MEXICO STUURT WAPENEN AANVAL OP MADRID HET INCIDENT TE PAK HOI De Negus vraagt onderzoek Staking wordt opgeheven Chili's situatie DE LUCHTROOVERS VAN HOITIKA Stembusstrijd in Amerika Kinderboekje Spaansche regeeringstroepen wachten op een schip met geweren en munitie OM HET BEZIT VAN MALAGA Rebellen melden successen Overeenstemming bereikt is Concessies van weerskanten RADIOREDE BLUM VAN Dreigend bombardement var Bilbao en Santander mm REPUBLIKEINSCHE ZEGE IN MAINE te BLAD PAG. 3 AMERSFOORTSCH DAGBLAD BUITENLAND Beweerde oneenigheid onder het vlootpersoneel der loyalisten (GIBRALTAR, 18 Sept. (Reuter). De regeerings* troepen te Malaga zouden gisteravond ravitailleering ontvangen, indien het schip Magalltnes niet werd opge* houden. Het schip brengt een aanzienlijke hoeveelheid ges weren cn munitie uit Mexico. Vluchtelingen uit Malaga, te Gibraltar aangekomen, deels den mede, dat de Jaime Pris mero en verscheidene torpes dojagers van de regeeringss vloot uit Malaga zijn vertrok* ken om de Magallanes te escorteeren; 30.000 volksfrons ters verdedigen het gebied rond Malaga, doch zij schij* nen gebrek aan wapens te hebben. Het schijnt, dat zij een tegenaanval voorbereis den. Te La Linea, dat in handen van de opstandelingen is, wordt verklaard, dat de inneming van Ronda, welke gemeld werd, nog voorbarig is. De laatste dagen zijn 400 werkloozen van La Linea te werkgesteld om loopgraven te maken aan de Guadnrio-rivier. Zij zijn in auto- Lussen hierheen vervoerd. Vooraanstaande opstandelingen te Algeciras deelden Reuter mede, dat de opstandelingen op het oogenblik niet voornemens zijn naar Estepona en Malaga op te rukken. Het Britsche oor logsschip Anthony is, van Malaga komend, to Gibraltar gearriveerd met 80 vluchtelingen aan boord, waaronder een veertigtal kloosterzusters, voorna melijk Fransche en Zwitsersche. Een honderdtal Britsche vluchtelin gen uit La Linea. die in het kamp te Gibraltar vertoefden, zijn teruggekeerd naar hun woonsteden, doch eenige hon derden weigeren nog dit voorbeeld te volgen. De Radioclub te Teneriffe deelt mede, dat de regeeringsvloot, welke bij Mala ga gestationneerd is, is uitgevaren. Op k' zee hebben besprekingen plaats gehad Het vlootpersoneel zou van meening l zijn door de regeering te worden mis- leid. Besloten werd den strijd te staken B en zich onvoorwaardelijk over te geven, j? Een gedeelte der opvarenden was het daar volgens het bericht niet mee eens en schoot op de kameraden, die zich I wilden overgeven. Er zouden meer dan 2ó0 dooden gevallen zijn. Het eskader I is naar Malaga teruggekeerd. (Uit dit X niet zeer duidelijke bericht is op te maken, dat de aanhangers der regee- I ring im de meerderheid zijn gebleven, daar de „radioclub" anders wel zou I hebben gemeld, dat de vlootgroep zich j! aan de zijde der opstandelingen heeft I geschaard. Red.) Vliegtuigen neergeschoten Verschillende radiozenders der op- I standelingen hebben gisteren gewag ge- I maakt van nieuwe successen der op- I standelingen. De zender van Burgos I heeft medegedeeld, dat de troepen der I opstandelingen bij hun opmarseh naar Bilbao Woensdag den berg Aldapa be- zet hebben. De tegenstanders moesten daarbij twee stukken geschut cn een B groofe hoeveelheid munitie achterlaten. I Generaal Franco heeft medegedeeld dat zijn troepen bij Toledo opnieuw aanzienlijk opgerukt zijn en een stuk I geschut alsmede twee radiotoestellen hebben buitgemaakt. Aan hetzelfde front zou het verder gelukt zijn twee I vliegtuigen der regeering, die bommen I wierpen, omlaag te schieten. Hetzelfde radiostation heeft uit Madrid bericht. dat aldaar wegens de heerschcnde