Kon. Familie betuigt
I Haar dank I
HEBT U
NA DE INNEMING VAN
SAN SEBASTIAN
Verdediging van 't empire
DEfl HAAG14 September. Het is het Haagsche
Comité voor Volksfeesten een bijzonder aange
naam voorrecht ter algemeene kennis te mogen bren
gen. dat H. M. de Koningin, H. K. H. Prinses Juliana
LAATSTE BERICHTEN
Auto op publiek
ingereden
UNIE „EEN SCHOOL MET DEN BIJBEL"
JAC. W. VAN ELST
F. L. v., ACHTERBERGH
De huldiging heeft op Haar
een onvergetelijken
indruk gemaakt
LASTEN ONGELIJK
VERDEELD
De Spaansche opstandelingen melden een
reeks verdere successen
OVIEDO UIT DE
lucht bestookt
Advertentiën
Locaal Comité AMERSFOORT.
UW ADRES
VOOR ALLE
INDUSTRIE- EN HUISBRANDKOLEN
IS
Alb. KOOPAL
HILVERSUM Tel- 7872
r Amicitia
b"P,j2','£y' Berghotel
KOOPT BIJ ONZE
ADVERTEERDERS
HEEFT ZE ALTIJD VOORRADIG
Ie BLAD PAG. 3
AMLXSFCORTSCH DAGBLAD
MAANDAG 14 SEPTEMBER 1936
en Z. H. Prins Bernhard van LippeBiesterfeld heb- jj
ben verzocht alle deelnemers aan de huldebetooging op jj
Zaterdagmiddag 12 September j.l. Hunnen oprechten
dank over te brengen voor de zoo hartelijke en spon-
tane huldiging. II. M. de Koningin en het verloofde Ij
vorstelijke paar hebben de verzekering gegeven dat deze j|
huldiging op Hen een onvergetelijken indruk heeft jj
gemaakt.
Het Comité brengt ook zijnerzijds oprecht dank aan jj
alle vereenigingen en organisaties welke aan zijn op- jj
roep hebben gehoor gegeven, voor de wijze waarop aan E
de huldebetooging is deelgenomen en waardoor deze E
huldiging is geivorden zooals zij is geweest n.l. een jubel m
van geestdrift en aanhankelijkheid aan ons zoo geliefd B
Huis van Oranje.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiil
WERELDGEBEUREN
Bruce meentdat de
overzeesche gebieden
een grooter bijdrage
moeten betalenwat
de defensiekosten be:
treft
IN heel de.wereld vindt een beangsti
gende bewapeningswedloop plaats.
Den laatsten tijd besteedt ook En
geland, dat, in vergelijking tot menigen
anderen staat, een geweldigen achter
stand had in te halen, zeer voel aan
dacht aan de uitbreiding en verster
king van zijn weermacht. Het ligt voor
de hand, dat hiermee vele millioencn
gemoeid zijn en het ligt eveneens voor
do hand, dat de belastingschroef ster
ker zal worden aangedraaid. Men krijgt
inmiddels den indruk, dat do gemid
delde Brit zonder mokken of mopperen
het feit aanvaardt, dat de fiscus hem
belastingpapieren stuurt, waarop steeds
hooger aanslagen staan vermeld. Het is
nauwelijks aan twijfel 'onderhevig, dat
het inzonderheid het groot e gevaar is
geweest, waaraan Engeland heeft bloot
gestaan tijdens den Italiaansch-Ethiopi-
schen oorlog, die velen Britten de oogen
heeft geopend. Wanneer het in den loop
van het Oosl-Afrikaansche conflict tot
een gewapende botsing lusschen Groot-
Brittannie en Italië zou zijn gekomen,
zou Engeland in militair opzicht geens
zins in allen deele behoorlijk uitgerust
zijn geweest. De onweersbui is thans af
gedreven, maar om niet het slachtoffer
te worden \an een eventucele overrom
peling in de toekomst, is do Engelsche
regeering met koortsachtigen ijver de
Britsche weermacht gaan versterken.
