VELE DUIZENDEN
DOPPEN
TAXI-DIENST
DE EEMLANDEQ
Vliegtuigen
Volkeiiboiidsraadl bijeen
HAIFA EEN
legerkamp
4000
[1830
TEL. 1850
1093
boven Madrid
Pakhoi thans
ontruimd
Nic. Bovée
LUYCX
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 14 regels f 1.05 met inbegrip van een tew^snummcf
Dinsdag 22 September 1936 Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
35e Jaargang No. 72
De Spaansche regeeringstroepen zouden
een groote overwinning hebben
behaald
TWEE MAANDEN
STRIJD
Oud-minister ter dood
veroordeeld
Bevolking geadviseerd zich
over te geven
Japansche militairen naar
China
Onwettige wapening
Geheime wapenfabriek
ABESSYNIE EN DE
VOLKENBOND
Geheimzinnig eskader
De stakingsbeweging
in Frankrijk
WARSCHAU CONTRA
PRAAG
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
EXEMPLAREN
Betrouwbaarste- en Goed
koopste adres
Hoofdkantoor: Coornbertlaan 3
7 uur 27 min.
STOFFEN- en MODEHUIS
BEZETTING VAN
FABRIEKEN
ANEKSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS P" 3 maandeo voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
week met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.15.
Binnenland iranco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
u-
elke regel meer f 0.25 Liefdadigheids-advertentiën voor de
helft van dea prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Eewijsnummer extra f 0.05
Actie aan het front weldra
bemoeilijkt door in»
tredende koude
MADRID, 22 Sept. (Reuter).
In een communiqué van het
ministerie van oorlog, dat
even voor middernacht over
de radio is voorgelezen, be»
weert de regeering, dat in
een gevecht aan het Zuide»
lijk front 3036 soldaten der
opstandelingen zijn gedood.
Het gevecht, aldus wordt me»
degedeeld, ontstond na een
aanval, ontketend door Ma»
rokkaansche troepen en sol»
daten van het vreemdelingen»
legioen.
Na twee maanden van verbitterden
strijd, aldus seint Reuter uit Madrid,
is het centrale front het meest be
langrijke in verband met de nabijheid
van Madrid en de middelen, die aan
beide zijden worden gebruikt. Het is
'duidelijk, dat de inneming der hoofd
stad den opstandelingen een aanzien
lijk voordcel zou opleveren.
Het centrale front omvat twee secto
ren. Ten Noorden cn Noord-Westen
van Madrid, in het Guadarrama-ge-
bergte. heeft dc frontlinie sedert den
eersten dag geen noemenswaardige ver
andering ondergaan; zij dient uitslui
tend als beschermingslinie voor de op
standelingen, wier eenige actie van be
lang gericht schijnt te zijn op het dorp
Lozoyuela, dat de groote drinkwater
reservoirs voor de voorziening van een
gedeelte van Madrid bcheerscht. De
strijd aan het front in de bergen zal
van dag tot dag een langzamer en
moeilijker verloop hebben als gevolg
van de koude, die reeds haar intrede
begint te doen en die den thermometer
in het midden van den minter tot 15
tot 20 graden onder nul zal doen da
len.
Bii Arenas de San Pedro begint de
sector van Tavalera in het dal van de
Taag, dat een idealen invalsweg vormt,
waarlangs de opstandelingen Madrid
moeten aanvallen. De opstandelingen
trachten den halven cirkel, die Madrid
omsluit, te vernauwen. Het gevaarlijke
punt in de spoorwegverbindingen tus-
schen Madrid en Catalonië en de ove
rige Oostelijke provincies is Aranjuez,
dat gelegen is op een vijftigtal kilome
ters ten Noord-Oosten van Toledo, waar
van de opstandelingen dus nog vrij ver
verwijderd ziin.
In een te Madrid gepubliceerd com
muniqué wordt medegedeeld:
Officieele berichten omtrent den strijd
in het Westelijke deel van Asturië be
vestigen. dat dc opstandelingen op de
vlucht werden gejaagd. Na een strijd
van 12 uren moesten zij 30 dooden ach
terlaten. alsmede drie mortieren, vier
kanonnen en 70 geweren.
De kruiser Mendez Nunez, die de zijde
der regeering heeft gekozen, meerde te
Malaga. In den sector van Talavera
werden de opstandelingen, die een hef-
tigen aanval deden, teruggeslagen.