I schaarschte aan metalen alle grootc en kleine ijzeren en bronzen voorwerpen I in beslag zijn genomen om voor het I vervaardigen van oorlogsmateriaal te I worden gebruikt. De speciale vertegenwoordiger van i Havas te Hondave meldt: Te Irun zijn de represaillemaatre gelen begonnen. Een twintigtal perso- nen werden, onder beschuldigng betrek kingen met het volksfront te hebben onderhouden, terechtgesteld. Naar ver nomen wordt, zijn te San Sebastian vele arrestaties verricht. De vonnissen zul len later worden geveld Bij bet bezoek van generaal Mola aan San Sebastian vlogen een drietal regeeringsvliegtuigen over de stad. die enkele bommen wier pon. In geval van een overwinning der opstandelingen zou generaal Martinez Anido geroepen worden een vooraan staande nlaats te vervullen in de regie ring der miltaire dictatuur. Een ge deelte der Spaansche bevolking draatrt Anido groote achting toe om zijn vast beslotenheid. Hij zou dan bij zijn taak worden bijgestaan door de generaals Mola en Franco. Vroege winter ten Noorden van Madrid Reuter seint uit Madrid, dat in den 6ector van Talavera, waar de tegen standers hun beste troepen hebben sa mengetrokken, de strijd voortduurt, doch in hoofdzaak blijft deze beperkt tot wederzijdsche luchtbombardemen ten. De regeering is aangemoedigd door de berichten, volgens welke de plaatse lijke stamhoofden in Spaan6ch Marok ko tegen generaal Franco in opstand zijn gekomen. In do bergen op 80 K.M. ten Noorden van Madrid zou reeds sneeuw zijn ge vallen en abnormaal vroeg is daar de winter ingetreden. De regeering publi ceert oproepen, wa'arin warme kleercn worden gevraagd voor de troepen in dezen sector. Er is een nieuwe colonne vrijwilligers aangekomen, de colonne Parijs, die ge vormd is uit Spanjaarden, waaronder vele oude politieke uitgewekenen, die zich in Frankrijk, en vooral te Parijs, hadden gevestigd en die naar Spanje teruggekeerd zijn om voor het volks front te vechten. Maqueda Ingenomen Het radiostation van Cadix heeft me degedeeld, dat de troepen van kolonel Yague Maqueda op den weg van Tala vera naar Madrid hebben ingenomen. Tijdens dezen strijd hebben de regee ringstroepen vele dooden verloren en moesten zij belangrijk materieel achter laten. Het radiostation van Tetoean heeft medegedeeld, dat de opstandelingen zich thans halverwege San Sebastian en Bilbao bevinden en dat laatstge noemde stad binnen drie of vier dagen zal vallen. Met ingang van heden zullen de ge wone spoorweg- en autoraobielverbin- gen tusschen Burgos en San Sebastian worden hersteld. Het negentiende leger zal Pak Hoi verlaten gn door enkele troepen worden ver» vangen TOKIO, 17 Sept. (A.N.P.) Uit Hongkong wordt thans vernomen dat het 19e Chis neesche leger dat uit Pak Hoi teruggetrokken wordt, naar Kwangsi gaat. De opperbevel» hebber van het Cantondeger, generaal Yoe Han Mo, zendt troepen naar Pak Hoi om het 19e leger te vervangen. De Chineesche ambassadeur te Tokio heeft hedenmiddag een bemek gebracht hij den Japanschen minister van hul- tenlandsche zaken, Arita, om hem offi cieel mede te deelen, dat het 19e leger uit Pak Hoi wordt teruggetrokken. Hij verzocht verder nog enkele dagen den tijd om de evacuatie te voltooien. Arita dankte voor deze maatregel en ver klaarde, dat het Japansche publiek zeer opgewonden is door het Incident en wees er op, dat elke vertraging van de ontruiming van Pak Hoi door het 19e leger een onaangenamen indruk zou maken. De minister verklaarde verder te hopen, dat de incidenten van Tsjengtoe en Pak Hoi geregeld zullen worden, aangezien deze incidenten de vriendschappelijke betrekkingen tus schen heide