Er gaan in Grool-Brittanniê inmid
dels hoe langer hoe meer stemmen op,
die een rechtvaardiger verdeeling be
pleiten van de lasten, die onvermijde
lijk vastzitten aan de versterking der
rijksdefensie. Niet elk gebied in het
Britsche wereldrijk behoeft zich tot dus
ver dezelfde offers te getroosten.
Het is nog niet zoo heel lang geleden,
dat de hooge commissaris voor Austra
lië, Bruce, in een beschouwing, die
allerwegen de aandacht heeft getrokken,
onder meer de opmerking heeft ge
maakt, dat de versterking der Britsche
weermacht niet louter en alleen den En.
gelschcn eilanden ten goede komt, maar
minstens in denzeifden omvang in het
belang is van de bescherming der over
zeesche bezittingen.
Overigens dient er de aandacht op te
worden gevestigd, dat liet eene deel van
bet Britsche wereldrijk aan veel groo
ter gevaren is blootgesteld dan het an-
c'ere. In Canada bijvoorbeeld \oelt men
zich momenteel zeer veilig, doch een ge
heel andere positie nemen Australië en
Iridic, in. die beide ongetwijfeld zouden
worden bedreigd, wanneer er te eoniger
tijd een conflict met Japan mocht uit
breken. Hetzelfde geldt voor Oost- en
Zuid-Afrika, wanneer Engeland in een
oorlog tegen Italië mocht worden ge
wikkeld.
Niettegenstaande deze zeer sprekende
feiten loopen de bijdragen van de ver
schillende rijksgebieden, wat de verde
diging van het empire betreft, ten
zeerste uiteen. Wanneer men de bevol
king van 1935 tot basis neemt, bedroe
gen de uitgaven voor de defensie per
hoofd der beiolking in Groot-Brittannië
2.10.0 pond sterling, in Australië 1 1.10
pond sterling,, in Niemv-Zc.eland 12
shilling 6 pence, in Zuid-Afrika 12
shilling en in Canada slechts 5 shilling
7 pence, dus om-ende-bij een negende
van de lasten, dio de Engelschman in
Europa op zijn schouders torst.
Bruce heeft dan ook met recht en
reden kunnen wijzen op een buitenge
woon unfaire verdeeling van de lasten.
De consequentie van zijn standpunt is
dan ook geweest, dat hij een lans heeft
gebroken voor het betalen van grooter
bijdragen door de overzeesche Britten
ten behoeve van de defensie, waarvan
het geheele Britsche wereldrijk de voor
dooien plukt. Bruce hoeft in dit verband
de volkomen juiste opmerking gemaakt,
dat, wanneer, de verschillende Britsche
gebicdsdeelen dezelfde rechten en vrij
heden verlangen en van de regeering
verwachten, dat zij deze rechten te
allen tijde beschermt, men ook bereid
moet zijn dezelfde lasten te dragen en
dezelfde verantwoordelijkheden op zich
te nemen. Het behoeft geen betoog, dat
de uiteenzettingen van Bruce, een krach
tig beroep.op billijkheid en fairness, te
Londen op -het oogenblik medo in het
middenpunt der aandacht staan.
BINNENLAND
VISSCHERSVAARTUIG
VERGAAN
Ned. motorschip Thor in
botsing. Alle opva*
renden gered
LONDEN, li Sept. Zondagavond
zijn te Huil door den stoomtrawler
Esquimaux" 16 Nederlandschc vis-
schers aan land gezet, behoorende tot
de bemanning van het motorvisschers-
vaartuig „Thor" int Vlaardingen, dat
Vrijdagnacht op 40 mijl van de kust
van Northumberland met de „Esqui
maux" in botsing is gekomen. Mon-
schenlevens zijn echter gelukkig niet
te betreuren.