Rebellen gewagen
van overwinningen
In een officieel communiqué der Zui
delijke legers wordt medegedeeld, dat
de opmarsch der opstandelingen aan
het front van Toledo voortduurt. De op
standelingen maakten zich meester van
het dorp Maqucda na verbitterden te
genstand van de regeeringstroepen, die
zeer aanzienlijke verliezen leden. In de
provincie Bajadoz maakten de ojistan
delingen zich meester van Jerez de los
Caballeros, het laatste, steunpunt der
regeeringstroepen, die zestig dooden
verloren.
Radio-Jerez heeft medegedeeld, dat
een onderzeeër der regeering door de
rechtsche marine is genomen.
Reuter meldt uit Madrid, dat het
volksgercqht Salazar Alonso, lid der
radicale partij en oud-minister, ter
dood heeft veroordeeld.
De niet zinmenging
De coördinatie-commissie tot niet-in-
menging in Spanje is Maandagmiddag
op het Engelsche ministerie van bui-
tenlandsche zaken bijeengeKomen on
der voorzitterschap van lord Plymouth.
Alle Europeesche staten, behalve Span
je, Portugal en Zwitserland, waren ver
tegenwoordigd.
De commissie nam kennis van de
antwoorden van de mogendheden inza
ke het vallen van gasmaskers onder het
embargo.
De subcommissie diende een rapport
in over de procedure, welke gevolgd
moet worden ingeval van overtreding
van de overeenkomst.
In politieke kringen te Londen geeft
men te kennen, dat Engeland zal blij
ven pogen de regeering te Lissabon er
toe te bewegen deel te nemen aan het
streven der coördinatiecommissie. Men
gelooft, dat deze mogelijkheid verwezen
lijkt zal kunnen worden want volgens
te Londen ontvangen berichten zijn de
leveringen, die nog via Portugal kun
nen geschieden, afkomstig van oude
bestellingen, die hoe langer hoe on
belangrijker zouden worden.
Portugal toeschietelijker?
De Portugeesche Volkenbondsgedele
geerde Monteiro, die gisterochtend reeds
een onderhoud met Delbos had gehad,
heeft des middags een langdurige be
spreking gevoerd met Eden. waarvan
het laatste gedeelte werd bijgewoond
door Lord Halifax en Morrisson, den
voorzitter van dc coördinatiecommissie
Tijdens dit onderhoud, dat plaats vond
in een buitengewoon hartelijke atmos
feer, hebben de beide staatslieden breed
voerig de voorwaarden besproken, die
Portugal gesteld heeft voor deelneming
aan de werkzaamheden van deze com
missie.
Portugeesche kringen te Genève zijn
van meening. dat een formule zou zijn
overwogen, die Portugal zou kunnen
geruststellen en dat onder deze omstan
digheden de deelneming van Portugal
aan de werkzaamheden der commissie
binnenkort venvacht zou kunnen wor
den.
Rebellen werpen proclama»
ties uit boven de Spaan»
sche hoofdstad
TENER1FFE, 22 Sept. (neuter). De
radioclub heeft medegedeeld, dat 25
vliegtuigen boven Madrid hebben gevlo
gen en proclamaties hebben uitgewor
pen. waarin de bevolking wordt uitge
nood igd zich over te geven cn waarin
wordt aangekondigd, dat binnenkort tot
den aanval zal worden overgegaan.
De radioclub deelde nader mede, dat
de rechtsche troepen na de bezetting
van Marsueda binnen enkele dagen de
voorsteden van Madrid zullen hebben
bereikt.
Het bestuur der Spaansche anarchis
tenorganisatie zou Largo Caballero heb
ben verzocht af te treden en een com
missie hebben willen samenstellen tot
nationalisatie van alle industrieën. Alle
mannen van 17 tot 45 jaar zouden moe
ten worden gemobiliseerd.
Naar Reuter uit Barcelona seint, heeft
kolonel Sandino medegedeeld, dat zijn
troepen in den middensector van het
front in Aragon een krachtigen aanval
heben afgeslagen.
In den Noordelijken sector heeft het
garnizoen van Huesca een wanhopige
uitvolpoging ondernomen, welke werd
verijdeld.
Bij Huesca hebben de regeeringstroe
pen voordeeliger stellingen betrokken,
waarvoor zij eenige meters hebben moe
ten terugtrekken.
De vliegtuigen der regeering hebben
de opstandelingen op verscheiden plaat
sen gebombardeerd.
Herdenking „der heb
den van het Alcazar
Uit Rio de Janeiro seint Reuter, dat
het huis van afgevaardigden een mi
nuut stilte in acht heeft genomen ter
eere van „de helden van het Alcazar"
te Toledo.