landen ernstig in gevaar brachten. Hij wendt zich tot het Perma» nente Hof van Int. Justi» tie in Den Haag LONDEN, 17 Sept. (Peuter-A.N'.P.) Een Londensche advocatenfirma heeft Donderdag een telegram ge zonden aan het Permanente Hof van Internationale Justitie te 's-Gravenhagc, waarin in opdracht van den Negus van Abessynië en zijn regeering een buitengewone zit ting van het Hof wordt verzocht, teneinde de klachten van Abessy nië tegen Italië aan te hooren. Overeenstemming tusschen werkgevers en werknemers in Frankrijk bereikt PARIJS, 17 Sept. (Reuter* A.N.P.) In het textielcon* flict te Rijssel is overeenstem* ming bereikt. Nog slechts eenige detailpunten moeten geregeld worden. Men zal zich herinneren, dat dit arbeidsconflict 100.000 man omvatte. PARIJS, 17 Sept. (Reut.-A.N.P.) Het textielconflict te Rijssel kan met vrij groote zekerheid als geënidigd worden beschouwd. Daar de partijen niet tot overeenstemming konden komen ten aanzien van het vraagstuk der arbei- dersgedelegeerdcn, heeft do regeering voorstellen gedaan betreffende verhoo ging der loonen. De arbeiders deden daarop belang rijke concessies in de delegatickwestie, zoodat het thans zeer waarschijnlijk is, dat de werkgevers zullen toestemmen in loonsverhooging. Een eerste overeenkomst zal vermoe delijk vanavond nog geteekend worden. Het Fransche volk wil in vrede leven met elk volk PARIJS, 17 Sept. (Reuter.) In een radiotoespraak heeft de minister-presi- dent Blum onder meer gezegd: JtIn overgroote meerderheid blijft het Fransche volk gehecht aan de herin nering en de traditie der Fransche re volutie. Frankrijk gelooft aan de politieke vrijheid, de burgerlijke gelijkheid en de menschelijke broederschap. Onder de rechten der vrijheid rekent het in de eerste plaats do vrijheid van gedachten en van geweten. De geschiedenis van de laatste eeuw heeft bewezen, dat het democratische regime minstens evenveel stabiliteit heeft geboden als de regeerings-syste- men, die berusten op de almacht van één man. Frankrijk wil geen enkelen anderen staat de regeeringsbqginselcn opleggen, die het als de meest verstandige en rechtvaardige beschouwt, het eerbiedigt de souvereiniteit van andere staten zooals het zijn eigen souvereiniteit meent te kunnen verdedigen. Frankrijk wil in vrede leven met alle volken, onverschillig hoe hun bin- nenlandsch bestuur geregeld is." NOODLOTTIGE TREINBRAND Onachtzaamheid van be. ambten. MOSKOU, 18 Sept. (D.N.B.) Naar de Prawda bericht, is nabij Bakoe door een botsing van een locomotief met een petroleumtrein deze laatste in brand gevlogen. Hierbij moeten talrijke per sonen om het leven zijn gekomen. In tegenspraak met de voorschriften en niettegenstaande herhaalde waarschu wingen van de blokwachters, liet een machinist zijn locomotief op een ge blokkeerde lijn rangeeren. Een petro leumtrein, welke op de lijn reed, kwam met deze locomotief in botsing, waar door de trein in brand vloog en een aantal tanks ontploften. Het vuur sloeg over op een personen trein, welke naast den petroleumtrein stond, zoodat nog drie derde klasse wagons verbrandden. Verscheidene rei zigers kwamen hierbij in do vlammen om. De brandweer moest uit enkele na bijgelegen steden in den Kaukasus wor den gehaald. Ook den blokwachter treft schuld, aangezien hij niets heeft gedaan om den petroleumtrein op te houden, toen hij zag, dat de machinist met de ran- geerende locomotief toch op de verbo den lijn bleef rijden. Het aantal slachtoffers wordt geheim gehouden. Buitenlandscb Weeroverzicht Medegedeeld door het Kon. Ned. Mot, Instituut in de BUt. Het gebied van hoogen luchtdruk in het noord-oosten nam