Ecnige leden der bemanning van de
„Thor" waren op het oogenblik van de
botsing op bet andere schip overge
sprongen.
pp overige leden hadden zich in de
eddingsboot begeven en waren daarna
opgepikt.
De „Thor" was op sleeptouw geno
men, doch twee of driemaal brak de
Iros. en na 1 uur des morgens heeft
men het schip niet meer gezien.
De „Esquimaux" bad nog het dag
licht afgewacht, doch van het schip
was geen spoor meer te bekennen, zoo
dat liet waarschijnliik gezonken is. De
opvarenden van de „Thor" zijn alles
kwijt.
DE FEESTELIJKHEDEN TE
's GRAVENHAGE
l-Icdenavond geeft de N.C.R.V. om
circa 21.30»uur een reportage van het
vuurwerk, dat in tegenwoordigheid van
de Koninklijke Familie op het Malieveld
te 's Gravenhagc wordt gehouden, afge
wisseld met een reportage van het
défilé, dat Zaterdagnamiddag aldaar
plaats vond.
Wegens een lichte verkoudheid zal
H. M. de Koningin hedenavond het
vuurwerk op het Malieveld niet kunnen
bijwonen.
Zondag zouden meer dan
tweehonderd bommen op
de stad zijn ge*
worpen
Madrid meldt eveneens
overwinningen
ST. JEAN DE LUZ, 14 Sept.
(Reuter). Van betrouwbare
zijde wordt vernomen, dat
gouverneur Ortega San Sc?
bastian heeft verlaten.
In een vergadering onder
voorzitterschap van Ortega
in het paleis van den gouver?
neur werd besloten de stad
over te geven. Alleen twee
anarchistische commissaris*
sen waren hiertegen. Deze
twee werden gevangen geno*
men. Het hoofdkwartier van
Ortega is naar Zumaya over*
gebracht. De verdedigers van
San Sebastian, die uit de stad
trokken, hebben een strategi*
schc positie ingenomen bij
Orio, waardoor de weg naar
Bilbao wordt beheerscht.
Ortega verklaarde, dat over een dag
of acht van deze stellingen uit een
offensief zal worden ontplooid.
In de vroege ochtenduren van giste
ren was San Sebastian vrijwel in han
den van de opstandelingen. Alleen nog
enkele volksfronters dekten den aftocht
van de verdedigers en vuurden van ver
schillende punten op de opstandelingen.
Het hoofdkwartier te Valladolid heeft
liet volgende medegedeeld:
In Asturie zijn de colonnes onder de
luitenant-kolonels Tejciro en Pita, die
in gecombineerde actie operccrcn, ten
Westen van Oyiedo opgerukt tot de
poorten van het op 30 K.M. van deze
stad gelegtfn Cornellana. Zij ondervon
den hevigen tegenstand van de zijde der
Asturicrs, die gesteund werden door
talrijke elementen, die hun uit andere
provincies te hulp waren gekomen. De
vijand werd achter tenslotte op de
vlucht gedreven. De nationalen maak-
Verstoorde feestvreugde
te Hocnsbroek
Verscheidene gewonden
IIOENSBROEK, 14 Sopt. Tc Hocns-
brock is de feestvreugde van Zaterdag
avond op eon droeve wijze verstoord,
door een ernstig ongeluk, dat verschei
dene gewonden heeft gemaakt.
Op do Akerstraat, waar een optocht
zou voorbij trekken, en waar dus een
dichte haag van mcnschen aan weers
zijden stond opgesteld, passeerde om
ongeveer kwart over tien een auto, be
stuurd door den hCcr S. uit Heerlen.
Bij den Passartweg stak plotseling een
dame op haar fiets den weg over en,
om een aanrijding tc voorkomen. wierp
S. het stuur van zijn auto om. Hij kon
evenwel niet snel genoeg remmen en
reed op de langs den weg staande mcn
schen in.
De gevolgen waren ontzettend.