Het huis besloot de junta van Burgos
de gevoelens van bewondering over te
brengen, welke de tegenstand der ca
detten heeft gewekt.
DRIE ARBEIDERS OMGEKOMEN
BRESLAU, 21 Sept. (D.N.B.-A.N.P.)
Bij het inzuren van haksel zijn een ar
beidster en twee arbeiders in een silo
voor veevoer gevallen. De drie ongeluk-
kigen zijn door de dampen, welke hier
in" hingen gestikt
Boven: Yvon Delbos verlaat een der geheime zittingen van den Vol-
bondsraad. Onder: Beck in gesprek in de wandelgangen van het Volken
bondspaleis te Genève.
Talrijke Britsche troepen
naar Palestina
LONDEN, 22 Sept. (D.N.B.)
In Palestina zijn thans alle voor*
bereidingen getroffen voor de
detacheering der nieuwe troepen*
versterkingen, welke uit Engeland
worden verwacht. De eerste sup*
pletietroepen worden vandaag te
Haifa verwacht. Deze stad ziet
er thans uit als een legerkamp in
oorlogstijd.
De opperbevelhebber der troepen in
Palestina, luitenant-generaal Dill, zal
uit Jeruzalem overkomen om dc troepen
toe te spreken.
De spoorwegen in Palestina staan on
der controle der militaire autoriteiten.
Zij zullen de volgende dagen voor een
belangrijk deel voor troepentransporten
worden gebezigd. Overal zijn militaire
maatregelen genomen om treinaansla
gen van Arabieren te verhinderen.
In de buurt van Jeruzalem zullen
twee infanteriebrigades worden gestati-
onneerd. Vier andere brigades zullen
onderscheidenlijk to Jaffa, Nazareth,
Haifa en Nabloes worden gelegerd. Twee
bataljons infanterie zullen de contróle
op de spoorwegen op zich nemen.
Hel Britsche hoofdkwartier zal voor-
loopig te Jeruzalem blijven.
Kantonneesche troepen heb»
ben het negentiende leger
vervangen
De Japansche ministerraad heeft be
sloten troepenversterkingen te zenden
voor het derde Japansche smaldeel, dat
zich in de wateren van Sjanghai be
vindt.
De taak van dit detachement zal zijn
de Japansche troepen in Ilankau te ver
sterken en zoo noodig ook andere „be
dreigde plaatsen" te beschermen. De
bladen deelen in extra-edities mede, dat
de Japansche regeering er van over
tuigd is, dat de regeering te Nanking
niet in staat is de bescherming der Ja
pansche onderdanen in China voldoen
de te waarborgen.
Het Japansche garnizoen te Tientsin
heeft Zondag een parade gehouden met
pantserwagens, tanks en een vijftal
vliegtuigen. Deze demonstratie heeft
eenige ongerustheid gewekt in de Chi
neescho kringen.
In een bespreking over het zenden
van Japansche landingsdivisies naar
China zeide de woordvoerder van de
Japansche regeering, dat dit niet alleen
verband houdt met de incidenten van
Hankau, doch ook noemde hij het inci-
den van Pakhoi, waar het 19e Chinee-
sche leger weigerde de plaats te ontrui
men, zooals de regeering van Kanton
heeft gelast. De Kantonregeering heeft
thans troepen gezonden onder com
mando van generaal Yoe Han Mo en
men verwacht binnenkort een botsing
lusschen deze troepen en het 19e leger.
Door de vijandelijke houding van het
19e leger kon ook de Chineesche
enquêtecommissie niet te Pakhoi aan
land gaan.
Ten aanzien van de incidenten te
Fengtai wordt vernomen, dat de Chinee-
sche troepen deze plaats 20 dezer te
middernacht verlaten zouden hebben,
doch de troepen weigerden te vertrek
ken. Tusschen dc Chineesche en Japan
sche militaire leiders worden de bespre
kingen voortgezet.
Inmiddels meldt het Japansche tele-
graafagent.schap Domei, dat Pakhoi
door het 19e leger is ontruimd en door
Kantonneesche troepen bezet.
Ontdekkingen van de
Belgische politfe
BRUSSEL, 21 Sept. (Reuter/A.N.P.).
Het onderzoek inzake de verboden wa
pening in België duurt voort. Bij een
der leiders der socialistische rcvolu-
tionnairen heeft men een corresponden
tie met Trotzky aangetroffen, waaruit
blijkt, dat men onder leiding van Trotz
ky een vierde internationale wilde in
het leven roepen.
Trotzky gaf in de correspondentie
aanwijzing hoe een algemeene staking
moest worden ontketend en muiterijen
moesten worden op touw gezet, welke
tot een opstand zouden moeten leiden.