weer in beteekc- nis af en verplaatste zich naar het oos ten. Het maximum in het westen nam af. Een vlak minimum bewoog zich van het zuiden naar de Noordzee en bracht in oost- en noordoost Frankrijk plaat selijk z waren onweersregen (Parijs meldt 2-i m.m.) Bij TJsland blijft de luchtdruk laag en blijft het weer zeer stormachtig. Behalve in het Oostzeegebied en ook in het noorden, waar het hard waait, is het weer in het geheele waarne mingsgebied mooi cn rustig met zwak ken wind en aangename temperatuur. In de bovenlucht is het nog volop zo mer en de temperatuur van het vries punt ligt in de Alpen nog boven 3000 meter hoogte. De herfst doet zich reeds kennen aan de ochtendnevels, welke vooral in de kustlanden voorkomen. Aanvankelijk zijn er nog geen oorza ken te zien, die het mooie herfstweer zullen verstoren. Generaal Franco stuurt 25000 man versterkingstroepen ten behoeve van de operaties TENERIFFE, 18 September. (Reuter). Generaal Franco heeft 25.000 man naar kolo* nel Yague gezonden om diens troepen, welke den aanval op Madrid zullen ondernemen, te versterken. Generaal Mola heeft ver* klaard over voldoende strijd* krachten te beschikken voor de operaties in het Noorden. De luchtmacht der opstan* delingen heeft gisteren de stations van Madrid en het dorp Retamares bij Madrid gebombardeerd, zoomede liet hoofdkwartier der regec* ringstroepen te Lozoya (So* mosierra). De junta van Burgos raadt vreemde lingen aan Bilbao cn Santander te ver laten, daar beide steden, indien zij zich niet zullen overgeven, binnenkort zullen worden gebombardeerd. Het Spaansche ministerie van oorlog heeft officieel medegedeeld, dat do re geeringstroepen aan het front van Ara- gon steeds verder oprukken in de rich ting van Teruel. Zij bevinden zich thans 3 K.M. van deze plaats. Aan het Noordelijk front zijn in de buurt van Montoro twee vliegtuigen der opstandelingen lot dalen gedwongen. De inzittencn werden gevangen genomen. De regeeringstroepen hebben, zonder te genstand te ondervinden, het dorpVitrc bezet. In Estremadura heeft de lucht macht afdcelingen opstandelingen ge bombardeerd en verspreid. Generaal Queipo de Llano heeft me degedeeld, dat de colonne, welke op weg is naar Toledo, 10 K.M. is vooruitgeko men en de dorpen Escalona en Brabo heeft bezet. De regeeringstroepen hebben volgens De Llano 500 dooden moeten achterla ten, terwijl 100 man gevangen werden genomen. Aan het front in de Guadarrama heb ben de rechtsche troepen do stollingen der regeeringstroepen bij Navas Prias stormenderhand genomen en daarbij 260 geweren buitgemaakt. Het land, bekend door zijn salpeterindustrie, bestrijdt energiek de crisis Chili viert zijn honderdzesentwintig- ste onafhankelijkheidsfeest. Deze, aan de Westkust van Zuid-Amerika gelegen republiek heeft onder het krachtige be wind van president Arturo Alcssandri al het mogelijke gedaan, om de econo mische gevolgen van de salpeter-crisis te boven te komen en niet zonder suc ces. Chili heeft tot J925 feitelijk zon der ernstige zorgen kunnen leven: lage belastingen, goedkoope werkkrach ten, groote afzetgebieden voor 's lands voornaamste artikelen, salpeter en ko per, een ruim aanbod van buiten landscb kapitaal, stabiele wisselkoer sen en sluitende begrootingen. Omstreeks 1925 veroorzaakte de pro ductie van stikstofhoudende meststof fen in de Vereenigdc Staten en Europa de eerste moeilijkheden, 's Lands voor naamste bron van inkomsten. «Je salpe ter-industrie, werd bedreigd. De wereld crisis en do daarmede gepaard gaande ontreddering heeft uiteraard ook in Chili tot ernstige economischo conse quenties geleid. In 1932 was de toestand