Verscheidene personen lagen ge
wond langs den weg. De heer van
de Abeclen uit Heerlen bekwam
een dubbele beenbreuk. Zijn doch
tertje liep een beenfractuur op, ter
wijl zijn vrouw een verwonding aan
de borst kreeg, een nichtje van deze
familie liep een open gescheurde
bovenlip op, de heer Hoogakker uit
Hoeksbroek kreeg een schedclbasis
fractuur, terwijl nog verscheidenp
andere personen lichte verwond in
gen en ontvellingen opliepen.
In allerijl zijn de gewonden naar hr'
St. Joseph 'Ziekenhuis tc T-Iecrlen over
gebracht, nadat door dr. van Mckcl,
voor wiens huis het ongeluk gebeurde,
de eerste hulp was verleend.
VOORST, 14 Sept. Na afloop van
de feestelijkheden ter gelegenheid van
den nationalen feestdag is, in den
nacht van Zaterdag op Zondag, de 46-
jarige ongehuwde R. van der FJst te
Voorst door een auto, bestuurd door A.
K. uit Zutphen, aangereden.
In hewusteloozen toestand is de man
naar het ziekenhuis te Zutphen overge
bracht waar hij, kort na aankomst, is
overleden.
De autobestuurder is. na aanvanke
lijk in arrest te zijn gesteld, vrij gela
ten. Volgens zijn verklaring zou van
der Eist tegen de auto zijn aangeloo-
pen. De auto is in beslag genomen.
ten zeer vele krijgsgevangenen en ver
meesterden een groote hoeveelheid mu
nitie en materiaal.
Aan het front van San Sebastian kon
den de nationalisten over een Hinken
afstand oprukken door de inneming
van Santiago Mendi en Santa Barbara.
Zondagochtend maakten de nationalis
ten zich volkomen meester van Astigar-
raga en Ilernani. Toen deze actie geëin
digd was, stak de vijand Rentoria en
Pasajes in brand.
Het hoofdkwartier te Valladolid heeft
medegedeeld, dat een regiment artillerie
der opstandelingen Zondagavond heeft
gedefileerd langs de boulevards van
San Sebastian, waar het luide word toe
gejuicht. Don geheelen nacht was het
druk op straat van de menscheri, die
uitdrukking wenschten te geven aan
hun vreugde.
De gouverneur van Pampeluna is in
do stad aangekomen. Hij heeft maat
regelen genomen ten aanzien van de
water- en electriciteitsvoorziening.
In de laatste dagen werden volgens
het communiqué honderden gevangenen
door „anarchisten" doodgeschoten. Het
communiqué besluit met de inededee-
ling, dat de opstandelingen bij Toledo
een vijandelijke concentratie hebben
verspreid, waarbij de regeeringslroejien
honderd dooden op het slagveld achter*
lieten.
Het radiostation Jerez de la Frontera,
hetwelk zich in handen van de opstan
delingen bevindt, deelt mede, dat het
fort San Marco thans bezet is door de
rechtschcn, na een hevig bombarde
ment
Aan het front van Talavcra zijn de
rechtschcn 7 K.M. opgerukt in Noorde
lijke richting.
Tc Barcelona organiseert dc genera
liteit nieuwe colonnes om aan het front
van Tcruèl aan tc vallen.
Tegenstand der rebellen
in Oviedo
Het blad El Liberal publiceert een be
richt van zijn correspondent te Santan
der, die meldt, dat de voornaamste pun
ten van tegenstand van de opstande
lingen tc Oviedo zijn: dc kathedraal.
welke Is versterkt, het station en dc
modelgevangenis. De stad is omringd
door batterijen van de regeering en de
luchtvaart bombardeert geregeld de stel
lingon van de opstandelingen. Van de
voorposten der regeeringsstellingen at
ziet men rookwolken opstijgen in de
stad.