Tijdens het onderzoek is een ge
heime wapenfabriek ontdekt. Na
dere bijzonderheden worden niet
meegedeeld.
Door de douanc-autoritèiten te Osten-
de is een vrachtschip met een lading
wapens in beslag genomen. Het schijnt,
dat de omvangrijke lading, bestaande
uit geweren cn bajonetten, met ver
scheidene vrachtauto's uit Antwerpen
is aangebracht. De scheepspapieren ga
ven aan, dat het schip op weg was
naar Hamburg.
Delegatie in de Volkenbonds»
vergadering?
GENEVE. 21 Sept. (Reuler-A.N.P.) De
commissie van verificatie der volmach
ten is samengesteld uit Eden. Litwinof,
die beiden 47 stemmen kregen, Delbos
(46), Osusky en Politis (43), Roestoe
Aras en Tudela (41), Jordan (40) en
Limburg (39).
Mr. Limburg zal het standpunt der
Oslo-staten en Nederland bepleiten.
Dc commissie voor de verificatie der
volmachten is dadelijk bijeengekomen
onder voorzitterschap van Tudela. Om
den arbeid van de volkenbondsvergade
ring niot te vertragen, besloot zij on-
middelijk een rapport voor te leggen be
treffende de niet-bestreden volmachten.
Zij gaf verder als haar meening te ken
nen, dat er geen juridisch middel be
staat om te verhinderon, dat dc Abes-
sijnsche delegatie in do vergadering
blijft tot deze zich over de Abessijnsche
volmachten zal hebben uitgesproken.
De commissie bestudeert deze kwestie
grondig.
Namens de commissie heeft Politis
rapport uitgebracht over de eerste werk
zaamheden. De volmachten van 44 de
legaties zijn onbetwistbaar, die van 8
delegaties behoeven aanvulling. De
commissie wil een nader onderzoek in
stellen naar de Abessijnsche volmach
ten. Een tweede rapport zal daarover
worden uitgebracht. De onbetwistbare
volmachten werden door de vergadering
goedgekeurd.
De Negus te Genève
De negus is te 17.35 met zijn gevolg
op het vliegveld Cointrin bij Genève
aangekomen. Er was een uitgebreide
ordedienst georganiseerd. De negus
werd verwelkomd door dr. Martin, den
leider der Abessijnsche delegatie.
Onbekende oorlogsschepen
bij Zuid*Australië
LONDEN, 21 Sept. (Reuter). Naar ge
meld wordt is vanmorgen een geheim
zinnig eskader Kaap Wilson in Victo
ria gepasseerd. De schepen gaven op
signalen geen antwoord en het was on
mogelijk de nationaliteit te onderschei
den. De wachter van een vuurtoren ver
klaarde echter, dat het oorlogsschepen
waren, hoewel er op dat oogenblik geen
Australische eenheden in do nabijheid
waren.
MüNCHEN DOOR HAGEL
GETROFFEN
MÜNCHEN, 21 Sept. (D.N.B./A.N.P.).
Hedenavond omstreeks 6 uur brak bo
ven München een zwaar onweer los.
Groote hagelsteenen kletterden omlaag
en binnen vier minuten waren de stra
ten met een dikke laag hagelsteenen
bedekt. Vervolgens ging de hagel over
in een slagregen.
Ook het Octoberfccst op de There-
sionwiese werd getroffen. In een oogen
blik waren de straten van de tenten-
en kramenstad verlaten en hadden al
len een toevlucht gezocht in de tenten.
De electrische verlichting van de ten-
tenslad werd beschadigd.
DUITSCHLAND EN MIDDEN
EUROPA
WEENEN, 21 Sept. (Reuter). In ge
zaghebbende kringen beschouwt men de
besprekingen van von Neurath te Boe
dapest als een poging van Duitschland
om zich te mengen in de besprekingen,
die binnenkort te Weenen zullen wor
den gehouden door Oostenrijk. Honga
rije en Italië. Von Neurath zou het ter
rein verkennen te Boedapest, omdat
Hongarije voor Duitsche deelneming
meer zou voelen dan Oostenrijk. Men
gelooft, dat het Duitsche vraagstuk
grooten invloed op de besprekingen zal
hebben.
Nieuwe conflicten
dreigen
RIJSSEL, 21 Sept. Reuter-A.N.P.) Na
tien dagen gestaakt te hebben, hebben
.30.000 textielarbeiders in Rijssel en om
geving den arbeid in alle fabrieken her
vat. Er heeft zich geen enkel incident
voorgedaan. De machines, die door de
stakers waren onderhouden, function-
neerden onmiddellijk.