van het land uitermate ongunstig. In de salpeter-districten heerschte des tijds groote ellende. Deze toestand is echter met groote elasticiteit en ener gie beheerscht. Nieuwe belastingen werden geheven en een ontredderd muntstelsel werd door ingrijpende maatregelen op een meer soliedo basis gegrondvest. Twee jaren later bleek de binnenlandsche toestand volkomen ge wijzigd. De begrooting was in even wicht, 's lands werkloosheid was bijna geheel overwonnen cn in de binnen landsche industrie heerschte groote bedrijvigheid. De salpeter-industrie is gerationali seerd en gestabiliseerd, de koper-uit voer beweegt zich op een bevredigend peil, de goudproductie is aanzienlijk gestegen, evenals de productie van steenkool. De landbouw is zoo goed mogelijk gemoderniseerd en de prijzen der landbouwproducten laten voldoen de marge aan de producenten. Do to tale belastingopbrengst is sedert 1932 gestegen van 356 millioen pesos tot 974 millioen pesos in 1935. Men raamt de gehccle belastingopbrengst in 1936 op een milliard pesos. De invoer van het land heeft gedurende «le eerste zes maanden van dit jaar 170 millioen pe sos goud bedragen tegen 140 millioen pesos goud in de overeenkomstige pe riode van 1935. Voor den uitvoer zijn de cijfers resp. 297 cn 253 millioen. De buitcnlandsche handelsbeweging gaat derhalve eveneens in opwaartsche richting. Het behoeft dus geen verwon dering te baren, dat de reiziger, die Chili bezoekt, aldaar een groot optimis me zal vaststellen. Men leeft er, in het algemeen gesproken, zonder ernstige zorgen en bijzonder goedkoop. Moge de Chileensche volkshuishouding op dezen weg voort kunnen gaan. 259. Dio professor was heolemaal niet hooggeleerd, maar een schrijver van films, die beroemd was om zijn verstrooidheid, als hij weor een nieuwe film aan het bedenken was. IIij scheen van do botsing niet veel gemerkt to hebben, hief do armen in wanhoop omhoog en zuchtte: 260. IIoc krijg ik een mooi vliegongeval in elkaar? Niet zoo'n gewoon ongelukje, maar iets bijzonders. Als we U soms kunnen helpen? zei de bestuurder, we hebben pas zooiets mee gemaakt. Ja, zei Piet, een reuze-film. De gloeiende meteoor steen of het gekraakte toestel in de dooie boom. De schrijver greep aangedaan de handen van Piot, lip WERELDGEBEUREN Niettemin wordt aan: genomen, dat Roosevelt zich in November zal kunnen handhaven ER bestaat een Amerikaansch gezeg de, hierop neerkomende, dat de Verecnigde Staten in hun geheel plegen te stemmen, zooals de staat Maine dat doet. In Maine nu zijn, zes weken voor de algemecnc verkiezingen in Amerika (die in het begin van No vember zullen worden gehouden en waarbij ook over het Amerikaansche staatspresidentschap zal worden be slist), niet alleen de staatsambtenaren verkozen, maar ook de parlementaire vertegenwoordigers, d.w.z. drie afge vaardigden, een senator cn een gouver neur, aangewezen. In verband met bovenaangehaald gezegde bestond er uit den aard der zaak een buitengewone belangstelling voor den uitslag der recente verkiezingen in Maine. De repu blikeinen hebben bij dezen stembus strijd successen weten te boeken, maar een opzienbarend karakter hebben deze niet gedragen, al kan niet worden ont kend, dat, moge de numerieke vooruit gang der republikeinen niet verbijste rend zijn geweest, zij niettemin toch de verwachtingen der republikeinen zelf eenigszins heeft overtroffen. Ofschoon men, uitgaande van de idee, dat de verkiezingsuitslagen in Maine oen weerspiegeling plegen te zijn van het totale resultaat in Amerika, zich wel eens leelijk heeft misrekend, heeft men aan den stembusuitslag van ge noemden kleinen staat, die