Dc Spaansche minister van oorlog
heeft het volgende medegedeeld:
De regeeringsluchtinacht heeft Zon
dag meer dan 200 hommen op Oviedo
geworpen en bovendien do omstreken
van Saragossa en Bélchite gebombar
deerd. Aan het front van Guadarramn
zijn vier Marokkaansche „regulares"
naar de. regeöringstroepen ovcrgeloopcn
niet een vrachtauto met 500 gasmaskers.
Laat in den middag hebben do leiders
der opstandelingen in hel Alcazar to
Toledo een vergadering gehouden,
waarop liet stormachtig toeging en
waarhij de kwestie van vrijlating der
vrouwen en kinderen, die in het fort
worden vastgehouden, werd besproken.
Deze besprekingen zullen lieden worden
voortgezet. Aan het front van Estrama-
dura heeft de luchtmacht der regeering
en colonne opstandelingen, die de troe
pen aan het front van Talavcra ging
versterken, gebombardeerd.
Het ministerie van oorlog deelt mede,
dat in den Westelijken sector van Astu
rie een hevige strijd heeft plaats gehad.
De republikeinsche strijdkrachten heb
ben een colonne opstandelingen in de
pan gehakt, een groote hoeveelheid wa
pens en munitie buit gemankt en 50
man gevangen genomen,
Aan het front van Aragon hebben de
troepen, die te Siguenas opereeren, een
aanval gedaan oji de vooruitgeschoven
stellingen der opstandelingen, die zich
2 K.M. hebben teruggetrokken. Een co
lonne regeeringsfroepen heeft in den
sector van liet centrum twee belangrijke
strategische punten bezet en een aanval
der opstandelingen afgeslagen.
De evacuatie uit het
Alcazar
De gezant van Chili te Madrid, Munez
Morgado, heeft zich Zondagavond naar
Toledo begeven om te bewerken, dal de
!)00 grijsaards, vrouwen en kinderen,
die in het Alcazar zijn opgesloten, van
daar zullen kunnen vertrekken.
De vluchtelingen zullen eventueel
worden ondergebracht in twee kloos
ters, waar zij de bescherming van het
corps diplomatique zullen genieten.
De regeering heeft aangeboden voor
dc bescherming en' ravil ail leering der
vluchtelingen te zorgen. Het is nog niet
mogelijk geweest deze voorstellen ter
kennis te brengen'van do opstandelin
gen; daar. er nog steeds geschoten
wordt.
De bevelhebber der regceringslroepen
HET VOLKSLIED VAN LIPPE
Wij laten hieronder volgen hot Volks
lied van Lippe, zooals wij dat afgedrukt
vonden in de Autokampioen:
Wie schön bist Du, geliebtes Heimatland
Natur hat Dich gcschmückt mit reiclier
Hand,
Die Baume stehn ron goldencn Friichten
schwer
Auf griincn Weiden grast der Rinder
Heer,
Des ems gen Schnittcrs warten und der
Al a lid,
lm Sommerwindc wogt die gotdene Saat,
Die Buchc rausclit auf Deinen Bergcs Höhn
Wie bist Du, Heimat land, so lachend
schön!
zal het an!woord der opstandelingen
overbrengen aan Largo CabalIcro, die
het op zijn beurt aan Morgado zal over
handigen. Indien de opstafitlelingen het
voorstel zullen aannemen, zal een af
spraak worden gemaakt voor een onder
houd van dc opstandelingen met Mor
gado.
