Luis waaruit blijkt, dat hij aan den militai ren opstand deelneemt, met o.a. den vroegeren radicalen minister Salazar Alonzo, die voor liet volksgerechtshof moet verschijnen. De strijd in den secs tor van Huesca Naar Beuter uit Barcelona meldt, heeft overste Sandino medegedeeld, dat manschappen der Catalaansche militie in den sector van Huesca Sie- tano geheel hebben bezet. De laatste opstandelingenhaarden te Quincena werden eveneens opgeruimd. In deze plaats wappert thans overal de repu- blikeinsche vlag. Beduchtheid voor een oorlog Sévcrac schrijft in Le Populaire, dat er geen grooter gevaar bestaat dan dat dc burgeroorlog in Spanje zou uitloo- pen op een oorlog. Wij moeten dan ook met de grootste zorg er voor waken niets te doen, wat een dergelijke ramp zou kunnen ontketenen. Duclos schrijft in L'Humanité. dat de toepassing van een blokkade tegen de met den wil van het volk gekozen re geering niet alleen een slechte daad is, welke den burgerloorlog verlengt, maar ook een fout, welke den vrede in gevaar brengt. Opstandelingen terug geslagen De Spaansche regeering heeft me degedeeld, dat het een grootcn aanval der opstandelingen langs het front van Talavera, gericht op Madrid, heeft af geslagen en een tegenaanval in dezen sector heeft ingezet. De regeeringstroepen te Toledo al dus wordt eraan toegevoegd zijn een hevig bombardement begonnen op het Alcazar, waar reeds wekenlang 1200 opstandelingen aan de hevige aanval len weerstand bieden. Voor de Spaansche vrouwen en kinderen De Prawda heeft een oproep tot de arbeiders en arbeidsters des Sovjet-Unie gericlit om levensmiddelen beschikbaar te stellen voor de vrouwen en kinde ren der arbeiders in Spahje, die held- maftig strijden voor hun republiek en voor de vrijheid cn onafhankelijkheid. Overal wordt gecollecteerd. De op brengst wordt besteed aan levensmid delen voor de Spaansche vrouwen en kinderen. Nieuwe aanvallen van Hitler op het bols» jewisme NEUr.EN'BEHG, U Sept. (Havas.) Ilitler heeft gisterochtend het woord gericht tot S.A., S.S. en het nationaal- socialistisch motorcorps, (lie in de Luit- pold-arena waren bijeengekomen. De rijkskanselier zeide o.m.: Onze oude tegenstander, dien wij overwonnen hebben, probeert agitatie onder ons tc verwekken. Hij bedreigt ons met den vuist. Men moet zich geen illusies maken: wij zijn ieder oogenblik bereid. In het buitenland hebben overal manifestaties plaats. De massa's wor den opgehitst en bijeengeroepen in be toogingen tegen het fascisme, tegen het nalionaal-socialisme, voor het bolsje wisme, voor dc levering van wapenen en voor het vcrlccnen van financieele hulp. Ik heb Duitschland nog niet opgeroe pen tot een betooging, maar, indien ik Duitschland zou oproepen tot een be tooging, zou er slechts een enkele be tooging zijn. Men zou geen tien of twintigduizend menschen zonder eenige discipline zien, maar millioenen zou den zich verheffen tegen onzen ouden tegenstander, den erfvijand van de menschheid. Als oud-frontstrijder kan ik zeggen, dat wij willen samenwerken en geen vijandigheid, noch haat wen- schen jegens iemand, maar nimmer zal Duitschland bolsjewistisch worden. Wij willen niet, dat het resultaat van ons werk door de internationale bolsjewis ten en Joden wordt vernietigd. Wij we ten, wat ons te doen staat en hebben daartoe geen raad noodig van de Pa- lestijnen. Wij weten, dat de toekomst van een volk geen geschenk is, maar dat het er voor moet strijden. Moord en doodslag ziet men elders. Bij ons is het volk gelukkig, sterk en manmoedig. Voor rnij is het een prachtige zaak uw kanselier te mogen zijn. Ik ben dit ge luk verschuldigd aan allen, die in don kere uren in mij geloofden. Laten wij den ouden eed van vriendschap en ka meraadschap en trouw in ons eeuwige Duitschland herhalen. JAKOETSK, 14 Sept. (A.N.P.) Za- terdag zijn zeventien personen om het leven gekomen bij een brand, welke slaapzalen in de asch heeft gelegd.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1936 | | pagina 2