in het Noord-Oosten van Amerika ligt cn een hecht republikeinsch bolwerk is, toch een zeker houvast. Eén feit is thans reeds zeker: dc repu blikeinen van Maine zijn niet in mas sa's naar de democraten overgeloopen; integendeel: verschillende democraten zijn naar de republikeinen gedeserteerd. Dc desertic-tendens kan echter geens zins worden opgevat als de aankondi ging van rle totale ontbinding der democratische legerscharen. Wanneer niet alle teeker.cn bedrie gen, zal bij de bondsverkiezingen noch een republikcinsche vloedgolf de demo craten wegspoelen, noch een democrati sche storm de republikeinen wegvagen. Doorgaans goed ingelichte kenners van Amerikaansche toestanden zijn dan ook de zienswijze toegedaan, dat, mo gen de democraten in het a.s. najaar hier en daar ook vecren laten, de po sitie van staatspresident Roosevelt niet op verontrustende wijze aan het wanke len zal worden gebracht, zoodat in uit gebreide kringen wordt aangenomen, dat het Landon niet zal gelukken Roose velt van zijn zetel te schuiven. Dit neemt echter niet weg, dat het overigens bescheiden verkiezingssuc ces der republikeinen in Maine niet na z.al laten ook elders in Amerika indruk te maken. Van de zege kan door de republikeinen in elk geval propagan distisch profijt worden getrokken. Maar moge inmiddels al niet z.ijn te voorzien, «lat Roosevelt als staatspresident van het politieke tooneel verdwijnt, noch tans mag het geenszins als uitgesloten worden beschouwd, dat hij, na de No- vemberverkiezingen. zich in een eenigs zins moeilijker positie zal bevinden. Op het oogenblik bestaat de Ameri kaansche senaat uit 69 democraten en 24 republikeinen, terwijl deze cijfers voor het Huis van Afgevaardigden on derscheidenlijk 322 en 102 zijn. Met an dere woorden: Roosevelt beschikt over zeer belangrijke meerderheden, die ech ter, als uitvloeisel van de uitslagen der voor de deur staande verkiezingen, wel eens in ernstige mate zouden kunnen slinken, hetgeen zou beteckenen, dat Roosevelt in het volgende congres zich voor een talrijker oppositie zou zien ge plaatst. Wanneer men hierbij nog in aanmer king neemt, dat ook de rechtervleugel der democraten, die in vele gevallen niet bereid is Roosevelt te volgen, aan gezien diens politiek hun te vooruit strevend voorkomt, feitelijk tot de oppo sitiegroep moet worden gerekend, dan ligt liet bijna voor do hand, dat Roose velt in de eventueel volgende regeeringsperiodo genoodzaakt zal zijn zijn politiek te matigen, wil hij niet al Ie veel conflicten uitlokken. Kortom: Roosevelt zal van November af vermoe delijk rekening moeten houden met. een aanmerkelijke wijziging, wat de verhou ding der parlementaire krachten be treft. GEEN VOLKSFRONT IN BELGIE BRUSSEL. 18 Sept. (D.N.B.) Dc Brusselsche vereeniging van do Belgi sche arbeiderspartij heeft gisteren in een buitengewoon congres de vorming van een Volksfront besproken. Het mcerendeel van de sprekers verklaar de zich tegen een dergelijk front, o.a. ook de voorzitter van de socialistische partij, Vanderveldc. Een Brusselseh blad had gemeld, dat Van Zeeland, de premier, voornemen* was een nieuwe partij te stichten. Het blijkt, dat dit niet juist is. Wel ver klaart men in politieke kringen, dat de minister-president een nauweren band tusschen de drie regeeringspar- tijen, socialisten, liberalen en katholie ken, wil brengen. Ilij zou daarbij den ken aan de instelling van een coördi- neerend orgaan in den vorm van een permanenten raad, waarin de drie partijen gemeenschappelijk de te nemen beslissingen zouden bestudee- ren.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1936 | | pagina 3