Mijnengevaar
Radio Coruna heeft in dc Engelsche
taal de volgende medcdeeling uitgezon
den:
Voor alle schepen, die bij de Spaan
sche kusten varen: De cohSul van Enge
land te Coruna deelt mede, dat er vol
gens inlichtingen van den commandant
der vloot van dc opstandelingen te For-
rol gevaar bestaat de havens van San
tander on Bilbao te naderen, daar op
14 .September direct na middernacht
mijnen zullen worden gelegd. Alle sche
pen, die zich thans in doze havens be
vinden, moeten ze verlaten voor het
genoemde tijdstip.
leren op weg naar
Spanje
Generaal O'Duffy heeft aan de pers
verklaard, tint binnenkort tweeduizend
Ieren in Spanje tegen het communisme
zullen strijden. Dc Generaal heeft ccni-
gen tijd gewerkt aan. do rcci utocring
van een brigade vrijwilligers. Hij wei
gerde nadere bijzonderheden te ver
strekken over den 'datum van vertrek
en yervoergclegenheid. Slechts zeidc hij,
dat twee Iersche verbindingsofficieren
zich in het hoofdkwartier van Franco to
Cncéres bevonden. Hot Iersche corps zal
gescheiden zijn van het vreemdelingen
legioen. I-Iet foil, dat dc leren ongewa-
pend reizen, bewijst volgons O'Duffy,
dat hier geen sprake is van overtreding
van het non-interventieverdrag.
Hedenavond over
leed onze zorgvolle
Moeder, Behuwd-,
Groot- en Overgroot
moeder,
FREDERIKA PAULINA
WILDSCHUT,
Weduwe van den Heer
W. KRAAL Sr.,
in den ouderdom van
85 jaar.
Driebergen:
B. KRAAL.
JOH. KRAAL-
VAN DOLDEREN.
Zeist:
JAN W. KRAAL.
G. KRAAL—GEERDES.
Amersfoort:
J. J. C. RUITENBERG-
KRA AL.
CORN. RUITENBERG.
Driebergen:
W. KRAAL.
S. W. KRAAL—MUR.
F. P. APPELS-
KRAAL.
J. APPELS.
Klein- en
Achterkleinkinderen.
Driebergcn-Rijsenburg,
12 September 1936.
Hoofdstraat 153.
Verzoeke geen rouw
bezoek.
Dc teraardebestelling
zal plaats hebben op
Woensdag 16 Sept. a.s.,
op de Óude Alg. Be
graafplaats te Driebcr-
gen-Rijsenburg. Vertrek
van het sterfhuis des
nam. 1:45.
Leeren motor-caps, prima
pasvorm f 2.waterproof
beenpijpen f 1.40, waterproof
pantalons z. z. f 5.zware
jekkers met 5 zakken en
sterke voering f 17.
HUIB HOLSTEIJN.
Ann do Voorstanders van het CHRISTELIJK ONDER
WIJS en aan BELANGSTELLENDEN wordt dringend ver
zoght den UNIEAVOND 1936 op Woensdag 16 Soptember in
dev St. J OMSK KR K bij Ie wonen.
Sprekers: Ds. A. DöNSELMANN, Amersfoort.
Dr. K. DIJK, 's-Gravenhagc.
Ds. M. G. GERRITSEN, Amersfoort.
Toegang en zitplaatsen vrij. GEEN collecte
Aanvang 8 uur 's avonds. Deuren op half acht.
TELEFOON 389
KAMP 92
Hebt U Droste's nieuwe
album JAVA II al
het schitterende vérvolg
op het bekende Droste-
album „Java I"?
Stort 90 ets. op Postgiro-rekening
No. 6850 Droste Haarlem (met ver
melding Album Java II) en franco
krijgt U dit prachtwerk thuis
ALTIJD WELKOM!
Timorstraat 24
Leeraar ENGELSCH M.0.
en SPAANSCH
(beëed. vert.)
Opleiding practijk-
examens, enz.
In chr. j'
Prospectus aldaar verkrijgb.
K0ESTEEG 5 TEL. 155
een verwarming voor
INDUSTRIE NOOTJES,
dan zal het advies
van den installateur
daarvan zijn:
Stookt WILLEM SOPHIA
nootjes 4, want deze
geven een minimum
roetaanslag, en zijn
't voordeeligst in
't gebruik. De prijs
is gelijk aan alle
andere soorten.