Het departement Du Nord schijnt
door een nieuwe stakingsgolf te worden
bedreigd. De machinisten en stokers
van het textielgcbied van Roubaix—
Tourcoing eischen een loonsverhooging
en dreigen 23 dezer in staking te gaan.
als geen gevolg wordt gegeven aan hun
eischen. Hierdoor zullen dan 60.000
textielarbeiders tot werkloosheid wor
den gedwongen.
VAN ZEELAND ONTVANGT
MR PATIJN
BRUSSEL, 21 Sept. (Reuter-A.N.P.)
Minister-president van Zeeland heeft
H. M.'s gezant te Brussel rar. J. A. -N.
Patijn in audiëntie ontvangen.
WARSCHAU. 21 Sept. (A.N.P.). - De
Gazeta Polska bespreekt in een hoofd
artikel de voorwaarden voor de verbe
tering der Poolsch-Tsjecho-Slowaakscho
betrekkingen, welke volgens het blad
onmogelijk is, zoolang de Tsjecho-Slo-
waaksche autoriteiten niet een wijzi
ging brengen in de behandeling der
Poolsche minderheid.
De Polen in Tsjecho-Slowakije eischen
dezelfde rechten op als de Duitèche en
de Hongaarsche minderheden.
Er is geen sprake van speciale voor
keursrechten, maar eenvoudig van een
kwestie van gelijkheid en de toepassing
van de clausules der Tsjecho-Slowaak-
sche grondwet.
TITULESCOE VOORUITGAANDE?
ST. MORITZ, 21 Sept. (A.N.P.). -
Omtrent de gezondheidstoestand van
Titulescoe wordt thans meegedeeld, dat
hoop bestaat op een verbetering van
den toestand, welke evenwel nog ern
stig blijft.
DIT BLAD HEEFT EEN DACELIJK-
SCHE GECONTROLEERDE
OPLAAG VAN
4ANGESLOTEN BIJ HET BUREAU
VOOR PUBLICITEITSWAARDE
TOURNOOIVELD 4 - DEN HAAG
BINNENLAND
De Pelikaan naar Frankrijk verkocht.
(Tweede Blad, pag. 2).
De manoeuvres in Brabant.
(Tweede Blad, pag. 2).
W eerverwachting
Medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt.
Zwakke tot matige W. tot N.-W.
wind. half tot zwaar bewolkt of
betrokken, nog kans op regen
buien, later iets kouder.
Hoogste barometerstand 773.9 te Rennes.
Laagste 744.9 te Ingó.
LANGESTRAAT 49
TEL. 190
100 dozijn
STERKE KOUSEN
en GOEDKOOP.
Matzijde, Fil m. zijde.
PARIJS, 22 Sept. (Reuter). In een
rede heeft de minister van binnenland-
sche zaken medegedeeld, dat het aantal
stakende arbeiders, dat de fabrieken
heeft bezet, in dc periode van 7 Juli tot
7 Augustus teruggebracht is van 125.000
tot 6000. Na de laatste conflicten, die
te RijsseJ en in de Vogezen zijn gerezen,
steeg het cijfer weer tot 76.000, terwijl
het Maandag tot 17.000 was gedaald.
De arbeiders van een fabriek te Rou
baix hebben gisteren geprotesteerd te
gen het ontslag van een vertrouwens
man. Zij zijn terstond in staking gegaan
en hebben de werkplaatsen bezet.
COMMUNISTISCHE ORGANISATIE
ONTDEKT
WEENEN, 21 Sept. (Stefani-A.N.P.) De
politie heeft te Salzburg een geheime
communistische organisatie ontdekt;
alle leiders hiervan zijn gearresteerd.
Een aanzienlijke hoeveelheid docu
menten werd in beslag genomen. Hier
onder zijn uitgewerkte plannen en pam
fletten, welke aansporen tot opstand.
Het schijnt, dat de organisatie van uit
Moskou gelden betrok.
ZWEEDSCHE REGEERING
TREEDT AF
STOCKHOLM, 21 Sept. (D.N.B./A.N.P.)
Minister-president Pehrsson verklaarde
heden, dat hij Woensdag het ontslag
van de boerenregeering zal indienen bij
den Koning.
VON PAPEN IN ROEMENIË
BOEKAREST, 21 Sept. (Reuter). Do
bladen melden, dat von Papen als gast
van een Duitsch vriend in het noord
westen van Roemenië zou vertoeven. Hij
zou daar do jacht beoefenen.